E-Book-การฟังและการดูวิชาภาษาไทย

E-Book ¡Òÿ˜§áÅСÒô٠จดั ทาํ โดย นางมลวภิ า ดิษฐสะโร กศน.ตาํ บลควนเกย กศน.อาํ เภอรอนพบิ ูลย

คาํ นาํ уª ”Æ หนังสือ e – book เลมน้ีเปนสวนหน่ึงของรายวิชาภาษาไทย เรือ่ ง หนา โดยมีจุดประสงคเพ่ือใหนักศึกษาไดนําความรูไปใชในชีวิตประจําวัน การเลอื กสอ่ื ในการฟงและดู 4 ตอ ไป การวิเคราะห วิจารณเ รอ่ื งท่ฟี ง และดู 7 การฟง มารยาทในการฟงและดู 11 ผูจัดทําไดเ ลือกหวั ขอ น้ใี นการทํา e - book เนอ่ื งมาจากเปนเรื่อง และการดู ที่นา สนใจ รวมถงึ เปน การที่ขาพเจาตองการอยากใหนักศึกษาไดศึกษา ในการจัดการเรียนการสอนรูปแบบออนไลนในชวงสถานการณการ แพรระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา (Covid – 19) ผูจัดทําหวังวา e - book เลม น้ีจะใหค วามรู และเปนประโยชนแกผอู า นทกุ ๆ ทา น

3 ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู 1 การเลอื กสอื่ ในการฟงและดู ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู 4 เรอื่ งการเลอื กส่ือในการฟง สงั คมปจ จบุ นั ชอ งทางการนําเสนอขอ มูลใหด ูและฟงจะมีมากมาย ดังน้ัน และการดู ผเู รียนควรรูจกั เลือกที่จะดูและฟง เมอ่ื ไดรับรขู อมลู แลว การรูจกั วเิ คราะห วิจารณ เพื่อนาํ ไปใชในทางสรา งสรรค เปน ส่งิ จําเปนเพราะผลทีต่ ามมาจาก การดูและฟง จะเปนผลบวกหรอื ลบแกสังคม ก็ขนึ้ อยูก บั การนาํ ไปใช นัน่ คอื ผลดี จะเกดิ แกส ังคมก็เมอ่ื ผูด แู ละฟงนําผลทไ่ี ดนัน้ ไปใชอยา งสรา งสรรค หรอื ในปจ จุบนั จะมสี ํานวนทใ่ี ชก นั อยางแพรห ลายวาคิดบวกเมอื่ รูจักหลัก ในการฟง และดแู ลว ควรจะรจู ักประเภท เพ่ือแยกแยะในการนําไปใช ประโยชน ซึ่งอาจสรปุ ประเภทการแยกแยะประเภทของส่อื ในปจจุบนั มี ดังนี้ 3΅¯Ğ╟ĺ ๑. ส่อื โฆษณา ๒. สื่อเพ่ือความ 3. ขา วสาร 4. ปาฐกถา 5. สุนทรพจน

5 ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู 6 หลักการดูและการฟงอยา งสรา งสรรค ขัน้ ตอนการฟงและดอู ยางมวี จิ ารณญาณ มีดงั นี้ 1. ตอ งเขาใจความหมาย 1. ฟง และดใู หเ ขาใจเร่ือง เมื่อฟงเรือ่ งใดก็ตามผูฟงจะตองต้งั ใจฟง 2. ตอ งเขาใจลกั ษณะของขอความ เรื่องน้นั ใหเ ขาใจตลอดเร่อื ง 3. ตองเขาใจในลักษณะประโยคใจความ ใหร วู าเน้ือเรอ่ื งเปน อยา งไร มสี าระสําคญั อะไรบาง พยายามทําความ 4. ตอ งรูจ กั ประเภทของสาร เขาใจรายละเอียดทงั้ หมด 5. ตอ งตีความในสารไดต รงตามเจตนาของผูสงสารผู 2. วเิ คราะหเรอ่ื ง จะตองพจิ ารณาวา เปนเรอื่ งประเภทใด เปนขาว 6. ตัง้ ใจฟง และดใู หต ลอดเร่อื ง บทความ เรอ่ื งสน้ั นทิ านนยิ าย 7. สรุปใจความสําคัญ บทสนทนา สารคดี ละคร และเปนรอยแกว หรือรอยกรอง เปนเร่อื ง จรงิ หรอื แตง ขน้ึ ตอ งวิเคราะหล ักษณะ ของตัวละคร และกลวิธีในการเสนอสารของผูส ง สารใหเขา ใจ 3. วนิ ิจฉัยเร่ือง คอื การพิจารณาเรื่องที่ฟงวา เปนขอเทจ็ จริง ความรูส กึ ความคดิ เห็นและผสู ง สารหรอื ผพู ูดผูแ สดงมีเจตนาอยา งไรในการพดู การแสดง อาจจะมี เจตนาท่ีจะโนมนา วใจหรือแสดงความคดิ เห็น เปนเร่ืองทมี่ ีเหตมุ ีผล มีหลักฐานนา เชอ่ื ถอื หรือไมแ ละมคี ณุ คา มี ประโยชนเ พียงใด

