วารสารสหศาสตรศ รีปทุม ชลบรุ ี ปที่ 6 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2563 ก Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 วารสารสหศาสตรศ รีปทุม ชลบุรี INTERDISCIPLINARY SRIPATUM CHONBURI JOURNAL (ISCJ) ปท ี่ 6 ฉบบั ที่ 1 มกราคม-เมษายน 2563 ISSN 2228-8007 เจาของ มหาวิทยาลยั ศรปี ทมุ วทิ ยาเขตชลบรุ ี 79 หมู 1 ถนนบางนา-ตราด ตำบลคลองตำหรุ อำเภอเมอื งชลบุรี จงั หวัดชลบรุ ี 20000 โทรศัพท 0 3814 6123 โทรสาร 0 3814 6011 ทีป่ รกึ ษา รองอธิการบดี บรรณาธกิ ารบริหาร ดร.บษุ บา ชัยจนิ ดา หัวหนา กองบรรณาธิการ ผชู ว ยศาสตราจารย ดร.วีรวิชญ เลศิ ไทยตระกูล มหาวทิ ยาลยั ศรีปทุม วิทยาเขตชลบุรี กองบรรณาธกิ าร รองศาสตราจารย ดร.ปาริชาติ วสิ ทุ ธิสมาจาร มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร รองศาสตราจารย ดร.พนติ สภุ า ธรรมประมวล มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั เทพสตรี ผชู ว ยศาสตราจารย ดร.ธนวตั ลมิ ปพ าณิชยก ลุ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร ดร.ณฏั ฐพชั ร มณโี รจน มหาวิทยาลยั ศรีนครนิ ทรวิโรฒ เลขานกุ าร ดร.พชิ ญา ทองอยเู ยน็ พิสจู นอ กั ษร อาจารยนพวรรณ ยตุ ิธรรม และนางสาวรตั นา เอมสถติ ย อิเล็กทรอนิกส อาจารยอ ดิศกั ด์ิ ภิญญาคง และนายสทิ ธพิ งษ พุทธวงษ วัตถปุ ระสงค 1. เพือ่ เปน แหลง เผยแพรบ ทความทางวชิ าการและบทความวิจัยทมี่ คี ณุ ภาพ แสดงถึงประโยชนในเชิงทฤษฎี เพื่อใหผูสนใจ สามารถนำไปพฒั นาหรอื สรางองคค วามรูใหม และแสดงถึงประโยชนในเชิงปฏิบัติท่ีผูประกอบการในภาครัฐ ภาคธุรกจิ และผูส นใจ สามารถนำไปประยุกตเ พือ่ สรางมูลคา สงเสริมพัฒนาองคกรและธุรกจิ โดยมีขอบเขตของวารสารครอบคลุมเนื้อหาดานบริหารธรุ กิจ การบริหารปฏบิ ัตกิ าร การบริหารการศกึ ษา การทอ งเที่ยว การบญั ชี นเิ ทศศาสตรและการส่อื สาร และการจดั การเทคโนโลยีสารสนเทศ ท่ีมุงเนน การประยกุ ตศาสตรแขนงตา ง ๆ เพื่อการพัฒนาหรือสรางองคค วามรูใ หม 2. เพื่อเปน ชอ งทางบรกิ ารวิชาการแกสงั คมในฐานะสื่อกลางในการแลกเปลย่ี นความคิดเห็น ประสบการณ ระหวางอาจารย นกั วชิ าการ นิสติ นกั ศึกษา และผูทส่ี นใจทว่ั ไป รวมถึงการเปนเวทีแลกเปลย่ี นผลงานทางวิชาการกบั เครือขายสถาบันการศกึ ษา กำหนดออก วารสารตีพิมพเ ผยแพรร าย 4 เดือน (ปละ 3 ฉบับ) ฉบับท่ี 1 (มกราคม-เมษายน) ฉบบั ท่ี 2 (พฤษภาคม-สงิ หาคม) ฉบับที่ 3 (กนั ยายน-ธันวาคม)
ข วารสารสหศาสตรศ รีปทมุ ชลบรุ ี ปท ่ี 6 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม-เมษายน 2563 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 สำนักงาน สำนักวิจยั และพัฒนานวัตกรรม มหาวิทยาลัยศรปี ทมุ วิทยาเขตชลบรุ ี โทรศัพท 0 3814 6123 ตอ 2506 โทรสาร 0 3814 6011 e-mail: [email protected] พมิ พที่ บางแสนการพิมพ 62 ถนนบางแสนสายลา ง ตำบลแสนสุข อำเภอเมอื งชลบรุ ี จงั หวัดชลบรุ ี 20000 ขอบเขตเน้ือหา บทความวชิ าการและบทความวิจยั ครอบคลมุ เน้อื หาดานบริหารธุรกจิ ดานการบริหารปฏิบตั กิ าร ดานการบรหิ ารการศกึ ษา ดา นการทองเทยี่ ว ดานการบัญชี ดานนิเทศศาสตรและการสื่อสาร และดา นการจดั การเทคโนโลยีสารสนเทศ ทีม่ งุ เนนการประยุกต ศาสตรใ นแขนงตา ง ๆ การประเมนิ คุณภาพเพอ่ื ตพี มิ พ บทความทีต่ ีพิมพท กุ บทความผานการพจิ ารณาเหน็ ชอบจากผูทรงคุณวฒุ ิในสาขาวิชาน้ัน ๆ จำนวนไมนอยกวา 2 คน เปน การประเมนิ แบบ double-blinded review จรยิ ธรรมการตพี ิมพ วารสารสหศาสตรศรีปทุม ชลบุรี จัดทำขึ้นเพื่อเปนพื้นที่ในการเผยแพรบทความวิชาการและบทความวิจัย เพื่อใหการ เผยแพรเ ปนไปอยา งถกู ตอง มีคณุ ภาพ โปรง ใส และสอดคลองกบั มาตรฐานการตีพิมพท่เี ปนที่ยอมรับระดับสากล จงึ กำหนดแนวทาง วธิ ปี ฏิบตั ิ และจรยิ ธรรมการตีพมิ พเผยแพรบทความวิชาการและบทความวจิ ัย โดยไดก ำหนดบทบาทของผนู ิพนธ (author) บรรณาธิการ วารสาร (editor) และผูประเมินบทความ (reviewer) จึงใครขอใหบุคคลทั้ง 3 กลุม ไดศึกษาและปฏิบัติตามอยางเครงครัด ทั้งนี้ เพอื่ ประโยชนตอ ผูอ านและแวดวงวิชาการตอไป บทบาทและหนา ทข่ี องผนู ิพนธบ ทความ 1. ผนู ิพนธตองซือ่ สัตย มคี ณุ ธรรม และมจี รรยาบรรณในการวิจยั การดำเนินงาน และรายงานผลการวจิ ัย 2. ผนู ิพนธตอ งรบั รองวาผลงานท่ีเขยี นขน้ึ น้นั ไดมาจากขอ เทจ็ จริงจากการศึกษาไมบดิ เบอื นขอมลู และไมม ขี อ มลู ทเ่ี ปนเท็จ 3. ผูนิพนธต องมคี วามรับผิดชอบตอผลงานของตนและรับรองวา ผลงานไมเคยถูกตีพมิ พ หรือกำลงั อยูในระหวางข้นั ตอน การพจิ ารณาตพี ิมพที่ใด 4. ผูน พิ นธต องระบชุ อื่ ผเู ปน เจา ของผลงานรวมทกุ คนอยางชัดเจนในกรณีท่ไี มไดเขียนคนเดียว 5. ผูนพิ นธตอ งอา งอิงผลงานผอู ่ืนท่ีปรากฏอยูในงานของตน รวมทั้งการเขียนบทความใหถ กู ตองตามรูปแบบทีก่ ำหนดไว 6. ผนู พิ นธต องระบแุ หลงทนุ ทสี่ นบั สนุนในการทำวจิ ยั นี้ และระบผุ ลประโยชนทับซอ น (ถามี) 7. ในกรณที ผี่ ูนิพนธท ำผิดขอตกลง วารสารจะตดั สทิ ธิการตพี มิ พ และวารสารจะแจง หนว ยงานทผี่ ูน พิ นธส ังกัดหรือผูนิพนธ แลวแตก รณี บทบาทและหนาทขี่ องบรรณาธกิ าร 1. บรรณาธิการมีหนา ทดี่ ำเนินงานตามวตั ถปุ ระสงคข องวารสาร ปรบั ปรงุ และพัฒนาใหไ ดต ามมาตรฐานสากล 2. บรรณาธิการมีหนา ท่อี ำนวยความสะดวกใหแ กผ นู ิพนธ ผูป ระเมนิ บทความ ผูอา น และผเู ก่ียวของ 3. บรรณาธกิ ารมีหนาทพ่ี ิจารณาคดั เลือกบทความเพ่ือเขา สูกระบวนการประเมินคณุ ภาพเพื่อตพี ิมพเผยแพร โดยพิจารณา จากความสอดคลองของเนื้อหากับนโยบายของวารสารเปน สำคัญ 4. ระหวางการประเมินบทความ บรรณาธิการตองไมเปด เผยขอมูลของผูนิพนธ และผูประเมินบทความใหแกบ ุคคล อื่น ๆ ทไ่ี มเ ก่ียวของทราบ
วารสารสหศาสตรศ รีปทุม ชลบุรี ปท ่ี 6 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม-เมษายน 2563 ค Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 5. บรรณาธิการมีหนาที่ตรวจสอบการคัดลอกผลงานผูอื่น (plagiarism) และการนำบทความที่เคยตีพิมพที่อื่นแลวมา เสนอเพื่อขอรับการตีพิมพซ้ำ เพื่อใหบทความที่ตีพมิ พใ นวารสารไมมีการคัดลอกผลงานผอู ่ืน และไมตีพมิ พบทความที่เคยตพี ิมพท ่ี อื่นมาแลว 6. หากตรวจพบการคัดลอกผลงานของผูอื่น หรือการนำบทความที่เคยตีพิมพในวารสารอื่นมานำเสนอขอรับการตีพิมพ บรรณาธิการจะหยุดกระบวนการประเมินบทความ และหากบทความไดรับการเผยแพรไปแลวนั้น บรรณาธิการจะใชสิทธิในการ ถอดถอนบทความ และแจงหนวยงานที่ผูน ิพนธส งั กดั หรือผูนิพนธแลว แตกรณี 7. บรรณาธิการไมต พี ิมพบทความในวารสารเพ่อื ปอ งกนั ผลประโยชนทับซอ น 8. บรรณาธกิ ารจะปกปองมาตรฐานของทรพั ยสนิ ทางปญญาจากการแสวงหาผลประโยชนแ ละความตองการทางธุรกจิ บทบาทและหนาทข่ี องผูป ระเมนิ บทความ 1. ผปู ระเมินบทความตอ งรกั ษาความลับของบทความทีถ่ ูกนำสงมาเพื่อขอรบั การประเมินจากบุคคลอ่นื ๆ ท่ีไมเก่ียวของ (confidentiality) 2. ผปู ระเมนิ บทความตองไมม ผี ลประโยชนทับซอ นกับผูนพิ นธหรือเหตผุ ลอ่ืน ๆ ท่ีทำใหไมสามารถใหขอคดิ เหน็ อยา งอิสระได โดยผูประเมนิ บทความตองแจงใหบ รรณาธกิ ารวารสารทราบและปฏิเสธการประเมนิ บทความน้ัน 3. ผูประเมนิ บทความควรประเมนิ บทความในสาขาวชิ าทต่ี นมคี วามเชีย่ วชาญ โดยพจิ ารณาจากคุณภาพของบทความเปน สำคญั ไมใชความคดิ เหน็ สว นตัวท่ีไมม ขี อ มูลรองรับมาเปน เกณฑในการตดั สินบทความ 4. หากผูประเมนิ บทความพบวา บทความที่ประเมินมีสวนหนึ่งสวนใดทีม่ ีความเหมือน หรือความซ้ำซอนกบั ผลงานของ บุคคลอืน่ ตอ งแจง ใหบ รรณาธกิ ารวารสารทราบในทนั ที ขอเขยี นทป่ี รากฏในวารสารฉบับน้ี เปน ลิขสิทธเิ์ ฉพาะสวนตัวของผูนิพนธ ซึง่ ตองรบั ผดิ ชอบตอผลทางกฎหมายท่ีอาจเกิดข้ึนได ไมมผี ลตอกองบรรณาธกิ าร
