Accounting basic 1

1 วชิ าการบญั ชีเบื้องต้น 1 รหัสวชิ า 2000-1003

2 คาํ นํา แผนการจดั การเรียนรู้ มุ่งเน้นฐานสมรรถนะและบูรณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง วิชา การบญั ชีเบ้ืองตน้ 1 รหสั วชิ า 2200–1002 เล่มน้ีไดจ้ ดั ทาํ ข้ึนเพ่ือใชเ้ ป็ นคู่มือประกอบการสอน หรือเป็ นแนว ทางการสอนในรายวชิ าเพ่อื พฒั นาผเู้ รียนเป็ นสําคญั ตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช 2556 สาํ นกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ การจดั ทาํ ไดม้ ีการพฒั นาเพื่อให้เหมาะสมกบั ผูเ้ รียน โดยแบ่งเน้ือหาออกเป็ น 10 หน่วย การจดั กิจกรรมการเรียนการสอนยดึ ผูเ้ รียนเป็ นสาํ คญั มีการบูรณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และคุณธรรม จริยธรรม ไวใ้ นหน่วยการเรียนรู้ตามความเหมาะสม สอดคลอ้ งกบั เน้ือหา มีแบบทดสอบก่อนเรียนและหลงั เรียน พร้อมเฉลย มีใบงาน กิจกรรมปฏิบตั ิ และส่ือการเรียนการสอนต่าง ๆ เพื่อให้เกิดประสิทธิผลแก่ผูเ้ รียน มากยงิ่ ข้ึน ผจู้ ดั ทาํ หวงั วา่ แผนการจดั การเรียนรู้เล่มน้ีคงจะเป็ นแนวทางและเป็ นประโยชน์ต่อครู-อาจารยแ์ ละ นกั เรียน หากมีขอ้ เสนอแนะประการใด ผจู้ ดั ทาํ ยนิ ดีนอ้ มรับไวเ้ พอ่ื ปรับปรุงแกไ้ ขในคร้ังต่อไป สุกฤตา สนธิ

สารบญั 3 คํานํา หน้า สารบัญ 2 บทที่ 1 3 บทที่ 2 4 บทที่ 3 5 บทท่ี 4 8 บทท่ี 5 11 บทท่ี 6 15 บทท่ี 7 17 บทท่ี 8 19 บทที่ 9 20 ขอสอบ 21 บรรณานุกรม 22 24

4 บทท่ี 1 ความรู้พืน้ ฐานเกยี่ วกบั การบญั ชี การบญั ชี (Accounting) หมายถึงศิลปะในการบนั ทึกเรื่องราวตา่ งๆที่เกิดข้ึนจาํ แนกประเภทหมวดหมู่ วเิ คราะห์และสรุปผล ทางการเงินได้ วตั ถุประสงค์ของการบัญชี 1. เพ่อื จดบนั ทึกรายการคา้ ต่าง ๆ ที่เกิดข้ึนของกิจการ โดยเรียงลาํ ดบั เหตุการณ์ก่อนหลงั ตามระเบียบปละ หลกั เกณฑ์ 2. สรุปผลการดาํ เนินงานตามระยะเวลาท่ีกาํ หนด 3. เพ่อื ใชเ้ ป็นหลกั ฐานในการอา้ งอิง 4. เพ่ือใหท้ ราบฐานะการเงินของกิจการ 5. เพื่อเป็ นเครื่องมือในการควบคุมและตรวจสอบ 6. เพ่อื เป็ นเครื่องมือในการวางแผนการดาํ เนินธุรกิจในอนาคต 7. เพ่ือใชเ้ ป็นรายงานต่อหน่วยงานของรํฐบาลและบุคคลภายนอก เช่น นกั ลงทุน สถาบนั ประโยชน์ของการบัญชี 1. เป็นหลกั ฐานในการอา้ งอิงเพอื่ ประกอบผลการดาํ เนินงานของกิจการวา่ มีผลดีหรือผลเสียอยา่ ไร จาํ ไดท้ าํ การปรับปรุง แกไ้ ขได้ 2. ช่วยใหท้ ราบผลการดาํ เนินงานของกิจการ ในรอบเวลาใดเวลาหน่ึงวา่ มีผลกาํ ไรหรือขาดทุน อยา่ งไรบา้ ง 3. ช่วยใหท้ ราบฐานะการเงินของกิจการ ณ วนั ใดวนั หน่ึงวา่ มีสินทรัพย์ หน้ีสินและทุนเป็นจาํ นวนเท่าใด 4. รวบรวมขอ้ มูลในการวางแผนในอนาคตของกิจการ 5. ใชเ้ ป็นขอ้ มูลประกอบการตดั สินใจของฝ่ ายบริหารและบุคคลภายนอก

