ก.พ.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.แพงพวย อ.ดำเนินสะดวก จ.ราชบุรี

ทำเนยี บภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถ่ิน เดอื น กมุ ภาพันธ์ 2563 กศน.ตำบลแพงพวย ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอดำเนนิ สะดวก สำนักงานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั ราชบรุ ี สำนกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั สำนักงานปลัดกระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธิการ

คำนำ ด้วยกศน.ตำบลแพงพวย ได้ดำเนินการจัดทำภูมิปัญญาในท้องถิ่น ให้กับประชาชนในพื้นที่ตำบล แพงพวย เพื่อเพิ่มพูนความรู้และทักษะการในการดำเนินชวี ิตแบบพอเพียง สามารถเรียนรู้และฝึกฝนได้ทง้ั จากการศึกษาด้วยตนเอง และรับการถา่ ยทอดจากคนอ่ืน การนำภูมปิ ญั ญามาเผยแพร่ เพื่อใหป้ ระชาชนใน พื้นที่ได้นำไปใช้และเรียนรู้ เพิ่มอาชีพและประสบการณ์ให้กับตนเองและครอบครัว ให้มีการเจริญเติบโต อย่างต่อเนื่องและเกื้อกูลในการผลิตซึ่งกันและกัน โดยการใช้ ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์และไม่มี สารพิษ เช่น ดิน น้ำ แสงแดดอย่างเหมาะสมเกิดประโยชน์สูงสุด มีความสมดุล ของสภาพแวดล้อมอย่าง ต่อเนื่อง และเกิดผลในการเพิ่มพูนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากร ธรรมชาติด้วย กศน.ตำบลแพงพวย หวงั ว่าเอกสารเลม่ น้ีคงมปี ระโยชน์ตอ่ ผอู้ า่ นและผูป้ ฏบิ ตั ิงานต่อไป กศน.ตำบลแพงพวย กมุ ภาพนั ธ์ 2563

สารบัญ หนา้ คำนำ 1 สารบัญ 4 กศน.ตำบลแพงพวย 6 - กล่มุ หน่อไมฝ้ รั่ง - ลวดดดั รปู สตั ว์ - กล้วยทอดกรอบม้วนอบน้ำผงึ้ คณะผจู้ ัดทำ

