เลือกตั้ง62ปัตตานี

100 การศึกษาความเคล่ือนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี 5.1 บทบาทของคณะกรรมการการเลอื กตงั้ จงั หวดั ปตั ตานี รัฐธรรมนูญปี 2560 ก�ำหนดให้มีคณะกรรมการการเลือกต้ัง 7 คน ตามมาตรา 222 และให้ พระมหากษตั รยิ ท์ รงแตง่ ตง้ั ตามค�ำแนะน�ำของวฒุ สิ ภา โดยก�ำหนดใหม้ คี ณะกรรมการสรรหามาตรา 203 เป็นผู้คัดเลือกซ่ึงประกอบด้วยประธานศาลฎีกาเป็นประธานกรรมการ ประธานสภาผู้แทนราษฎรและ ผู้น�ำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎรเป็นกรรมการ ประธานศาลปกครองสูงสุดเป็นกรรมการ บุคคลซึ่ง องค์กรอิสระแต่งตั้งจากผู้มีคุณสมบัติตามมาตรา 201 และไม่มีลักษณะต้องห้ามตามมาตรา 202 และ ไมเ่ คยปฏิบตั หิ น้าทใ่ี ดๆ ในศาลรฐั ธรรมนูญหรอื องคก์ รอสิ ระ องคก์ รละ 1 คนเป็นกรรมการ ส�ำหรับจังหวัดปัตตานี ผู้อ�ำนวยการคณะกรรมการการเลือกต้ังโดยมี ร.ต.อ.สมนึก กุลมณี ท�ำหน้าที่เป็นผอู้ �ำนวยการ ได้ด�ำเนนิ การจดั การเลอื กตัง้ ปตั ตานีเปน็ จังหวดั หนึง่ ท่มี ีความรุนแรงในพื้นที่ จังหวัดชายแดนภาคใต้ตลอดระยะเวลา 15 ปีที่ผ่านมา จึงต้องเฝ้าระวังเป็นพิเศษเพื่อให้การด�ำเนิน การเลือกต้ังผ่านไปด้วยดี ลักษณะเฉพาะเจาะจงคือการมีหน่วยงานทหารเข้ามาท�ำหน้าท่ีช่วยเหลือใน การเลือกตั้ง เช่นในหน่วยการเลือกตั้งทุกๆ หน่วยจะมีทหารจ�ำนวน 2 นายเข้ามารักษาความปลอดภัย และเออื้ อ�ำนวยใหก้ ารเลือกตัง้ ด�ำเนินไปอย่างราบรนื่ สิ่งท่ีน่าสนใจส�ำหรับการเลือกตั้งคร้ังน้ืคือ ไม่มีเหตุการณ์ความรุนแรงเกิดขึ้นในพ้ืนท่ีทุกหน่วย ของการเลอื กตงั้ ในจงั หวดั ปตั ตานี จากการสมั ภาษณผ์ อู้ �ำนวยการส�ำนกั งานคณะกรรมการเลอื กตงั้ จงั หวดั ปตั ตานี ร.ต.อ สมนกึ กลุ มณี ไดก้ ลา่ ววา่ “ไดร้ บั ความรว่ มมอื จากทกุ ภาคสว่ น ทง้ั จากฝา่ ยขา้ ราชการ ทหาร ตำ� รวจ ฝ่ายปกครอง และประชาชนตา่ งๆ ในพ้นื ท่ี ซ่ึงจำ� นวนของเจา้ หน้าที่รกั ษาความปลอดภัย (รปภ.) ท่ีท�ำหน้าที่รักษาความปลอดภัยประจ�ำหน่วยการเลือกต้ังจ�ำนวนหน่วยละ  4 นาย ได้แก่ ต�ำรวจและ เจ้าหน้าที่ของฝ่ายปกครอง ส�ำหรับทหารก็จะดูแลเส้นทางเป็นหลัก ซึ่งในส่วนน้ีก็มีการใช้งบประมาณ จำ� นวนมาก รวมไปถงึ คา่ ตอบแทนของคณะกรรมการประจำ� หนว่ ยเลอื กตง้ั (กปน.) ประจำ� หนว่ ยการเลอื กตงั้ ในพื้นท่ีของสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ จะเป็นจ�ำนวน 2 เท่าจากปกติ เนื่องจากการเลือกต้ังโดยปกติ กจ็ ะเกดิ เหตกุ ารณท์ กุ ครงั้ ไมเ่ ชน่ นนั้ กจ็ ะไมม่ บี คุ คลใดทจ่ี ะมาทำ� หนา้ ทเี่ ปน็ กปน. เลย” (สมั ภาษณ์ ร.ต.อ สมนกึ กลุ มณี, ผ้อู �ำนวยการส�ำนักงานคณะกรรมการเลอื กตั้งประจ�ำจงั หวัดปัตตาน,ี วันท่ี 2 กรฎกาคม 2562) จะสงั เกตไดว้ า่ การจดั การเลอื กตง้ั ในเขตพนื้ ทคี่ วามรนุ แรงตอ้ งใชก้ �ำลงั คน หนว่ ยงานความมน่ั คง เข้ามาช่วยด�ำเนินการเลือกตงั้ เป็นกรณพี ิเศษ ในอีกด้านหนึ่งสะทอ้ นใหเ้ ห็นถงึ การเพิม่ ของงบประมาณท่ี เพ่ิมสูงขึ้นแตกตา่ งจากพน้ื ท่ีอืน่ ๆ ของประเทศ นคี้ อื ลักษณะเฉพาะในเขตพ้นื ที่ความรุนแรง การรับภารกิจการจัดการเลือกตั้งในเขตพื้นที่ความรุนแรงจะต้องเผชิญกับความท้าทายหลาย ประการ แตอ่ ยา่ งไรตาม การมสี ว่ นรว่ มการเลอื กตง้ั จากประชาชนกเ็ ปน็ หมดุ หมายทส่ี �ำคญั อนั จะสะทอ้ น ถึงระบอบประชาธิปไตยในสังคม สอดคล้องกับข้อเสนอของ กกต.จังหวัดปัตตานี “ต้องการท่ีจะให้เกิด การเลอื กตงั้ ของประชาชน กลา่ วคอื การสง่ เสรมิ ใหป้ ระชาชนเขา้ มามสี ว่ นรว่ มดว้ ย เปน็ การจดั การเลอื กตง้ั

101 โดยประชาชนอย่างแท้จริง ฉะนน้ั ประชาชนจะเขา้ มายังจุดนนั้ ได้ จะตอ้ งเข้ามาศกึ ษา มีความจรงิ ใจท่ีจะ ศกึ ษาระบบการเลอื กตงั้ และเฝา้ ตดิ ตามการเลอื กตง้ั ใหม้ คี วามสจุ รติ และเทยี่ งธรรม” (สมั ภาษณ์ ร.ต.อ สมนกึ กลุ มณี, ผู้อ�ำนวยการส�ำนักงานคณะกรรมการเลือกต้งั ประจ�ำจงั หวดั ปตั ตานี, วันท่ี 2 กรฎกาคม 2562) ส�ำหรบั การท�ำหนา้ ทขี่ อง กกต. จงั หวดั ปตั ตานี ในการเลอื กตง้ั ทผี่ า่ นมา ทางกลมุ่ ภาคประชาสงั คม บางองคก์ รไดต้ งั้ ขอ้ สงั เกตวา่ การยา้ ยหนว่ ยการเลอื กตง้ั ในเขต 1 จากหนว่ ยพนื้ ทกี่ ารเลอื กตงั้ ในมหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี ไปพ้ืนที่สนามกีฬากลางจังหวัดปัตตานี ได้สร้างความสับสนให้แก่ ประชาชนในพน้ื ท่ี ส�ำหรบั เหตกุ ารณข์ า้ งตน้ ทาง กกต. ไดใ้ หข้ อ้ มลู วา่ “ทงั้ นใ้ี นเรอ่ื งของความผดิ พลาดเกดิ ขนึ้ ทุกครง้ั มากนอ้ ยแตกต่างกัน ฉะน้นั เม่ือเกดิ ความผิดพลาดในระดับของชาวบา้ น ถา้ สงั คมได้เขา้ ไปโจมตี ทกี่ กต. จงึ เกดิ ภาวะการตไี มถ่ กู คน ในสว่ นของจงั หวดั ปตั ตานไี มม่ คี วามผดิ พลาดมากนกั มเี พยี งเรอื่ งเดยี ว คอื ปญั หาการยา้ ยหนว่ ยจากมหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทรไ์ ปสนามกฬี าอบจ. ซง่ึ ดำ� เนนิ การตามระเบยี บ แตเ่ กดิ การละเลยในสว่ นของการประชาสมั พนั ธใ์ หช้ าวบา้ นไดท้ ราบ ซงึ่ เปน็ หนา้ ทขี่ องกกต.เขตทตี่ อ้ งดแู ล ดใู นเรอื่ งของความเหมาะสมของสถานที่ และตอ้ งมกี ารประชาสมั พนั ธ”์  (สมั ภาษณ์ ร.ต.อ สมนกึ กลุ มณ,ี ผอู้ �ำนวยการส�ำนักงานคณะกรรมการเลอื กต้ังประจ�ำจังหวดั ปตั ตานี, วนั ที่ 2 กรกฎาคม 2562) ส�ำหรับประเด็นเรื่องการย้ายหน่วยการเลือกต้ัง สะท้อนให้เห็นถึงการขาดการประชาสัมพันธ์ ให้แกป่ ระชาชนรับทราบ และเปน็ การตดั สินใจยา้ ยทีก่ ระชนั้ ชิดจนเกินไป ท�ำใหเ้ กดิ ข้อวพิ ากษ์วิจารณต์ อ่ การท�ำงานของ กกต.จงั หวดั ปตั ตานี หากทวา่ เหตกุ ารณข์ า้ งตน้ กผ็ า่ นไปดว้ ยดี จากการสงั เกตการณเ์ ลอื กตงั้ และนับคะแนนของผู้วิจัย ท่ีได้ลงพ้ืนท่ีไปสังเกตการณ์เลือกตั้งในวันท่ี 24 มีนาคม 2562 ณ สนามกีฬา องคก์ ารบรหิ ารสว่ นจงั หวดั ปตั ตานี เปน็ สถานทท่ี มี่ กี ารยา้ ยหนว่ ยการเลอื กตงั้ ผวู้ จิ ยั ไดส้ อบถามเจา้ หนา้ ท่ี ประจ�ำหนว่ ยเลอื กตง้ั เรอ่ื งการยา้ ยหนว่ ยวา่ มกี ารรบั มอื อยา่ งไร ทางเจา้ หนา้ ทปี่ ระจ�ำหนว่ ยบอกวา่ ไดส้ ง่ เจา้ หน้าท่ีไปประจ�ำการท่ีหนว่ ยการเลอื กตั้งเดมิ คือ มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร์ เพื่อท�ำหน้าที่แจ้งให้ทราบ และไดม้ กี ารประชาสมั พันธ์ในสือ่ ออนไลน ์ ส�ำหรบั เรอื่ งการนบั คะแนนการเลอื กตง้ั ในจงั หวดั ปตั ตานี ไมม่ เี รอื่ งรอ้ งเรยี นจากผสู้ มคั รเลอื กตงั้ ใดๆ แตก่ ็จะมสี ว่ นผดิ พลาดเลก็ น้อยของการลงชอ่ งคะแนน จากค�ำสมั ภาษณ์ กกต.ปตั ตานี “ซ่งึ คะแนนทีเ่ ปน็ ทางการนี้  คร้ังก่อนๆ คะแนนนิ่ง แต่ในคร้ังนี้พบว่าเกิดความผิดพลาด ในส่วนของปัตตานีก็พบ คือ การสลบั ชอ่ ง เชน่ เบอร์ 13  ไดเ้ ปน็ 14 ชอ่ ง 14 กรอกเปน็ 13 ในหลายจดุ แตก่ ไ็ มไ่ ดท้ ำ� ใหต้ วั เลขผดิ พลาด มากมาย แตเ่ มอื่ พบวา่ ไมถ่ กู ตอ้ ง กร็ ายงานไปยงั สว่ นกลางวา่ พบขอ้ ผดิ พลาด สว่ นกลางจงึ ใหแ้ กไ้ ข โดยให้ ทางเขตยนื ยนั วา่ ผดิ พลาดจรงิ หรอื ไม่ แลว้ ปรบั ใหเ้ รยี บรอ้ ยถกู ตอ้ ง แตค่ วามผดิ พลาดนนั้ กไ็ มไ่ ดท้ ำ� ใหเ้ กดิ การพลกิ ผนั ของผชู้ นะ โดยขอ้ ผดิ พลาดทเ่ี กดิ ขน้ึ เปน็ ของบคุ คลทไี่ มไ่ ดร้ บั คะแนนเสยี งมากนกั ซงึ่ คะแนนที่ ประกาศไปลา่ สดุ เปน็ คะแนนทน่ี ง่ิ แลว้ คะแนนทมี่ คี วามผดิ พลาดในเรอ่ื งของการสลบั ชอ่ งกม็ กี ารจดบนั ทกึ เพือ่ การปฏบิ ตั ใิ นครั้งตอ่ ไปท่ดี ขี น้ึ ใหเ้ กดิ ความผดิ พลาดในครัง้ ต่อไปนอ้ ยท่สี ดุ ” (สัมภาษณ์ ร.ต.อ สมนึก กลุ มณี, ผอู้ �ำนวยการส�ำนกั งานคณะกรรมการเลอื กตั้งประจ�ำจังหวดั ปัตตาน,ี วนั ที่ 2 กรกฎาคม 2562)

102 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี ในส่วนของจังหวัดปัตตานี การคัดแยกบัตรเลือกตั้งจากต่างประเทศหรือนอกราชอาณาจักร ก็มีปัญหาบางส่วนแต่ไม่ส่งผลต่อคะแนนการเลือกต้ัง เช่น การเขียนหน้าซองผิด ระบุเขตผิดพลาด จากการสมั ภาษณข์ อง กกต. จงั หวดั ปตั ตานี “ซง่ึ ทางปตั ตานกี พ็ บวา่ มบี ตั รทสี่ ง่ พลาดประมาณ 10 ใบ เพราะ คนทำ� งานกม็ ผี ดิ พลาดบา้ ง เชน่ การเขยี นหนา้ ซองวา่ ปตั ตานเี ขต 2 แตร่ หสั เปน็ เขต 3” (สมั ภาษณ์ ร.ต.อ สมนกึ กลุ มณ,ี ผูอ้ �ำนวยการส�ำนกั งานคณะกรรมการเลือกต้งั ประจ�ำจังหวดั ปตั ตานี, วนั ท่ี 2 กรกฎาคม 2562) บทบาทหนา้ ทขี่ อง กกต. ส�ำหรบั การเลอื กตง้ั ทผี่ า่ นมา เปน็ สงิ่ ประชาชนไดใ้ หค้ วามสนใจอยา่ งยง่ิ ในระดบั ทงั้ ประเทศ โดยเฉพาะกลมุ่ ภาคประชาสงั คม พรรคการเมอื งตา่ งๆ การเรยี กรอ้ งให้ กกต. ด�ำเนนิ การ จดั การเลอื กตง้ั ทเ่ี ปน็ กลาง เกดิ จากทมี่ าของ กกต. ทง้ั 7 คน ท�ำใหส้ ง่ ผลตอ่ กกต. ประจ�ำจงั หวดั ไปในตวั ดว้ ย เช่น การไม่เปดิ เผยผลคะแนนรายหน่วยให้แก่สาธารณะรับทราบ เชน่ ในช่องทางออนไลน์ เพอ่ื เผยแพร่ ในวงกวา้ ง ส�ำหรบั จงั หวดั ปตั ตานี การท�ำงานของ กกต. คร้งั นีถ้ อื วา่ ลลุ ่วงไปไดด้ ี โดยเฉพาะการพิจารณา เหตกุ ารณ์ความรนุ แรงไมไ่ ด้เกิดข้ึนในหนว่ ยการเลอื กต้ังทุกหนว่ ย 5.2 บทบาทของกลุ่มภาคประชาสังคม กลุ่มภาคประชาสังคมมีความส�ำคัญอย่างยิ่งในสังคมการเมืองที่มีพ้ืนฐานยึดโยงกับระบอบ ประชาธปิ ไตย ส�ำหรบั การเลอื กตงั้ ครง้ั นก้ี เ็ ชน่ กนั กลมุ่ ภาคประชาสงั คมทโ่ี ดดเดน่ และตดิ ตามการเลอื กตงั้ คือ กลุ่ม “Projek SAMA SAMA” ที่ประกาศตัวเพ่ือติดตามการเลือกต้ังในพ้ืนที่สามจังหวัดชายแดน ภาคใต้และอีกสี่อ�ำเภอในจังหวัดสงขลา Projek SAMA SAMA คือการรวมตัวนักกิจกรรมทางการเมือง ชายแดนใต้/ปาตานี เฝ้าสังเกตการณ์การเลือกตั้ง เพ่ือผลักดันการเมืองที่มีคุณธรรม เป็นประชาธิปไตย โดยสังเกตการณ์การเลือกทั่วไปใน 13 เขตเลือกตั้ง ในพื้นที่ชายแดนใต้/ปาตานี ในวันที่ 24 ก.พ. 62  บนฐานคดิ ของความเทา่ เทยี ม โปรง่ ใสและตรวจสอบได้ บนฐานความคดิ “รว่ มเปน็ สกั ขพี ยานการเลอื กตงั้ เพอ่ื การเมืองทด่ี ีและมศี ักดิ์ศรี” ส�ำหรบั การเคลอื่ นไหวตดิ ตามการเลอื กตงั้ ทผ่ี า่ นมา ทางกลมุ่ Projek SAMA SAMA ไดม้ จี ดั ท�ำเพจ เพ่อื สอ่ื สารขา่ วสารของการเลอื กตง้ั ครัง้ น้ี โดยเฉพาะข้อมลู ข่าวสารตา่ งๆ ทเ่ี กดิ ขนึ้ ในพ้ืนท่ี โดยที่มาท่ีไป ของการจับตาเลือกตงั้ ครัง้ น้ขี องกล่มุ ภาคประชาสงั คมในพ้นื ท่ีเปน็ ทีน่ ่าสนใจยิ่ง “สำ� หรบั การคดิ ชอื่ ของ Projek Sama Sama นนั้ มาจากการคดิ ถงึ เรอ่ื งของศกั ดศิ์ รขี องประชาชน ในสามจงั หวดั วา่ มศี กั ดศิ์ รเี ทยี บเทา่ กบั คนไทยภมู ภิ าคอน่ื ๆ มสี ทิ ธม์ิ เี สยี ง 1 เสยี งเทา่ กนั จงึ เปน็ ทม่ี าของชอ่ื Projek Sama Sama  ซึ่ง Sama Sama หมายถึง คนเท่าเทียมกัน ใช้ wording ของค�ำว่า ศักดิ์ศรี และ ค�ำภาษามลายูก็ใช้ค�ำว่า Saksee หมายถึง การเป็นสักขีพยาน เป็นการเล่นค�ำต่างๆ เหล่านี้ ในฐานะท่ี

103 เป็น Monitor ก็เป็นสักขีพยานด้วย เป็นผู้ท่ีเฝ้ามองว่าคุณท�ำตามกติกาหรือไม่ คุณมีอะไรท่ีนอกเหนือ จากกตกิ าทกี่ ำ� หนดหรอื ไม่ ซง่ึ ประเดน็ ทเ่ี นน้ กค็ อื ความเปน็ พนื้ ทพ่ี เิ ศษทไี่ มเ่ หมอื นกบั ทอี่ นื่ เชน่ ชว่ งเวลา ในการหาเสียงใน 3 จังหวัด จะมีการเกณฑ์มาละหมาดฮายัต (สวดขอพร) หัวคะแนนท่ีเป็นอิหม่าม และผนู้ ำ� ศาสนากจ็ ะเกณฑค์ นมาละหมาดฮายตั มกี ารใสเ่ งนิ ในซอง เขาเรยี กมนั วา่ คา่ นำ�้ มนั ซง่ึ เปน็ ลกั ษณะ ของสง่ิ ทไ่ี มม่ ใี นพน้ื ทอ่ี น่ื อาจจะตคี วามวา่ เปน็ การซอื้ เสยี งอยา่ งไรนน้ั กว็ า่ ไป แตก่ พ็ บวา่ มรี ปู แบบเชน่ นอ้ี ยู่ มีการระดมวัยรุ่นมาท�ำซุปซาตี (ซุปเป็ด) ซึ่งวัยรุ่นก็มา ค�ำถามว่าคนที่ใช้จ่ายเงินส่วนนี้คือใคร กค็ ือหวั คะแนน แลว้ แต่หวั คะแนนแตล่ ะพืน้ ที่ เป็นรปู แบบเดียวกัน เมอื่ เราเล่น Project วา่ วนั นี้มกี ารทำ� ซปุ ซาตที ไ่ี หนบา้ ง ทอ่ี น่ื กจ็ ะตอบรบั วา่ จดุ ไหนมบี า้ ง ทำ� ใหท้ างเราเหน็ เมด็ เงนิ ทไ่ี ปซอื้ ซาตี ไปเชค็ ชอ่ื ฟารม์ ท่ีเลี้ยงเป็ด เช่น ที่บ้านกูแบอีเตะ เป็ดจะขายดีมาก ขาดตลาด เพราะมีการท�ำซุปเป็ดเกือบทุกคืนทุกท่ี” (สัมภาษณ์ ซาฮารี เจะ๊ หลง, ผู้กอ่ ตงั้ โครงการ Projek SAMA SAMA, 12 กรกฎาคม 2562) การรับรู้ทางวัฒนธรรมของชาวบ้านในพ้ืนที่ โดยเฉพาะในพ้ืนท่ีจังหวัดชายแดนภาคใต ้ นบั วา่ เปน็ เรอื่ งทม่ี คี วามส�ำคญั อยา่ งยง่ิ ตอ่ การ “อา่ น” สถานการณท์ างการเมอื งและรบั รคู้ วามคดิ ของผคู้ น สัญลักษณ์ทางการเมือง กิจกรรมต่างๆ ไม่ได้เผยให้เราเห็นได้อย่างตรงไปตรงมา แต่มันต้องอาศัย การตคี วามสญั ลกั ษณห์ รอื กจิ กรรมนนั้ ๆ ในความหมายนอ้ี าจจะกลา่ วไดว้ า่ วฒั นธรรมทางการเมอื งทอ้ งถน่ิ ในแตล่ ะพนื้ ทย่ี อ่ มมคี วามแตกตา่ งกนั อยา่ งยง่ิ จะอาศยั ชดุ ความคดิ และค�ำอธบิ ายแบบใดแบบหนงึ่ ตายตวั ในความเข้าใจมไิ ด้ “เหตผุ ลทเ่ี ปน็ เปด็ เพราะเมอื่ มอี ะไรเกดิ ขน้ึ ทจี่ ะตอ้ งเฉลมิ ฉลองกนั ซปุ เปด็ ถอื เปน็ เมนทู ฮี่ ติ ทส่ี ดุ นอกเหนอื จากแกงแพะ ซงึ่ แกงแพะจะเกย่ี วขอ้ งกบั เรอื่ งใหญๆ่ ทม่ี คี นเหนยี ต (เจตนา) ไว้ เชน่ การสอบผา่ น การเรยี นจบ กจ็ ะเกย่ี วขอ้ งกบั การนาซรั (การบนบาน) การทำ� ซปุ เปด็ ถอื เปน็ กจิ กรรมพเิ ศษ ซง่ึ ไมร่ วู้ า่ ทอ่ี นื่ มีหรือเปล่า แต่ท่ีน่ีจะเป็นจุดเด่น คล้ายว่าเป็นวัฒนธรรมใหม่ แต่อันท่ีจริงก็มีมานานแล้ว แต่เม่ือเราจับ งานด้าน Monitor ก็จะท�ำให้เห็นภาพที่มีความชัดเจนขึ้น แล้วเราก็น�ำส่ิงน้ี จากการท่ีเรามีการเก็บข้อมูล ในพนื้ ทต่ี า่ งๆ มาทำ� เปน็ กราฟฟกิ และแผนทแ่ี ลว้ มารค์ จดุ สำ� หรบั พนื้ ทท่ี มี่ กี ารทำ� ซปุ เปด็   ซง่ึ จะมเี กอื บทกุ ท่ี จะท�ำให้เราเห็นภาพว่า การหาเสียงของหัวคะแนนมีการใช้เม็ดเงินไปกับกิจกรรมเช่น การท�ำซุปเป็ด การเตะบอลสนามหญา้ ซง่ึ ในสว่ นนจ้ี ะเปน็ การจา่ ยทที่ ำ� ใหไ้ มเ่ หน็ ภาพวา่ ผสู้ มคั รเปน็ คนจา่ ย คอื หวั คะแนน มาจ่าย ในส่วนของวัยรุ่นก็จะชอบมาเล่นบอล เตะบอล เม่ือเตะเสร็จก็ไม่ต้องจ่ายเงิน มีคนจ่ายให้แล้ว จากนั้นตัวแทนของพรรคก็จะมาพูด ก็ท�ำให้รู้ว่าพรรคนี้จ่ายให้ ตัวอย่างเช่น การจัดท่ีปูยุด เมื่อแกนน�ำ เยาวชนเตะบอลเสร็จ ก็จะมีคนบอกว่า คร้ังน้ีไม่ต้องจ่าย เพราะมีคนจ่ายให้แล้ว จากน้ันก็มีคนมาพูด สมมุติเปน็ ผู้สมัครคนหนึง่ ผสู้ มคั รคนนนั้ ก็มาพดู ปิดทา้ ย ขอบคณุ ทุกๆ คนท่มี ารว่ มและอย่าลมื นะ มันก็ เปน็ การหาเสยี งรปู แบบหนงึ่ ทม่ี คี วามแนบเนยี น ผา่ นการเตะบอล มกี ารระดมวยั รนุ่ ออกมากนั เยอะมาก เน่อื งจากฟรแี ละมกี ารเลี้ยงน�ำ้ ซึง่ เงนิ จะไม่ให้โดยตรง แต่เงินจะผา่ นในรปู แบบการจ่ายค่าสนาม ของกิน เลก็ ๆ นอ้ ยๆ และแกนนำ� ทพ่ี าคนออกมากจ็ ะถกู เรยี กตวั ตา่ งหาก เพอื่ พดู คยุ ในลกั ษณะทเี่ ปน็ หวั คะแนนให้ ตอ่ เนอ่ื งไปเลย” (สมั ภาษณ์ ซาฮารี เจะ๊ หลง, ผกู้ อ่ ตง้ั โครงการ Projek SAMA SAMA, 12 กรกฎาคม 2562)