5 บทที่ 2 สินทรัพย์ หนีส้ ิน และส่วนของเจ้าของ ความหมายของสินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจา้ ของ (ทุน) สินทรัพย์ หมายถึง สิ่งท่ีมีมูลค่าเป็นตวั เงินท่ีบุคคลหรือกิจการเป็ นเจา้ ของ แบ่งเป็นสินทรัพยท์ ี่มี ตวั ตน และสินทรัพยท์ ี่ไมม่ ีตวั ตน เช่น เงินสด คา่ ความนิยม ฯลฯ เป็นตน้ หน้ีสิน หมายถึง จาํ นวนเงินที่บุคคลหรือกิจการมีภาระผกู พนั ที่จะตอ้ งจา่ ยใหใ้ นภายหนา้ เช่น เจา้ หน้ี เป็ นตน้ ส่วนของเจา้ ของ (ทุน) หมายถึง สิทธิความเป็นเจา้ ของในสินทรัพยท์ ี่แทจ้ ริงหรือสินทรัพยส์ ุทธิ คือ สินทรัพยท์ ้งั หมด หกั หน้ีสินท้งั หมด สมการบัญชี สมการบญั ชี หมายถึง สมการที่วา่ ดว้ ยความเทา่ กนั ของหลกั การการบญั ชีที่วา่ สินทรัพย์ = หน้ีสิน + ส่วนของเจา้ ของ A = L + OE ( P) จะเห็นไดว้ า่ เป็นสมการที่แสดงความสมั พนั ธ์ระหวา่ งสินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจา้ ของ (ทุน) ซ่ึงอาจ เขียนเป็นสมการบญั ชีไดด้ งั น้ี กรณีที่ 1 ถา้ ไม่มีหน้ีสิน สมการบญั ชีจะเป็นดงั น้ี สินทรัพย์ = ส่วนของเจา้ ของ (ทุน) A = OE (P) กรณีท่ี 2 ถา้ มีหน้ีสิน สมการบญั ชีจะเป็นดงั น้ี สินทรัพย์ = หน้ีสิน + ส่วนของเจา้ ของ (ทุน) A = L + OE (P)

6 งบดลุ งบดุล หมายถึง งบท่ีแสดงฐานะทางการเงินของบุคคลหรือกิจการ ณ วนั ใดวนั หน่ึง วา่ มีสินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจา้ ของอยเู่ ป็นจาํ นวนเท่าใด ประเภทของงบดุล 1. งบดุลแบบบญั ชี ตวั อยา่ ง แบบฟอร์มของงบดุลแบบบญั ชี ข้นั ตอนในการจดั ทาํ งบดุลแบบญั ชี มีดงั น้ี ข้นั ที่ 1 เขียนหวั งบดุล 3 บรรทดั บรรทดั ที่ 1 เขียนช่ือกิจการ บรรทดั ท่ี 2 เขียนคาํ วา่ “งบดุล” บรรทดั ท่ี 3 เขียนวนั เดือน ปี ที่จดั ทาํ งบดุล ข้นั ที่ 2 ทางดา้ นซา้ ยมือใหเ้ ขียนราละเอียดของสินทรัพยแ์ สดงรายการต่างๆ ของ สินทรัพยท์ ี่กิจการมีอยู่ ข้นั ที่ 3 ทางดา้ นขวามือใหเ้ ขียนรายละเอียดของหน้ีสินและส่วนของเจา้ ของที่กิจการ มีอยู่ ข้นั ท่ี 4 รวมยอดท้งั 2 ดา้ นใหเ้ ท่ากนั และอยใู่ นระดบั เดียวกนั

