โคลงโลกนิต ฉบับเต็ม

บทที่ ๓ เรื่องที่ ๓ โคลงโลกนิติ ภาษาไทย ชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ ๑ ครพู ตี่ ี่ต๋ี – อ. พีระเสก บริสทุ ธิบ์ วั ทิพย์

ภาษาไทยกบั ครูพต่ี ตี่ ๋ี - อ. พรี ะเสก บริสุทธิบ์ ัวทพิ ย์ สมเด็จพระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ กรมพระยาเดชาดิศร

ภาษาไทยกับครพู ตี่ ต่ี ี๋ - อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิ์บัวทิพย์ ประวัติผู้แต่ง สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเดชาดิศร - ประสตู เิ มือ่ วนั ท่ี ๑๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๓๓๖ - พระราชโอรสในพระบาทสมเดจ็ พระพุทธเลิศหล้านภาลยั - ทรงวา่ ราชการ ตาแหนง่ กรมอาลกั ษณ์ ตงั้ แตส่ มยั รัชกาลท่ี ๒–๔ - สิ้นพระชนมใ์ น พ.ศ. ๒๔๐๒ - เป็นตน้ ราชสกุล เดชาตวิ งศ์

ภาษาไทยกบั ครูพตี่ ต่ี ี๋ - อ. พรี ะเสก บริสุทธ์ิบวั ทพิ ย์ ประวตั ิผแู้ ตง่ สมเด็จพระเจา้ บรมวงศ์เธอ กรมพระยาเดชาดิศร - ผลงานพระราชนิพนธ์ ๑. โคลงโลกนิติ ๒. โคลงภาพตา่ งภาษา ๓. โคลงนิราศเสด็จไปทพั เวียงจันทน์ ๔. ฉนั ท์ดษุ ฎีสงั เวยสรรเสริญพระพุทธมหามณีรัตนปฏมิ ากร ๕. ประกาศพระราชพิธีตา่ งๆ

ภาษาไทยกับครพู ตี่ ตี่ ๋ี - อ. พรี ะเสก บริสทุ ธบ์ิ ัวทิพย์ โคลงโลกนิติ (โคลง - โลก - กะ - นิด) ครรโลงโลกนิติ นมนาน มีแตโ่ บราณกาล เก่าพรอ้ ง เปน็ สุภสิตสาร สอนจติ กลด่งั สรอ้ ยสอดคลอ้ ง เว่ยี ไว้ในกรรณ *ครรโลง มาจากคาวา่ โคลง

ภาษาไทยกับครูพตี่ ่ตี ๋ี - อ. พีระเสก บริสทุ ธบ์ิ ัวทิพย์ โคลงโลกนิติ เปน็ โคลงที่มีเน้อื หาสอนและเตือนใจ มีที่มาจากคัมภีร์ตา่ งๆของ อินเดียโบราณแตง่ ด้วยโคลงสีส่ ุภาพ เมือ่ พระบาทสมเดจ็ พระนง่ั เกลา้ เจา้ อยหู่ วั รัชกาลที่ ๓ ทรงปฏิสงั ขรณ์ วดั พระเชตุพนวิมลมังคลาราม ราชวรมหาวิหาร ตง้ั แต่ พ.ศ. ๒๓๗๔ มีพระราชประสงค์ให้จารึกสภุ าษิตคาสอนลงบนแผ่นศิลา ประดับไวใ้ นวดั เพื่อให้คนจดจาขอ้ ทีด่ ีงามและนาไปปฏบิ ตั ิได้

ภาษาไทยกบั ครูพต่ี ่ีต๋ี - อ. พีระเสก บริสทุ ธิบ์ ัวทพิ ย์ แผนผังโคลงสีส่ ุภาพ สีแดง - ตาแหนง่ คาเอก สีฟ้า - ตาแหนง่ คาโท

ภาษาไทยกับครูพตี่ ีต่ ๋ี - อ. พีระเสก บรสิ ุทธิ์บวั ทพิ ย์ โคลงโลกนิติ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศเ์ ธอ กรมพระยาเดชาดิศร ทรงชาระโคลง พระราชนิพนธ์สานวนเก่า แลว้ จารึกไว้ที่ วดั พระเชตพุ นฯ พร้อมทัง้ บันทึกไวใ้ นสมุดไทย

