ม.ค.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.สี่หมื่น อ.ดำเนินสะดวก จ.ราชบุรี

ทาเนียบภมู ปิ ัญญาทอ้ งถิน่ เดือนมกราคม 2563 กศน.ตาบลสหี่ มืน่ ศูนย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอดาเนนิ สะดวก สานกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จังหวัดราชบุรี สานกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย สานกั งานปลัดกระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศึกษาธกิ าร

ก คานา ด้วย กศน.ตาบลส่ีหม่ืน ได้ดาเนินการจัดทาภูมิปัญญาในท้องถ่ิน ให้กับประชาชนในพื้นที่ตาบลสี่หม่ืน เพอ่ื เพิ่มพูนความรู้และทกั ษะในการดาเนนิ ชีวิตแบบพอเพยี ง สามารถเรียนรู้และฝึกฝนได้ท้ังจากการศึกษาด้วย ตนเอง และได้รับการถ่ายทอดจากผู้อ่ืน การนาภูมิปัญญามาเผยแพร่เพื่อให้ประชาชนในพ้ืนที่ได้นาไปใช้และ เรียนรู้เพื่อเพิ่มอาชีพ และประสบการณ์ให้กับตนเองและครอบครัว ให้มีการเจริญเติบโตอย่างต่อเน่ืองและ เกื้อกูลในการผลิตซึ่งกันและกัน โดยการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์และไม่มีสารพิษ เช่น ดิน น้า แสงแดดอย่างเหมาะสม เกดิ ประโยชนส์ ูงสดุ มีความสมดุลของสภาพแวดล้อมอย่างต่อเนื่อง และเกิดผลในการ เพ่ิมพูนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติด้วย กศน.ตาบลสี่หม่ืน หวังว่าเอกสารเล่มน้ีคงมีประโยชน์ ต่อผอู้ ่านและผู้ปฏบิ ตั ิงานตอ่ ไปไมม่ ากกน็ อ้ ย กศน.ตาบลสห่ี มื่น มกราคม 2563

สารบญั ข คานา หน้า สารบัญ ก กศน.ตาบลสหี่ มื่น ข - ภมู ปิ ญั ญาการทาขนมเบื้องสูตรโบราณ : คุณบัวแก้ว เกียรตเิ ฉลมิ กุล 1 - ภมู ิปญั ญาการทาหอยทอดสตู รโบราณ : คุณจฑุ ามาศ ศิริ 4 - ภูมปิ ญั ญาการทาเกษตรพอเพียง : คุณไพศาล ส่หี มืน่ 7 คณะผูจ้ ดั ทา 11

