ZIEMIA LISIECKA NR 5/2018 (100) WRZESIEŃ – LISTOPAD

NR 5/2018 (100) WRZESIEŃ – LISTOPAD EGZEMPLARZ BEZPŁATNY ISSN 1732-4858100 numer „Ziemi Lisieckiej” na 100-lecie Odzyskania Niepodległości!W NUMERZE: Obchody 100-rocznicy Odzyskania Niepodległości Inauguracyjna Sesja Rady Gminy Liszki 2018-2023 Otwarcie nowego budynku szkoły w Morawicy www.LISZKI.pl

Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018  Na okładce: Wincenty Wąsik (1888-1945) - żołnierz formacji konnych Legionów Polskich (ułanów lub artyleriiwww.liszki.pl konnej), w cywilu mistrz masarski, właściciel firmy rzeźniczej działającej w Liszkach pod numerem 35.

„Ślubuję, tak mi dopomóż Bóg!” Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018– relacja z Inauguracyjnej Sesji Rady Gminy Liszki kadencji 2018-2023 W poniedziałek, 19.11 o godz. 11:00 odbyła Komisja Skarg, Wniosków i Petycji:się pierwsza w nowej kadencji, uroczysta Se- 1. Kącik Sławomir (Okręg nr 10 - Mników)sja Rady Gminy Liszki. Po otwarciu i przedsta- 2. Trojan Janusz (Okręg nr 7 - Kaszów)wieniu porządku obrad nowo wybrani radni zło- 3. Pisz Tomasz (Okręg nr 3 - Rączna)żyli ślubowanie, dodając jednogłośnie „Ślubuję, Komisja Rolnictwa, Gospodarki Komunal-tak mi dopomóż Bóg!”. Kolejnymi punktami były nej i Bezpieczeństwa Publicznego:wybory Przewodniczącego Rady (Zbigniew Ka- 1. Mazur Marcin (Okręg nr 15 - Piekary)czor) oraz Zastępcy (Danuta Janas). Uroczyste 2. Korczek Grzegorz (Okręg nr 9 - Czułów)ślubowanie złożył również Paweł Miś, ponownie 3. Wyżga Józefa (Okręg nr 13 - Kryspinów)wybrany Wójt Gminy Liszki. SK Radzie Gminy, oraz Wójtowi życzymy owoc-nej pracy w nowej, pięcioletniej kadencji. Poni-żej prezentujemy skład pięciu trzyosobowychkomisji stałych, które zostały wybrane podczasI Sesji Rady Gminy Liszki.Komisja Budżetu i Rozwoju: www.liszki.pl1. Kowalik Józef (Okręg nr 1 - Liszki)2. Mastek Grzegorz (Okręg nr 8 - Kaszów)3. Fryc Zbigniew (Okręg nr 14 - Cholerzyn, Bu-dzyń)Komisja Edukacji, Kultury, i Spraw Spo-łecznych:1. Buczek Marek (Okręg nr 2 - Liszki)2. Janas Danuta (Okręg nr 5 - Jeziorzany)3. Kaczor Zbigniew (Okręg nr 12 - Morawica)Komisja Rewizyjna:1. Suchan Mirosław (Okręg nr 6 - Ściejowice)2. Tyrka Piotr (Okręg nr 4 - Rączna)3. Baster Bogdan (Okręg nr 11 - Chrosna, Ba-czyn)

Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018 aby w każdej miejscowości zostały wykona- ne najpilniejsze inwestycje. Należy pamiętać o tym, że ze względu na niewłaściwe decyzje poprzedniej władzy, a także zwrot podatku za Miejsce Obsługi Pasażera Generalnej Dyrekcji Dróg i Autostrad gmina musiała zapłacić około 10 mln zł, co znacznie utrudniło pracę tej ka- dencji. Korki na drodze wojewódzkiej nr 780 to codzienna udręka mieszkańców Naszej gminy. Czy jest szansa na wybudowanie obwodnicy Liszek? W zeszłym roku, Radni Gminy Liszki podjęli rezolucję o wykreśleniu istniejących w planach zapisów o obwodnicy gminy, ponieważ istnieją- ca koncepcja obwodnicy spotykała się z wiel- kim niezadowoleniem mieszkańców południo- wej części gminy. Udało nam się zrealizować wiele ważnych inwestycji W związku z zakończeniem kadencji 2014-2018 przeprowadziliśmy wywiad z Pawłem Misiem, Wój- tem Gminy Liszki, pytając go, jak ocenia ten czas. Za- praszamy do lektury!www.liszki.pl Panie Wójcie, nadszedł czas podsumo- Należy dodać, że budowa obwodnicy nie wań. Jak ocenia Pan mijającą kadencję? była brana pod uwagę w żadnych planach in- westycyjnych województwa małopolskiego do Bardzo się cieszę z tego, jak wiele udało roku 2022. Jednocześnie cały czas zabiegali- się zrobić w przeciągu tej kadencji. Niekwe- śmy, aby w budżecie województwa znalazły się stionowanym sukcesem jest utworzenie spółki środki na przygotowanie nowej, wielowarian- komunalnej Likom, która przejęła obsługę sie- towej koncepcji budowy obwodnicy Liszek. We ci kanalizacyjnej i wodociągowej oraz zarzą- wrześniu wystosowaliśmy pismo do Zarządu dzanie Zalewem na Piaskach. Doprowadziło to Dróg Wojewódzkich o wprowadzenie środków do obniżek cen za wodę i kanalizację, a tak- na to zadanie w przyszłorocznym budżecie. Li- że umożliwiło wszystkim mieszkańcom gminy czę na to, że pieniądze zostaną wprowadzone. bezpłatny wstęp na teren zalewu. Obniżona zo- stała także dopłata z budżetu gminy do wody Inwestycją, która odbija się szerokim o ponad 70%. Wszystkie pieniądze zarobione echem w całym kraju jest budowa cen- przez spółkę wracają do mieszkańców gminy trum treningowego Cracovii. Jednakże, w postaci inwestycji poprawiających jakość ży- ten prestiżowy projekt wzbudza pewne cia. kontrowersje. Z jakiego powodu? Udało nam się zrealizować wiele ważnych W miejscu, gdzie powstanie nowoczesny inwestycji. Najważniejsze z nich to dalsza roz- ośrodek treningowy Cracovii były nieużytki, budowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej bagna i dzikie wysypiska śmieci. Przez lata oraz budowa nowoczesnej szkoły w Morawi- nikt nie był zainteresowany tym terenem. Kie- cy. Wyremontowaliśmy drogi gminne i chod- dy pojawiła się możliwość współpracy z klu- niki. Wspólnie z Powiatem Krakowskim na- bem Cracovia, od początku rozmów zajęliśmy prawiliśmy drogi powiatowe wybudowaliśmy stanowisko, że jesteśmy zainteresowani dzier- chodniki i mosty. Dokonaliśmy remontu szkół żawą, ale nie sprzedażą gruntów. Umowa była w Jeziorzanach, Liszkach i Piekarach. Z myślą konsultowana z mieszkańcami Rącznej pod- o najmłodszych mieszkańcach Naszej gminy czas zebrania wiejskiego. Biorąc pod uwagę utworzyliśmy niemal przy każdej szkole odzia- to, że inne podkrakowskie gminy chciały oddać ły przedszkolne i place zabaw. Staraliśmy się, grunty na użytek Cracovii za darmo, a także

to jak ogromne walory promocyjne niesie za danie przez Pana dużej uwagi na kulturę Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018sobą budowa na terenie gminy Liszki ośrodka i promocję gminy…treningowego przez najstarszy klub piłkarski www.liszki.plw Polsce, nie można określać kwoty dzierża- Promowanie gminy na zewnątrz to bardzowy jako zbyt niską. Jednocześnie chciałbym istotny aspekt sprawnego zarządzania. Dobrydodać, że wszystkie kluby sportowe z Naszej wizerunek gminy przyciąga nie tylko nowychgminy są zwolnione zarówno z podatku od nie- mieszkańców, ale przede wszystkim inwesto-ruchomości, jak i podatku rolnego na podsta- rów, chcących u Nas lokować swój kapitał. Bli-wie Uchwał Rady Gminy Liszki z października skość Krakowa i utworzenie stref aktywności2014 roku. gospodarczej zachęca kolejnych przedsiębior- ców. Jednocześnie, bardzo ważne dla mnie jest Szczególnie w województwie mało- pielęgnowanie kultury, aby zachowywać trady-polskim dużym problemem jest smog. Co cje i lokalne dziedzictwo dla przyszłych poko-przez ostatnie cztery lata zostało zrobio- leń. W tym celu utworzyliśmy Orkiestrę Dętąne, aby mieszkańcy mogli oddychać czyst- Gminy Liszki, która uświetnia większe wyda-szym powietrzem? rzenia lokalne swoim udziałem, dając jedno- cześnie możliwość mieszkańcom nauki gry na W przeciągu tej kadencji, na walkę z zanie- instrumentach, a także Reprezentacyjny Ze-czyszczeniami powietrza i programy związane spół Gminy Liszki - Zespół Pieśni i Tańca „Zie-z ekologią zostały przeznaczone środki z budże- mia Lisiecka”, który uświetnia swoimi wystę-tu gminy w wysokości ponad 1,5 mln zł. Zostały pami imprezy odbywające się na terenie gminyzamontowane profesjonalne czujniki monitoru- i poza nią, biorąc udział w konkursach, prze-jące jakość powietrza w czasie rzeczywistym. glądach i festiwalach. Najlepsi tancerze osią-Gmina uzyskała dofinansowanie na wymianę gają także sukcesy w ogólnopolskich turnie-palenisk domowych. Mieszkańcy korzystają jach tańców polskich.z dotacji na zakup nowoczesnych urządzeń za-silanych: gazem, pelletem i węglem. W 2017 W jaki sposób gmina otwiera się na no-roku dofinansowano wymianę 54 kotłów, a war- we media?tość projektu wyniosła 748 199,66 zł brutto. Dostrzegamy, jak ważne obecnie jest ak-W bieżącym roku działania te są kontynuowa- tywne działanie w internecie. Pierwszym eta-ne. Zakwalifikowaliśmy się do projektu Regio- pem było stworzenie nowej, profesjonalnejnalnego Programu Operacyjnego Województwa strony www. Na bieżąco publikujemy aktualno-Małopolskiego na lata 2014-2020, związanego ści za pośrednictwem oficjalnej strony „Gminaz rozwojem infrastruktury produkcji energii ze Liszki – Urząd” na portalu Facebook. W ostat-źródeł odnawialnych. nich dniach uruchomiliśmy również aplikację mobilną – mGmina Liszki, która posiada wiele Głośnym tematem ostatnich miesię- funkcji ułatwiających życie mieszkańców (np.cy był kryzys w Samodzielnym Publicz- odczyt wodomierza czy zakładka „zgłoś prob-nym Zakładzie Opieki Zdrowotnej(SPZOZ) lem”). Co ciekawe, gmina Liszki jako pierwszaw Liszkach. Jak obecnie wygląda sytuacja w powiecie krakowskim uruchomiła tego typuw ośrodku zdrowia? aplikację, stając się prekursorem w regionie. Wykonujemy także ogromną pracę w zakresie Od czerwca bieżącego roku obowiązki dy- kreowania marki. W związku z tym stworzonorektora SPZOZ pełni Pani Barbara Czech, któ- graficzną postać Lisieckiego Liska, który poja-ra skutecznie wdraża program naprawczy. Wi- wił się na różnego rodzaju gadżetach, główniedać już pozytywne skutki podjętych działań. z przeznaczeniem dla młodszych mieszkańcówW ośrodku pracują nowi lekarze, udostęp- Naszej gminy.niliśmy możliwość internetowej rejestracji,a w budynku przeprowadzany jest remont. Dziękując za rozmowę, gratulujemyChciałbym zaznaczyć, że Zakład Opieki Zdro- ponownego wyboru na urząd Wójta Gmi-wotnej w Liszkach nie ma problemów finanso- ny Liszki. Przed Panem kolejne wyzwaniawych. Jestem pewien, że wkrótce przychodnia i z pewnością sporo ciężkiej pracy.w Liszkach będzie modelową placówką. Z mo-jej strony, mogę zapewnić pacjentów, że do- To dla mnie wielki zaszczyt. Chciałbym po-łożyłem wszelkich starań, aby służba zdrowia dziękować wszystkim, którzy na mnie oddaliw gminie Liszki była na odpowiednim poziomie. swój głos w październikowych wyborach sa- morządowych. Dzięki Państwa zaufaniu będę Jak Gmina Liszki radzi sobie z wypłata- miał zaszczyt po raz drugi pracować na rzeczmi świadczeń wychowawczych (Rodzina Gminy Liszki. Deklaruję, że dołożę wszelkich500 plus; 300 plus)? starań, aby moje obowiązki wykonywać su- miennie i należycie, a danego mi zaufania nie Rozpatrywaniem wniosków zajmują się spe- zawieść. Wspólnie z wybranymi przez Państwacjalnie przydzieleni do tego urzędnicy Gmin- radnymi zrobimy wszystko, aby nie zawieść po-nego Ośrodka Pomocy Społecznej w Liszkach. kładanych w nas oczekiwań. Przed nami dużoW miesiącu wrześniu świadczenie 500+ otrzy- ciężkiej i odpowiedzialnej pracy. Dziękuję rów-mali rodzice 1915 dzieci z naszej gminy. W nież moim konkurentom politycznym. Wierzę,przypadku 300+, wypłacono je niespełna 2300 że ponad podziałami będziemy wspierali to, codzieciom. ważne dla Naszej Gminy i jej Mieszkańców. Widoczną zmianą w porównaniu do rzą-dów poprzednich kadencji jest przykła-

Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018 Bardzo mi zależy, aby Piekary były wyjątkowym miejscem wywiad z Marcinem Mazurem, radnym wsi Piekarywww.liszki.pl Za nami wybory. Miesz- ło tam miejsce, w którym naj- A to nie wszystkie inwe- kańcy Piekar ponownie ob- młodsi mieszkańcy naszej miej- stycje. darzyli Pana swoim zaufa- scowości mogą się bawić, uczyć niem. Zdobył Pan 347 głosów i rozwijać swoje talenty. Z myślą o bezpieczeństwie czyli najwięcej ze wszyst- mieszkańców Piekar wykonane kich radnych, którzy w tych Wcześniej kilka razy w ro- zostały nowe nakładki asfalto- wyborach otrzymali mandat. ku remiza była miejscem or- we na drogach gminnych m.in.: Czy mógłby Pan krótko oce- ganizowania zebrań wiej- Na Skale, Pod Górą, na Korei nić mijającą kadencję? Jak skich i w Srokach oraz na drodze po- przez ten czas zmieniły się wiatowej Piekary - Liszki. Na Piekary? Tak, to prawda. Teraz zebra- Piaskach natomiast rozbudo- nia odbywają się w szkole pod- wana została sieć wodno-ka- Był to dla mnie czas bardzo stawowej. nalizacyjną, a następnie poło- intensywnej pracy. Idąc do wy- żona nowa droga. Na każdym borów obiecałem mieszkań- Skoro mowa o szkole, jej przystanku zamontowaliśmy com, że będę dbał o ich intere- budynek też udało się w tej ławeczki, a na pięciu z nich po- sy w Gminie i starałem się słowa kadencji wyremontować. stawiliśmy wiaty przystanko- dotrzymać. Bardzo mi zależy, we. Na drogach powiatowych aby Piekary były wyjątkowym Remont szkoły to kolejna wybudowano trzy mosty, po- miejscem, w którym „dobrze ważna inwestycja, którą udało wstały dwie zatoczki autobuso- się mieszka”. Zaraz na począt- nam się wykonać. Budynek kil- we: na przystanku przy sklepie ku kadencji musieliśmy zmie- kakrotnie podtapiany podczas oraz przy Radosnej Nowinie. rzyć się z problemem, z którym powodzi, od lat wymagał grun- Na prośbę mieszkańców w ce- mieszkańcy „Góry” zmagali się townego remontu, dlatego już lu zwiększenia bezpieczeństwa od bardzo dawna. Mam tutaj na w 2015 roku po konsultacjach na drodze w Wąwozie zamonto- myśli słabe ciśnienie wody. Bar- z ówczesną dyrektor szkoły p. wane zostały progi zwalniające. dzo się cieszę, że powstanie no- Grażyną Wroną-Drobczyk, zaw- Rozbudowaliśmy także oświet- wej hydroforni rozwiązało ten nioskowałem o zabezpieczenie lenie uliczne obok Radosnej No- problem i woda bez przeszkód w budżecie środków finanso- winy oraz przy drodze gminnej dociera do domów naszych wych na tę inwestycję. Nieste- w Wąwozie. Wokół boiska Tęczy mieszkańców. Kolejnym dużym ty, ze względu na brak środków, Piekary wybudowaliśmy ogro- projektem był remont remizy remont został odłożony. W 2017 dzenie oraz zamontowaliśmy OSP i przeznaczenie jej części roku gmina zgłosiła szkołę do oświetlenie. W ciągu tych czte- na przedszkole. programu Zintegrowane Inwe- rech lat w sumie Gmina zain- stycje Terytorialne. Chociaż pla- westowała w Piekarach blisko Inwestycja ta do dziś cówka przeszła pozytywnie au- 4 mln zł. Bardzo dziękuję Panu wzbudza wiele kontrower- dyt energetyczny i została za- Wójtowi Pawłowi Misiowi oraz sji… kwalifikowana do programu, jej radnym Gminy Liszki za bardzo remont nadal stał pod wielkim dobrą współpracę przez cały Przyznam, że jest to dla mnie znakiem zapytania. Do pierw- czas trwania kadencji. niezrozumiałe. Przez lata ta szego przetargu nie przystąpi- część remizy stała niewykorzy- ła żadna firma, dopiero w dru- Jaki będzie priorytet no- stana i nikt nie miał na nią żad- gim zgłosił się wykonawca. Ter- wej kadencji? nego pomysłu. Projekt wykona- momodernizacja znacznie ogra- nia w części budynku przedszko- niczy ucieczkę ciepła, natomiast W tej kadencji niestety nie la został przegłosowany przez nowa elewacja sprawia, że bu- udało nam się wykonać chodni- mieszkańców Piekar na zebra- dynek zyskał nowoczesny wy- ka przy drodze w stronę Rados- niu wiejskim i był wyjściem na- gląd. Bardzo się cieszę, że od nej Nowiny. To bardzo niebez- przeciw oczekiwaniom młodych września piekarskie dzieci uczą pieczny odcinek jezdni z ostrym rodziców. Cieszę się, że powsta- się w nowo wyremontowanej zakrętem i dlatego chodnik tam szkole.

jest konieczny. O odłożeniu tej Uroczystość Jubileuszu Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018inwestycji zdecydowały wzglę- Długoletniego Pożycia Małżeńskiegody finansowe. Pomimo, że jest www.liszki.plto stosunkowo niedługi odci- Każdy jubileusz jest dobrą okazją do świętowania, ale nanek, koszt budowy oszacowano szczególną uwagę zasługują tak wspaniałe rocznice jak 50-cio le-na 100 000 zł. Mam nadzieję, że cie pożycia małżeńskiego. I właśnie Złote Gody obchodzone byłyuda nam się tę inwestycję wy- 5 października w sali restauracji „Romantica” w Mnikowie.konać w przyszłej kadencji. Pla-nujemy także przeprowadzić re- Tam właśnie z udziałem wójta Gminy Liszki Pawła Misia, prze-mont tej drogi. wodniczącego Rady Gminy Zbigniewa Kaczora, wiceprzewodni- czącej Rady Gminy Danuty Janas oraz kierownika USC Pawła Li- Bardzo niebezpieczne jest powczana odbyła się uroczystość z okazji Złotego Jubileuszu Po-również skrzyżowanie dróg po- życia Małżeńskiego par z terenu gminy Liszki.wiatowych w centrum Piekar.Często dochodzi tam do wypad- Medale za Długoletnie Pożycie Małżeńskie Jubilatom, w imie-ków i kolizji. Planowaliśmy zro- niu Prezydenta RP Andrzeja Dudy, wręczył wójt Paweł Miś.bić tam rondo. Odbyły się w tejsprawie spotkania z przedsta- Złote Gody obchodzili Państwo: Batkowie z Cholerzyna; Boro-wicielami Powiatu Krakowskie- wy z Kryspinowa; Dukałowie z Chrosnej; Fortunowie, Kąccy, Ko-go. Wykonana została koncep- walikowie i Wąsikowie z Liszek; Pawlukiewiczowie i Zaborowscycja, ale okazało się, że jest tam ze Ściejowic, Roskowie z Rącznej oraz Suchanowie z Piekar.zbyt mało miejsca na takie roz-wiązanie. Obecnie rozważamy Jubilatom należą się gorące podziękowania za wspólnie prze-inny wariant. Chcielibyśmy zro- żyte lata, za trud włożony w wychowanie dzieci, za pracę na rzeczbić ruch okrężny oraz wybudo- swojej rodziny, najbliższego otoczenia i całej naszej gminy.wać chodnik wzdłuż drogi po-wiatowej prowadzący do szko- Drodzy Jubilaci gratulujemy Wam tak długiego, zgodnegoły. Jest to o tyle ważne, że co- i szczęśliwego pożycia małżeńskiego oraz życzymy zdrowia, spo-dziennie tamtędy przechodzą koju oraz samych radosnych dni w dalszym życiu, niech ta szcze-dzieci do szkoły. Wnioskowałem gólna dla Was rocznica jest okazją nie tylko do wspomnień, aleo zatrudnienie pracownika, któ- także do pogodnego spojrzenia w przyszłość.ry miałby przeprowadzać dzieciprzez jezdnie, ale dotąd nikt się Paweł Miśnie zgłosił. Wójt Gminy Liszki Poza tym planujemy również OGŁOSZENIEwybudować obiekt kulturalno- Urzędu Stanu Cywilnego w Liszkachsportowy dla klubu sportowe-go Tęcza Piekary. Jesteśmy już USC w Liszkach prosi pary małżeńskie z terenu gminypo rozmowach zarządu klubu Liszki, które zawarły związek małżeński w 1969 roku (ewentu-z wójtem i pierwsze kroki w tę alnie w latach wcześniejszych) o składanie wniosków o nadaniestronę zostały już poczynione. odznaczenia:Rozbudowa sieci wodno-kanali-zacyjnej Za Lipą to kolejne za- „Medal za długoletnie pożycie małżeńskie”.danie na następną kadencję. Wnioski prosimy składać w budynku główny UG Liszki 230 parter, pok. 2, w terminie do 28 lutego 2019 roku. Rozbudowa szkoły podsta-wowej to kolejna inwestycja, Paweł Lipowczanna którą czekają mieszkańcy. Kierownik USC LiszkiChciałbym, aby dzieci z Piekarmogły się uczyć w nowoczes-nej placówce z dużą salą gimna-styczną. Dziękuję za rozmowę i ży-czę Panu owocnej pracy orazsukcesów w działalności sa-morządowej Bardzo dziękuję. Przy okazjichciałbym podziękować wszyst-kim mieszkańcom Piekar, którzyoddali swój głos na moją kandy-daturę. Niezmiernie cieszy mniefakt, iż obdarzyli mnie Państwotak dużym zaufaniem udzielającswego poparcia, za co serdecz-nie jeszcze raz wszystkim dzię-kuję!

Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018 Napięty program festynu przyciągnął wielu mieszkań- ców gminy, ale również ludzi z dalszych stron. W pierwszy dzień, po uroczystym otwarciu przez Księdza Proboszcza fe- stynu byliśmy świadkami pięk- nego występu Zespołu Pieśni i Tańca „Ziemia Lisiecka”, któ- ry zaprezentował prawie go- dzinny program złożony z pol- skich tańców narodowych i re- gionalnych. Kolejnym punktem programu był koncert zespołu „Proboszczowie”, który zaśpie- wał różnego rodzaju utwory religijne i patriotyczne. W so- botni wieczór pod sceną zebra- ła się bardzo duża widownia, aby na żywo usłyszeć gwiaz- Festyn Gminno-Parafialny w Liszkach W ostatni weekend wakacji wy Festyn Gminno-Parafial- dę wieczoru – Eleni. Piękny (25-26 sierpnia), mieszkańcy ny. Patronat nad imprezą ob- i wzruszający koncert dosłow- gminy Liszki byli świadkami jął wójt Paweł Miś. W ten spo- nie porwał publiczność. Młodsi pięknego wydarzenia. Z ini- sób nasza społeczność uczci- i bardziej dojrzali mieszkańcy cjatywy ks. Władysława Szy- ła 100. rocznicę odzyskania wspólnie bawili się przy takich moniaka, proboszcza para- przez Polskę niepodległości przebojach jak: „Przystań pod fii pw. Św. Mikołaja w Lisz- oraz 130-lecie konsekracji gwiazdami”, „Miłość jak wi- kach, we współpracy z Re- kościoła parafialnego w Lisz- no” czy „Troszeczkę ziemi, tro- feratem Kultury, Promocji kach, którego pięknie odno- szeczkę słońca”. i Sportu Urzędu Gminy Lisz- wione wnętrze wszyscy mo- ki, zorganizowano dwudnio- gli podziwiać. Niedzielna część festynu rozpoczęła się od jubileuszo-www.liszki.pl

wej Mszy Świętej pod prze- Podziękowania Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018wodnictwem Ks. Kardynała Serdecznie dziękujemy Mieszkańcom Morawicy za wsparcieStanisława Dziwisza. Popołu- finansowe w kwocie 2 680,00 zł na rzecz odbudowy dachudniowe występy na przykoś-cielnej scenie zaczął zespół zniszczonego w pożarze po uderzeniu pioruna.„Czeremszyna” z Ukrainy, pre- Janina i Wojciech Manieccyzentujący tradycyjne i nowo-czesne utwory swojego regio-nu. Kolejnym wykonawcą byłamieszkanka gminy Liszki, Syl-wia Wąsik - Syla z zespołem.Gwiazdą niedzielnego wieczorubyli Andrzej i Maja Sikorowscy,którzy tak jak dzień wcześniejEleni, zgromadzili bardzo licz-ną publiczność. Po ponad go-dzinnym występie można byłopodziwiać piękny pokaz sztucz-nych ogni. Jako ostatni wystą-pili „Tutejsi”, czyli zespół PawłaMastka, który po raz pierwszyzaprezentował piękny „Lisieckiwalczyk”, utwór skomponowa-ny przez lidera grupy. Podczas festynu można by-ło skorzystać z różnego ro-dzaju atrakcji. Dla najmłod-szych przygotowano darmo-we dmuchańce (ścianka wspi-naczkowa, zamek dmuchanyitp.), nieco starsi mogli zazna-jomić się z ofertą krakowskie-go oddziału Instytutu Pamię-ci Narodowej, który rozstawił www.liszki.plswoje stoisko z wydawnictwa-mi oraz grami. Podczas impre-zy Krakowska Drużyna Orlątim. A. Petrykiewicza zaprasza-ła w swoje szeregi młodzież,a wspólnota Róż Żywego Ró-żańca z Liszek zadbała o to,aby nikt nie wrócił głodny dodomu. SK

10Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018 Każdy w życiu musi mieć swoje Westerplattewww.liszki.pl Księdza Władysława Pal- Każde pokolenie ma inne czątku drogi, kiedy zaczynał mowskiego, proboszcza parafii doświadczenia. My pamiętamy Ksiądz swoją posługę czy pw. św. Bartłomieja w Morawi- czasy komunizmu i solidarności. teraz? Które wyzwania są cy mieszkańcom naszej gminy Dorastaliśmy na innych wartoś- trudniejsze? nie trzeba przedstawiać. W tym ciach. Dla nas honor i ojczyzna roku ks. Palmowski obchodził miały nadrzędną wartość. Dzi- Wyzwanie jest jedno - czło- 40-lecie kapłaństwa. siaj zamiast ojczyzny jest Euro- wiek. W pierwszych latach ka- pa. Wartościami stały się Euro- płaństwa zajmowałem się mło- Jak z perspektywy księ- pa, business i gender. Proszę mi dymi ludźmi, dziećmi. Pięć lat dza proboszcza przez te 40 powiedzieć, która z tych warto- później wybuchł stan wojenny. lat zmieniał się kościół? ści Panią zainspiruje? Z dnia na dzień przestałem być odpowiedzialny za dziecko, od- Kościół się nie zmienia, po- Żadna. Nie wyobrażam tąd musiałem zająć się człowie- zostaje taki sam. To tylko ludzie sobie umrzeć za gender… kiem zmęczonym pracą, zwol- się zmieniają. Odchodzą od ko- nionym, podeptanym i pobitym. rzeni i budują swoje życie na in- Wartość musi być nośnikiem Musiałem szybko dorosnąć, że- nych wartościach. To samo do- czegoś. Czy ja mam odrzucić by sprostać temu zadaniu. tyczy państwa czy urzędów. To wartości dekalogu, godności dalej jest to samo państwo, ta- człowieka w imię pseudowar- Napotkani ludzie zawsze zo- kie same ministerstwa, te same tości gender? Do tego dochodzi stawiają w naszym życiu jakiś departamenty, ale inni ludzie. polityka i poprawność politycz- ślad. Nie ma człowieka tak bied- Urząd nie kradnie, kradnie czło- na. I to jest ostatnie stadium nego, żeby nie mógł podarować wiek. Patologia nie jest urzędu, demokracji. Jeżeli nie mogę czegoś drugiemu i nie ma czło- patologia jest urzędnika, który wybierać zgodnie z sumieniem, wieka tak bogatego, żeby nie zajmuje dane stanowisko. nie mogę domagać się uszano- mógł otrzymać czegoś od dru- wania moich wartości, to gdzie giego. To najpiękniejsza praw- Człowiek stworzony na obraz jest demokracja? Czy w Europie da. Każde spotkanie z drugim i podobieństwo Boga powołany jest demokracja? Są tylko in- człowiekiem nas ubogaca. Cza- jest do budowania dobra. Jeże- teresy poszczególnych państw, sem, żeby zaistniało wspólne li go nie buduje, degraduje nie businessu. Nie liczy się już czło- dobro, każdy musi zrezygnować tylko siebie, ale także społe- wiek. Mówią, że walczą o spra- ze swojego. Jeżeli każdy z nas czeństwo, środowisko, urząd. wiedliwe sądy. Ale proszę po- będzie ciągnął w swoją stronę, wiedzieć, kto szanuje sądy, kto to nigdy się nie spotkamy. Kie- Konieczne jest, żebyśmy szanuje wyroki sądowe w Euro- dy przeważa „ja”, kończy się chcieli to dobro, które jest fun- pie? I dlatego te 40 lat to jest dialog, kończy się budowanie. damentalne, zauważyć i by- zbyt krótki czas, aby mieć głęb- śmy tym dobrem, tą miłością sze spojrzenie. Zupełnie inaczej Jak Księdza rodzina za- chcieli się potem dzielić. Nie postrzega świat ktoś, kto ma reagowała, gdy w tych trud- możemy patrzeć na elemen- dziś 80 lat i za sobą doświad- nych czasach zdecydował ty zła, elementy negatywne, czenie wojny. Obecna rzeczywi- się Ksiądz Proboszcz wstą- które niszczą. Musimy dbać stość kształtuje kolejne pokole- pić do seminarium? o nasze wspólne dobro. Oczy- nia. I albo im pokażemy i wy- wiście znajdą się osoby, któ- tłumaczymy dokąd to wszystko Po maturze miałem studio- re będą mówić, że prawda to zmierza, albo będziemy milczeć wać na krakowskiej AGH. Za- jest zło. Dla niektórych nasze i pozwolimy popełniać błędy, kład pracy taty ufundował sty- wspólne dobro jest złem. Ich za które zapłaci później społe- pendia dla czterech studentów osobistym, bo oni coś tracą, czeństwo i cały świat. i ja miałem być jednym z nich. choćby świadomość, że nie są w tej wspólnocie budującej do- A kiedy Księdzu Probosz- Ale to nie była moja droga. bro. czowi było trudniej? Na po- Nic nikomu nie mówiąc odebra- łem moje papiery z uczelni i po- stanowiłem złożyć je w semi-

11narium. Papiery znalazła moja bezpieką. W czasie stanu wo- nia. Bałem się, że jeśli coś pój- Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018siostra i od razu pokazała rodzi- jennego przyjechałem kiedyś dzie nie tak, ich rodzina będziecom. Byli w szoku. Tata nie wie- w towarzystwie trzech księży. cierpieć. O siebie się nie bałem, www.liszki.pldział, jak to ma wytłumaczyć Po drodze spotkaliśmy moje- bo nie miałem nic do strace-w pracy. Dali synowi stypen- go kuzyna, który jak się potem nia. Kiedyś służba kontrwywia-dium, a ten zrezygnował. Był okazało był szpiclem. Pogada- du groziła mi, że mogę pojechaćbardzo zły. Zapytał mnie, co liśmy przez chwilę, powiedzia- na białe niedźwiedzie. Odpo-mam zamiar dalej robić, więc ja łem mu, że wracamy z pogrzebu wiedziałem, że będę mógł przy-szczerze wyznałem, że idę do i idziemy do mamy na kolację. najmniej coś więcej zobaczyć,seminarium. Mama usiadła, ta- W domu mężczyźni zdjęli sutan- bo lubię przyrodę. To było wte-ta zagotował i kazał mi wyno- ny i przebrali się w cywilne ubra- dy, gdy wraz z rodzinami poje-sić się z domu. No to wyszed- nia. Po chwili podjechały po nich chałem do obozu w Czerwonymłem, wsiadłem na rower i poje- samochody. Po kilku dniach ku- Borze. Aby ułatwić widzenie żoł-chałem. Wróciłem następnego zyn został wezwany na przesłu- nierzy z rodzinami, musiałemdnia. Tata był jeszcze w pracy. chanie. Wypytywali go o osoby skupić na sobie uwagę funkcjo-Zaczęła się rozmowa z mamą. odwiedzające mój dom rodzin- nariuszy. Trochę ich sprowoko-Powiedziałem, że moje papiery ny. Ten opowiedział, że ostatnio wałem i…zostałem „zaproszo-są już w seminarium. Miała mi był Władek z kolegami księż- ny” na pogawędkę. Kiedy przeztrochę za złe, że nic nie powie- mi. Pokazali mu zdjęcia księży kolejne 5 godzin opowiadaliśmydziałem, ale w końcu uśmiech- z Huty, ale żadnego nie rozpo- sobie z panami bajki, rodzi-nęła się i szepnęła - no to do- znał. Potem pokazali mu kolejne ny mogły się spotkać i spędzićbrze. Po południu wrócił tata zdjęcia, tym razem ludzi ukry- trochę czasu razem. Strach maz pracy. Kiwnąłem głową, że je- wających się przed służbami wielkie oczy, dopóki go nie zro-stem. Nie wiedział, co powie- i wśród nich rozpoznał księży, zumiemy. Co mnie najgorszegodzieć, więc zapytał, gdzie by- których spotkał ze mną. Usły- mogło wtedy spotkać? W naj-łem. Odpowiedziałem, że sko- szał wtedy szpetną wiązankę. gorszym wypadku mogli zabraćro mnie wyrzucił to pojechałem Byli wściekli. Potem ja również mnie do czerwonej willi (siedzi-w świat na rowerze, objechałem zostałem wezwany na przesłu- by NKWD) i ślad po mnie móg-świat, wróciłem no i jestem. Za- chanie. Wypytywali mnie o lu- łby zaginąć. Jako ksiądz mia-częliśmy jeść obiad. Następnie dzi, z którymi byłem widziany, łem ten luksus, że ani żona, aniodbyliśmy męską rozmowę. a ja robiłem wielkie oczy i dziwi- dzieci nie płakałyby po mnie. Ja łem się, że przecież oni ze mną sobie mogłem na takie rzeczy Później się dowiedziałem, że Mszę odprawiali. W domu nie pozwolić, ale każdy, kto ma ro-tata był wzywany na dywanik wiedzieli za dużo. Może jakieś dzinę już nie. Dlatego rozumia-i musiał się tłumaczyć. W ten 10 procent wszystkiego. Ma- łem tych ludzi, którzy zgadzalisposób znalazłem się w semi- ma wiedziała, że nie może niko- się na współpracę z SB.narium. Próbowali mnie z niego go obcego wpuszczać do domu,kilkakrotnie wyrzucić, ale osta- przyjmować paczek, ani mówić, Sądzę, że nikt z nas nietecznie zostałem kapłanem i te- gdzie jestem. Kiedyś wracam do może być pewnym, jak za-raz czepiam się moich parafian. domu, a na progu czekają czte- chowałby się w podobnych ry paczki. Pod domem stał ra- okolicznościach, zwłaszcza Gdy mi to wypominają, to diowóz, więc podszedłem do jeśli w grę wchodziłoby ży-tłumaczę, że dorastałem w cza- tych smutnych panów i grzecz- cie bliskichsach, kiedy do Krakowa jeździ- nie poprosiłem, żeby zabrali teło się na zderzakach autobusu. paczki. Wytłumaczyłem, że ktoś Jeśli jestem sam, to jedynieKażdy chwytał się czego mógł zostawił je pod drzwiami, a ja za siebie podejmuję decyzję.i tak przyczepieni dojeżdżali- się boję, że jak wniosę do domu Natomiast jeśli jestem odpowie-śmy do Kleparza. Potem cze- to mi wybuchnie. Wiedziałem, dzialny za innych to ich krzywdapialiśmy się tramwaju, żeby do- że te paczki to była prowokacja pozostanie moją na całe życie.jechać do centrum i tak mi zo- i w środku było pełno ulotek, Na siebie mogę wziąć wszyst-stało. W autobusach się teraz których posiadanie mogło mnie ko, ale nie mam prawa swoimisiedzi, w tramwaju również, obciążyć. Ale to są drobiazgi. decyzjami sprowadzać cierpie-a przyzwyczajenie do czepiania nia na innych. Każdy przypadekpozostało. Ksiądz Proboszcz opo- jest inny i nie wolno nam oce- wiada o tych wydarzeniach niać wszystkich według jednej Początki Księdza ka- z humorem, ale przecież miary. Byli ludzie, którzy wy-płaństwa przypadły na bar- znamy historię i wiemy, że trzymywali wiele. Zresztą nadzo trudne czasy wojujące- przeciwnicy ówczesnej wła- naszej tablicy znajduje się na-go komunizmu. Jak Księdza dzy byli więzieni, torturo- zwisko człowieka, który wy-mama radziła sobie ze stra- wani i skazywani na ka- trzymał katowanie oprawcówchem o syna? rę śmierci. Czy towarzyszył NKWD, przesiedział w więzieniu wówczas księdzu strach? 12 lat i nie podpisał współpra- Mama miała różaniec i du- cy. Współpracę podpisał 8 latżo się modliła. Prawdą jest, że Tak, bardzo bałem się o lu- później, jak już był na wolno-o wielu rzeczach nie wiedzia- dzi, o których wiedziałem, że ści. Pewnego dnia funkcjonariu-ła. Zdarzało się, że pojawia- mają jakieś zadanie do spełnie- sze podeszli do niego i zapytaliłem się w domu w towarzystwieosób, które się ukrywały przed

12Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018 czy chce, aby jego bardzo zdol- rozsiane, która od doby nic nie Paweł II mówił do młodych, że ne dzieci poszły na studia. On jadła. Córka miała wyjść tylko każdy w życiu musi mieć swojewww.liszki.pl chcąc dla nich lepszego życia na chwilę do sklepu i wtedy ją Westerplatte. złamał się i podpisał. To był rok zgarnęli. Po dobie na Mogilskiej 1979. Zmarł cztery lata później. brudna i śmierdząca wraca do Dzisiaj liczę się tylko ja Czy możemy go potępić? Oczy- domu. Ludzie w tramwaju od- i moje szczęście. Nikt nie wiście podpisanie współpracy suwają się od niej. W końcu nie chce wziąć odpowiedzialno- nie oznacza, że doniósł na ko- wytrzymuje i mówi „Mają pań- ści za drugiego człowieka. goś. Mógł nic nie powiedzieć. stwo rację trzeba się cofnąć, Ale my nie mamy prawa nikogo bo ja śmierdzę Mogilską i prze- Tak. Moja wygoda jest naj- osądzać. słuchaniem w SB”. Dziewczyna ważniejsza. śpieszy się do domu, żeby dać My nie patrzymy na życie matce pić. Myje się, przebiera, Kiedy w człowieku rodzi drugiego przez pryzmat histo- przylatuje do mnie i mówi, że- się odpowiedzialność? rii jego życia. Wystarczy wspo- by z nią się nie kontaktować, mnieć byłych więźniów obozów bo właśnie podpisała współpra- Już od najmłodszych lat koncentracyjnych. Traumatycz- cę. Wcześniej robiła paczki dla kształtuje się ona w człowieku. ne przeżycia nacechowały całe potrzebujących. Mówię do niej, Rodzic powierza dziecku jedną ich dalsze życie. Znam osobę, że absolutnie nie może się wy- drobną rzecz, a potem spraw- która po każdym posiłku zawi- cofać, nadal będzie robić to co dza czy i jak została ona wyko- jała w chusteczkę skórki chleba dotychczas. Skończyła studia nana. Pamiętam, u mnie w do- i chowała pod sercem. Tak ro- pedagogiczne, została nauczy- mu, każdy z nas po kolei zmy- biła w obozie, żeby mieć w ra- cielką, potem dyrektorką jed- wał talerze. Kiedyś brat umył je zie czego dla siebie czy dziecka. nego z krakowskich liceów. Nie- byle jak i następnego dnia na Ktoś nie znając jej historii po- dawno przeszła na emeryturę, talerzach były pozostałości zu- wie, że to dziwaczka. a nadal zdarza jej się podczas py pomidorowej. Kiedy zaczę- mycia zużyć pół butelki płynu, liśmy narzekać, że talerze są Nikt nie rozumie syndromu bo wciąż nie może zmyć z siebie brudne, tato odpowiedział, że stanu wojennego, ludzi, którzy brudu, który czuje na sobie od niemożliwe, bo przecież brat je byli skatowani, poniżani i ob- tamtego czasu. mył. Jedliśmy rosół z pozosta- darci z godności. Do dziś roz- łościami zupy pomidorowej… mawiam z dziewczynami, wów- Nikt z psychologów nie zajął Już nigdy nie było problemu czas młodymi studentkami, któ- się tymi ludźmi. Wczoraj odwie- z niedomytymi talerzami. Jak re złapane przez SB-ków prze- dził mnie mężczyzna, który po- byliśmy starsi i zaczęliśmy wy- szły ścieżkę zdrowia na Mogil- konał 150 km, żeby ze mną po- chodzić z domu wieczorami, ta- skiej i do dziś nie mogą sobie rozmawiać, bo już nie dawał so- ta zawsze pytał, o której wró- z tym poradzić. Proszę sobie bie rady. Wypiliśmy kawę, po- cimy. I jak powiedziałem, że wyobrazić taką rzeczywistość. gadaliśmy i pół godziny później będę o 23.00 to musiałem być Jest listopad i w klatce na Mogil- stwierdził, że może już wrócić do w domu o 23.00. Wiedziałem, skiej jest stłoczonych 60 kobiet. rodziny. Takie było w nim napię- że jak się spóźnię, drzwi będą Podchodzi zomowiec odkręca cie, że bał się, żeby komuś z bli- zamknięte i nikt mnie do domu hydrant i zimną woda polewa te skich krzywdy nie zrobić. Czło- nie wpuści. I tak człowiek się kobiety. Potem otwierają klat- wiek ten spałowany kilkakrotnie uczył odpowiedzialności. kę i pędzą je wszystkie do piw- w więzieniu, ściągnięty z drugie- nicy. W nocy wyciągają 19-let- go piętra za nogi po schodach Czy ta odpowiedzialność, nią studentkę i 72-letnią kobietę do piwnicy. Do tej pory na krę- wyniesiona z domu rodzin- i zabierają je na przesłuchania. gosłupie ma ślady zniekształ- nego pomagała Księdzu w W sali przesłuchań czekają na ceń. Kiedy lekarze pytali, co on pracy samorządowej? Nie nie dwie funkcjonariuszki i kil- takiego robił, że ma tak uszko- każdy wie, że pełnił Ksiądz kunastu pijanych zomowców. dzony kręgosłup, odpowiadał, funkcję wicewójta. Towarzyszki każą przesłuchi- że zwiedzał pierdle PRL-u. I ten wanym, ku radości zomowców, człowiek miał 860 zł emerytury, Odpowiedzialność dotyczy ściągać z siebie mokre ubra- podczas gdy jego kat, który go kształtu naszego życia. Świado- nia. Kiedy zostają w biustono- przesłuchiwał 4200 zł. Ci ludzie mości za to, co się robi i za dru- szach i majtkach słyszą polece- często w swoim otoczeniu nie giego człowieka, za słowa i czy- nie strażniczek, że mają ściągać przyznają się, kim byli. ny, jakie ma się wykonać. Samo- bieliznę, bo muszą sprawdzić rząd szkolny, osiedlowy, wiejski, czy przypadkiem w d…. komu- A jakie Księdza Probosz- gminny, powiatu czy sejmiku, nizmu nie mają. Zomowcy ota- cza zdaniem są największe to rzeczywistość złożona w rę- czają te kobiety i zaczynają pa- problemy współczesnego ce ludzi, którym inni powierza- łami dotykać ich ciała. Po takim pokolenia? ją swój spokój, bezpieczeństwo przesłuchaniu wracają do ce- i rozwój. To szczególne miejsce li. Jedna z nich nie wytrzymu- Niestety, rodziny przesta- w życiu demokratycznym czło- je i podpisuje współpracę. Oka- ły uczyć młodych ludzi odpo- wieka, które domaga się od je- zuje się, że w domu leży mat- wiedzialności. Dzieci nie ma- go członka odpowiedzialności. ka cierpiąca na stwardnienie ją żadnych obowiązków. To jest Nie ma samorządów, bez odpo- dzisiejszy problem. Papież Jan wiedzialności ludzi za ich funk- cjonowanie. Dom, szkoła środo- wisko, jeżeli nie uczą odpowie- dzialności, to stają się terenem

