เปิดใจรับความสุข_[พระไพศาล]

เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข พระไพศาล วิสาโล บรรยายธรรม ๒๘ ธนั วาคม ๒๕๕๒ ท่ีธนาคารกรงุ เทพ สํานักงานใหญ่ พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

ชมรมกลั ยาณธรรม ขอมอบเป็น ธรรมบรรณาการ หนงั สือดลี �ำดับที่ ๑๒๘ แ ด่ จาก พระไพศาล วสิ าโล พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล www.visalo.org พมิ พ์ครง้ั ท่ี ๑ : กันยายน ๒๕๕๓  จำ� นวนพิมพ ์  ๖๒,๕๕๐ เล่ม  จัดพมิ พ์โดย ชมรมกลั ยาณธรรม ๑๐๐ ถนนประโคนชยั  ต�ำบลปากนำ�้  อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั สมุทรปราการ ๑๐๒๗๐ โทรศัพท์ ๐-๒๗๐๒-๗๓๕๓ และ ๐-๒๗๐๒-๙๖๒๔  ภาพปก/ภาพประกอบ เซมเบ้  จัดรูปเล่ม คนข้างหลัง  ช่วยแก้ค�ำ อะต้อม  พิมพโ์ ดย บรษิ ทั สำ� นกั พมิ พส์ ภุ า จ�ำกัด ๑๑๘ ซอย ๖๘ ถนนจรัญสนิทวงศ์ เขตบางพลัด กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร. ๐-๒๔๓๕-๘๕๓๐ สัพพทานงั  ธัมมทานัง ชนิ าติ การให้ธรรมะเปน็ ทาน ยอ่ มชนะการใหท้ ัง้ ปวง www.kanlayaเnปaิ tดamใ จ.cรoั mบ ค ว า ม สุ ข Dhammaintrend รว่ มเผยแพรแ่ ละแบ่งปันเป็ นธรรมทาน

คาํ ปรารภ เพยี งเปดิ ใจใหก้ วา้ ง กจ็ ะเหน็ ความสขุ อยรู่ อบ ตัว และหากท�ำใจให้ว่าง ความสุขก็จะเข้ามาน่ังใน เทศกาลปีใหม่ถือเป็นเทศกาลแห่งความสุข  หัวใจ แต่เน่ืองจากทุกวันน้ีเราปล่อยใจให้จมอยู่กับ ผคู้ นนยิ มจงึ นยิ มสง่ บตั รอวยพรความสขุ ใหก้ นั  รวมทงั้   อดีตหรือกังวลกับอนาคต หรือหมกมุ่นครุ่นคิดกับ ถอื เปน็ โอกาสทจี่ ะแสวงหาความสขุ ใหแ้ กต่ นเอง ดว้ ย  เรื่องร้อยแปด จึงไม่สามารถเปิดรับความสุขท่ีมีอยู่ การจับจ่ายใช้สอยหรือไปเท่ียวตามที่ต่างๆ เสมือน  แล้วในปจั จบุ ันขณะได้ เป็นรางวัลให้แก่ตนเองส�ำหรับการท�ำงานตลอดปี  ท่ผี า่ นมา หนังสือเล่มเล็กน้ีมีท่ีมาจากค�ำบรรยายของ  ขา้ พเจา้ เมอื่ วนั ท ี่ ๒๘ ธนั วาคม ๒๕๕๒ ณ ส�ำนกั งาน-  ความจรงิ แลว้ เทศกาลแหง่ ความสขุ นนั้ มตี ลอด  ใหญ่ธนาคารกรุงเทพ ชมรมกัลยาณธรรมประสงค์  ทงั้ ป ี ทกุ วนั สามารถเปน็ วนั แหง่ ความสขุ ส�ำหรบั เราได้  จะตีพิมพ์เป็นเล่มเพ่ือเป็นธรรมทานในเทศกาล  เพราะความสุขน้ันมีอยู่รอบตัว อีกทั้งมีอยู่กับเรา  ขึ้นปีใหม่ ขออนุโมทนาในกุศลเจตนา และหวังว่า  ตลอดเวลา เป็นแต่เราไม่เห็นเอง ผู้ท่ีคิดว่าตนเอง  หนังสือเล่มน้ีจะมีส่วนช่วยให้ผู้อ่านพบความสุข  ไม่มีความสุขนั้น ที่จริงเขามองไม่เห็นความสุข  ที่แท้ ได้แก่ความสงบภายในอันเกิดจากสติและ  ต่างหาก ปัญญาโดยท่วั กนั ๐๔ พระไพศาล วสิ าโล เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข ๐๕ พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข อีกไม่กี่วันจะถึงวันสิ้นปีและข้ึนศักราชใหม ่ ตามธรรมเนียมนิยมถือกันว่าช่วงนี้เป็น  เทศกาลแห่งความสุข ผู้คนจึงพากันใช้โอกาสน ้ี แสวงหาความสุขเพ่ือเป็นของขวัญให้กับตนเอง  หลายคนนึกถึงการไปเท่ียวตามสถานที่ต่างๆ  หรือไปเสพรับส่ิงที่น่าพึงพอใจเพราะเช่ือว่าจะ  ท�ำให้เรามีความสุข “ความสุข” ตามความเข้าใจ  ๐๙ พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

ของคนส่วนใหญ่ จึงเป็นความสุขที่อยู่ไกลตัว ท่ี  ท�ำไมจึงเขียนเช่นนั้น ก็เพราะความสุขนั้นมีอยู่  จะต้องไปแสวงหาหรือซื้อหามาให้กับตัวเอง แต ่ รอบตัวเธออยู่แล้ว เป็นแต่ว่าเธอจะเห็นหรือไม่  ในความเป็นจริงแล้วเราไม่จ�ำเป็นต้องแสวงหา  ตา่ งหาก เมอ่ื ใดกต็ ามทเี่ ธอเหน็ ความสขุ  เธอกจ็ ะ  ความสขุ ไกลตวั เลย เพราะความสขุ นน้ั อยรู่ อบตวั   พบว่าความสขุ นัน้ มีอยูร่ อบตวั เธอ เราอยแู่ ลว้  ยง่ิ กวา่ นน้ั ความสขุ ยงั อยกู่ บั เราแลว้ ดว้ ย ทุกวันนี้ความสุขมีอยู่รอบตัวเรา แต่เรา  ความสุขอยู่กับเราอยู่แล้วโดยไม่จ�ำเป็น มองไม่เห็นเอง ท�ำไมเราถึงมองไม่เห็น ก็เพราะ  ตอ้ งไปแสวงหาทไ่ี หนเลย หากเรารจู้ กั มองกจ็ ะยงิ่ ไม่เปิดใจรับความสุขน่ันเอง เห็นความสุขในที่น้ี  ประจกั ษแ์ กใ่ จวา่ ความสขุ นนั้ อยกู่ บั เราตลอดเวลา ไม่ได้หมายถึงเห็นด้วยตา แต่หมายถึงการรับรู้ แต่เหตุใดคนจ�ำนวนมากถึงต้องไปแสวงหา ด้วยใจ ถ้าเราเปิดใจของเราก็จะสามารถรับรู ้ ความสขุ ตามทไ่ี กลๆ นน่ั เปน็ เพราะเขามองไมเ่ หน็ ความสุขได้ไม่ยาก ถ้าหากว่าทุกท่านมีสุขภาพดี  ความสขุ ทม่ี อี ยรู่ อบตวั หรอื มอี ยใู่ นตวั เขานน่ั เอง มพี ลานามยั สมบูรณ ์ มบี ้าน มที ีอ่ ยอู่ าศยั  กนิ อ่มิ   นอนอนุ่  มคี นรกั อยขู่ า้ งกาย มพี อ่ แม ่ พนี่ อ้ งหรอื   เพื่อนอาตมาคนหน่ึงเขียน ส.ค.ส. ให้กับ  ลกู หลานทนี่ า่ รกั อยใู่ กลๆ้  กข็ อใหท้ ราบวา่  นนั่ แหละ  เพ่ือนของเขาว่า “ขอให้เธอเห็นความสุข” ขอให้  คือความสขุ ท่ีมอี ยูร่ อบตัวท่าน สังเกตว่าเขาไม่ได้เขยี นวา่  “ขอให้เธอมคี วามสุข”  ๑๑ ๑๐ พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข

หลายคนอาจจะรู้สึกว่า “ตอนน้ีฉันไม่เห็น พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล จะมคี วามสขุ เลย” คนทคี่ ดิ เชน่ นน้ั หารไู้ มว่ า่ ตวั เอง  มีความสุขอยู่แล้ว แต่จะตระหนักถึงความจริง  ดงั กลา่ วกต็ อ่ เมอื่ ตนไดส้ ญู เสยี สงิ่ ทมี่ คี า่ หรอื คนรกั   ไป เม่ือเร่ิมล้มป่วย ไปไหนมาไหนไม่ได้ ถูกความ  เจ็บปวดบีบค้ัน เมื่อนั้นจึงจะตระหนักว่า ตอนท่ี  ยังมีสุขภาพดีน่ันแหละคือความสุข เมื่อใดก็ตาม  ที่ต้องพลัดพรากจากคนรัก สูญเสียพ่อแม่ ตอน  นนั้ แหละ จงึ ไดต้ ระหนกั วา่ ในยามทที่ า่ นอยกู่ บั เรา  น่ันคือช่วงเวลาแห่งความสุข เม่ือลูกหลานต้อง  พลัดพรากจากไป ถึงจะได้คิดว่าช่วงเวลาที่มีลูก  หลานอยใู่ กลต้ วั นน้ั แหละเปน็ ชว่ งเวลาทว่ี เิ ศษสดุ ต้องมีอย่างน้อยช่วงหนึ่งในชีวิตที่เราจะได้  คิดว่าตัวเองเคยมีความสุข แต่นั่นก็หลังจากที่ได้  สูญเสียคนรักหรือส่ิงท่ีมีค่าไปแล้ว ค�ำถามก็คือ ๑๒ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข

ท�ำไมเราต้องรอให้เกิดการสูญเสียเสียก่อน เรา  มีสุขภาพดี มีครอบครัวท่ีอบอุ่น กินอิ่มนอนอุ่น  จึงจะตระหนักว่าเราเคยมีสิ่งพิเศษอยู่กับตัวเรา  แต่ยังเป็นทุกข์เพราะอยากได้ใบหน้าท่ีหมดจด  ไม่ว่าจะเป็นสุขภาพพลานามัย ชีวิตท่ีปกติผาสุก  ผิวขาวนวล จึงทนไม่ได้ที่หน้ามีสิว ผิวแห้ง หุ่น  หรือการมีคนรกั และครอบครัวทอ่ี บอุ่น ไม่กระชับ ไม่ว่าจะมีส่ิงดีๆ มากมายเพียงใด แต่ก ็ จะรู้สึกเป็นทุกข์ทันทีเมื่อเราด้ินรนอยากได้สิ่งที ่ อะไรท�ำให้เราไม่สามารถมองเห็นความสุข  ยังไม่มี หรือถึงมีแล้วเราก็ยังมีความทุกข์ เพราะ  หรอื ชน่ื ชมสง่ิ พเิ ศษทเี่ รามอี ย ู่ อะไรท�ำใหใ้ จของเรา  อยากจะไดม้ ากกวา่ น้ัน ไม่สามารถเปิดรับและรู้สึกซาบซึ้งถึงคุณค่าของ  สิ่งดีๆ ท่ีอยู่กับเรา ค�ำตอบก็คือเป็นเพราะใจเรา การจดจ่อกับส่ิงท่ียังไม่มีหรือถูกครอบง�ำ  มวั จดจอ่ แตส่ ง่ิ ทเี่ ราไมม่ ี คนเราไมค่ อ่ ยเหน็ คณุ คา่   ดว้ ยความอยากจะไดม้ ากกวา่ นหี้ รอื ดกี วา่ น ้ี ท�ำให้  ของส่ิงที่เรามี แม้ว่าส่ิงนั้นจะดีวิเศษแค่ไหน ก็  ใจของเราไม่อาจเปิดรับความสุขท่ีมีอยู่รอบตัว  เพราะเรามัวแต่จดจ่อใส่ใจในส่ิงที่เราไม่มี คนท ี่ หรือมีอยู่กับตัวได้เลย เด็กจ�ำนวนไม่น้อยมีความ  มีสุขภาพดีจ�ำนวนไม่น้อยมีความทุกข์ใจ เพราะ  ทกุ ข ์ เพราะโทรศพั ทม์ อื ถอื ทต่ี วั เองมนี นั้ ไมท่ นั สมยั   อยากจะสวย ถงึ แมว้ า่ ตวั เองมหี นา้ ตาสวย รปู รา่ ง  เหมือนเพื่อน แม้จะมีสมาร์ทโฟนก็ยังเป็นทุกข ์ ดี ก็ยังทุกข์เพราะรู้สึกว่าตัวเองสวยสู้คนอื่นไม่ได้  เพราะเหน็ เพอื่ นๆมแี บลค๊ เบอร ่ี ในท�ำนองเดยี วกนั   สวยสดู้ าราไมไ่ ด ้ (โดยเฉพาะดาราเกาหล)ี  หลายคน  คนท่ีมีชีวิตสะดวกสบาย แต่ก็ยังเป็นทุกข์ เพราะ  ๑๔ ๑๕ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข อยากรำ�่ รวย มรี ถเบน็ ซ ์ หรอื บา้ นหลงั ใหญเ่ หมอื น  คนอ่ืน เม่ือใจมองออกไปนอกตัวอย่างนี้จะรับรู้  ความสุขที่มีอยู่กับตัวได้อย่างไร เม่ือเราจดจ้อง  อยกู่ บั สง่ิ ทเี่ ราไมม่  ี เรากเ็ ลยลมื ความสขุ จากสงิ่ ที่  เรามไี ปเสยี สนิ้ ส่ิงที่เรายังไม่มีแต่อยากได้นั้น อาจไม่ใช ่ ทรัพย์สมบัติหรือสิ่งสวยงาม แต่อาจเป็นความ  ส�ำเร็จที่ยังมาไม่ถึงก็ได้ คนจ�ำนวนไม่น้อยทุกข ์ เพราะว่าจิตใจจดจ่ออยู่กับความใฝ่ฝันหรือ  จุดมุ่งหมายที่พึงปรารถนา การท่ีคนเรามีความ  ใฝ่ฝัน มีจุดมุ่งหมายท่ีสูงส่งเป็นสิ่งท่ีดี มันเป็น  แรงขบั เคลอื่ น ท�ำใหเ้ กดิ ความพากเพยี รพยายาม  แตถ่ า้ เราจดจอ่ อยกู่ บั สงิ่ นนั้ มากเกนิ ไป กอ็ าจท�ำให้  เราละเลยส่ิงดีๆท่ีมีอยู่ ซ่ึงให้ความสุขแก่เราอยู ่ ทุกขณะ กว่าเราจะรู้ว่าส่ิงที่เรามีอยู่นั้น ช่างมี  ๑๗ พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

คณุ คา่ เหลือเกิน บางคร้ังกส็ ายไปแล้ว เธอจะเสยี ใจจนไมม่ กี �ำลงั ใจแข่งขนั   เคยมนี กั กฬี าคาราเตโ้ ดคนหนง่ึ  ความใฝฝ่ นั   พอเธอทราบขา่ วรา้ ยน ้ี เธอแทบชอ็ ค รอ้ งไห ้ ของเธอคอื คว้าเหรียญทองมาให้กับประเทศไทย  ระรำ่� ระลกั  แลว้ พดู ขนึ้ มาวา่  เหรยี ญทองเหรยี ญนี ้ เพราะประเทศไทยไม่เคยได้เหรียญทองจากกีฬา  ฉันไม่อยากได้แล้ว ขอพ่อคืนมาอย่างเดียว ถึง  ประเภทน้ีเลยในการแข่งขันกีฬาซีเกมส์ เธอม ี ตอนนั้นเธอจงึ รวู้ า่  สิ่งที่มีค่าท่ีสุดในชีวิตของเธอ  ความมุ่งมั่นมาก คุณพ่อของเธอเป็นโค้ชส่วนตัว  ไมใ่ ชเ่ หรยี ญทอง แตค่ อื พอ่ ทใ่ี หค้ วามรกั ความอบอนุ่   ที่สอนทั้งเทคนิคและให้ก�ำลังใจเธอ ที่ส�ำคัญคือ  แก่เธอมาโดยตลอด กอ่ นหนา้ นน้ั เธอคดิ วา่  ถา้ ได้  ให้ความรักให้ความอบอุ่นแก่เธออย่างใกล้ชิด  เหรยี ญทอง จะมีความสุขมาก แต่เม่ือพ่อจากไป  เมอื่ เธอตอ้ งไปแขง่ ขนั ทปี่ ระเทศฟลิ ปิ ปนิ ส ์ คณุ พอ่   จึงได้ตระหนักว่า ตอนท่ีพ่อยังอยู่นั้น แม้ไม่ม ี ไมไ่ ดไ้ ปดว้ ย เพราะมโี คช้ ทมี ชาตดิ แู ลแทน ในทส่ี ดุ   เหรียญทองมาคล้องคอ เธอก็มีความสขุ อยู่แล้ว  เธอก็ได้ชัยชนะอย่างงดงามและคว้าเหรียญทอง  ถึงตอนน้ีเหรียญทองไม่มีความหมายส�ำหรับ  ได ้ สรา้ งความปตี แิ ก่เธอเปน็ อย่างมาก หลงั จาก  ชวี ติ เธออกี ตอ่ ไปแลว้ ทฉ่ี ลองความส�ำเรจ็ เสรจ็  โคช้ กม็ าบอกขา่ วรา้ ยวา่   พอ่ ของเธอไดเ้ สยี ชวี ติ ดว้ ยอบุ ตั เิ หตเุ มอ่ื  ๒ วนั กอ่ น  บางครง้ั การทเ่ี ราปกั ใจใฝฝ่ นั อยกู่ บั จดุ หมาย  โค้ชไม่กล้าบอกเธอก่อนหน้าน้ัน เพราะกลัวว่า  ที่สวยงาม ก็ท�ำให้ใจเราปิด ไม่รับรู้ความสุขที่มี  ๑๘ ๑๙ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