ง วารสารสหศาสตรศรีปทมุ ชลบุรี ปท่ี 6 ฉบบั ที่ 1 มกราคม-เมษายน 2563 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 ผูทรงคุณวุฒกิ ลั่นกรอง (peer reviewers) ผทู รงคุณวุฒิกลนั่ กรองภายนอก มหาวทิ ยาลยั สุโขทัยธรรมาธิราช 1. ศาสตราจารย ดร.ชตุ ิมา สจั จานนั ท มหาวิทยาลยั บรู พา 2. ศาสตราจารยสุชาติ เถาทอง สถาบนั เทคโนโลยีพระจอมเกลา เจา คณุ ทหารลาดกระบงั 3. รองศาสตราจารย ดร.กลุ กญั ญา ณ ปอ มเพ็ชร นกั วชิ าการอิสระ 4. รองศาสตราจารย ดร.จรสั ดาว อินทรทัศน มหาวิทยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช 5. รองศาสตราจารย ดร.นำ้ ทิพย วิภาวนิ มหาวิทยาลยั ธุรกิจบณั ฑิตย 6. รองศาสตราจารย ดร.ภมู ิ โชคเหมาะ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจา คณุ ทหารลาดกระบัง 7. รองศาสตราจารย ดร.วรนารถ แสงมณี สถาบนั เทคโนโลยีพระจอมเกลา เจา คุณทหารลาดกระบงั 8. รองศาสตราจารย ดร.วนิ ยั ปญ จขจรศกั ด์ิ มหาวทิ ยาลยั บรู พา 9. รองศาสตราจารย ดร.ศรวี รรณ ยอดนิล มหาวทิ ยาลยั บรู พา 10. รองศาสตราจารย ดร.สุพจน บุญวเิ ศษ มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา ธนบุรี 11. รองศาสตราจารย ดร.สรุ ชยั สุขสกลุ ชยั มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั รำไพพรรณี 12. รองศาสตราจารย ดร.สรุ ยี ม าศ สขุ กสิ มหาวิทยาลยั ศรีนครนิ ทรวิโรฒ 13. รองศาสตราจารย ดร.องอาจ นยั พัฒน มหาวทิ ยาลยั บรู พา 14. รองศาสตราจารย ดร.เอกวทิ ย มณีธร มหาวิทยาลยั ศิลปากร 15. รองศาสตราจารยร ะเบยี บ สุภวริ ี มหาวทิ ยาลยั บูรพา 16. รองศาสตราจารยลดั ดา ศุขปรีดี มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร 17. ผชู วยศาสตราจารย ดร.จุฑามาศ ทวีไพบูลยว งษ สถาบนั เทคโนโลยีพระจอมเกลาเจา คณุ ทหารลาดกระบงั 18. ผชู วยศาสตราจารย ดร.ชลิตา ศรนี วล มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร 19. ผูชว ยศาสตราจารย ดร.ฐิตมิ า ไชยะกุล สถาบนั เทคโนโลยีพระจอมเกลาเจา คุณทหารลาดกระบงั 20. ผูชวยศาสตราจารย ดร.ทนงศกั ด์ิ โสวจสั สตากลุ สถาบันเทคโนโลยพี ระจอมเกลาเจา คณุ ทหารลาดกระบัง 21. ผูช วยศาสตราจารย ดร.ปรเมศร อัศวเรอื งพิภพ มหาวิทยาลยั บูรพา 22. ผูช ว ยศาสตราจารย ดร.ปรยี าวดี ผลอเนก มหาวิทยาลยั ราชภฏั รำไพพรรณี 23. ผชู วยศาสตราจารย ดร.พรสวสั ด์ิ ศริ ศาตนนั ท มหาวทิ ยาลยั บูรพา 24. ผชู วยศาสตราจารย ดร.ระพีพร ศรจี ำปา มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา ธนบรุ ี 25. ผูชว ยศาสตราจารย ดร.รัชฎาวรรณ นิ่มนวล มหาวิทยาลยั เทคโนโลยสี รุ นารี 26. ผูชว ยศาสตราจารย ดร.วิภาวี หตั ถกรรม มหาวทิ ยาลยั บรู พา 27. ผชู วยศาสตราจารย ดร.วิไล เออ้ื ปย ฉัตร มหาวทิ ยาลยั บรู พา 28. ผชู ว ยศาสตราจารย ดร.ศศวิ ฑุ ฒ์ิ วงษม ณฑา มหาวิทยาลยั บูรพา 29. ผชู วยศาสตราจารย ดร.ศริ ลิ กั ษณ อุสาหะ มหาวิทยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลรัตนโกสนิ ทร 30. ผูช ว ยศาสตราจารย ดร.สมั พันธ จนั ทรดี
วารสารสหศาสตรศรีปทุม ชลบรุ ี ปท่ี 6 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม-เมษายน 2563 จ Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 31. ผชู ว ยศาสตราจารย ดร.สุวรรณี ยหะกร มหาวิทยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธิราช 32. ผูชวยศาสตราจารย ดร.อคั วรรณ แสงวภิ าค มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร 33. ผชู วยศาสตราจารย ดร.อนพุ งษ อินฟา แสง มหาวิทยาลยั ธนบุรี 34. ผชู ว ยศาสตราจารย ดร.อภิวรรตน กรมเมอื ง สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลา เจา คุณทหารลาดกระบัง 35. ผชู ว ยศาสตราจารย ดร.อลสิ า ทรงศรีวทิ ยา มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีพระจอมเกลา ธนบุรี 36. ผชู วยศาสตราจารย ดร. โอปอล สวุ รรณเมฆ สถาบนั เทคโนโลยพี ระจอมเกลาเจา คณุ ทหารลาดกระบัง 37. ผชู ว ยศาสตราจารยด วงกมล อุน จติ ติ มหาวทิ ยาลยั บูรพา 38. ผชู ว ยศาสตราจารยอารยี รงั สโิ ยภาส นกั วชิ าการอสิ ระ 39. ดร.กติ ตศิ กั ดิ์ แปนงาม กระทรวงศึกษาธกิ าร 40. ดร.ธนธสั ทพั มงคล มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลพระนคร 41. ดร.นรศิ สวัสดี มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั รำไพพรรณี 42. ดร.บวรวิทย เปรอ่ื งวงศ ศาลอุทธรณภ าค 6 43. ดร.ภวู ดล บวั บางพลู มหาวิทยาลยั ราชภฏั รำไพพรรณี 44. ดร.เศรษฐวสั ภุ พรมสทิ ธิ์ มหาวทิ ยาลยั ศรีนครินทรวโิ รฒ 45. ดร.สจุ ินดา ขจรรุงศิลป สถาบันอาศรมศิลป ผูท รงคณุ วุฒกิ ลน่ั กรองภายใน มหาวทิ ยาลยั ศรปี ทุม วิทยาเขตชลบุรี 1. รองศาสตราจารย ดร.ชาตชิ าย อสิ รมั ย มหาวทิ ยาลยั ศรีปทมุ วทิ ยาเขตชลบรุ ี 2. รองศาสตราจารย ดร.ธันยวิช วเิ ชียรพนั ธ มหาวิทยาลยั ศรีปทมุ วิทยาเขตชลบุรี 3. รองศาสตราจารยกาญจนา มณีแสง มหาวิทยาลยั ศรีปทมุ วิทยาเขตชลบุรี 4. รองศาสตราจารยเ ยาวนารถ พนั ธุเพง็ มหาวิทยาลยั ศรีปทมุ วิทยาเขตชลบรุ ี 5. รองศาสตราจารยว าณี ฐาปนวงศศ านติ มหาวทิ ยาลยั ศรปี ทมุ 6. ผชู ว ยศาสตราจารย ดร.กาญจนา มศี ลิ ปะวิกกยั มหาวทิ ยาลยั ศรีปทมุ วิทยาเขตชลบุรี 7. ผูชว ยศาสตราจารย ดร.จิรพงษ จนั ทรงาม มหาวิทยาลยั ศรีปทมุ วทิ ยาเขตชลบุรี 8. ผูชว ยศาสตราจารย ดร.จิราพร ระโหฐาน มหาวทิ ยาลยี ศรปี ทมุ วทิ ยาเขตชลบุรี 9. ผูชว ยศาสตราจารย ดร.ปารชิ าติ คณุ ปลม้ื มหาวิทยาลยั ศรีปทุม 10. ผชู วยศาสตราจารย ดร.สริ นิ ธร สนิ จนิ ดาวงศ มหาวทิ ยาลยั ศรปี ทุม วทิ ยาเขตชลบรุ ี 11. ผูชวยศาสตราจารย ดร.สเุ ทพ อสุ าหะ มหาวิทยาลยั ศรีปทุม วทิ ยาเขตชลบุรี 12. ผูชวยศาสตราจารยประภสั สร คำสวสั ดิ์