7 2. งบดุลแบบรายงาน ข้นั ตอนในการจดั ทาํ งบดุลแบบรายงานมีดงั น้ี เป็ น ข้นั ที่1 เขียนหวั งบดุล 3 บรรทดั บรรทดั ท่ี 1 เขียนชื่อกิจการ บรรทดั ที่ 2 เขียนคาํ วา่ “งบดุล” บรรทดั ที่ 3 เขียนวนั เดือน ปี ที่จดั ทาํ งบดุล ข้นั ท่ี 2 ตอนบนเขียนคาํ วา่ “สินทรัพย”์ และเขียนรายละเอียดต่างๆ ของสินทรัพยท์ ี่กิจการมี อยู่ แลว้ รวมยอดท้งั หมดของสินทรัพย์ ข้นั ที่ 3 เขียนคาํ วา่ “หน้ีสินและส่วนของเจา้ ของ” ตอ่ จากสินทรัพย์ ใหแ้ สดงรายการที่ หน้ีสินก่อนและตามดว้ ยรายการท่ีเป็นส่วนของเจา้ ของแลว้ รวมยอด ท้งั หมดของหน้ีสินและส่วนของเจา้ ของซ่ึงจะมียอดเทา่ กบั สินทรัพย์

8 บทที่ 3 การวเิ คราะห์รายการค้า รายการคา้ หมายถึง การดาํ เนินงานในทางการคา้ ที่ทาํ ใหเ้ กิดการโอนเงินหรือสิ่งของ มีค่าเป็นเงินระหวา่ งกิจการคา้ กบั บุคคลภายนอก เช่น นาํ เงินสดมาลงทุน ซ้ือสินคา้ เป็นเงินสด ซ้ือสินคา้ เป็น เงินเชื่อ เป็นตน้ ในการดาํ เนินธุรกิจยอ่ มมีรายการคา้ และเหตุการณ์ตา่ งๆ เกิดข้ึนตลอดเวลา รายการคา้ ท่ีเกิดข้ึนจะมีผลทาํ ใหส้ ินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจา้ ของเปล่ียนแปลงไปในทางเพิ่มข้ึน หรือลดลงและเมื่อวเิ คราะห์รายการคา้ ไดถ้ ูกตอ้ งเรียบร้อยแลว้ จึงนาํ ไปบนั ทึกลงสมุดบญั ชีต่างๆ หลกั ในการวเิ คราะห์รายการค้าข้ันต้น 5 ประการ คือ 1. สินทรัพยเ์ พิม่ (+) ส่วนของเจา้ ของเพิม่ (+) 2. สินทรัพยล์ ด (-) ส่วนของเจา้ ของลด (-) 3. สินทรัพยอ์ ยา่ งหน่ึงเพิม่ (+) สินทรัพยอ์ ีกอยา่ งหน่ึงลด (-) 4. สินทรัพยเ์ พิ่ม (+) หน้ีสินเพิ่ม (+) 5. สินทรัพยล์ ด (-) หน้ีสินลด (-)

9 ตวั อยา่ งการวเิ คราะห์รายการคา้ 1. นางสาวยอดมณีนาํ เงินสดมาลงทุนในร้าน “ยอดมณี บริการ” จาํ นวนเงิน 40,000 บาท สินทรัพยเ์ พิม่ (+) ส่วนของเจา้ ของเพิม่ (+) เงินสด 40,000.- ทุน-นางสาวยอดมณี 40,000.- 2.ซ้ือวสั ดุในการใหบ้ ริการเป็ นเงินเช่ือจากร้านนานาภณั ฑ์ 8,000 บาท สินทรัพยเ์ พิม่ (+) หน้ีสินเพิม่ (+) วสั ดุ 8,000.- เจา้ หน้ี-ร้านานาภณั ฑ์ 8,000.- 3. ใหบ้ ริการเสริมสวยนางประภาศรี 2,000 บาท ยงั ไมไ่ ดร้ ับเงิน สินทรัพยเ์ พิม่ (+) ส่วนของเจา้ ของเพิ่ม(+) ลูกหน้ี-นางประภาศรี 2,000.- รายไดค้ ่าเสริมสวย 2,000.- การเพิม่ ข้ึนและลดลงของสินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจา้ ของมีผลทาํ ใหส้ มการบญั ชีมี การเปลี่ยนแปลง แต่สภาพความสมดุลของสมการบญั ชีไมเ่ ปลี่ยนแปลง ท้งั น้ีเน่ืองจาการวเิ คราะห์ รายการคา้ แตล่ ะรายการจะตอ้ งคาํ นึงถึงผลกระทบอยา่ งนอ้ ย 2 ดา้ นเสมอ รายการคา้ ที่เกิดข้ึนจะนาํ ไปบนั ทึกบญั ชีในประเภทสินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจา้ ของ ลกั ษณะของบญั ชีคูแ่ บง่ ออกเป็น 2 ดา้ น คือ 1. ดา้ นซา้ ยของบญั ชี เรียกวา่ ดา้ นเดบิต (Debit = Dr.) 2. ดา้ นซา้ ยของบญั ชี เรียกวา่ ดา้ นเครดิต (Credit = Cr.)

