สำนวนชวนคิด สุภาษิตชวนจำ

รายงาน เรอ่ื ง สานวนชวนคดิ สภุ าษติ ชวนจา โดย 1.นายณัชนันท ์ ดอกไมก้ ลุ ม.5/9 เลขที่ 3 2.นายญาณพฒั น์ ประเทศ ม5/9 เลขท่ี 4 3.นายสริ วชิ ย ์ โบขนุ ทด ม.5/9 เลขท่ี 5 4.นายอมรเทพ รงุ่ เรอื ง ม.5/9 เลขท่ี 30 นาเสนอ คณุ ครสู ภุ ลกั ษณ์ พลเรอื ง รายงานนีเ้ ป็ นสว่ นหน่ึงของรายวชิ าภาษาไทย 4(ท32102) โรงเรยี นราชสมี าวทิ ยาลยั

คานา

เนือ้ หา ความหมายของสานวนและสภุ าษิต ...................................................................4 หมวดสานวนสภุ าษติ เกยี่ วกบั นา้ ....................................................................6 หมวดสานวนสภุ าษติ เกย่ี วกบั เสอื ...................................................................8 - หมวดสานวน สภุ าษติ เกยี่ วกบั ววั ...............................................................10 หมวดทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั การเมอื ง......................................................................12 - หมวดทม่ี ที ม่ี าจากวรรณคดี .....................................................................15

ความหมายของสานวนและสุภาษติ สานวนหมายถงึ ถอ้ ยคาทเ่ี รยี บเรยี งเป็ นขอ้ ความ หรอื คาพูดทเี่ ป็ นชน้ั เชงิ ไม่ตรงตามรปู แบบภาษา เป็ นถอ้ ยคาหรอื คาพูดทม่ี ลี กั ษณะเฉพาะตวั มคี วามหมายเป็ นนัยแฝงอยู่ กนิ ความกวา้ ง หรอื ลกึ ซงึ้ นามาใชใ้ หม้ คี วามหมายแตกตา่ งไปจากความหมายเดมิ ของคา ๆ น้ัน หรอื อาจจะมคี วามหมายคลา้ ย กบั ความหมายเดมิ ของคาทนี่ ามาประสมกนั แต่ก็ไม่เหมอื นกบั ความหมายเดมิ ทเี ดยี ว เป็ นความหมายใน เชงิ อปุ มาเปรยี บเทยี บ มกั ใชถ้ อ้ ยคาทไี่ ม่ยาวมากแตก่ นิ ความมาก ใชค้ าทไ่ี พเราะ คมคาย สละสลวย ตอ้ งอาศยั การตคี วามจงึ จะเขา้ ใจ ตวั อยา่ งสานวนไทย อยา่ แหยเ่ สอื หลบั ความหมายของสานวนนีห้ มายถงึ อย่ากอ่ เรอื่ งกบั ผูม้ อี านาจ เพราะแมภ้ ายนอกจะดสู งบน่ิงแต่ถา้ ผูน้ ั้นโกรธหรอื ไม่พอใจขนึ้ มาก็สามารถทาร ้ ายหรอื ทาใหเ้ กดิ อนั ตรายแกเ่ ราได ้ เสอื เป็ นสตั วท์ ดี่ รุ า้ ยอยู่แลว้ เมอื่ เราเอาไมแ้ หยใ่ นขณะทมี่ นั หลบั มนั ย่อมไม่พอใจมนั ตนื่ ขนึ้ มาอาจจะทารา้ ยเราได ้ ทานองเดยี วกนั อยา่ ไปมเี รอ่ื งกบั ผูม้ อี านาจเพราะจะทาใหเ้ ราเดอื ดรอ้ นแมเ้ ขาจะ ดสู งบน่ิง จงึ เป็ นทมี่ าของสานวนไทยอย่าแหย่เสอื หลบั

สุภาษติ หมายถงึ ถอ้ ยคาทก่ี ล่าวแนะนา สง่ั สอน เตอื นสติ ดว้ ยหลกั ความจรงิ สว่ นมากเป็ นคาคลอ้ งจอง มกี ารสบื ทอดมาแตโ่ บราณและแตล่ ะชมุ ชน กระทง่ั แตล่ ะเหล่าอาชพี ก็มสี านวนของใครของมนั คลา้ ยกนั บา้ ง แตกตา่ งกนั ไปบา้ ง ทง้ั นีเ้ พราะทม่ี าไม่เหมอื นกนั แต่โดยความหมายมกั เทยี บเคยี งกนั ได ้ แมแ้ ตภ่ าษาตา่ งวฒั นธรรมก็ยงั มสี ว่ นคลา้ ยกนั ในทางอปุ มา ตวั อย่างสภุ าษติ หลงั สูฟ้ ้ า หน้าสูด้ นิ สุภาษิตนีห้ มายถงึ ทต่ี อ้ งตรากตราทางานหนัก มกั หมายถงึ ชาวไรช่ าวนา ซงึ่ ในเวลาทาไรท่ านาหลงั ตอ้ งสูก้ บั แดด และหนา้ ตอ้ งกม้ ลงดนิ

ไกไ่ ดพ้ ลอย สุภาษิตนีห้ มายถงึ ไดส้ งิ่ ทมี่ คี า่ แตไ่ ม่รคู ้ ณุ คา่ จงึ ไม่เกดิ ประโยชนแ์ ตอ่ ยา่ งใด หมวดสานวนสุภาษติ เกยี่ วกบั น้า 1.กรวดน้าควา่ ขนั หมายถงึ ตดั ขาดไม่คบคา้ สมาคมอกี ตอ่ ไป ทมี่ า : กรวดนา้ เป็ นวธิ ปี ฏบิ ตั อิ ย่างหนึ่งหลงั การทาบญุ เพอื่ แสดงความตงั้ ใจอทุ ศิ สว่ นกศุ ลถงึ คน ทตี่ ายแลว้ เมอื่ ใชเ้ ป็ นสานวน หมายถงึ ความตง้ั ใจทจ่ี ะไม่เกยี่ วขอ้ งกนั อกี ตอ่ ไปและเพอื่ เป็ นการยนื ยนั ความตงั้ ใจ จงึ เตมิ คาว่า คาขนั หรอื ตากะลา หรอื คว่าคะนน(หมอ้ ดนิ สาหรบั ใส่นา้ ) หมายถงึ จะไม่ตดิ ตอ่ ดว้ ยอกี ตอ่ ไปเด็ดขาด ตวั อย่าง :เพอื่ นตวั แสบโกงเงนิ ฉันไปเป็ นแสน ฉันน่ะกรวดนา้ คว่าขนั เลย 2.กระดกี้ ระดา้ หมายถงึ คนทม่ี อี าการดใี จสุดๆ ตนื่ เตน้ มากๆ จนแสดงอาการ ทม่ี า : กระดเ่ี ป็ นปลาตวั เล็ก ๆ อาศยั อยูใ่ นหนอง บงึ หรอื ลาคลองทว่ั ไป ยามอากาศรอ้ นจดั และนา้ แหง้ ขอด ปลากระดกี่ ็ดนิ้ ขลุกขลกั เพราะขาดนา้ ถา้ มคี นชอ้ นเอาไปปล่อยในลาธารทม่ี นี ้า มนั จะดดี ตวั ขนึ้ ๆ ลง ๆ ตวั อย่าง เมอ่ื ป้ าสมศรไี ดร้ ูข้ า่ วว่าลกู ชายสอบตดิ คณะแพทย ์ ก็แสดงอาการราวกบั กระดไ่ี ดน้ ้าทาใหช้ าวบา้ นในระแวกนั้นตา่ งตกใจและสงสยั วา่ ป่ าสมศรเี ป็ นอะไร ทาไมถงึ ดใี จขนาดนั้น 3. กนิ น้าใตศ้ อก หมายถงึ การจายอมตกอยใู่ นสถานะทเ่ี ป็ นรองเขา ไม่สามารถเทยี มหนา้ เทยี มตา ทมี่ า สมยั กอ่ นคนไทยนิยมใชก้ ระบวย ซง่ึ มดี า้ มยาวตกั นา้ จากโอง่ มาดม่ื ขณะยกกระบวยจรดทปี่ ากเพอื่ ดม่ื นาส่วนหน่ึงจะไหลจากกระบวยไปตามมอื และรวมตวั ไหลลงตรงปลายศอก หากมผี ูอ้ า้ ปากรอรบั นา้ จากใตศ้ อกก็จะไดน้ า้ พอกลว้ั คอ