7 ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู 8 การวเิ คราะห วจิ ารณเ รื่องท่ฟี ง และดู การวิเคราะห หมายถึง การที่ผูฟงและผูดูรับสารแลวพิจารณา องคประกอบออกเปนสวน ๆนํามาแยกประเภท ลักษณะ สาระสําคัญ ของสาร กลวิธีการเสนอและเจตนาของผสู งสาร การวินิจ หมายถึง การพิจารณาสารดวยความเอาใจใส ฟงและดู อยางไตรตรองพิจารณาหาเหตุผลแยกแยะขอดีขอเสีย คุณคาของ สาร ตคี วามหมายและพจิ ารณาสาํ นวน ภาษา ตลอดจนน้ําเสยี ง และการแสดงของผูสงสาร พยายามทําความเขาใจความหมายที่ แทจ รงิ เพือ่ ใหไ ดป ระโยชนตามวัตถปุ ระสงคข องผวู ินิจ การวิจารณ หมายถึง การพิจารณาเทคนิคหรือกลวิธีท่ีแสดงออกมา น้ัน ใหเห็นวา นาคิด นาสนใจนาติดตาม มีชั้นเชิงยอกยอนหรือ ตรงไปตรงมา องคประกอบใดมีคุณคานาชมเชย องคประกอบใดนา ทว งติงหรอื บกพรอ งอยางไร การวิจารณส ิ่งใดก็ตามจึงตองใชความรูมี เหตุมีผล มีหลักเกณฑและมีความรอบคอบดวยตามปกติแลว เมื่อจะ วิจารณส่ิงใด จะตองผานขั้นตอนและกระบวนการของการวิเคราะห สารวินิจสาร และประเมินคาสาร ใหชัดเจนเสียกอนแลวจึงวิจารณ แสดงความเห็น ออกมาอยางมีเหตุมีผลใหนาคิด นาฟงและเปนคํา วิจารณทเี่ ช่อื ถอื ได

9 ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู 10 หลกั การฟงและดทู ่ดี ี 4 มคี วามกระตอื รือรน ผทู ่มี องเห็นคุณคาและประโยชน ผูเ รยี นรไู ดเรยี นรวู ธิ ีการฟงและดูมาแลวหลายประการ ควรจะไดร บั รู ของเรอ่ื งนนั้ มคี วามพรอ มท่ีจะรับรู ถึงวิธกี ารปฏบิ ัตติ นใน การเปนผูฟ ง และดทู ีด่ ดี ว ย ตามหลกั การ ดังนี้ และทําความเขาใจจากการฟงและดูนนั้ ยอ มมี 1 ฟง และดใู หตรงตามความมงุ หมาย การฟง แตละคร้ังจะตอ งมี ประสทิ ธิภาพในการฟงและดสู งู จดุ มุง หมายในการฟงและดซู ง่ึ อาจจะมีจดุ มงุ หมายอยา งใดอยา งหนึง่ 5 ฟงและดูโดยไมมีอคติ ในการฟงจะตองทําใจเปน กลาง โดยเฉพาะหรือมีจดุ มงุ หมายหลายอยา งพรอมกนั กไ็ ด จะตอ งเลอื กฟง ไมมอี คติตอ ผูพดู ตอเรอื่ งทพี่ ดู และดูใหตรงกบั จุดมงุ หมายทีไ่ ดต ง้ั ไวแ ละพยายามท่จี ะใหการฟง และดู หากไมช อบเรื่อง ไมศรัทธาผูพ ดู กจ็ ะทาํ ใหไ มพ รอ มทจ่ี ะ แตล ะคร้งั ไดร ับผลตามจุดมุง หมายท่กี าํ หนด รบั รแู ละเขาใจในเรอ่ื งนัน้ จะทําใหก ารฟง และการดูไม 2 มีความพรอมในการฟง และดู การฟงและดูจะไดผลจะตอ งมีความ ประสบผลสําเรจ็ พรอ ม ท้ังรางกายจติ ใจและสตปิ ญ ญา คอื ตองมสี ขุ ภาพดที ัง้ รางกาย 6 การจดบันทึกและสรปุ สาระสําคัญ ในการฟง และดูเพื่อ และจติ ใจไมเหน็ดเหนอื่ ยไมเจ็บปว ยและไมมจี ติ ใจเศราหมอง กระวน ความรมู ีความจําเปนท่ีตองบนั ทึก กระวายการฟงและดจู ึงจะไดผ ลดี และตองมีพ้ืนฐานความรใู นเรอื่ งนน้ั สรปุ สาระสําคัญทีจ่ ะนําไปใชนาํ ไปปฏิบตั ิ ดีพอสมควรหากไมม พี ้นื ฐานทางความรู สตปิ ญญาก็ยอ มจะฟงและดู ไมร เู รื่องและไมเ ขา ใจ 3 มสี มาธใิ นการฟง และดู ถาหากไมมสี มาธิ ขาดความ ตง้ั ใจยอ มจะฟง และดูไมร เู ร่อื งการรบั รูและเขาใจจะไมเกดิ ดังน้ัน จะตอ งมีความสนใจ มสี มาธใิ นสงิ่ ท่กี าํ ลงั ฟงและดู