1 แบบบันทึกชดุ ขอ้ มูลคลงั ปัญญา - ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถิน่ ตำบลแพงพวย อำเภอดำเนนิ สะดวก จงั หวดั ราชบุรี ช่อื ภมู ิปัญญา : สวนมะพร้าวน้ำหอม ชื่อ นายประยูร นามสกุล อมิ่ เดือนเพ็ญ วันเดอื นปเี กิด : 30 พฤศจกิ ายน 2493 ท่อี ยู่ปัจจุบนั (ท่สี ามารถตดิ ตอ่ ได้) บา้ นเลขที่ 9849 หมู่ที่ 5 ตำบล/แขวง แพงพวย อำเภอ/เขต ดำเนินสะดวก จงั หวดั ราชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70130 โทรศัพท์ : 0985406797 ความเปน็ มาของบคุ คลคลงั ปญั ญา มะพร้าวน้ำหอมเปน็ พชื เศรษฐกจิ ท่ีสำคัญของประเทศไทยมาชา้ นาน และเราก็เป็นแหลง่ ผลติ ที่ สำคัญติดอันดบั ต้นๆของโลกเลยทีเดียว และมะพร้าวนำ้ หอมของไทยก็มีจดุ เดน่ เรือ่ งกลนิ่ หอมมากกวา่ คู่แข่ง อยา่ งฟิลปิ ปินสแ์ ละอนิ โดนเี ซีย จงึ ทำใหม้ ะพรา้ วนำ้ หอมของเราเป็นสนิ ค้าสง่ ออกทีน่ ำเงนิ ตราเขา้ สู่ประเทศ แตล่ ะปมี ูลค่าไมน่ ้อย แตป่ จั จุบนั ประเทศไทยกำลงั ประสบปญั หาเกีย่ วกับผลผลิต เนือ่ งจากพ้นื ท่ใี นการผลติ ลดลงอยา่ งมาก เพราะเกษตรกรรุ่นใหม่หันไปปลูกพืชอย่างอ่นื แทน อีกทั้งช่วง 1-2 ปีท่ผี า่ นมาสภาพอากาศที่ แปรปรวนสง่ ผลกระทบให้มะพร้าวติดผลนอ้ ยลง รวมไปถึงการระบาดของแมลงศตั รทู รี่ ะบาดไปท่วั ทุกแหลง่ ผลิตทำให้ผลผลติ ลดลงไปมาก ราคามะพร้าวจงึ สูงข้ึน มะพรา้ วที่นี่จะปลูกบนร่องสวน ร่องหนึ่งจะปลูกไดป้ ระมาณ 15 ต้น 4 รอ่ งจะได้ 1 ไร่ เท่ากบั ว่า 1 ไร่ ปลกู ได้ประมาณ 60 ตน้ ลุง บอกวา่ มะพรา้ วเป็นพืชทดี่ ูแลนอ้ ยมากเม่ือเทยี บกับพชื อื่น เปน็ พืชทเ่ี หมาะ กับคนอายมุ ากหรอื ไม่ค่อยมเี วลามาดูแลสวน เพราะเดือนหนง่ึ ก็จะใส่ปุ๋ยกนั ครงั้ หนงึ่ จดุ เดน่ ของภมู ิปัญญาท้องถ่ิน แหลง่ ผลิตมะพร้าวนำ้ หอมท่สี ำคัญของบา้ นเรา และจดั ได้วา่ เป็นแหลง่ ปลกู มะพรา้ วที่ใหร้ สชาตขิ อง มะพร้าวนำ้ หอมหวานอร่อยกว่าท่ีอืน่ ๆ อยู่ใน 4 จังหวดั คือ สมทุ รสงคราม สมทุ รสาคร ราชบุรีและนครปฐม เขตนเ้ี กษตรกรยดึ อาชพี ปลูกมะพร้าวนำ้ หอมกันมานานมากกว่า 20 ปี มลี ง้ รบั ซื้อและแปรรูปมะพรา้ ว นำ้ หอมกระจายอย่ทู ่วั ไปเพื่อรองรบั ผลผลติ สำหรบั ป้อนตลาดทง้ั ในและตา่ งประเทศ เกษตรกรที่นีย่ ังยนื หยัด ปลกู มะพร้าวน้ำหอมแม้เวลาจะผา่ นไปและมีพืชใหมๆ่ เขา้ มาปลกู ในพื้นท่บี ้างก็ตาม รายละเอยี ดของภูมปิ ัญญาท้องถิ่น มะพรา้ วนำ้ หอมอายุประมาณ 3 ปี กต็ ดั ขายไดแ้ ล้ว ทีน่ ่จี ะตดั ทกุ 15 วัน สง่ พอ่ ค้ารายใหญท่ จ่ี ะนำไป สง่ ออกยังประเทศ ฮ่องกง มาเลเซยี สงิ คโปร์ และอังกฤษ และพ่อค้ารายย่อยทีจ่ ะนำไปทำวนุ้ มะพรา้ ว ตลาด สง่ นอกประมาณ 70% อีก 30 % ส่งขายตลาดในประเทศ

2 รูปแบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพรภ่ มู ิปัญญาท้องถ่นิ  ยงั ไมเ่ คยมีการเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน  มกี ารเผยแพร่ผ่านส่ือมวลชนและสอื่ อ่นื อย่างแพร่หลาย  มีการดงู านจากบุคคลภายนอก จำนวน.................ครง้ั จำนวน..............คน มีการนำไปใช้ ในพนื้ ท.่ี ....................คน นอกพืน้ ที.่ ...............คน อน่ื ๆ