ภาษาไทยกบั ครพู ตี่ ่ีต๋ี - อ. พีระเสก บริสุทธ์ิบวั ทิพย์ โคลงโลกนิติที่สมเดจ็ ฯ กรมพระยาเดชาดิศร ทรงชาระมี ท้งั หมด ๕๙๓ บท เปน็ คาสอนทีใ่ ห้ข้อคิดเตือนใจ และใหข้ ้อเสนอแนะ ที่เกีย่ วข้องกับพฤติกรรมของคนในสงั คม มุ่งสอนให้เปน็ คนดีและ ปฏิบัติได้อย่างถกู ต้องในสงั คม นาความรไู้ ปใช้ในชีวิตประจาวนั และ การอยรู่ ว่ มกนั อย่างมีความสุข

ภาษาไทยกับครูพตี่ ่ตี ๋ี - อ. พีระเสก บรสิ ุทธิ์บวั ทิพย์ แผน่ ศิลาจารึกโคลงโลกนิติ ประดบั บริเวณดา้ นนอกศาลาทิศพระมณฑป วดั พระเชตพุ นวิมลมังคลาราม ราชวรมหาวหิ าร

ภาษาไทยกบั ครพู ต่ี ่ีต๋ี - อ. พีระเสก บริสทุ ธบิ์ ัวทพิ ย์ ตัวอยา่ งสมดุ ไทยดาและสมดุ ไทยขาว

ภาษาไทยกับครพู ตี่ ีต่ ๋ี - อ. พีระเสก บริสทุ ธ์ิบวั ทพิ ย์ ตัวอยา่ งโคลงโลกนิติ มิตรพาลอย่าคบให้ สนิทนกั กลา่ วใกล้ พาลใชม่ ิตรอย่ามัก เอาโทษ ใสน่ า ครั้นคราวเครียดคุมชัก รู้เหตุสิ่งใดไซร้ สอ่ สิน้ กลางสนาม

ภาษาไทยกับครูพต่ี ี่ตี๋ - อ. พรี ะเสก บริสทุ ธบิ์ ัวทิพย์ รนู้ ้อยว่ามากรู้ เริงใจ กลกบเกิดอยใู่ น สระจอ้ ย ไป่เหน็ ชเลไกล กลางสมุทร ชมวา่ น้าบ่อนอ้ ย มากลา้ ลึกเหลอื พระสมทุ รสุดลึกล้น คณนา สายดิ่งทิง้ ทอดมา หยง่ั ได้ เขาสงู อาจวดั วา กาหนด จิตมนษุ ย์นี้ไซร้ ยากแทห้ ย่งั ถึง

ภาษาไทยกับครูพต่ี ต่ี ี๋ - อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธ์ิบัวทิพย์ ปลารา้ พันหอ่ ด้วย ใบคา ใบก็เหมน็ คาวปลา คละคล้งุ คือคนหมไู่ ปหา คบเพื่อน พาลนา ได้แตร่ ้ายร้ายฟุง้ เฟื่องให้เสียพงศ์ การคบคนชว่ั หรือคนพาลยอ่ มนามาซึง่ ความมวั หมอง

ภาษาไทยกบั ครพู ตี่ ตี่ ๋ี - อ. พรี ะเสก บริสทุ ธ์ิบวั ทิพย์ ใบพอ้ พันห่อหุ้ม กฤษณา หอมระรวยรสพา เพริศด้วย คือคนเสพเสนห่ า นักปราชญ์ ความสขุ ซาบฤาม้วย ดุจไมก้ ลิ่นหอม การคบคนดีย่อมนาซึ่งความสุขและชื่อเสียง