10 หลกั การบนั ทึกบญั ชี 1. การบนั ทึกบญั ชีประเภทสินทรัพย์ สินทรัพยเ์ พิม่ บนั ทึกบญั ชี ดา้ นเดบิต (Dr.) สินทรัพยล์ ด บนั ทึกบญั ชี ดา้ นเครดิต (Cr.) 2. การบนั ทึกบญั ชีประเภทหน้ีสิน หน้ีสินเพิม่ บนั ทึกบญั ชี ดา้ นเครดิต (Cr.) หน้ีสินลด บนั ทึกบญั ชีดา้ นเดบิต (Dr.) 3.การบนั ทึกบญั ชีประเภทส่วนของเจา้ ของ (ทุน) ส่วนของเจา้ ของ (ทุน) เพิม่ บนั ทึกบญั ชี ดา้ นเครดิต (Cr.) ส่วนของเจา้ ของ (ทุน) ลด บนั ทึกบญั ชีดา้ นเดบิต (Dr.)

11 บทท่ี 4 การบันทกึ รายการค้าลงในสมุดรายวนั ท่ัวไป สมุดรายวนั ทวั่ ไป (General Journal) คือ สมุดท่ีใชบ้ นั ทึกรายการข้นั ตน้ ไดท้ ุกเรื่อง ในกรณีท่ีกิจการมี สมุดรายวนั ทว่ั ไปเล่มเดียว หรือใชบ้ นั ทึกเฉพาะรายการที่ไม่อาจบนั ทึกในสมุดรายวนั เฉพาะ เล่มอ่ืนไดใ้ นกรณีที่กิจการน้นั มีสมุดรายวนั หลายเล่ม ซ่ึงการบนั ทึกบญั ชีจะทาํ ต่อจาการวเิ คราะห์รายการคา้ รายการเปิ ดบญั ชีในสมุดรายวนั ทว่ั ไป รายการเปิ ดบญั ชี (Opening Entries) หมายถึงรายการแรกของการบนั ทึกบญั ชีในสมุดรายวนั ทวั่ ไป ซ่ึงจะบนั ทึกเม่ือมีการลงทุนคร้ังแรก และเริ่มระยะเวลาบญั ชีใหม่ การลงทุนคร้ังแรกมี 3 กรณี คือ

12 กรณี 1 นาํ เงินสดมาลงทุน ตัวอย่าง ม.ค.1 2546 นายเลิศนาํ เงินสดมาลงทุน 10,000 บาท กรณที ี่ 2 นาํ เงินสดและสินทรัพยอ์ ่ืนมาลงทุน ซ่ึงจะตอ้ งบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทวั่ ไปแบบรวม (Compound Journal Entry) ตวั อย่าง วนั ท่ี 1 มกราคม 2546 นายเลิศนาํ เงินสดมาลงทุน 10,000 บาท เงินฝากธนาคาร 5,000 บาท อาคาร 200,000 บาท

13 กรณที ่ี 3 นาํ เงินสด สินทรัพยอ์ ่ืน และหน้ีสินมาลงทุน การบนั ทึกรายการจะตอ้ งเขียนเงินสด สินทรัพยอ์ ่ืนให้ หมดก่อน ต่อไปเขียนหน้ีสินแลว้ จึงเขียนทุน ตวั อย่าง วนั ที่ 1 มกราคม 2546 นายเลิศนาํ เงินสด 10,000 บาท เงินฝากธนาคาร 5,000 บาท อาคาร 200,000 บาท และรับโอนเจา้ หน้ีการคา้ 50,000 มาลงทุน เริ่มรอบระยะเวลาบัญชีใหม่ (งวดบัญชีใหม่) รอบระยะเวลาบญั ชี หมายถึง ช่วงระยะเวลาหน่ึงท่ีตอ้ งแสดลงผลการดาํ เนินงาน และฐานะการเงินของกิจการ ตามกฎหมายกาํ หนดรอบระยะเวลาบญั ชีใหม้ ีระยะเวลา 12 เดือน นบั ต้งั แตว่ นั เริ่มกิจการหรือรอบระยะเวลาบญั ชีใหม่ ยกเวน้ รอบระยะเวลาบญั ชีเพิ่งเร่ิมกิจการอาจไม่ครบ 12 เดือนกไ็ ด้ ตวั อยา่ งการบนั ทึกรายการคา้ ลงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป การผ่านรายการไปยงั บญั ชีแยกประเภท สมุดบญั ชีแยกประเภท หมายถึง สมุดบนั ทึกรายการข้นั ปลายซ่ึงตอ่ จากการบนั ทึกในสมุดรายวนั ข้นั ตน้ และเป็ นท่ีรวบรวมของบญั ชีแยกประเภทต่างๆ เป็นหมวดหมู่ไวใ้ นเล่มเดียวกนั สมุดบญั ชีแยกประเภทแบง่ เป็น 2 ชนิด คือ สมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป และสมุดบญั ชีแยกประเภท ยอ่ ย การท่ีจะทาํ การบนั ทึกรายการคา้ ในบญั ชีแยกประเภทตา่ งๆ ใหล้ ะเอียดและเป็นระเบียบเรียบร้อย