104 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี ส�ำหรบั ในพนื้ ทป่ี ตั ตานี โดยสว่ นใหญผ่ มู้ สี ทิ ธเิ ลอื กตง้ั สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎร จะใชภ้ าษามลายู ท้องถิ่นเป็นภาษาในการส่ือสารเป็นหลักมากกว่าภาษาไทย นัยยะส�ำคัญคือการเข้าถึงชาวบ้านในพ้ืนท่ี ส่ิงที่น่าสนใจอีกประการก็คือระบบหัวคะแนนในการเลือกตั้งครั้งนี้ได้มีการท�ำงานอย่างเป็นระบบและ มคี วามแมน่ ย�ำ้ มากขึ้น “ในภาษามลายู ในการหาเสียงจะไม่ใช้ค�ำว่าหัวคะแนน แต่ใช้ว่า คนน้ีคนของประชาธิปัตย์ คนนค้ี นของประชาชาติ สำ� หรบั การเลอื กตงั้ ครงั้ ลา่ สดุ น้ี หวั คะแนนจะทำ� งานเปน็ ระบบมาก คลา้ ยวา่ มกี าร research งานวจิ ยั ถงึ ขอ้ มลู จากกกต. มี list ตาราง สมมตุ ิ เขตตำ� บลดอนรกั มผี ใู้ ชส้ ทิ ธทิ งั้ หมด 4,000 คน หมบู่ า้ นนี้ 400 คน หมบู่ า้ นนี้ 600 หมบู่ า้ นน้ี 1,000 เปน็ ตน้ โดยวางเปา้ วา่ หมบู่ า้ นนข้ี อ 200 คน หมบู่ า้ น นี้ขอ 150 คน เป็นต้น ซึ่งจะมีการล็อกเป้าเรียบร้อย เขียนเป็นฟอนต์สีแดงเลย หมายถึงเป้าที่อยากได้ และคดิ วา่ ชนะแนน่ อน กจ็ ะแจก Poll list นใ้ี หก้ บั หวั คะแนนเพอ่ื ทจี่ ะทำ� การเชค็ รายชอ่ื ตามเขตการเลอื กตง้ั ของตนเองอีกทีหนึ่ง และรายชื่อนี้เป็นที่มาของเงินท่ีจะลงมาในคืนสุดท้าย คือคืนมาหอน และนี่คือ พฤตกิ รรมของการหาเสยี งทผ่ี า่ นมา” (สมั ภาษณ์ ซาฮารี เจะ๊ หลง, ผกู้ อ่ ตง้ั โครงการ Projek SAMA SAMA, 12 กรกฎาคม 2562) การท�ำงานของกลุ่มภาคประชาสังคมน่าสนใจอย่างย่ิงก็คือ การได้ลงพื้นที่และต้ังข้อสังเกต อยา่ งนา่ สนใจเกีย่ วกับพฤติกรรมการเลอื กตง้ั ที่ผา่ นมาของประชาชนในพนื้ ที่ “เม่ือเลือกต้ังและ Monitor เสร็จเรียบร้อย ได้ข้อสรุปว่า 6 ที่น่ังของพรรคประชาชาติ ซึ่งเรา Monitor ทง้ั หมด 13 เขต รวม 2 เขตของสงขลาดว้ ย คอื เขต 7 และเขต  8 จากสถติ เิ กา่ พบวา่ ประชาธปิ ตั ย์ ได้ทั้งหมด 11 ที่นั่ง แต่รอบนี้ได้แค่ 2 ท่ีน่ัง ปัตตานี 1 และสงขลา 1 มันท�ำให้เห็นภาพวาด กระแส Nationalism ชาตินิยมมุสลิมยังขายในพื้นที่นี้ได้อยู่ ความเป็นรูปธรรมคือ พรรคประชาชาติได้ 6 ท่ีน่ัง นเ่ี ปน็ ผลชดั เจนวา่ กระแสชาตนิ ยิ มมลายยู งั มใี นพน้ื ท่ี ยงั ไมห่ มดไป และการเมอื งตวั แทนในสามจงั หวดั ไมม่ ี ใครมาผูกขาดได ้ เพราะปี 2554 พรรคประชาธิปัตยไ์ ด้ท้งั หมด 11 จาก 13 ท่นี ่ัง แตร่ อบน้ีได้แค่ 2 และ ในสามจงั หวดั พบวา่ ชนะเพยี งแค่เขตเดียว คอื เขต 1 ปัตตานี ทำ� ให้เห็นว่าไมม่ ใี ครผกู ขาดได้” (สัมภาษณ์ ซาฮารี เจ๊ะหลง, ผู้กอ่ ตง้ั โครงการ Projek SAMA SAMA, 12 กรกฎาคม 2562)

105 5.3 เลือกพรรคหรือว่าเลือกคน? ค�ำถามท่ีผู้คนมักจะถามว่าในพื้นท่ีจังหวัดชายแดนภาคใต้เลือกพรรคหรือว่าเลือกตัวบุคคล ต่อค�ำถามนี้เป็นส่ิงที่น่าสนใจคือการสะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมการเมืองของคนในพ้ืนที่ การยึดโยง กับระบบเครือญาติ พรรคพวก ระบบอุปถัมภ์ หรือว่าการเลือกท่ีนโยบายของพรรคการเมือง ค�ำถามน้ี ทางกล่มุ Projek SAMA SAMA สรุปวา่ “ชาวบา้ นจะมองในเรอื่ งของตวั บคุ คล ซง่ึ แนวคดิ นยี้ งั สามารถใชไ้ ดอ้ ยู่ ยงั มคี วามคดิ ดงั้ เดมิ เรอ่ื ง ความสมั พันธใ์ นพืน้ ท่ี ซ่ึงสามารถที่จะเหน็ ไดช้ ัด เชน่   ท่ียะลา อาดิลัน อาลอี สิ เฮาะ พรรคพลังประชารัฐ ท่ีได้เพราะตัวของตัวเอง ไม่ใช่เพราะพรรค เพราะพรรคเขาไม่เอา แต่ตัวเขาท�ำงานทนายและช่วยเหลือ คนมาเยอะ ส�ำหรับกมลศักด์ิ ลีวาเมาะ พรรคประชาชาติ ได้คะแนนสูงที่สุดในสามจังหวัด คือ 40,000  คะแนน ซง่ึ กอ่ นหนา้ นนั้ เขาเคยลงเลอื กตงั้ แตก่ ไ็ มช่ นะ ครง้ั นเี้ ปน็ ครงั้ แรกทเ่ี ขาไดเ้ ปน็ ส.ส. อนั นี้ เป็นการตีคู่ระหว่างตัวบุคคลและพรรคที่เป็นกระแสชาตินิยมมุสลิม และอีกกระแสหน่ึงที่มาคู่ขนานที่ เห็นชัดคือ กระแสของพรรคอนาคตใหม่ ความเป็นประชาธิปไตยใหม่ของคนรุ่นใหม่  เร่ิมฟอร์มตัวจาก คะแนนของพรรคอนาคตใหม่ 80,000 กว่าคะแนน ใน 3 จังหวัด ซ่ึงเป็นคะแนนท่ีสูงมาก ถ้าสังเกต จากทุกหน่วยเลือกตั้ง จะเห็นได้ว่า คะแนนของพรรคอนาคตใหม่จะแทรกมาอยู่เสมอ ไม่ชนะเขต แตก่ ็ตดิ 1 ใน 5 ตลอดทกุ หนว่ ยทีม่ ี  กระแสทค่ี นรนุ่ ใหมม่ คี วามคดิ เปน็ ของตวั เอง ตนื่ ตวั ทางการเมอื งสงู มาก สำ� หรบั เปอรเ์ ซน็ ตข์ อง การเลอื กตงั้ ในสามจงั หวดั 79 เปอรเ์ ซน็ ต ์ ทอี่ อกมาใชส้ ทิ ธิ มบี ตั รเสยี 6-7 เปอรเ์ ซน็ ต์ ซง่ึ เปน็ ปรากฏการณ์ ท่ีแปลกมาก ในทีม Monitor ได้พูดคุยถึงเรื่องน้ีว่า ท�ำไมบัตรเสียถึงน้อย จากนั้นได้ลงพ้ืนที่เก็บข้อมูล เชงิ ลกึ ในเขตทเ่ี ปน็ พนื้ ทสี่ แี ดง อยา่ งผมอยหู่ นองจกิ กไ็ ดไ้ ปคยุ กบั หวั คะแนน บางพรรคถงึ ขนาดมขี อ้ มลู วา่ ปนี ไี้ มม่ กี ระแสการทำ� ใหเ้ ปน็ บตั รเสยี เนอ่ื งจากเมอ่ื กอ่ นมกี ารรณรงคใ์ หท้ ำ� บตั รเสยี ซงึ่ เปน็ กระแสทท่ี ำ� ให้ พวกเราพยายามมองวา่ อนั นค้ี อื เสยี งของแนวรว่ มทไี่ มย่ อมรบั ในระบบรฐั สภาไทย ซงึ่ ปนี ไ้ี มม่ ี แปลกมาก และเปิดมากขึ้น ส�ำหรับนักการเมืองท่ีลงสมัครก็หาเสียงได้เต็มท่ี  ไม่ใช่เพียงแค่ฝ่ายของกระบวนการที่ ดูเหมือนว่าจะไฟเขียว ไม่แสดงปฏิกิริยาใดๆ ไม่มีการขัดขวาง ไม่มีเหตุการณ์ความรุนแรง ฝ่ายของ ทหารเองก็เช่นกัน ทหารก็ไม่ยุ่ง ทหารไม่มีปัญหากับพรรคใดๆ พรรคประชาชาติมีการพูดคุยถึงเร่ือง autonomy เรื่องเขตการปกครองพิเศษบนเวที คุยเรื่องหนักๆ เรื่องความม่ันคง แต่ทหารก็ไม่ยุ่ง มองว่า ฝ่ายกองก�ำลังท้ังสองฝ่ายจะมีการปล่อยเต็มที่ น่ีคือสิ่งที่เหล่า Monitor เห็นจากการเลือกต้ังท่ีผ่านมา”  (สมั ภาษณ์ ซาฮารี เจะ๊ หลง, ผกู้ อ่ ตง้ั โครงการ Projek SAMA SAMA, 12 กรกฎาคม 2562) ดา้ นความตน่ื ตวั ของประชาชนในพนื้ ทกี่ น็ บั วา่ เปน็ เรอ่ื งทส่ี �ำคญั อยา่ งยงิ่ ตอ่ ระบบประชาธปิ ไตย เพราะเปน็ สิง่ ทีจ่ ะชว่ ยใหป้ ระชาธิปไตยแขง็ แรง และสามารถปกั หมุดธงประชาธปิ ไตยในเน้อื ดินทม่ี ีความ หลากหลายความคิด ชาติพันธ์ ภาษาท่ีแตกตา่ งกัน

106 การศึกษาความเคล่ือนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี “ประชาชนคยุ เรอื่ งการเมอื งกนั มากในรา้ นนำ�้ ชา ในโลก Social Media  คนรนุ่ ใหมก่ ม็ กี ารโพสต์ ข้อความเรื่องการเมือง ทางทีมงาน Monitor ก็ดูข้อความต่างๆ เร่ืองการเมืองด้วย ส�ำหรับคนที่เล่น Social Media  มีทีมที่ท�ำหน้าที่เก่ียวกับ Monitor Social Media ก็แยกต่างหากที่มาช่วยงานส่ือท�ำ กราฟฟิกต่างๆ เพราะข้อมูลท่ีเราได้ไม่ได้เปิดทั้งหมด” (สัมภาษณ์ ซาฮารี เจ๊ะหลง, ผู้ก่อต้ังโครงการ Projek SAMA SAMA, 12 กรกฎาคม 2562) ส�ำหรบั คนรนุ่ ใหมก่ บั การเมอื งการเลอื กตงั้ ทผ่ี า่ นมาถอื วา่ มอี ทิ ธพิ ลอยา่ งมากตอ่ ผลการเลอื กตงั้ เพราะมีจ�ำนวนผู้ใช้สิทธิจ�ำนวนมาก ส�ำหรับในพื้นท่ีจังหวัดชายแดนภาคใต้ก็เช่นกัน พรรคอนาคตใหม ่ กเ็ ปน็ พรรคทมี่ กี ระแสความนยิ มอยา่ งมาก ตอ่ คนรนุ่ ใหม่ โดยเฉพาะเรอื่ งของการเปลยี่ นวฒั นธรรมการเมอื ง เรือ่ งของหวั คะแนน และการใช้เงนิ ในกจิ กรรมทางการเมือง อาจจะกลา่ วไดว้ ่าเป็นการยกระดบั การเมือง ไทยในระยะเปลย่ี นผ่านทส่ี �ำคญั อยา่ งย่ิง “กระแสคนรุ่นใหม่ที่เลือกพรรคอนาคตใหม่คือธนาธร ไม่ใช่ผู้สมัคร ผมได้สอบถามหลายคน แมก้ ระทงั่ นกั ศกึ ษาเองทเี่ ลอื กพรรคอนาคตใหม่ เขาไมไ่ ดร้ จู้ กั ตวั ผสู้ มคั ร แตเ่ ลอื กเพราะธนาธร ซง่ึ เวทที จี่ ดั ใหญส่ ดุ คอื เวทที จี่ ดั บรเิ วณตลาด Green Market จดุ นเ้ี ปน็ จดุ ทส่ี รา้ งกระแสใหก้ บั พรรคอนาคตใหม่ สำ� หรบั ในโซเชียลก็ต้องยอมรับว่าการเดินเกมของพรรคอนาคตใหม่เดินเกมได้ดีมาก คนรุ่นใหม่เข้าถึงได้ เกิดมี ความได้เปรียบ ทำ� ใหท้ ุกพรรคตอ้ งมานง่ั คดิ บอกว่าไม่สามารถท่ีจะประเมินได้ เพราะพรรคอนาคตใหม่ ไม่ใชเ้ งนิ คอื ทางผมไม่มีขอ้ มูลการซอ้ื เสียงของพรรคอนาคตใหม่เลย เงนิ ก็ใช้ แต่ใช้ในกจิ กรรม ไมม่ ีแบบ รายหัว คือถ้ามี ทางผมจะตรวจสอบได้” (สัมภาษณ์ ซาฮารี เจ๊ะหลง, ผู้ก่อตั้งโครงการ Projek SAMA SAMA, 12 กรกฎาคม 2562) ดว้ ยสถานะของบทบาทขององคก์ รภาคประชาสงั คมทม่ี คี วามชอบธรรมในการทไี่ มเ่ อยี งไปทาง พรรคการเมืองใดพรรคการเมืองหนึ่ง ท�ำให้พวกเขาได้รับความไว้วางใจต่อผู้สมัครของพรรคการเมือง ต่างๆ ท�ำให้เกิดเวทีกลางที่ท�ำให้พรรคต่างๆ ได้เข้ามาร่วมเสวนา แสดงความคิดเห็นทางด้านการเมือง ในช่วงการหาเสียงท่ีผา่ นมา “สังเกตเห็นว่าภาคประชาสังคมจะดึงนักการเมืองให้มาสนใจส่ิงที่ตนเองก�ำลังท�ำ อย่าง นักการเมืองก็มีฐานเสียงของตนเองอยู่แล้ว ความเดือดร้อนของมวลชนของเขา ประชาชนโดยรวม แต่กลุ่มภาคประชาสังคมท�ำงานเป็นการเฉพาะ เช่น งานประเด็นผู้หญิง ประเด็นแม่หม้าย ประเด็น เดก็ ก�ำพร้า ประเดน็ จ�ำเลย ประเดน็ เยาวชน เป็นตน้ ซึง่ ช่วยให้นักการเมืองได้ขอ้ มลู ที่ลกึ ขนึ้ เพราะกลมุ่ CSO ท�ำงานอยกู่ บั ประเด็นเฉพาะตลอด และเม่อื ประเด็นเฉพาะตา่ งๆ ถูกเชอ่ื มกบั นักการเมอื ง จะช่วย ใหน้ กั การเมอื งมขี อ้ มลู ทแ่ี นน่ ในการอภปิ รายในรฐั สภา ผมมองเหน็ ถงึ ความเขม้ แขง็ ของภาคประชาสงั คม ในการจัดเก็บข้อมูลเพ่ือส่งต่อ นักการเมืองก็ท่านไม่เหนื่อย โดยเฉพาะนักการเมืองท่ีเคยอยู่ในภาค ประชาสังคม เช่น หมอเพ็ชรดาว โต๊ะมีนา  กมลศักด์ิ ลีวาเมาะ อดิลัน อาลีอิสเฮาะ คือมีข้อมูลอยู่กับ ตัวเองอยูแ่ ล้ว ชว่ ยทำ� คดใี ห้กับผู้ท่ีไดร้ ับผลกระทบจากกฎหมายพเิ ศษมา 15 ปี ถือว่ามีขอ้ มูลแน่นมาก”  (สมั ภาษณ์ ซาฮารี เจ๊ะหลง, ผูก้ ่อตง้ั โครงการ Projek SAMA SAMA, 12 กรกฎาคม 2562)

107 การเกิดกลุ่มภาคประชาสังคมท่ีมุ่งประเด็นเกาะติดการเลือกตั้ง อีกกลุ่มท่ีน่าสนใจคือ กลุ่ม THE PEN ที่จัดวางตัวเองอยู่ในฐานะของภาคประชาสังคม และมีการท�ำงานเรื่องการสื่อสารประเด็น ในจังหวดั ชายแดนภาคใตใ้ หส้ ่พู น้ื ท่สี อ่ื ออนไลนร์ ะดับกว้าง “การที่ CSO เข้ามามีบทบาทเกี่ยวกับการเมืองในครั้งนี้มากกว่าท่ีผ่านมา เช่น ผู้สมัคร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรมาจาก CSO ประเด็นข้อเสนอและนโยบายต่างๆ บางส่วน มาจาก CSO แม้ กระทัง่ การท�ำงานกับฐานเสยี ง ซง่ึ CSO บางกลุม่ กม็ บี ทบาทเกี่ยวกับฐานเสยี งของพรรคการเมืองต่างๆ การเลือกตั้งในช่วงก่อน ไม่ได้มีพ้ืนที่ให้กับทาง CSO แต่การเลือกต้ังช่วงหลังน้ี พบว่า กระแส การเมอื งอาจสง่ ผลใหน้ กั การเมอื งลงมาหากลมุ่ ทหี่ าเสยี งในหลายๆแบบ ซงึ่ หนงึ่ ในนนั้ คอื   CSO เนอื่ งจาก เป็นฐานเสียงฐานหน่ึงที่มีความส�ำคัญมาก โดยช่วงหลังมาน้ี CSO ได้เข้ามามีบทบาทในชุมชนมากข้ึน หากมองในดา้ นการตลาด CSO กถ็ อื เปน็ กลมุ่ เปา้ หมายหนง่ึ ทตี่ อ้ งเจาะ เหตผุ ลอาจเกดิ จากการทผี่ สู้ มคั ร ลงมาหา CSO ในรูปแบบของการชวน CSO ไปเจอในเวทีต่างๆ แม้กระท่ังพรรคอนาคตใหม่ พรรคประชาชาติเองก็มาเจอ โดยพรรคประชาชาติมีความชัดเจนท่ีสุดในการลงมาพบกับ CSO โดยมี การพดู คยุ หลายวธิ มี าก สำ� หรบั   The Pen ไม่ได้มาคยุ เนอ่ื งจากเพ่งิ เกิดมา แต่โดยส่วนใหญก่ ม็ าพบเจอ เป็นตัวบุคคลที่ท�ำงานกับ CSO” (สัมภาษณ์ ปรัชญา โต๊ะอีแต, ผู้จัดการส�ำนักงานและบรรณาธิการส่ือ The PEN, 9 กรกฎาคม 2562) การเข้ามามีส่วนร่วมทางการเมืองในระบบรัฐสภาหรือท่ีเราเรียกว่าการเมืองแห่งตัวแทน ทอี่ าศยั การฉนั ทามตขิ องการออกเสยี งประชาชน ผเู้ ลน่ หนา้ ใหมก่ เ็ กดิ ขนึ้ จ�ำนวนมาก ขอ้ สงั เกตของปรชั ญา โตะ๊ อแี ต สะทอ้ นใหเ้ หน็ ถงึ การเขา้ มาของกลมุ่ ภาคประชาสงั คมในเวทกี ารเมอื งมากขน้ึ นค้ี อื ปรากฏการณ์ ที่มีนัยยะส�ำคัญต่อบทบาทของกลุ่มภาคประชาสังคมในพื้นที่ จากผู้เล่นท่ีอยู่ตรงกลางทางการเมือง แต่เขา้ มาเป็นผู้อาสาท�ำงานในระบบการเมอื งรฐั สภา ส�ำหรับบทบาทของ The Pen ในฐานะของกลุ่มภาคประชาสังคมที่มีส่ือเป็นของตัวเอง ก็ได้ท�ำหน้าที่ในการส่อื สารทางด้านนโยบายของพรรคการเมอื งต่างๆ ในพนื้ ทีส่ ื่อของตัวเอง โดยเฉพาะ พ้นื ที่ออนไลน์ และเวทีสาธารณะทจ่ี ัดขน้ึ “ดังนั้นทาง The Pen จึงมีความเห็นว่า จะไม่เล่นในส่วนของพรรคการเมือง แต่จะเล่นในส่วน ของนโยบาย ขอ้ เสนอจากสว่ นวชิ าการและขอ้ เสนอจากประชาชนตอ่ การทำ� งานทางการเมอื ง ซง่ึ จะมผี ล งานอยู่ 3-4 ชิ้น ที่พูดถึงการเมืองสร้างสรรค์ เป็นการสอบถามว่าอยากจะเห็นการเมืองสร้างสรรค์แบบ ไหน จากการสัมภาษณ์ภาคประชาชน ให้เขาสะท้อนว่าการเมืองท่ีดีในความหมายของเขาเป็นอย่างไร การเมืองท่ีไม่ดีในความหมายของเขาเป็นอย่างไร นักการเมืองที่ดีเป็นแบบไหน นักการเมืองที่ไม่ดีเป็น แบบไหน โดยหลายๆ คนกไ็ ด้ตอบมาเป็นประเดน็ ๆ โดยพยายามท่ีจะโหนการเมอื ง