1 แบบบนั ทกึ ชดุ ข้อมลู คลังปัญญา-ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ ตาบลสหี่ ม่ืน อาเภอดาเนนิ สะดวก จังหวดั ราชบุรี ช่ือภมู ิปัญญา : การทาขนมเบอ้ื งสตู รโบราณ (สาขาคหกรรม) ชอื่ นางบวั แกว้ นามสกลุ เกียรตเิ ฉลมิ กลุ วนั เดอื นปเี กิด : 9 เมษายน พ.ศ. 2502 ท่ีอยู่ปัจจุบนั (ทส่ี ามารถตดิ ต่อได้) : บา้ นเลขท่ี 162 หม่ทู ่ี 5 ตาบล/แขวง ส่หี มนื่ อาเภอ/เขต ดาเนินสะดวก จังหวัด ราชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ 70130 โทรศัพท์ : - ความเปน็ มาของบุคคลคลงั ปญั ญา นางบัวแก้ว เกยี รติเฉลิมกลุ เปน็ คนตาบลสหี่ ม่ืน อาเภอดาเนนิ สะดวกโดยกาเนดิ เป็นผู้มีความสามารถ ทางดา้ นการคหกรรม โดยไดร้ ับการถ่ายทอดภมู ิปัญญามาตั้งแต่เกิด จากรุ่นบรรพบรุ ุษ ซ่งึ เปน็ สตู รสมัยโบราณ มคี วามอร่อย เหนยี วหนบึ หอมสามารถสร้างรายไดใ้ ห้กบั ตนเอง และสามารถถ่ายทอดให้กับรุ่นลูกหลานได้ จุดเดน่ ของภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน เป็นสตู รโบราณทหี่ าทานไดย้ าก เหลือคนทานอ้ ยมาก ทาให้ปัจจุบันมเี พยี งปา้ บัวแกว้ ที่ไดร้ บั การ ถา่ ยทอดมาจากบรรพบรุ ุษดงั้ เดิม ทาให้มภี ูมปิ ัญญาถ่ายทอดใหล้ กู หลานในรุน่ ตอ่ ไปได้ประกอบอาชีพ มอี าชีพ ที่ม่ันคง สามรถสรา้ งรายได้ให้กับตนเอง และ ผูท้ ีส่ นใจนาสูตรไปทาทานเองหรือขายได้ วตั ถดุ ิบที่ใช้ประโยชนใ์ นผลิตภณั ฑ์ทเี่ กดิ จากภมู ิปัญญา ซ่ึงพื้นที่อ่ืนไม่มี ไดแ้ ก่ ถ่ัวลสิ งปน่ , กุง้ แหง้ , เต้าห้ทู อด , ชูรส , น้าตาล , แปง้ สาหรบั ทาขนมเบื้อง , ถั่วงอก , ตง้ั โอ๋ รายละเอยี ดของภมู ิปัญญาท้องถิน่ รปู แบบในการถ่ายทอดความรู้ ด้านการใหค้ วามรู้ ฝึกปฏิบัตดิ ว้ ยวัสดุจริงทม่ี ีอยู่จรงิ รูปแบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ญั ญาทอ้ งถ่นิ  ยังไมเ่ คยมีการเผยแผร่/ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน  มีการเผยแพรผ่ ่านสอื่ มวลชนและสอื่ อ่นื อย่างแพรห่ ลาย  มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอกจานวน ……… ครงั้ จานวน ……… คน  มกี ารนาไปใช้  อืน่ ๆ(ระบ)ุ ลักษณะของภมู ิปญั ญาท้องถ่ิน การพัฒนาตอ่ ยอดภมู ิปญั ญาใหเ้ ป็นนวตั กรรม คณุ ค่า(มูลคา่ ) และความ ภาคภูมใิ จ  ภมู ิปัญญาท้องถิ่น/นวตั กรรมท่ีคดิ คน้ ขนึ้ มาใหม่  ภมู ปิ ัญญาท้องถิน่ ดงั้ เดิมได้รับการถ่ายทอดมาจาก  ภูมปิ ญั ญาท้องถ่ินทไ่ี ด้พฒั นาและตอ่ ยอด - เป็นภูมปิ ญั ญาท่ีไดร้ ับการถ่ายทอดมาแตด่ ้งั เดิมจากรุ่นบรรพบรุ ุษ

2 รปู ภาพเจา้ ของภมู ปิ ัญญา นางบวั แกว้ เกยี รตเิ ฉลิมกลุ (เจ้าของภมู ปิ ญั ญาการทาขนมเบื้องสูตรโบราณ)

3 รูปภาพภมู ิปัญญา เคร่อื งปรุงในการทาขนมเบ้ืองสตู รโบราณ วธิ กี ารทาขนมเบือ้ งสตู รโบราณ ขนมเบื้องสตู รโบราณท่ที าเสรจ็ แล้ว