14 สะดวกแก่การจดั ทาํ รายงานเพ่ือประโยชน์ในการอา้ งอิงและคน้ หาภายหลงั น้นั ควรจดั ทาํ บญั ชีตา่ งๆใหเ้ ป็ น หมวดหมูแ่ ละกาํ หนดเลขที่สาํ หรับหมวดหมู่บญั ชีไวใ้ น ผงั บญั ชี ดงั น้ี 1. หมวดสินทรัพย์ เลขท่ี 100 – 199 2. หมวดหน้ีสิน เลขที่ 200 – 299 3. หมวดส่วนของเจา้ ของ เลขที่ 300 – 399 4. หมวดรายได้ เลขที่ 400 – 499 5.หมวดค่าใชจ้ า่ ย เลขท่ี 500 – 599 *การกาํ หนดเลขท่ีบญั ชีจะใหต้ วั เลขกี่หลกั ก็ไดข้ ้ึนอยกู่ บั ขนาดของแต่ละกิจการ

15 บทที่ 5 การผ่ายรายการไปยงั บัญชีแยกประเภท • เปิ ดบญั ชีแยกประเภท โดยเรียงลาํ ดบั ตามเลขท่ีบญั ชีท่ีกาํ หนดไวใ้ นผงั บญั ชีของกิจการ • ผา่ ยรายการจากสมุดรายวนั ทวั่ ไป ตามลาํ ดบั วนั ที่ที่เกิดรายการข้ึน โดยนาํ ตวั เลขจากสมุดรายวนั ทว่ั ไปใส่ไวใ้ นบญั ชีแยกประเภท ถา้ ตวั เลขในสมุดรายวนั อยดู่ า้ นเดบิตก็ลงในบญั ชีแยกประเภทดา้ น เดบิต ถา้ อยดู่ า้ นเครดิตก็ลงดา้ นเครดิต ในช่องรายการใหอ้ า้ งบญั ชีตรงขา้ ม

16

17 บทที่ 6 งบทดลอง งบทดลอง คือ งบท่ีจดั ทาํ ข้ึนเพื่อพสิ ูจน์ความถูกตอ้ งของการบนั ทึกบญั ชีในสมุดรายวนั ทวั่ ไป และผา่ นรายการไปสมุดแยกประเภททวั่ ไปตามระบบบญั ชีคู่ การจาํ ทาํ งบทดลองมากจาการหายอดคงเหลือในบญั ชีต่างๆ จากสมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป โดย จาํ นวนเงินรวมทางดา้ นเดบิตและเครดิตในงบทดลองจะตอ้ งเทา่ กนั เสมอ