108 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี ซ่ึงในส่วนของกิจกรรมคือ มีการจัดเวที แต่ก่อนหน้านั้นคือจะมีการปล่อยคลิปวีดีโอ 2 คลิป ซ่ึงจะเป็นการพูดถึงกระบวนการท่ีสร้างสรรค์ในการเลือกตั้งคร้ังนี้ การเสนอวิธีในการเล่นการเมือง ประมาณ 5-6 คลปิ หรอื เรียกวา่ การเมอื งสร้างสรรค”์  (สมั ภาษณ์ ปรชั ญา โต๊ะอีแต, ผู้จดั การส�ำนักงาน และบรรณาธิการสอ่ื The PEN, 9 กรกฎาคม 2562) การผลักดันให้การเมืองเป็นสิ่งสร้างสรรค์ในพื้นท่ีความรุนแรงคงไม่ใช่เร่ืองง่าย เพราะมันคือ การเปลยี่ นบทสนทนาของการเมืองให้พ้นจากวงจรเดิมๆ “บทสนทนาหลัก ในเริ่มแรกก็จะมีการพูดคุยเก่ียวกับบริบทของพ้ืนท่ี นักการเมืองจะปฏิบัติ หน้าที่อย่างไร หาผลประโยชน์ให้กับพื้นที่อย่างไร ในส่วนของการเสนอแก่นักการเมืองหรือผู้สมัคร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรว่าต้องท�ำหน้าที่เป็นตัวแทนอย่างไร ซึ่งโจทย์น้ีบางคนในระดับอบจ.มีการลง พนื้ ท่ีสำ� รวจและทำ� วจิ ยั วา่ ชว่ งกอ่ นการเลือกตงั้ เปน็ อยา่ งไร เชน่ ในเครือขา่ ยของแบดงิ (นจั มดุ ดนี อมู า) ท่ีจะลงนายกท้องถิ่นรอบนี้ ได้มีจัดต้ังทีมในการส�ำรวจกันต้ังแต่ปีท่ีแล้ว โดยให้นักศึกษาไปท�ำวิจัย ซงึ่ ไมไ่ ดร้ ะบวุ า่ เปน็ กลมุ่ การเมอื ง โดยประเดน็ หลกั ๆ คอื อยากจะเหน็ นกั การเมอื งแบบไหน มบี คุ ลกิ ภาพ หรือท่าทีแบบใด และประเด็นปัญหาต่างๆ ต้องการให้มีการแก้ไขปัญหาอย่างไร ในฐานะนักวิจัยก็มี การลงพื้นท่ีเก็บข้อมูลจากชาวบ้าน แล้วน�ำข้อมูลดังกล่าวมาออกแบบยุทธศาสตร์การเดินเกมเลือกตั้ง ซึ่งจะเป็นโจทย์ท่ีใกล้เคียงกับท่ี CSO มีการถามว่าต้องการนักการเมืองในพ้ืนที่แบบไหน โดยทาง CSO มีความเช่ือท่ีว่าพรรคการเมืองจะต้องเข้ามาหา หรือง้อ CSO ซึ่งหากมีข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย จะเรียกร้องได้ยาก จึงมีการเสนอในเรื่องของทัศนคติ พฤติกรรมของตัวผู้สมัครแทนซึ่งจับต้องได้ ในลกั ษณะทว่ี า่ หากตอ้ งการคะแนนเสยี ง ตอ้ งการทจ่ี ะทำ� งานกบั CSO กจ็ ะตอ้ งมกี ารปรบั ตวั ของตนเองดว้ ย จากนน้ั จงึ คอ่ ยมาพดู คยุ กนั ในเรอ่ื งของนโยบายตา่ งๆ ในรอบถดั ไป โดยการพดู คยุ ตา่ งๆ กจ็ ะมหี ลายชนั้ ทงั้ การพดู คยุ ที่เปน็ เวทเี ปิดชั้นหน่ึง และมกี ารพดู คยุ เพอ่ื เลือกหวั คะแนนอีกชัน้ หน่ึง เช่น เวที Patani Forum ท่ีจัดในคร้ังก่อน โดยมีผู้สมัครมาร่วม ซ่ึงมีพรรคประชาชาติร่วมด้วย จัดขึ้นท่ีสงขลา มีการพูดถึงการเมืองว่าการเลือกตั้งครั้งน้ีมีการคาดหวังอะไรบ้าง เม่ือการพูดคุยบนเวที เสร็จสิ้น ก็จะพบว่า พฤติกรรมของพรรคการเมืองจะมีการเล็งหรือมองหาบุคคล อย่างคนพุทธก็จะนัด มาพูดคุยกัน และมีคุณปาตีเมาะห์ ก็จะนัดมาพูดคุยกัน บางคนก็จะเป็นการทาบทามในพรรค ในส่วน ของ CSO ก็รู้สึกว่า พรรคการเมืองมีการให้ความส�ำคัญหรือให้ราคากับตัวเอง เพราะทั้งชีวิตไม่เคยมี นกั การเมอื งชวนพดู คยุ กนั ในลกั ษณะดงั กลา่ ว อกี ทงั้ ยงั เปน็ การเรยี กรอ้ งทถ่ี กู กลไก ซง่ึ แตกตา่ งจากเดมิ ที่ เปน็ การเรยี กรอ้ งกลางอากาศ จะเรยี กรอ้ งกบั ทางทหารกร็ สู้ กึ ไมส่ บายใจมากนกั ดงั นนั้ การเรยี กรอ้ งครงั้ นี้ อย่างน้อยๆ พรรคการเมืองเหล่านี้ก็สามารถท่ีจะผลักดันข้อเสนอต่างๆ ในกลุ่มของตนเองได้ ดังน้ัน จึงไม่ใชเ่ ร่อื งแปลกที่ CSO จะตืน่ ตัวในเรื่องของการเข้าไปพูดคยุ กบั ทางนักการเมืองในครัง้ น้ี” (สมั ภาษณ์ ปรชั ญา โตะ๊ อีแต, ผู้จดั การส�ำนกั งานและบรรณาธิการส่ือ The PEN, 9 กรกฎาคม 2562) 

109 บทบาทของภาคประชาสังคมมีความส�ำคัญเร่ือยๆ ภายใต้บริบทของสังคมการเมืองไทยที่มี รัฐธรรมนูญเป็นข้อตกลงผู้คนในสังคมไทย แต่ส�ำหรับพื้นท่ีจังหวัดชายแดนภาคใต้ หรือกล่าวโดยเฉพาะ ในจงั หวดั ปัตตานี “มีความชัดเจนขึ้น ในการเลือกตั้งครั้งหน้าจะเป็นเรื่องของการตรวจสอบซึ่งสามารถท่ีจะ แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ เรื่องของการเมืองฝักใฝ่ ในรอบน้ีคุณจะเลือกพรรคการเมืองท่ีอยู่ฝ่ายไหน ฝ่ายทหารหรือฝ่ายประชาธิปไตย ซ่ึงเป็นบทสนทนาของสังคมไทยที่ไม่สามารถท่ีจะปฏิเสธได้ โดย หัวคะแนนหลายคนยอมลาออกจากสมาชิกพรรค เน่ืองจากรู้สึกอายในการกระท�ำท่ีจะต้องไปพูดคุย จากการที่โลกโซเชียลท�ำให้เกิดเป็นกระแสสังคม ส่งผลให้ถูกมองในด้านลบพร้อมกับถูกชาวบ้านด่าว่า แมก้ ระทง่ั ปารต์ ี้ B ก็เขา้ มามสี ่วนร่วมด้วย ส่งผลใหบ้ ทสนทนามีความเกี่ยวขอ้ งกบั การเลอื กฝกั ใฝ่ฝา่ ยใด ท�ำให้การเมืองมีความชัดเจนขึ้น คิดว่าในพ้ืนที่ 3 จังหวัดในเร่ืองนี้จะเข้ามาแน่ๆ” (สัมภาษณ์ ปรัชญา โตะ๊ อีแต, ผูจ้ ดั การส�ำนักงานและบรรณาธกิ ารสือ่ The PEN, 9 กรกฎาคม 2562)  5.4 ส�ำหรับการเลือกต้ังมีผลต่อสันติภาพอย่างไร? “ในส่วนของนักกิจกรรมก็มีการโหนเข้ามาเก่ียวข้องอยู่เหมือนกัน ซึ่งเป็นการโหนท่ีมีหลักการ และเหตุผล และการท�ำให้สังคมในพ้ืนท่ีนี้เป็นสังคมประชาธิปไตย จะช่วยให้พ้ืนที่นี้มีทางออกมากกว่า การไม่มีส่วนร่วมในประชาธิปไตยเลย ส�ำหรับปาร์ต้ี B ไม่สนับสนุนพรรค แต่เป็นการสนับสนุน ตวั บคุ คล สว่ นในการเลอื กตง้ั รอบหนา้ อาจจะเปน็ การสนบั สนนุ บคุ คลทจ่ี ะตอ้ งเรยี กวา่ จะอยฝู่ า่ ยใด มกี ลมุ่ เปา้ หมายทช่ี ดั เจนขนึ้ ซง่ึ การทมี่ กี ารแบง่ ฝา่ ยออกเปน็ 2 ฝง่ั นกี้ จ็ ะมผี ลตอ่ ปารต์ ี้ B คอ่ นขา้ งมาก เนอื่ งจาก ประชาธิปไตยในจะท�ำให้รู้สึกว่ามีเสรีภาพในการพูดคุยมากข้ึน จึงมีการให้ความส�ำคัญกับกลุ่มที่มี การโหนกบั ประชาธปิ ไตยมากขน้ึ ดว้ ย โดยในสว่ นของนกั การเมอื งกน็ า่ จะมปี ฏสิ มั พนั ธก์ บั ปารต์ ้ี B เพราะ ทผ่ี า่ นมากป็ ฏสิ มั พนั ธก์ นั มาอยแู่ ลว้ อยา่ ง อารเี พญ็ จะบอกวา่ ไมเ่ กยี่ วขอ้ งคงเปน็ ไปไมไ่ ด้ เพราะนอ้ งชาย เขาก็เป็นหัวหน้า B คนก่อน นัจมุดดีนก็มีความเก่ียวข้องสัมพันธ์กันอยู่แล้ว” (สัมภาษณ์ ปรัชญา โต๊ะอีแต, ผูจ้ ัดการส�ำนักงานและบรรณาธกิ ารสอ่ื The PEN, 9 กรกฎาคม 2562)  ส�ำหรบั กลมุ่ We Watch Thailand เปน็ กลมุ่ ภาคประชาสงั คมทจี่ บั ตาการเลอื กตงั้ ระดบั ประเทศ ทมี่ คี วามรว่ มมอื กบั ทางกลมุ่ Projek SAMA SAMA โดยมกี ารอบรมรว่ มกนั และน�ำไปสกู่ ารท�ำงานรว่ มกนั ทน่ี า่ สนใจยงิ่ การเคลอ่ื นไหวของกลมุ่ ภาคประชาสงั คมทจี่ บั ตาการเลอื กตงั้ ครง้ั น้ี พลงั การขบั เคลอ่ื นหลกั คือการพยายามท�ำให้การเลือกตั้งยุติธรรมต่อทุกฝ่าย โดยเฉพาะการพิจารณาถึงกฎกติกาต่างๆ ที่เป็น ดอกผลของรัฐธรรมนูญ ปี 2560 ซ่ึงถือว่ามีสภาพบังคับต่อการเลือกตั้งภายใต้กรอบรัฐธรรมนูญเป็น ครัง้ แรก คอื การเลือกต้งั ในวนั ท่ี 24 มีนาคม 2562”

110 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี 5.5 บทบาทของส่ือมวลชนต่อการเลือกต้ัง ในช่วงของการเปลี่ยนผ่านทางการเมืองที่ส�ำคัญคร้ังนี้ จะกล่าวถึงบทบาทของสื่อมวลชนมิได้ เพราะในโลกแห่งดจิ ทิ ลั ได้เปลย่ี นภมู ิทัศนข์ องการส่ือสารของผู้คนในสงั คมจ�ำนวนมาก โดยเฉพาะการมี พื้นที่ทางส่ือออนไลน์เป็นช่องทางในการส่ือสารระหว่างประชาชนด้วยกัน หรือแม้กระทั่งหน่วยงานของ รัฐก็ได้ใชช้ อ่ งทางการสือ่ สารในพ้ืนที่ออนไลน์ แตอ่ ยา่ งไรกต็ ามสอ่ื กระแสหลกั ทน่ี �ำเสนอการเลอื กตงั้ ผา่ นโทรทศั นข์ องยงั เปน็ สอ่ื ทมี่ คี วามส�ำคญั ดว้ ยขนาดพน้ื ทขี่ องการสอ่ื สารทกี่ วา้ งและสามารถเขา้ ถงึ ในชอ่ งทางหลกั โดยเฉพาะโทรทศั นท์ อ่ี อกถา่ ยทอด ท้ังประเทศ สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส (Thai PBS) ถือว่าเป็นสถานีโทรทัศน์ที่ท�ำข่าวเกาะติดการเลือกต้ัง ผสู้ อ่ื ขา่ วกเ็ ปน็ ตวั ขบั เคลอ่ื นทสี่ �ำคญั ในดา้ นการจบั ประเดน็ ตา่ งๆ และประสบการณก์ ารสงั เกตการเลอื กตงั้ ท่ผี ่านมา “หัวหน้าพรรคของแต่ละพรรคการเมืองลงมาในพ้ืนที่ 3 จังหวัดไม่ต�่ำกว่า 2 คร้ัง เพราะเขา กก็ ลวั เหมือนกัน อภิสิทธก์ิ ็ลงมา ธนาธรยังลงมาเลย ภมู ใิ จไทยก็มาเบตง หวั หน้าพรรคทั้งนัน้ เลย ซึ่งเมื่อ ก่อนนีไ้ มม่ าทุกหวั หน้าพรรค บางพรรคการเมอื งคร้ังนีล้ งมา 2 ครงั้ ในพนื้ ท่สี ามจังหวดั ชายแดนภาคใต้” (สัมภาษณ์ ติชลิ า พทุ ธสาระพนั ธ, หัวหนา้ ศนู ยข์ ่าวภาคใต้ สถานโี ทรทศั น์ไทยพบี ีเอส, วนั 17 กรกฎาคม 2562) พฤติกรรมความเปลี่ยนแปลงด้านการเมืองในพ้ืนท่ี ส่งผลให้ทุกๆ ฝ่ายต้องปรับตัวเองมากขึ้น พรรคการเมอื งต่างๆ กต็ อ้ งปรบั ตัวเองเพ่ือให้ไดร้ ับคะแนนเสียงจากประชาชนมากที่สดุ “ดูการนับคะแนนท่ีหน่วยนับคะแนนแห่งหนึ่งท่ีอยู่ใกล้กับมัสยิด ซ่ึงอยู่ใกล้บ้านผู้สมัคร ส.ส. ทา่ นหนงึ่ ทจี่ งั หวดั ปตั ตานี เชอื่ ไหมวา่ เขาแพ้ แพท้ งั้ 2 หนว่ ย แปลกประหลาดมาก และหนว่ ยเลอื กตงั้ อยู่ ในมสั ยดิ แปลกประหลาดจรงิ ๆ เราคดิ วา่ ชวั รเ์ ลย แตแ่ พใ้ นหนว่ ยนบั คะแนน ซง่ึ แพเ้ ยอะดว้ ย ไมไ่ ดแ้ พน้ อ้ ย อาจจะเป็นเพราะลงพรรคผิดหรือเปล่าก็ไม่รู้ ถึงบอกว่า การตัดสินใจของคน 3 จังหวัดเปลี่ยนไป และ ระหวา่ งทม่ี กี ารนบั คะแนนกย็ งั ไดย้ นิ บาบอหรอื โตะ๊ อหิ มา่ มพดู บอกวา่ “เดก็ รนุ่ ใหมเ่ ยอะนะเดยี๋ วน้ี แพม้ นั เลือกไม่คิด” ผู้น�ำศาสนาเขาพูดแบบนี้ แต่เราไม่คิดว่าเด็กเลือกอย่างเดียว คือไม่รู้ปัจจัย เพราะวันท่ี ลงคะแนนไมไ่ ดอ้ ย่ตู รงหน่วยนั้น อย่หู นว่ ยอืน่ กอ้ ยจงึ คดิ วา่ พลวัตการเมอื งใน 3 จงั หวัด กำ� ลังจะเปลยี่ น และเปลยี่ นไปอยา่ งรวดเรว็ ดว้ ย” (สมั ภาษณ์ ตชิ ลิ า พทุ ธสาระพนั ธ, หวั หนา้ ศนู ยข์ า่ วภาคใต้ สถานโี ทรทศั น์ ไทยพีบเี อส, วนั 17 กรกฎาคม 2562) ส�ำหรับการน�ำเสนอข่าวเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวการเลือกต้ังของส่ือกระแสหลัก นับว่า มีความส�ำคัญอย่างย่ิง การเกาะติดสถานการณ์ในพ้ืนที่จังหวัดปัตตานี การได้รับความสนใจเป็นพิเศษ เพราะเปน็ พื้นทีท่ ่มี คี วามรนุ แรงอยา่ งต่อเน่อื งตลอด 15 ปที ผ่ี ่านมา การท�ำงานของสอื่ มวลชน กย็ อ่ มให้ ความสนใจเป็นพิเศษกับเรือ่ งของความมัน่ คง

111 “เรื่อง 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ก็ท�ำเร่ืองความมั่นคง เร่ืองการพูดคุยของพรรคการเมือง แต่ละพรรค ก้อยก็เคยเอาของธนาธรท่ีไม่ให้เลือกต้ังทหาร แต่อีกฝั่งหนึ่งคืออะไร แต่สุดท้ายแล้ว เหนือส่ิงอื่นใดในตัวสกู๊ปเรา จะไปสุ่มคุยกับชาวบ้านว่านโยบายแบบน้ีมันมีผลต่อการตัดสินใจของคุณ หรอื เปลา่ แตไ่ มไ่ ดห้ มายถงึ วา่ เลอื กหรอื ไมเ่ ลอื กคนนนั้ อยา่ งนโยบายความมนั่ คงมผี ลตอ่ การตดั สนิ ใจหรอื ไม่ เขาก็จะบอกว่า “ไม่ส�ำคัญ เท่าเรื่องไม่มีอะไรจะกิน” เขาไม่เห็นนโยบายที่จะแก้ปัญหา 3 จังหวัดเลย”  (สมั ภาษณ์ ตชิ ลิ า พทุ ธสาระพันธ, หวั หนา้ ศนู ยข์ า่ วภาคใต้ สถานโี ทรทศั นไ์ ทยพบี ีเอส, วนั 17 กรกฎาคม 2562) “ในการท�ำข่าวการเมืองในรอบน้ี นักสื่อสารมวลชนได้เห็นถึงพลวัตความเปล่ียนแปลงการท�ำ ข่าวอย่างน่าสนใจ กล่าวคือ นักข่าวสตริงเกอร์เป็นกลไกหลักท่ีท�ำข่าวเลือกต้ัง สตริงเกอร์นักข่าวท่ีถูก ต้ังข้ึนในจังหวัดน้ันๆ จ่ายเป็นรายชิ้น ไม่ใช่พนักงาน แต่ก็เป็นคนของออฟฟิศ ข่าวส่วนใหญ่จากทุกที่ ก็จะถูกส่งมาจากสตริงเกอร์ ส่ิงหนึ่งที่ก้อยเห็นได้ชัดในการเปล่ียนแปลงครั้งนี้ ก้อยว่าสตริงเกอร์เริ่มท�ำ ข่าวในเชิงนโยบายของพรรคการเมืองมากข้นึ เม่ือกอ่ นสตริงเกอร์ทเ่ี ปน็ นักข่าวท้องถ่นิ ก็จะลงไปหาเสียง เคาะประตูบ้าน ไปดูวัด แต่ส่ิงที่เราเห็นพัฒนาการของนักข่าวในตอนนี้ท่ีเป็นนักข่าวท้องถิ่น เขาเริ่ม มองนโยบายของพรรคการเมืองนั้นๆ เช่น สมัยก่อนที่จังหวัดตรัง เมื่อคุณชวนไปหาเสียง นั่งร้านกาแฟ ก็จะเป็นข่าวแล้ว สตริงเกอร์โดยทั่วไปจะตามเกี่ยวกับการหาเสียง การไปเยี่ยมคนแก่ ช่วงหาเสียงได้ ทุกอย่าง การตระเวนในตลาด แต่สิ่งท่ีเราเห็นชัดคือ เขาเริ่มไม่ถามคุณชวน เมื่อคุณชวนไปตลาด เขาก็เร่ิมท่ีจะถามแม่ค้ามากกว่าถามคุณชวน ว่าอยากให้คุณชวนและพรรคประชาธิปัตย์ท�ำอะไร ซงึ่ กอ้ ยวา่ มนั เปน็ เรอื่ งทด่ี ี คอื แหลง่ แรกในการถา่ ยทอดขอ้ มลู มนั มาจากความเขา้ ใจ พรรคการเมอื งจะตอ้ ง มีอะไรบางอยา่ งให้กบั ชาวบ้าน ไมใ่ ชแ่ คห่ าเสยี งไปวนั ๆ มนั ทำ� ใหเ้ ห็นว่า ประชาชนกเ็ รมิ่ คิด เช่นวันก่อน ที่ลุงก�ำนันไปกระบี่แล้วโดนด่าในตลาด นักการเมืองเขาตามแล้วส่งมา หลังจากที่ลุงก�ำนันไปแล้ว เขาก็ไปสอบถามพคี่ นนนั้ ว่าด่าลงุ ก�ำนนั ท�ำไม เขาก็บอกวา่ เป็นเพราะขายของไมไ่ ด ้ ก้อยรู้สึกว่ามันเป็นพลวัตของคนท�ำข่าวในฐานะคนสายข่าว ว่าไม่ได้มองการเมืองแค่เพียงว่า เป็นนักการเมืองหลังการหาเสียงแล้วก็จบไป เร่ิมมองว่านักการเมืองจะให้อะไรกลับไปในจังหวัดของเขา คนที่อยใู่ นพ้นื ทีข่ องเขา ก้อยวา่ มนั เปน็ ความรบั ผิดชอบของคนในวชิ าชพี สอ่ื ในพื้นทีม่ ากขนึ้ ” (สัมภาษณ์ ติชลิ า พุทธสาระพนั ธ, หัวหน้าศูนย์ข่าวภาคใต้ สถานีโทรทัศนไ์ ทยพบี เี อส, วัน 17 กรกฎาคม 2562) ส�ำหรับสื่อวิทยุในพื้นที่ต่างจังหวัดย่อมยังมีความส�ำคัญอยู่ในปัจจุบัน แม้ว่าจะสื่อออนไลน์ เขา้ มากต็ าม สถานวี ทิ ยุ มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร์ วทิ ยาเขตปตั ตานี เปน็ สอื่ วทิ ยทุ มี่ คี นตดิ ตามและให้ ความส�ำคญั เพราะเปน็ สอ่ื ของมหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร์ การเกาะตดิ ตามเลอื กตง้ั กย็ อ่ มมคี วามส�ำคญั อยา่ งยง่ิ บทบาทของสอื่ ในการเลอื กตง้ั ครง้ั นี้ ก็ยอ่ มแบกรับความคาดหวังของคนฟงั วทิ ยเุ ชน่ กัน “การท�ำหน้าที่ประชาสัมพันธ์ในช่วงก่อนการเลือกตั้ง และมีการรายงานสดบรรยากาศในช่วง ของการเลือกตั้ง ทั้งเลือกตั้งล่วงหน้าและวันเลือกต้ังจริง เลือกต้ังล่วงหน้าตัวเองมาใช้สิทธิท่ีองค์การ