ตวั อย่าง : ถงึ จะรกั เขามากแคไ่ หน ฉันก็ไม่ยอมกนิ นา้ ใตศ้ อกใคร 4.น้าขนึ้ ใหร้ บี ตกั หมายถงึ มโี อกาสดใี หร้ บี ทา ทมี่ า : สมยั กอ่ นคนใชน้ ้าในแม่นา้ ลาคลองเพอื่ อปุ โภคบรโิ ภค นา้ จะขนึ้ เป็ นเวลา เวลาน้าขนึ้ นา้ จะเปี่ ยมฝ่ังใสสะอาดและตกไดง้ ่าย แตเ่ วลานา้ ลงนา้ จะขอดตกั ยากและมกั ตดิ โคลนตมขนึ้ มา เมอ่ื นา้ ขนึ้ ผูค้ นจงึ รบี ตกั ใส่ตมุ่ เพอ่ื ใหไ้ ดน้ ้าทส่ี ะอาดไวใ้ ช ้ ตวั อย่าง ตอนนีม้ งี านเขา้ มามาก ก็ใหร้ บั ไว ้ อย่ามวั ขเี้ กยี จอยู่เลย น้าขนึ้ ใหร้ บี ตกั จะไดม้ รี ายไดเ้ พม่ิ ขนึ้ 5.มอื ไมพ่ าย เอาเทา้ ราน้า ทม่ี า : คาวา่ “รานา้ ในสานวนนี้ แปลวา่ ตา้ นน้า ซง่ึ การกระทาดงั กลา่ ว ทาใหพ้ ายเรอื ลาบากตอ้ งใชแ้ รงมากขนึ้ ผูท้ ล่ี งเรอื ลาเดยี วกบั คนอนื่ นอกจากจะไม่ชว่ ยพายเรอื แลว้ ยงั จะเอาเทา้ รานา้ เลน่ ทาใหค้ นอน่ื พายเรอื ลาบากขนึ้

ตวั อย่าง : เขาไม่ชว่ ยทางานสกั อย่าง แลว้ ยงั คอยคดั คา้ นทกุ เรอื่ ง คนอะไรมอื ไม่พาย เอาเทา้ ราน้า หมวดสานวนสุภาษติ เกยี่ วกบั เสอื 1.จบั เสอื มอื เปลา่ ทมี่ า : เสอื เป็ นสตั วด์ รุ า้ ย การจะจบั เสอื ตอ้ งมเี ครอื่ งมอื พรอ้ ม คนทจ่ี บั เสอื มอื เปล่าได ้ จงึ ถอื วา่ เกง่ และฉลาด ตวั อยา่ ง : เขาทาธรุ กจิ อย่างจบั เสอื มอื เปล่า แท ้ ๆ ไม่ไดล้ งทนุ อะไรเลย แตไ่ ดก้ าไรมาก 2. เสอื ซอ่ นเลบ็ หมายถงึ ผูท้ มี่ คี วามเกง่ กลา้ สามารถแตไ่ ม่แสดงออกมาให ้ ปรากฏ หรอื เล่หก์ ลอยใู่ นใจแตซ่ อ่ นความรา้ ยกาจไว ้ ทมี่ า : ปกตเิ สอื จะงอเล็บไวใ้ นเนือ้ จะกางเล็บออกมาก็ต่อเมอื่ ตอ้ งการตะปบเหยอ่ื หรอื ตอ่ สูศ้ ตั รู