11 ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู 12 มารยาทในการฟงและดู การฟง และดจู ะสัมฤทธ์ิผลน้ัน ผูฟงตองคํานึงถึงมารยาทในสังคมดวย ยิ่งเปนการฟงและดูในที่สาธารณะยิ่งตองรักษามารยาทอยางเครงครัด เพราะมารยาทเปนเคร่ืองกํากับพฤติกรรมของคนในสังคม ควบคุมใหคน ในสังคมประพฤติตนใหเรียบรอยงดงาม อันแสดงถึงความเปนผูดีและ เปนคนที่พัฒนาแลวการฟงและดูในโอกาสตาง ๆ เปนพฤติกรรมทาง สังคม ยกเวนการฟงและดูจากสื่อตามลําพังแตในบางครั้งการฟงและดู บทเรยี นจากสอื่ ทางไกลก็มกี ารฟงและดูกนั เปน กลมุ รวมกับบุคคลอน่ื ดว ย จําเปนตองรักษามารยาท เพื่อมิใหเปนการรบกวนสมาธิของผูอื่นการ รกั ษามารยาทในขณะท่ีฟงและดูเปนการแสดงถึงการมีสัมมาคารวะตอผ พู ดู หรือผูแสดง หรือตอเพ่ือนผูฟงดวยกัน ตอสถานที่ผูมีมารยาทยังจะ ไดร ับยกยอ งวา เปน ผูม วี ัฒนธรรมดงี ามอีกดว ยมารยาทในการฟงและดูใน โอกาสตาง ๆ มีดังน้ี 1. การฟง และดูเฉพาะหนาผใู หญ เมือ่ ฟงและดเู ฉพาะหนาผูใหญไมวาจะอยูแตลําพังหรือมีผูอื่นรวมอยูดวย ก็ตาม จะตองสํารวมกิริยาอาการใหความสนใจดวยการสบตากับผูพูด ผู ทส่ี ่อื สารใหกนั ทราบ ถา เปน การสนทนาไมค วรชิงพูดกอนที่ คูสนทนาจะพูดจบ หรือถามีปญหาขอสงสัยจะถาม ควรใหผูพูดจบ กระแสความกอนแลวจึงถาม หากมีเพื่อนรวมฟงและดูอยูดวยตองไม กระทําการใดอันจะเปน การรบกวนผูอ ื่น

