ม.ค.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.ดอนคลัง อ.ดำเนินสะดวก จ.ราชบุรี

1 ทาเนยี บภูมิปญั ญาทอ้ งถน่ิ ประจาเดือน มกราคม 2563 กศน.ตาบลดอนคลงั ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอดาเนินสะดวก สานักงานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จังหวดั ราชบรุ ี สานักงานส่งเสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั

ก คานา ด้วย กศน.ตาบลดอนคลัง ได้ดาเนินการจัดทาภูมิปัญญาในท้องถ่ิน ให้กับประชาชนในพ้ืนท่ี ตาบลดอนคลัง เพื่อเพิ่มพูนความรู้และทักษะในการดาเนินชีวิตแบบพอเพียง สามารถเรียนรู้และฝึกฝน ได้ท้ังจากการศึกษาด้วยตนเอง และได้รับการถ่ายทอดจากผู้อื่น การนาภูมิปัญญามาเผยแพร่เพ่ือให้ ประชาชนในพน้ื ที่ได้นาไปใชแ้ ละเรียนรู้เพื่อเพิ่มอาชีพ และประสบการณ์ให้กับตนเองและครอบครัว ให้ มีการเจริญเติบโตอย่างต่อเนื่องและเกื้อกูลในการผลิตซึ่งกันและกัน โดยการใช้ทรัพยากรท่ีมีอยู่ให้เกิด ประโยชนแ์ ละไมม่ สี ารพิษ เชน่ ดนิ น้า แสงแดดอย่างเหมาะสม เกิดประโยชน์สูงสุด มีความสมดุล ของ สภาพแวดล้อมอย่างต่อเนื่อง และเกิดผลในการเพ่ิมพูนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติด้วย กศน.ตาบลดอนคลัง หวงั วา่ เอกสารเลม่ น้คี งมีประโยชนต์ อ่ ผ้อู า่ นและผ้ปู ฏบิ ตั ิงานต่อไป กศน.ตาบลดอนคลงั มกราคม 2563

สารบัญ ข คานา หน้า สารบัญ กศน.ตาบลดอนคลงั 1 5 - ภมู ปิ ัญญา ช่างตัดเย็บชุดไทยทรงดา : คณุ กลั ยาณี ปสาทรตั น์ 9 - ภมู ปิ ัญญา ป๋ยุ มลู ไสเ้ ดือน : คณุ อรสา ย้มิ สงา่ 13 - ภูมปิ ญั ญา น้าพริกกุ้งเสยี บ : คุณบุญธาดา สขุ ผล คณะผจู้ ดั ทา

1 แบบบันทกึ ชุดข้อมูลคลังปัญญา - ภมู ิปญั ญาท้องถนิ่ ตาบลดอนคลัง อาเภอดาเนนิ สะดวก จงั หวดั ราชบรุ ี ช่อื ภมู ิปญั ญา : ช่างตดั เยบ็ ชดุ ไทยทรงดา ชื่อ นางสาวกลั ยาณี นามสกลุ ปสาทรตั น์ วันเดอื นปีเกดิ : 17 ธันวาคม พ.ศ. 2495 ที่อยูป่ ัจจุบนั (ทส่ี ามารถติดต่อได้) : บา้ นเลขท่ี 177 หมู่ที่ 4 ตาบลดอนคลงั อาเภอ/เขต ดาเนินสะดวก จงั หวัด ราชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ 70130 โทรศพั ท์ : 09 5504 2651 Line ID : 09 5504 2651 E-mail Address : - Facebook : กัลยาณี ปสาทรตั น์ ความเป็นมาของบคุ คลคลังปัญญา นางสาวกัลยาณี ปสาทรัตน์ เป็นประชาชนในตาบลดอนคลังต้ังแต่เกิด ซ่ึงพ้ืนท่ีมีรากฐานมา จากชนเช้ือไทยทรงดา มีการฝึกเรยี นการตดั เยบ็ ผา้ จนเปน็ ชา่ งเยบ็ ผ้าประตาบลดอนคลงั จุดเด่นของภูมปิ ญั ญาทอ้ งถิ่น - สามารถตัดเยบ็ ผา้ พ้ืนบ้านชดุ ไทยทรงดาได้สวยงานตามยุคสมัย วตั ถุดบิ ทใ่ี ช้ประโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑท์ ี่เกดิ จากภูมปิ ญั ญา ซึ่งพนื้ ที่อืน่ ไม่มี - ผ้าลายแตงโม รายละเอียดของภูมปิ ัญญาท้องถนิ่ - เป็นชา่ งตัดเย็บท่ีเป็นท่รี ู้จักในตาบลดอนคลงั และในอาเภอดาเนนิ สะดวก - เป็นวิทยาการสอนอาชพี ตัดเย็บใหก้ ับ กศน. และหน่วยงานอื่นๆ รูปแบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภมู ิปัญญาท้องถ่ิน)  ยงั ไมเ่ คยมกี ารเผยแพร่/ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน  มีการเผยแพร่ผา่ นส่ือมวลชนและสือ่ อนื่ อยา่ งแพร่หลาย  มกี ารดูงานจากบคุ คลภายนอก จานวน ....... คร้ัง จานวน ............ คน  มกี ารนาไปใช้  อ่ืนๆ (ระบุ)