ตวั อย่าง : เพอื่ นบา้ นคนใหม่ของฉันเป็ นคนหนา้ ตาดี สุภาพเรยี บรอ้ ย มสี มั มาคารวะ เมอ่ื วานเขาถกู จบั ขอ้ หามอื ปื นรบั จา้ ง ฆา่ คนตายมาแลว้ หลายศพ นี่แหละนะ เสอื ซอ่ นเล็บ จรงิ ๆ เลย 3. เสอื นอนกนิ หมายถงึ คนทไ่ี ดร้ บั ผลประโยชนห์ รอื ผลกาไรดว้ ยอานาจหรอื อทิ ธพิ ลของตนโดยไม่ตอ้ งลงทนุ ลงแรง ทมี่ า : ลกั ษณะของเสอื เวลาเดนิ มกั ลากหางไปเรอื่ ย ๆ ทาใหเ้ หยอื่ ไม่ระแวง แตพ่ อไดท้ าเสอื ก็เขา้ ตะครบุ เหยอ่ื ทนั ที เปรยี บเหมอื นคนคดิ จะทารา้ ยหรอื คดิ มดิ มี ริ า้ ยกบั ใคร แต่แกลง้ ทาเป็ นไม่สนใจ พอไดโ้ อกาสก็เขา้ จดั การทนั ที ตวั อย่าง : เขาทาตวั เป็ นเสอื นอนกนิ ใชอ้ ทิ ธพิ ลเรยี กบรษิ ทั ผูร้ บั เหมามาประมูลแลว้ คอยรบั เปอรเ์ซน็ ตส์ บายไป หมายถงึ คนทท่ี าทา่ เชอื่ งซมึ เป็ นกลอบุ ายใหผ้ ูอ้ นื่ ตายใจ แลว้ เขา้ ทาการอย่างใดอยา่ งหน่ึงโดยไม่ทนั ใหร้ ูต้ วั

ทมี่ า ลกั ษณะของเสอื เวลาเดนิ มกั ลากหางใบเรอื่ ย ๆ ทาใหเ้ หยอ่ื ไม่ระแวง แตพ่ อไดท้ าเสอื ก็เขา้ ตะครบุ เหยอ่ื ทนั ที เปรยี บเหมอื นคนคดิ จะทารา้ ยหรอื คดิ มดี มี ริ า้ ยกบั ใคร แตแ่ กลง้ ทาเป็ นไม่สนใจ พอไดโ้ อกาสก็เขา้ จดั การทนั ที ตวั อย่าง ฉันเห็นเขาทา่ ทางเชอ่ื ง ๆ เป็ นเสอื ลากหาง ประเดยี วเดยี วก็กระชากสรอ้ ยไปเสยี แลว้ 5.เสอื สนิ้ ตวกั หมายถงึ เมอ่ื จวนตวั หมดหนทางหนีก้ ็ยดึ สอู ้ ย่างไม่คดิ ชวี ติ ทมี่ า : ควกั หรอื วกั เป็ นเครอ่ื งใชด้ กั ขา้ มเละแกง มลี กั ษณะคลา้ ยองุ ้ เทา้ เสอื ซง่ึ งอหมุ ้ เสอื สนิ้ ตวกั โดยปรยิ ายหมายถงึ เมอ่ื ไม่มเี ล็บทจ่ี ะใชต้ ่อสู ้ สานวนนี้ มคี วามหมายเหมอื น “หมาจนตรอก” ซงึ่ บางทกี ็กล่าวว่า “เสอื สนิ้ ตวกั สุนัขจนตรอก” สุนัขจนตรอกคอสนุ ัขทว่ี ง่ิ หนีการไล่ลา่ เขา้ ไปจนถงึ ทางตนั ทไ่ี ปไม่ไดอ้ กี ทงั้ เสยี และสุนัขทต่ี กอยู่ในฐานะจวนตวั หมดหนทางก็มกั จะหนั มาสูเ้ อาตวั รอด ตวั อยา่ ง : คณุ รกุ ไม่จนเขากลายเป็ น เสยี สนิ้ ตวกั อยา่ งนั้น เขาก็ตอ้ งซดี สูอ้ ย่างไม่คดิ ชวี ติ ซงึ่ ไม่เกดิ ผลดตี ่อใครเลย - หมวดสานวน สุภาษติ เกยี่ วกบั ววั 1. ววั สนั หลงั หวะ มคี าตอ่ ทา้ ยคอื “ววั สนั หลงั ขาด เห็นกาบนิ ผาดก็ตกใจ” หรอื บางทเี่ รยี กกนั ว่า\"ววั สนั หลงั หวะ”

