ม.ค.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.ประสาทสิทธิ์ อ.ดำเนินสะดวก จ.ราชบุรี

ทำเนยี บภมู ปิ ัญญำท้องถนิ่ เดอื น มกรำคม 2563 กศน.ตำบลประสำทสิทธิ์ ศูนยก์ ำรศึกษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศยั อำเภอดำเนนิ สะดวก สำนักงำนกำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศยั จงั หวดั รำชบุรี สำนักงำนปลัดกระทรวงศกึ ษำธกิ ำรกระทรวงศึกษำธกิ ำร สำนกั งำนปลดั กระทรวงศึกษำธกิ ำร กระทรวงศึกษำธกิ ำร

คำนำ ด้วย กศน.ตำบลประสำทสิทธิ์ ได้ดำเนินกำรจัดทำภูมิปัญญำในท้องถิ่น ให้กับประชำชนใน พื้นท่ีตำบลประสำทสิทธิ์ เพ่ือเพิ่มพูนควำมรู้ซ่ึงควำมรู้และทักษะกำรในกำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สำมำรถเรียนรู้และฝึกฝนได้ท้ังจำกกำรศึกษำด้วยตนเองและรับกำรถ่ำยทอดจำกคนอ่ืน กำรนำภูมิ ปัญญำมำเผยแพร่ เพื่อให้ประชำชนในพ้ืนที่ได้นำไปใช้และเรียนรู้ เพ่ิมอำชีพและประสบกำรณ์ให้กับ ตนเองและครอบครัว ให้มีกำรเจริญเติบโตอย่ำงต่อเนื่องและเก้ือกูลในกำรผลิตซึ่งกันและกัน โดยกำรใช้ ทรัพยำกรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์และไม่มีสำรพิษ เช่น ดิน น้ำ แสงแดดอย่ำงเหมำะสมเกิดประโยชน์ สูงสุด มีควำมสมดุล ของสภำพแวดล้อมอย่ำงต่อเนื่องและเกิดผลในกำรเพิ่มพูนควำมอุดมสมบูรณ์ของ ทรัพยำกร ธรรมชำติด้วย กศน.ตำบลประสำทสิทธิ์ หวังว่ำเอกสำรเล่มนี้คงมีประโยชน์ต่อผู้อ่ำนและ ผปู้ ฏิบัติงำนต่อไป กศน.ตำบลประสำทสทิ ธ์ิ มกรำคม 2563

สำรบญั หนำ้ คำนำ 1 สำรบัญ 4 กศน.ตำบลประสำทสิทธิ์ 7 - ภมู ปิ ญั ญำ กำรทำมะนำวดองสมุนไพร : นำงสำวอรวรรณ แซ่ต้ัง - ภมู ิปญั ญำ กำรทำขนมกยุ ช่ำย : นำงสภุ ำพร จันทร์ฉำย - ภมู ปิ ญั ญำ กำรทำมะพร้ำวแกว้ : นำงทองอยู่ เหลืองอมรไพศำล คณะผ้จู ัดทำ