18 การหายอดคงเหลือของบญั ชีแยกประเภทด้วยดนิ สอดาํ เพ่ือจัดทาํ งบทดลอง มีข้นั ตอนดงั น้ี 1. รวมยอดเงินท้งั หมดในช่องเดบิต แลว้ เขียนจาํ นวนเงินดว้ ยดินสอดาํ ในช่องเดบิตชิด กบั เส้นบรรทดั สุดทา้ ยต่อจากจาํ นวนเงินของบญั ชีน้นั ๆ 2. รวมจาํ นวนเงินท้งั หมดในช่องเครดิต แลว้ เขียนจาํ นวนเงินดว้ ยดินสอดาํ ในช่องเครดิตชิด กบั เส้นบรรทดั สุดทา้ ยต่อจากจาํ นวนเงินของบญั ชีน้นั ๆ 3. หาผลตา่ งระหวา่ งจาํ นวนเงินในช่องเดบิตและเครดิต ดงั น้ี 3.1 ถา้ ยอดรวมเดบิตมากกวา่ เครดิต ผลต่างที่เกิดข้ึนเรียกวา่ “ยอดเดบิต”ใหเ้ ขียนผลต่างลง ในช่องรายการดา้ นเดบิต 3.2 ถา้ ยอดรวมเครดิตมากกวา่ เดบิต ผลต่างที่เกิดข้ึนเรียกวา่ “ยอดเครดิต” ใหเ้ ขียนผลต่างลงในช่องรายการดา้ นเครดิต 3.3 ถา้ ในบญั ชีแยกประเภทมีเพียงรายการเดียวหรือดา้ นเดียว ใหถ้ ือวา่ รายการน้นั เป็นยอดคงเหลือ ข้ันตอนการจัดทาํ งบทดลอง 1. เขียนรูปแบบท่ีจะใชใ้ นการจดั ทาํ งบทดลองและเขียนหวั งบทดลอง 2. หายอดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปดว้ ยดินสอดาํ 3. นาํ ยอดคงเหลือของบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปมาใส่ในรูปแบบของงบทดลอง โดยเขียนช่ือ บญั ชีและเลขที่บญั ชีเรียงตามหมวด คือ สินทรัพย์ หน้ีสิน ส่วนของเจา้ ของ รายได้ และ ค่าใชจ้ า่ ย และใส่จาํ นวนเงินตามยอดคงเหลือของแตล่ ะบญั ชี 4. บญั ชี 5 หมวดแสดงยอดดงั น้ี หมวดที่ 1 สินทรัพย์ จะมียอดคงเหลือดา้ น เดบิต หมวดที่ 2 หน้ีสิน จะมียอดคงเหลือดา้ น เครดิต หมวดที่ 3 ส่วนของเจา้ ของ จะมียอดคงเหลือดา้ น เครดิต หมวดท่ี 4 รายได้ จะมียอดคงเหลือดา้ น เครดิต หมวดที่ 5 ค่าใชจ้ ่าย จะมียอดคงเหลือดา้ น เดบิต 5. รวมจาํ นวนเงินช่องเดบิตและเครดิต ยอดรวมของท้งั 2 ดา้ นตอ้ งเท่ากนั กแ็ สดงวา่ การ บนั ทึกบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปถูกตอ้ งตามระบบบญั ชีคู่

19 บทท่ี 7 กระดาษทาํ การ กระดาษทาํ การเป็นกระดาษท่ีจดั ทาํ ข้ึนเพอื่ เป็นเคร่ืองมือในการจดั ทาํ งบการเงินไดส้ ะดวก และ รวดเร็ว โดนนาํ รายการบญั ชีจากงบทดลองมาจาํ แนกรายการวา่ รายการใดท่ีจะนาํ ไปใชใ้ นการคาํ นวณหา กาํ ไรขาดทุนก็จะนาํ ไปไวใ้ นช่องงบกาํ ไรขาดทุน และรายการใดท่ีจะนาํ ไปแสดงฐานะทางการเงินของ กิจการกจ็ ะนาํ ไปไวใ้ นช่องงบดุล กระดาษทาํ การไมใ่ ช่เป็นการบนั ทึกบญั ชีและไม่ไดเ้ ป็นส่วนหน่ึงของงบการเงิน ดงั น้นั กิจการจะทาํ กระดาษ ทาํ การหรือไมท่ าํ ก็ได้ โดยทวั่ ไปแลว้ จะมีหลายชนิด เช่น ชนิด 6 ช่อง ชนิด 8 ช่อง และชนิด 10 ช่อง เป็นตน้ ข้ึนอยกู่ บั ประโยชน์และวตั ถุประสงคท์ ่ีตอ้ งการใชก้ ระดาษทาํ การ ข้นั ตอนในการจัดทาํ กระดาษทาํ การ 6 ช่อง • เขียนหวั กระดาษทาํ การ 3 บรรทดั • นาํ งบทดลองมาแสดงไวใ้ นกระดาษทาํ การ 6 ช่อง • ผา่ นรายการจากงบทดลองไปใส่งบกาํ ไรขาดทุนและงบดุล • รวมยอดงบกาํ ไรขาดทุนและงบดุล • หาผลต่างของยอดรวม ในดา้ นงบกาํ ไรขาดทุนถา้ เครดิตมากกวา่ ดา้ นเดบิตถือเป็ นกาํ ไรสุทธิ แลว้ นาํ ยอดไปใส่ในงบดุลดา้ นเครดิต ถา้ ดา้ นเดบิตของงบกาํ ไรขาดทุนมากกวา่ ดา้ นเครดิตถือวา่ ขาดทุน สุทธิ นาํ ยอดขาดทุนไปใส่งบดุลดา้ นเดบิต • รวมยอดเงินในช่องงบกาํ ไรขาดทุน และงบดุลใหเ้ ทา่ กนั