ฉ วารสารสหศาสตรศ รปี ทมุ ชลบุรี ปที่ 6 ฉบับท่ี 1 มกราคม-เมษายน 2563 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 บทบรรณาธกิ าร สวสั ดที านนกั วชิ าการ นักวจิ ยั ทกุ ทาน วารสารสหศาสตรศรีปทุม ชลบุรี ฉบับน้ีเปน ฉบบั ประจำปที่ 6 ฉบับที่ 1 (มกราคม-เมษายน 2563) นนั่ หมายความวาทางวารสารไดจัดทำมาถึงระยะเวลา 6 ปเ ต็มแลว ทางวารสารยังคงยืดหยัด ในวัตถุประสงคที่สำคัญคือเปนเวทีเปดทางวิชาการใหนักวิชาการ ผูทรงคุณวุฒิ และผูสนใจ ไดเผยแพรความรูทาง วิชาการ งานวิจัย และผลงานสรางสรรคอื่น ๆ อันเปนประโยชนในรูปแบบของการผสมผสานศาสตรความรูตาง ๆ เพอื่ การตอยอดสูการพัฒนาเชิงการปฏิบตั ิ การบรหิ ารจดั การ และการตอ ยอดสหู ัวขอ งานวจิ ัยใหม ๆ สำหรับฉบับนี้มีความพิเศษท่ีทางกองบรรณาธิการตองขอบันทกึ ไวก ็คือ วารสารสหศาสตรศรีปทุม ชลบุรี ไดผ า นการพิจารณาคุณภาพวารสารวชิ าการจากศูนยดชั นีการอางอิงวารสารไทย (ศูนย TCI) ใหอ ยูในวารสารกลุมที่ 2 ซึ่งเปนสิ่งที่แสดงใหเห็นถึงการพัฒนาของวารสารสหศาสตรศรีปทุม ชลบุรี ที่มุงสูคุณภาพในแวดวงวิชาการอยาง แทจริง ในฉบับนี้ประกอบไปดวยบทความ จำนวน 7 เรื่อง ที่มีความนาสนใจโดยเฉพาะฉบับมุงเนนเชิงของการ ประยุกตศาสตรของการสื่อสารไปยังบริบทตาง ๆ ในหลายบทความอาทิ “สื่อสรางสวย” มายาคติจากการอบรม บมเพาะจากสื่อ “นิเทศศาสตร” โอกาส ความทาทาย และศักยภาพที่ไมอาจมองขามในตลาดแรงงาน EEC และ การสื่อสารสุขภาพผานสือ่ สงั คมเครอื ขายกับกลุมโรค NCDs ตามแนวคิด “สรางนำซอม” นอกจากนี้ยงั มีบทความ ที่นาสนใจอีกคือ ประเด็นจริยธรรมในการวิจัยเชิงคุณภาพ การศึกษาสภาพการจัดการเรียนรูของครูที่สงเสริมการ คดิ อยางมีวจิ ารณญาณของผูเรียนระดบั มัธยมศึกษาในเขตกรุงเทพมหานคร และบทความภาษาอังกฤษเรื่อง CALL LEARNER TRAINING: FROM THEORY AND RESEARCH TO INFORMED PRACTICE ทา ยทส่ี ดุ น้ที างวารสาร ยงั เปดรับบทความที่นาสนใจประยุกตขามศาสตรเพ่ือการตอยอด และพัฒนาเชนเคย โดยเฉพาะอยางยงิ่ ในชวงสถานการณการระบาดไวรัส COVID-19 ทางกองบรรณาธิการหวังวาจะมีนักวิจัย นักวิชาการ ที่สนใจในประเด็นสถานการณปจจุบันทำการศึกษาวิจัย หรือวิพากษในเชิงวิชาการ ทางกองบรรณาธิการยินดีรับ พจิ ารณาในประเด็นนี้เชนกนั แลว พบกันในฉบบั ตอไป (ผูชว ยศาสตราจารย ดร.วีรวิชญ เลิศไทยตระกลู ) หัวหนา กองบรรณาธกิ าร
วารสารสหศาสตรศ รีปทุม ชลบรุ ี ปท่ี 6 ฉบับท่ี 1 มกราคม-เมษายน 2563 ช Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 สารบัญ บทความวชิ าการ 1-11 ประเด็นจริยธรรมในการวิจัยเชงิ คณุ ภาพ……………………………………………………………………………………. 12-21 ธัญธัช วิภตั ิภมู ปิ ระเทศ 22-32 33-44 “สื่อสรา งสวย” มายาคติจากการอบรมบม เพาะจากสอ่ื ……………………………………………………………….. 45-55 สหภาพ พอ คา ทอง 56-67 การกำหนดโครงการ กจิ กรรม และการตรวจสอบการปฏิบตั ิตามรายงานประเมินผลกระทบ 68-77 สิ่งแวดลอ ม…………………………………………………………………………………………………………………………….. 78-79 อนันต เพียรวฒั นะกลุ ชยั CALL LEARNER TRAINING: FROM THEORY AND RESEARCH TO INFORMED PRACTICE……… Nuttakritta Chotipaktanasook “นเิ ทศศาสตร” โอกาส ความทาทาย และศักยภาพที่ไมอาจมองขามในตลาดแรงงาน EEC……………… ปรยิ า รนิ รัตนากร บทความวจิ ัย การสื่อสารสขุ ภาพผา นส่ือสงั คมเครือขายกบั กลมุ โรค NCDs ตามแนวคดิ “สรางนำซอม”……………….. เยาวนารถ พันธุเพง็ และกัญญรตั น หงสว รนันท การศึกษาสภาพการจดั การเรียนรูของครูทสี่ งเสรมิ การคดิ อยา งมวี ิจารณญาณของผเู รียนระดับ มัธยมศึกษาในเขตกรงุ เทพมหานคร…………………………………………………………………………………………… อัญชลี สขุ ในสทิ ธ์ิ ขนั้ ตอนการนำสง บทความวิชาการหรอื บทความวจิ ัยเพ่ือตีพิมพ… ………………………………………………….
วารสารสหศาสตรศรปี ทมุ ชลบรุ ี ปท่ี 6 ฉบบั ที่ 1 มกราคม-เมษายน 2563 45 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 “นเิ ทศศาสตร” โอกาส ความทาทาย และศกั ยภาพที่ไมอาจมองขามในตลาดแรงงาน EEC “COMMUNICATION ARTS” OPPORTUNITIES, CHALLENGES, AND POTENTIALS THAT CANNOT OVERLOOK IN LABOR MARKET OF THE EASTERN ECONOMIC CORRIDOR (EEC) วันทีไ่ ดร บั ตน ฉบับบทความ 24 มกราคม 2563 ปรยิ า รนิ รัตนากร*5 วนั ทแ่ี กไขปรับปรงุ บทความ 24 มีนาคม 2563 Pariya Rinrattanakorn วันที่ตอบรบั ตีพิมพบทความ 30 มีนาคม 2563 บทคัดยอ รัฐบาลไดกำหนด 10 อุตสาหกรรมเปาหมายในพื้นที่เขต EEC กลุมแรก คือ กลุมอุตสาหกรรมเดิมที่มี ศักยภาพ และกลุมสอง คือ อุตสาหกรรมใหมที่นำเอานวัตกรรม เทคโนโลยีมาปรับใช ทำใหเกิดความตองการ แรงงานที่มีทักษะตาง ๆ เพิ่มมากขึ้น ในพื้นที่เขต EEC แตผลการสำรวจพบวา มีทักษะความเชี่ยวชาญบางดาน ที่ยังไมสามารถตอบสนองความคาดหวังของสถานประกอบการได คือ ทักษะดานความรูธุรกิจ ทักษะดานความรู ความเขาใจองคกร และทักษะการสื่อสาร ทำใหเกิด “ชองวางทางทักษะ” จะเห็นไดวา ทักษะที่กลาวมาขางตน เก่ยี วของกับทกั ษะงานดานนิเทศศาสตร ซ่ึงเปนศาสตรท ว่ี าดว ยการสือ่ สาร นอกจากนี้ นเิ ทศศาสตรย งั เปน สหศาสตร ที่นำมาประยุกตรวมกับศาสตรแขนงอื่น ๆ อาทิ การสื่อสารการตลาด การสื่อสารธุรกิจ การสื่อสารองคกร และ การโฆษณา ประชาสัมพันธ เปนตน นักนิเทศศาสตรที่มีความเชี่ยวชาญ มีศักยภาพ จึงเปนแรงงานที่มีโอกาส มีความทาทาย และเปน ทกั ษะทต่ี องการของตลาดแรงงานในเขต EEC คำสำคัญ: โครงการเขตพฒั นาพิเศษภาคตะวนั ออก, นิเทศศาสตร, ชอ งวางทางทักษะ ABSTRACT The Government determines the ten target industries (S-Curve) in the area of The Eastern Economic Corridor (EEC). The first group is First S-Curve, the potential traditional industries. The second * ผชู ว ยศาสตราจารย, ดร. หลักสตู รนเิ ทศศาสตรมหาบณั ฑติ มหาวทิ ยาลยั ศรปี ทุม วทิ ยาเขตชลบรุ ี * Corresponding author. e-mail: [email protected] ผา นการรบั รองคุณภาพวารสารของศูนยดชั นีการอา งองิ วารสารไทย (TCI) วารสารกลมุ ท่ี 2
46 วารสารสหศาสตรศรปี ทมุ ชลบุรี ปท ่ี 6 ฉบบั ที่ 1 มกราคม-เมษายน 2563 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 is New S-Curve, the new industries that apply innovation and technology. These are the causes to increasingly require the various skills workers in the area of The Eastern Economic Corridor (EEC). However, the survey research revealed that there are some skills that cannot response the expectations of the enterprises such as business, organization, and communication skills that lead to “Gap Skill” or lack of skill workers. Observely, these skills are related to communication jobs that are communication discipline. Moreover, Communication Arts is interdisciplinary that has been applied with other disciplines such as marketing communication, business communication, corporate communication, advertising and public relations. The professional and potential communicator is worker who has opportunities, challenges, and skills that are required in labor market in the area of The Eastern Economic Corridor (EEC). Keywords: eastern economic corridor: EEC, communication arts, gap skill บทนำ จากสภาพการณป