1 แบบบันทกึ ชดุ ขอ้ มูลคลงั ปัญญำ - ภูมปัญญำท้องถ่นิ ตำบลประสำทสิทธ์ิ อำเภอดำเนินสะดวก จงั หวัดรำชบุรี ชอื่ ภูมปิ ัญญำ กำรทำมะนำวดองสมุนไพร ชือ่ นำงสำวอรวรรณ นำมสกุล แซต่ ั้ง วันเดือนปเี กิด – เดอื น – พ.ศ. 2494 ที่อยู่ปัจจบุ ัน (ท่ีสำมำรถตดิ ต่อได้) : บำ้ นเลขท่ี 84 หมู่ 5 ตำบลประสำทสิทธ์ิ อำเภอดำเนนิ สะดวก จังหวัดรำชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70120 ควำมเป็นมำของบุคคลคลงั ปัญญำ นำงสำวอรวรรณ แซต่ ้ัง เปน็ บุคคลทม่ี ีภูมลิ ำเนำทีต่ ำบลประสำทสทิ ธ์ิ บ้ำนเลขท่ี 84 หมู่ 5 ตำบลประสำทสิทธ์ิ ซึ่งมีควำมชำนำญในกำรทำมะนำวดอง โดยใช้วิธีกำรถนอมอำหำรแบบชำวบ้ำน สมยั กอ่ นเพือ่ ไว้ใช้รบั ประทำนไดน้ ำนในครวั เรือน และเล็งหน็ ว่ำถำ้ ทำมะนำวดองขำยน่ำจะเปน็ กำรเพ่ิม มูลค่ำทำงผลผลิตอีกหนึ่งช่องทำงซ่ึงในช่วงมะนำวล้นตลำดชำวสวนจะนำมะนำวไปท้ิงเพรำะรำคำถูก และจำหน่ำยไม่ได้ นำงสำวอรวรรณ แซ่ตั้ง จึงได้นำมะนำวท่ีไม่ต้องกำรของตลำดมำแปรรูปเป็น มะนำวดองทสี่ ำมำรถเก็บไว้ทำนได้นำน จุดเด่นของภมู ิปัญญำท้องถิ่น กำรทำมะนำวดอง เป็นกำรแปรรูปสินค้ำทำงกำรเกษตรเป็นกำรเพ่ิมมูลค่ำของผลผลิต จุดเด่น ของมะนำวดองของนำงสำวอรวรรณ แซ่ต้ัง หรือเจ๊เง็กมะนำวดอง คือมีบรรจุพันท่ีสะอำด รำคำซ้ือ ขำยได้ มะนำดองมคี วำมหอมและสำมำรถเกบ็ ไวไ้ ด้นำน รูปแบบและลกั ษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ญั ญำท้องถ่นิ (ท่ีสะท้อน ควำมน่ำเชื่อถือกำรยอมรับผ่ำนบุคคล/ชุมชน/องค์กร/รำงวัล/ใบประกำศ/กำรจดทะเบียนลิขสิทธ์ิ สือ่ ดจิ ิทลั /เอกสำรเผยแพร่ผำ่ นผับ คลปิ (VDO)ฯลฯ) ยงั ไมเ่ คยมีกำรเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพำะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชมุ ชน มกี ำรเผยแพร่ผ่ำนส่อื มวลชนและสอื่ อน่ื อยำ่ งแพร่หลำย มีกำรดงู ำนจำกบคุ คลภำยนอก จำนวน.............1......ครั้ง จำนวน.......40...........คน มกี ำรนำไปใช้ ในพน้ื ท.่ี .........-...........คน นอกพ้ืนท.ี่ .......-........คน ลักษณะของภมู ิปัญญำทอ้ งถ่ิน กำรพฒั นำตอ่ ยอดภมู ิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คณุ ค่ำ (มลู ค่ำ) และ ควำมภำคภมู ิใจ ภมู ปิ ัญญำท้องถน่ิ /นวตั กรรมทคี่ ดิ ค้นข้นึ มำใหม่ ภูมปิ ัญญำท้องถนิ่ ดั่งเดิมได้รับกำรยกย่องทอดมำจำก ภมู ิปญั ญำท้องถิ่นที่ไดร้ ับพฒั นำและต่อยอด ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถิ่นและควำมภำคภูมิใจ มะนำวดองเจ๊เง็ก ได้รับกำรยกย่องจำกคน ในชุมชนว่ำมีควำมสะอำดและสำมำรถเกบ็ ไวไ้ ดน้ ำน และเปน็ ท่ีสนใจของคนท่วั ไป

2 รปู ภำพเจ้ำของภมู ิปัญญำ นำงสำวอรวรรณ แซ่ต้งั (เจำ้ ของภมู ปญั ญำกำรทำมะนำวดองสมุนไพร)