112 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี บริหารส่วนจังหวัดปัตตานี เพราะตัวเองอยู่จังหวัดสงขลา แต่ลงเลือกตั้งล่วงหน้า ก็ได้ไปใช้สิทธิเลือกต้ัง ล่วงหน้าติดตามท�ำข่าวบรรยากาศการใช้สิทธิลงคะแนนล่วงหน้าท่ีหน่วยคือ องค์การบริหารส่วนจังหวัด ปัตตานี และติดตาม Monitor บรรยากาศความเคลื่อนไหวท่ัวไป วันน้ันมีคนมาใช้สิทธิเยอะ ส่วนใหญ่ เป็นคนนอกเขตทีม่ าใช้สทิ ธิตามทล่ี งทะเบียนขอใชส้ ทิ ธิเลอื กตัง้ ลว่ งหนา้ ไว ้ การเลือกต้ังคร้ังนี้รู้สึกว่ามีความยากในแง่ท่ีต้องท�ำความเข้าใจต่อระบบการเลือกต้ังใหม่ ซง่ึ เราเปน็ สอื่ จะตอ้ งเขา้ ใจกอ่ น แลว้ อธบิ ายใหแ้ กป่ ระชาชนเพอื่ ใหเ้ กดิ ความเขา้ ใจวา่ เปน็ ระบบแบบไหน? ทำ� ไมตอ้ งใบเดยี วเลอื ก 3 อยา่ ง? แลว้ มนั คอื อะไร? จะไดน้ ายกอยา่ งไร? นคี่ อื สง่ิ ทเ่ี ราทำ� คอื มคี วามยาก ในแง่ที่ไม่เหมือนเดิม และง่ายในแง่ท่ีว่า เมื่อเราเข้าใจก็สามารถที่จะสื่อสารให้ประชาชนไปใช้สิทธิว่า เลอื กตง้ั ใบเดยี วแตไ่ ดท้ งั้ 3 อยา่ ง เมอื่ เขา้ ใจระบบแลว้ ชว่ ยใหไ้ มต่ อ้ งพดู เยอะ วา่ 2 ใบเปน็ ยงั ไง ยากเพยี ง แค่ช่วงแรกท่ีต้องท�ำความเข้าใจก่อน และง่ายในการส่ือสาร แต่ในส่วนของประชาชนเราไม่รู้ว่าจะยาก หรือง่าย ในส่วนของประชาชนอาจจะยากก็ได้ แต่ส่วนตัวคิดว่ามันยากในแง่ท�ำความเข้าใจ เมื่อเข้าใจ ก็จะง่ายในการส่ือสาร คุณเลือกใบเดียวได้ 3 อย่าง ท�ำไมต้องไปเลือก จะเกิดผลอย่างไร จะช่วยให้เกิด การเปลย่ี นแปลงอยา่ งไร และรสู้ กึ วา่ งา่ ยในการสอื่ สารทเี่ ขามคี วามตน่ื ตวั เปน็ พนื้ ฐานทอ่ี ยากจะไปใชส้ ทิ ธิ อยู่แล้วด้วย เพราะห่างจากการเลือกต้ังมานาน ทุกคนจึงกระตือรือร้น” (สัมภาษณ์ คุณพัชรา ย่ิงด�ำนุ่น, ผ้สู ือ่ ข่าว นกั จัดรายการวทิ ยุ สถานวี ิทยุ ม.อ.ปัตตานี วันที่ 16 กรกฎาคม 2562) ด้วยสภาพของกฎหมายการเลือกต้ังท่ีเปลี่ยนแปลง สืบเน่ืองมาจากกฎหมายรัฐธรรมนูญ ท�ำใหก้ ารเลอื กตงั้ มคี วามซบั ซอ้ นและแตกตา่ งจากการเลอื กตงั้ ทผี่ า่ นมา นกั สอ่ื สารมวลชนโดยเฉพาะวทิ ยุ ก็ได้ใช้เสียงเป็นหลักในการถ่ายทอดเน้ือหาสาระ การอ่านและศึกษาท�ำความเข้าใจก็ย่อมเป็นส่ิงจ�ำเป็น เพื่อจะให้ตัวเองได้มั่นใจที่จะประชาสัมพันธ์ในทางวิทยุให้ผู้ฟังต่อไป หากทว่าก็ไม่ใช่เรื่องที่จะท�ำได้ง่าย สักทเี ดยี ว การปฏิสมั พันธก์ บั ผู้ฟังก็เปน็ เร่ืองที่สำ� คัญตอ่ การเลือกตั้งครั้งนี้ “คนฟังก็จะมีหลายระดับ ถ้าเป็นระดับนักวิชาการ หรือคนที่อยู่ในที่น้ีก็จะง่ายที่จะเข้าใจ แตถ่ า้ เปน็ ชาวบา้ น จรงิ ๆ เขากย็ งั ถามอยวู่ า่ ใบเดยี วทำ� ไมเลอื ก 3 อยา่ ง เปน็ คำ� ถามเชน่ นตี้ อนทลี่ งไปทำ� ศนู ยส์ ง่ เสรมิ ประชาธปิ ไตย เปน็ กรรมการทลี่ งพน้ื ที่ คอื เขากอ็ ยากให้มกี ารเลอื กตงั้ และคิดว่าการเลอื กต้งั ในครั้งน้ีจะช่วยท�ำให้เศรษฐกิจดี จะช่วยแก้ปัญหา คือเขามองผลว่ามันจะเปล่ียนได้จริงๆ” (สัมภาษณ์ คณุ พชั รา ยิ่งด�ำน่นุ , ผสู้ อื่ ขา่ ว นักจดั รายการวิทยุ สถานวี ิทยุ ม.อ.ปัตตานี วันที่ 16 กรกฎาคม 2562) ตอ่ การรณรงคก์ ารเลอื กตัง้ ทางผสู้ อื่ ขา่ ววทิ ยกุ ไ็ ด้ท�ำงานรว่ มกบั ทาง กกต. ทง้ั ระดบั จงั หวดั และ ระดับประเทศ ท่ีตอ้ งศกึ ษาดงู านและท�ำความเขา้ ใจต่อการเลือกต้ังครง้ั น้ี

113 “กับหน่วย กกต. ก็ท�ำงานกันใกล้ชิด เพราะเขามีการเรียกส่ือมวลชนเข้ามาประชุมก่อน มีทั้ง ที่จัดโดยประชาสัมพันธ์จังหวัดให้ความรู้ และเชิญกกต.มา ทั้งของจังหวัดจัด ทั้งของประชาสัมพันธ ์ จดั เอง ส�ำหรบั สถานเี องกเ็ ปน็ เครอื ขา่ ยจงึ ไดร้ บั เลอื กใหม้ าเปน็ รายการทปี่ ระชาสมั พนั ธข์ องกกต มกี ารน�ำ เสยี งของผ้สู มัครมาเปดิ โดยในปตั ตานีจะมี 4 คลื่นหลัก ไดแ้ ก่ สถานมี .อ. สวท. อสมท. และคล่นื ชมุ ชน ท่ีปาลัส คือมีไม่เยอะ เนื่องจากเราเป็นเครือข่ายท่ีมีดีเจไปอบรมดีเจประชาธิปไตย ได้แก่ พัชราและ นอ้ งจอย เสาวนยี ์ เดิมนกั จดั รายการกเ็ คยมีการท�ำงานใกลช้ ดิ กับกกต.มาก่อน เมือ่ ชว่ งของการเลือกต้ัง เราก็โอเค ได้มาฟังนโยบาย เขาให้แนวทางแล้วให้เสียงผู้สมัครมาเปิดด้วยในช่วงของรายการท่ีจัด เป็น รายการพิเศษ โดยให้ผู้สมัครไปบันทึก บางส่วนก็บันทึกที่สถานีเพื่อไปออกคล่ืนอ่ืน  คลื่นหลักทั้งหมด ไม่เกิน 10 คล่ืน จะมีวิทยุชุมชนในบางคลื่น แต่ไม่แน่ใจว่ามีคล่ืนไหนบ้าง มีที่ปาลัส 1 คลื่น แต่ก็จะม ี คล่ืนหลกั และคล่นื ชุมชนบางคลนื่ ท่ีเปน็ เครอื ขา่ ย  การน�ำเสียงของผู้สมัครมาเปิดพร้อมกับการพูดให้ข้อมูลความรู้ด้วย มีสคริปให้ ของผู้สมัคร กจ็ ะมกี ารเปดิ เสยี งเขา้ ไปโดยเราไมไ่ ดพ้ ดู แนะน�ำอะไรตาม คอื พดู วา่ “เดยี๋ วเราจะตามไปฟงั การแนะน�ำตวั ของผู้สมัคร ชื่อน้ี เขตนี้” ก็เปิดเสียงเข้าไปเลย ซ่ึงบางคนพูดไม่ถึง 5 นาที พูดเพียง 2 นาที บางพรรค ก็เปดิ แคเ่ พลง โดยข้อมลู ผ่านการสกรีนโดยกกต. แล้วกอ่ นทจี่ ะน�ำมาใหเ้ ราเปิด ท�ำให้เราสบายใจ เราแค่ เปิดไปตามผังว่าวันน้ี จะเป็นของผู้สมัครคนใด เขาสกรีนบทมาเรียบร้อยแล้ว การพูดเยอะหรือน้อย กถ็ ือเปน็ สิทธขิ องผูส้ มัคร บางคนก็ไมไ่ ดพ้ ดู โดยใหค้ นอ่นื มาพูดแทน  รายการเส้นทางสู่การเลือกตั้งเป็นรายการท่ีสถานีผลิตเอง ส่วนของกกต.มีชื่อว่าเกาะติด การเลอื กตง้ั 62 เปน็ อกี สว่ นหนงึ่ ทอี่ ยใู่ นชว่ งของรายการทพี่ ชั ราจดั คอื รายการรว่ มแรงรว่ มใจชายแดนใต้ ซึ่งรายการเกาะติดการเลือกตั้ง 62 เป็นรายการท่ีมีสนับสนุนโดยกกต. มีค่าตอบแทนให้ เป็นอีก section หนง่ึ ซงึ่ อยู่ในช่วงของรายการร่วมแรงร่วมใจชายแดนใต้ ซง่ึ ไม่เกนิ ครงึ่ ช่วั โมง ประมาณ 20 นาที ส่วนรายการเส้นทางสู่การเลือกตั้งออกอากาศทุกวันศุกร์ ช่วงเวลา 16:30 น. ถึง  17:00 น. ประมาณ 30 นาที ซ่ึงบางช็อตสัมภาษณ์เสร็จในร่วมแรงร่วมใจชายแดนใต้ก็คัตเอามารีรันในช่วงของรายการ เสน้ ทางสกู่ ารเลอื กตงั้ จะคตั เฉพาะชว่ งมาออก” (สมั ภาษณ์ คณุ พชั รา ยงิ่ ด�ำนนุ่ , ผสู้ อื่ ขา่ ว นกั จดั รายการ วิทยุ สถานีวทิ ยุ ม.อ.ปตั ตาน ี วนั ที่ 16 กรกฎาคม 2562) ในกรณีจังหวัดปัตตานี ผลของการเลือกตั้งท่ีผ่านมา สื่อได้ต้ังข้อสังเกตที่น่าสนใจย่ิงต่อ ควาเปลย่ี นแปลงหรือการตดั สนิ ใจของคน “คือเราตกใจว่ามันเปลี่ยนไปแล้วจริงๆ หรือ มีอะไรบางอย่างมันเปล่ียน เหมือนว่าเรายัง คาดหวังว่ายังไงคนในพ้ืนที่ก็ ด้วยความท่ีพรรคประชาธิปัตย์มีความเหนียวแน่นกับพื้นท่ี และเราก็ คาดหวังว่าอย่างน้อยน่าจะได้เยอะ และเม่ือไม่ได้ อีกพรรคหน่ึงหรือคะแนนที่หายไป จึงรู้สึกว่าอะไร ท�ำให้เปลี่ยน คนเปลี่ยนใจหรือคนไปชอบนโยบายที่คาดว่าจะเป็นโอกาสใหม่ไหม หรืออยากลอง

114 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี เปลี่ยนใหม่จากการเลือกนโยบายหรือพรรค คนอยากจะเปล่ียนแปลงอะไรใหม่ๆ แล้ว จึงมีค�ำถามว่า อะไรมนั ถงึ ทำ� ใหเ้ ปลย่ี น เกดิ การตง้ั คำ� ถาม แตเ่ มอ่ื ไปฟงั ขอ้ มลู ลกึ ๆ กจ็ ะเหน็ วา่ การเมอื งเปลยี่ นไดต้ ลอด และมันก็เป็นช่วงชิงไหวชิงพริบกันที่ไม่เหมือนกันในวินาทีสุดท้าย ซ่ึงเราก็ไม่รู้ว่าศึกเลือกต้ังจะสู้กันถึง ขนาดไหน หวั คะแนนวงิ่ เตน้ กนั อยา่ งไร เรากจ็ บั กระแสมาไดบ้ า้ ง แตส่ ดุ ทา้ ยแลว้ กเ็ ปน็ การตดั สนิ ใจของคน และเรากย็ งั มองวา่ เงนิ จะมผี ลทำ� ใหเ้ ปลยี่ นไดห้ รอื ไม่ เหมอื นกบั วา่ การวง่ิ เตน้ ของหวั คะแนนในวนิ าทสี ดุ ทา้ ย มผี ลตอ่ การตดั สนิ ใจของคน คนจะยอมเอาเงนิ เพอื่ จะเปลยี่ นการตดั สนิ ใจของตนเองหรอื ไม่ เรากม็ องวา่ มผี ลหรอื ไม่ เรากต็ ง้ั ขอ้ สงั เกตวา่ มผี ลจรงิ ๆ เปลย่ี นจากความคดิ ของเขาหรอื เปลย่ี นเพราะเงนิ ” (สมั ภาษณ์ คุณพัชรา ย่งิ ด�ำน่นุ , ผสู้ อื่ ขา่ ว นักจัดรายการวิทยุ สถานีวทิ ยุ ม.อ.ปตั ตาน ี วนั ที่ 16 กรกฎาคม 2562) ส�ำหรบั สอื่ กบั การเลอื กตงั้ นบั วา่ เปน็ สง่ิ ทอี่ ยคู่ กู่ นั ในสงั คมการเมอื งไทยมาโดยตลอด ตงั้ แตอ่ ดตี จนถึงปัจจุบัน แต่ในโลกแห่งความเปล่ียนแปลงก็ย่อมมีความส�ำคัญอย่างมาก ที่ผู้ส่ือข่าวต้องปรับตัว การโลกยคุ ที่มขี อ้ มลู ข่าวสารจ�ำนวนมาก “ในการเลือกตั้งครั้งต่อไป ส่ือจะต้องมีความชัดเจนในบทบาท การวางตัวเป็นกลางและการ ท�ำหน้าท่ีอย่างถูกต้องชัดเจน จะต้องรู้เท่าทัน คือบางทีไปแบบใส่เสื้อก็ไม่ได้ ไม่ใช่ว่าเล่ห์เหลี่ยมแต่ต้อง รู้เท่าทัน เพราะทุกอย่างจะถูกดึง ถูกเหมารวมไปได้หมดเลยกับการปรากฏตัวของเรา ซ่ึงจะต้องชัดเจน ในบทบาท และท�ำหน้าที่อย่างตรงไปตรงมา สิ่งท่ีเราท�ำมาก็เป็นเครดิตและปกป้องเราในระดับหนึ่ง ดังนั้น เราก็ควรที่จะยืนหยัดในบทบาทที่เรายังคงรักษา และด้วยการเป็นสื่อสถาบันการศึกษา เราเน้น การเป็นสื่อที่ต้องให้ความรู้ ดังน้ันเราต้องรู้ก่อน เข้าใจให้ชัด หรือไม่ก็ต้องแสวงหาแหล่งข่าวข้อมูล สัมภาษณ์นักวิชาการ หรือบุคคลท่ีเก่ียวข้องเพ่ือให้ความรู้แก่ประชาชน ต้องติดตามข่าวสารบ้านเมือง ต้องมีกรอบมุมมองความคิดบางอย่างในการพูด อย่างการสัมภาษณ์นักวิชาการถ้าหากเราไม่ติดตาม เมอื่ จะสมั ภาษณเ์ รากจ็ ะไปไมถ่ กู กจ็ ะตอ้ งเตรยี มตวั ทำ� การบา้ น สอื่ กจ็ ะตอ้ งมกี ารอบรม สมั มนา หรอื เขา้ รบั ฟงั เราจะตอ้ งเอาตวั เองเขา้ ไป เพอ่ื ทเ่ี ราจะไดม้ กี รอบ มแี นวความคดิ ” (สมั ภาษณ์ คณุ พชั รา ยงิ่ ด�ำนนุ่ , ผสู้ อ่ื ขา่ ว นกั จัดรายการวิทยุ สถานวี ิทยุ ม.อ.ปตั ตานี วนั ที่ 16 กรกฎาคม 2562) 5.6 รูปแบบและวิธีการหาเสียงของผู้สมัครเลือกตั้ง ในจังหวัดปัตตานี การเลือกตั้งภายใต้รัฐธรรมนูญปี 2560 ได้ท�ำให้บรรดาผู้สมัครเลือกตั้งท้ังหมดเปล่ียนกลยุทธ ์ การเลอื กต้งั อย่างมาก เพ่ือใหส้ อดคลอ้ งกับรฐั ธรรมนญู กรณีจงั หวดั ปตั ตานกี ็เช่นกัน “ยุทธศาสตร์ในการเลือกต้ัง 4 คร้ังนี้ไม่เหมือนกันเลย การเลือกตั้งคร้ังนี้ชนะ 4,000 กว่า ครั้งท่ีแล้ว 5,000 กว่าคะแนน เฉลี่ยก็จะอยู่ประมาณน้ี นอกจากการเลือกต้ังท่ีเป็นพวง คะแนนชนะ

115 เป็นหม่ืน ชนะขาด ได้ยกพรรค กับคุณอิสมาแอล เบญอิบรอฮีม 2 คน ครั้งท่ียากท่ีสุด คือ คร้ังท่ี 3 ปี 2554 เพราะว่า 1. ภมู ิใจไทยคุมกระทรวงมหาดไทย แลว้ ใชก้ ลไกท้ังหมดในมอื ใช้เงินทุนในมือสูงมาก ครั้งที่สู้กับคุณอรุณ ซ่ึงเป็นรองนายกอบต. ทุกอย่างมี Full package หมด คนที่เป็นผู้ว่า รองนายก นายอ�ำเภอ เดินสายให้กับผู้สมัครที่เป็นผุ้แทนอื่น แม้แต่เลขาศอ.บต.ในตอนน้ันก็ยังเดินให้คนอ่ืนท่ีเป็น คู่แข่งผมด้วย ทีไ่ ม่ใช่ผม เพราะว่ามหาดไทยอย่ขู ้างบน การเลือกต้ังในคร้ังน้ีก็ยาก แต่ว่ายากกันคนละแบบ คือ ผมประเมินไม่ได้ โดยการเลือกต้ัง 3 คร้ังที่ผ่านที่ไม่ใช่ครั้งนี้ ทุกคร้ังคะแนนของผมจะถูกบอกแก่พรรค 5-7 วันก่อนเลือกตั้ง และเม่ือมา บวกลบ (การเลือกตั้งแบบแบ่งเขต) คะแนนของผมจะสูงหรือต�่ำไม่เคยเกิน 200 คะแนน นอกจากตอน เปน็ พวง คะแนนคลาดเคลอื่ นจากทค่ี าดไว้ 400 คะแนน แตส่ ำ� หรบั การเลอื กตง้ั ในครง้ั น้ี มนั ประเมนิ ไมไ่ ด้ น่ีคือความยาก ด้วยคู่แข่งท่ีมีจ�ำนวนมาก และด้วยวิธีการ ปัจจัยในการเลือกก็เป็นอีกแบบหนึ่ง ส�ำหรับ กลยุทธ์ในการเลือกตั้งในคร้ังน้ี ผมประเมินถูกหมดตั้งแต่วันแรกว่าคู่แข่งผมคือ พรรคประชาชาติ แตค่ นอน่ื กลบั มองวา่ เปน็ คนอน่ื ดว้ ยเหตผุ ลตา่ งๆ” (สมั ภาษณ์ นายอนั วาร์ สาและ, สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎร จงั หวัดปัตตานี เขตการเลอื กตงั้ ท่ี 1, วันที่ 12 กรกฎาคม 2562) ส�ำหรับยุทธศาสตร์หลักของผู้สมัครท่ีได้รับการเลือกตั้งครั้งนี้คือ “ก่อนอื่นต้องวิเคราะห์ตัวเอง ก่อน อย่าลืมว่าผมเป็นนักการตลาด ฉะน้ัน concept ทุกอย่างท่ีคุณเห็นบนตัวผม คือส่ิงท่ีเป็นจุดแข็ง ของผม ผมก็ใช้ทุกอย่างที่เป็นจุดแข็งของผม สมัยแรกที่ผมสู้กับคุณไวโรจน์ สู้กับคุณเด่น ถามว่าผมสู้ กับเขา ผมมีอะไรดี ผมไม่มีอะไรดีเลย แต่ผมมีจุดแข็ง ทุกอย่างมันมาจากการท่ีวาง concept ก่อน ผมดู product ก่อน ผมคือ product ตัวหน่ึง ผมมองว่าคนท่ีลงเป็นมุสลิมทุกคน แต่สิ่งที่แตกต่างกัน ระหวา่ งคนมสุ ลมิ ทกุ คนโดยทช่ี าวบา้ นไมต่ อ้ งรบั ขอ้ มลู อะไรเลย แตส่ ามารถทำ� ใหแ้ ตกตา่ งได้ มอี ยา่ งหนง่ึ มุสลิมทุกคนแตกต่างกับผม แม้แต่คุณเด่นก็แตกต่างกับผม โดยวิธีเดินมีหลายอย่าง แต่มีผู้ใหญ่ กลุ่มผู้สูงอายุท่ีไม่รู้จักกับผมมาพูดกับคนแถวบ้านว่า “กูไม่รู้จักหรอกว่ามันเป็นใคร ไม่รู้ว่าดีหรือไม่ดี แต่รอู้ ยอู่ ย่างเดียวที่สายตาสมั ผสั คือ สญั ลักษณข์ องความเปน็ มสุ ลิมบนใบหนา้ ” วธิ ที ีผ่ มหาเสยี ง เนือ่ งจากว่าครอบครัวของผมทะเลาะกันในหมู่เครอื ญาติ พ่อทะเลาะกับอา  แต่ก็ไม่ได้ทะเลาะกับคนนอก ทะเลาะด้วยญาติกันเอง เพราะญาติเป็นหมู่คนท่ีเข้มแข็ง จึงสามารถท่ี จะต่อสู้กันได้ แต่วันท่ีเขาเรียกให้ผมลง ผมบอกพ่อให้เรียกญาติพ่อทุกคนมารวมญาติกันทั้งหมดท่ีบ้าน แลว้ พดู วา่ “จะใหล้ ง ส.ส.เอาไหม” ผมดอี ยา่ งหนง่ึ คอื ญาตฝิ ง่ั ไหนกต็ ามแต่ ผมไมท่ ะเลาะเลย พอ่ ทะเลาะ แตผ่ มไม่ทะเลาะ เขาดกี บั ผมหมด ผมถามทกุ คนวา่ “เหน็ ดว้ ยไหม” ทกุ คนตอบ “เหน็ ด้วย” โดยญาตผิ ม ทะเลาะกนั รนุ แรงมาก มเี รอื่ งเดยี วทไี่ มท่ ำ� คอื ยงิ กนั ตาย นอกนนั้ ทกุ อยา่ งทงั้ การขดั ขวางตา่ งๆ ซงึ่ ญาติ ที่ทะเลาะไม่คุยกันมานานเป็นสิบปี ก็เห็นด้วย ดังน้ันผมจึงบอกว่า ผมท�ำด้วยตัวเองจะไม่ชนะ ถ้าจะให้ ชนะตอ้ งรว่ มมอื กนั คนทไ่ี มค่ ยุ กนั มานาน ทะเลาะรนุ แรง เมอ่ื มาจบั มอื กนั กร็ อ้ งไห้ ผมบอกวา่ ผมไมร่ วู้ า่ ผมจะชนะหรือไม่ แต่วันนี้ท่ีผมได้ เงินซ้ือไม่ได้ ผมชนะแล้ว แล้วผมก็เอาอันน้ีแหละไปกับผมด้วย ในวันท่ีผมพูด จากเหตุการณ์น้ี วันน้ีผมขอให้เป็นหนึ่งเดียว ทุกคนเลือกก�ำนัน เลือกผู้ใหญ่บ้าน