จจุบัน ภมู ิภาคอาเซียนเกิดการเปล่ียนแปลงทางดานเศรษฐกจิ อยางรวดเร็ว มีการรวมกลุม กันจัดตั้งประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (asean economic community: AEC) การเขาสูประชาคมเศรษฐกิจ อาเซียน ยอมนำมาสูการเปลี่ยนแปลงในดา นตา ง ๆ ตอประเทศไทยอยางมากมาย โดยเฉพาะอยางยิ่งดานเศรษฐกิจ มกี ารเปด เสรีท้ังทางดา นการเคลื่อนยายสินคา การบรกิ าร การลงทนุ เงินทนุ และแรงงานที่มีทักษะ สงผลใหภูมิภาค อาเซียนมีลักษณะเปนตลาดเดียวกัน มีฐานการผลิตเดียวกัน การเคลื่อนยายแรงงาน โรงงาน หรือฐานการผลิต สามารถทำไดสะดวกมากขึ้น ไมไดมีขอจำกัดมากมายอยางในอดีต บริษัทหรือนักลงทุนตางชาติ จึงมีทางเลือก สามารถโยกยายฐานการผลิต การลงทุนจากประเทศไทยเขาไปในประเทศอน่ื ๆ ของอาเซยี นในกลุม CLMV ไดแก ประเทศกัมพูชา ลาว พมา และเวียดนาม ดวยเหตุนี้รัฐบาลจึงจำเปนตอ งปรับการลงทุนครั้งใหญของประเทศไทย เพื่อดึงดูดนักลงทุนทั้งภายในและตางประเทศในอุตสาหกรรมใหม ๆ ที่กำลังเกิดขึ้น และตองพัฒนาอุตสาหกรรม เดิมใหมีศักยภาพเปนท่ียอมรับ สามารถผลิตสินคา ท่ีตอบโจทยผูบ ริโภคในปจจุบันได โดยนำนวัตกรรมและเทคโนโลยี มาปรับใชอ ยางสรา งสรรคและตอ ยอด (ธดิ ารตั น โชคสุชาติ, 2553) แนวคิดการพัฒนาตอยอดภาคอุตสาหกรรมใหมีการเจริญเติบโต กลับมาขยายตัวตอเนื่องไดอยางยั่งยืน อีกครั้ง ถือเปนเปาประสงคและภารกิจหลักของโครงการเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (eastern economic corridor: EEC) โดยภาครัฐพยายามใหการสนับสนุนและกระตุนใหเกิดการลงทุนขนาดใหญภายในประเทศเพ่ือ พลิกฟน สภาพทางเศรษฐกิจของประเทศที่กำลังอยูในภาวะถดถอย ทัง้ นีเ้ นื่องจากในชวงป พ.ศ. 2549-2557 ที่ผานมา ประเทศไทยมอี ตั ราการเติบโตของการลงทุนเฉลีย่ อยูทีร่ อยละ 2 ตอ ป และมกี ารขยายตวั ของ GDP รอ ยละ 3.4 ตอ ป ซ่งึ เปน ตัวเลขทมี่ แี นวโนมลดต่ำลง ไมสามารถนำพาประเทศใหร อดพนจากกับดักรายไดปานกลาง (middle income trap) ไปสปู ระเทศท่พี ฒั นาแลว ได
วารสารสหศาสตรศรีปทุม ชลบุรี ปท่ี 6 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2563 47 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 นอกจากนี้ ในโลกยุคปจจุบันซึ่งเปนยุคของนวัตกรรมและเทคโนโลยี (innovation and technology) การผลิตสินคาตาง ๆ ในรูปแบบดั้งเดิม เปนสินคาบริการที่เริ่มมาถึงจุดอิ่มตัวไมตอบโจทยกับพฤติกรรมผูบริโภค ในปจจุบัน ทำใหขีดความสามารถในการแขงขันดานการสงออกของประเทศไทยมีแนวโนมถดถอยลง เนื่องจาก ถูกทดแทนดว ยสนิ คาจากประเทศอื่นท่ีมีการนำเอานวัตกรรม หรอื เทคโนโลยมี าประยุกตใช เพอ่ื ยกระดับศักยภาพ ในการผลติ ทำใหส ินคา บริการมีความนาสนใจ ราคาถูกลง และตอบโจทยผ ูบริโภคกลุมเปาหมายไดด ีกวาสินคาสงออก ของไทย ดังน้ัน รฐั บาลจงึ หันมามีแนวคิดใหความสนใจในการพฒั นาตอยอด ยกระดับ และสง เสริมภาคอุตสาหกรรม ภายในประเทศมากยง่ิ ข้ึน โดยภาครฐั ไดมีการกำหนดกลมุ อตุ สาหกรรมเปา หมายและพน้ื ทีท่ ี่มีศักยภาพ มคี วามพรอม และมีความเหมาะสมในการพัฒนาอุตสาหกรรมเปาหมายแตละประเภทอยางชัดเจน ซึ่งกำหนดพื้นที่เปาหมาย นำรองใน 3 จังหวัด ไดแก ฉะเชิงเทรา ชลบุรี และระยอง รวมทั้งภาครัฐไดมีมาตรการและใหสิทธิประโยชนตาง ๆ แกอุตสาหกรรมเปาหมาย เพื่อสรางแรงจูงใจ สงเสริม สนับสนุนการลงทนุ ในรปู แบบตา ง ๆ ของกลุมอุตสาหกรรม เปา หมาย เปน การดงึ ดดู นักลงทุนทั้งไทยและตางประเทศ ใหนำเม็ดเงนิ การลงทุนจากภาคอุตสาหกรรมมาหมุนเวียน ภายในประเทศ มาตรการและสิทธิประโยชนตาง ๆ อาทิ มาตรการการยกเวนภาษีเงินไดนิติบุคคล การลดอัตรา ภาษีเงินไดบุคคลธรรมดาสำหรับบุคลากรผูเชี่ยวชาญ หรือผูมีทักษะทางวิชาชีพในระดับสูง ผูบริหาร ผูเชี่ยวชาญ นักวชิ าการ การใหสิทธิถือครองกรรมสทิ ธ์ิท่ีดินสงู สุด 99 ป สำหรับนกั ลงทนุ ชาวตางชาติ เพิ่มความยืดหยนุ ของการ บังคบั ใชกฎหมายแรงงานในกลุมอุตสาหกรรมทีม่ ีความจำเปนตองใชแรงงานมากเปนพิเศษ เปน ตน มาตรการและ สิทธิประโยชนตาง ๆ เหลาน้ี ถือเปนแนวทางการดำเนินงานที่สำคัญที่จะชักนำไปสูการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของ ประเทศใหขยายฐานเติบโตอยางแข็งแกรง โดยผานการจางแรงงานที่เพิ่มมากขึ้น ทำใหรายไดของประชาชนดีข้นึ เกดิ กำลังซ้อื สามารถจับจายใชสอย การบริโภคสนิ คา การใชบริการขยายตัวมากข้ึน (สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการ เศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ, 2560) อีกทั้งมีการผลักดันสงเสริมใหภาคอุตสาหกรรมที่มีการลงทุนขนาดใหญ ไดนำ นวัตกรรมและเทคโนโลยีใหม ๆ มาปรับใชในภาคการผลิตอยางมีประสิทธิภาพ ซึ่งจะชวยใหประเทศไทยมีการ ขยายตวั ทางเศรษฐกิจมากยิ่งขึ้น สามารถเดนิ หนาไปสูการเติบโตทางเศรษฐกจิ เพื่ออนาคต (new engine of growth) ของประเทศไดอ ยางม่นั คงตอไป บทวเิ คราะห คณะรัฐมนตรีจึงไดมีมติเมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน 2558 เห็นชอบตามท่ีกระทรวงอุตสาหกรรมเสนอ ปจจุบันมี 10 อุตสาหกรรมเปาหมายท่ีมีศักยภาพจะเปนปจจัยขับเคล่ือนเศรษฐกิจ (new-growth engine) ของประเทศไทยและ สามารถเพม่ิ ขีดความสามารถในการแขงขันใหสูงข้ึน (สำนักงานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวนั ออก, 2560) สำหรับ 10 อุตสาหกรรมเปาหมายที่ภาครัฐมุงเนนใหการสนับสนุน ไดรับการสงเสริมใหเกิดการลงทุนอยาง เปนรูปธรรม เพื่อใชเปนกลไกผลักดันขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยเพื่ออนาคตแบงออกเปน 2 กลุม กลุมที่ 1 หมายถึง กลุมอุตสาหกรรมที่ตอยอดจากอุตสาหกรรมเดิมที่มีศักยภาพ First S-Curve เปนอุตสาหกรรมที่ประเทศไทยมี ศักยภาพความเชี่ยวชาญในการผลิต สามารถสรางมูลคาทางเศรษฐกิจ แตยังขาดการพัฒนาตอยอดดวยเทคโนโลยี สมัยใหมจึงตองสรางมูลคาเพิ่ม (value added) กลุมที่ 2 หมายถึง กลุมอุตสาหกรรมอนาคต New S-Curve คือ ผา นการรับรองคณุ ภาพวารสารของศูนยด ชั นกี ารอา งอิงวารสารไทย (TCI) วารสารกลุมท่ี 2