อยู่กับตัว หลายคนไม่เพียงมองข้ามความสุขที่ม ี พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล ในปัจจุบัน พวกเขายังมีความทุกข์ท่ีไม่บรรลุถึง  ความฝันเสียที อย่างน้ีเรียกได้ว่าซ้�ำเติมตัวเอง  คอื นอกจากจะละเลยความสขุ ในปจั จบุ นั แลว้  ยงั   เป็นทุกข์เพราะอนาคตท่ยี งั มาไม่ถึงดว้ ย เรื่องราวของอาจารย์ประมวล เพ็งจันทร์  นั้นน่าสนใจ เมื่ออาจารย์ประมวลเกษียณจาก  ราชการก่อนก�ำหนด ได้ตัดสินใจเดินเท้าจาก  จงั หวดั เชยี งใหมก่ ลบั ไปเกาะสมยุ ซงึ่ เปน็ บา้ นเกดิ   โดยต้ังปณิธานว่าจะไม่น่ังรถ ไม่พกเงินติดตัวไป  และจะไมข่ ออาหารและนำ้� จากใคร เวน้ ไวแ้ ตเ่ ขาจะ  ใหเ้ อง คราวหนง่ึ ไดเ้ ดนิ ขนึ้ ดอยอนิ ทนนท ์ พอใกล ้ จะถึงยอดดอยก็หมดแรงก่อน เพราะไม่ได้ดื่มน้�ำ  ทานอาหารมาเลยทั้งวัน ตอนนั้นรู้สึกเหมือนจะ  ขาดใจ บงั เอญิ มคี นขับรถผา่ นมา จึงพาขน้ึ รถไป  ๒๐ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข

ถงึ ยอดดอย รวมทง้ั ซอ้ื นำ�้ และอาหารให ้ หลงั จาก  เย็นสบาย เปิดเพลงไพเราะ แต่ใจกลับรุ่มร้อน  ท่ีดื่มน�้ำทานอาหาร และได้พัก อาจารย์ประมวล  เป็นเพราะอะไร ก็เพราะกังวลว่าจะไปท�ำงานช้า  ก็มีแรงเดินกลับ ระหว่างท่ีเดินลงมาจากดอย  กลัวไปประชุมไม่ทัน กลัวจะผิดนัด เหตุการณ ์ นนั้ เอง เขาไดเ้ หน็ ทวิ ทศั นอ์ นั งดงามทงั้ ทอี่ ยรู่ อบตวั   เหล่าน้ันยังไม่เกิดเลยแต่ใจก็เป็นกังวลแล้ว ตัว  และอยู่เบ้ืองล่าง จึงอุทานข้ึนมาว่า “อัศจรรย์ อยู่บนถนน แทนท่ีจะอยู่กับปัจจุบัน เปิดใจรับรู ้ เหลือเกิน” แล้วก็ฉุกคิดขึ้นมาว่า ตอนเดินขึ้นมา  สงิ่ ดๆี  ทม่ี อี ยรู่ อบตวั  กลบั คดิ ขา้ มชอ็ ตไปขา้ งหนา้   ก็ใช้เส้นทางนี้ แต่เหตุใดจึงมองไม่เห็นความ  กเ็ ลยเป็นทุกข์ สวยงามท้ังสองข้างทางเลย ก็ได้ค�ำตอบว่าเป็น  เพราะตัวเองจดจ่ออยู่กับจุดหมายปลายทางคือ  เวลาเดินทางเราเคยสังเกตเห็นดอกไม้ริม  ยอดดอย จึงไม่สงั เกตเหน็ ส่งิ สวยงามรอบๆตวั ทางบ้างหรือเปล่า เคยสังเกตรอยยิ้มของเด็กที่  น่ารัก เคยสังเกตเห็นน้�ำใจของผู้คนบ้างไหม  มีหลายคนท่ีเป็นทุกข์เพราะมัวกังวลกับ  เช่น เห็นเขาพาคนตาบอดข้ามถนน เราไม่เคย  จุดหมายปลายทาง โดยไม่เปิดใจรับสิ่งดีๆ ที่อยู่  สงั เกตเหน็ สงิ่ เหลา่ นที้ จ่ี ะชว่ ยเปน็ แรงบนั ดาลใจ ให้  สองข้างทาง เวลาเดินทางมาท�ำงานก็เป็นทุกข์  ความชุ่มช่ืนใจ เราไม่เคยสังเกตเพราะใจของเรา  เพราะรถติด ออกจากบ้านมาแค่เห็นจราจร  มัวกังวลอยู่กับจุดหมายปลายทางข้างหน้า  แนน่ ขนดั กเ็ ครยี ดแลว้  ทงั้ ๆ ทน่ี ง่ั อยใู่ นรถตดิ แอร ์ ความจรงิ แลว้ ความสขุ ไมใ่ ชส่ งิ่ ทต่ี อ้ งแสวงหาเลย  ๒๒ ๒๓ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข บ่อยคร้ังความสุขก็เดินเข้ามาหาเรา แต่เรามอง  ไม่เห็นเองเพราะมัวแต่จมอยู่กับความทุกข์หรือ  กังวลในเร่ืองที่ยังมาไม่ถึง ถ้าเราเปิดใจบ้างก็จะ  พบว่าความสุขเดินเข้ามาหาเราอยบู่ ่อยๆ ไมใ่ ชค่ วามสขุ เทา่ นนั้ ทเี่ ดนิ มาหาเรา บางครง้ั   โชคก็เข้ามาหาเราด้วยเหมือนกัน พูดถึงโชคหรือ  โอกาสหลายคนคดิ วา่ ตอ้ งเสาะแสวงหา เชน่  ตอ้ ง  ไปท�ำบุญไหว้พระเก้าวัดถึงจะมั่งมีศรีสุข บางที  โชคเดนิ มาหาเราเองแตเ่ รากลบั ปลอ่ ยใหโ้ ชคผา่ น  เราไป  มผี หู้ ญงิ คนหนงึ่ เลา่ วา่ วนั หนงึ่ เธอกบั เพอ่ื น  เดินข้ึนสะพานลอยข้ามถนนตรงวงเวียนใหญ่  ระหว่างที่เดินนั้นก็เห็นแบงค์พันตกอยู่บนพื้น  ๓ ใบ เธอชใี้ หเ้ พอื่ นด ู แลว้ บอกวา่  “เปน็ แบง็ คป์ ลอม แนน่ อน ถา้ เปน็ ของจรงิ  คนอน่ื กต็ อ้ งหยบิ ไปแลว้ ”  แต่เพื่อนไม่สนใจ เดินไปหยิบธนบัตรน้ันข้ึนมา  ๒๕ พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