หมายถงึ ผูท้ ที่ อ่ี ะไรผดิ ไปแลว้ มอี าการสอ่ พริ ธุ ใหเ้ ห็น กลวั วา่ จะมคี นทรี่ ูเ้ รอื่ งมาพูดใหค้ นอนื่ ๆรเู ้ รอื่ งนี้ ทม่ี า : เปรยี บเปรยถงึ ววั ทเ่ี ป็ นแผลทห่ี ลงั มกั จะมอี กี ามาจกิ แผลบอ่ ยๆ ตวั อย่าง : เด็กชายสมชายแอบขโมยขนมของคณุ ครู แลว้ นาขนมไปกนิ หลงั หอ้ งเรยี น วนั ต่อมาเมอื่ ครเู รยี กชอื่ เขาก็ตกใจแสดงอาการมพี ริ ธุ ออกมา ตรงกบั สานวนไทยทว่ี ่า “ววั สนั หลงั หวะ” ๒) ววั หายลอ้ มคอก สานวนสุภาษิตนี้ หมายถงึ มเี หตกุ ารณท์ เ่ี สยี หายเกดิ ขนึ้ มาแลว้ ถงึ จะมาหาวธิ แี กไ้ ขป้ องกนั ภายหลงั ซง่ึ ทถี่ กู ควรจะคดิ หาทางป้ องกนั ไม่ใหเ้ หตุการณเ์ กดิ ขนึ้ แต่แรก ทมี่ า : เปรยี บเปรยถงึ การทม่ี วี วั หายหรอื ถกู ขโมยไปแลว้ คนเลยี้ งจงึ หาทางแกไ้ ขดว้ ยการทาคอกไวใ้ หว้ วั เพอื่ ป้ องกนั ววั หาย ซง่ึ หากทา่ ดอกไวต้ ง้ั แตแ่ รกววั ก็ไม่หาย ตวั อยา่ ง เป็ นตวั อยา่ งใหเ้ ห็นกนั บ่อยๆในหนา้ หนังสอื พมิ พ ์ เชน่ ถนนชารุต เกดิ อบุ ตั เิ หตุ แลว้ ตอ่ ยมาเขยี นป้ ายเตอื น หรอื ซอ่ มแซมถนน