48 วารสารสหศาสตรศ รปี ทุม ชลบุรี ปท ่ี 6 ฉบบั ที่ 1 มกราคม-เมษายน 2563 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 กลุมอุตสาหกรรมใหมที่มีการนำเอานวัตกรรมและเทคโนโลยีมาปรับใชในภาคอุตสาหกรรมอยางจริงจัง เปนกลุม อุตสาหกรรมที่มีศักยภาพในการเติบโตสูง แตเนื่องจากเปนอุตสาหกรรมใหม ที่มีผูประกอบการจำนวนนอย อตุ สาหกรรมกลุม นจ้ี ึงยังไมมีความเขมแข็งพอ ตองมกี ารพฒั นา เสริมสราง ความแขง็ แกรง พรอมทัง้ ยกระดับมูลคา (value shifted) ใหแ กอ ุตสาหกรรมในกลุมนี้ อตุ สาหกรรมแตล ะกลมุ มขี อ มูลพอสรุปโดยสงั เขปไดด ังนี้ กลมุ ท่ี 1 : กลุมอตุ สาหกรรมท่ตี อยอดจากอตุ สาหกรรมเดิมท่ีมศี ักยภาพ First S-Curve 1. อุตสาหกรรมยานยนตและชิ้นสวนยานยนตสมัยใหม (next-generation automotive) เปนอุตสาหกรรม ท่มี บี ทบาทสำคัญตอการเจริญเติบโตของการจา งงาน และการสงออกของประเทศไทย รัฐบาลไดมีมาตรการใหการ สนับสนุน สงเสริม การลงทุน และใหสิทธิประโยชนตาง ๆ ในอุตสาหกรรมประเภทนีอ้ ยางตอเนือ่ ง อีกทั้งประเทศ ไทยมีความพรอมดา นโครงสรา งพืน้ ฐาน ทา เรือ ระบบสาธารณูปโภค ระบบโลจสิ ตกิ ส ท่ีไดม าตรฐานในระดับสากล ปจจุบันอุตสาหกรรมประเภทยานยนตและชิ้นสวนยานยนตไดพัฒนามากขึ้นเปนการผลิตยานยนตไฟฟา (electric vehicle: EV) มกี ารนำเทคโนโลยีท่ีมีประสิทธิภาพมาใชในการผลิตใหกาวหนาเทาเทียมกับมาตรฐานโลก นักวิชาชีพ ที่เกี่ยวของสายตรงกับอุตสาหกรรมประเภทนี้ ไดแก นักวิจัยยานยนต นักออกแบบเครื่องจักรกล นักผลิตหุนยนต วศิ วกรโลหการ วิศวกรอุตสาหการ นักวสั ดุศาสตร เปนตน 2. อตุ สาหกรรมอิเล็กทรอนิกสอ ัจฉริยะ อปุ กรณเครือ่ งใชไฟฟาและโทรคมนาคม (smart electronics) เปนอุตสาหกรรมที่เกี่ยวกับอุปกรณเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส เครื่องใชไฟฟา เชน วิทยุ โทรทัศน ตูเย็น พัดลม เปน ตน อุปกรณโทรคมนาคม หุนยนตเพื่อการอุตสาหกรรม และแขนกลประกอบเครื่องจักรกล ที่สามารถเชื่อมตอกับ เครอื ขายอนิ เทอรเน็ตได ตงั้ แตป พ.ศ. 2530 เปน ตน มา อุตสาหกรรมประเภทนมี้ กี ารลงทุนจากตา งประเทศเพ่ิมข้ึน โดยประเทศไทยกลายเปน ฐานการผลติ ผลิตภัณฑเคร่ืองใชไ ฟฟา และเคร่ืองมืออิเลก็ ทรอนกิ ส โดยนำชนิ้ สว นสำเรจ็ รูป มาประกอบ เพื่อจำหนายในประเทศและเพื่อการสงออก นักวิชาชีพที่เกี่ยวของสายตรงกับอุตสาหกรรมประเภทนี้ ไดแก วศิ วกรโทรคมนาคม วิศวกรอิเลก็ ทรอนิกส วศิ วกรไฟฟา วศิ วกรซอฟแวร วิศวกรควบคมุ เทคโนโลยี 3. อุตสาหกรรมทองเที่ยวกลุมรายไดด ีและการทองเที่ยวเชิงสุขภาพ (affluent, medical and wellness tourism) เปนอุตสาหกรรมที่เกี่ยวของกับการจัดการดานการทองเที่ยว เชน การทองเที่ยวเชิงธรรมชาติ (green tourism) และกลุมที่เดินทางมาเพือ่ การทองเท่ียวเชิงสุขภาพ (medical tourism) โดยเขารับบริการดานการแพทย เพื่อสงเสริม บำบดั ฟนฟูสขุ ภาพควบคูไปดวยกบั การทองเท่ยี ว เชน การรับคำปรึกษาดานสุขภาพ บริการดานสปา การนวด การฝกสมาธิ เปนตน นอกจากนี้ยังมีการทองเที่ยวเชิงวัฒนธรรม (culture tourism) ที่เนนการไดรับ ความรูดานศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณี ของคนในทองถิ่นควบคูไปกับการทองเที่ยว ซึ่งรูปแบบการ ทองเทยี่ วตาง ๆ ที่กลา วมาน้ีสามารถสรา งมูลคาใหกบั อุตสาหกรรมการทองเทีย่ วไดมากยิ่งข้ึน สำหรับประเทศไทย มจี ดุ แขง็ ดานการทองเท่ยี วหลายรูปแบบ อาทิ มีสถานพยาบาล บคุ ลากร และอุปกรณทางการแพทยท่ีไดมาตรฐาน มีอัตราคาบริการที่ไมสูงมาก มีแหลงทองเที่ยวทางวัฒนธรรม มีทรัพยากรธรรมชาติที่หลากหลาย มีการใหบริการ สมัยใหม (modern service) ทั้งโรงแรม ที่พัก รานอาหารและสิ่งอำนวยความสะดวกครบครัน นักวิชาชีพที่เกี่ยวของ สายตรงกบั อตุ สาหกรรมประเภทนี้ ไดแก แพทย พยาบาล ผูชวยพยาบาล ลา ม เปนตน
วารสารสหศาสตรศ รีปทุม ชลบุรี ปท่ี 6 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม-เมษายน 2563 49 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 4. อุตสาหกรรมการเกษตรและเทคโนโลยชี ีวภาพ (agriculture and biotechnology) เปนอุตสาหกรรม ที่เกี่ยวกับดานการเกษตร อาหาร และเทคโนโลยีชีวภาพ ประเทศไทยมีขอดี คือ มีความหลากหลายทางชีวภาพ มคี วามรแู ละประสบการณท ่ีดดี า นการเกษตร รายไดส วนใหญข องประเทศมาจากสินคาสง ออกดา นการเกษตร เชน น้ำตาล เคร่ืองดื่ม ผลไม ยางพารา ขาว และธัญพืช เปนตน ปจจุบันอุตสาหกรรมประเภทนี้ไดมีการปรับตัวเขาสู โครงสรางทางเศรษฐกิจใหม (new economic model) กลาวคือ ไดหันมาใหความสำคัญกับการเกษตรที่ใช นวัตกรรมและเทคโนโลยีเขามาชวยในการดำเนินงานเรียกวา “เกษตรอัจฉริยะ” (smart agriculture) ทั้งในดาน การผลิต การใชปุย การแปรรูป การใชเทคโนโลยี การเก็บรักษา การบรรจุสินคา การจัดศูนยกลางดานการเกษตร และการจดั จำหนาย เปนตน เพ่ือเปนการยกระดับมูลคา และสรา งคุณภาพที่ไดมาตรฐานระดับสากล นักวิชาชีพที่ เกี่ยวของสายตรงกับอุตสาหกรรมประเภทนี้ ไดแก นักชีววิทยา นักจุลชีวิทยา นักวิเคราะหสิ่งแวดลอม วิศวกร ส่ิงแวดลอ ม นักวิจยั เปน ตน 5. อุตสาหกรรมแปรรูปอาหาร (food for the future) เปนอุตสาหกรรมที่ใชวตั ถดุ ิบจากผลผลติ ทางดา น การเกษตรผานการแปรรปู แปลงสภาพโดยกระบวนการทางวิทยาศาสตร โดยนำนวตั กรรมเทคโนโลยีเขามาชวยใน การพัฒนาผลติ ภัณฑ การบริหารจดั การ การผลิต การสรา งเครอื ขา ย ตลอดจนกจิ กรรมอื่น ๆ เพือ่ ใหเ กิดผลิตภัณฑ ดานอาหารที่หลากหลาย เปนทางเลือกใหแกผูบริโภคไดมากยิ่งขึ้น ประเทศไทยมีขอไดเปรียบจากอุตสาหกรรมน้ี เนอ่ื งจากประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม มีวัตถุดบิ ผลิตภณั ฑดานอาหารที่หลากหลาย และมีรายไดจากการ สงออกผลิตภัณฑดานอาหารจนเปนที่รูจักทั่วโลก นักวิชาชีพที่เกี่ยวของสายตรงกับอุตสาหกรรมประเภทนี้ ไดแก นักวิทยาศาสตรก ารอาหาร นักโภชนาการ วิศวกร นักออกแบบผลิตภัณฑ ผูเชี่ยวชาญทีใ่ หคำปรึกษาดานการผลิต อาหาร เปนตน กลุม ท่ี 2 : กลุมอุตสาหกรรมใหมที่นำเอานวตั กรรม เทคโนโลยีมาปรบั ใช New S-Curve 6. อุตสาหกรรมหุนยนตเพื่ออุตสาหกรรม (robotics) เปนอุตสาหกรรมที่เกี่ยวกับเครื่องจักรกล โดยใช หุนยนตแทนการทำงานของมนุษยที่เปนงานซึ่งมีความยุงยาก ซับซอน และมีความเสี่ยง ในอดีตที่ผานมาการใช หุนยนตแ ทนแรงงานมนุษยยังไมคอยเปน ท่ีนยิ ม แตในโลกยุคปจจบุ นั ความตองการใชหนุ ยนตท ่ัวโลกมีอัตราท่ีสูงขึ้น เนอ่ื งจากภาวการณขาดแคลนแรงงานของภาคอุตสาหกรรม อตุ สาหกรรมทมี่ ีความตองการใชห ุนยนต เชน ยานยนต เคร่อื งใชไฟฟา อิเล็กทรอนิกส เหลก็ เชอ่ื มโลหะ อุตสาหกรรมดา นการแพทย อตุ สาหกรรมการผลิตยางและพลาสติก การแปรรูปสนิ คา เปนตน อยางไรกต็ าม ปจจบุ นั อตุ สาหกรรมประเภทหนุ ยนตยงั มีไมมากนัก เน่ืองจากอุตสาหกรรม ประเภทนี้ยังเปนอุตสาหกรรมใหมที่อยูในระยะเริ่มตน นักวิชาชีพที่เกี่ยวของสายตรงกับอุตสาหกรรมประเภทนี้ ไดแก นกั พฒั นาซอฟแวร โปรแกรมเมอร วิศวกรคอมพวิ เตอร ผอู อกแบบและวเิ คราะห เปน ตน 7. อุตสาหกรรมการบินและโลจิสติกส (aviation and logistics) เปนอุตสาหกรรมที่เกี่ยวของกับการ ขนสง ผูโดยสารหรือสินคาทางอากาศทั้งภายในและภายนอกประเทศ มีลักษณะการดำเนินงาน อาทิ การจัดการ ธุรกิจการบิน การจัดการทาอากาศยาน การใหบริการเชาอากาศยาน การซอมบำรุง การควบคุมการจราจรทาง อากาศ เปน ตน อุตสาหกรรมประเภทนเ้ี ปนหน่ึงในอุตสาหกรรมที่ประเทศไทยมีศักยภาพ มคี วามพรอมท้ังทางดาน โครงสรางพื้นฐานและตำแหนงท่ีตัง้ ของภูมศิ าสตร สอดคลองกับการพัฒนาประเทศสู Thailand 4.0 นักวิชาชีพที่ ผานการรบั รองคณุ ภาพวารสารของศูนยด ชั นีการอา งองิ วารสารไทย (TCI) วารสารกลุมท่ี 2
