ธ.ค.62 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.ขุนพิทักษ์ อ.ดำเนินสะดวก จ.ราชบุรี

ทาเนยี บภมู ิปัญญาท้องถ่นิ เดือนธันวาคม 2562 กศน.ตาบลขนุ พทิ ักษ์

คานา ด้วย กศน.ตาบลขุนพิทักษ์ ได้ดาเนินการจัดทาภูมิปัญญาในท้องถ่ิน ให้กับประชาชนในพื้นท่ี อาเภอดาเนินสะดวก เพ่ือเพิ่มพูนความรู้ซึ่งความรู้และทักษะการในการดาเนินชีวิตแบบพอเพียง สามารถเรียนรู้และฝึกฝนได้ทั้งจากการศึกษาด้วยตนเองและรับการถ่ายทอดจากคนอ่ืน การนาภูมิ ปัญญามาเผยแพร่ เพ่ือให้ประชาชนในพ้ืนท่ีได้นาไปใช้และเรียนรู้ เพิ่มอาชีพและประสบการณ์ให้กับ ตนเองและครอบครัว ใหม้ กี ารเจริญเติบโตอย่างต่อเน่ืองและเก้ือกูลในการผลิตซ่ึงกันและกัน โดยการใช้ ทรัพยากรท่ีมีอยู่ให้เกิดประโยชน์และไม่มีสารพิษ เช่น ดิน น้า แสงแดดอย่างเหมาะสมเกิดประโยชน์ สูงสุด มีความสมดุล ของสภาพแวดล้อมอย่างต่อเนื่องและเกิดผลในการเพิ่มพูนความอุดมสมบูรณ์ของ ทรพั ยากร ธรรมชาตดิ ว้ ย กศน.ตาบลขุนพิทักษ์ ได้จัดทารายงานรูปเล่มเพ่ือแสดงผลการจัดกิจกรรมให้ผู้ท่ีสนใจได้เห็น ผลสมั ฤทธิ์อยา่ งชดั เจน และสามารถนาไปใช้ในชีวิตประจาวนั ได้ กศน.ตาบลขนุ พทิ ักษ์ ธันวาคม 2562

สารบัญ หนา้ คานา 1 สารบัญ 4 คลงั ปัญญา กศน.ตาบลขนุ พิทักษ์ 6 - ช่างแกะสลักป่ันปูน : นายไพฑตู ย์ บรรทะจิตร์ - เกษตรกรตวั อยา่ ง : นายสารวย เลาประเสรฐิ - การปลกู กวางตุ้ง : นางสงกรานต์ วงศ์นกุ ลู คณะผูจ้ ัดทา

แบบบันทกึ ชุดข้อมูลคลังปัญญา - ภมู ปัญญาท้องถ่ิน ตาบลขุนพิทกั ษ์ อาเภอดาเนนิ สะดวก จังหวดั ราชบรุ ี ชือ่ ภูมปิ ัญญา ช่างแกะสลักปั่นปนู ชือ่ นายไพฑูตย์ นามสกลุ บรรทะจติ ร์ ที่อยปู่ จั จบุ ัน บา้ นเลขท่ี 111 หมู่ 2 ตาบลขุนพทิ ักษ์ อาเภอดาเนินสะดวก จงั หวดั ราชบรุ ี รหัสไปรษณีย์ 70130 โทรศพั ท์ 096-3378752 Line ID - พิกดั ทางภมู ิศาสตร์ คา่ X : 13.500810, ค่า Y: 99.972665 ความเปน็ มาของบคุ คลคลังปัญญา นายไพฑูตย์ บรรทะจิตร์ เล่าว่าได้สืบทอดวิชาจาก บิดา ของภารยา บวกกับ ความชอบของตนด้วย จึงมีการฝึกฝนท่ีเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง จนมีฝีมือเป็นที่ยอมรับของบุคคลภายนอก และสามารถนามาประกอบอาชีพและการดารงชีวิต โดยนาวัสดุจากธรรมชาติมาใช้ในการจักสาน เช่น ไม้ไผ่ กะลา และอีกหลาย ๆ อย่าง จนก่อให้เกิดงานอาชีพ ที่สืบต่อกันมาเป็นภูมิปัญญาสู่ลูกหลาน ทางนายไพฑูตย์ บรรฑะจิตร์ จึงได้ขอรับการสนับสนุนให้ส่งเสริมอาชีพ หลักสูตรการแกะสลักและปั่น ปูน เพือ่ อบรมใหร้ ุ่นตอ่ ไปไดเ้ รียนรู้ จดุ เด่นของภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน ประชาชนมีรายได้มงี านทาสามารถแก้ปญั หาการว่างงานและส่งเสริมความเขม้ แขง็ ให้แก่เศรษฐกจิ ชมุ ชน สภาพสงั คมปจั จบุ ัน วตั ถุดบิ ท่ีใชป้ ระโยชนใ์ นผลิตภณั ฑ์ท่เี กิดจากภมู ิปัญญา ซ่ึงพ้นื ทอ่ี ่นื ไม่มี ได้แก่ กะลา รายละเอียดของภมู ิปัญญาท้องถนิ่ เป็นการใช้เคร่ืองมือส่ิงของจากวัสดุหน่ึงโดยกรีดบางส่วนของวัสดุออกไปให้เป็นรูปร่าง เทคนิค นี้สามารถใช้กับวัสดุใด ๆ ท่ีแข็งพอที่จะคงรูปแม้จะถูกถอดออกจากช้ินส่วนเดิม และอ่อนน่ิมพอท่ีจะ สามารถขูดออกได้ดว้ ยเครือ่ งมอื ตา่ ง ๆ การแกะสลัก เป็นการทาประติมากรรมวิธีหนึ่ง แตกต่างจากวิธีที่ ใชว้ สั ดอุ ่อนและตีเปน็ แผน่ ๆ ไดอ้ ย่างดนิ เหนียว หรอื กะลา ซ่ึงอาจถกู ดัดแปลงใหเ้ ปน็ รูปร่างดังท่ีต้องการ ขณะอ่อนนิ่ม และแข็งตัวในรปู ร่างนั้น การแกะสลักต้องใช้กาลังงานมากกว่าวิธีการที่ใช้วัสดุที่ตีเป็นแผ่น ๆ ได้