20 บทท่ี 8 งบการเงนิ งบการเงิน คือ รายงานทางการเงินข้นั สุดทา้ ยของขบวนการทางบญั ชี เพือ่ ใหเ้ ป็นสื่อแสดงขอ้ มูลทาง การเงินของกิจการเพือ่ สรุปผลการดาํ เนินงานของกิจการตามงวดบญั ชีและตามฐานะการเงิน ของกิจการวา่ มีรายการสินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจา้ ของเทา่ ไหร่ การแสดงงบการเงินโดยทว่ั ไปแบ่งเป็น • งบกาํ ไรขาดทุน (Profit and Loss Statement) • งบดุล (Balance Sheet) งบกาํ ไรขาดทุนและงบดุลน้นั สามารถจดั ทาํ ได้ 2 รูปแบบ คือ แบบบญั ชี (Account Form) และแบบรายงาน (Report Form) ข้นั ตอนการจัดทาํ งบการเงิน • บรรทดั แรกเขียน “ชื่อกิจการ” • บรรทดั ที่สองจะตอ้ งระบุช่ืองบวา่ เป็น “งบกาํ ไรขาดทุน” หรือ “งบดุล” • บรรทดั ท่ีสาม แสดงรอบระยะเวลา หรือวนั ที่จดั ทาํ งบ ถา้ เป็นงบกาํ ไรขาดทุน จะแสดงเป็นรอบระยะเวลาหรือเป็นงวดเวลา เช่น สาํ หรับ 1 ปี สิ้นสุดวนั ที่ 31 ธนั วาคม 2545 ถา้ เป็นงบดุล จะแสดงวนั ท่ีที่จดั ทาํ โดยระบุวนั ใดวนั หน่ึง

21 บทที่ 9 การปิ ดบัญชี การบิดบญั ชี (Closing Entry) หมายถึง การทาํ ใหย้ อดรวมของดา้ นเดบิตเทา่ กบั ยอดรวมของดา้ นเครดิต ของแตล่ ะหมวดบญั ชี เช่น บญั ชีแยกประเภทมียอดคงเหลือดา้ นเดบิตจะตอ้ งบนั ทึกดา้ นเครดิตดว้ ยจาํ นวน เงินที่มียอดคงเหลือ หรือถา้ มียอดคงเหลือทางดา้ นเครดิตในบญั ชีแยกประเภท เม่ือตอ้ งการปิ ดบญั ชีในแยก ประเภทก็ตอ้ งนะยอดคงเหลือไปปิ ดดา้ นเดบิต ข้นั ตอนการปิ ดบญั ชี • ปิ ดบญั ชีรายไดท้ ุกบญั ชีเขา้ บญั ชีกาํ ไรขาดทุน โดย เดบิต รายได.้ ..... XX เครดิต กาํ ไรขาดทุน XX • ปิ ดบญั ชีคา่ ใชจ้ ่ายทุกบญั ชีเขา้ บญั ชีกาํ ไรขาดทุน โดย เดบิต กาํ ไรขาดทุน เครดิต ค่าใชจ้ ่าย..... XX XX • ปิ ดบญั ชีกาํ ไรขาดทุนเขา้ บญั ชีส่วนของเจา้ ของ กรณี กาํ ไร (รายไดม้ ากกวา่ คา่ ใชจ้ า่ ย) เดบิต กาํ ไรขาดทุน XX เครดิต ทุน.... XX กรณี ขาดทุน (รายไดน้ อ้ ยกวา่ คา่ ใชจ้ ่าย) เดบิต ทุน.... XX เครดิต กาํ ไรขาดทุน XX • ในกรณีท่ีมีเงินถอนหรือถอนใชส้ ่วนตวั โดย เดบิต ทุน.... XX เครดิต ถอนใชส้ ่วนตวั XX การปิ ดบญั ชีหมวดสินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจา้ ของ (ทุน) จะตอ้ งปิ ดโดยการหายอดคงเหลือยกไปงวด หนา้ และเม่ือเริ่มระยะเวลาบญั ชีใหม่จะตอ้ งบนั ทึกรายการปิ ดบญั ชียอดยกมา ส่วนบญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั มี ยอดคงเหลือดา้ นเดบิตผดิ เขา้ บญั ชีทุน งบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี จะแสดงบญั ชีเฉพาะหมวดบญั ชีสินทรัพย์ หน้ีสิน และทุนเท่าน้นั