ภาษาไทยกบั ครูพต่ี ต่ี ี๋ - อ. พรี ะเสก บริสทุ ธ์ิบวั ทิพย์ ผลเดือ่ เมือ่ สุกไซร้ มีพรรณ ภายนอกแดงดฉู ัน ชาดบา้ ย ภายในย่อมแมลงวนั หนอนบ่อน ดุจดังคนใจร้าย นอกน้ันดูงาม การคบการคบคนอย่ามองเพียงความงดงามภายนอก

ภาษาไทยกบั ครพู ตี่ ี่ตี๋ - อ. พีระเสก บริสุทธบิ์ ัวทิพย์ ขนุนสุกสลา้ งแห่ง สาขา ภายนอกเห็นหนามหนา หนัน่ แท้ ภายในย่อมรสา เอมโอช สาธุชนนั้นแล้ เลิศดว้ ยดวงใจ การคบใหม้ องทีค่ วามงามภายในเหมือนกบั ขนนุ

ภาษาไทยกับครูพตี่ ่ีต๋ี - อ. พีระเสก บริสทุ ธ์ิบวั ทิพย์ นาคีมีพิษเพีย้ ง สรุ ิโย เลื้อยบท่ าเดโช แชม่ ชา้ พิษนอ้ ยหยิ่งโยโส แมลงป่อง ชแู ต่หางเองอ้า อวดอ้างฤทธี ผมู้ ีความรู้ ความสามารถยอ่ มไม่อวดตนหรือคุยโม

ภาษาไทยกับครูพตี่ ต่ี ี๋ - อ. พีระเสก บริสทุ ธ์ิบวั ทพิ ย์ ความร้ผู ูป้ ราชญ์นน้ั นกั เรียน ฝนท่ังเทา่ เข็มเพียร ผ่ายหนา้ คนเกียจเกลียดหนา่ ยเวยี น วนจิต กลอุทกในตระกร้า เปี่ยมล้นฤามี คนทีม่ คี วามหยันหมนั่ เพียรแมท้ ากจิ การใดทีย่ ากก็ย่อมสาเรจ็ แต่คน เกียจครา้ นทาสิง่ ใดไม่สาเร็จเหมือนกับการตักน้าในตะกรา้

ภาษาไทยกบั ครพู ตี่ ต่ี ี๋ - อ. พีระเสก บริสุทธิ์บวั ทพิ ย์ งาสารฤาห่อนเหีย้ น หดคืน คากลา่ วสาธุชนยืน อย่างนนั้ ทุรชนกล่าวคาฝืน คาเล่า หัวเตา่ ยาวแลว้ สัน้ เลห่ ล์ ิน้ ทรชน คาพูดของคนทีย่ ึดมัน่ ในคาพูดเปรียบเสมอื นงาช้างที่งอกแล้วไมห่ ด คืนแต่คาพูดของคนชั่ว ย่อมกลับไปกลบั มาเหมือนหวั เตา่ ทีผ่ ลบุ ๆโผล่ ๆ

ภาษาไทยกับครพู ต่ี ่ตี ี๋ - อ. พีระเสก บรสิ ทุ ธบิ์ ัวทิพย์ ห้ามเพลิงไว้อยา่ ให้ มีควนั หา้ มสรุ ิยแสงจนั ทร์ สอ่ งไซร้ หา้ มอายุให้หนั คืนเล่า ห้ามดงั นี้ไวไ้ ด้ จึง่ หา้ มนินทา การห้ามธรรมชาติทง้ั ๔ ประการไมใ่ ห้ดาเนินไปว่าเปน็ สิง่ ท่ยี ากแลว้ การห้ามไมใ่ หค้ นนินทายังยากกว่า

ภาษาไทยกับครูพต่ี ี่ต๋ี - อ. พีระเสก บริสทุ ธิ์บวั ทิพย์ เว้นวิจารณ์วา่ งเว้น สดบั ฟัง เว้นที่ถามอันยัง ไป่รู้ เว้นเลา่ ลิขิตสงั - เกตวา่ ง เวน้ นา เว้นด่ังกล่าววา่ ผู้ ปราชญไ์ ดฤ้ ามี คนทีจ่ ะเป็นปราชญน์ นั้ ต้องยึดถือหวั ใจนักปราชญ์ คือ สุ. จิ. ป.ุ ลิ. ฟงั คิด ถาม เขียน