4 ชื่อภูมปิ ัญญา : การทาผดั ไทสูตรโบราณ (สาขาคหกรรม) ชื่อ นางสาวจุฑามาศ นามสกุล ศริ ิ วันเดอื นปเี กดิ : 18 มิถนุ ายน พ.ศ. 2547 ทอ่ี ยู่ปจั จบุ นั (ที่สามารถตดิ ตอ่ ได้) : บ้านเลขที่ 162 หมู่ที่ 5 ตาบล/แขวง สห่ี ม่นื อาเภอ/เขต ดาเนนิ สะดวก จังหวดั ราชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70130 โทรศัพท์ - ความเปน็ มาของบคุ คลคลงั ปญั ญา นางสาวจฑุ ามาศ ศิริ เปน็ คนอาเภอดาเนินสะดวกโดยกาเนิด อยูต่ าบลสีห่ ม่นื อาเภอดาเนินสะดวก จังหวดั ราชบรุ ี เปน็ ผมู้ ีความสามารถด้านคหกรรมโดยได้รับการถา่ ยทอดภมู ิปญั ญามาต้ังแต่เกดิ จากรุน่ บรรพ บุรุษ ซึ่งเป็นสูตรสมัยโบราณ มีความอร่อย นมุ่ หอมสามารถสรา้ งรายได้ให้กับตนเอง และสามารถถา่ ยทอด ใหก้ ับรุ่นลกู ต่อไปได้ จดุ เด่นของภมู ปิ ัญญาท้องถ่ิน เป็นสูตรโบราณท่ีหาทานไดย้ าก เหลือคนทานอ้ ยมาก ทาให้ปจั จุบนั มเี พยี งนางสาวจฑุ ามาศที่ไดร้ ับการ ถา่ ยทอดมาจากบรรพบุรุษด้งั เดมิ ทาใหม้ ีภูมปิ ัญญาถา่ ยทอดให้ลกู หลานในรนุ่ ตอ่ ไปไดป้ ระกอบอาชีพ มีอาชีพ ทมี่ ่นั คง สามรถสรา้ งรายไดใ้ ห้กับตนเอง และ ผทู้ สี่ นใจนาสูตรไปทาทานเองหรือขายได้ วตั ถดุ ิบท่ีใช้ประโยชนใ์ นผลติ ภัณฑ์ทีเ่ กดิ จากภูมิปัญญา ซึ่งพื้นทอ่ี น่ื ไม่มี ไดแ้ ก่ นา้ มะขามเปียก , สีมนั ปู , หอมแดง , หมู , ไข่ไก่ , เสน้ เลก็ , ถั่วงอก , ตง้ั โอ๋ , ถ่ัวลิสงป่น รายละเอียดของภูมปิ ัญญาท้องถิ่น รูปแบบในการถ่ายทอดความรู้ ด้านการให้ความรู้ ฝึกปฏิบัตดิ ้วยวสั ดจุ ริงท่มี อี ย่จู ริง รปู แบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพร่ภูมิปญั ญาท้องถ่ิน  ยังไม่เคยมกี ารเผยแผร/่ ใชเ้ ฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน  มกี ารเผยแพรผ่ า่ นสอ่ื มวลชนและส่อื อน่ื อยา่ งแพร่หลาย  มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอกจานวน ……… คร้ัง จานวน ……… คน  มกี ารนาไปใช้  อ่นื ๆ(ระบุ) ลักษณะของภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน การพัฒนาตอ่ ยอดภูมิปญั ญาให้เป็นนวตั กรรม คุณค่า(มลู ค่า) และความ ภาคภูมใิ จ  ภมู ปิ ัญญาท้องถิน่ /นวตั กรรมท่คี ิดคน้ ขน้ึ มาใหม่  ภูมิปัญญาท้องถ่นิ ดงั้ เดิมไดร้ ับการถ่ายทอดมาจาก  ภูมปิ ญั ญาท้องถน่ิ ทีไ่ ด้พัฒนาและต่อยอด - เป็นภูมิปัญญาทไี่ ดร้ บั การถ่ายทอดมาแตด่ ัง้ เดมิ จากรุ่นบรรพบุรุษ

5 รูปภาพเจา้ ของภูมปิ ัญญา นางสาวจุฑามาศ ศิริ (เจ้าของภูมปิ ัญญาการทาผดั ไทโบราณ)

6 รปู ภาพภูมิปญั ญา เคร่อื งปรุงและวธิ กี ารทาผดั ไทสูตรโบราณ ผัดไทสูตรโบราณที่ทาเสรจ็ แลว้