ตอ้ งรอใหเ้ กดิ การสูญเสยี กอ่ นจงึ คอ่ ยหาทางป้ องกนั แบบนีต้ รงกบั สานวนไทยที่ ว่า “ววั หายลอ้ มคอก” หมวดทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั การเมอื ง การเมอื งเป็ นเรอ่ื งทย่ี ากและวนุ่ วาย ดงั นั้นเวลาเราจะพูดถงึ เหตกุ ารณท์ เ่ี กดิ ขนึ้ หรอื ประเด็นของเรอ่ื งตา่ ง ๆ ถา้ ใชส้ านวนเขา้ ชว่ ยก็น่าจะทาใหก้ ารพูดคยุ ออกรสชาตยิ งิ่ ขนึ้ แถมยงั ขมวดเรอื่ งหรอื ประเด็นทจ่ี ะตอ้ งพูดจนยดื ยาวใหส้ นั้ กระชบั ลงไดด้ ว้ ย สานวนไทย ทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั การเมอื ง หรอื เหตกุ ารณท์ ก่ี าลงั เป็ นกลา่ วขวญั ถงึ ในปัจจบุ นั เชน่ 1.กระเบอื้ งจะเฟื่ องฟู ลอย น้าเตา้ น้อยจะถอยจม หมายถงึ เกดิ เหตอุ าเพศในบา้ นเมอื งคนชว่ั จะรงุ่ เรอื งคนดจี ะตกอบั ทม่ี า : สานวนนีม้ าจากคาพยากรณค์ รงั้ กรงุ เกา่ กระเบอื้ งเป็ นของหนักซง่ึ ควรจะจมน้าแตก่ ลบั ลอยขนึ้ มา เปรยี บเหมอื นคนชว่ั ทไี่ ดเ้ ป็ นใหญ่ ทาใหป้ ระชาชนเดอื ดรอ้ น นา้ เตา้ เป็ นพชื ผลจาพวกฟักแฟง เมอื่ แกแ่ ละแหง้ จะเบาและลอยนา้ ไดแ้ ตก่ ลบั จมลงไปเปรยี บเหมอื นคนดแี ต่ถกู กดี กนั ไม่มโี อกาสเป็ นใหญ่ การทก่ี ระเบอื้ งลอยแต่น้าเตา้ จม ถอื ว่าเป็ นลางรา้ ย ตวั อยา่ ง : บา้ นเมอื งทุกวนั นี้ กระเบอื้ งจะเฟื่ องฟูลอย น้าเตา้ นอ้ ยจะถอยจม เพราะคนชว่ั รงุ่ เรอื งมากกวา่ คนดี 2. กอ่ หวอด หมายถงึ เรมิ่ จบั กลมุ่ เพอื่ กอ่ การอยา่ งใดอยา่ งหน่ึง ทม่ี า : สานวนนีม้ าจากการวางไขข่ องปลาบางชนิด เมอื่ จะวางไขป่ ลาตวั ผูต้ วั เมยี ทเ่ี ป็ นคกู่ นั จะชว่ ยพน้ นา้ ใหเ้ กดิ ฟองไปตดิ ตามหญา้ รก ๆ ในนา้ ฟองน้าทเ่ี กดิ ขนึ้ นีเ้ รยี กว่า “หวอต” สาหรบั เป็ นทวี่ างไข่ ไขป่ ลาจะอาศยั หวอดนีอ้ ยู่จนเจรญิ ขนึ้ เป็ นลกู ปลา ตวั อยา่ ง : พนักงานแผนกนีก้ าลงั กอ่ หวอด เรยี กรอ้ งใหเ้ พมิ่ คา่ แรงขน้ั ตา่ พนักงานบรษิ ทั อนื่ ๆ ก็สนับสนุนและพรอ้ มทจี่ ะเขา้ รว่ มชมุ นุมดว้ ย

3.กงิ้ กา่ ไดท้ อง หมายถงึ ผูท้ ไ่ี ดด้ แี ลว้ ลมื ตวั เห่อเหมิ หยง่ิ ผยอง ทม่ี า : สานวนนีม้ าจากนิทานโบราณซง่ึ เล่าว่า พระราชาเสด็จไปประพาสอทุ ยาน กงิ้ กา่ เกงิ้ กา่ เห็นพระราชาก็ผงกหวั ทาความเคารพ พระราชาพอพระทยั จงึ ใหเ้ งนิ คนสวนซอื้ เศษเนือ้ ใหก้ งิ้ กา่ กนิ ทกุ วนั วนั หน่ึงคนสวนหาซอื้ เศษเนือ้ ไม่ได ้ จงึ เอาเงนิ ซอื้ เศษทองผูกใหท้ คี่ อกงิ้ กา่ ตอ่ มาพระราชาเสด็จประพาสอทุ ยานอกี กงิ้ กา่ ทาทา่ หยง่ิ รคู ออวดทอง ไม่ยอมผงกหวั คานับพระราขาดงั เคย พระราชาทรงเห็นว่ากงิ้ กา่ นิสยั ไม่ดี หยง่ิ ยโสเพราะไดท้ อง จงึ ทรงใหค้ นสวนเอาทองออกจากคอกงิ้ กา่ และงดซอื้ เศษเนือ้ ใหถ้ งึ คา่ กนิ อกี ตอ่ ไป ตวั อย่าง : ถกู ล็อตเตอรแ่ี คร่ างวลั ทหี่ า้ ทาเป็ นถงึ กาไดต้ อง เชยี วนะเธอ 4. ไกเ่ หน็ ตนี งู งูเหน็ นมไก่ หมายถงึ ต่างฝ่ ายตา่ งรคู ้ วามลบั ของกนั และกนั