ภาษาไทยกบั ครพู ตี่ ต่ี ๋ี - อ. พีระเสก บรสิ ทุ ธบิ์ วั ทิพย์ ตัวอย่างคาสอนจากโคลงโลกนิติ สอนใหท้ าความดี สนิมเหล็กเกิดแตเ่ นื้อ ในตน กินกัดเนือ้ เหล็กจน กรอ่ นขรา้ บาปเกดิ แตต่ นคน เปน็ บาป บาปยอ่ มทาโทษซา้ ใสผ่ ู้บาปเอง สอนใหร้ ้จู กั ความดี ความชว่ั การที่เราได้รบั ผลอยา่ งไรย่อมมีเหตุมาจาก การกระทา ของตนเอง คนที่ทาดีย่อมได้ผลดี

ภาษาไทยกบั ครพู ต่ี ตี่ ี๋ - อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธ์ิบัวทพิ ย์ สอนใหท้ าความดี เขาหนัง โคควายวายชีพได้ อยไู่ ซร้ ขารรา่ ง เป็นส่งิ เป็นอันยัง แตร่ ้ายกลับดี คนเด็ดดบั สูญสงั - เป็นช่อื เป็นเสียงได้ วัวควายเมือ่ ตายยังมีเขาและหนงั ที่ยงั เป็นประโยชน์ ส่วนคนเราเมือ่ ตายแล้ว คงเหลือแต่เกียรติยศชือ่ เสียง ความดี ความชว่ั ให้คนจดจาได้ เท่าน้นั

ภาษาไทยกบั ครพู ต่ี ีต่ ี๋ - อ. พีระเสก บริสทุ ธิ์บัวทพิ ย์ สอนใหร้ จู้ ักประมาณตนเอง พอตัว นกน้อยขนน้อยแต่ อยู่ได้ ไพเพิด รังแต่งจุเมียผวั อยา่ ใหค้ นหยัน มกั ใหญ่ยอ่ มคนหววั ทาแต่ตัวพอไซร้ สอนใหร้ ูจ้ กั ประเมินความสามารถและประมาณกาลังของตนเอง เหมือนนกท่ตี วั เล็กทารังพอตัว สอดคลอ้ งกับแนวพระราชดาริเศรษฐกพิ อเพียง

ภาษาไทยกับครูพตี่ ่ตี ๋ี - อ. พรี ะเสก บริสุทธิ์บัวทิพย์ สอนใหร้ ู้จกั พจิ ารณาคนและรู้จักคบคน กา้ นบวั บอกลึกตื้น ชลธาร มารยาทสอ่ สันดาน ชาติเชือ้ โฉดฉลาดเพราะคาขาน ควรทราบ หย่อมหญ้าเหี่ยวแห้งเรื้อ บอกร้ายแสลงดิน กา้ นบวั สามารถบอกความลึกตืน้ ของนา้ ได้ กิริยามารยาทยอ่ ม สามารถบ่งบอกการเลี้ยงดทู ี่ได้รับได้ เชน่ เดียวกบั คาพดู ที่สามารถรวู้ า่ ผู้พูด ฉลาดหรือโง่ หรือหญา้ ทีเ่ หีย่ วแหง้ ยอ่ มสามารถบอกไดว้ า่ ดินบริเวณนัน้ ไมด่ ี

ภาษาไทยกับครพู ตี่ ี่ต๋ี - อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิบ์ วั ทพิ ย์ สอนให้รู้จกั พจิ ารณาคนและรจู้ กั คบคน คณนา พระสมทุ รสดุ ลึกลน้ หยั่งได้ กาหนด สายดิง่ ท้งิ ทอดมา ยากแท้หยง่ั ถึง เขาสูงอาจวดั วา จิตมนุษยน์ ีไ้ ซร้ เปรยี บเทยี บจิตใจของคนกับความลึกของมหาสมทุ ร ทีแ่ มจ้ ะลกึ เพียงใดกย็ ังวัดไดห้ รือแม้ภูเขาที่สงู เพียงใดก็ยังวัดได้ แตจ่ ิตใจของคนวัดไดย้ าก