2 ลกั ษณะของภมู ิปัญญาท้องถ่ิน การพฒั นาต่อยอดภมู ิปัญญาให้เป็นนวัตกรรม คณุ ค่า (มูลคา่ ) และ ความภาคภมู ิใจ  ภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่นิ /นวัตกรรมที่คดิ ค้นขน้ึ มาใหม่  ภูมปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ ดัง่ เดิมไดร้ ับการยกย่องถ่ายทอดมาจาก  ภูมิปญั ญาท้องถ่นิ ท่ีได้พัฒนาและต่อยอด แบบเดิมคือ การตัดเย็บผ้าพื้นบ้านให้เป็นชุดประจาชาติพันธ์ ไทยทรงดา มีรูปแบบท่ี เหมอื นกันในทุกพื้นท่ี การพัฒนาต่อยอดคือ การปรับเปลี่ยนรูปแบบชุดให้ทันสมัย เหมาะกับสมัยนิยมใน ปัจจบุ ันและเพ่ิมลวดลายตกแตง่ ตามแบบฉบับของชดุ ไทยทรงดา

3 รูปภาพเจ้าของภมู ิปัญญา นางสาวกัลยาณี ปสาทรตั น์ (เจา้ ของภูมิปญั ญาช่างตัดเยบ็ ชดุ ไทยทรงดา)

4 รูปภาพภมู ิปัญญา เป็นวิทยาการเผยแพรก่ ารตดั เยบ็ การวาดแบบเพื่อตัดเยบ็ (ชุดไทยทรงดา) แบบชุดทต่ี ัดเยบ็ เรียบร้อย

5 แบบบันทึกชดุ ข้อมูลคลังปญั ญา - ภูมิปญั ญาทอ้ งถ่ิน ตาบลดอนคลงั อาเภอดาเนนิ สะดวก จังหวัดราชบรุ ี ช่ือภมู ปิ ัญญา : ปุ๋ยมลู ไส้เดือน ช่ือ นางสาวอรสา นามสกุล ย้มิ สงา่ วันเดือนปีเกดิ : 22 ตลุ าคม พ.ศ.2507 ท่อี ย่ปู จั จบุ ัน (ที่สามารถตดิ ตอ่ ได้) : บ้านเลขที่ 69/2 หม่ทู ี่ 2 ตาบลดอนคลัง อาเภอ/เขต ดาเนนิ สะดวก จังหวดั ราชบุรี รหัสไปรษณีย์ 70130 โทรศัพท์ : 08 7036 3310 Line ID : 08 7036 3310 E-mail Address : - Facebook : อรสา ย้มิ สง่า ความเปน็ มาของบุคคลคลังปัญญา นางสาวอรสา ย้ิมสง่า เป็นประชาชนในตาบลดอนคลัง ชอบเรียนรู้จากโครงการต่างๆ ที่ได้ โอกาสไปรว่ มกจิ กรรม โดยเฉพาะการเกษตร ปลูกพืชสวน พืชสมุนไพร เป็นต้น ต่อมามีเพื่อนแนะนาให้ เลี้ยงไส้เดือนเพ่ือนามูลมาเป็นปุ๋ย จึงเร่ิมศึกษาและเร่ิมลงมือเลี้ยงไส้เดือน จากน้ันจึงนาไปเป็นปุ๋ยให้ ต้นไม้ที่ปลูกไว้ พบว่า ต้นไม้มีความเจริญเติบโตได้อย่างดี ออกดอกออกผลมากกว่าปกติ และทาแจก เพ่อื นบา้ น ตอ่ มามคี นมาขอซ้อื จึงเรม่ิ ผลติ และขายเป็นอาชพี เสรมิ จดุ เดน่ ของภูมปิ ัญญาท้องถ่นิ - ปลอดสารเคมี 100% ไม่เป็นพษิ ต่อคน สตั วเ์ ล้ียง และสภาพแวดลอ้ ม ไม่มีอันตราย วัตถุดบิ ทใ่ี ชป้ ระโยชน์ในผลิตภัณฑท์ เ่ี กดิ จากภูมปิ ัญญา ซ่ึงพน้ื ทอี่ นื่ ไม่มี - ใชก้ ลอ่ งลังกระดาษช่วยในการเลย้ี งไสเ้ ดอื น รายละเอยี ดของภมู ปิ ัญญาท้องถิ่น - มูลไส้เดือนจะมีความสมบูรณ์ท่ีลงตัวระหว่างสารชีวภาพและช่องว่างอากาศ ซ่ึงเป็นความ สมดุลที่เหมาะท่ีจะให้รากพืชเปราะบางชอนไชลงไปได้อย่างง่ายดายเพื่อหาสารอาหารและน้า ย่ิงรากมี มากเท่าไหร่ พืชกจ็ ะสามารถรวบรวมอาหารและน้าได้มากขึ้นเท่าน้ันและพืชกจ็ ะสขุ ภาพดขี ้ึนด้วย