ปรากฏว่าเป็นของจริง เพื่อนได้ไป ๓,๐๐๐ บาท  ถกู ไฟไหม ้ ววั  ควายกห็ ายหมด เขานกึ ถงึ ลกู ขน้ึ มา  ฟรีๆ แต่เธอซึ่งเห็นคนแรกกลับปล่อยให้หลุดมือ  ไม่เห็นลูกก็ตกใจว่าลูกหายไปไหน หาแล้วหาอีก  ไป นเ่ี รยี กวา่ โชควง่ิ มาหาเธอ แตเ่ ธอปฏเิ สธ เพราะ  สุดท้ายก็พบกระดูกคนอยู่ในซากบ้าน เขาร้องไห ้ เชอ่ื ความคดิ ของตวั วา่  ถา้ เปน็ แบงคจ์ รงิ ตอ้ งมคี น  เสียใจมากท่ีลูกตายในกองเพลิง หลังจากท�ำพิธ ี เกบ็ ไปแลว้  ความคดิ แบบนแี้ หละทปี่ ดิ ใจเธอไมใ่ ห ้ ศพ เขาก็ย้ายไปท่ีอื่น พร้อมกับเก็บเถ้ากระดูก  เห็นความจริง ก็เลยอดได้โชค อย่างไรก็ตาม  ของลกู ตดิ ตัวไปดว้ ย เพ่ือนของเธอตอนหลังก็แบ่งให้เธอไป ๑,๐๐๐  บาท ๓ ปีต่อมาคืนหน่ึงขณะที่เขาก�ำลังหลับอยู่  ก็ได้ยินเสียงเคาะประตู พร้อมกับมีเสียงเรียกว่า  โชคน้ันเดินมาหาเราอยู่บ่อยครั้ง แต่เรา  “พอ่ ๆ เปดิ ประตดู ว้ ย” ชายคนนน้ั ถามวา่ ใคร กไ็ ด้  กลับปล่อยให้ผ่านเลยไปเพราะไปยึดติดความคิด  ค�ำตอบวา่  “ผมเอง ลกู พอ่ ไงละ่ ” ชายผนู้ น้ั ไมเ่ ชอื่   บางอย่าง ความคิดบางอย่างแม้จะดูมีเหตุผล  ตอบไปวา่  “แกไมใ่ ชล่ กู ฉนั  ลกู ฉนั ตายไปแลว้ ” แต ่ แตถ่ า้ เรายดึ ตดิ ถอื มนั่  มนั กป็ ดิ บงั ไมใ่ หเ้ ราเหน็ โชค  อาคันตุกะยามวิกาลยังยืนยันว่า “ผมเป็นลูกพ่อ หรือปิดโอกาสที่จะได้รับส่ิงดีๆ ท่านติช นัท ฮันห์  จริงๆ” แต่ชายผู้น้ันก็ยังไม่ยอมเปิดประตู แม้ว่า  เคยเลา่ วา่  ชายคนหนงึ่ มลี กู อายปุ ระมาณ ๙ ขวบ  จะอกี ฝา่ ยจะยนื ยนั วา่ เปน็ ลกู ของเขากต็ าม ในทส่ี ดุ   วนั หนงึ่ พอ่ ออกไปหาของปา่  พอกลบั มาเหน็ บา้ น  สุดทา้ ยแขกยามวกิ าลก็ต้องลาจากไป ๒๖ ๒๗ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข เขาหารู้ไม่ว่าคนท่ีมาเรียกเขาให้เปิดประตู  น้ันเป็นลูกของเขาจริงๆ ลูกของเขาไม่ได้ตายใน  กองเพลิง ในวันที่ไฟไหม้บ้านน้ันลูกเขาถูกโจร  ลกั พาตวั ไปพรอ้ มกบั ววั ควาย แลว้ สรา้ งหลกั ฐาน  อ�ำพรางวา่ ลกู เขาตายในกองเพลงิ  ตอ่ มาลกู ของเขา  หนีออกมาได้ และพยายามติดติดตามหาพ่อ  จนพบ แต่พ่อไม่ยอมเปิดประตูรับลูกชาย เพราะ  เชอ่ื มนั่ วา่ ลกู ตายไปแลว้  การยดึ ตดิ กบั ความคดิ วา่   ลูกตายไปแล้วท�ำให้ชายผู้นน้ั ปฏเิ สธลกู ท่แี ทข้ อง  ตัวเอง ทง้ั ๆที่รักลกู มาก คนจ�ำนวนไม่น้อยก็ไม่ต่างไปจากชาวนา  คนน ี้ พอมคี วามคดิ บางอยา่ งกย็ ดึ ตดิ กบั ความคดิ   น้ันจนจนปิดใจไม่ยอมรับรู้ความจริง ไม่รับรู้โชค  ซ่ึงอุตส่าห์มาหาถึงบ้าน ความคิดน้ันเป็นคนละ  เรื่องกับความจริง ถ้าเรายึดติดกับความคิดใด  ๒๙ พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

ความคิดหน่ึงว่าเป็นความจริง ก็อาจท�ำให้เรา  ทสี่ นใจ ชอื่ บรษิ ทั ฮาลอยด ์ ฮาลอยดซ์ อ้ื สทิ ธบิ ตั ร  ปฏิเสธความจริงท่ีไม่ตรงกับความคิดนั้น แม้จะ  เคร่ืองนี้แล้วพัฒนาจนใช้การได้ดี แล้วต้ังช่ือ  เป็นความจรงิ ทปี่ ระเสรฐิ กต็ าม เครอ่ื งถา่ ยเอกสารวา่ เครอ่ื ง xerox ปรากฏวา่ ขายด ี มากจนบริษทั ฮาลอยด์ต้องเปล่ียนชื่อเป็นบริษัท  บ่อยครั้งเราปล่อยให้โอกาสดีผ่านเลยไป  xerox ไมน่ านกก็ ลายเปน็ บรษิ ทั ทร่ี ำ่� รวยมหาศาล เพราะไปยดึ ตดิ อยกู่ บั ความคดิ บางอยา่ ง มตี วั อยา่ ง  หนง่ึ ทใ่ี หแ้ งค่ ดิ ดมี าก เปน็ เรอ่ื งประวตั คิ วามเปน็ มา  มีค�ำถามว่า ท�ำไมบริษัทยักษ์ใหญ่อย่าง  ของเครื่องถ่ายเอกสาร เราคงทราบดีว่าเคร่ือง  IBM และบริษัท General Electric จึงปฏิเสธ  ถ่ายเอกสารเป็นสิ่งจ�ำเป็นมากในทุกส�ำนักงาน  เครื่องถ่ายเอกสารทั้งๆ ท่ีผู้ประดิษฐ์น�ำมาเสนอ  แตเ่ ราทราบหรอื ไมว่ า่ ตอนทมี่ กี ารประดษิ ฐเ์ ครอื่ งนี ้ ถึงที่ ก็เพราะบริษัทเหล่านี้เชื่อว่าตลาดยังไม ่ ใหม่ๆ ไม่ค่อยมีคนสนใจเลยแม้แต่บริษัทใหญ่ๆ  ต้องการเครื่องถ่ายเอกสาร เพราะสมัยก่อนถ้า  เชสเตอร์ คาร์ลสนั  เป็นคนท่ีประดิษฐเ์ คร่ืองถา่ ย  ใครอยากจะท�ำส�ำเนาก็ใช้กระดาษคาร์บอนหรือ  เอกสารได้ส�ำเร็จเป็นคนแรก เมื่อเขาประดิษฐ์ได ้ กระดาษกอ๊ ปป ้ี ความเชอื่ แบบนที้ �ำใหป้ ฏเิ สธโอกาส  เขาน�ำผลงานไปเสนอบรษิ ทั ใหญๆ่ ถงึ  ๒๐ บรษิ ทั   ดๆี  ทผ่ี า่ นเขา้ มา ผลกค็ อื โชคหลดุ มอื บรษิ ทั เหลา่ น้ ี แตถ่ กู ปฏเิ สธหมด รวมทง้ั บรษิ ทั  IBM และบรษิ ทั   ไป General Electric แต่มีบริษัทเล็กๆ บริษัทหน่ึง  ๓๑ ๓๐ พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข

บางครั้งโอกาสดีๆ ไม่ได้มาในรูปของโชคท่ ี พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล สวยงาม แตอ่ าจจะมาในรปู ของสงิ่ ไมพ่ งึ ปรารถนา  ก็ได้ ไม่มีใครชอบ ความเจ็บป่วย ตกงาน อกหัก  แตบ่ อ่ ยครง้ั เหตกุ ารณเ์ หลา่ นเ้ี ปดิ โอกาสดๆี  ใหก้ บั   เรา อย่างเครื่อง iPhone หรือ iPod ซ่ึงพวกเรา  รู้จักกันดี ผู้ที่อยู่เบื้องหลังคือสตีฟ จ๊อบส์ เขามี  ชอ่ื เสยี งมาจากเปน็ ผผู้ ลติ คอมพวิ เตอรย์ หี่ อ้  Apple  ซง่ึ ตอ่ มาเปน็  Macintosh ตอนทเี่ ขาผลติ  Apple  ซึ่งเป็นคอมพิวเตอร์ขนาดเล็ก IBM ซึ่งเป็นยักษ์  ใหญใ่ นวงการคอมพวิ เตอรข์ ณะนน้ั ไมส่ นใจจะท�ำ  คอมพิวเตอร์ขนาดเล็กแข่งกับ Apple ปล่อยให้  โอกาสผ่านเลยไป จนกระทั่งบริษัท Apple ใหญ่  ข้นึ มากลายเป็นบริษทั ทีด่ งั ระดบั โลก สตีพ จ๊อบส์เป็นผู้บริหารหรือ Ceo อยู่ที่  บริษัท Apple มาหลายปี วันหน่ึงเขาก็ถูกปลด ๓๒ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข

จากบริษัทที่เขาต้ังขึ้นมา เขารู้สึกเจ็บปวดมาก  iPhone ท�ำให้เขาดังกวา่ เดิมอกี แตห่ ลงั จากผา่ นไป ๕ ป ี เขาใหส้ มั ภาษณว์ า่ การที่  เขาถกู ไลอ่ อกเปน็  “สงิ่ ทด่ี ที สี่ ดุ อยา่ งหนงึ่ ทเ่ี กดิ ขนึ้   เห็นไหมว่าบางคร้ังโอกาสดีๆ ก็ไม่ได้มา ในชวี ติ ของผม” เพราะมนั เปดิ โอกาสใหเ้ ขาบกุ เบกิ   ในรปู ทสี่ วยงาม การถกู ไลอ่ อก อาจจะเปน็ การ วงการใหม ่ คอื วงการการต์ นู  animation เมอ่ื ออก  ปลดปล่อยให้เราก้าวไปสู่สิ่งท่ีดีกว่าเดิมก็ได้ จาก Apple เขาไปตง้ั บรษิ ทั  Pixar และผลติ หนงั   ในท�ำนองเดียวกันการอกหักหรือการที่คนรัก การต์ นู  animation ทโ่ี ดง่ ดงั หลายเรอ่ื ง เชน่ เรอ่ื ง  ท้ิงเราไป ก็อาจเปิดโอกาสให้เราได้ท�ำส่ิงที่เรา Toy story หรือ Finding Nemo การออกจาก  ตอ้ งการ หรอื ทำ� ใหเ้ รามอี สิ ระมากขนึ้ กไ็ ด ้ ความ บรษิ ทั  Apple ท�ำใหเ้ ขามโี อกาสคดิ คน้ สรา้ งสรรค ์ เจ็บป่วยก็เช่นกัน อาจเป็นช่วงเวลาที่เราจะได้ ส่ิงใหม่ๆ ที่ไม่ใช่เรื่องคอมพิวเตอร์ ซ่ึงเขารู้สึก  คน้ พบสง่ิ ดๆี  หลายอยา่ งในชวี ติ  หลายคนคน้ พบ  อม่ิ ตวั แลว้ ธรรมะเมื่อตนล้มป่วยเป็นมะเร็ง หลายคน  มีโอกาสอยู่กับครอบครัวมากข้ึนเม่ือล้มเจ็บ  ในท่ีสุดสตีฟ จ็อบส์ ถูกเชิญกลับเข้ามา  เหตุการณ์เหล่าน้ีสามารถช่วยให้เราค้นพบสิ่งดีๆ  ท�ำงานในบริษัท Apple อีก แล้วเขาก็คิดเครื่อง  ในชวี ติ ได ้ แตจ่ ะพบตอ่ เมอ่ื เราเปดิ ใจ ไมจ่ มอยกู่ บั   iPod และ iPhone จนโด่งดังทั่วโลก เดี๋ยวนี้พอ  ความทุกข์ แต่ถ้าใจเป็นทุกข์ มัวแต่ตีอกชกหัว  เหน็ หนา้ สตฟี  จอ็ บส ์ คนกน็ กึ ถงึ เครอื่ ง iPod หรอื   ตวั เองวา่  ท�ำไมตอ้ งเปน็ ฉนั  ท�ำไมตอ้ งเปน็ ฉนั  เรา  ๓๔ ๓๕ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

จะไม่มีทางพบหรือเห็นโอกาสดีๆที่แฝงมาอยู่กับ  อะไรกพ็ รา่ มวั ไปหมด” คนเราถา้ ปลอ่ ยใจใหจ้ มกบั   เหตกุ ารณเ์ หลา่ นเ้ี ลย คนทไี่ มจ่ มอยกู่ บั ความทกุ ข์  ความเศร้าหรือความทุกข์ ใจก็จะไม่สามารถรับรู้  ยอ่ มสามารถเปดิ ใจรบั ความสขุ ได้ สิ่งดีๆ หรือสิ่งจรรโลงใจทม่ี ีอยูร่ อบตวั ได้เลย มผี ปู้ ว่ ยโรคธาลสั ซเี มยี คนหนงึ่  เธอเปน็ โรคนี้  คนพกิ ารจ�ำนวนมาก เขาไมม่ วั ตดั พอ้ ตอ่ วา่   ตง้ั แตเ่ กดิ  หมอบอกวา่ อายจุ ะสน้ั  แตเ่ ธอกไ็ มร่ สู้ กึ   ชะตากรรม ว่าท�ำไมฉันถึงต้องเกิดมาพิการ แต ่ หมดหวังท้อแท้กับชีวิตเธอพดู วา่  “เลอื ดเราอาจ เขาจะพยายามใช้ชีวิตให้มีความสุขเท่าที่จะท�ำได ้ จะจาง จะแย่หน่อย แต่เราก็ยังมีตาเอาไว้มอง มีคนพิการชาวญี่ปุ่นคนหน่ึงช่ือ โอโตทาเกะ มี  ส่ิงที่สวยๆ มีจมูกไว้ดมกล่ินหอมๆ มีปากไว้ แตห่ วั ไมม่ แี ขนไมม่ ขี า เขาเขยี นหนงั สอื เรอื่ ง “ไม่ กนิ อาหารอรอ่ ยๆ แลว้ กม็ รี า่ งกายทยี่ งั พอทำ� อะไร ครบห้า” เขาพูดไว้ประโยคหนึ่งว่า “ผมเกิดมา ได้อีกหลายอย่าง แค่น้ีก็เพียงพอแล้วท่ีเราจะ พกิ าร แตผ่ มมคี วามสขุ และสนกุ ทกุ วนั ” คนพกิ าร  มีความสุข” น่ีเป็นเพราะเธอไม่ยอมจมอยู่กับ  ก็มีสิทธิ์เป็นสุขได้ถ้าใจเขาเปิดรับความสุข แต ่ ความทุกข์ จึงท�ำให้มองเห็นความสุขรอบๆตัว  สาเหตทุ เี่ ราไมม่ คี วามสขุ กเ็ พราะใจเราปดิ  ปลอ่ ยให้  ได้ เธอพูดไว้อย่างน่าฟังว่า “อย่าปล่อยให้ความ ความทุกข์ ความกังวล ความเศร้าโศก ท้อแท ้ เศร้าหมองบดบังทุกสิ่งทุกอย่าง เหมือนเวลาที่ ครอบจิตเราเอาไว้ ชีวิตจึงดูเหมือนมืดมน จึง  เรารอ้ งไห ้ นำ้� ตาจะทำ� ใหเ้ รานยั นต์ าเราเลอื น มอง ขอให้ตระหนักเอาไว้ว่า ไม่ว่าจะประสบเคราะห์ ๓๖ ๓๗ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข กรรมเพยี งใด เรากย็ งั มสี ทิ ธไิ์ ดร้ บั ความสขุ  โดย ไมต่ อ้ งไปแสวงหา เพราะความสขุ จะมาหาเราเอง ขอเพยี งแตเ่ รามองใหเ้ หน็  อยา่ ปลอ่ ยใหค้ วามสขุ หลุดมือไป เปิดใจให้ว่างพร้อมเปิดรับความสุข ทมี่ อี ยรู่ อบตวั หรอื มอี ยกู่ บั ตวั เราอยแู่ ลว้  ทจี่ รงิ เคราะหก์ รรมตา่ งๆ ทเ่ี กดิ ขน้ึ กบั เราลว้ นแฝงโอกาส ที่จะให้ความสุขแก่เราได้ทั้งนั้น ขอเพียงแต่เรา มองใหเ้ หน็  แตถ่ งึ แมเ้ ราจะมองไมเ่ หน็ ความสขุ ที่ แฝงมากบั ความทกุ ข ์ ความสขุ ใหมๆ่  กม็ กั จะเดนิ เขา้ มาหาเราอย่เู สมอ อาจารยป์ ระมวล เพง็ จนั ทร ์ เลา่ วา่ คราวหนง่ึ   ได้เดินทางประเทศอินเดีย หลังจากจาริกไปถึง  สารนาถ ก็ต้ังใจเดินเท้าไปยังกรุงพาราณสี ซ่ึง  ห่างไปประมาณ ๑๔ กม. ระหว่างที่ก�ำลังเดินอยู ่ ก็มีแขกถีบสามล้อตามต๊ือขอให้ขึ้นรถ ตอนแรก  ๓๙ พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