22 ช่ือนกั เรยี น................................................................................................. ตอนที่ 1 จํานวน 10 ขอๆ ละ 5 คะแนน รวม 50 คะแนน 1. การบญั ชีหมายถึงอะไร Accouting Accountance Basic of accounting Account 2. เคร่อื งมือทที่ ําใหท ราบฐานะทางการเงินของกิจการคือขอใด งบการเงิน งบกาํ ไรขาดทุน งบดุล การวบรวมขอมูลทางบัญชี 3. รา นอารยี การคา มสี นิ ทรัพยค ือ เงินสด 20,000 บาท อปุ กรณ 10,000 บาท อาคาร 200,000 บาท เจา หน้ี 5,000 บาท สว นของเจาของ (ทุน) คือขอใด 250,000 บาท 235,000 บาท 225,000 บาท 230,000 บาท 4. ขอ ใดไมใ ชรายการคา รบั ชาํ ระหน้ี จา ยคานํ้า – คาไฟ ตรวจสอบราคาสนิ คา รับเงนิ คาบรกิ าร 5. การจดั หมวดหมูบัญชไี ดแก สินทรพั ย หน้สี ิน และสว นของเจา ของ สินทรพั ย หนสี้ ิน รายได และคา ใชจ าย สนิ ทรพั ย และสวนของเจาของ สินทรพั ย หนีส้ นิ สว นของเจาของ รายได และคา ใชจาย 6. ผังบญั ชจี ัดทําขึ้นเพ่ือ สะดวกตอ การอา งองิ

23 เตามหลักการบัญชี เปดรายการบญั ชี ถูกทุกขอ 7. ถายอดเครดิตมีจาํ นวนมากวาดา นเดบติ ในกระดาษทาํ การของงบกาํ ไรขาดทุน ขอ ใดถูกตอ ง กาํ ไรสุทธิ ขาดทนุ สทุ ธิ ยอดดลุ เดบิต ยอดดลุ เครดิต 8. การปดบญั ชรี ายไดขอ ใดถูกตอง เดบติ รายได เครดติ คาใชจาย เดบติ รายได เครดิตกําไรขาดทนุ เดบติ กําไรขาดทุน เครดติ รายได เดบิตทนุ เครดติ รายได 9. งบทดลองหลงั ปด บญั ชจี ะแสดงเฉพาะ สนิ ทรพั ย รายไดแ ละคา ใชจา ย หนี้สนิ และทุน ขอ ก. และ ค. ถูก 10. เครอื่ งมือที่ทําใหท ราบผลการดาํ เนินงานของกจิ การคือขอ ใด งบการเงิน งบกําไรขาดทนุ งบดลุ การรวบรวมขอมลู ทางบัญชี ตอนท่ี 2 1.จงใหความหมายของการบัญชี 2.จงบอกวัตถุประสงคของการทําบัญชี 3.การบัญชมี ีประโยชนอ ยางไรบา ง 4.จงอธบิ ายความหมายของสนิ ทรพั ยใ นทางบญั ชี 5.ใหนักเรยี นสมมติงบดุลมา 1 ตัวอยา ง

24 บรรณานุกรม 2201-1002 การบัญชเี บ้อื งตน 1 โดย ชัยวุฑ ตรกึ ตรอง สืบคน เมอื่ วนั ท่ี 1 มนี าคม 2562

25 จดั ทาํ โดย นางสาวสุกฤตา สนธิ รหัส 61941900125 กลุ่มที่ 1 หลกั สูตรประกาศนียบัตรวชิ าชีพครู มหาวทิ ยาลยั ราชภฎั ลาํ ปาง ปี การศึกษา 2561