7 ช่ือภมู ิปัญญา : การทาเกษตรแบบพอเพยี ง (ดา้ นเกษตรกรรม) ชื่อ นายไพศาล นามสกลุ สี่หมนื่ วนั เดอื นปเี กิด : 17 กมุ ภาพันธ์ พ.ศ. 2513 ที่อยู่ปัจจบุ นั (ท่ีสามารถติดตอ่ ได้) : บา้ นเลขที่ 34 หมทู่ ่ี 2 ตาบล/แขวง ส่หี ม่ืน อาเภอ/เขต ดาเนินสะดวก จังหวดั ราชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70130 โทรศัพท์ 0822473492 ความเปน็ มาของบคุ คลคลังปัญญา นายไพศาล ส่ีหม่นื เปน็ คนอาเภอดาเนนิ สะดวกโดยกาเนดิ อย่ตู าบลส่หี มน่ื อาเภอดาเนินสะดวก จังหวดั ราชบรุ ี เป็นผ้มู คี วามสามารถทางด้านการทาเกษตรกรรม โดยทาเกษตรแบบพอเพียงและนอกจาก นี้ยงั ทานา้ หมักปุ๋ยไว้ใช้เอง เป็นการลดค่าใชจ้ า่ ยในการซื้อยาฆ่าแมลง จดุ เด่นของภูมปิ ัญญาท้องถิ่น มีการหมกั ปยุ๋ แบบน้าหมกั ปุ๋ยชีวภาพใช้เองเพ่ือลดต้นทนุ ในการซ้ือยาฆ่าแมลง สามารถนาผลิตภัณฑ์ใน ชุมชนมาหมกั เปน็ ป๋ยุ เพอ่ื ลดค่าใชจ้ ่ายได้ นาใบไม้ , หวั ปลา มาทาเป็นนา้ ปุย๋ หมกั และใช้แทนยาฆ่าแมลงได้ โดย สามารถนามารดท่ีโคนต้นพืชพนั ธ์ หรอื นามาผสมน้าเปล่าฉีดพ่นทางใบก็ได้ วตั ถุดบิ ทีใ่ ชป้ ระโยชนใ์ นผลติ ภัณฑท์ ีเ่ กดิ จากภูมปิ ัญญา ซึ่งพน้ื ท่ีอ่ืนไม่มี ได้แก่ วัตถุดิบที่นามาใช้ในการนา้ หมักปุย๋ ชีวภาพ ใบไม้ , หัวปลา , ขีป้ ลา , น้า นามาผสมกันและปดิ ฝาหมัก ท้ิงไว้ 3-7 วนั สามารถนามารดทีโ่ คนต้นพืชพันธ์ หรือฉีดพ่นทางใบได้ รายละเอียดของภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน - รปู แบบในการให้ความรู้ ฝึกปฏบิ ตั ิจรงิ ในพนื้ ท่ีจริง ประโยชนท์ ไ่ี ดจ้ ากภูมิปัญญา คอื สามารถนาไป ปฏบิ ัติไดจ้ ริง ทาใหเ้ กดิ แนวคิดใหมๆ่ ในการทาเกษตรพอเพียง ลดต้นทุนในการซ้ือยาฆ่าแมลง รูปแบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสมั พันธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ัญญาท้องถ่ิน  ยงั ไม่เคยมกี ารเผยแผร/่ ใช้เฉพาะบคุ คล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน  มีการเผยแพร่ผา่ นสือ่ มวลชนและสือ่ อื่นอย่างแพร่หลาย  มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอกจานวน ……… ครัง้ จานวน ……… คน  มกี ารนาไปใช้  อ่ืนๆ(ระบุ) ลักษณะของภมู ิปัญญาทอ้ งถิ่น การพฒั นาต่อยอดภมู ปิ ัญญาใหเ้ ปน็ นวัตกรรม คณุ ค่า(มูลคา่ ) และความ ภาคภูมใิ จ  ภูมปิ ัญญาทอ้ งถิ่น/นวัตกรรมทคี่ ดิ คน้ ขึน้ มาใหม่  ภมู ิปัญญาท้องถนิ่ ดง้ั เดมิ ได้รับการถ่ายทอดมาจาก  ภมู ิปัญญาท้องถนิ่ ท่ไี ด้พัฒนาและต่อยอด

8 แบบเดมิ คือ - ใชย้ าฆ่าแมลงในการกาจัดศัตรูพชื ทาให้มีค่าใช้จ่ายสงู และบางครั้งก็ไมไ่ ดผ้ ลตามต้องการ การพัฒนาตอ่ ยอดคือ - ทาน้าหมักปุ๋ยชีวภาพแบบเกษตรอนิ ทรียเ์ พื่อใชใ้ นการกาจดั แมลงศัตรูพชื และเพิ่มผลผลติ ใหก้ บั พืช พันธ์ที่ปลกู โดยใชห้ วั ปลา ข้ปี ลา เปน็ ต้น

9 รปู ภาพเจ้าของภูมิปัญญา นายไพศาล สีห่ ม่นื (เจ้าของภูมิปญั ญาการทาเกษตรแบบพอเพยี ง)

10 รูปภาพภมู ปิ ญั ญา รปู ภาพสวนเกษตรแบบพอเพยี ง รปู นา้ หมักปยุ๋ ชวี ภาพโดยใช้หวั ปลา

11 คณะผจู้ ดั ทา ที่ปรกึ ษา ผอ.กศน.อาเภอดาเนินสะดวก ครู นายทวสี ทิ ธิ์ แซมเพชร ครู นางสาวจิตรา ถันอาบ ครู นางเออ้ื งทพิ ย์ แสงร่งุ เรือง นางอนั ชัน จนั ทรพ์ ลู ครู กศน.ตาบลส่ีหมน่ื ร่าง/เรียบเรยี งและจดั พิมพ์ นางสาวสณุ ี คาเลิศ