116 การศึกษาความเคล่ือนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี เลือกนายก ทะเลาะทุกครั้ง ผมก็บอกว่า สิ่งท่ีผมชนะมาเป็นแบบนี้ ขอให้ยึดตามแนวทางผมได้ไหม ผมจะทำ� เปน็ ตวั อยา่ ง ผมเรยี กทมี งานผมทงั้ หมด ใครทไ่ี ลว่ า่ คแู่ ขง่ ผม ผมไลอ่ อกทง้ั หมดวนั นน้ั เลย เพราะ คณุ ไมม่ สี ทิ ธทิ จ่ี ะวา่ เขา คณุ มอี ะไรเหนอื กวา่ ผสู้ มคั ร ถา้ เขาไมเ่ ปน็ ส.ส.เขากร็ วยอยแู่ ลว้ เขาเหนอื กวา่ ผมเยอะ แต่เขาเสียสละ เอาปัญหาทุกย่างใส่หัวเขา เพราะฉะน้ันผมจะท�ำให้เป็นตัวอย่างว่า ผมจะพูดถึงข้อดี และก็บอกชาวบ้านเลยว่า ชอบใครเลือกเลย อย่าทะเลาะ หลังจากนี้ใครชนะก็สนับสนุนให้เต็มที่ท่ีสุด ก็เหมือนกัน ถ้าผู้ชนะเป็นคู่แข่งผม ใน 4 ปีนี้คุณจะไม่เห็นผมต่อต้านเขานอกจากเขาท�ำในส่ิงท่ีไม่ดี ถ้าเป็นส่ิงที่ดี ผมสนับสนุน แต่ถ้าสมมติว่าใน 4 ปีนี้เขาท�ำอะไรก็แล้วแต่ โดยที่ไม่ประสบความส�ำเร็จ มีข้อบกพร่องหรือไม่ดีตรงไหน 4 ปีข้างหน้าผมจะล้มเขาเอง” (สัมภาษณ์ นายอันวาร์ สาและ, สมาชิก สภาผู้แทนราษฎรจงั หวัดปัตตานี เขตการเลือกตง้ั ท่ี 1, วนั ท่ี 12 กรกฎาคม 2562) “ครงั้ นที้ ห่ี นกั คอื พรรคประชาชาตมิ องวา่ อาจารยว์ รวทิ ยช์ นะแน่ อาจารยเ์ ปน็ รองหวั หนา้ พรรค ประชาชาติ ดูแลในพ้นื ทตี่ รงน้ี เปน็ อดตี สมาชกิ วุฒิสภา แต่แพ้ แตถ่ ้าพูดงา่ ยๆ คอื อัลลอฮสง่ ผมมาวนั น้ี ผมบอกว่า “พรรคต้องคิดให้ละเอียดแล้วละ คุณไวโรจน์ที่มีพ่อเป็นกษัตริย์ มีน้องเขยเป็นราชินีของรัฐ เขาเขม้ แขง็ มาก มนี อ้ งเปน็ แมท่ พั ภาคท่ี 4 คณุ เดน่ โตะ๊ มนี า เปน็ เหมอื นสญั ลกั ษณข์ องพนื้ ที่ เปน็ ประธาน วาดะห์เก่า คุณอรุณ เบ็ญจลักษณ์น่ากลัวที่สุด เพราะเขามีความพร้อมของภาครัฐ มีกลไกทุกอย่าง มีน้องชายเป็นสส. แต่อัลลอฮก็ให้ผมชนะ ทุกครั้งมีคนบอกว่า “วา ทางนี้เหน่ือยแน่” แต่ทุกครั้งก็จะมา ดว้ ยเกมแบบเดมิ ผมถงึ บอกกบั คนปตั ตานเี วลาผมไปปฐมนเิ ทศวา่ “สอนลกู สอนหลานไว้ คนทเ่ี ปน็ พอ่ แม่ ใครคิดว่าลูกชอบ มาอยู่กบั ผมได้ แต่ถา้ จะให้ดเี ม่อื ลูกได้เรยี นรู้ ก็ให้คดิ ในใจ ปลูกฝงั ทกุ คนวา่ ให้แยง่ แล้ว ล้มผมให้ได้ ผมบอกเลย เพราะถ้าเขาล้มผมได้ เขาก็เหมาะท่ีจะเป็นตัวแทน สามารถดูแลคนปัตตานี และดแู ลผมดว้ ย” ผมทำ� การบ้านเงยี บๆ คนไมร่ ู้ เพราะผมไมเ่ คยพดู เพราะผมกลวั ซึ่งสง่ิ กลัวคือเมอ่ื เรา บอกผลงานแก่สาธารณะ ในอิสลามจะ takabbur (หลงตัวเอง) นิดเดียว แต่ครั้งท่ีผ่านมาเป็นคร้ังท่ีผม บอกวา่ ผมทำ� อะไรบา้ งในตอนหาเสยี ง” (สมั ภาษณ์ นายอนั วาร์ สาและ, สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎรจงั หวดั ปัตตานี เขตการเลอื กตัง้ ที่ 1, วนั ที่ 12 กรกฎาคม 2562) ต้นทุนทางสังคมก็เป็นส่ิงที่ส�ำคัญส�ำหรับการเมืองในจังหวัดปัตตานี การมีทุนทางสังคมนับว่า เป็นเร่ืองที่ส�ำคัญอย่างย่ิงต่อคะแนนเสียง ซ่ึงเป็นส่ิงที่สายสัมพันธ์ระหว่างคนกับคนในพื้นที่เดียวกัน นักการเมืองกับชาวบ้านก็อาศัยความสัมพันธ์ข้างต้นที่จะเป็นส่ิงที่ตัดสินใจมากกว่านโยบายการเมือง ส�ำหรับบางพ้นื ท่ี พรรคอาจจะไมม่ ผี ลเทา่ กบั บคุ คล “ผมจรงิ ใจ งานศพทไ่ี หนผมกไ็ ป ผมชอบ ไมว่ า่ ผมจะเปน็ สมาชกิ สภาองคก์ ารบรหิ ารสว่ นจงั หวดั เป็นก�ำนัน ผู้ใหญ่บ้าน หรือสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ผมก็อยู่เหมือนเดิม ส�ำหรับคนอ่ืนอาจต้องผ่าน ตัวเขาก่อน แต่ส�ำหรับผมไม่ต้อง มาหาผมได้ตลอดเวลา วันศุกร์ผมไม่ไปไหน มาพบผมได้ ช่วงท่ีผม ไม่มีต�ำแหน่งผมก็ช่วย ผมเร่ิมท�ำเช่นน้ีมาต้ังแต่ปี 2554 เป็นต้นมา ซ่ึงคนที่มาหาก็ไม่ใช่แค่ 3-4 อ�ำเภอ เท่านั้น นอกจากน้ี เช่น อ�ำเภอมายอ และอ�ำเภออ่ืนๆ อีก” (สัมภาษณ์ นายอนุมัติ ซูสารอ, สมาชิก สภาผแู้ ทนราษฎรจังหวดั ปัตตานี เขตการเลอื กต้งั ที่ 3, วันที่ 14 กรกฎาคม 2562)

117 ความสัมพันธ์ในเชิงระบบอุปถัมภ์ของระบบการเมืองไทยนับว่าเป็นเร่ืองที่ส�ำคัญอย่างมาก เพราะน้ันหมายถึงรักษาระบบเครอื ข่ายของฐานคะแนนเดมิ เอาไว้ ส�ำหรบั พรรคการเมอื งใหม่ ทเ่ี ปน็ ตวั แทนของคนรนุ่ ใหม่ คอื พรรคอนาคตใหม่ ในเขตการเลอื กตง้ั ที่ 1 ในจังหวัดปัตตานี ได้ถอื วา่ เป็นเขตพ้ืนท่ีส�ำคัญอยา่ งยิง่ ในสมรภมู ิการแขง่ ขันครัง้ น้ี “วิธีการท�ำงานของผม คือ ผมรู้ว่าเขต 1 เป็นเขตท่ีหินที่สุด และผมก็ No Name ส่ิงท่ีผมท�ำ ก็คือ ผมเอาแผนท่มี ากางทัง้ หมด ยะหรง่ิ 10 ต�ำบล ปตั ตานี 18 ตำ� บล 54 หมบู่ ้าน ยะหร่งิ ประมาณ 20 22 หมบู่ า้ น ผมมานง่ั จมิ้ แลว้ ผมกน็ ง่ั ไลญ่ าตผิ มวา่ อยตู่ รงไหน เจาะเปน็ เครอื เปน็ ญาติ ใชว้ ธิ แี บบโบราณ และผมก็ท�ำตารางตั้งแต่ก่อนลงเลือกต้ังว่าแต่ละวันต้องลงพ้ืนที่ไปท่ีใดบ้าง นั่นคือแผนของผม และ การคาดหวังของผมตอนลงเลือกต้ังคร้ังแรก คือได้คะแนนประมาณ 7,500 คะแนน ผมประเมินจาก 1. บรรดาญาตพิ น่ี อ้ ง ญาตพิ น่ี อ้ งยงั ไงเขากใ็ สผ่ ม และอกี อยา่ งหนงึ่ คอื ผมประเมนิ จากฐานคะแนนเกา่ ของ พรรคประชาธิปัตย์และพรรคภูมิใจไทย ซึ่งคุณอันวาร์ สาและ และคุณอรุณ เบญจลักษณ์ ด้วยคะแนน สองพันกว่าคะแนน 27,000 กับ  26,000 ผู้ลงสมัครตอนนั้นประมาณ 10 คน กลยุทธ์ผมก็ง่ายๆ คือ เคาะประตบู า้ นใหค้ นรจู้ กั และเรม่ิ ทจี่ ะพรเี ซน้ ตวั เองโดยอาศยั social เปน็ หลกั ทำ� กจิ กรรมบน Facebook ทุกวันน้ีชาวบ้านก็ยังคงรู้จักผม ผมมีกลุ่มวิสาหกิจชุมชนที่ท�ำงานกับผม รอบอ่าวบางปู คือกลุ่มท่า ด่าน ท่ีปลูกพริก ผมก็ส่งเสริมให้เขาปลูกพริก และผมเอาพริกของเขาส่งออกไปยังประเทศมาเลเซีย ถ้า ดูใน Facebook ผมจะเห็นได้ชัดเจน ส่วนอีกกลุ่มหนึ่งคือกลุ่มท่ีเล้ียงปูในบ่อกุ้งร้าง จากน้ันก็ส่งปูที่เล้ียง ไปยังอีกทีมหน่ึงท่ีดูแลเก่ียวกับปูน่ิม ท�ำให้เกิด cash flow ในหมู่บ้านเอง สิ่งที่ผมท�ำคือผมเป็นพ่อค้า ผมหาตลาดก่อน เม่ือผมมตี ลาดแล้วผมก็ช่วยชาวบ้าน ลกั ษณะการเมอื งก็เชน่ เดียวกัน ความคาดหวงั ของพรรค เขาคาดหวังทจี่ ะไดค้ ะแนนปารต์ ลี้ ิสต์ แต่ความคาดหวังของคนลงคือ ต้องชนะ ผมก็ปักธงว่าผมจะต้องชนะ พรรคเขาก็ประเมินจากส่ิงท่ีเรา เดินลงพื้นที่ กระแสและพรรคท�ำโพลจากการวิเคราะห์ก่อนเลือกตั้ง กับหลังเลือกตั้ง ส่ิงท่ีอนาคตใหม่ ไม่เหมือนพรรคอื่น คือความชัดเจนของกระแส คุณธนาธรมาแน่ ผู้เลือกต้ังของพรรคอนาคตใหม่ก็ต้อง เกาะกระแสของคุณธนาธร น่นั คือสว่ นหนง่ึ อีกส่วนหนึ่งคอื คะแนนญาติพ่ีนอ้ ง อย่างในตัวเมืองเอง คะแนนท่ีผมได้ ผมได้ในอ�ำเภอเมือง 10,000 คะแนน รูสะมิแลผมชนะ หมดทุกหน่วย ถามว่าผมรู้ไดอ้ ยา่ งไร รู้จากข้อมลู คะแนนดบิ ผมคีย์และใช้หลกั วชิ าการ analyze ท้งั หมด วเิ คราะหโ์ ดยใช้ SPSS รนั เขา้ ไป เพราะผมไมไ่ ดเ้ ลน่ การเมอื งแคฉ่ าบฉวย ผมตอ้ งการทจ่ี ะทำ� และขอ้ มลู นี้ จะสง่ ผลใหเ้ หน็ วา่ ทำ� ไมพรรคอนาคตใหม่กลา้ ที่จะลงท้องถิ่นในเขตรูสะมแิ ล และเขตเมอื ง เพราะผมรู้ว่า คะแนนผมไดเ้ ทา่ ไหร่ ผมรู้ทกุ หน่วยเลอื กตัง้ เปน็ ขอ้ มูลจากกกต.ซึ่งเขา xerox ให้ทุกอยา่ ง โดยใหผ้ ู้สมคั ร ไปขอ พรรคอนาคตใหม่มีทุกคน” (สัมภาษณ์ นายอภิศักดิ์ หะยีมะ, ผู้สมัครสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จงั หวดั ปัตตานี เขตการเลอื กตง้ั ท่ี 1, วนั ท่ี 15 กรกฎาคม 2562)

118 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี จุดเด่นทางนโยบายของพรรคอนาคตใหม่ในการหาเสียงการเลือกต้ังของพ้ืนที่จังหวัดปัตตานี นบั ว่าเป็นเรื่องทมี่ ีความส�ำคญั อยา่ งย่ิงโดยเฉพาะกับกล่มุ คนรุน่ ใหมท่ ่ีอยใู่ นพ้ืนท่ี “จดุ เดน่ ของเราคอื เรอ่ื งของนโยบาย ผลกั ดนั เรอื่ งของนโยบาย ใชน้ โยบายคยุ เปน็ หลกั ผมกจ็ ะมี แผ่นนโยบายแผน่ เลก็ ๆ กจ็ ะมีพดู ในเร่อื งของการไมเ่ กณฑท์ หาร เรอื่ งเงนิ สนับสนนุ ใหน้ ักเรยี น นักศกึ ษา เด็กวัยรุ่นหาสิ่งท่ีเขาชอบเดือนละ 1,800 บาท และเงินสนับสนุนของผู้สูงอายุของพรรคอนาคตใหม่ให้ 2,000 บาท ถ้าผมจ�ำไม่ผิด คือใช้นโยบายคุยเป็นหลัก นโยบายท่ีชาวบ้านสัมผัสได้ โดยเฉพาะบ้านเรา นโยบายในเร่ืองของทหารจะถูกใจมากท่สี ุด โดยเฉพาะเร่ืองของการต้งั ด่าน ผมจะพูดเสมอ ว่าไม่ได้ช่วย ให้เหตุการณ์หรือการจับกุมผู้กระท�ำผิดได้เร็วและถูกต้อง” (สัมภาษณ์ นายอภิศักดิ์ หะยีมะ, ผู้สมัคร สมาชิกสภาผแู้ ทนราษฎร จงั หวัดปัตตานี เขตการเลือกตั้งที่ 1, วันที่ 15 กรกฎาคม 2562) ส�ำหรับการลงมาหาเสียงปราศรัยของหัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ มีผลอย่างย่ิงต่อคะแนนเสียง ของพรรคอนาคตใหมใ่ นจงั หวดั ปตั ตานี ท�ำใหเ้ กิดกระแสการตืน่ ตวั ของคนรุ่นใหม่ตอ่ พรรคอนาคตใหม่ “การท่ีคณุ ธนาธรลงมาวนั นัน้ มผี ลมาก คะแนนขน้ึ เลยครบั ผมต้ังไว้ 7,500 คะแนน อกี 5,000 คะแนนกม็ าจากสว่ นนด้ี ว้ ย เพราะถา้ ดจู ากเขตอนื่ ของผสู้ มคั รพรรคอนาคตใหม่ เขาจะไดป้ ระมาณ 6,700 คะแนน ไม่ถึงหมื่น” (สัมภาษณ์ นายอภิศักด์ิ หะยีมะ, ผู้สมัครสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดปัตตานี เขตการเลือกตั้งท่ี 1, วนั ท่ี 15 กรกฎาคม 2562) ส�ำหรบั ตวั แทนพรรคการเมอื งทอี่ ยฝู่ ง่ั รฐั บาลคอื พรรคพลงั ประชารฐั ในเขตพน้ื ทจ่ี งั หวดั ปตั ตานี ได้มกี ารหาเสยี งท่แี ตกตา่ งกนั ไป จากประสบการณท์ สี่ ง่ั สมและประเมินสถานการณ์การเมอื งที่ผ่านมา “ผมรู้ว่าการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรต้องใช้เงิน หลังจากการเลือกต้ังปี 2554 พรรคชาตไิ ทยพฒั นา ผมสรปุ เลยวา่ ตอ้ งใชเ้ งนิ 40 ลา้ นถงึ จะมโี อกาสชนะ คำ� นวณจากการทเ่ี ขาใชเ้ งนิ ยงิ เมอ่ื ยงิ เสรจ็ แลว้ กค็ ำ� นวณแตล่ ะพรรคการเมอื งทลี่ งเลน่ โดยเฉพาะคนทเ่ี ปน็ คแู่ ขง่ ตอ้ งใชเ้ งนิ 40 ลา้ นเปน็ หลักถึงจะมีโอกาสชนะ รวมทั้งต้องอาศัยภาพลักษณ์ของตัวเรา วิธีการหาเสียง เทคนิคของการหาเสียง ที่ดีด้วย ไม่ได้หมายความว่าเงินเป็นตัวหลัก แต่ภาพลักษณ์ของผู้สมัครเป็นตัวหลัก อยู่กับชาวบ้านเป็น อยา่ งไร ภาพลักษณ์เปน็ อยา่ งไร แล้วเงนิ จะมา  ผมประกาศตัวว่าผมจะไม่เล่นการเมืองแล้ว หากไม่มีเงิน 40 ล้าน มีพรรคมาติดต่อผมเกือบ 10 พรรค ผมสรุปแล้วว่าทุกคนแค่อยากได้คนลงสมัครเท่าน้ัน พรรคพลังประชารัฐก็มาติดต่อหลังจาก นน้ั ผมเขา้ ใจวา่ หาคนไมไ่ ด้ เนอื่ งจากวสิ ยั ทศั นข์ องเขาคอื 1. คนเคยเลน่ การเมอื ง 2. คนทร่ี จู้ กั คน เขาจะ เอา 2 ประเด็น คนที่มมี นษุ ยสมั พนั ธด์ ี เพราะเป็นพรรคขนาดใหญ่ ผมกไ็ ม่นึกว่าพรรคนจ้ี ะมาตดิ ตอ่ แต่ ผมก็ปฏิเสธ ผมบอกวา่ “ตราบใดทีผ่ มไม่เหน็ ตัวเงนิ ผมไม่เล่น เพราะผมหมดเยอะแลว้ ไมอ่ ยากจะหมด อีก”  โดยในใจผม ผมชอบนโยบายของพรรคพลังประชารัฐ กรณีเร่ืองเงินที่ช่วยชาวบ้าน มันไม่ใช่เงินท่ี เหมอื นกบั พรรคการเมอื งหนง่ึ ทใี่ ห้ 2,000 บาทแลว้ กห็ าย ทกั ษณิ ใหแ้ ลว้ กห็ าย เปน็ ประชานยิ ม แตพ่ รรคน้ี

119 ใหม้ า 1 ปแี ลว้ และผมกท็ ำ� ขา่ ว พบวา่ ประชาชนดใี จมาก หากครอบครวั ทมี่ สี มาชกิ แคค่ นเดยี วกไ็ มเ่ ปน็ ไร ได้ 300-500 บาท แต่บางครอบครัวมี 8 คน ซื้อข้าวสารคนละกระสอบ โดยเฉพาะคนริมทะเล เพราะ เข้าในบริบทของคุณสมบัติคือ ไม่มีเงิน ไม่มีที่ดิน ไม่มีเงินในธนาคาร ด้วยความที่คนเยอะก็สามารถซ้ือ ข้าวสารได้เป็นกระสอบ ผมติดใจนโยบายน้ีเป็นหลัก ช่วงระหว่างที่เขามาเจรจากับผม ผมก็เซอร์เวย์ เหมือนกัน สิ่งน้ีก็เป็นส่วนหนึ่งท่ีท�ำให้ผมตัดสินใจลงพรรคพลังประชารัฐ แต่ผมก็บอกเขาว่า “ผมไป กรงุ เทพฯได้ ผมจะฟงั นโยบายพรรคกอ่ น” ผมกลวั วา่ จะมคี า่ บญุ คณุ กนั ผมบอกวา่ “คา่ เครอ่ื งบนิ ไป-กลบั ผมจา่ ยเอง ผมขอทพี่ กั ทเี่ ดยี ว” ถา้ ทพี่ กั เราจา่ ยดว้ ยกจ็ ะดวู า่ เราไมม่ คี วามหมาย” (สมั ภาษณ์ นายมฮู �ำมดั ปาเรซ โลหะสัณห์, ผู้สมัครสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดปัตตานี เขตการเลือกตั้งท่ี 1 พรรคพลังประชารัฐ, วนั ท่ี 16 กรกฎาคม 2562)  แนวทางการหาเสยี งของพรรคกม็ กี ารประเมนิ กบั คแู่ ขง่ ตลอดเวลา ในชว่ งการหาเสยี งการเลอื กตง้ั “ผมไม่เคยกังวลกับผู้สมัครคนอ่ืน เพราะอันวาร์ก็แข็งเพราะพรรคประชาธิปัตย์  ส่วนคนอ่ืน ผมดแู ล้วว่าแนวทางการหาเสียงไมเ่ ท่าไหร่ ผมอาศัยตัวผมเปน็ หลัก ภาพลกั ษณผ์ มเป็นหลัก และผลงาน ที่ผมคิดว่าผมท�ำมาโดยตลอด ผมมาเล่นการเมืองแต่งานนักข่าวผมก็ท�ำ เดินหาคน เจอคนร้านน�้ำชา ไม่ใช่ว่าหาเสียง ร้านน้�ำชาท�ำให้คนรู้จักเราเยอะ เพราะเมื่อเขากลับบ้าน เขาจะพูด เขาเข้ามาในเมือง และเมื่อเขากลับบ้าน เขาก็จะพูดกับชาวบ้านด้วยกัน ส�ำหรับพฤติกรรมผมคือ ถ้าต้ังโต๊ะด้วยกัน มีโต๊ะใกล้ๆ ผมก็จ่ายหมด ถึงไม่เล่นการเมืองก็จ่ายให้อยู่แล้ว อีกอย่างหนึ่งคือ ผมมีแนวคิดว่าในทาง การเมอื งหากวา่ อยากจะสนทิ กบั คน การทำ� เชน่ นเ้ี ปน็ สว่ นหนง่ึ จะทำ� ใหม้ กี ารพดู ถงึ และผลงานเราทเี่ ปน็ สมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัดก็เยอะ คนจีนก็ชอบ โดยคนจีนในเมืองเขาจะชอบคนมือสะอาด มีผลงาน” (สัมภาษณ์ นายมูฮ�ำมัดปาเรซ โลหะสัณห์, ผู้สมัครสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดปัตตานี เขตการเลอื กตั้งท่ี 1 พรรคพลังประชารัฐ, วนั ท่ี 16 กรกฎาคม 2562)  สรุปเบ้ืองต้นเก่ียวกับเวทีปราศรัยใหญ่ในพ้ืนท่ีจังหวัดปัตตานี หากกล่าวเฉพาะในพ้ืนที่จังหวัด ปัตตานี การลงมาของหัวหน้าพรรคเมืองอย่างเช่น พรรคประชาธิปัตย์ พรรคอนาคตใหม่ และพรรค ประชาชาติ ก็ได้เปิดเวทีปราศรัยใหญ่ในจังหวัดปัตตานี ได้รับความสนใจจากผู้คนในจังหวัดปัตตาน ี เป็นจ�ำนวนมาก ข้อสังเกตจากผู้วิจัยที่ไปร่วมสังเกตการณ์การปราศรัยใหญ่ของพรรคการเมือง 3 พรรค มขี อ้ สรุปได้ดง้ั นี้ ในเวทีปราศรัยใหญ่ของ (1) พรรคประชาธิปัตย์ การลงมาร่วมเวทีปราศรัยระดับแถวหน้าของ พรรค เชน่ หวั หนา้ พรรค นายอภสิ ทิ ธ์ิ เวชชาชวี ะ ทปี่ รกึ ษาพรรค นายชวน หลกี ภยั โดยเปดิ เวทใี นตวั เมอื ง ปตั ตานี ผเู้ ขา้ รว่ มเวทสี ว่ นหนง่ึ กม็ หี ลายรนุ่ แตแ่ ลเหน็ วา่ จะมจี �ำนวนมากคอื กลมุ่ วยั กลางคน กลมุ่ ขา้ ราชการ และมีผู้นับถือศาสนาพุทธและอิสลาม ในเมืองปัตตานี เป็นเขต 1 ซ่ึงการเลือกตั้งท่ีผ่านมาเจ้าของพ้ืนท ่ี กค็ อื พรรคประชาธปิ ตั ย์ และผลของการเลอื กตงั้ ครงั้ นก้ี เ็ ปน็ พรรคของพรรคประชาธปิ ตั ยเ์ ชน่ เดมิ ซง่ึ เขต 1 ปตั ตานี ถอื วา่ เปน็ เขตหลกั ของพรรคประชาธปิ ตั ย์ (2) พรรคอนาคตใหมท่ จ่ี งั หวดั ปตั ตานี ผเู้ ขา้ รว่ มฟงั เวที