13niszczenia człowieka. To, że kie- gują. Tylko robić to trzeba z gło- przeżytych wydarzeń w gmi- Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018dyś poproszono mnie, bym po- wą a nie na wariackich papie- nie. Ludzi, których napotkali-mógł innym w realizacji ich ma- rach. W wielu miejscach można śmy przez te 4 lata na naszejrzeń i planów na niwie powsta- już bezpiecznie jeździć po dro- drodze. Uśmiechnięte twarze ijących samorządów i obarcza- gach. Położono bowiem nowe radosne oblicza. Pamiętamy za-jąc funkcją wicewójta, to tylko nawierzchnie. Sądzę, że obec- płakane oczy i smutek na twa-znak, że oni uwierzyli, że wspól- na polityka państwa pomoże, rzach, że czegoś nie udało sięnie możemy coś zrobić. a gmina wykorzysta nowe środ- zrobić. Wiemy, że trudne przed ki i lepszych dróg będzie w tej nami 5 lat i tych, których wy- Jak z perspektywy swo- kadencji o wiele więcej. Wy- bierzemy, by nas reprezento-ich doświadczeń w pracy mieniać można jeszcze wiele, wali w samorządach. Dlatego,tego typu patrzy Ksiądz na ale czy o to chodzi? Jedno jest jako kapłan proszę wszystkichobecną władzę gminy Liszki pewne. Obecna kadencja sa- Was o modlitwę za tych, któryi jej pracę w kadencji 2015- morządów gminnych odchodzi będziecie wybierać. Za przyszłe2018? do historii. Pozostawia po sobie władze samorządowe naszej swój ślad dobra i troski o społe- Gminy. Łatwo jest skreślić krzy- Każda ocena niesie w sobie czeństwo, ale i pewien niesmak, żyk i wskazać kogoś, by za mniepewną niesprawiedliwość, bo niszczenia siebie i społeczeń- działał. Jakże trudno jest sta-jest oceną jednego człowieka. stwa. W nowej kadencji obojęt- nąć przy nim w realizacji tychMoże ona być oparta na wspa- ne jest, kto będzie wójtem, były zadań. Dziękuję Radnym Gmi-niałych dowodach, ale należy wójt czy nowy, jedno jest pew- ny i Wójtowi za to, czego doko-pamiętać, że zawsze są one su- ne, jeżeli Rada Gminy i Wójt nie naliście w ciągu tych 4 lat. Dziśbiektywne w ludzkiej interpre- będą razem pragnęli naszego już proszę Boga za tych, któ-tacji. Samorząd gminny wyko- dobra i bezpieczeństwa, to my rzy podejmą ten trud na 5 lat,nał na pewno wielką pracę, bo marnie na tym wyjdziemy. A oni by dobry Bóg dał im moc Du-gdy się rozmawia z ludźmi, to z nami. cha Świętego w realizacji dobrakażdy może powiedzieć coś, co w dziełach naszej Gminy.dla niego było i jest znakiem Zabieramy do swojej pamię-troski o społeczność. Można też ci wszelkie dobro i wspomnienie Rozmawiała Agnieszka Pylaznaleźć i słabości. Wszyscy sięuczymy rzeczywistości, w któ- www.liszki.plrej nam przychodzi żyć. I ow-szem każdemu znaleźć moż-na różne błędy, upadki i różne-go rodzaju wpadki. Można z te-go robić wielkie afery, a możnapopatrzeć, też ludzkim okiem,ocenić, spróbować zrozumieći odkryć czasem nie widocz-ne drugie dno rzeczywistości,w której tym ludziom przyszłorealizować troskę o całą gminę.Widzę słabe punkty, o którychnie wahałem się mówić głoś-no i mówię. Samorządu trze-ba chcieć się uczyć dla dobrawspólnego, a nie niszczyć to do-bro tylko dlatego że starał sięo nie ktoś inny. Wykonano wie-le zadań, o których często wie-dzą tylko mieszkańcy poszcze-gólnych wiosek. Szkoda, że tedziałania nie docierały do świa-domości innych. Szkoda też, żejedność działania niszczona by-ła przez jednostki. Cieszę się, że po 34 latachstarań udało się wreszcie wy-budować budynek dla szko-ły podstawowej w Morawicy.Ale jeszcze bardziej się cieszę,że ta budowa zdopingowała in-ne społeczności wiejskie do re-montów i rozbudowy czy budo-wy szkół u siebie. Bo naprawdędzieci naszej gminy na to zasłu-

14 100-LECIE NIEPZiemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018 IV GMINNY PRZEGLĄD PIEŚNI PATRIOTYCZNEJ W MNIKOWIEwww.liszki.pl 13 listopada już po raz czwarty odbył się był człowiek niezwykły- Pan Andrzej Kamie- Gminny Przegląd Pieśni Patriotycznej w Szkole niarz żołnierz Narodowej Organizacji Wojsko- Podstawowej im. Księcia Józefa Poniatowskie- wej więziony w latach 1952-1957, odznaczo- go w Mnikowie. W uroczystości wzięły udział ny Krzyżem Kawalerskim Orderem Odrodzenia jak zwykle wszystkie szkoły z terenu Gminy Polski przez prezydenta Rzeczypospolitej Pol- Liszki oraz niezawodny Zespół Pieśni i Tańca ski w roku 2016, który zechciał podzielić się „Ziemia Lisiecka”, za co pięknie dziękujemy. z młodzieżą swoimi wspomnieniami. W podniosłej atmosferze towarzyszącej obcho- dom 100-lecia odzyskania przez Polskę Nie- Tradycją przeglądu jest wspólne śpiewanie podległości, grupy szkolne wraz z opiekuna- pieśni na koniec. Tak było i tym razem. Prawie mi w pierwszej kolejności zaśpiewały wszyst- 340 osobowy chór złożony z uczniów, nauczy- kie zwrotki hymnu państwowego oraz Rotę, cieli, dyrektorów szkół, zaproszonych gości oraz a następnie zaprezentowały różne pieśni pa- samego Pana Wójta Gminy Liszki, odśpiewa- triotyczne. Poziom przeglądu był wysoki. li tradycyjne pieśni. Taka uroczystość pokazuje, Z roku na rok uczniowie sięgają po coraz bar- że warto i należy organizować takie przeglądy. dziej wymagający repertuar, któremu jednak Wszystkim uczestnikom uroczystości serdecznie potrafią sprostać. Wśród zaproszonych gości dziękujemy i zapraszamy za rok. SP w Mnikowie

15PODLEGŁOŚCIWieczornica Patriotyczna na poczęstunek przygotowany przez Radę Rodzi- ców naszej szkoły. Rodzice uczniów przygotowali Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018w Szkole Podstawowej ciasta oraz ciepłe napoje. Nauczyciele i uczniowie w Liszkach szkoły w Liszkach przygotowali Wieczornicę Patrio- tyczną już po raz trzeci. Uważamy, że takie uroczy- W przededniu wyjątkowej, setnej rocznicy od- stości wzmacniają poczucie więzi między nami, po-zyskania przez Polskę niepodległości po 123 latach kazują że bardzo wiele nas łączy i uświadamia nam,niewoli narodowej, w Szkole Podstawowej im. św. że mimo różnic wszyscy mamy szacunek dlaJana Kantego w Liszkach została zorganizowana wspólnych wartości. Spotkaliśmy się, aby przy za-przez uczniów i nauczycieli Wieczornica Patriotycz- palonych świecach wspomnieć bohaterów naszejna, czyli śpiewanie pieśni patriotycznych, wieczo- walki o niepodległość, tych gigantów naszej hi-rową porą, przy blasku świec. Ósmego listopada storii, których imiona wszyscy znamy, ale takżeo godzinie 18:15 rozpoczęliśmy naszą uroczystość, setki tysięcy tych bohaterów, którzy często leżąktórą uświetnili swoją obecnością wójt gminy Liszki w bezimiennych mogiłach. To im zapaliliśmy świe-pan Paweł Miś, ks. proboszcz lisieckiej parafii Wła- ce, w naszej kulturze symbol pamięci o zmarłych.dysław Szymoniak oraz sołtys wsi Liszki pan Józef Pamiętamy o tych, którzy walcząc zginęli abyśmyKowalik. Byli z nami rodzice i dziadkowie naszych żyli w wolnej Ojczyźnie i nie musieli ginąć walcząc.uczniów oraz mieszkańcy Liszek, którzy skorzystaliz naszego zaproszenia. Oprawę muzyczną zapew- Dariusz Jachnił nam pan Ziemowit Pawlisz, wieloletni, emery-towany już nauczyciel naszej szkoły. Po powitaniugości przez panią dyrektor Danutę Kawulę i krót-kim wstępnie historyczno-patriotycznym rozpoczę-liśmy wspólne śpiewanie. Odśpiewaliśmy razem kil-kanaście pieśni patriotycznych i legionowych, mię-dzy innymi Pierwszą Brygadę, Piechotę, Wojenko,wojenko, Czerwone Maki. Zakończyliśmy uroczy-stym wykonaniem Roty oraz Hymnu Narodowego.Po skończonym śpiewaniu zostaliśmy zaproszeni100-lecie WOLNEJ POLSKI …Święta miłości kochanej Ojczyzny, zebrała się, by wspólnie cieszyć się 100–leciem czują Cię tylko umysły poczciwe, WOLNEJ POLSKI. Wspaniały występ klasy III i V pod kierunkiem pani Agnieszki Baran i pani Te- dla Ciebie zjadłe smakują trucizny resy Ciągło, zabrał nas w podróż w przeszłość. dla Ciebie więzy, pęta niezelżywe… Stacje tego niepodległościowego pociągu nie zawsze były momentami radosnymi – ucznio- I. Krasicki wie wspominali trudne chwile polskiej walki: po- wstania, rozbiory. Recytacja wierszy, śpiewanie W listopadowy poranek 9 listopada, cała spo- pieśni prowadziło nas przez polską drogę do nie-łeczność Szkoły Podstawowej nr 1 w Kaszowie podległości, która zakończyła się właśnie 100 lat temu – 11 listopada 1918 roku, kiedy Józef Pił- sudski objął władzę po powrocie do kraju. www.liszki.pl Radosną chwilę podkreśliło odśpiewanie Ma- zurka Dąbrowskiego dokładnie o godz. 11:11. W ten sposób nasza Szkoła włączyła się do ogól- nopolskiej akcji bicia rekordu dla Rzeczpospolitej. Świętowaniu towarzyszył przegląd piosenek i pieśni związanych z Polską i Krakowem. Wszyst- kie klasy zaprezentowały się w różnorodnym repertuarze, w ten niezwykle radosny sposób świętując najważniejszą rocznicę. SP KASZÓW 1

16Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018 Mamy nową szkołę w Morawicy! 3 września 2018 roku spełniły się marzenia mieszkańców Morawicy - otwarto nowy budynek szkoły. Uroczystość otwarcia i inauguracji roku szkolnego rozpoczęła się Mszą Świętą w Kościele Parafialnym pw. św. Bartłomieja Apostoła, której przewodniczył ksiądz proboszcz Władysław Pal- mowski.www.liszki.pl Po poświęceniu krzyży ra Nowak, Małopolski Kura- kim zgromadzonym. Wspo- przeznaczonych do zawiesze- tor Oświaty, która gratulowa- mniał o powołaniu Społeczne- nia w salach lekcyjnych, głos ła mieszkańcom i samorządo- go Komitetu Budowy Szkoły, zabrali: wójt Gminy Liszki Pa- wi zrealizowania wspaniałej dobrowolnym opodatkowa- weł Miś, absolwent szkoły ks. inwestycji. Swoje przemówie- niu mieszkańców Morawicy, Krzysztof Dyrek oraz Zuzanna nia wygłosili również Przewod- a także o sprzedaży mienia Kurtyka, żona zmarłego w ka- niczący Rady Gminy Zbigniew wiejskiego, dzięki któremu tastrofie smoleńskiej prezesa Kaczor oraz emerytowana na- uzyskano kwotę 3 mln zło- IPN Janusza Kurtyki. uczycielka i była sołtys Mora- tych. wicy Helena Kitlińska. Ostat- Następnie zaproszeni go- nim punktem programu był Po ponad 30-tu latach ście, uczniowie z rodzicami występ uczniów, którzy w pro- udało się oddać do użytku oraz nauczyciele udali się do gramie artystycznym odwo- nowoczesny budynek szkol- nowo wybudowanej szkoły. Po łali się do 200-letniej tradycji ny. Pragniemy podziękować przecięciu wstęgi, na sali gim- szkoły. wszystkim i każdemu z osob- nastycznej odbyła się część na za zaangażowanie i pracę artystyczna. Po występie Ze- Na zakończenie uroczy- na rzecz tej inwestycji: Pa- społu Pieśni i Tańca „Ziemia stości dyrektor Zbigniew Pa- niom dyrektor: Janinie Greli, Lisiecka” głos zabrała Barba- włowski podziękował wszyst- Stanisławie Zduniewicz, Ge-