ทมี่ า : เป็ นการกลา่ วเปรยี บเสมอื นวา่ ไกส่ ามารถเห็นตนี งู และก็สามารถเห็นนมไกไ่ ด ้ ทง้ั ๆทไ่ี กไ่ ม่มนี มและงูก็ไม่มตี นี ปรากฏใหเ้ ห็น ตวั อยา่ ง: สองคนน้ัน ทะเลาะกนั แลว้ ก็เลกิ รากนั ไป ไม่มใี ครกลา้ ไปฟ้ องหวั หนา้ หรอก ตา่ งคนต่างรคู ้ วามผดิ ของกนั และกนั เหมอื นไม่เห็นตนี งู งูเห็นนมไก่ 5.ชกั ซงุ ตามขวาง หมายถงึ ขดั ขวางผูม้ อี านาจ ยอ่ มไดร้ บั ความเดอื ดรอ้ น ทม่ี า : การชกั หรอื ลากซงุ ถา้ ชกั หรอื ลากตามแนวยาวจะสะดวกกว่าตามขวาง ตวั อย่าง : ทางานแบบ ชกั ซงุ ตามขวาง อยา่ งนี้ เมอื่ ไหรจ่ ะเจรญิ สกั ที 6. ซกั น้าเขา้ ลกึ ชกั ศกึ เขา้ บา้ น หมายถงึ นาสง่ิ ทเี่ ป็ นอนั ตรายหรอื ศตั รเู ขา้ ถงึ ตวั ทมี่ า : รกั นา้ คอื การทดนา้ จากแม่นา้ ลาคลอง เขา้ ไปตามรอ่ งสวน เพอ่ื ใชใ้ นการดแู ลตน้ ไม ้ แตถ่ า้ ระดบั น้าลกึ มากเกนิ ไปก็จะทาใหพ้ ชื สวนเสยี หาย ตวั อย่าง : จะขวนใครเขา้ มาอยู่ดว้ ยก็ใหร้ ะมดั ระวงั เดย๋ี วจะกลายเป็ น ชกั น้าเขา้ ลกึ ชกั ศกึ เขา้ บา้ น 7.คางคกขนึ้ วอ หมายถงึ คนทม่ี ฐี านะต่าตอ้ ย พอไดด้ แี ลว้ ก็มกั แสดงกริ ยิ าโออ้ วด ลมื ตวั ทม่ี า : คางคก เป็ นสตั วค์ รงึ่ บกครง่ึ นา้ มรี ปู รา่ งคลา้ ยกบแตห่ นังหยาบและขรขุ ระน่าเกลยี ด

จงึ มกั เปรยี บกบั คนทตี่ า่ ตอ้ ย วอ เป็ นย่านทมี่ หี ลงั คาเป็ นรปู เรอื น ใชค้ นหาม สมยั กอ่ นผูเ้ ป็ นขนุ บางหรอื มยี ศฐาบรรดาศกั ดจิ์ ะเดนิ ทางไปทใ่ี ดมกั จะน่ังวอ มขี า้ ทาสบรวิ ารหาม ตวั อย่าง แตก่ อ่ นเคยอยสู่ ลมั มาดว้ ยกนั แตน่ อแตง่ งานกบั เศรษฐี ทา่ ทางเธอก็เปลยี่ นไป พบหนา้ เพอื่ นเธอก็ทาเชดิ เหลงิ ไม่ยอมหกั หาย ทาเหมอื น คางคกขนึ้ วอ ไม่มผี ดิ 8.ชา้ งทง้ั ตวั เอาใบบวั ปิ ดไมม่ ดิ หมายถงึ ความผดิ หรอื ความชว่ั รา้ ยแรงทรี่ กู ้ นั ทว่ั จะปิ ดยงั ไงก็ไม่มดิ ทมี่ า-ชา้ งเป็ นสตั วข์ นาดใหญ่ ใบบวั จงึ ไม่พอทจี่ ะปกปิ ดชา้ งได ้ ตวั อยา่ ง ทาทจุ รติ คดโกงขนาดนั้น จะปิ ดบงั อยา่ งไรคนเขาก็รู ้ ชา้ งตายทง้ั ตวั เอาใบบวั ปิ ดไม่มดิ หรอก - หมวดทมี่ ที มี่ าจากวรรณคดี

