วันพืชมงคล 2563 พิธีแรกนาขวัญ

วันพชื มงคล 2563 พธิ แี รก นาขวญั วันพชื มงคล 2563 พิธจี รดพระนังคลั แรกนาขวญั ตรงกบั วันท่ี 11 พฤษภาคม พระราชพธิ ีพืชมงคล มีอะไรบ้าง ประวัติวนั พชื มงคล มคี วามเปน็ มาอยา่ งไร พิธแี รกนาขวญั คอื อะไร เรามขี อ้ มลู มาฝาก หากเอ่ยช่อื วันพชื มงคล หรอื ภาษาองั กฤษวา่ Royal Ploughing Ceremony แลว้ วนั นถ้ี อื ว่าเป็น วันหยดุ ราชการ ที่หลายคนจะได้พกั ผ่อนอยบู่ ้าน แตจ่ ะมีสักกคี่ นรู้รายละเอียด รคู้ วามหมาย หรอื ร้คู วามเปน็ มาเป็นไปของ \"วัน พชื มงคล\" อยา่ งแทจ้ ริง เอาเปน็ ว่าเราไปเจาะลกึ ประวัตแิ ละความเปน็ มาของ \"วนั พชื มงคล\" กันดกี วา่ ... วนั พชื มงคล หมายถงึ วนั ที่กาหนดพระราชพธิ จี รดพระนังคลั แรกนาขวญั เป็นพระราชพธิ ีเกา่ มาแต่โบราณที่ เสรมิ สรา้ งขวญั และกาลงั ใจแก่เกษตรกรของชาติ เพื่อเปน็ การระลึกถงึ ความสาคญั ของเกษตรกรที่มีต่อเศรษฐกิจไทย โดยการจดั พระราชพิธพี ชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนาขวัญ มสี ืบเนอื่ งมาต้ังแตส่ มยั กรงุ ศรอี ยธุ ยาตอนปลาย ซงึ่ พระราชพิธีน้ีจะกระทาที่ ทอ้ งสนามหลวง ประกอบดว้ ย 2 พระราชพธิ ีคอื พระราชพิธพี ืชมงคล และพระราชพิธจี รดพระนงั คัลแรกนาขวญั พธิ ีพืชมงคล เปน็ พธิ ที าขวัญเมล็ดพชื พันธ์ุต่าง ๆ เชน่ ข้าวเปลอื กเจา้ ข้าวเหนยี ว ขา้ วฟ่าง ขา้ วโพด ถว่ั งา เผอื ก มัน เปน็ ตน้ ฯลฯ มีจดุ มงุ่ หมายที่จะให้เมลด็ พนั ธเุ์ หล่านัน้ ปราศจากโรคภยั และให้อดุ มสมบรู ณ์เจริญงอกงามดี พิธแี รกนาขวัญ เปน็ พธิ เี รม่ิ ต้นการไถนาเพอ่ื หว่านเมล็ดข้าว มีจุดม่งุ หมายท่ีจะใหเ้ ปน็ อาณัติสญั ญาณวา่ บดั นฤี้ ดกู าล แหง่ การทานาและเพาะปลกู ได้เรมิ่ ขนึ้ แลว้ ประวัติวนั พชื มงคล พระราชพธิ จี รดพระนงั คัลแรกนาขวญั หรือเรยี กสน้ั ๆ ว่า พิธีแรกนา เป็นพระราชพธิ ีท่ีมีมาแต่โบราณต้ังแต่ครง้ั สโุ ขทยั เป็นราชธานี ซงึ่ ในสมยั นน้ั พระมหากษตั รยิ ์ไม่ไดล้ งมอื ไถนาเอง เป็นแตเ่ พยี งเสดจ็ ฯ ไปเปน็ องคป์ ระธานในพระราชพธิ ี เทา่ นน้ั คร้นั ถึงสมยั กรงุ ศรอี ยธุ ยา พระมหากษัตรยิ ไ์ มไ่ ด้เสด็จฯ ไปเป็นองค์ประธาน แตจ่ ะมอบอาญาสทิ ธใ์ิ หโ้ ดยทรงทาเหมอื น อย่างออกอานาจจากกษตั ริย์ และจะทรงจาศลี เงียบ 3 วัน ซ่งึ วธิ นี ้ไี ดใ้ ชต้ ลอดมาถึงปลายสมยั กรงุ ศรอี ยุธยา ตอ่ มา สมัยรัตนโกสนิ ทรใ์ นรชั กาลที่ 1 ได้โปรดใหข้ ้าราชการชน้ั ผใู้ หญ่เปน็ ผปู้ ระกอบพระราชพธิ ีแรกนาขวญั แทน พระองค์ และมิไดถ้ อื วา่ เปน็ พธิ ีหนา้ พระทีน่ ่ัง เวน้ แตเ่ ม่ือมีพระราชประสงค์จะทอดพระเนตร สถานท่ีประกอบพธิ ใี นตอนแรก ๆ จงึ ไม่ตายตัว แลว้ แต่จะทรงกาหนดให้ ครนั้ ในสมัยรชั กาลท่ี 4 โปรดเกลา้ ฯ ให้จดั พิธีสงฆเ์ พ่มิ ขน้ึ ในพระราชพิธีตา่ ง ๆ ทุกพธิ ี ดงั น้ัน \"พระราชพิธพี ชื มงคล\" จงึ ไดเ้ ร่ิมมีข้ึนแต่บดั น้ันมา โดยไดจ้ ดั รวมกับพระราชพิธจี รดพระนงั คลั แรกนาขวัญ และมีชื่อ เรียกรวมกนั ว่า \"พระราชพิธพี ชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนาขวญั \" ส่วนพธิ กี รรมนอกเหนอื จากการทาให้เป็นตวั อยา่ งตามทท่ี รงจาแนกไว้ 3 อยา่ ง โดย 2 อยา่ งแรก ทวี่ า่ \"อาศยั คา อธิษฐานเอาความสัตยเ์ ป็นท่ีตงั้ บ้าง ทาการซงึ่ ไมม่ โี ทษนบั ว่าเป็นการสวสั ดมิ งคลตามซงึ่ มาในพระพทุ ธศาสนาบ้าง\" น้นั ทรง หมายถงึ \"พธิ พี ชื มงคล\" อันเป็นพิธีสงฆท์ ก่ี ระทา ณ วัดพระศรรี ตั นศาสดาราม ส่วนอีกอย่างหนึง่ ทว่ี า่ \"บชู าเซ่นสรวงตาม ทีม่ าทางไสยศาสตร์บ้าง\" นนั้ ทรงหมายถงึ พิธจี รดพระนังคลั แรกนาขวัญอนั เป็นพธิ ีพราหมณ์

ดงั นนั้ จงึ พอจะสรปุ ความมุ่งหมายอนั เปน็ มลู เหตใุ ห้เกิดพระราชพธิ พี ชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนาขวัญน้ีได้ว่า พธิ ี แรกนามุ่งหมายทีจ่ ะใหเ้ ปน็ ตวั อยา่ งแกร่ าษฎร เพอ่ื ชกั นาใหม้ ีความมั่นใจในการทานา อนั เป็นอาชพี หลกั ที่สาคัญของคนไทยทม่ี ี มาแตช่ ้านานสืบมาจนปัจจบุ ันยงั คงเปน็ อยอู่ ยา่ งนั้น เพราะการเกษตรซง่ึ มกี ารทานาเปน็ หลักนัน้ เป็นส่งิ สาคญั แก่ชวี ิตความ เปน็ อยู่และเศรษฐกิจของประเทศทุกสมยั ส่วนวนั ประกอบพธิ นี น้ั ต้องเป็นวนั ทด่ี ที ส่ี ดุ ของแตล่ ะปี ประกอบด้วยขึ้น แรม ฤกษย์ าม ใหไ้ ดว้ นั อันเปน็ อุดมฤกษ์ตาม ตาราโหราศาสตร์ แตต่ ้องอยใู่ นระหว่างเดอื น 6 เพราะเดือนนเ้ี ร่มิ จะเข้าฤดฝู น เปน็ ระยะเวลาท่เี หมาะสมสาหรบั เกษตรกร ชาวไร่ ชาวนา จะได้เตรียมทานา เมือ่ โหรหลวงคานวณไดว้ ันอดุ มมงคลพระฤกษ์ ทจี่ ะประกอบพระราชพิธจี รดพระนงั คลั แรก นาขวัญแลว้ สานกั พระราชวงั จะได้ลงไว้ในปฏทิ นิ หลวงทพ่ี ระราชทานในวนั ขน้ึ ปใี หม่ทกุ ปี และได้กาหนดไว้วา่ วนั ใดเปน็ วัน พืชมงคล วันใดเป็นวนั จรดพระนังคัลแรกนาขวัญ พระราชพธิ จี รดพระนงั คัลแรกนาขวญั แตเ่ ดิมมาทาท่ที ่งุ นาพญาไท เมอ่ื ได้มีการฟน้ื ฟูพระราชพธิ ีจรดพระนงั คลั แรก นาขวญั ขึ้นใหม่ จึงจัดใหม้ ขี น้ึ ทท่ี อ้ งสนามหลวง ท้งั น้ี วันแรกนาขวญั เปน็ วันสาคญั ของชาติ คณะรฐั มนตรมี ีมติให้หยุดราชการ 1 วนั และมปี ระกาศใหช้ ักธงชาตติ ามระเบียบทางราชการ การประกอบพระราชพิธวี ันพชื มงคล พระราชพธิ พี ืชมงคล เปน็ พธิ ีทาขวัญพชื พรรณธัญญาหารทพ่ี ระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยูห่ ัวทรงอธษิ ฐานเพอื่ ความอดุ ม สมบูรณข์ องพืชพรรณธญั ญาหารแหง่ ราชอาณาจกั รไทย ซงึ่ ข้าวท่ีนาเขา้ พธิ ีพชื มงคลนั้นเปน็ ขา้ วเปลอื ก มีทัง้ ขา้ วเจา้ และข้าว เหนยี ว นอกจากนม้ี ีเมลด็ พืชต่าง ๆ รวม 40 อยา่ ง แตล่ ะอยา่ งบรรจุถุงผา้ ขาว นอกจากนย้ี งั มีขา้ วเปลอื กที่หวา่ นในพธิ แี รกนา บรรจกุ ระเช้าทองคหู่ นง่ึ และเงนิ คหู่ นงึ่ เป็นข้าวพนั ธดุ์ ีทโ่ี ปรดเกลา้ ฯ ให้ปลูกในสวนจติ รลดา และพระราชทานมาเข้าพิธพี ืชมงคล โดยพนั ธ์ุขา้ วพระราชทานนจี้ ะใชห้ วา่ นในพระราชพิธีแรกนาสว่ นหนงึ่ อีกสว่ นหน่งึ ทีเ่ หลือทางการจะบรรจุซอง แลว้ ส่งไปแจกจ่ายแกช่ าวนาและประชาชนในจงั หวัดตา่ ง ๆ ให้เป็นมิ่งขวญั และเป็นสริ ิมงคลแก่พืชผลทจี่ ะเพาะปลกู ในปีนี้ ท้ังนี้ พระราชพธิ จี รดพระนงั คัลแรกนาขวัญในปจั จุบันนไ้ี ด้ดาเนนิ ตามแบบอย่างโบราณราชประเพณี เวน้ แต่บางอยา่ ง ไดม้ กี ารดัดแปลงใหเ้ หมาะแกก่ าลสมัย อาทิ พิธีของพราหมณก์ ม็ กี ารตดั ทอนให้เหลอื นอ้ ยลง พระยาแรกนากใ็ หต้ กเปน็ หนา้ ที่ ของปลดั กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ สว่ นเทพีนนั้ คัดเลอื กจากข้าราชการสตรโี สดในสังกดั กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ระดบั 3-4 คอื ข้นั โทขนึ้ ไป พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัวและสมเดจ็ พระนางเจ้าฯ พระบรมราชนิ ี ไดเ้ สด็จพระราชดาเนนิ ทอดพระเนตรพระราชพธิ ีทกุ ปี มขี ้าราชการชนั้ ผู้ใหญ่ ทตู านทุ ตู และประชาชนได้มาชมการแรกนาเปน็ จานวนมาก สาหรับการประกอบพิธีนัน้ ก็จะถูกกาหนดขนึ้ โดยโหรหลวง ในระหว่างพิธอี นั สวยงามนี้ ก็จะมีการทานายปริมาณ น้าฝนในชว่ งฤดฝู นที่กาลังจะมาถงึ และแลว้ พระยาแรกนากจ็ ะทาการเลือกผ้า 3 ผืนทม่ี ีความยาวต่างขนาดกนั ตามชอบใจ ผา้ ทง้ั 3 ผนื นจี้ ะดูคลา้ ยกัน ถ้าพระยาแรกนาเลอื กผนื ทย่ี าวท่ีสดุ ก็ทายว่า ปนี ้ปี รมิ าณน้าฝนจะมีนอ้ ย ถา้ เลือกผนื ทส่ี ้ันท่สี ดุ ทายว่า ปนี ้ี ปรมิ าณน้าฝนจะมาก และถ้าเลอื กผนื ท่ีมคี วามยาวปานกลาง ทายวา่ มีปรมิ าณนา้ ฝนพอประมาณ หลงั จากสวมเสื้อผา้ เรยี กวา่ \"ผ้านุ่ง\" เรียบรอ้ ยแลว้ พระยาแรกนากจ็ ะไถลงไปบนพื้นท่ีทอ้ งสนามหลวงดว้ ยพระ นงั คลั สแี ดงและสที อง ซงึ่ ลากโดยพระโคผู้สขี าว ตามขบวนด้วยเทพที ั้ง 4 ผซู้ ่งึ หาบกระเช้าทองและกระเชา้ เงินท่บี รรจุดว้ ยเมลด็ ข้าวเปลอื ก นอกจากนกี้ ็มีคณะพราหมณ์เดนิ คู่ไปกับขบวนพรอ้ มทงั้ สวดและเปา่ สงั ข์ไปพรอ้ มกัน