ภาษาไทยกับครูพตี่ ต่ี ๋ี - อ. พีระเสก บรสิ ุทธิบ์ ัวทพิ ย์ สอนใหร้ ู้จักพจิ ารณาคนและรู้จักคบคน มิตรพาลอย่าคบให้ สนิทนัก พาลใชม่ ิตรอย่ามัก กลา่ วใกล้ คร้ันคราวเคียดคุมชัก เอาโทษ ใส่นา รเู้ หตุสิ่งใดไซร้ ส่อสิ้นกลางสนาม สอนใหห้ า่ งไกลจากความชว่ั เพราะหากคบคนชั่วเปน็ มิตร เมื่อถึงเวลาผิดใจกนั เขาก็สามารถใส่รา้ ยเราได้

ภาษาไทยกับครพู ตี่ ตี่ ี๋ - อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธบ์ิ วั ทิพย์ สอนไม่ให้ทาตามผู้อืน่ ใจตาม เหน็ ท่านมีอยา่ เคลิ้ม อย่าคร้าน การกิจ เรายากหากใจงาม อย่าท้อทากิน อตุ สา่ ห์พยายาม เอาเยีย่ งอยา่ งเพือ่ นบา้ น เมือ่ เหน็ ผ้อู ืน่ มัง่ มีกไ็ ม่ควรโลภ ไม่ควรอยากมีอยากไดอ้ ย่างเขา ถึงจะยากจนกใ็ หห้ มัน่ ทามาหากนิ อยา่ เกียจคร้านและทอ้ แท้

ภาษาไทยกับครพู ต่ี ต่ี ี๋ - อ. พรี ะเสก บริสทุ ธ์บิ ัวทิพย์ สอนให้มีความกตญั ญู พสธุ า คุณแม่หนาหนกั เพี้ยง กาศกวา้ ง เมรมุ าศ คุณบิดรดจุ อา - อาจสสู้ าคร คุณพีพ่ ่างศิขรา คณุ พระอาจารย์อา้ ง สอนใหร้ ู้จกั พระคุณของบิดา มารดาและครู โดยใชก้ าร เปรยี บเทยี บกับสิ่งแวดลอ้ ม เช่น พระคุณของแมน่ ั้นยิ่งใหญ่เปรียบไดก้ ับ แผ่นดิน

ภาษาไทยกับครูพตี่ ต่ี ี๋ - อ. พรี ะเสก บริสทุ ธิบ์ วั ทิพย์ สอนให้เป็นคนมวี าจาอ่อนหวาน ออ่ นหวานมานมติ รลน้ เหลือหลาย หยาบบม่ ีเกลอกราย เกลื่อนใกล้ ดจุ ดวงศศิฉาย ดาวดาษ ประดับนา สรุ ยิ ะส่องดาราไร้ เพื่อร้อนแรงแสง คนท่พี ดู จาอ่อนหวานยอ่ มมีเพือ่ นมาก เปรียบไดก้ ับดวงจันทรท์ ีม่ ีดาวมา รายล้อม ถ้าพดู จาหยาบกระดา้ งกเ็ หมือนดวงอาทิตย์ทีแ่ สงรอ้ นแรง ไมม่ ีใครอยากอยูใ่ กล้

ภาษาไทยกับครูพตี่ ต่ี ๋ี - อ. พรี ะเสก บริสุทธบิ์ ัวทิพย์ วรรณศิลปท์ ี่ปรากฏในโคลงโลกนติ ิ ๑. นาธรรมชาติและสิ่งใกล้ตวั มาใช้เป็นความเปรียบ เชน่ นาก้านบัวที่สามารถบอกความลึกของน้าและหญา้ ที่บอกสภาพ ของดินมาเปรียบกบั กริยามารยาทของคน ทีส่ ามารถพิจารณาได้วา่ มีการอบรม เลย้ี งดูอย่างดีจากครอบครัว