50 วารสารสหศาสตรศ รปี ทุม ชลบรุ ี ปท่ี 6 ฉบบั ที่ 1 มกราคม-เมษายน 2563 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 เกี่ยวของสายตรงกับอุตสาหกรรมประเภทนี้ไดแก นักบิน วิศวกรการบิน วิศวกรเครื่องกล วิศวกรขนสง วิศวกร ออกแบบ วิศวกรโครงการ เปนตน 8. อุตสาหกรรมเชื้อเพลิงชีวภาพและเคมีชีวภาพ (biofuels and biochemicals) เปนอุตสาหกรรมที่ เก่ียวของกับเชื้อเพลงิ ชวี ภาพและเคมชี ีวภาพ (bio-chemicals) ซ่ึงไดถูกนำมาใชในภาคการเกษตรเปนสำคัญ อาทิ เอนไซม จลุ นิ ทรยี และปฏิกริยาทางเคมี เปนตน อตุ สาหกรรมเชอ้ื เพลิงชวี ภาพและเคมีชีวภาพเปนอุตสาหกรรมที่มี การใชน วัตกรรมและเทคโนโลยีข้นั สูง และตองตระหนักถงึ ความเปนมิตรตอสิ่งแวดลอมดวย นักวิชาชีพที่เก่ียวของ สายตรงกับอุตสาหกรรมประเภทนี้ ไดแก นักวิจัยปโตรเคมี นักเคมีวิเคราะหเกี่ยวกับพลังงานทดแทน นักวิจัยและ พฒั นา เปนตน 9. อตุ สาหกรรมดจิ ทิ ลั (digital) อตุ สาหกรรมดิจิทลั เปนอตุ สาหกรรมท่ีนำเทคโนโลยเี ขา มาประยุกตใชโดย สามารถแยกประเภทสินคาดิจิทัลได 3 กลุมหลักคือ เนื้อหาดิจิทัล (digital content) และขอมูลดิจิทัล บริการ ดิจิทัล เชน การใหบริการเกี่ยวกับออนไลน และโครงสรางพื้นฐานดิจิทัล เชน เครือขายอินเทอรเน็ตความเร็วสูง เปนตน เพอื่ สรางโอกาสในการนำดจิ ิทลั มาพัฒนาอตุ สาหกรรมตาง ๆ และเศรษฐกจิ ของประเทศใหเ กิดความม่ังค่ัง ยั่งยืน โดยการใชนวัตกรรมและเทคโนโลยีดิจิทัลเปนเครื่องมือสำคัญในการสรางสรรคนวัตกรรม นักวิชาชีพท่ี เกีย่ วขอ งสายตรงกบั อุตสาหกรรมประเภทน้ี ไดแก โปรแกรมเมอร นกั วิจัย ผูเชยี่ วชาญดา นไอที นักออกแบบส่ือนัก สรา งสรรคเ น้อื หา (content) 10. อุตสาหกรรมการแพทยครบวงจร (medical hub) เปา หมายหลกั ของอุตสาหกรรมการแพทยครบวงจร กเ็ พ่ือพัฒนาประเทศใหเปนศูนยกลางทางการแพทย (medical hub) และเพ่ิมขีดความสามารถทางการแพทยอยาง ครบวงจร อุตสาหกรรมกรรมประเภทนป้ี ระกอบดวย 3 ประเด็นหลกั คอื การใหบ ริการดานการแพทยส มยั ใหม เชน การใหคำปรึกษาทางการแพทยทางไกล การวิจัยและผลิตอุปกรณทางการแพทย เชน เครื่องเอกซเรย เครื่อง MRI เครื่อง CT Scan และ การวิจัยยาและเวชภัณฑ นักวิชาชีพที่เกี่ยวของสายตรงกับอุตสาหกรรมประเภทนี้ ไดแก แพทย พยาบาล ผูชวยพยาบาล เภสัชกร นักเทคนิคการแพทย นักกายภาพบำบัด เปนตน นอกจาก 10 อุตสาหกรรม เปาหมายที่ภาครัฐมุงเนนพัฒนา ตอยอด เพื่อเปนปจจัยขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศไทย แลวคณะกรรมการ นโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (กพอ.) มีมติเพิ่มอุตสาหกรรมเปาหมายจาก 10 เปน 12 อุตสาหกรรม โดยอตุ สาหกรรมทเี่ พิม่ เขา มา คือ อตุ สาหกรรมการปอ งกนั ประเทศ และอตุ สาหกรรมพฒั นาคนและการศึกษา รายงานของสำนักงานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวนั ออก (สกพอ.) เสนอขอ มูลวาในป พ.ศ. 2560 ไดมีโครงการที่ขอรับการสงเสริมการลงทนุ ในประเทศรวมท้ังส้ิน 1,227 โครงการ โดยอยูในเขตพัฒนา พิเศษภาคตะวันออกจำนวน 259 โครงการ เปนโครงการสงเสริมการลงทุนท่ีต้ังข้ึนในจังหวัดชลบุรีมากที่สุด จำนวน 133 โครงการ รองลงมาคือ ในพื้นที่เขตจังหวัดระยอง ไดรับการอนุมัติโครงการจำนวน 93 โครงการ และจังหวัด ฉะเชงิ เทราไดร ับอนุมัติ จำนวน 33 โครงการ เห็นไดวาภาครัฐพยายามใหการสนบั สนุนโครงการที่ขอรับการสงเสริม การลงทุน เพื่อผลักดันใหเศรษฐกิจเกิดการขยายตัว และดึงดูดใหนักลงทุนชาวตางชาติ ใหเลือกประเทศไทยเปน ฐานการผลิต การลงทุนที่สำคัญ เพราะเมื่อมีการลงทุนเพิ่มขึ้นยอมเกิดการจางงานมากยิ่งขึ้น เกิดการกระจายตัว ทางเศรษฐกจิ เพ่ิมมากข้ึนดว ยเชนกนั (โสรญา พิกุลหอม, 2561) อยางไรกต็ าม มีความกงั วลกนั วาการดึงดูดนักลงทุน
วารสารสหศาสตรศรปี ทมุ ชลบุรี ปที่ 6 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2563 51 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 เขามาในโครงการ EEC นั้น ยอมเปนประโยชนแกบริษัท หรืออุตสาหกรรมที่มีขนาดใหญ แตสำหรับบริษัทหรือ อตุ สาหกรรมท่ีมีขนาดกลางและขนาดยอมอาจจะไมไดร ับประโยชนเทาที่ควร เนอื่ งจากมีอำนาจการตอรองในดาน ตาง ๆ ที่นอยกวา ไมวาจะเปนอำนาจการตอรองดานแรงงาน ดานทรัพยากร ดานตนทุนการผลิต และดานสิทธิ ประโยชนตาง ๆ เปน ตน เมื่อพิจารณาสภาพการณทางดานเศรษฐกิจของภาคตะวันออก จะเห็นไดวาเศรษฐกิจของภาคตะวันออก ขึน้ อยูกบั การเจริญเติบโตในภาคอุตสาหกรรมมากทส่ี ุด คิดเปนรอ ยละ 65 รองลงมา คอื ภาคบรกิ าร คิดเปนรอยละ 32 และภาคเกษตรกรรม คิดเปน รอ ยละ 3 ตามลำดับ และจากการคาดการณของกระทรวงแรงงาน แบงแยกตาม ประเภทอุตสาหกรรม พบวาในป พ.ศ. 2565 และป พ.ศ. 2570 อุตสาหกรรมการทองเที่ยวกลุมรายไดดี และการ ทองเที่ยวเชิงสขุ ภาพตอ งการแรงงานมากที่สุดเปนอันดบั หนึ่ง จึงจะเกิดการจางงานในอุตสาหกรรมประเภทนี้เปน จำนวนมาก รองลงมาคือ อุตสาหกรรมยานยนตและชิ้นสวนยานยนตสมัยใหม และอุตสาหกรรมที่เกี่ยวกับดาน การเกษตร อาหาร และเทคโนโลยชี วี ภาพ (โสรญา พิกลุ หอม, 2561) โดยสาเหตุทีท่ ำใหเ กดิ การจางงานในอตุ สาหกรรม การทอ งเท่ยี วกลุมรายไดดีและการทองเที่ยวเชงิ สุขภาพจำนวนมากที่สดุ นั้น เน่ืองจากอตุ สาหกรรมประเภทน้ีมีการ เจริญเติบโตที่รวดเร็ว และใชงบประมาณในการลงทุนนอยเมื่อเทียบกับอุตสาหกรรมประเภทอื่น อีกทั้งพื้นที่ภาค ตะวันออกของไทยมีสถานที่ทองเที่ยวที่หลากหลาย ทั้งการทองเที่ยวแนวธรรมชาติ และการทองเที่ยวเชิงสุขภาพ จากขอไดเปรียบตาง ๆ ทำใหอุตสาหกรรมการทองเที่ยวกลุมรายไดดีและการทองเที่ยวเชิงสุขภาพ มีแนวโนมการ เติบโตท่ีดี และเกิดการจางงานมากท่สี ดุ นอกจากนี้ เมื่อพิจารณาถึงแรงงานในพื้นที่เขตโครงการ EEC ตามระดับการศึกษาและทักษะ จากขอมูล สำรวจภาวการณทำงานของประชากร (labor force survey: LFS) ในป พ.ศ. 2560 พบวา ในพ้นื ทโ่ี ครงการ EEC มีจำนวนแรงงานทั้งสิ้น 2,052,931 คน หากแบงจำนวนแรงงานตามระดบั การศึกษาสามารถจัดแบงออกเปน 3 กลุม ดังนี้ กลุมที่ 1 คือ กลุมแรงงานไรทักษะ (ระดับการศึกษา คือ ไมมีการศึกษา ต่ำกวา ประถมศึกษา มัธยมศึกษา ตอนตน และมัธยมศึกษาตอนปลาย) คิดเปนรอยละ 72.64 ของจำนวนแรงงานทั้งหมด กลุมที่ 2 คือ แรงงานกึ่ง ฝมือ (ประกาศนียบัตรวิชาชีพ อนุปริญญา และประกาศนียบัตรวชิ าชพี ชั้นสงู ) คิดเปนรอยละ 13.74 ของ จำนวน แรงงานทั้งหมด และกลุมที่ 3 คือแรงงานฝมือ (ปริญญาตรี ปริญญาโท และปริญญาเอก) คิดเปนรอยละ 12.58 ของจำนวนแรงงานทั้งหมด จากขอมูลดังกลาวมีการระบุ ระดับการศึกษาอื่น ๆ และไมระบุระดับการศึกษาอีก คิดเปนรอยละ 2.05 ของ แรงงานทั้งหมด (กระทรวงแรงงาน สำนักงานปลัดกระทรวง กองเศรษฐกิจการแรงงาน, 2560) สำหรับการประมาณการความตองการจางแรงงานเพิ่มในภาพรวมของป พ.ศ. 2561 จนถึงป พ.ศ. 2570 พบวา มีความตองการจางงานเพิ่มจากที่มอี ยูในปจจบุ ันอีก จำนวน 191,119 คน โดยกลุมท่ีมคี วามตองการจางงาน เพมิ่ สูงสุด คอื วุฒวิ ชิ าชีพ มีความตอ งการจางงานเพ่ิม จำนวน 83,183 คน และวฒุ ปิ รญิ ญาตรีมีความตองการจาง งานเพิ่ม จำนวน 62,979 ตำแหนง เมื่อสถานประกอบการมีความตองการจางแรงงาน นอกจากจะพิจารณาจาก คณุ วฒุ ิระดับการศึกษาแลว ประเด็นที่สำคัญอีกประการหนงึ่ ก็คือ การพิจารณาจากทักษะความรู ความสามารถใน การปฏบิ ตั ิงานไดจ ริง กลาวคือ หากแรงงานทร่ี ับเขามาทำงานไมสามารถทำงานไดตรงตามทักษะท่ีสถานประกอบการ ผานการรับรองคณุ ภาพวารสารของศนู ยด ชั นีการอา งองิ วารสารไทย (TCI) วารสารกลุมที่ 2