เมื่อเสร็จจากการไถแลว้ พระโคกจ็ ะไดร้ ับการปอ้ นพระกระยาหารและเครือ่ งด่มื 7 ชนดิ คอื เมล็ดข้าว ถว่ั ขา้ วโพด หญา้ เมลด็ งา น้า และเหล้า ไม่ว่าพระโคจะเลอื กกนิ หรอื ดื่มสง่ิ ใด กท็ ายว่าปนี ้จี ะอดุ มสมบรู ณด์ ว้ ยสง่ิ ที่พระโคเลอื กนัน้ เมอื่ เสร็จพิธแี ล้ว ประชาชนจะพากันแยง่ เกบ็ เมล็ดข้าวทห่ี วา่ นโดยพระยาแรกนา เพราะว่าเมลด็ ข้าวน้ีถอื วา่ เปน็ สงิ่ ศักด์ิสิทธ์ิ อนั จะนามาซง่ึ ความอุดมสมบูรณแ์ ละความเปน็ สริ ิมงคลแกผ่ ูท้ ม่ี ไี ว้ในครอบครอง ชาวนากจ็ ะใชเ้ มลด็ ข้าวนี้ผสมกบั เมล็ดข้าวของตน เพอ่ื ใหพ้ ชื ผลในปที ่ีจะมาถึงน้ีอุดมสมบรู ณ์ สาหรบั พระโคท่ีจะเขา้ พระราชพิธแี รกนาขวญั จะถกู เล้ียงดอู ยา่ งดีในทุ่งหญา้ ที่จงั หวัดราชบรุ ี พระโคทใี่ ชใ้ นพระราช พธิ จี ะตอ้ งมลี กั ษณะทด่ี ีขาดเกินไมไ่ ดค้ อื หูดี ตาดี แขง็ แรง เขาทงั้ สองตั้งตรงสวยงาม พระโคแตล่ ะคตู่ อ้ งสเี หมอื นกนั ซง่ึ จะมกี าร คดั เลอื กพระโคเพยี งสองสเี ท่าน้ัน คือ สีขาวสาลแี ละสีน้าตาลแดง และเจาะจงแตเ่ พศผูเ้ ท่านน้ั และต้องผา่ นการ \"ตอน\" เสยี กอ่ น ด้วย อนึ่ง นับตง้ั แตป่ ี พ.ศ. 2509 เปน็ ตน้ มา คณะรฐั มนตรไี ดป้ ระชุมปรกึ ษาลงมตใิ หว้ นั พระราชพธิ พี ชื มงคลจรดพระ นังคลั แรกนาขวญั เป็นวนั เกษตรกรประจาปีอกี ดว้ ย ทง้ั น้ี เพอื่ ใหผ้ ูม้ ีอาชีพทางการเกษตรพงึ ระลกึ ถงึ ความสาคญั ของการเกษตร และรว่ มมอื กนั ประกอบพระราชพธิ พี ชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนาขวัญ เพ่ือเป็นสริ ิมงคลแกอ่ าชพี ของตน กจิ กรรมตา่ ง ๆ ที่ควรปฏบิ ัตใิ นวนั พชื มงคล 1. ประดบั ธงชาตติ ามอาคารบ้านเรอื นและสถานทรี่ าชการ 2. จดั นทิ รรศการ แสดงประวตั ิความเปน็ มา และความสาคญั ของวนั พืชมงคล รวมทง้ั พระราชพธิ ีจรดพระนังคัลแรก นาขวัญ ภาพจาก topten22photo / Shutterstock.com

พระราชพิธพี ชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนาขวัญ 2563 สาหรบั พระราชพิธีพชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนาขวญั 2563 นัน้ พระโค ท่ไี ด้รบั คดั เลือกใหท้ าหน้าทเ่ี ป็นพระโคคู่ หลักในพระราชพธิ จี รดพระนงั คลั แรกนาขวญั , ผู้ทท่ี าหน้าทเ่ี ปน็ พระยาแรกนา, เทพคี ู่หาบทอง และ เทพคี หู่ าบเงิน ทาง Kapook.com จะมอี ปั เดตให้ทราบกนั ตอ่ ไป เมอื่ มขี ้อมลู เข้ามา ขอบคุณขอ้ มลู จาก กระทรวงเกษตรและสหกรณ์