เขาไมข่ น้ึ  เพราะตงั้ ใจวา่ จะเดนิ ใหถ้ งึ พาราณาส ี แต ่ ตรงนน้ี า่ สนใจมาก ปกตคิ นเราเวลามคี วาม  สามลอ้ ตามตอื๊ ไมเ่ ลกิ จนอาจารยป์ ระมวลใจออ่ น  ทุกข์ก็มัวจมอยู่กับความทุกข์ ครุ่นคิดว่าจะเอา  ยอมขึ้นรถ พอข้ึนไปได้สักพักก็คุยกับสามล้อ  เงินที่ไหนมาเลี้ยงลูก จะเอาเงินท่ีไหนมาจ่ายค่า  สามล้อเล่าให้ฟังว่า “ถ้าคุณไม่ข้ึนรถผม วันน้ีผม เช่าบ้าน จะไม่ยอมเปิดใจรับความสุข แต่สามล้อ  ไมร่ จู้ ะเอาเงนิ ทไ่ี หนไปซอ้ื อาหารใหล้ กู ๆ กนิ  เพราะ คนน้ีตรงกันข้าม แม้เขาจะมีความทุกข์เพียงใด  ผมไมม่ ผี โู้ ดยสารมา ๓ วนั แลว้  ตอนนไ้ี มม่ เี งนิ เลย” เขากพ็ รอ้ มรบั ความสขุ ทกุ ขณะ แคม่ ลี มเยน็ ๆ มา  ฟังแล้วน่าเห็นใจ และย่ิงเห็นใจมากขึ้นเม่ือเห็น  สัมผัส เขากม็ คี วามสขุ ได้ทันที สามลอ้ ถบี รถทา่ มกลางแดดรอ้ น บางชว่ งทางชนั   ตอ้ งออกแรงถบี หนกั ขน้ึ  เหงอ่ื โทรมกาย เหน็ แลว้   ดังน้ันไม่ว่าจะมีความทุกข์แค่ไหน ขอให ้ นา่ สงสาร แตม่ ชี ว่ งหนงึ่  ขณะทกี่ �ำลงั โขยกรถ จๆู่   เปิดใจรับความสุขรอบๆตัว แล้วจะมีความสุข  ก็มีลมเย็นพัดมา ปรากฏว่าสามล้อคนนี้อ้าแขน  ได้ไม่ยาก พระพุทธเจ้าตรัสว่า “ผู้มีปัญญา แม้ รบั ลมอยา่ งมคี วามสขุ  พรอ้ มกบั เอย่ ค�ำ ขอบคณุ   ตกทกุ ข ์ กห็ าความสขุ ไดพ้ บ” เพราะสขุ มมี าทกุ ขณะ พระเจ้า แกพูดเป็นภาษาอินเดีย “เอซี ภควัน”  แม้แต่ในความทุกข์หรือในเคราะห์กรรมน้ันเอง “เอซ”ี  หมายถึงเครื่องปรับอากาศหรือแอร์เย็นๆ  อาจมคี วามสขุ แฝงอยกู่ ไ็ ด ้ ตราบใดทไ่ี มเ่ ปดิ ใจให้ สามล้อคนน้ีขอบคุณพระเจ้าท่ีประทานลมเย็น  อยกู่ บั ปจั จบุ นั  กจ็ ะไมม่ โี อกาสไดส้ มั ผสั ความสขุ มาใหแ้ ก หรือสิ่งดๆี  ที่เขา้ มาหาเราได้เลย ๔๐ ๔๑ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

เราจะเปิดใจให้อยู่กับปัจจุบันได้ก็ต้องรู้จัก  เม่ือ ๒ ปีก่อนท่ีสถานีรถไฟใต้ดินในกรุง  ปล่อย เช่น ปล่อยวางความคดิ  ถา้ มวั แตค่ รนุ่ คิด  วอชิงตัน มีผู้ชายคนหน่ึงสีไวโอลินตอนเช้าใน  ใจก็จะปิดทันที คราวหน่ึงอาตมาได้พาญาติโยม  ช่ัวโมงเร่งด่วน เขาสีไวโอลินอยู่นานถึง ๔๕ นาที  กลมุ่ หนงึ่ เดนิ จงกรมในยามเชา้  สองขา้ งทางเปน็   มคี นเพยี ง ๗ คนเทา่ นน้ั ทห่ี ยดุ ฟงั เพลง แตก่ ส็ นใจ  ทุ่งหญ้าและไร่มัน มีเสียงนกเสียงกาและเสียง  แค่ประเด๋ียวประด๋าวในจ�ำนวนคนนับพันที่เดิน  จิง้ หรีดดังตลอดทาง หลังจากทเี่ ดินเกือบชวั่ โมง  ผ่านเขา มีเพียง ๒๗ คนที่ให้เงินเขาแต่ก็ยังเดิน  อาตมาก็ถามว่า มีใครได้ยินเสียงจ้ิงหรีดบ้าง  ตอ่ ไป บางชว่ งมเี ดก็ ตวั เลก็ ๆ เดนิ ผา่ นมา พอไดย้ นิ   ปรากฏว่ากว่าคร่ึงตอบว่าไม่ได้ยินเลย ท�ำไมถึง  กห็ ยดุ ฟงั แตถ่ กู แมด่ งึ ตวั ออกไป เชา้ วนั นนั้ เขาไดเ้ งนิ   ไมไ่ ดย้ นิ  กเ็ พราะพวกเขาจมอยกู่ บั ความคดิ  มวั แต ่ ทัง้ หมด ๓๒ ดอลลาร์ ซ่ึงนับวา่ นอ้ ยมาก คิดถึงงานการหรือคนที่บ้าน ท�ำให้ใจไม่เปิดรับ  เสยี งธรรมชาต ิ ไมส่ ามารถรบั รคู้ วามไพเราะหรอื   ไม่มีใครสนใจที่จะสังเกตว่าผู้ชายคนน้ัน  ความงามที่มีอยู่รอบตัวได้ ย่ิงมีชีวิตท่ีเร่งรีบ  คือโยชัว เบล ซึ่งเป็นนักสีไวโอลินระดับโลก เขา  อยา่ งคนเมอื ง ใจกย็ งิ่ วนุ่  จนไมส่ ามารถรบั รคู้ วาม  บรรเลงเพลงคลาสสิคของบ๊าค ซ่ึงได้รับการ  ไพเราะหรอื ความงามรอบตวั ได้ ยกยอ่ งวา่ ไพเราะมาก ไวโอลนิ ทเ่ี ขาสกี เ็ ปน็ ไวโอลนิ   ชนั้ เลศิ ราคาเกอื บ ๔ ลา้ นเหรยี ญ ๒ วนั กอ่ นหนา้   ๔๒ น้ันเขาไปแสดงสดท่ีบอสตัน บัตรราคานับร้อย  เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข ๔๓ พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

เหรียญขายหมด แต่พอเขามาสีไวโอลินอยู่ในที ่ พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล สาธารณะ คนกลับไม่สนใจ ความไพเราะของ  เสียงเพลงไม่สามารถเข้าถึงโสตประสาทของคน  เหล่าน้ันได้ เพราะอะไร ก็เพราะใจของพวกเขา  ไม่ว่าง มัวแต่กังวลเร่ืองการเดินทาง กลัวรถติด  กลัวไปไม่ถึงท่ีหมาย ใจจึงไม่สามารถไม่ซึมซาบ  เสียงดนตรีอันไพเราะได้ ทั้งๆ ที่นักดนตรีระดับ  โลกมาบรรเลงเพลงใหฟ้ ังฟรๆี  ก็ไมม่ ใี ครสงั เกต เหน็ ไหมวา่ คนเราจะมคี วามสขุ หรอื ไม ่ ไมไ่ ด ้ อยทู่ อี่ ะไรเลย อยทู่ ว่ี า่ ใจของเราเปดิ หรอื ไมเ่ ทา่ นน้ั   และใจของเราจะเปดิ กเ็ มอ่ื เรารจู้ กั ปลอ่ ย ปลอ่ ยคอื   ปล่อยวางความคิด ปล่อยวางอดีต ปล่อยวาง  อนาคต ความทกุ ขจ์ ำ� นวนมากมาจากความอาลยั ในอดตี หรอื กงั วลกบั อนาคต ถา้ เราปลอ่ ยได ้ ใจ ก็เปิดพร้อมรับความสุขที่เข้ามาหาเรา รวมทั้ง  ๔๔ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข

ความสุขท่ีอยู่ในตัวเราด้วย จะว่าไปแล้วสุขที่ สุขภาพพลานามัย ไม่ได้อยู่ที่ตาเห็นภาพสวยๆ  แทจ้ รงิ อยทู่ ใ่ี จเรานเี่ อง ไมม่ สี ขุ ทไี่ หนทเ่ี ปน็ ของ ไม่ได้อยู่ที่หูได้ยินเสียงไพเราะ ไม่ได้อยู่ท่ีจมูก  แทแ้ ละสงบไดเ้ ทา่ ความสขุ จากสว่ นลกึ ของใจ ใจ ดมกลนิ่ หอม ไมไ่ ดอ้ ยทู่ ลี่ นิ้ ไดล้ ม้ิ รสอรอ่ ย แตอ่ ยทู่  ี่ ท่ีสงบ ใจท่ีเป็นสมาธิ ไม่ข้ึนอยู่กับสิ่งแวดล้อม ความโปรงเบาสบายจากการร้จู กั ปล่อยวาง และ  แมเ้ สยี งจะดงั แตใ่ จกย็ ังสงบได้ มสี ตอิ ยู่กับปัจจบุ นั เสมอ การปลอ่ ยวางส�ำคญั มาก เกดิ ขน้ึ ไดจ้ ากการ  ทกุ วนั นเี้ ราคดิ แตว่ า่ ขอใหม้ สี งิ่ ดๆี เกดิ ขน้ึ กบั   มสี ตทิ ร่ี ทู้ นั ความคดิ ทม่ี าครอบง�ำจติ  พอเผลอคดิ   เรา เพ่ือเราจะได้มีความสุข คนทุกวันนี้เอาความ  ปบุ๊ กร็ ปู้ บ๊ั  เชน่ ก�ำลงั เดนิ จงกรมอย ู่ พอใจฟงุ้ ซา่ น  สขุ ของตวั ไปผกู กบั เหตกุ ารณบ์ า้ นเมอื งบา้ ง ผกู กบั   กร็  ู้ รแู้ ลว้ กว็ าง เมื่อวา่ งจากความคดิ  ใจกเ็ ปิดรับ  เจ้านายบ้าง ผูกกับแฟนบ้าง ผูกกับทรัพย์สิน  สัมผัสจากลมเย็น รับรู้เสียงร้องอันไพเราะจาก  เงินทองบ้าง ผูกกับค�ำสรรเสริญของผู้อ่ืนบ้าง  ธรรมชาติ หรือสามารถสัมผัสกับความโปร่งเบา  เราเอาใจไปผกู กบั สงิ่ รอบตวั อยตู่ ลอดเวลา ตราบใด  ภายใน รสชาติของความโปร่งเบาน้ัน เราไม่ต้อง  ท่ีเราท�ำเช่นน้ี เราจะไม่มีความสุขที่แท้จริงหรือ  ไปแสวงหาทไี่ หน และไมอ่ าจเจอะเจอภายนอกใจ  ยั่งยืนเลย เพราะสิ่งเหล่านี้ล้วนแล้วแต่ไม่เท่ียง  ของเรา แต่จะพบได้ก็ท่ีใจเราน้ีเอง จึงขอเน้นว่า  แปรเปล่ียนอยู่เสมอ เด๋ียวดีเดี๋ยวร้าย เดี๋ยวข้ึน  ความสุขท่ีลึกซึ้งน้ันมีอยู่กับเราแล้ว ไม่ได้อยู่ที่  เดยี๋ วลง ถา้ เราเอาใจเราไปผกู กบั สง่ิ เหลา่ น ้ี ใจเรา  ๔๖ ๔๗ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข กจ็ ะฟูแฟบ ขึ้นลง ตลอดเวลา แต่ถ้าเราสามารถเข้าถึงความสุขภายในได้  ย่ิงมีสติประกอบกับปัญญาได้ยิ่งดี เราก็จะมี  ความสขุ ทย่ี งั่ ยนื  ความสามารถทจ่ี ะเขา้ ถงึ ความสขุ   ภายใน โดยเฉพาะสตแิ ละปญั ญานนั้  ไมอ่ าจเกดิ ขนึ้   ได้จากการร้องขอ ไม่อาจเกิดขึ้นได้จากการ  อธิษฐาน ไม่อาจเกิดขึ้นได้จากพรวิเศษท่ีใคร  ประทานเรา แตเ่ ราต้องทำ� เอง พอพูดถึงค�ำว่า พร เรามักนึกว่า ขอให้ม ี ความสุข มียศทรัพย์และบริวาร อย่าลืมว่าสิ่ง  เหล่าน้ีไม่เที่ยงไม่คงทน ถึงจะมีมากมายก็ไม่ได้  ท�ำใหเ้ รามคี วามสขุ ไดจ้ รงิ ๆ ถา้ ใจเรายงั ไมเ่ ปดิ  ถา้   เรายงั ถกู ครอบง�ำดว้ ยความอยากจะมมี ากๆ หรอื   อยากมีเหนือคนอื่น รวยร้อยล้านก็ยังไม่มีความ  ๔๙ พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

สขุ  ตราบใดทอี่ ยากรวยพนั ลา้ น มสี ขุ ภาพดกี ไ็ มม่ ี  บอกวา่ จะมอบพร ๔ ประการให ้ ฤาษที า่ นนบ้ี อกวา่   ความสุข ตราบใดท่ีอยากสวยกว่าคนอื่น หรือ  “ถ้าท่านจะประทานพรแก่อาตมา อาตมาขอ อยากเป็นรัฐมนตรี ดังนั้นการมีส่ิงดีๆเกิดขึ้นกับ  ๑.อย่ามีความโกรธ ๒.อย่ามีโทสะ ๓.อย่ามี เรา จงึ ยงั ไมใ่ ชห่ ลกั ประกนั แหง่ ความสขุ ทแ่ี ทจ้ รงิ   ความโลภ ๔.อยา่ มคี วามเสนห่ า” พระอนิ ทรไ์ ดฟ้ งั   แต่ถ้าเราเปิดใจด้วยการมีสติเป็นเคร่ืองรักษาใจ  เชน่ น้ันกต็ อบวา่  ไมส่ ามารถประทานให้ได้ รู้จักชื่นชมส่ิงท่ีมี หรือยินดีสิ่งที่ได้ ขณะเดียวกัน  กไ็ มป่ ลอ่ ยใหค้ วามโกรธความโลภครอบง�ำจติ  เรา  คนเราถา้ มพี รทง้ั  ๔ ประการกจ็ ะมคี วามสขุ   จะพบกับความโปร่งเบา มีความสุขจากภายใน  อย่างยิ่งใช่ไหม แต่พร ๔ ประการน้ีมาจากไหน  ซึ่งปรากฏให้เราประจักษ์ตลอดเวลา อย่าลืมว่า  ไมม่ ใี ครใหไ้ ด ้ แต่ต้องมาจากตวั เราเอง ทง้ั หมดน้ ี พรไหนก็ไม่วิเศษเท่าการมีจิตที่เป็นกุศล แต่จิตที ่ ต้องเกิดจากการฝึกและการปฏิบัติ  เราต้องเปิด  เป็นกุศลนไี้ มม่ ใี ครท�ำใหเ้ ราได ้ เราต้องท�ำเอง โอกาสใหพ้ ร ๔ ประการนเ้ี กดิ ขนึ้ กบั เรา นอกจาก  สต ิ รเู้ ทา่ ทนั ความโลภ ความหลงในใจแลว้  กต็ อ้ ง  มีชาดกเร่ืองหนึ่งเป็นเรื่องของฤาษีชื่อ  มปี ญั ญาเพอื่ เหน็ ถงึ ความจรงิ ของชวี ติ  จนปลอ่ ย  กณั หาฤาษ ี ทา่ นเปน็ พระโพธสิ ตั วค์ อื ผทู้ จ่ี ะบงั เกดิ   วางได ้ ไมย่ ดึ ตดิ เพราะรวู้ า่ ทงั้ หมดไมเ่ ทยี่ ง เปน็ ทกุ ข์  เป็นพระพุทธเจ้า ฤาษีท่านนี้เคร่งในตบะมากจน  และเป็นอนัตตา ไม่อยู่ในวิสัยท่ีเราจะควบคุม  พระอินทร์นับถือ พระอินทร์จึงมาปรากฏและ  บังคบั บญั ชาได้ ๕๐ ๕๑ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