3 รูปเจ้าของภูมิปัญญา

4 รูปกิจกรรม

5 แบบบนั ทึกชุดขอ้ มลู คลังปญั ญา - ภูมปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ ตำบลแพงพวย อำเภอดำเนนิ สะดวก จงั หวัดราชบุรี ชอ่ื ภูมิปัญญา สวนชมพู่ ชื่อ นางสุรยี ์ นามสกุล ขวัญดี ท่อี ยู่ปจั จุบัน (ท่สี ามารถตดิ ตอ่ ได้) บ้านเลขท่ี 161 หมู่ท่ี 3 ตำบล/แขวง แพงพวย อำเภอ/เขต ดำเนนิ สะดวก จังหวดั ราชบุรี รหัสไปรษณีย์ 70130 ความเป็นมาของบคุ คลคลังปญั ญา หากเอย่ ถงึ ชมพู่แล้ว ก็กลา่ วไดว้ า่ เป็นไม้ผลท่ีนยิ มปลูกกันมากทงั้ ในเมืองไทยและประเทศเพ่ือนบ้าน เพราะปลูกง่าย โตเร็ว รสชาติหวานกรอบ มีวิตามินซีสูง ดีต่อสุขภาพ ชมพู่เป็นไม้ผลเมืองร้อนมีถิ่นกำเนิด แถบประเทศอินโดนเซีย อินเดีย แต่เดิมมีชื่อว่า ชีต้า ต่อมาเกษตรกรนำเข้ามาปลูกในประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2538 แล้วนำมาขยายพันธุ์และตั้งชื่อสายพันธุ์ใหม่ๆ อีกหลายชื่อ เช่น ทับทิมจันทร์ เป็นต้น ลำต้น ขรุขระไม่ตรงแตกกิ่งก้านสาขามาก ดอกสีขาวเป็นแบบชนิดดอกสมบรู ณ์ เพศ ดอกใหญ่มีกลิ่นหอมเล็กน้อย ผลมีลักษณะคล้ายระฆังคว่ำ เนื้อสีแดง บางครั้งอาจเรียกชมพู่ทับทิมจันทร์ ความยอดเยี่ยมของพันธุ์นี้อยู่ท่ี ผลใหญ่ เนอื้ แนน่ ไมม่ เี มลด็ สีแดงสด ลกั ษณะทรงผลคลา้ ยชมพู่เพชรน้ำผง้ึ แต่กน้ ผลใหญก่ วา่ ซง่ึ เป็นส่วนท่ีมี รสชาติหวานอร่อย ผิวชมพู่ทองสามสีมันเป็นประกาย รสชาติหวาน ขนส่งได้ไกล ไม่ช้ำง่าย ดังนั้นเมื่อท่าน มาถงึ สวนชมพู่แหง่ นี้ก็ได้ท้ังความรู้ และไดร้ บั ประทานชมพู่หวานอรอ่ ยด้วย และเนือ่ งจากไมช่ ้ำง่ายจึงไม่ควร พลาดซ้อื เป็นของฝากจากราชบรุ ี จุดเดน่ ของภูมปิ ัญญาท้องถิ่น ชมพ่เู ป็นไม้ผลทม่ี ีคนนิยมปลูกมาก เพราะปลูกง่าย โตเร็ว มีรสชาตหิ วานกรอบ มวี ิตามินซสี ูง ชมพู่ จัดเปน็ ไม้ผลเมืองร้อนมถี ่ินกำเนดิ แถบประเทศอินโดนเี ซยี ชมพเู่ ป็นผลไมพ้ ้ืนบา้ นทเี่ รากินเล่นกนั มาตงั้ แตเ่ ดก็ แต่ท่ีจริงแล้วชมพู่สเี ขียว สีแดงทีเ่ ราชอบกินน้ัน เปน็ ผลไม้ท่เี รานำเขา้ มาปลูกจากอินโดนเี ซีย บา้ งจากมาเลเชียบา้ งเรยี กวา่ เป็นผลไมน้ อกได้เต็มปาก ชมพู่ พน้ื บ้านของเราจรงิ ๆ น้ันก็มีคือชมพู่ น้ำดอกไม้ที่มกี ลิ่นหอมจริง แตเ่ นือ้ นิม่ ฉ่ำนำ้ รสก็ออกเปรี้ยวอมหวาน ไมห่ วานกรอบเหมือนชมพู่ สีแดง สีเขยี วทีว่ างขายทว่ั ไป รปู แบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ัญญาท้องถิน่  ยงั ไมเ่ คยมีการเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน มกี ารเผยแพร่ผา่ นสื่อมวลชนและสอื่ อ่ืนอย่างแพร่หลาย มีการดงู านจากบุคคลภายนอก จำนวน.....................ครง้ั จำนวน...................คน  มกี ารนำไปใช้ ในพน้ื ท่ีมากกว่า .........คน นอกพ้ืนที่................คน อื่นๆ