3 รูปภำพปัญญำ นำงสำวอรวรรณ แซต่ งั้ ไดน้ ำขนมข้ำวตูมะพร้ำวน้ำหอม ออกบธู งำนตำ่ ง ๆ เพื่อจำหนำ่ ย สินค้ำและสอนกำรทำมะนำวดองให้กบั ผทู้ ส่ี นใจได้เรียนรู้

4 แบบบนั ทกึ ชดุ ข้อมูลคลงั ปญั ญำ - ภมู ปัญญำท้องถิน่ ตำบลประสำทสิทธิ์ อำเภอดำเนนิ สะดวก จังหวดั รำชบุรี ชือ่ ภมู ิปัญญำ กำรทำขนมกุยชำ่ ย ช่อื นำงสุภำพร นำมสกุล จนั ทรฉ์ ำย ที่อยู่ปจั จุบนั (ท่สี ำมำรถตดิ ตอ่ ได)้ : บำ้ นหนองงเู หลอื ม หมู่ 3 ตำบลประสำทสทิ ธิ์ อำเภอดำเนินสะดวก จงั หวดั รำชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70120 ควำมเปน็ มำของบคุ คลคลงั ปัญญำ นำงสุภำพร จันทร์ฉำย เป็นบุคคลที่มีภูมิลำเนำท่ีตำบลประสำทสิทธ์ิ บ้ำนหนองงูเหลือม หมู่ 3 ตำบลประสำทสทิ ธิ์ ซึ่งมีควำมชำนำญในกำรทำขนมกยุ ชำ่ ย ไดเ้ รียนรู้กำรทำขนมกุยชำ่ ยคุณยำย และได้สำนต่อกำรทำขนมกุยช่ำย โดยกำรทำขนมกุยช่ำยนั้นนำงสุภำพร จันทร์ฉำย จะเน้นวัตถุดิบท่ี สดใหม่ทุกวันจึงทำให้ขนมมีควำมคงรสชำดแบบด่ังเดิมเอำไว้และหอมเครื่องเทศเป็นที่ชื่นชอบของ ผู้บริโภคและทำให้มีผู้คนสนใจที่จะเรียนรู้กำรทำขนมกุยช่ำย นำงสุภำพร จันทร์ฉำย จึงมีกำรสอนให้ คนในชุมชนท่ีสนใจเพ่อื ถำ่ ยทอดควำมร้ทู ีม่ ไี ม่ใหส้ ญู หำยไป จุดเด่นของภูมปิ ัญญำท้องถิ่น ขนมกุยชำ่ ย ของนำงสุภำพร จันทร์ฉำย มีรสชำดทคงท่ี หอมอร่อยเป็นเอกลักษณ์ สดใหม่ทกุ วันไม่ใส่สำรกนั บูดและใชส้ ีจำกธรรมชำติ รำคำไมแ่ พง จงึ เปน็ ท่ีนยิ มช่นื ชอบของนักท่องเท่ยี วเป็นทมี่ ำ ของกำรสรำ้ งรำยได้ สร้ำงอำชีพใหก้ บั คนในชุมชน รูปแบบและลักษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมิปัญญำท้องถ่ิน (ที่สะท้อนควำม น่ำเช่ือถือกำรยอมรับผ่ำนบุคคล/ชุมชน/องค์กร/รำงวัล/ใบประกำศ/กำรจดทะเบียนลิขสิทธิ์ สอ่ื ดิจทิ ลั /เอกสำรเผยแพรผ่ ่ำนผับ คลิป(VDO)ฯลฯ) ยังไมเ่ คยมีกำรเผยแพร่/ใชเ้ ฉพำะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชุมชน มกี ำรเผยแพร่ผ่ำนสื่อมวลชนและส่อื อน่ื อยำ่ งแพรห่ ลำย มกี ำรดูงำนจำกบคุ คลภำยนอก จำนวน.............3......ครั้ง จำนวน.......45...........คน มกี ำรนำไปใช้ ในพน้ื ที.่ ...........-........คน นอกพ้นื ที.่ ........-.......คน อ่ืน ๆ ลกั ษณะของภูมิปญั ญำทอ้ งถิ่น กำรพัฒนำตอ่ ยอดภูมปิ ญั ญำใหเ้ ปน็ นวัตกรรม คณุ ค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำมภำคภมู ิใจ ภมู ปิ ัญญำท้องถ่ิน/นวตั กรรมท่คี ิดค้นขน้ึ มำใหม่ ภูมิปัญญำท้องถ่ินด่ังเดมิ ได้รบั กำรยกย่องทอดมำจำก ภมู ิปญั ญำทอ้ งถนิ่ ท่ีได้รบั พฒั นำและต่อยอด กำรทำขนมกยุ ชำ่ ยของ นำงสุภำพร จนั ทร์ฉำย เปน็ ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถน่ิ ด่ังเดิมท่ได้รบั กำรถ่ำยทอด มำจำกคุณยำยซง่ึ มสี ูตรโบรำณท่อี ร่อยและเปน็ เอกลักษณ์