ภาษาไทยกับครพู ต่ี ่ีตี๋ - อ. พรี ะเสก บริสทุ ธบ์ิ ัวทพิ ย์ ๒. ใช้คเู่ ปรียบตรงขา้ ม ทาให้เหน็ ความแตกต่างกนั อยา่ งชดั เจน รักกนั อยูข่ อบฟ้า เขาเขียว เสมออยู่หอแห่งเดียว รว่ มห้อง ชังกันบ่แลเหลียว ตาตอ่ กันนา เหมอื นขอบฟ้ามาป้อง ปา่ ไมม้ าบงั รกั - ไกลกเ็ หมือนใกล้ ชงั - ใกล้ก็เหมือนไกล

ภาษาไทยกบั ครูพต่ี ่ตี ี๋ - อ. พีระเสก บริสทุ ธ์บิ วั ทพิ ย์ ๓. ใช้คาทีเ่ ขา้ ใจง่าย ถ้อยคาที่ใชไ้ มค่ ่อยมีคาศัพท์ยาก ทาให้เขา้ ใจเนื้อหาได้อย่างรวดเร็ว รู้น้อยว่ารมู้ าก เรงิ ใจ กลกบเกิดอยใู่ น สระจอ้ ย ไปเ่ หน็ ชเลไกล กลางสมุทร ชมวา่ นา้ บ่อน้อย มากลา้ ลึกเหลือ ตาหนิคนที่มีความรนู้ อ้ ยแต่หลงระเริงวา่ ตนมีความรู้มาก เหมือนกบที่ อยู่ในสระเล็กๆ ไมเ่ คยเหน็ ทะเล จึงหลงคดิ ว่าสระทีต่ นเองอยู่นนั้ กวา้ งใหญ่

ภาษาไทยกับครพู ตี่ ต่ี ๋ี - อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธ์บิ ัวทพิ ย์ ๔. เล่นคาซ้าต้นบท ทาใหเ้ กิดความไพเราะและเน้นย้าความหมาย นา้ ใชใ้ สต่ มุ่ ต้ัง เตม็ ดี นา้ อบอา่ อินทรีย์ อยา่ ผรอ้ ง นา้ ปูนใสเ่ ตา้ มี อย่าขาด นา้ จิตอย่าให้ข้อง ขัดน้าใจใคร โคลงบทนีเ้ นน้ คาว่า “นา้ ” ใหเ้ ห็นความสาคญั ของคาวา่ นา้ คือ น้าใช้ น้าอบ นา้ ในเต้าปนู และนา้ ใจ

ภาษาไทยกับครูพต่ี ี่ตี๋ - อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บวั ทิพย์ ๔. เลน่ ซา้ คาต้นบท : โคลงกระทู้ แหนงหนี เพือ่ นกินสิน้ ทรัพยแ์ ลว้ มากได้ วาอาตม์ หาง่ายหลายหมืน่ มี ยากแทจ้ ักหา เพือ่ นตายถา่ ยแทนชี - หายากฝากผไี ข้ สามารถนาคามาเรียงตอ่ กันได้เปน็ “เพือ่ นกินหาง่าย เพือ่ นตายหายาก”

ภาษาไทยกับครูพต่ี ี่ต๋ี - อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธบ์ิ วั ทิพย์ โคลงโลกนติ ิ เป็นวรรณคดีคาสอนที่มีคณุ คา่ สามารถนาขอ้ คิดตา่ งๆ ไปใช้ในชีวิตประจาวัน เพือ่ เปน็ แบบอย่างในสังคมได้ ถึงแมเ้ ปน็ เร่ืองท่ีแตง่ ไว้นาน แตเ่ นื้อหาและคาสอน ยังสามารถสอนไดด้ ีในปจั จบุ ัน

ภาษาไทยกับครูพต่ี ตี่ ๋ี - อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บัวทพิ ย์ แบบฝึกทบทวน

ภาษาไทยกบั ครูพต่ี ่ีต๋ี - อ. พีระเสก บริสุทธ์บิ ัวทพิ ย์ ๑. โคลงโลกนิติ แต่งดว้ ยคาประพนั ธ์ชนิดใด ก. กลอนสภุ าพ ข. โคลงสีส่ ุภาพ ค. กาพยย์ านี ๑๑ ง. กาพยฉ์ บงั ๑๖