๓) กนิ จนพุงแตก เป็ นสานวนทานองเยาะหยนั แดกดนั หมน่ั ไส ้ ผูท้ ลี่ ะโมบโลภมาก ไม่รจู ้ กั ประมาณในการกนิ อาหาร หรอื มฉิ ะน้ันก็กลา่ วเป็ นทานองเสยี ดสผี ูท้ คี่ ดโกงทรพั ยส์ นิ คอื โกงไดเ้ ทา่ ไรก็ไม่รจู ้ กั เพยี งพอ ยงั กระทาการทจุ รติ เรอื่ ยไปไม่ละอายบาปกรรม จงึ มกั จะกล่าวกนั วา่ กนิ เขา้ ไปเถอะอกี หน่อยทอ้ งจะแตกตาย โดยนัยดงั นีก้ ็หมายถงึ \"คนทก่ี นิ ตะกละตะกลามอยา่ งตายอดตาย อกี ดว้ ยสานวนนีม้ ที มี่ าจากมหาเวสสนั ดรชาดก กณั ฑม์ หาราช กลา่ วถงึ ตอนท่ี ชชู กขอพระชาสแี ละกณั หาจากพระเวศสนั ดรมาไดแ้ ลว้ ก็พาสองกมุ ารเดนิ ทาง กลบั บา้ นของตน แต่ชชู กหลงทางกลบั เดนิ ไปสู่เมอื งเชตดุ ร ซงึ่ พระเจา้ สญั ชยั พระบดิ าของพระเวสสนั ดรปกครองอยู่ทา้ วสญั ชยั จงึ ไถส่ องกมุ ารจากชชู กดา้ ย พระราชทรพั ยอ์ นั มากมาย แลว้ ประทานเลยี้ งชชู กดว้ ยอาหารอนั อรอ่ ยเลศิ ชชู กตะกละตะกลามกนิ เขา้ ไปจนเกนิ ขนาดทาใหถ้ งึ แกค่ วามตาย การตายของชชู กเป็ นทกี่ ล่าวกนั ตามประสาชาวบา้ นว่า ทอ้ งแตกตาย ซง่ึ น่าจะมาจากอาหารไม่ย่อย 2.จองถนน สานวนนีม้ คี วามหมายวา่ \"เตรยี มแผนการรกุ ลา้ ทขี่ องคนอนื่ ทาวางโต” คาว่า จอง หมายถงึ \"ผูก, สรา้ ง” เพราะฉะนั้น จองถนน ก็คอื “สรา้ งถนน ตามเนือ้ เรอ่ื ง รามายณะ และรามเกยี รตฉิ์ บบั พระราชนิพนธใ์ นรชั กาลที่ 6 กล่าวถงึ พระรามยกไพรพ่ ลลงิ ตดิ ตามรอ่ งรอยนางสดี าไปจนถงึ ฝ่ังมหาสมุทรตรงขา้ มเก าะลงั กา

จะขา้ มไปไม่ไดจ้ งึ เกณฑพ์ ลวานรใหเ้ อาหนิ มาสรา้ งสะพานขา้ มไปลงั กา (ของไทยเราเรยี กว่า สรา้ งถนน จงึ เกดิ ศพั ทว์ ่าจองถนน ซงึ่ มปี รากฏในวรรณคดไี ทยหลายแหง่ เชน่ ในกาสรวลโคลงดน้ั โคลงบทท่ี ๑๐๒ กล่าววา่ รามาธริ าชใช ้ พานร โถกนมุทรอายาน ยา่ นกวา้ ง จองถนนเปลง่ ศลิ ปะศร ผลาญราพน์ ใครอาจมาขวางขา้ กา่ ยกอง บรรณานุกรม https://www.tewfree.com/สุภาษิต https://tanchanok1310.wordpress.com/

https://proverbthai.com/