6 รูปเจ้าของภูมิปัญญา

7 รูปกิจกรรม

8 แบบบันทกึ ชดุ ข้อมลู คลังปัญญา-ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ ตำบลแพงพวย อำเภอดำเนนิ สะดวก จงั หวดั ราชบรุ ี ช่ือภมู ิปัญญา การทำขนมไทย ช่ือ นางสิริมา นามสกลุ ไชยอนกุ ุล ทอ่ี ยู่ปัจจุบัน (ทส่ี ามารถตดิ ต่อได)้ บ้านเลขที่ 41 หมูท่ ่ี 7 ตำบล/แขวง แพงพวย อำเภอ/เขต ดำเนนิ สะดวก จังหวัด ราชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70130 โทรศพั ท์ 0621911181 Line ID 062191118 ความเปน็ มาของบคุ คลคลงั ปัญญา ในสมยั โบราณคนไทยจะทำขนมเฉพาะวาระสำคัญเท่าน้นั เป็นต้นวา่ งานทำบุญ เทศกาลสำคัญ หรอื ตอ้ นรับแขกสำคญั เพราะขนมบางชนิดจำเปน็ ต้องใช้กำลงั คนอาศัยเวลาในการทำพอสมควร สว่ นใหญ่เป็น ขนมประเพณี ขนมไทยจึงเป็นทน่ี ยิ มทำกันมาทุก ๆ ภาคของประเทศไทย ใช้ในพิธีการตา่ ง ๆ เช่น เนื่องใน การทำบญุ เลี้ยงพระ วันขน้ึ บ้านใหม่ พิธีมงคล และทำเป็นของฝาก จุดเดน่ ของภูมิปัญญาท้องถิ่น ขนมไทย เปน็ ของหวานท่ีทำและรบั ประทานกันในอาณาจักรไทย มีเอกลักษณด์ ้านวัฒนธรรม ประจำชาติไทยคือ มีความละเอยี ดอ่อนประณีตในการเลือกสรรวตั ถดุ บิ วธิ กี ารทำ ที่พิถีพิถัน รสชาติอรอ่ ย หอมหวาน สีสนั สวยงาม รูปลักษณช์ วนรบั ประทาน ตลอดจนกรรมวธิ กี ารรับประทานท่ปี ราณีตบรรจงของ ขนมแต่ละชนิด ซึง่ ยังแตกตา่ งกันไปตามลกั ษณะของขนมชนดิ นั้นๆ รายละเอียดของภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน เรม่ิ มีการพัฒนารปู แบบใหน้ ่าทานมากยิ่งขึ้น รปู แบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ญั ญา  ยงั ไมเ่ คยมีการเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน มกี ารเผยแพรผ่ า่ นสอ่ื มวลชนและส่อื อ่นื อย่างแพร่หลาย มกี ารดูงานจากบคุ คลภายนอก จำนวน.....................ครง้ั จำนวน...................คน  มีการนำไปใช้ ในพ้ืนที่มากกว่า 20 คน นอกพน้ื ท.ี่ ...............คน อนื่ ๆ

9 รูปเจ้าของภูมิปัญญา

10 รปู กจิ กรรม

ท่ปี รกึ ษา คณะผ้จู ัดทำ นายทวสี ิทธ์ิ แซมเพชร ผอ.กศน.อำเภอดำเนินสะดวก นางสาวจติ รา ถนั อาบ ครู นางอ้ืองทิพย์ แสงรุ่งเรอื ง ครู นางอนั ชนั จนั ทรพ์ ูล ครู รา่ ง/เรียบเรียงและจัดพิมพ์ ครู กศน.ตำบลแพงพวย นางกอบกูล ต้ังฑีฆะรักษ์