ภาษาไทยกบั ครพู ต่ี ตี่ ๋ี - อ. พีระเสก บรสิ ทุ ธิ์บวั ทิพย์ ๒. เนื้อหาในโคลงโลกนิติ ถูกจารึกไวท้ ี่วัดใดและรัชกาลที่ เทา่ ใด ก. วดั ราชบรู ณะ รัชกาลที่ ๓ ข. วดั พระเชตพุ นฯ รัชกาลที่ ๓ ค. วดั พระเชตพุ นฯ รชั กาลที่ ๔ ง. วดั อรุณราชวราราม รชั กาลที่ ๔

ภาษาไทยกบั ครพู ตี่ ีต่ ี๋ - อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธ์บิ วั ทพิ ย์ ๓. ขอ้ ใดไม่ได้เปน็ การเปรยี บเทยี บ ก. ความรดู้ ยู ิ่งลา้ สินทรัพย์ ข. โทษท่านผู้อืน่ นั้น เมลด็ งา ค. โทษตนเทา่ ภูผา หนกั ยง่ิ ง. ปกปิดคิดซ่อนเรน้ เร่อื งรา้ ยหายสูญ

ภาษาไทยกบั ครพู ต่ี ต่ี ี๋ - อ. พรี ะเสก บริสทุ ธ์บิ วั ทพิ ย์ ๔. ตวั เลอื กใดไมไ่ ดส้ อนใหม้ คี วามอดทน ก. ผจญคนมักโกรธด้วย ไมตรี ข. เบิกทรัพยว์ นั ละบาทซื้อ มังสา ค. ถึงจนสู้ทนกัด กินเกลือ ง. รกั กันอยขู่ อบฟา้ เขาเขียว

ภาษาไทยกับครพู ต่ี ี่ตี๋ - อ. พีระเสก บริสุทธ์บิ วั ทิพย์ ๕. ขอ้ ใดสอนให้รกั เกียรติของตนเอง ก. อย่าเอื้อมเดด็ ดอกฟา้ มาถนอม ข. อดอยากเยี่ยงอยา่ งเสือ สงวนศกั ดิ์ ค. ทองบ่รองรับพื้น ห่อนแกว้ มีสี ง. ดุจดวงศศิฉาย ดาวดาษ ประดับนา

ภาษาไทยกับครูพต่ี ี่ต๋ี - อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธ์ิบวั ทิพย์ ๖. คาสอนในโคลงบทนี้อาจเปรียบได้กับสานวนใดใกลเ้ คียงทีส่ ดุ ใหท้ ่านทา่ นจกั ให้ ตอบสนอง นบท่านท่านจกั ปอง นอบไหว้ รักท่านท่านควรครอง ความรัก เรานา สามสิ่งนี้เว้นไว้ แต่ผทู้ รชน ก. หมูไปไก่มา ข. ยืน่ หมูยืน่ แมว ค. หน้าไหวห้ ลงั หลอก ง. ใหท้ กุ ข์แก่ทา่ นทกุ ขน์ ั้นถึงตวั

ภาษาไทยกบั ครพู ต่ี ีต่ ี๋ - อ. พีระเสก บรสิ ทุ ธบ์ิ วั ทิพย์ ๗. พฤติกรรมของกบตรงกับสานวนใดมากทีส่ ดุ กบเกิดในสระใต้ บัวบาน ฤาหอ่ นรรู้ สมาลย.์ หนึ่งน้อย ภมุ ราอยไู่ กลสถาน นบั โยชน์ ก็ดี บินโบกมาคอ้ ยคอ้ ย เกลือกเคลา้ เสาวคนธ์ ก. ใกล้เกลือกินด่าง ข. ไกไ่ ดพ้ ลอย ค. กบในกะลา ง. บวั กลางบึง