17nowefie Burmistrz, które roz- Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018poczęły starania o nowy bu-dynek, Księdzu proboszczowi www.liszki.plWładysławowi Palmowskie-mu, który przyczynił się doofiarowania działki parafial-nej pod zabudowę szkoły orazod 2003 roku czynnie zabie-gał o budowę szkoły, WójtowiGminy Liszki, Pawłowi Misiowioraz Przewodniczącemu RadyGminy Zbigniewowi Kaczoro-wi, za starania ze strony Gmi-ny Liszki o wykonanie projek-tu i realizację inwestycji. Jako społeczność szkolnaskładamy szczególne podzię-kowania Dyrektorowi Zbignie-wowi Pawłowskiemu za do-prowadzenie tego ogromnegoprzedsięwzięcia do końca, zaspełnienie marzeń wszystkichmieszkańców Morawicy. Dzię-kujemy! Równocześnie mamy na-dzieję, że mieszkańcy pozo-stałych miejscowości w nie-długim czasie będą mogli cie-szyć się z wykonania nowych,lub rozbudowy obecnychszkół. A wszystko to dziękiogromnemu zaangażowaniuobecnego wójta Pawła Misiai Jego współpracowników. Je-steśmy dumni z naszej Gmi-ny! A. Sobol

18Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018 Dzień bez przemocy pani bibliotekarki Moniki Piekiełko. Gra „mło- dych aktorów” wszystkim bardzo się podoba- w Szkole Podstawowej ła, a przesłanie płynące z treści sztuki dało do myślenia zarówno młodszym, jak i star- w Cholerzynie szym widzom. Dzień drugi października obchodzony jest W ramach dalszej części obchodów odby- jako Międzynarodowy Dzień Bez Przemo- ło się uroczyste wręczenie nagród laureatom cy. Jest to stosunkowo młode święto, bo usta- konkursu plastycznego pt: „Bohater baj- nowione zostało w 2007 roku, w rocznicę uro- ki bez przemocy”. Konkurs został ogłoszo- dzin Mahatmy Ghandiego – pioniera filozofii ny już w połowie września i skierowany był do i strategii działania bez przemocy. uczniów klas: „0”, „1” i „2”. Tematyka konkursu cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem. W tym roku również uczniowie Szkoły Pod- Ilość prac, które wpłynęły na konkurs, zasko- stawowej w Cholerzynie aktywnie włączyli się czyła nawet organizatorów. Wszystkie dostar- w obchody tego święta. czone prace zostały zaprezentowane na wy- stawie zorganizowanej w korytarzu szkoły. Ju- Podczas uroczystego apelu uczniowie ry miało trudne zadanie, ponieważ wszystkie i nauczyciele obejrzeli przedstawienie pt: prace były bardzo ciekawe. Wszyscy uczest- „Agresji mówimy nie!” w wykonaniu siód- nicy otrzymali pamiątkowe dyplomy i nagrody moklasistów, przygotowane pod kierowni- książkowe. ctwem pani pedagog Agnieszki Mazur oraz Po zakończeniu apelu dla klas starszych (IV-VII) zostały zorganizowane spotkania z policjantami Wydziału Prewencji Komendy Powiatowej Policji w Krakowie - panią st. aspi- rant Beatą Dulewicz i panem sierżantem szta- bowym Michałem Szubagą. Prelekcja dotyczy- ła zagadnień przemocy oraz odpowiedzialności karnej nieletnich. Młodzież była bardzo zainte- resowana omawianymi zagadnieniami i brała aktywny udział z zajęciach. Mamy nadzieję, że prezentowane zagadnie- nia nie przeminą wraz z zakończeniem obcho- dów Dnia Bez Przemocy, ale na długo jesz- cze pozostaną w pamięci uczniów, a nasza szkoła stanie się miejscem gdzie „przemocy mówimy NIE”.  SP Cholerzyn Spółka Likom na plusie!www.liszki.pl Z przyjemnością informujemy, że zgod- Pieniądze te wydatkowane były na inwestycje nie z ostatnim bilansem zysków i strat, na ko- związane z poprawieniem jakości świadczonych niec sierpnia 2018 (czyli za pierwsze 8 miesię- usług (modernizacja sieci wodociągowej – re- cy roku) Spółka pomimo obniżenia cen za wodę generacja ujęć wody, modernizacja zasów, hy- oraz ścieki (prawie o połowę), zanotowała zysk drantów, wymiana wodomierzy i kanalizacyj- w wysokości 260 000 zł! A to jeszcze nie ko- nej – wymiana pomp, osprzętu i skrzynek elek- niec roku! trycznych, zakup sprzętu do obsługi sieci wodo- ciągowej (samochody, traktory, wuko), a także Przez pierwsze dwa lata Spółka przynosi- poprawa infrastruktury nad zalewem nie tylko ła straty. Ogólnodostępne sprawozdania za lata dla turystów, ale przede wszystkim dla miesz- 2016 i 2017 pokazują prawie półmilionowe stra- kańców całej naszej gminy, by mogli czuć się ty. Pierwsze miesiące działania każdej firmy to bezpiecznie i chętnie korzystać z uroków Zale- inwestycje w sprzęt, Spółka dodatkowo musiała wu na Piaskach. utrzymać siebie i całą sieć bez wpływów za ra- chunki za wodę i kanalizację. Spółka z założenia nie powinna zarabiać, a wszystkie zarobione pieniądze inwestuje w po- Zastana sytuacja zarówno sieci wodocią- prawę jakości życia mieszkańców Gminy. gowej jak i terenu nad zalewem zmusiła Spół- kę do poniesienia dużych wydatków. Od swoje- Mamy nadzieję, że praca spółki na rzecz na- go powstania Likom wydał prawie 1 637 000 zł. szej gminy spełnia oczekiwania Mieszkańców!

19„Różaniec zachęcał nas do modlitwy. Pa- pież, który nigdy nie rozsta- wał się z różańcem jest dla– skarb, który trzeba odkryć” nas wzorem wytężonej mod- litwy. Co zrobić, by zbliżać się do Boga? Teraz gdy przeżywa- (Jan Paweł II) my październik na nowo od- nówmy naszą różańcową mod-Tak często zastanawiam cowej tajemnicy. Wspomniany litwę, sięgnijmy po paciorki ró-się: jak powinna wyglądać na- święty papież pisał: Różaniec żańca i zawierzając wstawien-sza modlitwa? Jak rozmawiać jest to modlitwa, którą bar- nictwu Maryi oddajmy się Bo-z Bogiem? Jak przedstawiać dzo ukochałem (…). Przedziwna gu. Podejmijmy wysiłek, od-swoje prośby, dziękczynie- w swej istocie i głębi (…). Oto wiedźmy nasz kościół para- Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018nia, uwielbienie? Tak wiele jest bowiem na kanwie słów Pozdro- fialny, przyjdźmy na wspól-modlitw, tylu świętych moż- wienia Anielskiego przesuwają ną modlitwę różańcową. Jeżelina wzywać na orędowników. się przed oczyma naszej duszy nie mamy takiej możliwości, toJest jednak modlitwa wyjąt- główne momenty z życia Jezu- może o innej porze dnia skie-kowa, wezwanie do Boga, któ- sa Chrystusa (…) jakbyśmy ob- rujmy przez przyczynę Maryire kierujemy przez Pośrednicz- cowali z Panem Jezusem przez modlitwę do Boga. Odkrywająckę, naocznego Świadka Bożych serce Jego Matki. Równocześ- skarb tej wyjątkowej modlitwymisteriów – Matkę Najświęt- nie zaś w te same dziesiątki ró- może uda się nam całą rodzi-szą. Tą modlitwą jest Różaniec żańca, serce nasze może wpro- ną rozważać tajemnice rados-Święty. Szczególnie w miesią- wadzić wszystkie sprawy, które ne, światła, bolesne czy chwa-cu październiku, winniśmy się składają się na życie człowieka, lebne. Różaniec łączy ludzi, takpochylić nad tą piękną modli- rodziny, narodu, Kościoła, ludz- jak paciorki koronki połączonetwą, która kultywowana jest kości.”1 są w całość. Odpowiedzmy naw kościele od pierwszych wie- Tak często wspominamy zaproszenie i uczmy się miłościków średniowiecza, a jak wie- świętego Jana Pawła II. On ca- w szkole Maryi.my, składa się z Pozdrowienia łym swoim życiem wzywał orę- ks. Konrad KoziołAnielskiego, wypowiedziane- downictwa Matki Najświętszej, 1 Jan Paweł II, Rzym 7 XI 1983go przez Archanioła Gabriela wmomencie Zwiastowania i słówKościoła, który określa wyjąt-kowość Maryi.Osobliwość Różańca wynikaz miłości. Odmawianie tej mod-litwy to przyglądanie się miło-ści i szerzenie jej w świecie.Nie ma ściślejszej więzi, jak ta,która łączy matkę z dzieckiem.Ta silna więź najpiękniej wyra-żona jest w Różańcu. To Maryjajest najbliżej swojego Syna, Je-zusa Chrystusa. Obecność Ma-ryi w najważniejszych momen-tach życia Zbawiciela otwie-ra nas na Boga, uczy pokory,a przede wszystkim zaufaniawobec Stwórcy. Jest wyrazemmiłości, która przyciąga innychdo Syna Bożego. To miłość wol-na od egoizmu, to miłość Koś-cioła, pragnąca jak najwięcejludzi przybliżyć do Mesjasza.Jan Paweł II w liście apo-stolskim „Rosarium VirginisMariae” podkreśla, że modlitwaróżańcowa ma charakter ma-ryjny, ale jest przede wszyst-kim modlitwą chrystocentrycz- „On mnie ocalił!” - wyznał Wacław Szacoń, ps. Czarny, Żołnierz Niezłomny, wskazując na różaniec,ną. Matka Boża swoją cichą który miał ze sobą w komunistycznym więzieniu. www.liszki.plobecnością zawsze wskazu-je na Jezusa. To On, Syn Boży,jest w centrum każdej różań-

20Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018 20 lat minęło jak jeden dzień… W ostatnią niedzielę września (30.09), mieszkańcy Ka- szowa mieli wiele powodów do radości. To właśnie w tym dniu odbyły się obchody parafialno-gminne 20-lecia para- fii Matki Bożej Różańcowej w Kaszowie, połączone z odpu- stem parafialnym i dożynkami wiejskimi. Uroczystości rozpoczęła skiego. Po zakończeniu sumy późnych godzin wieczornych. jubileuszowa Msza Święta pod odpustowej, zaproszeni go- Mieszkańcy Kaszowa przygo- przewodnictwem Księdza Ar- ście przeszli na tereny przy- towali dla gości poczęstunek cybiskupa Marka Jędraszew- kościelne, gdzie w rados- z grillem i domowymi wy- skiego, Metropolity Krakow- nej atmosferze świętowali do piekami, a dla dzieci zostaławww.liszki.pl