13 ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดุ ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู 14 2. การฟงและดูในที่ประชมุ 3.1.2 ไมค วรนาํ อาหารของขบเคี้ยว ของท่มี ีกล่ินแรงเขา ไปในสถานท่ี การประชมุ จะมปี ระธานในทปี่ ระชุมเปนผูน าํ และควบคมุ ใหการประชุม นน้ั เพราะเวลาแกห อ อาหาร รับประทานของขบเคี้ยวกจ็ ะเกิดเสยี งดงั ดําเนินไปดว ยดี ผูเขารว มประชุมตอ งใหค วามเคารพตอ ประธาน ในขณะ รบกวนผอู ืน่ และของท่มี กี ลน่ิ แรงกจ็ ะสง กลิน่ รบกวน ผูอ ่นื ดว ย ทผ่ี อู ่นื พูด เราตอ งตั้งใจฟง และดู หากมีสาระสาํ คญั กอ็ าจ 3.1.3 ไมเดินเขา ออกบอ ย เพราะในสถานท่นี ั้นจะมืด เวลาเดนิ อาจจะ จดบนั ทกึ ไวเ พอื่ จะไดนาํ ไปปฏิบตั ิ หรือเปน ขอ มลู ในการอภิปรายแสดง เหยียบหรอื ความคิดเหน็ ไมค วรพูดกระซิบกับคนขา งเคียง ไมควรพูดแซงข้นึ หรอื เบยี ดผรู ว มฟงดว ย หากจาํ เปนควรเลือกทีน่ ่ังที่สะดวกตอ การเดนิ เขาออก แสดงความไมพอใจใหเ ห็น ควรฟงและดจู นจบแลว จงึ ใหส ญั ญาณ เชน นง่ั ใกลทางเดิน เปน ตน ขออนุญาตพูดดว ยการยกมือ หรอื ขออนญุ าต ไมควรทํากิจธรุ ะสวนตวั 3.1.4 ไมค วรแสดงกิริยาอาการทไ่ี มเ หมาะไมควรระหวางเพื่อนตา ง และไมทาํ สงิ่ อ่นื ใดที่จะเปนการรบกวนทป่ี ระชุม เพศในโรงมหรสพ 3. การฟง และดูในท่สี าธารณะ เพราะเปนเรอื่ งสว นบคุ คลขัดตอ วัฒนธรรมประเพณีไทย ไมควรแสดง การฟง และดูในท่สี าธารณะเปน การฟงและดูที่มคี นจํานวนมากในสถานที่ กิริยาอาการดังกลา วในท่สี าธารณะ ที่เปนหองโถงกวา งและในสถานทที่ ่เี ปน ลานกวา ง อาจจะมีหลงั คาหรอื ไม มกี ไ็ ด ขณะที่ฟงและดไู มค วรกระทาํ การใด ๆ ทจ่ี ะกอความราํ คาญ สราง ความวุนวายใหแ กบ คุ คลที่ชมหรอื ฟง รว มอยดู วย ขอ ควรระวงั มีดงั นี้ 3.1 การฟง และดใู นโรงภาพยนตรห รอื โรงละคร 3.1.1 รักษาความสงบ ไมใ ชเ สยี งพูดคุยและกระทาํ การใด ๆ ทีจ่ ะทาํ ให เรื่องรบกวนผูอ น่ื และไมค วรนาํ เดก็ เลก็ ๆ ท่ไี รเ ดยี งสาเขา ไปดหู รอื ฟงดว ย เพราะอาจจะรองหรอื ทําเสียงรบกวนผอู น่ื ได

15 ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู 16 3.1.5 ไมค วรสง เสยี งดงั เกนิ ไปเม่ือชอบใจเปน พเิ ศษในเรือ่ งท่ีดู สรปุ มารยาทในการฟงและดูได ดงั นี้ หรอื ฟง เชน ถงึ ตอนที่ชอบใจเปน พิเศษกจ็ ะหัวเราะเสยี งดงั ปรบมอื 1. ฟงและดูดว ยความต้ังใจ ตามองดผู ูพูดไมแ สดงออกดวยอาการใด ๆ หรือเปา ปาก ซง่ึ จะเปนการสรางความราํ คาญและรบกวนผอู นื่ ที่บอกถึงความไมส นใจ 3.2 การฟง ในลานกวา ง สวนใหญจะเปน การชมดนตรแี ละการ 2. ไมท าํ ความราํ คาญแกผูอ่นื ทฟี่ งและดดู วย แสดงท่ีเปน ลกั ษณะมหกรรมบันเทงิ ควรปฏบิ ัติดังนี้ 3. ไมแ สดงกรยิ าไมเหมาะสมใด ๆ เชน โห ฮา ฯลฯ 3.2.1 อยาสงเสียงดงั จนเกินไป จะทําใหเ ปน ทร่ี บกวนผรู วมชม หาก ถูกใจเปน พิเศษกค็ วรดูจงั หวะอนั ควรไมท ําเกนิ พอดี 4. ถาจะแสดงความคิดเหน็ หรือถามปญ หาขอ ขอ งใจ ควรจะขออนุญาต 3.2.2 ไมแสดงอาการกิริยาท่ไี มสมควร เชน การโยกตวั การเตน กอนหรือเม่ือที่ประชมุ ก า ร ฟ ง แ ล ะ ก า ร ดู เปดโอกาสใหถามและแสดงความคิดเห็น และแสดงทาทาง ตาง ๆเกินพอดี 5. ไมค วรเดนิ เขา หรอื เดินออกขณะทีผ่ ูพดู กําลังพูดหรอื กําลงั แสดงหาก 3.2.3 ไมด มื่ ของมึนเมาเขาไปชมการแสดงหรือไมนาํ ไปด่มื ขณะชม จําเปน จรงิ ๆ ควรจะทําความเคารพประธานกอน 3.2.4 ไมควรแสดงกริ ิยาที่ไมเหมาะสมกับเพื่อนตา งเพศหรอื เพศตรง ขา ม เพราะขัดตอ วัฒนธรรมไทย และอาจผิดกฎหมายดว ย 3.2.5 ควรยนื หรือน่ังใหเรียบรอ ยไมควรเดินไปเดินมาโดยไมจ าํ เปน เพราะจะทําความวนุ วายใหบคุ คลอื่น

E-Book ¢ ‘ ƒô¿®fl∆“¢ ‘ ƒµ€