ภาษาไทยกบั ครูพต่ี ่ตี ๋ี - อ. พรี ะเสก บริสุทธบ์ิ วั ทพิ ย์ ๘. โคลงบทนีส้ อนในเรือ่ งใด ผลเดือ่ เมือ่ สกุ ไซร้ มีพรรณ ภายนอกแดงดูฉนั ชาดบา้ ย ภายในย่อมแมลงวัน หนอนบอ่ น ดจุ ดังคนใจรา้ ย นอกนั้นดูงาม ก. การมองคน ข. การปลูกพืช ค. ใหม้ องคนในแงร่ า้ ยไว้ก่อน ง. มะเดือ่ เป็นสัญลกั ษณ์ของคนช่ัว

ภาษาไทยกบั ครูพต่ี ี่ตี๋ - อ. พีระเสก บรสิ ทุ ธิบ์ ัวทิพย์ ๙. ใจความสาคญั ของโคลงบทนี้นา่ จะตรงกบั สานวนใด ใบพ้อพันหอ่ หมุ้ กฤษณา หอมระรวยรสพา เพริศด้วย คือคนเสพเสน่หา นกั ปราชญ์ ความสขุ ซาบฤๅม้วย ดุจไมก้ ลน่ิ หอม ก. รกั ดีหามจั่ว รกั ชั่วหามเสา ข. คบคนพาล พาลพาไปหาผิด ค. คบบณั ฑิต บัณฑิตพาไปหาผล ง. เข้าเมอื งตาหลิ่วตอ้ งหลิ่วตาตาม

ภาษาไทยกับครพู ตี่ ตี่ ๋ี - อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธบิ์ ัวทิพย์ ๑๐. โคลงบทนี้มีความหมายตรงกบั สานวนใด ขนุนสกุ สล้างแหง่ สาขา ภายนอกเห็นหนามหนา หนั่นแท้ ภายในยอ่ มรสา เอมโอช สาธุชนน้นั แล้ เลิศดว้ ยดวงใจ ก. ปากหวานก้นเปรี้ยว ข. ข้างนอกสกุ ใสข้างในเปน็ โพรง ค. คบคนใหด้ ูหน้า ซื้อผ้าให้ดูเนื้อ ง. ข้างนอกขรขุ ระขา้ งในตะติง๊ โหนง่

ภาษาไทยกบั ครูพต่ี ี่ต๋ี - อ. พรี ะเสก บริสทุ ธิบ์ วั ทพิ ย์ ๑๑. จากโคลงบทนี้ กวีกลา่ ววา่ สิง่ ใดสาคญั ที่สดุ วงศ์หงส์ เสียสินสงวนศักดิ์ไว้ สิ่งรู้ ไวน้ า เสียศักดิ์สู้ประสงค์ ชีพมว้ ยมรณา เสียรเู้ รง่ ดารงความสตั ย์ เสียสตั ย์อย่าเสียสู้ ก. ความรู้ ข. ความสัตย์ ค. ทรพั ยส์ มบตั ิ ง. เกียรติศกั ดิ์ศรี

ภาษาไทยกับครพู ต่ี ตี่ ี๋ - อ. พีระเสก บรสิ ทุ ธบ์ิ ัวทพิ ย์ ๑๒. เหตุใดกวีจงึ เปรียบคนขีเ้ กียจว่าเหมือนน้าในตะกร้า ความร้ผู ้ปู ราชญ์นั้น นักเรียน ฝนทงั่ เท่าเข็มเพียร ผา่ ยหน้า คนเกียจเกลียดหน่ายเวียน วนจิต กลอทุ กในตระกรา้ เปีย่ มลน้ ฤามี ก. เพราะเมือ่ เขาเกียจคร้านจะทาสิง่ ใดย่อมไมส่ าเร็จ ข. เพราะเขาไมใ่ ชน่ กั ปราชญ์ทีจ่ ะรักการเล่าเรียน ค. เพราะการฝนท่ังซึง่ เป็นเหล็กใหเ้ ทา่ เขม็ ย่อมเป็นไปไมไ่ ด้ ง. เพราะการทางานนาน ๆ ครัง้ ของคนขี้เกียจย่อมสาเร็จช้า