21utworzona specjalna strefa, cztówki. Składamy podzięko- i sponsorom, za wspólną or- Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018w której mogły one nieodpłat- wania ks. Jackowi Kasperczy- ganizację tego pięknego wy-nie korzystać z dmuchańców, kowi, wszystkim zaangażowa- darzenia.czy wymalować buzię. nym mieszkańcom Kaszowa SK W bardzo rozbudowanymprogramie artystycznym, pre-zentowanym na scenie obokkościoła, każdy mógł znaleźćcoś dla siebie. Występy za-inaugurowała Orkiestra Dę-ta KWK Janina wraz z chóremz parafii św. Barbary z Libią-ża. Swoją twórczość pokazałarównież Schola „Duchu Ogniu”z Rudy Śląskiej. Zaproszenigoście mogli podziwiać takżewiele rodzimych, kaszowskichtalentów. Na scenie pojawi-li się i pięknie zaprezentowa-li uczniowie ze szkół podsta-wowych nr 1 i nr 2, a takżepochodząca z Kaszowa Asia-Azzja Mądry & „Flare”. Naj-większym wydarzeniem tegowrześniowego wieczoru byłjednak występ legendarne-go zespołu „UNIVERSE”, któryzaprezentował swoje najwięk-sze przeboje, porywając przytym publiczność. Następnie,goście byli świadkami efek-townego pokazu sztucznychogni, po którym rozpoczęłasię zabawa taneczna z zespo-łem „Są Lepsi”. Podczas trwania obchodówzaproszeni goście mogli na-być pamiątkowe figurki, kopiefigury Matki Bożej Różańco-wej, a także specjalnie przy-gotowane na ten dzień po- www.liszki.pl

22 Portrety żołnierzy niepodległości Antoni SewiołekZiemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018 Kolejna fotografia, którą prezentujemy front. Dołączył do 31 c. k. Regimentu Artyle- w naszym mini-cyklu „Portrety żołnierzy nie- rii Polowej i wziął udział w walkach o odebra-www.liszki.pl podległości”, przedstawia patrona Szkoły Pod- nie Moskalom Lwowa. Gdy się to w końcu udało stawowej w Czułowie – Antoniego Sewiołka. Ta z dumą uczestniczył w defiladzie zwycięstwa. wybitna postać, znana doskonale mieszkańcom Następnie wraz z pułkiem ruszył na wschód, na Czułowa, wciąż niedostatecznie obecna jest Podole. w świadomości historycznej mieszkańców in- nych wsi Gminy Liszki. Zatem zaprezentujmy Pierwszy urlop, który otrzymał po roku po- ją pokrótce. bytu na froncie, spędził w rodzinnej wsi. Póź- niej walczył nad rzeką Zbrucz. W tym czasie Antoni Sewiołek urodził się w 1893 roku otrzymał awans na dowódcę działa. Po trakta- w Rybnej. Jego rodzice, Piotr i Katarzyna, by- cie brzeskim, gdy działania wojenne na froncie li rolnikami. Jako po- siadacze 9-morgowego wschodnim ustały, trafił gospodarstwa nie opły- do Włoch, w Alpy. Mógł wali w dostatki. Mło- się wówczas poszczycić dy Sewiołek nie widział posiadaniem trzech od- dla siebie perspektyw znaczeń bojowych: brą- w rodzinnej wsi i wzo- zowego medalu III kla- rem brata Karola po- sy, srebrnego medalu II stanowił szukać szczęś- klasy oraz Krzyża Ka- cia w mieście. Podczas rola. Wkrótce na jego dwuletniego pobytu piersi zawisło kolejne. w Krakowie uczył się zawodu piekarza u mi- W sierpniu 1918 ro- strza tego fachu Wójto- ku w wyniku przepro- wicza w Podgórzu. Po- wadzonego przez nie- południami uczęszczał przyjaciela ataku ga- na zajęcia do Szkoły zowego znalazł się Przemysłowej. w szpitalu. 24 września, po miesięcznej rekon- Niestety zatarg z walescencji pojechał na jednym z czeladników urlop do Rybnej. Mie- skłonił go do porzuce- siąc później znów był na nia warsztatu. Lepszej froncie. W tym czasie przyszłości postano- armia austro-węgierska wił szukać na Śląsku. rozpadała się. Służący Pracę znalazł w kopal- w niej Polacy z niecierp- ni węgla kamiennego liwością wyczekiwali na w Świętochłowicach. koniec wojny i spodzie- Ciągnęło go jednak na wane odrodzenie Ojczy- wieś. Gdy tylko uzbie- zny. rał odpowiednią ilość pieniędzy wykupił od Wystarawszy się o ojca kilka parcel oraz skierowanie do szpita- spłacił ciążące na nich długi. Nie stać go było la, Antoni Sewiołek sfał- jednak na porzucenie pracy w górnictwie. szował w dokumencie numer lazaretu, dzięki czemu znalazł się bliżej Wybuch I wojny światowej zniweczył do- kraju, w Klosterneuburgu. Wreszcie 1 listopada tychczasowe plany życiowe Antoniego Sewioł- 1918 roku z biało-czerwoną wstążką na czapce ka. W sierpniu 1914 roku został wcielony do 13 wojskowej ruszył do domu. pułku piechoty – słynnych „Krakowskich dzie- W Czułowie czekała na niego narzeczona - ci”. Szybko jednak został przeniesiony do ar- Aniela Burzyńska. Niedługo potem poprowadził tylerii. Służbę u królowej wojny rozpoczął od ją do ołtarza. Państwo Sewiołkowie zamieszkali nauki w szkole celowniczych w Hajmasker na w rodzinnej miejscowości Pani Młodej. Oprócz Węgrzech. Po jej ukończeniu otrzymał pierwszą uprawy roli, Antoni podjął pracę w kopalni wę- gwiazdkę podoficerską, którą zgodnie z prze- gla kamiennego w Tenczynku. pisami obowiązującymi w armii austro-węgier- Chęć poprawy losu rodziny skłonił naszego skiej nosił na kołnierzu1. bohatera do wyjazdu na Zachód. W 1922 roku zamieszkał z żoną i córką Katarzyną we Francji. Nie był dekownikiem. W maju 1915 ro- Oprócz pracy w kopalni węgla w Thiers prowa- ku zwrócił się do przełożonych o wysłanie na dził działalność oświatową w organizacji polo-

23nijnej. Wybuch Wielkiego Kryzysu w 1929 roku Niestety, na trop działalności Antonie- Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018i trudności na rynku pracy we Francji sprawi- go Sewiołka wpadli Niemcy. W nocy z 14 nały, że Sewiołkowie wrócili na ojcowiznę. W tym 15 lipca 1943 roku wachmistrz niemieckiejczasie mieli już trójkę dzieci. żandarmerii Otto Zeiss w towarzystwie gra- natowych policjantów z posterunku w Lisz- Po powrocie do kraju nasz bohater zaan- kach przybył, aby go aresztować. Zasłużonygażował się w działalność polityczną. Wstąpił ludowiec trafił do celi więzienia grodzkiegow szeregi jednoczącego się ruchu ludowego. w Liszkach. Słabo pilnowany mógł się kon-Był przewodniczącym koła Stronnictwa Ludo- taktować ze współpracownikami. Odmówiłwego w Czułowie. W drugiej połowie lat 30. za- jednak ucieczki. Obawiał się, że Niemcy wy-siadał w radzie Gminy Czernichów. Organizował wrą pomstę na rodzinie. 17 lipca 1943 ro-wiece i demonstracje antyrządowe oraz strajk ku Zeiss wyprowadził Antoniego Sewiołka wchłopski. pola między Liszkami i Piekarami. Tam go zastrzelił. Ciało spoczęło w polnym grobie, Konflikty wewnętrzne II Rzeczypospolitej z którego dzięki staraniom rodziny zostałoprzerwał wybuch kolejnej wojny światowej. Gdy po wojnie przeniesione na cmentarz parafial-ucichły strzały kampanii wrześniowej Sewiołek ny w Rybnej.przystąpił do pracy w ramach zakonspirowane-go Stronnictwa Ludowego „ROCh”. Należał tak- Adam Kowalikże do wojskowej organizacji ludowców - Stra-ży Chłopskiej „Chłostry”. Po przekształceniu jej 1 W cesarsko-królewskiej armii gwiazdki nosili za-w Bataliony Chłopskie, pełnił funkcje komen- równo podoficerowie jak i oficerowie, różniły siędanta BCh Rejonu Czernichów. Posługiwał się tylko kolorempseudonimem „Moluk”. Liceum w Piekarachoddaje hołd bohaterom 7 września w Liceum Ogólnokształcącym w Centrum Edu-kacyjnym „Radosna Nowina 2000” w Piekarach odbyła sięuroczysta inauguracja roku szkolnego 2018/19 połączonaz obchodami 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległo-ści. Patronat nad wydarzeniem objęli wojewoda małopolskiPiotr Ćwik oraz wójt Gminy Liszki Paweł Miś. Uroczystość rozpoczęła się od Mszy św., niejszy okres tego więzienia przypadł na cza- www.liszki.plktórą celebrował ks. prałat Józef Babicz, dłu- sy stalinizmu. W Mokotowie więziono i katowa-goletni proboszcz parafii pw. Niepokalanego no przeciwników władzy komunistycznej, tu-Serca NMP w Marcinkowicach koło Nowego Są- taj swoje życie stracili m.in. Witold Pilecki, Emilcza. Podczas Mszy św. uczniowie z klas pierw- Fieldorf „Nil”. Skazańców rozstrzeliwano na te-szych złożyli ślubowanie. Następnie zaprosze- renie więzienia, a ich szczątki chowano w nie-ni goście udali się do auli liceum, gdzie w dal- oznakowanych dołach na Służewie i przy murzeszej części obchodów krótkie słowo do zebra- Cmentarza Komunalnego w tzw. kwaterze „nanych wygłosili kolejno: ks. Paweł Rycyk CM, Łączce”. Szacunkowa liczba wykonanych wyro-dyrektor LO, ks. Kazimierz Stelmach, członek ków okresu stalinowskiego przewyższa dwa ty-Zarządu Fundacji im. Ks. Siemaszki oraz Ro- siące osiemset.berto Poretti, reprezentujący Fundację Praxe-dis ze Szwajcarii. Po wykładzie odbył się godzinny koncert Staszka Głowacza i Natalii Kruźlak. Ostatnim Następnie Jacek Pawłowicz, dyrektor Muze- punktem obchodów było poświęcenie i odsło-um Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycz- nięcie „Pól Pamięci 2018”. Projekt ten zostałnych PRL w Warszawie wygłosił wykład na te- zrealizowany jako szkolne wotum z okazji 100.mat więzienia na warszawskim Mokotowie. Za- rocznicy odbudowy Państwa Polskiego. Jegokład karny wybudowany w czasach carskich, założeniem było stworzenie ozdobnego rega-swoją niesławę zdobył w czasie II wojny świa- łu, w którym w kapsułach, zgromadzona zosta-towej, kiedy przez jego mury przewinął się ła ziemia z ważnych dla historii Polski miejsckwiat polskiego podziemia. Jednak najciem- z kraju i zagranicy.