6 รปู แบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถ่นิ )  ยงั ไมเ่ คยมกี ารเผยแพร่/ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน  มีการเผยแพรผ่ า่ นสื่อมวลชนและสื่ออ่นื อยา่ งแพรห่ ลาย  มีการดูงานจากบคุ คลภายนอก จานวน ....... ครั้ง จานวน ............ คน  มกี ารนาไปใช้  อืน่ ๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภมู ิปัญญาท้องถ่ิน การพัฒนาตอ่ ยอดภูมปิ ญั ญาให้เปน็ นวัตกรรม คุณคา่ (มูลค่า) และ ความภาคภมู ิใจ  ภมู ิปญั ญาท้องถิ่น/นวตั กรรมทคี่ ดิ ค้นข้ึนมาใหม่  ภูมปิ ัญญาท้องถิ่นด่งั เดิมไดร้ ับการยกย่องถ่ายทอดมาจาก  ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ ท่ีไดพ้ ฒั นาและต่อยอด แบบเดิมคอื - การพฒั นาตอ่ ยอดคอื -

7 รปู ภาพเจ้าของภูมปิ ัญญา นางสาวอรสา ย้ิมสงา่ (เจา้ ของภูมิปญั ญาปยุ๋ มลู ไส้เดือน)

8 รูปภาพภูมิปัญญา การเลี้ยงไส้เดอื น ผลผลติ ที่ได้จากการใสป่ ุ๋ยมลู ไส้เดอื น ปุ๋ยมลู ไส้เดอื น