รปู แบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่  ยงั ไมเ่ คยมีการเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน  มีการเผยแพร่ผา่ นสื่อมวลชนและสือ่ อ่นื อย่างแพร่หลาย  มีการดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน.......... 20...........คร้งั จานวน...................คน  มีการนาไปใช้ ในพนื้ ที่มากกวา่ ................... คน นอกพนื้ ที่................คน ภาพกิจกรรม นายไพฑูตย์ บรรทะจิตร์ (เจา้ ของภูมปิ ญั ญา) รูปภาพภูมปิ ัญญา เครอ่ื งมอื ที่ใช้ในงานแกะสลัก

ชนิ้ งานแกะสลักจาก กะลามะพร้าวตาเดียว โดยงานแกะสลักนัน้ เป็นราหูอมจนั ทร์ และช้ินงานท่ี ลูกค้านาแบบมาใหแ้ กะสลัก ซึ่งงานแกะสลักราหอู มจันทร์มหี ลายแบบหลายราคาให้เลือกด้วยกัน ตง้ั แตร่ าคา500 – 2000 บาท นอกจากงานแกะสลกั และ นายไพฑตู ย์ ยงั มีความสามารถดา้ นงานปน่ั และวาดภาพอีกดว้ ยซงึ่ แต่ละ ช้นิ งาน คุณไพฑูตย์ ไดก้ ลา่ วว่าแตร่ ปู แบบลวดหลายทท่ี านั้น ทางลกู คา้ จะหาแบบมาให้ และมหี ลาก ขนาดต้ังแต่ 9 น้วิ จนถึงขนาดใหญ่