24 Z dziejów lisieckiej piłki nożnejZiemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018 LZS Liszczanka ok. 1959 r. Od lewej stoją: Kazimierz Kosycarz, Marian Kowalik, Witold Kozaczka, NN, Jan Kowalik, Józef Wlazło, Józef Kowalik; siedzą: Józef Kowalik, Stanisław Sobesto, Stanisław Matysik, Józef (Jan) Steczko.www.liszki.pl Z okazji 70-tej rocznicy powstania LKS w Garbarni Kraków. Także on namawiał nas do zało- Liszczanka poprosiliśmy wieloletniego za- żenia drużyny i został naszym pierwszym trenerem. wodnika i działacza klubu Pana Józefa Wla- zło, o podzielenie się wspomnieniami. Boisko, za zgodą sołtysa, urządziliśmy na wschód od obecnego, bliżej drogi cholerzyńskiej, Jak wyglądał początek pańskiego zaangażo- na działce wiejskiej. Inaczej niż obecnie bramki wania w działalność LZS Liszczanka? stały na osi północ-południe. Właściwie były to same słupki, które załatwił nam Stanisław Stecz- - Gdy w 1956 roku skończyłem szkołę pod- ko, wówczas wiceprezes GS-u. Niestety, nie mie- stawową, zaczęliśmy z kolegami zastanawiać się liśmy odpowiednich belek na poprzeczki, dlatego nad założeniem drużyny. Namawiał nas do tego dowiązywaliśmy do słupków taśmę. Na począt- Stanisław Steczko. ku dzieliliśmy się na drużyny według miejsca za- mieszkania: od rynku do góry i od rynku na dół. - To ważna postać w historii Liszczanki... Można powiedzieć, że był organizatorem klu- Kombinowaliśmy jak zdobyć buty. Nie mieli- bu, a później jego pierwszym prezesem. Miał śmy pieniędzy, a marzyły nam się korki, bo chcie- zmysł organizatorski, a jako kawaler dyspono- liśmy być prawdziwymi piłkarzami. Steczko napi- wał wolnym czasem. Działalność sportową bar- sał dla nas pismo-prośbę i z nim jeździliśmy do dzo zresztą lubił. Wisły i Cracovii. Dostaliśmy tam po kilka par sta- - Nie była to pierwsza tego typu inicjatywa rych butów, w których ich zawodnicy nie chcie- w Liszkach. li już grać. Czasem na piętrze budynku Urzędu Przed rokiem 1950 grupa chłopców, w tym Gminy organizowaliśmy zabawy, by zarobić pa- moi starsi bracia, skrzyknęła się i co pewien czas rę groszy. Później dużo sprzętu dostawaliśmy od grali z kimś mecz. W ich gronie byli m.in. dwaj powiatowej rady LZS. mieszkający w Liszkach mnikowianie - bracia Pa- włowscy. Jeden z nich stał na bramce. Pamiętam - „Liszczanka” to nie pierwsza nazwa klubu. mecz zorganizowany w Kryspinowie, na Skale, Nie wracam do końca lat 40-tych, bo nie pa- z okazji uroczystości 1-majowych w 1952 lub miętam pierwszej rejestracji. My posługiwaliśmy 1953 roku. Kryspinów wygrał wtedy 3-1. To był się nazwą Ludowy Zespół Sportowy Wicher. Póź- pierwszy mecz jaki w ogóle oglądałem. niej, gdy graliśmy w tzw. lidze wiejskiej i prze- - Ale wróćmy do drugiej połowy lat 50-tych... grywaliśmy kolejne mecze: z Czernichowem, Pie- W Liszkach, w kamienicy naprzeciw kościo- karami, Kryspinowem, wymyśliliśmy, że jak się ła, mieszkał Mieczysław Maniek. Za młodu grywał nazwiemy jakoś tak ostro, to będą się nas bać.

25[Śmiech] I zmieniliśmy nazwę na Grom Liszki. wym Nadwiślanem i z III-ligowym Świtem Krze- Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018Tak było tylko przez chwilę. Później starsi kibi- szowice. Z późniejszych już lat dobrze zapamię-ce namawiali nas, żebyśmy nazwali się bardziej tałem mecz w Skawinie ze Skawinką. Przez ca-swojsko i stąd wzięła się Liszczanka. ły czas utrzymywał się remis i w ostatniej chwi- li grający wówczas w Skawince Marian Kowalik - Barwy przez cały czas były czerwono-biało- strzelił mi zwycięską bramkę głową. Dosłownieniebieskie? wybił mi ją z rąk. Przez jakiś czas podawaliśmy w ankiecie brą- - Pierwszym trenerem był Mieczysław Maniek.zowo-białe. A kto po nim? - Czym jeździliście na mecze? Potem sami sobie byliśmy trenerami. Schodzi- Gdy trzeba było jechać gdzieś dalej, np. do liśmy się na boisku i ćwiczyliśmy. Kolejny trenerWołowic czy do Olszanicy, to prezes Steczko za- pracował z drużyną dopiero w klasie A.łatwiał dla nas transport w GS-ie. Tam mieli ko-nie i plafon, taki wóz czterokołowy do rozwoże- - Jak długo występował Pan w barwach Lisz-nia towaru po sklepach. Deski położone na bur- czanki?tach zastępowały nam ławki. Woźnicą był staryStachowski. Natomiast do bliższych miejscowo- W październiku 1962 roku poszedłem do woj-ści jeździliśmy na rowerach. ska i zostałem bramkarzem drużyny piłki ręcz- - Pierwsze mecze graliście w ramach wspo- nej Wawelu Kraków, W Liszczance grywałemmnianej ligi wiejskiej. wówczas tylko podczas przepustek. Po powrocie Drużyny z innych wsi występowały w lidze do cywila grałem jeszcze do roku 1974. Późniejwiejskiej i rozgrywały mecze według terminarza. przez 10 lat okazjonalnie kopałem piłkę w oldbo-By móc grać z nimi my także przyłączyliśmy się jach Wisły Kraków. Dodam, że w początkowymdo tej ligi. Z drużyn, z którymi wówczas rywali- okresie gry w Liszczance, przez chwilę równole-zowaliśmy najbardziej oddalona była Olszanica. gle trenowałem w juniorach Cracovii.Z bliższych mogę wymienić: Wołowice, Czerni-chów, Kryspinów, Piekary, Ściejowice. - Był Pan nie tylko zawodnikiem, ale tak- - A Jeziorzany? że działaczem i wychowawcą piłkarzy, którzy na Wisła Jeziorzany grała już wtedy w klasie C. przełomie XX i XXI wieku stanowili trzon Lisz- - Kiedy boisko trafiło na obecne miejsce? czanki, a nawet zasilili drużyny grające w wyż- Urządziliśmy je w 1958 roku. Abyśmy mogli szych ligach.uczestniczyć w rozgrywkach ligi wiejskiej (Cw),nasze boisko musiało spełniać pewne wymaga- Od początku gry w lidze wiejskiej aż do chwi-nia. Na tym poziomie graliśmy krótko, coś dwa li powołania mnie do wojska pełniłem funkcjęlata. Na pewno w 1960 roku występowaliśmy już kierownika drużyny. Około 1985 roku założyłemw klasie C. Prowadził ją KOZPN [Krakowski Okrę- drużynę juniorów. Grali w niej chłopcy urodzenigowy Związek Piłki Nożnej] według wszelkich re- w latach 70-tych, m.in.: Wojciech Kowalik, Bo-guł i przepisów z sędziami. Bo na meczach ligi gusław Moniak, Krzysztof Sotwin, Kazimierz Ba-wiejskiej arbitra losowano spośród dwóch przed- licki, Robert Klita, Stanisław Baran. Klub nie da-stawicieli obu drużyn. Do klasy C należało się za- wał na to żadnych pieniędzy. Używaliśmy nato-pisać. Wnosiło się opłatę i zdjęcia zawodników do miast starych klubowych koszulek. Skurczone pokarty piłkarza. wielokrotnym praniu, pasowały akurat na mło- - Czy zapamiętał pan jakieś mecze z tego pio- dych chłopaków. Mogło mi się to udać, tylko dla-nierskiego okresu? tego, że w tym czasie byłem przewodniczącym Na pewno bardzo ciekawe były mecze o Pu- związku zawodowego. Przy okazji organizowaniachar Polski, bo wygrywaliśmy czasem z druży- spartakiad dla pracowników kupowałem dla mo-nami grającymi dużo wyżej od nas. Na przykład ich juniorów sprzęt sportowy. Miałem do dyspo-4-0 pokonaliśmy rezerwę Wisły, występującą zycji służbowy samochód, Nysę z dwoma długi-wówczas w III lidze. Wygraliśmy także z A-klaso- mi siedzeniami po bokach. Woziłem nim chłop- ców na zawody. Obecnie jestem przewodniczą- cym Komisji Rewizyjnej Klubu. Rozmawiał Adam KowalikTurniej orlikóww Jeziorzanach W niedzielę, 30 września, Wisła Jeziorzany Epizod meczu Wisła Jeziorzany - Iskra Krzęcin www.liszki.plzorganizowała turniej Orlików. Na klubowymboisku gościły drużyny: TKS Skawinka, PKS Mi-lenium Skawina, LKS Borkowianka Borek Szla-checki, RKS Iskra Krzęcin oraz dziewczęcy ze-spół MTS Piast Skawina. Najlepszymi umiejęt-nościami piłkarskimi wykazały się dziewczętaz Piasta. Pokonały wszystkich rywali.

26Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018 Tańczyli w Gdańsku W dniach 15-16 września cja Siejka oraz Gabriela Dyjach byle jakim, bo Pendolino, z dru- na Stadionie Energa w Gdań- i Antoni Kapusta zajęli I miej- giej niesamowite wrażenie zro- sku odbył się IV Ogólnopol- sce w swoich kategoriach wie- bił na wszystkich Stadion Ener- ski Turniej Tańców Polskich „O kowych. ga w Gdańsku, a po trzecie naj- Bursztynowy Żagiel”, w trak- ważniejsze, tak jak już wspo- cie którego wystąpiły pary Ze- Wyjazd do Gdańska był dla mnieliśmy dwie nasze pary sta- społu Pieśni i Tańca „Ziemia Li- naszych tancerzy niezwykłym nęły na podium i wróciły do Li- siecka”. Wróciliśmy z sukcesa- przeżyciem. Z jednej strony dla szek ze statuetkami - Burszty- mi – Franciszek Brzeziński i Łu- niektórych osób była to pierw- nowy Żagiel. sza podróż pociągiem i to niewww.liszki.pl

27 W trakcie turnieju organiza- Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018torzy zaplanowali dla uczestni-ków różne atrakcje: po pierw-sze tancerze przebierali sięw szatniach, w których prze-bierają się przed meczem za-wodnicy, po drugie przygoto-wana była dla wszystkich tzw.sala chillout w której możnabyło odpocząć i pograć w gry,po trzecie po obiedzie przed fi-nałami wzięliśmy udział w zwie-dzaniu stadionu z przewodni-kiem a wieczorem na tancerzyczekała godzinna integracyjnazabawa w Playground Arena. Wróciliśmy do domu z wie-loma pozytywnymi emocjamii nową porcją energii do dal-szych ćwiczeń na sali. Anna Kruczek ZIEMIA LISIECKA Opinie i poglądy prezentowane w publikacjach są opinia- www.liszki.pl Magazyn Gminy Liszki, mi i poglądami autorów publikacji i nie można ich uważać za Nakład 2000 egzemplarzy stanowisko Redakcji. Za treść ogłoszeń i reklam Redakcja nie odpowiada. Autorzy treści, w tym zleceniodawcy reklam Redaktor naczelny: i ogłoszeń naruszający prawo lub prawem chronione dobra Agnieszka Pyla osób trzecich powinni się liczyć z odpowiedzialność karną Redaktor lub cywilną. Redakcja ma prawo odmówić publikacji takich treści. Stanisław Kozioł (SK) Adres Redakcji: Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytułów, podtytułów i poprawek stylistycznych oraz Urząd Gminy w Liszkach, odrzucania nadesłanych materiałów bez podania przyczyny. Liszki 230, 32-060 Liszkitel. 12 280 62 44, faks: 12 280 62 52 Materiałów niezamówionych Redakcja nie zwraca. Poprzez przekazanie materiału do publikacji przekazujący www.liszki.pl oświadcza, że jest jego autorem lub posiada zgodę autora na Na okładce: jego publikację. Przedruk gazety w całości lub fragmentach Wincenty Wąsik bez zgody Redakcji wzbroniony. Wydawca: Gmina Liszki, [email protected] Druk: Vega-druk, Cholerzyn 280

Otwarcie nowo wybudowanej szkoły w Morawicy28 Ziemia Lisiecka – wrzesień – listopad 2018 www.liszki.pl