120 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี ปราศรัยสว่ นใหญเ่ ปน็ คนรุ่นใหม่ นกั เรียน นกั ศึกษาจะอยู่รอบๆ เวทีจ�ำนวนมาก และเปน็ การปราศรยั ท่ี เนน้ เนอื้ หาไปทางดา้ นเศรษฐกจิ เรอ่ื งปากทอ้ ง และเรอื่ งของการพฒั นาในพนื้ ที่ วาทศลิ ปผ์ นวกกบั ประเดน็ นโยบายของหัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ได้กระตุ้นให้คนหนุ่มสาวโดยเฉพาะนักเรียน นักศึกษา คนรุ่นใหม่ ใหต้ ่นื ตัวจ�ำนวนมาก แม้ว่าจะไมไ่ ดท้ น่ี ง่ั ในระบบแบ่งเขต ท้งั 4 เขตในปัตตานี หากทว่าการเลอื กตัง้ ครงั้ น ี้ ธนาธรได้เปล่ียนโฉมให้การเมืองมาอยู่ในความสนใจของคนรุ่นใหม่ และก็มีพลังมิน้อย พิจารณาจาก คะแนนเสยี งทไี่ ดร้ บั จากจงั หวดั ปตั ตานี และ (3) พรรคประชาชาติ ถอื วา่ เปน็ พรรคการเมอื งของคนมลายใู น พนื้ ทก่ี อ็ าจจะเปน็ ไปได้ การเปดิ เวทปี ราศรยั ในพน้ื ทป่ี ตั ตานี ไดเ้ ลอื กสถานทขี่ ององคก์ รศาสนา โดยไดร้ บั การนิยมจากกลุม่ นกั การศาสนา และกล่มุ ชาวมลายูจ�ำนวนมาก ความพเิ ศษคอื เวทีปราศรยั หาเสยี งของ พรรคประชาชาติ ได้ปราศรัยเป็นภาษามลายูท้องถ่ิน ซ่ึงก็มีหัวหน้าพรรคเดียวเท่านั้นที่ได้ปราศรัยเป็น ภาษามลายูท้องถนิ่ ได้ และมีอัตลกั ษณ์ที่เชื่องโยงกับคนท้องถนิ่ อยา่ งแนบแนน่

121

122 การศึกษารูปแบบ วิธีการ และผลกระทบการเลือกต้ัง ภายใต้รัฐธรรมนูญใหม่ กรณีศึกษาจังหวัดปัตตานี

123 บทที่ 6 วิเคราะห์ บทสรุป และข้อเสนอแนะ งานวิจัย การศึกษาความเคล่ือนไหวทางการเมืองและพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิก สภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานีช้ินน้ี วางอยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญฉบับ 2560 ที่มีผลโดยตรงต่อ รปู แบบ วธิ กี าร ผลของการเลอื กตง้ั ครง้ั นี้ ส�ำหรบั ในพนื้ ทจี่ งั หวดั ปตั ตานี ทม่ี ปี ระชากรสว่ นใหญเ่ ปน็ มสุ ลมิ ผลการเลือกต้ังทั้ง 4 เขตการเลือกตั้ง ผู้ท่ีได้รับการเลือกต้ังนับถือศาสนาอิสลามทั้ง 4 เขต แต่คนละพรรคการเมือง เขต 1. พรรคประชาธิปัตย์ เขต 2. พรรคภูมิใจไทย เขต 3. พรรคประชาชาติ เขต 4. พรรคประชาชาติ การเลอื กตง้ั วนั ท่ี 24 มนี าคม 2562 ส�ำหรบั พนื้ ทจ่ี งั หวดั ปตั ตานี ภายใตร้ ฐั ธรรมนญู โดยในบทน้จี ะตอบตามวัตถปุ ระสงค์ของงานวิจัยฉบบั น้ี รูปแบบและวิธีการของผู้สมัครการเลือกต้ัง การเลือกต้ังครั้งนี้ผู้สมัครเลือกตั้งในจังหวัดปัตตานี ได้ใช้วิธีการลงพ้ืนที่ หาเสียงตามหมู่บ้าน จัดเวทีปราศรัย และเข้าร่วมเวทีอภิปรายที่จัดขึ้นในพื้นที่ ตามหน่วยงานต่างๆ ที่จัดขึ้นไม่ว่าจะเป็น ภาคประชาสงั คม ภาควชิ าการ ผสู้ มคั รหลกั ๆ ของพน้ื ทจ่ี งั หวดั ปตั ตานไี ดเ้ ขา้ รว่ มการอภปิ ราบเกอื บทกุ เวที ซึง่ นบั ว่าเปน็ รูปแบบและวิธีการหาเสยี งอีกรูปแบบหนึ่ง การหาเสียงในโลกดิจิทัล หรือว่าโลกออนไลน์ เน่ืองจากการเลือกตั้งครั้งนี้เป็นการเลือกต้ัง คร้ังแรกที่มีกฎหมายควบคุมการเลือกตั้งในโลกดิจิทัล ผู้สมัครส่วนใหญ่ก็ได้ใช้พ้ืนที่ออนไลน์หาเสียง

124 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี ไม่ว่าจะเป็นทางด้านนโยบายและภาพลักษณ์ที่ต้องการให้ประชาชนได้รับทราบ รวมถึงกิจกรรมทาง การเมืองในโลกออฟไลนท์ ่ียงั คงเป็นลักษณะรปู แบบเดมิ ส�ำหรับจังหวัดปัตตานี รูปแบบและวิธีการหาเสียงมีลักษณะเฉพาะเจาะจงในเชิงมิติทางด้าน วฒั นธรรม ศาสนา ท่เี ขา้ มาเกย่ี วขอ้ งอีกด้วย อย่างไรก็ตามการเมอื งวัฒนธรรมเชน่ น้ยี งั คงเปน็ เครอ่ื งมอื ทีส่ �ำคญั ส�ำหรบั ผ้สู มคั รลงเลือกตั้งทกุ ระดบั สรปุ งานวิจยั ตามวัตถุประสงค์ทงั้ 5 ข้อ 1. เพื่อศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง ขององค์กรและกลุ่มทางการเมืองท่ีเกี่ยวข้องกับ การเลือกต้งั สมาชกิ สภาผู้แทนราษฎรในจงั หวดั ปัตตานี สรุปเบื้องต้นเก่ียวกับเวทีปราศรัยใหญ่ในพื้นท่ีจังหวัดปัตตานี หากกล่าวเฉพาะในพื้นที่จังหวัด ปตั ตานี การลงมาของหวั หนา้ พรรคเมอื งอยา่ งเชน่ พรรคประชาธปิ ตั ย์ พรรอนาคตใหม่ และพรรคประชาชาติ ก็ได้เปิดเวทีปราศรัยใหญ่ในจังหวัดปัตตานี ได้รับความสนใจจากผู้คนในจังหวัดปัตตานีเป็นจ�ำนวนมาก ขอ้ สงั เกตจากผวู้ ิจัยท่ีไปรว่ มสงั เกตการณก์ ารปราศรัยใหญข่ องพรรคการเมือง 3 พรรค มีข้อสรปุ ได้ด้งั น้ี ในเวทีปราศรัยใหญ่ของ (1) พรรคประชาธิปัตย์ การลงมาร่วมเวทีปราศรัยระดับแถวหน้าของ พรรค เชน่ หวั หนา้ พรรค นายอภสิ ทิ ธิ์ เวชชาชวี ะ ทป่ี รกึ ษาพรรค นายชวน หลกี ภยั โดยเปดิ เวทใี นตวั เมอื ง ปตั ตานี ผเู้ ขา้ รว่ มเวทสี ว่ นหนงึ่ กม็ หี ลายรนุ่ แตแ่ ลเหน็ วา่ จะมจี �ำนวนมากคอื กลมุ่ วยั กลางคน กลมุ่ ขา้ ราชการ และมีผู้นับถือศาสนาพุทธและอิสลาม ในเมืองปัตตานี เป็นเขต 1 ซึ่งการเลือกต้ังที่ผ่านมาเจ้าของพื้นท ่ี กค็ อื พรรคประชาธปิ ตั ย์ และผลของการเลอื กตงั้ ครง้ั นกี้ เ็ ปน็ พรรคของพรรคประชาธปิ ตั ยเ์ ชน่ เดมิ ซงึ่ เขต 1 ปัตตานี ถอื ว่าเปน็ เขตหลกั ของพรรคประชาธิปตั ย์ (2) พรรคอนาตใหม่ทีจ่ ังหวดั ปตั ตานี ผู้เข้ารว่ มฟงั เวที ปราศรัยสว่ นใหญ่เป็นคนรุ่นใหม่ นักเรียน นักศึกษาจะอย่รู อบๆ เวทจี �ำนวนมาก และเป็นการปราศรัยที่ เนน้ เนอ้ื หาไปทางดา้ นเศรษฐกจิ เรอื่ งปากทอ้ ง และเรอ่ื งของการพฒั นาในพนื้ ที่ วาทศลิ ปผ์ นวกกบั ประเดน็ นโยบายของหัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ได้กระตุ้นให้คนหนุ่มสาวโดยเฉพาะนักเรียน นักศึกษา คนรุ่นใหม่ ใหต้ นื่ ตัวจ�ำนวนมาก แมว้ า่ จะไม่ไดท้ ีน่ ่งั ในระบบแบ่งเขต ทัง้ 4 เขตในปัตตานี หากทว่าการเลอื กตงั้ ครงั้ น ี้ ธนาธรได้เปล่ียนโฉมให้การเมืองมาอยู่ในความสนใจของคนรุ่นใหม่ และก็มีพลังไม่น้อย พิจารณาจาก คะแนนเสยี งทไ่ี ดร้ บั จากจงั หวดั ปตั ตานี และ (3) พรรคประชาชาติ ถอื วา่ เปน็ พรรคการเมอื งของคนมลายู ในพ้ืนท่ีก็อาจจะเป็นไปได้ การเปิดเวทีปราศรัยในพ้ืนที่ปัตตานี ได้เลือกสถานท่ีขององค์กรศาสนา โดย ไดร้ บั การนยิ มจากกลมุ่ นกั การศาสนา และกลมุ่ ชาวมลายจู �ำนวนมาก ความพเิ ศษคอื เวทปี ราศรยั หาเสยี ง ของพรรคประชาชาติ ไดป้ ราศรยั เปน็ ภาษามลายทู อ้ งถน่ิ ซงึ่ กม็ หี วั หนา้ พรรคเดยี วเทา่ นน้ั ทไี่ ดป้ ราศรยั เปน็ ภาษามลายูทอ้ งถ่ินได้ และมีอัตลักษณท์ ีเ่ ชือ่ งโยงกับคนทอ้ งถน่ิ อย่างแนบแนน่

125 2. เพอ่ื ศกึ ษาบทบาทของหนว่ ยงานภาครฐั คณะกรรมการเลอื กตงั้ (กกต.) จงั หวดั ปตั ตานี กลมุ่ ภาคประชาสงั คม ทเี่ ขา้ มามบี ทบาททเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั การเลอื กตง้ั สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎรในเขตจงั หวดั ปตั ตานี ส�ำหรับพื้นที่มีความรุนแรงอย่างต่อเน่ืองตลอดระยะเวลา 15 ปีท่ีผ่านมา ท�ำให้สถานการณ์ การเฝา้ ระวงั การเกดิ เหตใุ นพน้ื ทก่ี ารเลอื กตง้ั จงึ เปน็ เรอื่ งทมี่ คี วามส�ำคญั อยา่ งยง่ิ ภารกจิ หนว่ ยงานทรี่ บั ผดิ ชอบ โดยตรงกค็ ือ คณะกรรมการเลอื กตงั้ ประจ�ำจงั หวัดปัตตานี ที่ต้องอาศัยสรรพก�ำลัง ทุกองคาพยพของรัฐ ในการปอ้ งกนั ความรนุ แรง ซง่ึ การเลอื กตง้ั ครงั้ น้ี ไมม่ คี วามรนุ แรงเกดิ ขนึ้ ในวนั เลอื กตง้ั ตลอดระยะเวลาที่ มกี ารลงคะแนนเสยี งการเลอื กตง้ั สามารถอนมุ านและตคี วามไดว้ า่ กลมุ่ ขบวนการทก่ี อ่ ความรนุ แรงไมไ่ ด้ มองการเลอื กตง้ั เปน็ สงิ่ ทต่ี อ้ งท�ำลาย เพราะการเลอื กตงั้ เปน็ การแสดงออกถงึ เจตจ�ำนงทางการเมอื งแบบ สันตวิ ธิ ีอย่างหนงึ่ ขอส่งเสียงบอกแก่สังคมไทยว่า คนในพน้ื ทตี่ ้องการอะไร และต้องการผ้นู �ำแบบไหน จงั หวดั ปตั ตานี ถอื วา่ เปน็ จงั หวดั ทมี่ หี วั หนา้ พรรคการเมอื งส�ำคญั ๆ ลงมาพน้ื ทเ่ี ปดิ เวทปี ราศรยั ใหญ่ในการเลือกต้งั คร้งั นจ้ี �ำนวนมาก เช่น พรรคประชาชาติ พรรคอนาคตใหม่ พรรคประชาธปิ ัตย์ ฯลฯ ท�ำให้เกิดการเคลื่อนไหวของพรรคการเมืองต่างๆ อย่างคึกคักมากกว่าจังหวัดอ่ืนๆ ด้วยพ้ืนที่จังหวัด ปัตตานี มีมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี ท่ีมีนักศึกษาจ�ำนวนมากและมีการโอนย้าย ทะเบียนบ้านมาอยู่ในมหาวิทยาลัย ท�ำให้พรรคการเมืองต่างๆ ให้ความส�ำคัญอย่างมาก การหาเสียง เลอื กตง้ั ในการเลอื กตง้ั ครง้ั นมี้ รี ปู แบบไมต่ า่ งจากครง้ั ทผ่ี า่ นมา แตจ่ ะเพม่ิ เตมิ ในการหาเสยี งในโลกออนไลน์ การเคล่ือนไหวของกลุ่มต่างๆ ในพ้ืนที่ ตั้งแต่กลุ่มภาคประชาสังคม นักส่ือสารมวลชน ผสู้ มคั รสมาชกิ สภาผู้แทนราษฎรทกุ พรรค และประชาชน มกี ารตื่นตวั ทางการเมอื งสูง สาเหตเุ พราะไม่มี การเลือกต้ังมา 5 ปี ท�ำให้ประชาชนมีความสนใจการเลือกตั้งครั้งน้ีจ�ำนวนมาก บทบาทของสื่อมวลชน โดยเฉพาะในยุคออนไลน์ได้มีบทบาทอย่างมากต่อการเลือกตั้งคร้ังน้ี อย่างมีนัยยะส�ำคัญ ต้ังแต่เรื่อง ของการรณรงคก์ ารเลอื กตง้ั การตดิ ตามการเลอื กตง้ั การใหข้ อ้ มลู องคค์ วามรพู้ นื้ ฐานแกป่ ระชาชนในพน้ื ที่ การใชส้ อื่ ออนไลนใ์ นการท�ำงาน เผยใหเ้ หน็ ถงึ การตนื่ ตวั การเลอื กตงั้ ครง้ั นอ้ี ยา่ งมาก โดยเฉพาะในหมขู่ อง คนรุ่นใหมม่ ีเปน็ กลมุ่ คนส�ำคัญต่อการเลอื กต้งั ครั้งน้ี 3. เพื่อศึกษาการเปลี่ยนของพฤติกรรมทางการเมือง แบบแผนพฤติกรรมทางการเมือง ของประชาชน และกลุ่มการเมือง ในส่วนที่เก่ียวข้องกับการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในจังหวัด ปตั ตานี การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการเลือกต้ังคร้ังนี้ ประกอบไปด้วยสองส่วนท่ีส�ำคัญ ประการแรก มีผู้ใช้สิทธิการเลือกตั้ง เป็นกลุ่มคนรุ่นใหม่จ�ำนวนมากขึ้น ประการที่สอง มีพรรคการเมืองจ�ำนวนมาก ส่งผูส้ มัครลงเลอื กต้งั อันน้ีมาจากรัฐธรรมนญู 4. เพอื่ ศกึ ษาพฤตกิ รรมการใชท้ รพั ยากรตา่ งๆ โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ในเรอื่ งคา่ ใชจ้ า่ ย เพอื่ ใหเ้ หน็ มูลค่าของการใช้จา่ ยในส่วนท่ีเกีย่ วข้องกับการเลอื กตง้ั สมาชิกสภาผแู้ ทนราษฎรในจังหวดั ปตั ตานี

126 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี ส�ำหรับการใช้ทรัพยากรการเลือกตั้งคร้ังน้ี มีการจ�ำกัดการใช้จ่ายของตัวผู้สมัคร ตามกฎหมาย ประกอบการเลือกตั้ง หากทว่าในส่วนของการใช้จ่ายจริง ผู้วิจัยได้พบว่า ผู้สมัครโดยส่วนใหญ่ใช้จ่าย เงินมากกว่าจ�ำนวนท่ี กกต. ก�ำหนด โดยพิจารณาจากกิจกรรมทางการเมือง โดยหลักๆ ค่าใช้จ่ายมักใช ้ ไปในการจัดเลย้ี ง และท�ำกิจกรรมทางดา้ นกฬี า และทางด้านวัฒนธรรมทอ้ งถิ่น 5. เพ่ือศึกษาการเปลี่ยนแปลงของข้ัวอ�ำนาจทางการเมือง การย้ายพรรคการเมือง ปัจจัยท่ี ส่งผลต่อการตัดสนิ ใจทางการเมือง รวมทั้งการวิเคราะห์ผลการเลอื กตั้งทเี่ กิดข้ึนในเขตจังหวัดปัตตานี การเปล่ียนแปลงขั้วทางการเมืองการเลือกตั้งคร้ังน้ี มีการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก ตั้งแต่ การย้ายพรรคการเมืองของผู้สมัครการเลือกตั้ง และการเกิดขึ้นของพรรคใหม่ เช่น พรรคประชาชาติ พรรคอนาคตใหม่ และพรรคพลงั ประชารฐั เปน็ ตน้ ปรากฎการณ์การย้ายพรรคในพ้ืนที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ นับว่าเป็นเรื่องที่สามารถยืนยัน สมมุติฐานท่ีว่า “คนในพ้ืนที่เลือกคน ไม่ใช่เลือกพรรค” กล่าวคือ การเปล่ียนพรรคการเมืองของ ผสู้ มคั รในพน้ื ทจี่ งั หวดั ปตั ตานี สะทอ้ นใหเ้ หน็ ถงึ วฒั นธรรมการเลอื ก พฤตกิ รรมทางสงั คม ทสี่ อดคลอ้ งกบั วัฒนธรรรมทางด้านมิติศาสนา ที่ให้คุณค่ากับคน และการนับถือคน มากกว่าพรรคที่สังกัด หากทว่า ความเปลยี่ นแปลงทจ่ี ะเลือกพรรคมากกว่าเลอื กคนกเ็ กดิ ขึน้ เปน็ ปรากฎการณ์ใหม่ ที่ยังไม่สง่ ผลกระทบ ต่อวิธีคิดการเลือกคนมากกว่าเลือกพรรค คือ การเกิดขึ้นของพรรคอนาคต ท�ำให้คนรุ่นใหม่จ�ำนวนมาก ในเขต 1 ปตั ตานี เลือกพรรคอนาคต ไม่ใช่เลอื กผูส้ มัครของพรรค ข้อเสนอแนะจากการวจิ ัย 1. ควรสง่ เสรมิ ใหป้ ระชาชนไดเ้ ขา้ ใจกฎหมายรฐั ธรรมนญู โดยเฉพาะหมวดวา่ ดว้ ยการเลอื กตง้ั เพราะรัฐธรรมนูญปี 2560 ได้มีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการเลือกตั้งจากบัตร 2 ใบ เหลือ เพยี ง 1 ใบ ท�ำใหป้ ระชาชนบางสว่ นสบั สนและขาดความเขา้ ใจในการมสี ว่ นรว่ มการเลอื กตงั้ 2. ควรสนับสนุนให้เยาวชนคนรุ่นใหม่ได้มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับรัฐธรรมนูญและระบบ การเลือกตั้ง 3. ควรสนับสนนุ ให้มีการศกึ ษาวิจัยประเด็นการเมอื งวัฒนธรรม คณุ ค่า และระบบเครือญาติ

127 ข้อเสนอแนะเพ่ือการวจิ ัยคร้งั ตอ่ ไป 1. ควรมีการศึกษาพฤติกรรมการเลือกต้ังล่วงหน้าและการเลือกต้ังนอกราชอาณาจักรโดย เฉพาะจากประเทศเพื่อนบ้าน เชน่ มาเลเซยี เพราะมีประชาชนในจงั หวัดปัตตานี ได้อาศยั อย่ใู นประเทศมาเลเซยี 2. ควรมีการศึกษาพฤติกรรมการเลือกตั้งและการหาเสียงในโลกออนไลน์ เพราะเป็นพื้นที่ ส�ำคัญส�ำหรบั การเลอื กตั้งในยุคดิจทิ ลั 3. ควรศึกษาพฤติกรรมการเลือกต้ังของคนรุ่นใหม่หรือกลุ่มคนท่ีใช้สิทธิการเลือกตั้งคร้ังน้ี ในพ้ืนที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ เพ่ือศึกษาแนวโน้มการเข้ามามีส่วนร่วมทางการเมืองใน ระบบรัฐสภาไทยของกลมุ่ คนรุ่นใหม่ 4. ควรมกี ารศกึ ษาบทบาทของกลมุ่ ภาคประชาสงั คมกบั การมสี วนร่วมในการเลือกต้ัง

128 การศึกษารูปแบบ วิธีการ และผลกระทบการเลือกต้ัง ภายใต้รัฐธรรมนูญใหม่ กรณีศึกษาจังหวัดปัตตานี

129 บรรณานุกรม ชยั อนันต์ สมทุ รวณชิ และพรี ศกั ย์ จนั ทวรินทร.์ (4252). ข้อมูลพื้นฐานก่ึงศตวรรษแห่งการเปล่ยี นแปลง การปกครองไทย. กรุงเทพฯ: สมาคมสงั คมศาสตร์แหง่ ประเทศไทย. ทรงพล ภูมิพัฒน์. (2541). จิตวิทยาสังคม. พิมพ์ครั้งท่ี 2. กรุงเทพฯ : ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษา มหาวทิ ยาลัยศรปี ทุม. พรศกั ดิ์ ผอ่ งแผว้ . (2534). การเลอื กตง้ั กบั การพฒั นาทางการเมอื งในเอกสารการสอนชดุ วชิ าปญั หาการ พัฒนาทางการเมืองไทย. นนทบรุ ี: มหาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช. วชั รา ไชยสาร. (2541). ระบบการเลือกตัง้ กับการเมอื งไทยยุคใหม.่ กรุงเทพฯ: นติ ธิ รรม. วสิ ุทธ์ิ โพธ์แิ ท่น. (2554). พัฒนาประชาธปิ ไตย พัฒนาการเมอื งไทย. กรุงเทพฯ: กลมุ่ งานผลติ เอกสาร ส�ำนกั งานเลขาธกิ ารสภาผู้แทนราษฎร. ศนั สนีย์ ตนั ติวิท. (2543). จิตวทิ ยาทั่วไป. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. ส�ำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กตงั้ . (2562). การเลอื กตง้ั สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎร จงั หวดั ปตั ตานี เขต เลือกตงั้ ที่ 1. ปตั ตาน:ี ส�ำนักงานคณะกรรมการการเลอื กต้ัง. “__________________________”. (2562). การเลือกต้ังสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดปัตตานี เขต เลอื กตง้ั ท่ี 2. ปตั ตานี: ส�ำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กตง้ั . “__________________________”. (2562). การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดปัตตานี เขต เลอื กตง้ั ที่ 3. ปัตตานี: ส�ำนักงานคณะกรรมการการเลือกตัง้ . “__________________________”. (2562). การเลือกต้ังสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดปัตตานี เขต เลอื กตั้งท่ี 4. ปตั ตาน:ี ส�ำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กตัง้ . ขา่ วสด. (2562). ชาวปตั ตานี แหฟ่ งั อนาคตใหม่ ปราศรยั ‘ธนาธร’ ชู 3 แนวทางแกป้ ญั หาความไมส่ งบ. สืบคน้ 27พฤษภาคม2562, จาก https://www.khaosod.co.th/election-2019/news_2265904.