5 รปู ภำพเจำ้ ของภูมิปญั ญำ นำงสภุ ำพร จนั ทร์ฉำย (เจำ้ ของภูมปิ ญั ญำกำรทำขนมกุยช่ำย)

6 รปู ภำพภมู ปิ ัญญำ นำงสุภำพร จนั ทร์ฉำย ได้เป็นวิทยำกรสอนสูตรกำรทำขนมกุยชำ่ ยใหก้ ับประชำชนในตำบลที่ สนใจไปทำเปน็ อำชพี เสริมเพ่ิมรำยได้ ซงึ่ มปี ระชำชนสนใจในกำรทำขนมกยุ ช่ำยเปน็ จำนวนมำก

7 แบบบนั ทึกชดุ ขอ้ มูลคลังปัญญำ - ภูมปัญญำท้องถ่ิน ตำบลประสำทสทิ ธ์ิ อำเภอดำเนนิ สะดวก จังหวดั รำชบรุ ี ชอ่ื ภมู ปิ ัญญำ กำรทำมะพรำ้ วแก้ว ชอ่ื นำงทองอยู่ นำมสกลุ เหลืองอมรไพศำล ทอี่ ยู่ปจั จุบัน (ที่สำมำรถติดตอ่ ได้) : บำ้ นประสำทสิทธิ์ หมู่ 5 ตำบลประสำทสทิ ธิ์ อำเภอดำเนินสะดวก จังหวดั รำชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70120 ควำมเป็นมำของบคุ คลคลงั ปญั ญำ นำงทองอยู่ เหลืองอมรไพศำล เป็นบุคคลที่มีภูมิลำเนำท่ีตำบลประสำทสิทธิ์ ซึ่งมีควำม ชำนำญในกำรทำมะพร้ำวแก้ว ได้เรยี นรู้กำรทำมะพร้ำวแกว้ มำจำกคุณแม่และไดส้ ำนต่อกำรทำมะพร้ำว แกว้ โดยใช้ช่ือว่ำ”มะพรำ้ วแก้วป้ำทองอยู่” นำงทองอยู่ เหลืองอมรไพศำล จะคดั เลอื กมะพรำ้ วเองโดย ใชว้ ตั ถดุ ิบที่มีในชุมชนหำง่ำยเพรำะในชุมชนส่วนมำกจะทำสวนมะพร้ำวนำ้ หอมกันมำกอยู่แลว้ นำงทอง อยู่ เหลืองอมรไพศำล ได้ใช้ควำมรู้ท่ีสืบทอดต่อจำกคุณแม่มำทำมะพร้ำวแก้วขำยซึ่งถือเป็นกำรเพ่ิม มลู ค่ำให้สินคำ้ ในชมุ ชนและสร้ำงรำยได้ จดุ เด่นของภูมิปัญญำท้องถ่ิน มะพรำ้ วแกว้ ซึ่งมจี ดุ เด่นคือ ตวั มะพร้ำวแก้วจะมีควำมหอมของมะพรำ้ วน้ำหอมเน้ือมะพรำ้ วจะ นุ่มรับประทำนงำ่ ย รสชำตหิ วำนกำลังพอดี ไมใ่ ส่วัตถุกันเสยี ไมใ่ ส่สี จึงมีควำมหอมเปน็ เอกลกั ษณ์ในตัว ขนมและขนมมคี วำมนุม่ อร่อย รปู แบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพร่ภมู ิปญั ญำทอ้ งถิน่ (ท่ีสะท้อน ควำมนำ่ เช่อื ถือกำรยอมรับผ่ำนบุคคล/ชมุ ชน/องค์กร/รำงวัล/ใบประกำศ/กำรจดทะเบียนลขิ สิทธ์ิ ส่ือดิจทิ ัล/เอกสำรเผยแพร่ผ่ำนผับ คลิป(VDO)ฯลฯ) ยังไมเ่ คยมกี ำรเผยแพร/่ ใช้เฉพำะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชุมชน มกี ำรเผยแพร่ผ่ำนสอ่ื มวลชนและส่ืออืน่ อยำ่ งแพร่หลำย มีกำรดงู ำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน.............2......คร้งั จำนวน.......40...........คน มกี ำรนำไปใช้ ในพ้ืนท่.ี ..........4.......คน นอกพ้นื ท่.ี ...............คน อน่ื ๆ ลักษณะของภูมิปญั ญำท้องถ่ิน กำรพฒั นำตอ่ ยอดภมู ปิ ัญญำใหเ้ ปน็ นวตั กรรม คณุ คำ่ (มลู ค่ำ) และ ควำมภำคภมู ิใจ ภูมปิ ัญญำท้องถิน่ /นวัตกรรมทคี่ ิดคน้ ขน้ึ มำใหม่ ภมู ิปญั ญำท้องถ่นิ ด่ังเดมิ ได้รบั กำรยกย่องทอดมำจำก ภูมิปญั ญำท้องถน่ิ ท่ไี ดร้ บั พฒั นำและต่อยอด ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถ่ินและควำมภำคภูมิใจ กำรทำมะพร้ำวแก้ว ของนำงทองอยู่ เหลืองอมรไพศำล ได้รับกำรยกย่องถ่ำยทอดมำจำกคุณแม่ตนเอง ตัวมะพร้ำวแก้วจะมีควำมหอมของ มะพรำ้ วนำ้ หอมเน้อื มะพรำ้ วจะนมุ่ รบั ประทำนงำ่ ย รสชำตหิ วำนกำลงั พอดี ไม่ใสว่ ตั ถุกนั เสยี ไม่ใส่สี

8 รปู ภำพเจำ้ ของภมู ปิ ัญญำ นำงทองอยู่ เหลอื งอมรไพศำล (เจ้ำของภมู ปัญญำกำรทำมะพรำ้ วแก้ว)

9 รูปภำพภมู ิปญั ญำ นำงทองอยู่ เหลืองอมรไพศำล ได้นำมะพร้ำวแก้วออกบูธงำนต่ำง ๆ เพ่ือจำหน่ำยสินค้ำและ สอนกำรทำมะพร้ำวแก้วให้กับผู้ท่ีสนใจได้เรียนรู้ ซึ่งได้จดทะเบียนเป็นสินค้ำโอทอปของตำบล ประสำทสทิ ธ์ดิ ้วย

10 ทีป่ รกึ ษำ คณะผู้จดั ทำ นำยทวีสทิ ธ์ิ แซมเพชร นำงสำวจิตรำ ถนั อำบ ผอู้ ำนวยกำร กศน.อำเภอดำเนนิ สะดวก นำงเอ้ืองทิพย์ แสงรุง่ เรอื ง ครู กศน.อำเภอดำเนนิ สะดวก นำงอนั ชัน จนั ทร์พูล ครู กศน.อำเภอดำเนินสะดวก ครู กศน.อำเภอดำเนนิ สะดวก ผู้สำรวจข้อมูล/ผู้จัดทำ ครู กศน.ตำบลประสำทสิทธิ์ นำยเอกศักด์ิ สนองผนั