ปีใหม่นี้ไม่มีอะไรที่ท่ีดีเท่ากับการฝึกฝน  พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล ตนเองให้ปล่อยวาง และเปิดใจ เพ่ือให้สติและ  ปัญญาเจริญงอกงามในใจของเรา จะท�ำให้เรา  พบความสขุ อยเู่ สมอ ยงิ่ มกี เิ ลสนอ้ ยลง ความสขุ   ก็จะเกิดข้ึนได้ง่าย ในมงคลวาระปีใหม่น้ี อาตมา  ขอมอบพรทั้งหมดนี้ให้ท่าน ซ่ึงเป็นพรท่ีไม่มีใคร  จะท�ำไดด้ เี ทา่ กบั ตวั ทา่ นเอง ขอใหท้ กุ ทา่ นมคี วาม  เพียรพยายามในการสร้างสรรค์ส่ิงดีงามให้เกิด  ขนึ้ ในจติ ใจของตน คอื สตแิ ละปญั ญา เพอ่ื น�ำไปส ู่ การลดละความยึดมั่นในตัวตน และเพื่อจะได้พบ  ความสงบเย็นในใจของทกุ ท่านทุกคนเทอญ ๕๒ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข

ป ร ะ วั ติ แล้วได้มาท�ำงานเป็นเจ้าหน้าที่กลุ่มประสานงานศาสนาเพื่อ สังคม ตั้งแต่ปีพุทธศักราช ๒๕๑๙ ถึง พุทธศักราช ๒๕๒๖  พระไพศาล วสิ าโล เน้นงานด้านสิทธิมนุษยชน ช่วยเหลือผู้ถูกคุมขังด้วยสาเหตุ  ทางการเมอื ง พระไพศาล วิสาโล นามเดิม ไพศาล วงศ์วรวิสิทธ์ิ เป็น  ชาวกรงุ เทพ เกดิ เมอื่ พทุ ธศกั ราช ๒๕๐๐ ส�ำเรจ็ การศกึ ษาชนั้ มธั ยม  พระไพศาล วิสาโล อุปสมบทเมื่อพุทธศักราช ๒๕๒๖  ศกึ ษาปที  ่ี ๕ จากโรงเรยี นอัสสัมชัญ และส�ำเร็จการศึกษาช้ันอุดม  ณ วดั ทองนพคณุ  กรงุ เทพมหานคร เรยี นกรรมฐานจากหลวงพอ่ ศึกษา จากคณะศิลปะศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เทยี น จติ ตสฺ โุ ภ วดั สนามใน กอ่ นไปจ�ำพรรษาแรก ณ วดั ปา่ สคุ ะโต  อ�ำเภอแก้งคร้อ จังหวัดชัยภูมิ โดยศึกษาธรรมกับหลวงพ่อ ท่านสนใจปัญหาสังคม จึงเข้าร่วมกิจกรรมค่ายอาสา  ค�ำเขียน สุวณฺโณ แต่แรกต้ังใจจะบวชเพียง ๓ เดือน แต่เมื่อ  พฒั นาชนบทและกจิ กรรมอาสาสมคั รในโรงเรยี นอกี หลายรปู แบบ  การปฏิบัติธรรมเกิดความก้าวหน้า จึงมีความอาลัยในผ้าเหลือง  เมอ่ื อาย ุ ๑๕ ป ี ทา่ นไดอ้ า่ นงานเขยี นของทา่ นอาจารยพ์ ทุ ธทาสภกิ ขุ  บวชต่อเรื่อยมา จนครบรอบ ๒๗ พรรษาในต้นปีพุทธศักราช  จึงได้ปลูกฝังความเป็นพุทธแต่น้ันมา ท้ังยังสนใจงานหนังสือ  ๒๕๕๓ น้ี ในระหว่างท่ีศึกษาอยู่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่านเคยเป็น  สาราณยี กรวารสารปาจารยสารอย่ถู งึ  ๑ ปีเตม็ ปัจจุบันท่านเป็นเจ้าอาวาสวัดป่าสุคะโต แต่ส่วนใหญ่  จะจ�ำพรรษาอยู่ที่วัดป่ามหาวัน(ภูหลง) เพื่อรักษาธรรมชาติและ  ทา่ นมคี วามสนใจดา้ นการเมอื ง ไดเ้ ขา้ รว่ มประทว้ งในเหตกุ ารณ ์ อนุรักษ์ป่า นอกจากการจัดอบรมปฏิบัติธรรม พัฒนาจริยธรรม  ๑๔ ตลุ าคม ๒๕๑๖ ตอ่ มาชว่ ง ๖ ตลุ าฯ ๒๕๑๙ เคยไปรว่ มอดอาหาร  และอบรมโครงการเผชิญความตายอย่างสงบต่อเน่ืองตลอดมา  ประท้วงในแนวทางอหิงสา จนกระท่ังถูกล้อมปราบภายในมหา-  แล้ว ท่านยังเป็นประธานเครือขา่ ยพุทธิกา กรรมการมลู นิธิโกมล  วทิ ยาลยั ธรรมศาสตร ์ และถกู คมุ ขงั เปน็ เวลา ๓ วนั  เมอ่ื ออกจากคกุ   คีมทอง กรรมการสถาบันสันติศึกษา กรรมการมูลนิธิสันติวิถี  และกรรมการสภาสถาบนั อาศรมศลิ ป ์ ลา่ สดุ ทา่ นเปน็ ก�ำลงั ส�ำคญั   ๕๔ ในเครอื ขา่ ยสนั ตวิ ธิ  ี ซ่ึงรณรงค์ให้คนไทยแก้ปัญหาความขัดแย้ง  โดยไม่ใช่ความรุนแรง เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข ๕๕ พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล

พระไพศาล วิสาโล ได้ชื่อว่าเป็นพระสงฆ์นักกิจกรรม  พ ร ะ ไ พ ศ า ล วิ ส า โ ล หวั กา้ วหนา้  ในจำ� นวนนอ้ ยนดิ  ทส่ี ามารถเชอื่ มโยงความรทู้ างดา้ น  พุทธธรรมมาอธิบายปรากฏการณ์ของชีวิตและสังคม ในบริบท  ของสังคมสมัยใหม่อย่างเข้าใจง่าย ชัดเจนเป็นรูปธรรม มีทักษะ  ในการอธิบายหลักธรรมท่ียากและลึกซึ้งให้เห็นเป็นเรื่องง่าย  ต่อการท�ำความเข้าใจ ท�ำให้คนรุ่นใหม่เกิดศรัทธาและเห็นความ  ส�ำคัญของธรรมว่าเป็นเร่ืองน่าใคร่ครวญศึกษาและปฏิบัต ิ ได้ไม่ยาก ปีพุทธศักราช ๒๕๔๘ ท่านได้รับรางวัลชูเกียรติ อุทกะพันธ์ในสาขาศาสนาและปรัชญา จากผลงานหนังสือ  “พุทธศาสนาไทยในอนาคต:แนวโน้มและทางออกจากวิกฤต”  ล่าสุดที่เป็นเกียรติประวัติสำ� คัญคือ ท่านเป็นพระสงฆ์องค์แรกที่  ได้รับรางวัลศรีบูรพา ประจ�ำปีพุทธศักราช ๒๕๕๓ โดยมติ  เอกฉันท์ แม้จะมีผลงานช่วยเหลือสังคม อนุรักษ์ธรรมชาติและ  ส่งเสริมการปฏิบัติภาวนามากมาย แต่ท้ังหมดท้ังปวงท่ีกล่าว  มาแลว้  พระไพศาล วสิ าโล ยงั คงยนื ยนั ว่า “ชีวิตอาตมา เป็นแค่ พระอย่างเดียว ก็เป็นเกียรติ และประเสริฐสุดในชีวิตแล้ว ไม่มี อะไรสงู สดุ กว่าการเปน็ พระ ท่เี หลือเป็นส่วนเกนิ ” ๕๖ เ ปิ ด ใ จ รั บ ค ว า ม สุ ข