9 แบบบันทึกชุดข้อมูลคลังปัญญา - ภมู ิปญั ญาท้องถ่นิ ตาบลดอนคลัง อาเภอดาเนินสะดวก จังหวัดราชบรุ ี ช่ือภูมิปญั ญา : นา้ พรกิ กงุ้ เสยี บ ชื่อ นางบุญธาดา นามสกุล สุขผล วนั เดอื นปีเกดิ : 1 มกราคม พ.ศ. 2500 ที่อยปู่ จั จุบัน (ที่สามารถติดตอ่ ได)้ : บ้านเลขท่ี 311 หมู่ท่ี 4 ตาบลดอนคลัง อาเภอ/เขต ดาเนนิ สะดวก จงั หวัด ราชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ 70130 โทรศพั ท์ : 08 6796 4091 Line ID : - E-mail Address : - Facebook : พรกิ คนดอน ของดีดอนคลัง ราชบรุ ี ความเปน็ มาของบุคคลคลงั ปัญญา นางบุญธาดา สุขผล เป็นประชาชนในตาบลดอนคลัง เป็นผู้ร่วมดาเนินการริเร่ิมสินค้า OTOP ตาบลดอนคลัง ตั้งแต่นโยบายของรัฐบาลในช่วงแรกๆ และเป็นผู้ผลิตสินค้าน้าพริกรูปแบบต่างๆ จาหนา่ ย ตลอดจน สนิ ค้า OTOP ตาบลดอนคลงั จดุ เดน่ ของภูมปิ ัญญาท้องถ่นิ - นอกจากจะมีการเปดิ จาหน่ายดา้ นพาณชิ ยแ์ ละบรกิ ารสินคา้ OTOP ตาบลดอนคลัง นางบญุ ธาดา สขุ ผล ยงั เปน็ วทิ ยากร ใหก้ บั นักศึกษามหาวทิ ยาลัยหลายๆสถาบนั ที่มาดงู านเก่ยี วกับสินคา้ วัตถดุ บิ ทใี่ ช้ประโยชน์ในผลิตภัณฑ์ทเี่ กดิ จากภมู ปิ ัญญา ซ่ึงพ้ืนที่อนื่ ไม่มี - การใช้นา้ ตาลมะพร้าวทมี่ ีมากในพน้ื ทีเ่ ปน็ ส่วนผสม รายละเอียดของภมู ิปัญญาท้องถ่นิ วัตถุดิบที่ใช้ ประกอบด้วย กุ้งแห้ง พริก หอม กระเทียม มะขามเปียก ใบมะกรูด น้ามันพืช น้าตาลมะพรา้ ว เกลือ โดยมขี ั้นตอนการทา ดงั นี้ ทาความสะอาด วัตถุดิบทั้งหมดแล้วผึ่งให้แห้ง จากนั้น ค่ัววัตถุดิบทีละอย่างแล้วพักไว้ให้เย็น สับมะขามเปียกตาผสมกับ พริก หอม กระเทียม เคี่ยวเกลือ น้าตาลปี๊บ น้า แล้วนาพริกใส่ เค่ียวให้เป็นเน้ือเดียวกัน จนแห้งงวด ทิ้งให้เย็นเล็กน้อย แล้วใส่กุ้ง ใบ มะกรูดทอด ใสภ่ าชนะปิดฝาเก็บได้นาน

10 รูปแบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพรภ่ มู ิปัญญาทอ้ งถิ่น)  ยังไมเ่ คยมกี ารเผยแพร่/ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน  มกี ารเผยแพร่ผ่านส่ือมวลชนและสอ่ื อ่นื อย่างแพร่หลาย  มีการดงู านจากบคุ คลภายนอก จานวน 2 ครง้ั จานวน 40 คน  มกี ารนาไปใช้  อืน่ ๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภมู ิปัญญาท้องถิ่น การพฒั นาต่อยอดภมู ิปัญญาใหเ้ ปน็ นวตั กรรม คุณค่า (มลู คา่ ) และ ความภาคภูมิใจ  ภมู ปิ ญั ญาท้องถ่ิน/นวตั กรรมท่ีคิดค้นขึ้นมาใหม่  ภมู ปิ ัญญาท้องถิน่ ดงั่ เดิมไดร้ ับการยกย่องถ่ายทอดมาจาก  ภมู ปิ ญั ญาท้องถิ่นที่ได้พัฒนาและต่อยอด แบบเดมิ คอื การทานา้ พริกแบบใส่น้าตาลทราย การพัฒนาต่อยอดคือ การปรับเปล่ียนส่วนผสมเป็นน้าตาลมะพร้าวทาให้มีรสหอมหวาน จากมะพร้าวมากขนึ้

11 รปู ภาพเจ้าของภมู ิปญั ญา นางบุญธาดา สขุ ผล (เจ้าของภมู ิปญั ญานา้ พริกกุ้งเสียบ)

12 รูปภาพภมู ิปญั ญา เนื้อกุ้งแห้งที่นามาทานา้ พรกิ ก้งุ เสียบ ผลติ ภณั ฑ์นา้ พริกตา่ งๆ ผลติ ภณั ฑ์น้าพริกก้งุ เสยี บ

13 คณะผจู้ ัดทา ที่ปรึกษา นายทวสี ิทธ์ิ แซมเพชร ผู้อานวยการ กศน.อาเภอดาเนินสะดวก นางสาวจติ รา ถนั อาบ ครู นางเอื้องทิพย์ แสงรุ่งเรอื ง ครู นางอันชนั จนั ทรพ์ ูล ครู ร่าง/เรียบเรยี งและจดั พิมพ์ ครู กศน.ตาบลดอนคลงั นางสาวชมพู มรธุ าวานิช