130 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี. (2562). ก้าวแรกของเยาวชนรุ่นใหม่สู่ การเลือกต้ัง 2562. สืบค้น 8 กรกฎาคม 2562, จาก https://web.facebook.com/PoliticalS- ciencepnpsu/ “____________________________________________”. (2562). กิจกรรมรณรงค์เลือกตั้ง “รณรงค์ โคง้ สุดท้าย (Big Day). สืบคน้ 8 กรกฎาคม 2562, จาก https://web.facebook.com/Political Sciencepnpsu/ จังหวดั ปตั ตานี.(ม.ป.ป.). สภาพท่วั ไป. สบื ค้น 4 กรกฎาคม 2562, จาก http://www.pattani2018.pat- tani.go.th/content/information.pdf ไทยรัฐออนไลน์. (2562). “ธนาธร” น�ำทีมอนาคตใหม่ลงใต้หาเสียงปัตตานี ปชช.แห่ต้อนรับตลาดแตก. สืบค้น 27พฤษภาคม2562, จาก https://www.thairath.co.th/news/politic/1509281. ไทยโพสต์. (2562). อภิสิทธ์ิลุยหาเสียง จ.ปัตตานี ลั่นรักษาพื้นท่ี. สืบค้น 27 พฤษภาคม 2562, จาก https://www.thaipost.net/main/detail/30378. ศูนยส์ ่งเสรมิ การศึกษาและการมีสว่ นร่วมของพลเมอื งที่ 5. (2562). กกต. สรุปการลงทะเบยี นขอใช้สทิ ธิ เลอื กตง้ั ลว่ งหนา้ นอกเขตเลอื กตงั้ / นอกราชอาณาจกั ร. สบื คน้ 7 กรกฎาคม 2562, จาก https:// www.ect.go.th/dlc5/ewt_news.php?nid=5106&ewt=ZGJfMTE5X2VjdF90aA ศนู ยข์ า่ วภาคใต.้ (2562). ชายแดนใตผ้ สู้ มคั ร ส.ส.ลน้ เขตชนชา้ งออ้ื ฮอื ฮาตง้ั เวทปี ราศรยั ถงึ ตี 1. สบื คน้ 8 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.isranews.org/content-page/67-south-slide/73912- election.html สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงจาการ์ตา. (2562). บัญชีรายช่ือผู้มีสิทธิเลือกตั้งสมาชิดสภาผู้แทนราษฎร นอกราชอาณาจักร. สืบค้น 23 มิถุนายน 2562, จาก http://www.thaiembassyjakarta.com/ wp-content/uploads/2019/01/overseaselection2019.pdf?fbclid=IwAR2JeWfc55MH4mh7M NrqJkXSxMPPLi0dTRS4I0DlD0y2TCBkvh4wJOW1KIk “__________________________”. (2562). บญั ชรี ายชอ่ื ผมู้ สี ทิ ธเิ ลอื กตง้ั สมาชดิ สภาผแู้ ทนราษฎรนอกราช อาณาจกั ร.สบื คน้ 23 มถิ นุ ายน 2562, จาก http://www.thaiembassyjakarta.com/wp-content/ uploads/2019/01/overseaselection2019.pdf?fbclid=IwAR2JeWfc55MH4mh7MNrqJkXSxMP PLi0dTRS4I0DlD0y2TCBkvh4wJOW1KIk. สถานเอกอัครราชทูต ณ สิงคโปร์. (2562). ผลการลงคะแนนเลอื กตัง้ สมาชิกสภาผูแ้ ทนราษฎรนอกราช อาณาจกั ร.สบื คน้ 23 มถิ นุ ายน 2562, จาก http://www.thaiembassy.sg/sites/default/files/.pdf. สถานเอกอคั รราชทตู ณ กรงุ วอชงิ ตนั .(2562). ผลการลงคะแนนเลอื กตง้ั สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎรนอกราช อาณาจกั ร. สบื คน้ 23 มถิ นุ ายน 2562, จาก https://thaiembdc.org/wp-content/uploads/2019.pdf. สถานเอกอคั รราชทตู ณ กรงุ วอรซ์ อ. (2562). บญั ชรี ายชอ่ื ผมู้ สี ทิ ธเิ ลอื กตงั้ นอกราชอาณาจกั ร. สบื คน้ 23 มิถุนายน 2562,จาก http://www.thaiembassy.org/warsaw/contents/filemanager/ Vote%20 2562.pdf

131 ส�ำนกั ขา่ วไทย. (2562). วเิ คราะหส์ นามเลอื กตงั้ ปตั ตานี เขต 1. สบื คน้ 8 กรกฎาคม 2562, จาก https:// tna.mcot.net/view/60nffL ส�ำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดปัตตานี. (2562). กกต.จังหวัดปัตตานี สร้างกลไกในการแก้ไขปัญหา ความขดั แย้งการเลือกต้ัง. สืบค้น 13 มิถุนายน 2562, จากhttp://thainews.prd.go.th/th/news/ detail/ TCATG190210095733723 ส�ำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กตงั้ . (2562). โครงสรา้ งองคก์ ร. สบื คน้ 7 กรกฎาคม 2562, จากhttps:// www.ect.go.th/pattani/ewt_news.php?nid=51 “__________________________” (2562). บุคลการ. สืบค้น 7 กรกฎาคม 2562, จาก https://www. ect.go.th/pattani/main.php?filename=organize. ส�ำนักงานคณะกรรมการการเลือกต้ังประจ�ำจังหวัดปัตตานี. (2562). ข้อมูลการปกครอง. สืบค้น 4 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.ect.go.th/pattani/ewt_news.php?nid=43&filename=index. “____________________________________________” (2562). ขอ้ มลู สรปุ จ�ำนวนครวั เรอื น ประชากร ผมู้ ีสิทธิเลอื กตั้ง และหน่วยเลอื กต้ัง. สบื ค้น 9 กรกฎาคม, จาก https://www.ect.go.th/pattani/ ewt_news.php?nid=270&filename=index. “____________________________________________”. (ม.ป.ป.). ทำ� เนยี บ สส./สว.. สบื คน้ 4 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.ect.go.th/pattani/ewt_news.php?nid=42&filename=index. “____________________________________________” (2548). การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เม่ือวนั ที่ 6 กุมภาพนั ธ์ 2548. สบื ค้น 5 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.ect.go.th/pattani/ ewt_news.php?nid=120. “___________________________________________”. (2550). การเลือกต้ังสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เมอื่ วนั ที่ 23 ธันวาคม 2550. สบื ค้น 5 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.ect.go.th/pattani/ ewt_news.php?nid=137. “___________________________________________”. (2554). การเลือกต้ังสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เมื่อวนั ท่ี 3 กรกฎาคม 2554. สบื ค้น 5 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.ect.go.th/pattani/ ewt_news.php?nid=39. “___________________________________________”. (2562). รายงานผลคะแนนเลือกตั้งสมาชิก สภาผู้แทนราษฎร แบบแบ่งเขตเลือกตั้ง จังหวัดปัตตานี(อย่างไม่เป็นทางการ) วันอาทิตย์ที่ 24 มีนาคม 2562. สืบค้ 5 นกรกฎาคม 2562, จาก https://www.ect.go.th/pattani/ewt_news. php?nid=270&filename=index. “____________________________________________”. (2562). ขอ้ มลู สรปุ จำ� นวนครวั เรอื น ประชากร ผู้มีสิทธิเลือกต้ัง และหน่วยเลือกต้ัง. สืบค้น 9 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.ect.go.th/ pattani/ewt_news.php?nid=270&filename=index.

132 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี “___________________________________________”. (2562). ล่วงหน้านอกเขต เขต 1. สืบค้น 7 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.ect.go.th/pattani/main.php?filename=index “___________________________________________”. (2562). ล่วงหน้านอกเขต เขต 2. สืบค้น 7 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.ect.go.th/pattani/main.php?filename=index “___________________________________________”. (2562). ล่วงหน้านอกเขต เขต 3. สืบค้น 7 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.ect.go.th/pattani/main.php?filename=index “___________________________________________”. (2562). ล่วงหน้านอกเขต เขต 4. สืบค้น 7 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.ect.go.th/pattani/main.php?filename=index “___________________________________________”. (2562). ข้อมูลสรุปจ�ำนวนครัวเรือน ประชากร ผู้มสี ิทธเิ ลือกตงั้ และหน่วยเลอื กต้ัง. สืบคน้ 9 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.ect.go.th/ pattani/ewt_news.php?nid=270&filename=index. “___________________________________________”. (2562). รายงานผลคะแนนเลอื กตั้งสมาชิกสภา ผู้แทนราษฎร แบบแบ่งเขตเลือกตั้ง จังหวัดปัตตาน.ี สืบค้น 27 มิถุนายน 2562, จากhttps:// www.ect.go.th/pattani/ewt_news.php?nid=270&filename=index. “___________________________________________”. (2562). รายงานผลคะแนนเลอื กตงั้ สมาชิกสภา ผู้แทนราษฎร แบบแบ่งเขตเลือกตั้ง จังหวัดปัตตานี. สืบค้น 27 มิถุนายน 2562, จากhttps:// www.ect.go.th/pattani/ewt_news.php?nid=270&filename=index. “___________________________________________”. (2562). “กกต.” จับมือ “สพร.-ส่ือมวลชน” รายงานผลคะแนนเลอื กตง้ั ส.ส. อยา่ งไมเ่ ปน็ ทางการ ผา่ นแอปพลเิ คชนั Rapid Report . สบื คน้ 13 มิถุนายน 2562, จากhttps://www.ect.go.th/pattani/ewt_news.php?nid=5204&ewt=ZG JfMTE5X2VjdF90aA “___________________________________________”. (2562). รายงานผลคะแนนเลอื กตั้งสมาชิกสภา ผู้แทนราษฎร แบบแบ่งเขตเลือกต้ัง จังหวัดปัตตานี. สืบค้น 27 มิถุนายน 2562, จาก https:// www.ect.go.th/pattani/ewt_news.php?nid=270&filename=index. หนังสือพิมพ์แนวหน้า. (2562). ผู้ว่าฯปัตตานีเข้มรับมือศึกเลือกต้ัง. สืบค้น 13 มิถุนายน 2562, จาก https://www.ryt9.com/s/nnd/2959335 “______________”. (2562). ‘ทว’ี นำ� ทพั พรรคประชาชาติ ปพู รมปตั ตานโี ชวแ์ กป้ ากทอ้ ง เดนิ หนา้ พฒั นา ชายแดนใต้. สืบค้น 27 พฤษภาคม2562, จาก https://www.ryt9.com/s/nnd/2962303. CH7NEWS. (2562). เปรยี บมวยเลอื กตัง้ กับ 4 ผ้สู มัคร ส.ส.ปัตานี อรณุ เบญจลักษณ์ ตัวเต็ง. สืบค้น 8 กรกฎาคม 2562, จาก https://news.ch7.com/detail/324791 INNnews. (2562). “อภสิ ทิ ธ์ิ” น�ำผู้สมัครส.ส.ปตั ตานลี ยุ หาเสยี งงานเมาลิดนบี. สืบค้น 27 พฤษภาคม 2562, จาก https://www.innnews.co.th/regional-news/news_335933/.

133 INNnews. (2562). เลือกต้ังปัตตานีชาวบ้านออกมาใช้สิทธิจ�ำนวนมาก. สืบค้น 28 มิถุนายน 2562, จากhttps://www.innnews.co.th/regional-news/news_355439/ Matichon online. (2562). ‘ปตั ตาน’ี แหใ่ ชส้ ิทธ์ิเลอื กต้งั ลว่ งหน้าแน่นขนัด ยอดลงทะเบยี นกว่า1.4หมื่น คน.สืบค้น 28 มิถุนายน 2562, จาก https://www.matichon.co.th/politics/news_1409599 Matichon online. (2562). ประชาชนปตั ตานที ยอยเลอื กตงั้ ทา่ มกลางการดแู ลความปลอดภยั เขม้ . สบื คน้ 28 มิถุนายน 2562, จาก https://www.matichon.co.th/region/news_1420559 MGR online. (2562). “พลังประชารัฐ” ชูรัฐบาลแก้ พ.ร.บ.ฮัจญ์ส�ำเร็จ ขณะลงช่วยผู้สมัครหาเสียงท่ี ปตั ตาน.ี สบื คน้ 27 พฤษภาคม 2562, จาก https://mgronline.com/south/detail/9620000025124 MGR online. (2562). พรรคประชาชาตลิ งพน้ื ทปี่ ตั ตานี ยงั เนน้ เรอ่ื งไฟใต้ ยำ้� ตอ้ งเปน็ วาระแหง่ ชาต.ิ สบื คน้ 27พฤษภาคม 2562, จาก https://mgronline.com/south/detail/9620000021646. MGR online. (2562). กกต.ปัตตานีหวั่นความรุนแรงช่วงเลือกตั้ง จัด รปภ.คุ้มกัน 803 หน่วยเลือกตั้ง. สบื ค้น13 มถิ นุ ายน 2562, จาก https://mgronline.com/south/detail/9620000012148 MThai. (2562). ‘อนุทิน’ ลงพื้นท่ีปัตตานี ชูนโยบายคนพ้ืนท่ีดูแล 3 จังหวัดใต้. สืบค้น 27 พฤษภาคม 2562, จาก https://news.mthai.com/politics-news/709625.html Nation TV. (2562). ปัตตานี รปภ.เขม้ พ้นื ท่ี เลือกตงั้ ล่วงหนา้ . สืบค้น 8 กรกฎาคม 2562, จาก http:// www.nationtv.tv/main/content/378697811/?=MOSTVIEW_FULLPATH.%27day/%27.$news_ model_list[0][%27CategoryNameEng%27].%27/%27?%3E NBT News. (2562). บรรยากาศการเลือกต้ังล่วงหน้า ที่จังหวัดปัตตานี. สืบค้น 28 มิถุนายน 2562, จากhttps://www.youtube.com/watch?v=-EkxIOvnhhY NBT News. (2562). บรรยากาศการเลอื กตง้ั ลว่ งหนา้ ทจ่ี งั หวดั ปตั ตาน.ี สบื คน้ 28 มถิ นุ ายน 2562, จาก https://www.youtube.com/watch?v=-EkxIOvnhhY Projek SAMA. (2561). Projek Sama Sama. สบื ค้น 8 กรกฎาคม 2562, จากhttps://www.facebook. com/pg/projeksamasama/posts/?ref=page_internal Sugarno matha. (2562). ปราศรยั ยอ่ ย พรรคประชาชาติ พบ ประชาชน จ.ปตั ตาน.ี สบื คน้ 9 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.youtube.com/watch?v=R3I_tG_J6TU Southernreports. (2562). บรรยากาศการใช้สิทธิเลือกต้ังล่วงหน้าปัตตานีคึกคัก. สืบค้น 28 มิถุนายน 2562, จาก https://www.southernreports.org / Thai PBS News.(2562). เลอื กตงั้ 2562 : จ.ปตั ตานี รปภ.เขม้ รบั สมคั ร ส.ส.วนั แรก. สบื คน้ 8 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.youtube.com/watch?v=tvzFsWtHYTc Thai Post. (2562). อภสิ ทิ ธล์ิ ยุ หาเสยี ง จ.ปตั ตานี ลน่ั รกั ษาพนื้ ท.่ี สบื คน้ 9 กรกฎาคม 2562, จากhttps:// www.thaipost.net/main/detail/30378

134 การศึกษาความเคล่ือนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี Thaipbs .(2562). เลอื กตง้ั 2562 : กกต.คาด 3 จงั หวดั ชายแดนใต้ ใชส้ ทิ ธเิ ลอื กตง้ั ลว่ งหนา้ 90%. สบื คน้ 28 มิถุนายน 2562, จาก https://news.thaipbs.or.th/content/278475 THE UNIQUEX. (2562). พลงั นกั ศกึ ษาลา่ รายชอื่ ถอดถอน กกต. “โปะ๊ แตก”. สบื คน้ 7 กรกฎาคม 2562, จาก https://web.facebook.com/TheUniqueXPSU/ Voice. (2562). ‘ประชาชาต’ิ ปราศรยั ปตั ตานี ชธู ง ‘กระจายอำ� นาจ’ ยดึ หลกั การสทิ ธขิ น้ั พนื้ ฐาน. สบื คน้ 27พฤษภาคม 2562, จาก https://voicetv.co.th/read/lUQCulnlk voice. (2562). ‘อนาคตใหม่’ ลงพื้นท่ีปัตตานี สะท้อนปัญหา ‘ธุรกิจประมง’ ทรุดหนัก. สืบค้น 27 พฤษภาคม2562, จาก https://voicetv.co.th/read/rJubul6dQ. Voice. (2562). ‘ประชาชาต’ิ ปราศรยั ปตั ตานี ชธู ง ‘กระจายอำ� นาจ’ ยดึ หลกั การสทิ ธขิ นั้ พน้ื ฐาน. สบื คน้ 27พฤษภาคม 2562, จาก https://voicetv.co.th/read/lUQCulnlk. voice. (2562). ‘อนาคตใหม่’ ลงพ้ืนท่ีปัตตานี สะท้อนปัญหา ‘ธุรกิจประมง’ ทรุดหนัก. สืบค้น 27 พฤษภาคม2562, จาก https://voicetv.co.th/read/rJubul6dQ. Voicetv. (2562). นกั ศกึ ษา มอ.ปตั ตานี คา้ นเลอ่ื นเลอื กตง้ั ชปู า้ ย “ประเทศไทย = ประชาธปิ ไตย”. สบื คน้ 7 กรกฎาคม 2562, จาก https://voicetv.co.th/read/5w4ErWg1E We Watch. (2556). We Watch ชวนทกุ คนทมี่ คี วามหว่ งใยและใสใ่ จตอ่ สถานการณท์ างการเลอื กตงั้ รว่ ม กันติดตาม จับตา และเรียนรู้เกี่ยวกับการเลือกตั้งคร้ังนี้ไปด้วยกัน. สืบค้น 8 กรกฎาคม 2562, จาก https://www.facebook.com/weareonwatch/?epa=SEARCH_BOX We Watch. (2556). Who We Are?. สืบค้น 8 กรกฎาคม 2562, จาก https://wewatchthailand.org/ We Watch. (2562). การเลือกตั้ง 24 ม.ี ค.62 งบประมาณการเลอื กตง้ั สูงที่สดุ ในประวตั ิศาสตร.์ สืบคน้ 8 กรกฎาคม 2562, จากhttps://wewatchthailand.org/data/2019/02/1558?fbclid=IwAR 3UQKaQsAixxaI_yNnBmPWk-io_56CEjuPcoqbIXNv6DudIEGmM1spzay0 Workpoint News. (2562). ยอดลงทะเบยี นเลอื กตง้ั ลว่ งหนา้ -นอกราชอาณาจกั ร 2.75 ลา้ นคน. สบื คน้ 7 กรกฎาคม 2562, จาก https://workpointnews.com/2019/02/20/D Workpointnews. (2562). ปัตตานีเตรียมแผน 2 ถ้านับช้าอาจย้ายมานับรวมจุดปลอดภัย. สืบค้น 29 มิถุนายน 2562, จาก https://workpointnews.com/E8%B1/

135 บุคลานุกรม สัมภาษณ์โดย รศ.ดร.สามารถ ทองเฝอื และ อาจารยเ์ อกรินทร์ ต่วนศิริ ลดบั รายช่ือผู้ให้สัมภาษณ์ ต�ำแหนง่ วันท่สี ัมภาษณ์ 1 ซาฮารี เจะ๊ หลง CSO Projek Sama Sama วันศุกร์ ท่ี 12 เดือนกรกฎาคม พุทธศักราช 2562 2 ตชิ ลิ า พทุ ธสาระพันธ์ ผสู้ อื่ ขา่ ว Thai PBS / หวั หนา้ ศนู ยข์ า่ ว วันพุธ ท่ี 17 เดือนกรกฎาคม ภาคใต้ สถานโี ทรทัศน์ไทยพีบเี อส พุทธศกั ราช 2562 3 ปรัชญา โตะ๊ อแี ต CSO The Pen วันอังคาร ที่ 9 เดือนกรกฎาคม พุทธศักราช 2562 4 พชั รา ยง่ิ ด�ำนนุ่ ผสู้ อื่ ขา่ ว นกั จดั รายการวทิ ยุ สถานวี ทิ ยุ วนั องั คาร ที่ 16 เดอื นกรกฎาคม ม.อ.ปัตตาน ี พทุ ธศกั ราช 2562 5 มูฮ�ำมัดปาเรซ โลหะสัณห์ ผสู้ มคั รสมาชกิ สภาผแู้ ทนราฎรจงั หวดั วนั องั คาร ที่ 16 เดอื นกรกฎาคม ปัตตานี เขตการเลือกตั้งที่ 1 พรรค พุทธศักราช 2562 พลังประชารฐั 6 มฮู �ำมดั อารฟี นี จะปะกยิ า ผสู้ มคั รสมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎรจงั หวดั วันพฤหัสบดี ท่ี 11 เดือน ปัตตานี เขตการเลือกต้ังท่ี 2 พรรค กรกฎาคม พทุ ธศักราช 2562 ประชาชาต ิ 7 สมนึก กุลมณี ผู้อ�ำนวยการส�ำนักงานคณะกรรมการ วันอังคาร ท่ี 2 เดือนกรกฎาคม การเลอื กตั้งประจ�ำจังหวดั ปตั ตานี พุทธศักราช 2562 8 สมมุติ เบ็ญจลักษณ์ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัด วนั อาทติ ย์ ที่ 14 เดอื นกรกฎาคม ปัตตานี เขตการเลือกตั้งที่ 4 พรรค พุทธศกั ราช 2562 ประชาชาติ 9 อนุมตั ิ ซสู ารอ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัด วนั อาทติ ย์ ที่ 14 เดอื นกรกฎาคม ปัตตานี เขตการเลือกตั้งท่ี 3 พรรค พุทธศกั ราช 2562 ประชาชาติ 10 อภิศกั ดิ์ หะยมี ะ ผสู้ มคั รสมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎรจงั หวดั วันจันทร์ ท่ี 15 เดอื นกรกฎาคม ปัตตานี เขตการเลือกต้ังที่ 1 พรรค พทุ ธศักราช 2562 อนาคตใหม ่ 11 อนั วาร์ สาและ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัด วันศุกร์ ที่ 12 เดือนกรกฎาคม ปัตตานี เขตการเลือกตั้งท่ี 1 พรรค พทุ ธศักราช 2562 ประชาธิปตั ย์

136 การศึกษาความเคล่ือนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี

137 ภาคผนวก ผลคะแนนการเลอื กตั้งสมาชิกสภาผแู้ ทนราษฎร แบบแบ่งเขตเลือกตั้ง จังหวัดปตั ตานี วนั ที่ 24 เดือนมีนาคม พทุ ธศกั ราช 2562 (อย่างไมเ่ ปน็ ทางการ) ขอ้ มูลจากส�ำนักงานคณะกรรมการการเลือกตง้ั ประจ�ำจงั หวดั ปตั ตานี (ข้อมลู แก้ไขลา่ สุด วนั ท่ี 1 เดอื นเมษายน พทุ ธศักราช 2562)

138 การศึกษาความเคล่ือนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี เขตการเลอื กต้งั ท่ี 1 นายอนั วาร์ สาและ 1 สมาชิกสภาผ้แู ทนราษฎร จังหวดั ปตั ตานี เขตการเลือกตั้งท่ี 1 เขตการเลอื กตงั้ ที่ 1 หมายเลข ชื่อ-สกลุ พรรค ไดค้ ะแนน ล�ำดบั ประจ�ำตวั ผู้สมคั ร 1 5 นายอนั วาร์ สาและ ประชาธิปัตย์ 19,883 2 1 นายวรวิทย์ บารู ประชาชาติ 15,233 3 7 นายสนิท นาแว ชาตไิ ทยพัฒนา 13,614 4 3 นายบัณฑติ อบั ดุลบุตร ภมู ใิ จไทย 13,487 5 17 นายอภศิ กั ด์ิ หะยมี ะ อนาคตใหม่ 11,951 6 6 นายอรณุ เบ็ญจลักษณ์ รวมพลังประชาชาตไิ ทย 11,095 7 9 นายมฮู �ำมัดปาเรซ โลหะสัณห์ พลังประชารฐั 5,673 8 11 นายอสั มาน โตะ๊ มนี า เพ่ือไทย 1,421 9 14 นายเฟาซี ดอเล๊าะ เสรรี วมไทย 857 10 27 นายมฮู มั มะซายดี เฮาะมะ เศรษฐกิจใหม่ 826 1 Voice TV.ปัตตาน.ี 2562.สบื คน้ จาก https://election.voicetv.co.th/province/94 .(ออนไลน์).สบื คน้ เมอ่ื 3 สงิ หาคม 2562

139 11 8 นายนฤเบศร์ ขวญั เชือ้ คลองไทย 333 292 12 4 นายรอมลี แวหะมะ พลังท้องถิ่นไท 255 178 13 2 นายชยนั ต์ เพชรลอ้ ม ชาติพัฒนา 136 132 14 25 นายอุดมศกั ด์ิ แวนิด ถ่นิ กาขาวชาววิไล 128 110 15 23 นายณรงค์ มะเซง็ ครไู ทยเพือ่ ประชาชน 83 77 16 28 นายอฎั ฐพล เพ็ชรภิมล เพื่อแผ่นดิน 73 73 17 26 นายอบั ดุลอาริ ยะโกะ พลังไทยรกั ไทย 61 59 18 21 นางสาวซารีพะ๊ เจ๊ะนะ พลงั ชาตไิ ทย 58 55 19 33 นายไพโรจน์ คณานรุ ักษ์ ประชาชนปฏริ ปู 52 46 20 16 นางอนัตตา แขง็ แรง เพ่ือชาติ 43 29 21 22 นายอับดุลกอเดร์ ประดู่ ประชาธิปไตยใหม่ 26 24 22 30 นายมสุ ตอปา สะแม พลเมอื งไทย 20 17 23 31 นายคณนภัค ปานแก้ว แผ่นดินธรรม 24 19 นางสาวนริ ายา เลาะนะ รักษ์ผืนปา่ ประเทศไทย 25 29 นายอสั มนู ี เจะ๊ อุบง พลงั สังคม 26 10 นายรอเสะ เจะหะ ประชานยิ ม 27 13 นางสาวหายาตี บูสะมนั ประชาภิวฒั น์ 28 32 นายอับดลุ เล๊าะ สะดียามู พลงั ประชาธปิ ไตย 29 12 นายบญั ญัติ มะเด็ง เพ่อื ธรรม 30 34 นางสาวขนษิ ฐา อรัญญ ภมู ิพลงั เกษตรกรไทย 31 35 นายประกาศ แกว้ แกม ไทรักธรรม 32 24 นางอามเี นา๊ ะ ดาโอะ ภราดรภาพ 33 18 นางพารดี ะ๊ หมัดเจริญ ไทยธรรม 34 20 นายบดนิ ทร์ มีแฮ พลงั ไทยรกั ชาติ

140 การศึกษาความเคล่ือนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี เขตการเลือกตัง้ ที่ 2 นายอบั ดุลบาซิม อาบู 2 สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎร จังหวัดปัตตานี เขตการเลอื กตั้งที่ 2 เขตการเลอื กตัง้ ที่ 2 หมายเลข ชือ่ -สกลุ พรรค ไดค้ ะแนน ลำ� ดับ ประจำ� ตวั ผูส้ มัคร 17,652 17,218 1 1 นายอบั ดุลบาซมิ อาบู ภูมใิ จไทย 14,918 12,953 2 7 นายมฮู �ำมัดอารฟี ีน จะปะกยิ า ประชาชาติ 6,936 5,667 3 19 นายศริ วชั โชติ รตั นมาลา รวมพลังประชาชาติไทย 3,923 1,137 4 10 นายอสิ มาแอล เบญอบิ รอฮมี ประชาธิปตั ย์ 858 5 4 นายวันนอร์ หะยีเมาะลอ อนาคตใหม่ 500 6 6 นายมูฮ�ำมดั รอปี หมอ้ แหล่ พลังท้องถ่นิ ไท 7 8 นายอศั มี หยดี าโอะ พลงั ประชารัฐ 8 5 นายอดั นัน สหุ ลง เสรรี วมไทย 9 14 นายเอกอนนั ต์ วนั อารีย์สกลุ ชาตไิ ทยพฒั นา 10 20 นายสมมาตร พรหมด�ำเนนิ พลงั ชาติไทย 2 Voice TV.ปัตตานี.2562.สบื ค้นจาก https://election.voicetv.co.th/province/94 .(ออนไลน์).สบื คน้ เมือ่ 3 สงิ หาคม 2562

141 11 26 นายซูเฟียน สะดียามู เศรษฐกิจใหม่ 344 305 12 21 นายเฉลมิ พล ธรรมชาติ แผน่ ดินธรรม 272 267 13 2 นายชาญฤทธ์ิ หนูชแู กว้ คลองไทย 214 210 14 3 พ.ต.ท.อนุวตั ร ดอเลาะเซาะ เพื่อธรรม 197 188 15 27 นายญูฮัน หะยเี ด็ง พลังไทยรักไทย 183 155 16 24 นายสะมาแอ สะมะแอ ประชาธิปไตยใหม ่ 150 119 17 29 นายไซดอาลี ไซดอเู ซ็ง พลงั ประชาธปิ ไตย 115 103 18 12 นายดอรอหะ สะมดุ งิ เพือ่ ชาติ 93 84 19 33 นายเจษฎา บาเหม ไทรักธรรม 76 75 20 18 นายดอฮงิ มดู อ ถนิ่ กาขาวชาววิไล 66 56 21 30 นางอามนี า เพช็ รภมิ ล เพื่อแผ่นดนิ 50 30 22 11 นางสาวโรสรี่ ศรีตลุ าการ รกั ษผ์ นื ปา่ ประเทศไทย 24 23 15 นายสุดใจ ชุมนมุ มณี สยามพัฒนา 24 17 นางสาวซาลีฮะ เซ็ง ประชาภิวฒั น์ 25 22 นายรอแม สาเมาะ ครูไทยเพือ่ ประชาชน 26 13 นายนริ ันดร์ แวดอื ราแม ประชาธรรมไทย 27 16 นายสีฮาบดู นิ หะยมี ะเดง็ ไทยธรรม 28 28 นางสาวไตยีบา สาและ พลงั ไทสร้างชาติ 29 34 นายดุนยา เบญฮารศิ ประชาไทย 30 25 นายขาเดร์ มซู อ ประชานยิ ม 31 31 นางแวฮานี แวแยนา ภูมพิ ลงั เกษตรกรไทย 32 32 นายแวสะแม แวสุหลง พลังสังคม 33 23 นายอายิ ยูโซะ ภราดรภาพ

142 การศึกษาความเคล่ือนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี เขตการเลือกตัง้ ที่ 3 นายอนุมัติ ซสู ารอ 3 สมาชกิ สภาผ้แู ทนราษฎร จงั หวัดปตั ตานี เขตการเลอื กตัง้ ที่ 3 เขตการเลือกตั้งที่ 3 หมายเลข ชือ่ -สกลุ ลำ� ดบั ประจ�ำตวั พรรค ไดค้ ะแนน ผู้สมคั ร 1 3 นายอนุมัติ ซสู ารอ ประชาชาติ 36,799 2 14 นายอับดุลกอฮาร์ อาแวปเู ตะ ภูมิใจไทย 18,109 3 10 นายนซั รูดดีน ฮัจยดี าโอะ พลังประชารัฐ 11,740 4 6 นายคอเลฟ เจะ๊ นา ประชาธิปัตย์ 9,980 5 13 นายอาลฟี มาแฮ อนาคตใหม่ 6,742 6 15 ว่าที่ ร.ต.โมฮามัดยาสรี ยูซง รวมพลังประชาชาติไทย 2,322 7 5 นายนาเซร์ พงคป์ ระเสริฐ เพื่อไทย 810 8 1 นายเซ็ง ปูเตะ เสรีรวมไทย 632 9 18 นายอบั ดลุ รามนั มะยูโซะ ชาตไิ ทยพัฒนา 483 10 23 นายนกุ ูล ขวัญทอง แผน่ ดนิ ธรรม 459 3 Voice TV.ปัตตานี.2562.สบื คน้ จาก https://election.voicetv.co.th/province/94 .(ออนไลน์).สบื คน้ เมื่อ 3 สิงหาคม 2562

143 11 11 นายอสุ มาน อบั ดุลเลาะ พลงั ทอ้ งถน่ิ ไท 282 12 8 นางสาวรอฮันนี เจะเลาะ ชาตพิ ัฒนา 269 13 30 นางดวงฤดี นิลจนั ทร์ เพื่อแผน่ ดนิ 232 14 4 นางสาวซาวยี ๊ะ หะยแี วและ รักษผ์ ืนป่าประเทศไทย 211 15 26 นายซาบารี มะลี พลงั ชาติไทย 177 16 34 นางธปิ ัตยา กม้ิ เส็ม ภูมพิ ลังเกษตรกรไทย 172 17 29 นายอสิ มาแอ ยาดา เศรษฐกิจใหม่ 160 18 9 นายนอิ ลิ ยสั นมิ ะ ประชาภิวฒั น์ 150 19 16 นายกอเดร์ สอื แต เพ่ือชาติ 140 20 7 นางสาวยารอน๊ะ มะแซ คลองไทย 97 21 33 นายอบั ดลุ สาลาม ยโู ซะ พลังประชาธปิ ไตย 79 22 12 นายเจะดงิ ดาเลง็ เพือ่ ธรรม 69 23 28 นายตอเละ ยุโซ๊ะ ทางเลอื กใหม่ 63 24 17 นายมะสุกรี สาเมาะ ไทยธรรม 62 25 27 นายอซั มัน อาแซ พลงั ไทยรักไทย 60 26 21 นางฮัมเสยี ะ ปูเงิน ถน่ิ กาขาวชาววไิ ล 52 27 22 นายอายุ สะสอเล็ง พลงั ไทยรักชาติ 49 28 24 นายปานุสซี สารี ครไู ทยเพอ่ื ประชาชน 49 29 25 นายอภิเชษฐ์ เจะเลง็ ประชาธิปไตยใหม่ 47 30 36 นายมะลี ดามะ ประชาไทย 45 31 35 นางสุพรรณี ศรีปาน ไทรักธรรม 42 32 31 นางสาวเสาเดาะ มามะ ภราดรภาพ 38 33 19 นายอบั ดลุ ฮากัม หะยีเจะหลง ประชาธรรมไทย 36 34 32 นายมฮู �ำมดั อาแว พลเมอื งไทย 27 35 20 นายแวปา แวตาเยะ ประชานยิ ม 23

144 การศึกษาความเคล่ือนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี เขตการเลือกต้งั ที่ 4 นายสมมุติ เบ็ญจลกั ษณ์ 4 สมาชกิ สภาผู้แทนราษฎร จงั หวัดปัตตานี เขตการเลอื กตัง้ ที่ 4 เขตการเลอื กตั้งท่ี 4 หมายเลข ช่ือ-สกลุ ได้คะแนน ล�ำดับ ประจำ� ตวั พรรค ผสู้ มคั ร 29,323 15,718 1 6 นายสมมุติ เบ็ญจลกั ษณ์ ประชาชาติ 12,623 8,636 2 4 นายอนั วาร์ สะมาแอ พลงั ประชารัฐ 7,685 6,741 3 5 นายมูฮ�ำมัดอาลาวี บอื แน ภมู ใิ จไทย 485 4 9 นายซาตา อาแวกอื จิ รวมพลงั ประชาชาติไทย 393 329 5 8 นายฟรดี ี เบญอบิ รอน ประชาธปิ ัตย์ 326 6 10 นายวันฮเู ซน แวหะยี อนาคตใหม่ 7 3 นายอบั ดุลฮารสี อดลุ ยศาสน์ เสรรี วมไทย 8 19 นายอทิ ธิพล นาวนิ พัฒนรัตน์ ชาติไทยพฒั นา 9 24 นายอาแซ บิง เศรษฐกจิ ใหม่ 10 1 นายเจะ๊ โมฮ�ำหมัดอิสฟติ รี เจะ๊ โมง ชาตพิ ัฒนา 4 Voice TV.ปตั ตานี.2562.สบื ค้นจาก https://election.voicetv.co.th/province/94 .(ออนไลน์).สบื คน้ เมอื่ 3 สงิ หาคม 2562

145 11 7 นายอาหะมะ เวาะผา พลงั ทอ้ งถิ่นไท 309 233 12 26 นางสาวมัจญด์ ิยะฮ์ อาสัน ครไู ทยเพื่อประชาชน 217 208 13 25 นายรสุ ดี แนราฮงิ ประชาธปิ ไตยใหม่ 178 147 14 17 นายสรู ยี า ฮามะ ไทยธรรม 132 121 15 29 นายมฮู มั มดั อัสนาน กาหมะ๊ พลังประชาธปิ ไตย 117 116 16 12 นายประสิทธ์ิ แทน่ เอียด เพ่ือชาติ 92 92 17 2 นางสาวรสุ ณี เอ่ียมเด รักษ์ผืนป่าประเทศไทย 85 75 18 28 นายอานัส ดอร์เลาะห์ พลังสังคม 58 58 19 11 นายยูโซะ หามะ เพ่อื ธรรม 49 39 20 22 นายมะเย็ง ซามูดิง พลังชาตไิ ทย 33 27 21 14 นายอบั ดลุ ตอเละ สามอ คลองไทย 26 26 22 27 นางแมะยะ สามะ พลงั ไทยรกั ไทย 12 23 30 นางตอยบสั ยาซงิ พลเมอื งไทย 24 15 น.ส.ซไู รยา เบญ็ จ์วรรณมาศ ประชาธรรมไทย 25 13 นายอิบราเฮม กอตอ ประชานิยม 26 16 นางสาวนูรฮายาตี บูละ ประชาภวิ ัฒน์ 27 21 นายมูดอ แก่ ถิ่นกาขาวชาววิไล 28 34 นายฮมั ฎาณ บอื ซา ประชาไทย 29 23 นายเติมศักด์ิ ถาวรสขุ แผน่ ดินธรรม 30 20 นายประสาน ยูแมน เพ่อื แผน่ ดนิ 31 32 นายอดุลย์ สาและ พลังไทยรกั ชาติ 32 33 นายฮาซัน หมักหมัน ไทรกั ธรรม 33 31 นายดอเลาะ สาและ ภราดรภาพ

146 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี ผลคะแนนการเลอื กตัง้ ลว่ งหนา้ นอกเขต พุ ทธศกั ราช 2562 ขอ้ มลู จากส�ำนักงานคณะกรรมการการเลอื กตงั้ ประจ�ำจงั หวดั ปัตตานี เขตการเลอื กต้ังท่ี 1 เขตการเลอื กต้ังที่ 1 ขอ้ มลู การใชส้ ทิ ธิ รวมทุก ชุดนบั ชดุ นบั ชดุ นบั ชดุ นับ ชุดนับ ชุดนบั ชุดนับ ชุดนบั ชุดนับ หนว่ ย ท่ี 1 ที่ 2 ที่ 3 ที่ 4 ท่ี 5 ท่ี 6 ที่ 7 ที่ 8 ที่ 9 บัตรทีไ่ ด้รบั จัดสรร 4,635 500 500 500 500 500 500 500 500 635 2.1 บัตรดี 4,371 471 471 468 461 481 471 477 480 591 2.2 บัตรเสีย 124 15 13 12 17 3 16 9 10 29 2.3 บตั รไมเ่ ลอื กผ้ใู ด 140 14 16 20 22 16 13 14 10 15 คะแนนผู้สมัคร รวมทกุ ชุดนบั ชดุ นบั ชดุ นับ ชดุ นบั ชุดนับ ชดุ นบั ชุดนบั ชุดนับ ชุดนบั หนว่ ย ที่ 1 ที่ 2 ที่ 3 ท่ี 4 ท่ี 5 ที่ 6 ท่ี 7 ที่ 8 ท่ี 9 หมายเลข 1 550 36 31 40 40 37 39 32 58 237 นายวรวทิ ย์ บารู พรรคประชาชาติ หมายเลข 2 18 2 1 - 3 - 1 6 4 1 นายชยนั ต์ เพชรลอ้ ม พรรคชาตพิ ฒั นา หมายเลข 3 152 17 14 14 31 13 9 17 26 11 นายบณั ฑิต อบั ดุลบุตร พรรคภูมิใจไทย คะแนนผู้สมคั ร รวมทกุ ชดุ นบั ชุดนับ ชุดนับ ชดุ นบั ชุดนบั ชุดนับ ชุดนับ ชดุ นบั ชดุ นบั หน่วย ที่ 1 ท่ี 2 ที่ 3 ท่ี 4 ที่ 5 ที่ 6 ท่ี 7 ที่ 8 ที่ 9 หมายเลข 4 8 1 - - - - - 124 นายรอมลี แวหะมะ พรรคพลังท้องถ่นิ ไท หมายเลข 5 682 76 95 79 77 68 87 71 80 49 นายอันวาร์ สาและ พรรคประชาธปิ ตั ย์ หมายเลข 6 148 20 19 15 17 17 20 14 13 13 นายอรุณ เบ็ญจลกั ษณ์ พรรครวมพลัง ประชาชาติไทย

147 เขตการเลือกต้งั ท่ี 1 ขอ้ มูลการใชส้ ิทธิ รวมทุก ชดุ นับ ชุดนับ ชดุ นับ ชุดนับ ชุดนับ ชุดนบั ชดุ นับ ชดุ นับ ชดุ นับ หนว่ ย ที่ 1 ท่ี 2 ที่ 3 ท่ี 4 ท่ี 5 ที่ 6 ท่ี 7 ที่ 8 ที่ 9 หมายเลข 7 107 15 6 5 11 7 15 12 14 22 นายสนทิ นาแว พรรคชาติไทยพัฒนา หมายเลข 8 17 2 - 1 1 - 4 5 2 2 นายนฤเบศร์ ขวัญเชอ้ื พรรคคลองไทย หมายเลข 9 396 32 45 55 46 41 53 52 46 26 นายมฮู �ำมดั ปาเรซ โลหะสัณห์ พรรคพลังประชารฐั หมายเลข 10 9 2 - 2-1- 211 นายรอเสะ เจะหะ พรรคประชานิยม หมายเลข 11 167 19 20 21 15 24 17 17 18 16 นายอสั มาน โตะ๊ มนี า พรรคเพอ่ื ไทย หมายเลข 12 3 - - - 1 - - 1 1 - นายบัญญตั ิ มะเดง็ พรรคเพ่ือธรรม คะแนนผ้สู มคั ร รวมทุก ชุดนบั ชุดนบั ชุดนับ ชุดนับ ชุดนบั ชุดนบั ชุดนับ ชุดนับ ชดุ นบั หนว่ ย ท่ี 1 ท่ี 2 ท่ี 3 ท่ี 4 ท่ี 5 ท่ี 6 ท่ี 7 ท่ี 8 ที่ 9 หมายเลข 13 5 1 - - - 1 1 1 - 1 นางสาวหายาตี บูสะมัน พรรคประชาภวิ ัฒน์ หมายเลข 14 103 15 8 7 17 10 12 14 12 8 นายเฟาซี ดอเล๊าะ พรรคเสรรี วมไทย หมายเลข 15 - นายเจะ๊ มะรูดงิ เจ๊ะโซะ๊ พรรคไทยรกั ษาชาติ

148 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดปัตตานี เขตการเลอื กตัง้ ท่ี 1 ขอ้ มลู การใชส้ ทิ ธิ รวมทุก ชดุ นับ ชดุ นบั ชดุ นับ ชดุ นบั ชดุ นบั ชุดนับ ชุดนบั ชดุ นบั ชดุ นบั หนว่ ย ท่ี 1 ท่ี 2 ท่ี 3 ที่ 4 ที่ 5 ที่ 6 ท่ี 7 ที่ 8 ท่ี 9 หมายเลข 16 4 - -1-1- --2 นางอนัตตา แข็งแรง พรรคเพอื่ ชาติ หมายเลข 17 1,854 217 216 203 192 238 199 210 195 184 นายอภิศักดิ์ หะยมี ะ พรรคอนาคตใหม่ หมายเลข 18 3 - - - - -111- นางพารดี ๊ะ หมดั เจรญิ พรรคไทยธรรม หมายเลข 19 3 1 1 - - 1 - - - - นางสาวนริ ายา เลาะนะ พรรครักษ์ผนื ป่า ประเทศไทย หมายเลข 20 3 - - - - - - 2 - 1 นายบดินทร์ มแี ฮ พรรคพลงั ไทยรกั ชาติ หมายเลข 21 4 - 1 - - - 1 - - 2 นางสาวซารีพ๊ะ เจ๊ะนะ พรรคพลงั ชาตไิ ทย คะแนนผู้สมคั ร รวมทุก ชุดนบั ชดุ นบั ชุดนบั ชดุ นบั ชุดนบั ชดุ นับ ชดุ นบั ชุดนับ ชุดนบั หน่วย ท่ี 1 ที่ 2 ท่ี 3 ท่ี 4 ท่ี 5 ท่ี 6 ท่ี 7 ที่ 8 ท่ี 9 หมายเลข 22 5 - 1 1 - 1 - 1 1 - นายอบั ดลุ กอเดร์ ประดู่ พรรคประชาธปิ ไตยใหม ่ หมายเลข 23 - - -------- นายณรงค์ มะเซ็ง พรรคครูไทยเพื่อ ประชาชน หมายเลข 24 1 - - --1- --- นางอามเี น๊าะ ดาโอะ พรรคภราดรภาพ

149 เขตการเลอื กตง้ั ท่ี 1 ขอ้ มลู การใช้สทิ ธิ รวมทุก ชุดนบั ชุดนับ ชดุ นับ ชดุ นับ ชุดนบั ชุดนบั ชดุ นบั ชดุ นับ ชุดนบั หนว่ ย ท่ี 1 ท่ี 2 ที่ 3 ท่ี 4 ท่ี 5 ท่ี 6 ที่ 7 ท่ี 8 ที่ 9 หมายเลข 25 1 - - --1- --- นายอดุ มศกั ดิ์ แวนดิ พรรคถ่นิ กาขาวชาววไิ ล หมายเลข 26 1 - -----1-- นายอับดุลอาริ ยะโกะ พรรคพลังไทยรกั ไทย หมายเลข 27 97 12 10 18 8 16 11 12 4 6 นายมูฮมั มะซายดี เฮาะมะ พรรคเศรษฐกิจใหม่ หมายเลข 28 10 2 1 2 1 - - 1 1 2 นายอัฎฐพล เพ็ชรภมิ ล พรรคเพ่อื แผน่ ดิน หมายเลข 29 - - -------- นายอัสมูนี เจะ๊ อบุ ง พรรคพลงั สงั คม หมายเลข 30 2 - - 1 - 1 - - - - นายมสุ ตอปา สะแม พรรคพลเมืองไทย คะแนนผสู้ มคั ร รวมทกุ ชดุ นับ ชดุ นับ ชุดนับ ชดุ นบั ชุดนับ ชดุ นับ ชุดนบั ชุดนับ ชุดนับ หนว่ ย ที่ 1 ที่ 2 ที่ 3 ที่ 4 ท่ี 5 ที่ 6 ท่ี 7 ท่ี 8 ท่ี 9 หมายเลข 31 2 - 1 1 - - - - - - นายคณนภคั ปานแก้ว พรรคแผ่นดินธรรม หมายเลข 32 5 - 1 - - - - 3 - 1 นายอบั ดลุ เลา๊ ะ สะดยี ามู พรรคพลงั ประชาธปิ ไตย หมายเลข 33 5 1 - - 1 1 - - 1 1 นายไพโรจน์ คณานรุ กั ษ์ พรรคประชาชนปฏริ ปู