52 วารสารสหศาสตรศ รีปทุม ชลบุรี ปท ่ี 6 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม-เมษายน 2563 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 คาดหวัง หรือ มีทักษะความเชี่ยวชาญที่ไมมากพอที่จะปฏิบัติงานไดในสถานการณจริงอยางเปนมืออาชีพ ก็จะ กอใหเกิด “ชองวางทางทักษะ” ซึ่งเปนปญหาดานแรงงานที่พบในพื้นที่โครงการของ EEC ดวยเชนกันชองวาง ทางทักษะ หมายถึง ความแตกตางระหวางทักษะที่นายจางคาดหวังจากแรงงานเมื่อเทียบกับที่แรงงานทำไดจริง เชน ถาคาชองวางทักษะเทากับ รอยละ 25 แสดงวาแรงงานทีท่ ำงานอยูมีความสามารถในการทำงานได ต่ำกวาท่ี นายจางคาดหวงั ไว รอ ยละ 25 ในพ้ืนทโ่ี ครงการ EEC ก็เกดิ ปญหาชอ งวา งทกั ษะดว ยเชนกัน ชอ งวางทักษะท่ีอยูใน ระดับสูงคือ ความรูดานกฎหมายและกฎระเบียบในวิชาชีพมีคา รอยละ 39.7 ความรูดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี สมัยใหม รอยละ 38.2 ทักษะการใชภาษาตางประเทศ รอยละ 38 ความรูดานธุรกจิ รอยละ 37.1 ความรูความเขาใจ ในสาขาวิชาชีพ รอยละ 36 ความรูความเขาใจเกี่ยวกับองคกร รอยละ 35.8 และดานทักษะการสื่อสาร รอยละ 32.5 ดงั นน้ั เห็นไดว า ประเด็นเหลานี้มีชอ งวา งทักษะท่ีสูงเกนิ กวา รอยละ 30 ท้ังสนิ้ แสดงวาแรงงานท่ีทำงานอยูมี ทักษะความสามารถในการทำงานไดต ำ่ กวาทีน่ ายจางคาดหวังไวเกินกวา รอยละ 30 ถือเปน ทกั ษะเรงดวนที่จะตอง พฒั นา เพอื่ ใหช อ งวา งทักษะเหลาน้ลี ดลงมาอยูในระดับไมเ กิน รอยละ 25 (กระทรวงแรงงาน, 2560) จากการวิเคราะหชองวางทางทักษะของแรงงานในพื้นที่โครงการ EEC ขางตน เปนที่นาสังเกตวา ความรู ดา นธุรกิจ ความรคู วามเขาใจเกี่ยวกับองคกร และทกั ษะในการสื่อสาร เปน ทกั ษะหรือองคความรูท่ีมีความเก่ียวของ เชื่อมโยงกัน และเปนทักษะที่อยูในกลุมงานดานนิเทศศาสตร (communication arts) เมื่อพิจารณาคำนิยามของ คำวา “นิเทศศาสตร” คือ วิชาที่วาดวยการสื่อสารทุกประเภท ทุกระดับ ไมวาจะเปนการสื่อสารระหวางบุคคล การส่อื สารกลมุ ยอ ย การสอื่ สารองคกร การส่อื สารมวลชน การสอ่ื สารระหวางประเทศ เปน ตน นิเทศศาสตร มี องคประกอบหลัก 4 ประเด็น คือ ผูสงสาร (sender) สาร (message) สื่อ (channel) และผูรับสาร (receiver) การทำใหการสื่อสารมีประสิทธิภาพและเกิดผลสัมฤทธิ์อยางเต็มที่ไดนั้น ทุกขั้นตอนและทุกองคประกอบของการ สื่อสารจะตองมีประสิทธิภาพ อีกทั้งผูสงสารและผูรับสารตองมีทักษะทางการส่ือสารที่ดีและมีความรู ความเขาใจ ในสายงานท่ีตนเองทำงานอยูอยางแทจริง จึงจะสามารถเปน แรงงานท่มี ีคุณภาพในพ้ืนทเ่ี ขต EEC ได นิเทศศาสตร นับเปนศาสตรที่ชวยใหเกิดความรู ความเขาใจระหวางผูรับสารกับผูสงสารได สงผลใหบรรลุเปาหมายตามที่ตั้งไว ดังนั้นสายงานดั้งเดิม หรือแรงงานที่เกี่ยวของกับนิเทศศาสตร ไดแก งานโฆษณา งานประชาสัมพันธ งานวิทยุ กระจายเสยี ง งานวทิ ยุโทรทศั น งานหนงั สือพิมพ งานสง่ิ พิมพ งานภาพยนตร งานศิลปะการแสดง งานวาทะวิทยา งานการผลิตสื่อตาง ๆ เปนตน (Lunenburg, 2010) อยางไรก็ตามเมื่อสังคมและเทคโนโลยีมีความกาวหนาและ เปลยี่ นแปลงไป เนื่องจากงานดา นนิเทศศาสตรม ีลักษณะเปนสหวทิ ยาการหรอื สหศาสตร กลา วคอื มกี ารบรู ณาการ ความรูร วมกับศาสตรด า นอ่ืน ๆ หลายดานดวยกัน งานดานนิเทศศาสตร จงึ มคี วามผสมผสาน เช่อื มโยง เก่ยี วของกับ งานศาสตรดานอ่ืนดวย โดยแตกขยายจากงานดานการสื่อสารทว่ั ไป สามารถแยกเปนงานดานตาง ๆ ที่มีลักษณะเฉพาะ ตอ งใชทกั ษะความเชีย่ วชาญ ความชำนาญเฉพาะดาน อาทิ งานดา นหนงั สอื พิมพ วิทยุ โทรทศั น วดี ที ัศน ภาพยนตร วาทวิทยา การพูดการนำเสนอ การโฆษณา การประชาสัมพันธ นิเทศศาสตรพัฒนาการ การสื่อสาร การเมือง การสื่อสารสาธารณสุข การสื่อสารการแพทย การสื่อสารการเกษตร การสื่อสารการกีฬา จิตวิทยาการสื่อสาร เทคโนโลยีการสื่อสาร การสื่อสารองคกร การสื่อสารระหวางบุคคล การสื่อสารสื่อดิจิทัล การสื่อสารเชิงกลยุทธ การออกแบบการสื่อสาร การสื่อสารเพื่อการศึกษา การสื่อสารการแสดง การส่ือสารการตลาด การสรางแบรนด
วารสารสหศาสตรศ รีปทมุ ชลบรุ ี ปที่ 6 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม-เมษายน 2563 53 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 การจัดกิจกรรมพิเศษ นิเทศศาสตรธุรกิจ นโยบายและการวางแผน (หนึ่งฤทัย ขอผลกลาง, 2541) จากขอมูล ขางตน เมื่อจำแนกลักษณะงานที่เกี่ยวของกับดา นนิเทศศาสตร จะเห็นไดวาธุรกิจดานตาง ๆ รวมถึงอุตสาหกรรม เปาหมายทั้ง 12 อุตสาหกรรม ในพื้นที่เขต EEC จำเปนตองใชแรงงานที่มีทักษะความรู ความชำนาญ และความ เชยี่ วชาญดา น นิเทศศาสตร เขาไปชวยในการดำเนินงานดานตาง ๆ ของธุรกจิ พรอ มท้งั ชวยผลักดันใหธ รุ กิจประสบ ผลสำเรจ็ ซ่งึ พออธบิ ายโดยสงั เขปไดด งั น้ี ทักษะดานการประชาสัมพันธ แนวคิดดา นการประชาสัมพันธ พบวา แรงงานที่มีทักษะดานการประชาสัมพันธ จะชวยเผยแพรขอมลู ขาวสารเกี่ยวกับสินคา บริการ และการดำเนินงานขององคกรใหผูมสี วนไดสวนเสียไดรับทราบ ชวยใหเกิดความเขาใจอันดีในทุกภาคสวนทีเ่ กี่ยวของกับองคกร ใหการสนับสนุนการดำเนินงานขององคกร สงผล ใหองคกรประสบผลสำเร็จไดดวยดี (Grunig, Grunig, & Ehling, 1992) สอดคลองกับตลาดแรงงานภาคอุตสาหกรรม ยานยนตสมัยใหมในพื้นที่ EEC ไดผลิตรถยนตไฟฟาขึ้นมา เนื่องจากเปนสินคาตัวใหมซึ่งผูบริโภคอาจจะยังมีขอ สงสัยหรือตองการขอมูลเพิ่มเติม อุตสาหกรรมประเภทนี้จึงตองการผูที่มีทักษะแรงงานดานงานประชาสัมพันธ เพื่อเผยแพรขา วสารที่เก่ียวกบั รถยนตนวัตกรรมใหมน้ี เพ่อื ใหก ลุมเปาหมายไดรูจักสินคาน้ีและเกิดความเช่ือมั่นใน การใชส นิ คา ทักษะดานการโฆษณา แรงงานที่มีทักษะดานการโฆษณา จะชวยคิดสรางสรรคงานโฆษณาผา นสื่อตาง ๆ ทงั้ ส่อื ออนไลน (online) และ ส่ือออฟไลน (offline) ไดเปนอยางดี แนชัดวา องคก ร บริษัทอุตสาหกรรมจำเปนตอง ใชสื่อโฆษณาเพื่อโนมนาวใหกลุมเปาหมายเกิดความสนใจในสินคา บริการขององคกร ตัวอยางเชน อุตสาหกรรม ดานการทองเทย่ี วใชสื่อโฆษณาทางโทรทัศน เพ่ือกระตนุ ใหผ ูรับสารเดนิ ทางทอ งเทย่ี วภายในประเทศไทยมากย่ิงข้ึน สรางบรรยากาศของการทองเที่ยวเมืองรอง เกิดการขยายตัวดานการทองเที่ยว ทักษะดานงานโฆษณาจึงเปนอีก หนงึ่ ทกั ษะทีส่ ำคญั ในตลาดแรงงานของ EEC ซึง่ การโฆษณาสามารถทำไดผา นสื่อรปู แบบตาง ๆ เชน โทรทัศน วทิ ยุ หนังสือพิมพ ภาพยนตร โบชัวร แผน พบั ใบปลวิ ปา ยผา ส่อื Facebook Instagram Twitter Website เปนตน ทักษะดานการสื่อสารการตลาด แรงงานที่มีทักษะดานการสื่อสารการตลาดจะสามารถชวยเพิ่มรายได สรางยอดขายใหแ กอตุ สาหกรรม องคก ร หรือบรษิ ทั ได ทั้งนก้ี ารสื่อสารการตลาดเปนแนวคิดการนำเอาองคความรู