แบบบันทึกชุดข้อมูลคลังปัญญา - ภูมปัญญาท้องถ่นิ ตาบลขนุ พทิ กั ษ์ อาเภอดาเนนิ สะดวก จังหวดั ราชบรุ ี ชือ่ ภูมิปัญญา เกษตรกรตัวอย่าง การปลกู มะพรา้ วและฝร่ังแบบผสมผสาน ชื่อ นายสารวย นามสกุล เลาประเสรฐิ วันเดือนปเี กดิ 23 กนั ยายน 2490 ที่อยปู่ จั จบุ ัน บ้านเลขที่ 124 หมู่ 6 ตาบลขุนพิทักษ์ อาเภอดาเนินสะดวก จังหวดั ราชบุรี รหสั ไปรษณยี ์ 70130 โทรศพั ท์ 082-4903639 Line ID 0925455115 พกิ ัดทางภูมศิ าสตร์ คา่ X : 13.51807, คา่ Y: 100.00191700000001 ความเป็นมาของบุคคลคลังปญั ญา นายสารวย เลาประเสริฐ เจ้าของสวน “ฟร่ัง” เล่าว่า ตนเองและครอบครัวได้สืบทอดารทา อาชพี เกษตรกรจากรุ่นพ่อ – รุ่นแม่ ท่ีได้ทาสวนองุ่น และเมื่อราคาองุ่นตกต่าและมีต้นทุนสูง ตนจึงเร่ิม มาปลกู ฝร่งั เนือ่ งจากดแู ลง่าย และมีออกผลผลิตได้ 4 ปีต่อการปลูก 1 คร้ัง ราคาการส่งออกอยู่ในราคา ที่อยู่ได้ 30 บาท/ก.ก ปลูกไว้จานวน 30 ไร่ นอกจากนั้น นายสารวยยังทาสวนมะพร้าวไว้ 20 ไร่ ราคา ส่งออกผลละ 20 บาท/1ลกู จุดเดน่ ของภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน นายสารวย เลาประเสรฐิ ไดเ้ ล่าวา่ ฝรั่งและมะพร้าว เปน็ ผลไมท้ ่มี ีความต้องการของตลาดและ ราคาสินค้าไมต่ กต่าจนเกินไป ประชากรในพน้ื ทส่ี ามารถเรียนรู้และทาตามอย่างได้เปน็ อย่างดี รปู แบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ ยังไม่เคยมกี ารเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน มกี ารเผยแพรผ่ า่ นส่อื มวลชนและสอื่ อ่ืนอย่างแพรห่ ลาย มกี ารดงู านจากบคุ คลภายนอก จานวน...................ครงั้ จานวน.......500...........คน มีการนาไปใช้ ในพน้ื ที.่ .........20..........คนนอกพืน้ ที.่ ........-.......คน ลกั ษณะของภูมิปญั ญาท้องถ่ิน การพัฒนาตอ่ ยอดภูมปิ ญั ญาใหเ้ ปน็ นวัตกรรม คณุ คา่ (มลู คา่ ) และ ความภาคภมู ิใจ ภมู ิปญั ญาท้องถน่ิ /นวัตกรรมทค่ี ดิ คน้ ขึ้นมาใหม่ ภูมิปัญญาท้องถ่ินด่ังเดิมได้รับการยกย่องทอดมาจาก

รูปภาพเจา้ ของภมู ปิ ัญญา นายสารวย เลาประเสรฐิ (เจ้าของภูมิปญั ญา) การทาสวนของนายสารวย เลาประเสริฐ นั้นเป็นการทาการเกษตรเกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติ และท้องถิ่นโดยการทาเกษตรทฤษฎีใหม่ปลอดสารเคมีและการทาเกษตรแบบผสมผสานเป็นตัวอย่าง ให้กบั คนในชุมชน

แบบบันทกึ ชดุ ขอ้ มูลคลังปัญญา - ภมู ปัญญาท้องถ่นิ ตาบลขุนพทิ กั ษ์ อาเภอดาเนนิ สะดวก จังหวดั ราชบุรี ชือ่ ภูมิปัญญา การปลูกกวางตุ้ง ชือ่ นางสงกรานต์ วงศน์ ุกูล เดือนปเี กิด 17 เมษายน 2524 ท่อี ยูป่ จั จุบัน บา้ นเลขท่ี 96 หมูท่ ่ี 3 ตาบลขุนพทิ ักษ์ อาเภอดาเนนิ สะดวก จงั หวัดราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70130 โทรศัพท์ 0929140507 Facebook : Songkran Srisui ความเปน็ มาของบคุ คลคลงั ปญั ญา นางสงกรานต์ วงศน์ ุกลู ได้กลา่ วไวว้ ่าผักเปน็ อาหารประจาวนั ของมนุษย์ เปน็ แหลง่ อาหารให้ แร่ธาตวุ ิตามนิ ที่มีคณุ ค่าทางอาหารสงู มรี าคาถูก เมื่อเปรยี บเทียบกับเน้ือสัตว์ เพ่ือให้ร่างกายได้รบั แร่ ธาตแุ ละวติ ามินอย่างเพียงพอ ช้ีใหเ้ หน็ ว่าประชากรของประเทศไทย โดยเฉพาะ สตรีมคี รรภ์และพวก เดก็ ๆ มักขาดแคลนแรธ่ าตวุ ติ ามินกนั มาก ประกอบกับปญั หาดา้ นเศรษฐกิจทสี่ ง่ ผลกระทบ ทาให้มีคา่ ครองชีพสงู ข้ึน ดังนั้นจงึ ปลูกผักสวนครัวไว้รบั ประทานเองในครอบครวั โดยมวี ัตถุประสงค์เพ่ือให้มี พชื ผกั เพยี งพอแก่การบรโิ ภคในครวั เรอื น ทาให้ไดร้ บั สารอาหารครบตามความต้องการของร่างกาย และ ชว่ ยลดภาวะค่าครองชพี จุดเด่นของภูมปิ ัญญาท้องถิ่น - เป็นสถานที่ถา่ ยทอดความรู้ - เพื่อใช้ในการสร้างรายได้ การยึดหลักแบบเศรษฐกิจพอเพียง ปลูกผักสวนครัวลดรายจ่ายดา้ นอาหารในครอบครวั เศรษฐกจิ พอเพียงเป็นกาดาเนินชวี ิตทางสายกลาง ยึดหลักการพง่ึ พาตนเองการเกษตรดั้งเดมิ ของไทย ท่ี ปฏิบัติกันมานานชวั่ ลกู หลาน กค็ อื การเกษตรธรรมชาติ การเกษตรอินทรีย์ การเกษตรชีวภาพ จึงขอสรปุ ให้ทราบวา่ เป็นการเกษตรแบบโบราณเรานั่นเอง คือ ใชแ้ รงงานจากคน จากสตั ว์ เลยี้ ง ปุ๋ยทไ่ี ดก้ เ็ กิดจากมูลสตั ว์ ใบไม้ใบตองนามากองสมุ หมักไว้เมื่อเน่าเปื่อยกน็ าไปใสต่ ้นไม้ หรอื แปลง ผัก ส่วนพชื ทปี่ ลูกก็คือ พืชที่เปน็ อาหารประจาวัน เชน่ กวางตุ้ง ตะไคร้ มะละกอ กล้วย มะนาว ซงึ้ เปน็ การปลูกผักสวนครวั ร้วั กินได้ รายละเอยี ดของภมู ิปัญญาท้องถ่นิ - สามารถเปน็ แหล่งเรียนรู้ในชุมชนได้

รปู แบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ ยงั ไมเ่ คยมีการเผยแพร่/ใช้เฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน มีการเผยแพรผ่ า่ นส่ือมวลชนและสื่ออนื่ อย่างแพรห่ ลาย มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอก จานวน........-......คร้ัง จานวน.......-...........คน มีการนาไปใช้ ในพนื้ ท.ี่ .......20.....คน นอกพน้ื ท่.ี ....................คน อืน่ ๆ(ระบุ)..................................................................................................................................... รายละเอียดเพ่ิมเติม (สามารถข้อมมูล ลิงค์วดี ีโอ หรือเวบ็ ไซค์ทเ่ี กย่ี วข้อง) มีการนาผลผลติ ท่ีได้ ฝากขายในรา้ นคา้ ในชุมชน https://www.facebook.com/photo.php?fbid=626408034473214 ภาพภมู ิปญั ญา นางสงกรานต์ วงศ์นุกูล (เจ้าของภมู ิปัญญา)

คุณสงกรานต์ วงศ์นุกลู พาไปดวู ิธีการ ปลกู ผกั กวางตงุ้ ซ่ึงถือเป็นผักอกี หน่ึงชนิดท่นี ยิ มนามา ประกอบอาหารตา่ งๆ หลากหลายเมนู รวมไปถงึ คณุ ประโยชน์อกี มากมายทง้ั เสรมิ สร้างภูมคิ มุ้ กนั บารงุ รกั ษาสายตา ป้องกนั โรคท้องผูก และอ่ืนๆ ซง่ึ ขั้นตอนวธิ ีการปลกู กง็ ่ายงา่ ย ช่วยประหยดั เงนิ แถม ยงั มีผักสดๆ ไว้กนิ อีกดว้ ย ขัน้ ตอนการปลกู ผกั กาดเขียวกวางตุ้ง 1.เตรียมถาดพลาสติกสาหรบั เพาะกล้า หลงั จากน้นั นาดนิ พร้อมป๋ยุ คอกหรือปุ๋ยหมัก ในอัตรา 2 : 1 ใส่ ดนิ ผสมดังกล่าวในถาดท่เี ตรยี มไว้ 2.หาเศษไม้เลก็ ๆ กดลงไปในดิน โดยความลึกประมาณ 0.5 ซม. 3.นาเมล็ดหยอดลงในหลมุ โดยหลมุ ละ 1-2 เมล็ด แล้วนาดินไปกลบพร้อมรดนา้ ใหเ้ รียบร้อย 4.เมือ่ เข้าสู่วนั ที่ 7-10 ผักกาดเขยี วกวางตงุ้ เริ่มมกี ารเจริญเติบโต ควรรดน้าวนั ละ 1-2 คร้ัง ทง้ั เชา้ และ เย็น

ที่ปรกึ ษา คณะผู้จดั ทา 1. นายทวีสทิ ธ์ิ แซมเพชร 2. นางสาวจติ รา ถนั อาบ ผู้อานวยการ กศน.อาเภอดาเนนิ สะดวก 3. นางเอ้ืองทิพย์ แสงรุง่ เรอื ง ครู กศน.อาเภอดาเนนิ สะดวก 4. นางอนั ชัน จันทร์พูล ครู กศน.อาเภอดาเนินสะดวก ครู กศน.อาเภอดาเนนิ สะดวก รวบรวม/จัดทาข้อมลู /บรรณาธการ ครู กศน.ตาบลขนุ พทิ ักษ์ นายประพันธ์ จาเล