องค์ประกอบพื้นฐานในการสื่อสารข้อมูล8

องค์ประกอบพน้ื ฐานในการสอื่ สารขอ้ มูล ผูส้ ่งหรอื อุปกรณ์ส่งขอ้ มูล ผูร้ บั หรอื อุปกรณ์รบั ขอ้ มูล ขา่ วสาร สอื่ กลางหรอื ตวั กลางในการนาส่งขอ้ มูล โปรโตคอล ชนดิ ของการสอื่ สาร จดั ทาโดย นางสาว รุจภิ า เพญ็ สวสั ด์ิ แผนกเทคโนโลยสี าระสนเทศ 1 เลขท่ี 9 เสนอ อาจารย์ ทวศี กั ด์ิ หนูทมิ วทิ ยาลยั อาชวี ศกึ ษานครศรธี รรมราช

องค์ประกอบพนื้ ฐานในการสื่อสารข้อมูล องคป์ ระกอบพ้ืนฐานของการส่ือสารขอ้ มูลสามารถแบ่งออกไดเ้ ป็น 5 ส่วน1. ผสู้ ่งหรืออุปกรณ์ส่งขอ้ มูล (Sender) เป็นแหล่งตน้ ทางของการส่ือสารโดยมีหนา้ ที่ในการให้กาเนิดขอ้ มูล หรือเตรียมขอ้ มลู เช่น ผพู้ ดู คอมพิวเตอร์ตน้ ทาง เป็นตน้2. ผรู้ ับหรืออุปกรณ์รับขอ้ มลู (Receiver) เป็นแหล่งปลายทางของการส่ือสาร หรือเป็นอุปกรณ์สาหรับขอ้ มูลท่ีจะนาขอ้ มลู น้นั ไปใชด้ าเนินการต่อไป เช่น ผรู้ ับ คอมพวิ เตอร์ปลายทาง เครื่องพมิ พ์3. ข่าวสาร (Massage) เป็นตวั เน้ือหาของขอ้ มลู ซ่ึงมีไดห้ ลายรูปแบบดงั น้ี คือ- ขอ้ ความ (Text) ขอ้ มูลท่ีอยใู่ นรูปอกั ขระ หรือเอกสาร เช่น ขอ้ ความในหนงั สือ เป็นตน้- เสียง (Voice) ขอ้ มลู เสียงที่แหล่งตน้ ทางสร้างข้ึนมา ซ่ึงอาจจะเป็นเสียงที่มนุษยห์ รืออุปกรณ์บางอยา่ งเป็นตวั สร้างกไ็ ด้- รูปภาพ (Image) เป็นขอ้ มลู ท่ีไม่เหมือนขอ้ ความตวั อกั ษรท่ีเรียงติดต่อกนั แต่จะมีลกั ษณะเหมือนรูปภาพ เช่น การสแกนภาพเขา้ คอมพิวเตอร์ เป็นตน้ เมื่อเปรียบเทียบขอ้ มูลรูปภาพกบั ขอ้ มลูขอ้ ความ แลว้ รูปภาพจะมีขนาดใหญ่กวา่

- สื่อผสม (Multimedia) ขอ้ มลู ที่ผสมลกั ษณะของท้งั รูปภาพ เสียงและขอ้ ความเขา้ ดว้ ยกนั โดยสามารถเคล่ือนไหวได้ เช่น การเรียนผา่ นระบบ VDO conference เป็นตน้ โดยขอ้ มูลจะมีขนาดใหญ่มาก4. ส่ือกลางหรือตวั กลางในการนาส่งขอ้ มูล (Medium) เป็นสื่อหรือช่องทางที่ใชใ้ นการนาขอ้ มลู จากตน้ ทางไปยงั ปลายทาง ซ่ึงอาจเป็นตวั กลางที่มีสายสญั ญาณ เช่น สายไฟ หรือตวั กลางที่ไม่ใช้สายสญั ญาณ เช่น อากาศ เป็นตน้5. โปรโตคอล (Protocol) เป็นขอ้ กาหนดหรือขอ้ ตกลงถึงกฎระเบียบและวธิ ีการท่ีใชใ้ นการสื่อสารเพอื่ ใหผ้ สู้ ่งและผรู้ ับมีความเขา้ ใจตรงกนั

ชนิดของการสื่อสาร1.การสื่อสารขอ้ มูลทิศทางเดียว การสื่อสารขอ้ มลู ทางเดียว (simplea transmission) เป็นการสื่อสารขอ้ มลู ที่มีผสู้ ่งขอ้ มูลทาหนา้ ที่ส่งแต่เพยี งผเู้ ดียวและผรู้ ับทาหนา้ ท่ีรับขอ้ มูลแต่เพยี งอยา่ งเดียว ตลอดการทาการสื่อสารขอ้ มูลกนั ผรู้ ับจะไม่มีการตอบกลบั มายงั ผสู้ ่งเลย การส่ือสารขอ้ มูลในลกั ษณะน้ี เช่น การรับฟังวทิ ยุการดูโทรทศั น์ การรับขอ้ มลู จากเพจเจอร์ เป็นตน้2.การส่งขอ้ มูลสองทิศทางสลบั กนั การสื่อสารขอ้ มูลโดยการส่งขอ้ มลู สองทิศทางสลบั กนั (half-duplex transmission) เป็นการส่ือสารขอ้ มูลท่ีผสู้ ่งเเละผรู้ ับทาหนา้ ที่ผลดั กนั ส่งและรับ โดยที่ระหวา่ งฝ่ ายหน่ึงทาหนา้ ที่ส่ง อีกฝ่ายหน่ึงจะตอ้ งรอใหผ้ สู้ ่งใหเ้ สร็จก่อนถึงจะสามารถส่งกลบั ได้ นน่ั คือ ณ ขณะใดขณะหน่ึง จะมีผสู้ ่งเพียงฝ่ ายเดียวเท่าน้นั ไม่สามารถส่งโตต้ อบกนั ไดใ้ นเวลาเดียวกนั จึงเป็นการผลดั การส่งและรับขอ้ มูล เช่น การใชว้ ิทยสุ ่ือสาร เป็นตน้

3.การส่งขอ้ มูลสองทิศทางพร้อมกนั การสื่อสารขอ้ มูลโดยการส่งขอ้ มลู สองทิศทางพร้อมกนั (full-duplex transmission) เป็นการสื่อสารขอ้ มลู ท่ีท้งั ผสู้ ่งและผรู้ ับสามารถเป็นผสู้ ่งและผรู้ ับพร้อมกนั ไดใ้ นเวลาเดียวกนั นน่ั คือระหวา่ งอีกฝ่ ายหน่ึงทาการส่งขอ้ มลู อยู่ อีกฝ่ ายหน่ึงกส็ ามารถส่งขอ้ มลู ตอบกลบั มาไดเ้ ลยโดย ไม่ตอ้ งรอใหส้ ่งขอ้ มลู หมดก่อน เช่น การคุยโทรศพั ท์ และการสนทนาผา่ นเครือข่ายอินเตอร์เน็ต เป็นตน้