ดานการส่ือสารมาประยุกตใชกับงานดานการตลาดเพื่อสรางการรูจัก (awareness) สรางความแตกตาง (differentiate) และสรางความจงรักภักดี (loyalty) ใหแกส ินคาและบริการน้ัน ๆ ได (Duncan, 2002) ตวั อยาง อุตสาหกรรมแปรรูป อาหารในพื้นที่เขต EEC ที่พบวามีความตองการบุคลากรที่มีทักษะดานสื่อสารการตลาด เพื่อมากำหนดกลยุทธดาน การตลาด (marketing strategies) สงเสริมการขายสินคาเกษตรแปรรูป และวางแผนการใชสื่อ (media planning) อยา งเหมาะสม เพ่ือทำใหสินคา ประเภทนเี้ ปน ทนี่ ิยมและเปนตอ งการของตลาดเพม่ิ มากขนึ้ ทักษะดานการสรางแบรนด เรื่องของแบรนด (brand) เปนแนวคิดที่มีความสำคัญตอการดำเนินธุรกิจ อยางยงิ่ ยวด ถาหากธุรกิจมแี บรนดทีเ่ ปน อัตลักษณ (brand identity) มีเรื่องราว (brand story) มีคุณคา (brand equity) ก็ยอมทำใหสนิ คาหรือบริการนั้น ๆ เปนที่รูจัก ไดรับการยอมรับ และสรางการจดจำไดดี แตการจะสรา ง แบรนดใหประสบความสำเร็จนั้น ยอมตองอาศัยการวางแผน การกำหนดกลยุทธอยางเปนขั้นเปนตอน จากผูที่มี ทักษะมีองคความรูและความเชีย่ วชาญในการสรา งแบรนด ไมเชน นัน้ การสรา งแบรนดกไ็ มอาจบรรลุความสำเร็จได ผา นการรับรองคณุ ภาพวารสารของศูนยด ชั นกี ารอา งอิงวารสารไทย (TCI) วารสารกลมุ ที่ 2
54 วารสารสหศาสตรศรีปทมุ ชลบรุ ี ปท่ี 6 ฉบบั ที่ 1 มกราคม-เมษายน 2563 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 (Keller, 1993) ดังนั้นบุคลากรที่มีทักษะดานการสรางแบรนดจึงเปนที่ตองการของตลาดแรงงาน EEC เชนกัน ยกตัวอยาง เชน อุตสาหกรรมที่เกี่ยวกับอุปกรณเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส เครื่องใชไฟฟาในเขต EEC ยอมตองใช การสอื่ สารเพ่อื การสรางแบรนด (brand communication) เพอ่ื ใหส ินคาเปน แบรนดท ี่ไดร ับการยอมรับ เกิดความ มั่นใจในการใชสินคา และสามารถเปนสินคาสงออกไปยังตางประเทศไดอีกดวย นำมาซึ่งความเจริญเติบโตของ องคก รและประเทศชาติตอ ไป ทกั ษะดานการสื่อสารองคกร การสื่อสารองคกรเปนแนวคิดการสรางความนิยมชมชอบใหเกิดขึ้นแกองคกร ถอื เปน งานท่มี ีความสำคัญตอการดำเนินงานขององคกร ถาหากองคก ร มภี าพลกั ษณท ด่ี ี มชี อ่ื เสียงเปน ทร่ี จู ัก ไดรับ ความนยิ มและยอมรับจากสาธารณชน การดำเนนิ งานขององคกรก็จะราบรื่น (van Riel & Fombrun, 2007) เมื่อ กลบั มามองในพ้ืนที่เขต EEC องคกรสวนใหญเปนองคกรประเภทอุตสาหกรรม ทกี่ ารดำเนินงานขององคกรอาจจะ สงผลกระทบตอชุมชน ทำใหเกิดทัศนคติที่ไมดีตอองคกร ดังนั้นการสื่อสารองคกรจึงเขามามีบทบาทอยางมาก ที่จะ ชว ยแกไ ขความเขา ใจผดิ ของชุมชน นอกจากนหี้ ากองคก รตอ งการระดมทนุ หรือชักชวนใหต า งชาติเขา มารว มทนุ ใน พื้นที่เขต EEC องคกรจะตองมีภาพลักษณทีดี โดยองคกรอาจตองมีการจัดกิจกรรมพิเศษตาง ๆ (special event) หรือมีโครงการจิตอาสา (corporate social responsibility: CSR) เพื่อสรางภาพลักษณองคกร (corporate image) ทด่ี ี สรางการยอมรับ และนาประทบั ใจ ผทู มี่ ที กั ษะงานดานสื่อสารองคกรจึงเปน แรงงานท่สี ำคัญของตลาดแรงงาน EEC เปนอยา งมาก บทสรุปและขอ เสนอแนะ จากการทรี่ ัฐบาลไดกำหนดอตุ สาหกรรมเปาหมายในพนื้ ท่เี ขต EEC ไว 10 อตุ สาหกรรม คือกลมุ อตุ สาหกรรม ที่ตอยอดจากอุตสาหกรรมเดิมท่ีมศี ักยภาพ First S-Curve และกลุมอุตสาหกรรมใหมท ีน่ ำเอานวตั กรรม เทคโนโลยี มาปรับใช New S-Curve แนน อนวาการเกดิ ข้นึ ของโครงการ EEC ทำใหเ กดิ การขยายตวั ทางดานเศรษฐกจิ เกิดการ จางงาน และตอ งการแรงงานทมี่ ีทกั ษะหลากหลายดาน จากผลการสำรวจพบวา มที ักษะความเช่ียวชาญบางดานที่ ยังไมสามารถตอบสนองความคาดหวังของสถานประกอบการได ทำใหเกิด “ชองวางทางทักษะ” ไดแก ชองวาง ทางทักษะดานความรูธุรกิจ ทักษะดานความรูความเขาใจองคก ร และทักษะการสื่อสาร ทักษะเหลานี้เปนทักษะที่ เกี่ยวของกับงานนิเทศศาสตร ซ่ึงเปนศาสตรที่วาดวยเรื่องการสื่อสาร และนิเทศศาสตร มีลักษณะเปนสหศาสตรที่ นำมาประยุกตรวมกับศาสตรแขนงอื่น ๆ อีกมาก อาทิ การสื่อสารการตลาด การสื่อสารธุรกิจ การสื่อสารองคกร และการโฆษณาประชาสัมพันธ นับเปนโอกาส ความทาทาย ของแรงงานดานนิเทศศาสตร ที่ตองแสดงศักยภาพ ความสามารถ ทักษะความรูความเชี่ยวชาญ ดานการสื่อสารใหเปนที่ประจักษ เกิดการยอมรับในตลาดแรงงาน EEC สืบตอไป
วารสารสหศาสตรศรปี ทุม ชลบรุ ี ปที่ 6 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2563 55 Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal Vol. 6(1), January-Apirl 2020 บรรณานกุ รม กระทรวงแรงงาน. (2560). รายงานการศกึ ษาวิเคราะหฐานขอมลู แรงงานและประมาณการความตอ งการ แรงงานของอตุ สาหกรรมเปาหมายในพนื้ ทร่ี ะเบียงเศรษฐกิจภาคตะวนั ออก (EEC). กรุงเทพฯ: สำนักงานปลัดกระทรวงแรงงาน กระทรวงแรงงาน. ธิดารตั น โชคสุชาต.ิ (2553). ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน: ความสำคัญและการเตรียมความพรอ มของไทย. วารสาร มฉก.วชิ าการ, 14(27), หนา 99-111. สำนักงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒั นาพิเศษภาคตะวันออก (สกพอ). (2560). อุตสาหกรรมที่ไดรับ การสง เสรมิ (ออนไลน). เขาถึงไดจ าก: http://www.eeco.or.th [2562, 18 ธนั วาคม]. สำนักงานคณะกรรมการพฒั นาการเศรษฐกิจและสงั คมแหงชาติ. (2560). โครงการระเบียงเศรษฐกจิ ภาค ตะวันออก (Eastern Economic Corridor: EEC). กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการเศรษฐกิจ และสังคมแหง ชาติ. โสรญา พกิ ลุ หอม. (2561). ความตอ งการแรงงานไทยในเขตพฒั นาพิเศษภาคตะวันออก (พ.ศ. 2561-2570) (ออนไลน). เขาถงึ ไดจาก: https://library2.parliament.go.th/ejournal/content_af/2561/ aug2561-1.pdf [2562, 8 ธนั วาคม]. หนง่ึ ฤทัย ขอผลกลาง. (2541). พฒั นาการของการศึกษาและฝก อบรมดานนเิ ทศศาสตรใ นประเทศไทย. วทิ ยานพิ นธนเิ ทศศาสตรมหาบณั ฑิต สาขาวิชาสอ่ื สารมวลชน, บณั ฑิตวทิ ยาลัย จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย. Duncan, T. (2002). IMC: Using advertising and promotion to build brands. New York: McGraw-Hill. Grunig, L. A., Grunig, J. E., & Ehling, W. P. (1992). “What Is An Effective Organization?” In J. E. Grunig (Ed.), Excellence in public relations and communication management (pp. 65-89). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. Keller, K. L. (1993). Conceptualizing, measuring, and managing customer-based brand equity. Journal of Marketing, 57(1), pp. 1-22. Lunenburg, F. C. (2010). Communication: The process, barriers, and improving effectiveness. Schooling, 1(1), pp. 1-10. Van Riel, C. B. M., & Fombrun, C. J. (2007). Essentials of corporate communication. London: Routledge. ผา นการรับรองคณุ ภาพวารสารของศูนยดชั นีการอา งองิ วารสารไทย (TCI) วารสารกลมุ ท่ี 2
Search
Read the Text Version
- 1 - 19
Pages: