วิทยาศาสตร์ ม.ต้น พว21001

96 เราสามารถหาดาวเหนอื ไดอ ยางไร ดาวเหนอื (Polaris หรือ Cynosura) เปนดาวฤกษท ี่สวางท่ีสดุ ในกลมุ ดาวหมเี ลก็ และอยู ใกลกับขวั้ ฟา เหนอื จงึ ปรากฏเสมือนอยนู ง่ิ กบั ทีบ่ นทองฟาการทดี่ าวเหนอื อยใู นทิศทางทเี่ กอื บจะ เปนทิศทางเดยี วกับแกนหมุนของโลกดาวฤกษด วงอ่ืน ๆ จึงดูเหมือนเคล่อื นทีว่ นเปนวงกลมรอบ ดาวเหนือ เราสามารถหาตาํ แหนงดาวเหนือไดโ ดยใชวิธีการหลักๆ 2 วธิ ีไดแก 1. การหาดาวเหนอื ดว ยทิศและตําแหนง ละตจิ ดู - ถา ผูสงั เกตุท่ีอยบู นเสน ศูนยสตู ร จะเหน็ ดาวเหนืออยบู นขอบฟาดา นทิศเหนือพอดี - ถา ผูสังเกตทุ ีอ่ ยตู าํ่ กวาเสน ศูนยส ูตร หรอื ซีกโลกใตดาวเหนอื จะหายลับจากขอบฟา ดา นทศิ เหนือไป - ถาผูสงั เกตุทอ่ี ยเู หนือเสนศูนยสตู ร หรือซีกโลกเหนือจะเห็นดาวเหนอื อยสู งู จากขา มฟา ดา นทิศเหนือ มีคามมุ เดียวกับคาละติจูดของผสู ังเกตุ เชน ผูสงั เกตอยใู นประเทศไทยท่ี ละตจิ ดู 15 องศาเหนอื (โดยเฉลี่ย) ดาวเหนอื จะอยูสูง จากขอบฟาดานทศิ เหนอื 15 องศาเชน กัน 2. การหาดาวเหนือโดยใชกลุม ดาว - ดจู าก กลุมดาวหมีใหญ (Ursa major) หรือท่ีคนไทยเราเรียกวา กลุมดาวจระเขกลุม ดาวนี้มดี าวสวา งเจ็ดดวงเรียงตัวเปนรูปกระบวยตักน้ํา ดาวสองดวงแรกของกระบวย ตักน้ําจะชี้ไปยังดาวเหนือเสมอไมวาทรงกลมทองฟาจะหมุนไปอยางไรก็ตาม ดาวเหนอื จะอยูหา งออกไป 4 เทาของระยะทางระหวา งดาวสองดวงแรกเสมอ

97 - ถากลุมดาวหมีใหญเพิ่งตกไป หรือยังไมข้ึนมาเราก็สามารถมองหาทิศเหนืออยาง คราว ๆ ไดโดยอาศัย “กลุมดาวคางคาว” (Cassiopeia) กลุมดาวคางคาวประกอบดวย ดาวสวาง 5 ดวง เรียงเปนรูปตัว “M” หรือ “W” ควํ่ากลุมดาวคางคาวจะอยูในทิศตรงขามกับ กลมุ ดาวหมใี หญเสมอ กลุม ดาวคางคาว (Cassiopeia) ดาวเหนอื กลุม ดาวหมเี ลก็ (ursa minor) - ใช “กลุมดาวนายพราน” (Orion) ในการนําทางไดอยางคราวๆเพราะกลุมดาว นายพรานจะหันหัวเขาหาดาวเหนือเสมอนอกจากน้ันกลุมดาวนายพรานยังตั้งอยูบน เสน ศูนยสตู รฟาน่ันหมายความวากลุมดาวนายพรานจะขึ้น-ตกในแนวทิศตะวันออก- ตะวนั ตกเสมอ

98 ดาวฤกษมปี ระโยชนใ นการดําเนนิ ชวี ิตอยา งไร คนเรามีความผูกพันกับดวงดาวตางๆ บนทองฟามาตั้งแตสมัยโบราณจนถึงปจจุบัน เพราะคนเราใชชวี ติ ประจาํ วันเกี่ยวของกับดวงดาวเชนประ โยชนในการหาทิศทาง บอกเวลาบอก ฤดูกาล การกําหนดวันนักขัตฤกษและสะดวกในการศึกษาวัตถุทองฟาท่ีโคจรแปลกปลอมเขามา เชน ดาวหาง ดาวเคราะหนอ ย อกุ กาบาต

99 บทท่ี 14 อาชีพชางไฟฟา อาชพี ชางไฟฟา เปน อาชพี ที่มลี กั ษณะอยา งไร อาชีพ ชางไฟฟา คือ อาชีพท่ีเก่ียวของกับระบบไฟฟา เชน การติดตั้งสายไฟฟา เดินสาย สายไฟภายในบา น การแกป ญหาขอขดั ขอ งของระบบไฟ การติดตง้ั เครือ่ งใชไ ฟฟา และอน่ื ๆ ศพั ทค วรรทู ีเ่ กี่ยวของกับการประกอบอาชพี ชางไฟฟา มีอะไรบาง โดยจะรับพลังงานดวยหลักการเหน่ียวนําทางอาํ นาจแมเ หลก็ ไฟฟา จากขดลวดปฐมภูมิ ไปสโู หลดน้ันก็คอื ดานจา ยไฟออกของหมอแปลงไฟฟา กําลงั ไฟฟา (electric power) อตั ราการผลิตหรอื ใชพ ลงั งานทางทาวงไฟฟาในหน่งึ หนว ยเวลา วัตต (watt) หนว ยวดั กาํ ลังไฟฟา (W )เชน หลอดไฟ 1,000 วตั ต เครือ่ งปงขนมปง 1,000 วัตต กโิ ลวตั ต (kilowatt) หนวยกําลังไฟฟาทมี่ ีคา เทากบั 1,000 วัตต เราใชตวั ยอ วา KW กิโลวัตต – ชั่วโมง (kilowatt – hour) หนวยวัดการใชกําลังไฟฟาในเวลา 1 ชั่วโมง (KWH) พลังงานไฟฟาตามบานจะวัดคาออกจากเคร่ืองวัดพลังงาน (หรือท่ีเราเรียกกันวาหมอ มิเตอร) มหี นวยเปน กิโลวัตต – ชว่ั โมง หรือท่ีเรียกกันวา ยูนิต (unit) แลวคิดราคาไฟฟาที่เราตอง จา ยเทา กับ จาํ นวนยูนิตท่ีเราตอ งใชค ูณดว ยราคาไฟฟาตอหน่ึงยูนิต ไฟฟากระแสสลบั (alternating current) ระบบไฟฟา ที่ทิศทางการว่ิงของอิเล็กตรอนมี การสลับไปมาตลอดเวลา ใชสัญลักษณ AC และมักนิยมใชเปนระบบไฟฟาตามบาน อาคาร โรงงานทวั่ ๆ ไป ไฟฟากระแสตรง (direct current) ระบบไฟฟาท่ีอิเล็กตรอนมีการว่ิงไปทางเดียวกัน ตลอดเวลาและตอ เนอ่ื งกัน มักจะพบวาใชกันอยูท่ัวๆ ไป ก็คือ เคร่ืองชารจแบตเตอร่ี ถานไฟฉาย แบตเตอรีร่ ถยนตเปน ตน ใชส ัญลกั ษณ DC วงจรไฟฟา (circuit) ทางเดินไฟฟา ท่ตี อ ถงึ กันและไฟฟา ไหลผานไดด ี วงจรอนุกรมหรือวงจรอันดับ (series circuit) วงจรไฟฟาที่มีทางเดินไฟฟาไดเพียงทางเดียวจาก แหลง จายไฟฟา ผานวงจรไฟฟาไปครบวงจรอีกขว้ั ของแหลง จา ยไฟ

100 วงจรขนาน (parallel circuit) วงจรไฟฟาทีม่ ีทางเดินไฟฟา ของกระแสไฟฟาผา นไดมากกวา 1 ทางเดนิ ข้นึ ไป และจะมอี ปุ กรณเชนพวกเตาเสียบหลอดไฟตอขนานกัน และขอดีของวงจรก็คือถา อุปกรณตวั หนึ่งตัวใดไมทาํ งาน ขดั ขอ งหรือเสยี ขน้ึ มา อุปกรณใ นวงจรขนานตวั อ่นื ๆ ยังคงทาํ งานได วงจรเปด (open circuit) สภาวการณท ท่ี างเดินไฟฟาเกิดขาดวงจร กระแสไฟฟาไหลไมได วงจรลัด (short circuit) สภาวการณท่ีเกิดมีการลัดวงจรทางเดินของกระแสไฟฟาอัน เน่ืองมาจากรอยตอของสายตางๆ พลาดถึงกัน มีกระแสไฟฟาร่ัวตอถึงกัน เปนตน แอมแปร (ampere) หนวยการวดั คาอัตราการไหลของไฟฟาท่ผี า นตวั นําใชสัญลักษณ A หรือ amp แทน เฮริ ต ซ (hertz) หนว ยความถมี่ คี าเปน รอบตอ ใชสญั ลักษณ Hz โอหม (ohm) หนว ยความตานทานทางไฟฟา ใชสญั ลกั ษณ Ω กฎของโอหม (Ohm’s law) กฎท่ีวา ดว ยความสมั พนั ธร ะหวา งแรงดันกระแส และความ ตานทานในวงจรไฟฟา กฎนก้ี ลา ววา คากระแสไฟฟา (I) จะเปน สดั สวนโดยตรงกบั คา แรงดนั ไฟฟา (E) และเปน สดั สวนผกผนั กบั คาความตานทาน (R) I=E/R โวลต (volt) หนว ยวัดแรงดันไฟฟา แรงดนั ไฟฟาหรอื แรงดนั ที่ทาํ ใหเ กิดมีการเคลอื่ นท่ขี อง อิเล็กตรอนภายในตัวนําไฟฟา เราใชตวั ยอแทนแรงดันไฟฟาดวย V, E หรอื EMF แอมมเิ ตอร (ammeter) เปน เครือ่ งวัดทางไฟฟาชนิดหน่งึ ใชว ัดคา กระแสไฟฟาท่ไี หลใน วงจรท่ีเราตอ งการวัด โอหม มิเตอร (ohm meter) เปน เครอื่ งวัดทางไฟฟา ชนิดหนงึ่ ใชว ัดคา ความตานทาน ไฟฟาเวลาใชจะตอ งไมม กี ารจา ยไฟจากแหลง จา ยไฟใดในวงจรไฟฟา น้ัน โวลตมิเตอร (volt meter) เปน เครอ่ื งมือวดั ทางไฟฟาชนดิ หนงึ่ ใชว ัดคาแรงดันไฟฟา มัลตมิ เิ ตอร (multimeter) เปนเครื่องมือวดั ทางไฟฟา ชนิดหนึง่ ที่สามารถวัดคาแรงดัน กระแสและความตานทานไดใ นเคร่อื งวัดตัวเดียวกัน National Electric Code เปนหนังสือคมู ือรวบรวมขอแนะนาํ และกฎขอ บงั คับในการ ติดตงั้ อุปกรณไฟฟาใหม คี วามปลอดภัย

101 สวติ ซอตั โนมัตหิ รือเซอรก ติ เบรกเกอร (circuit breaker) เปน อุปกรณปอ งกันทใ่ี ชจ ํากดั กระแสไฟฟา สูงสุดในวงจรเมือ่ กระแสเกนิ คาจาํ กัดเซอรก ติ เบรกเกอรจะเปด วงจรไมใหก ระแสไฟฟา ไหลสูวงจรอกี จนกวาจะกดปมุ ทํางานใหม หมอแปลง (transformer) เปน อปุ กรณท ี่ใชเปล่ยี นแรงดนั ไฟฟา ใหสูงขน้ึ หรอื ตํ่าลง เพื่อใหตรงกับแรงดันที่ใชกบั อปุ กรณไฟฟาตางๆ เฟส (phase) เปน ชนิดของระบบไฟฟา ทใี่ ชม ีทัง้ ระบบ 1 เฟส 2 สาย แล 3 เฟส 4 สาย อุปกรณไ ฟฟา 1 เฟส 2 สาย จะใชตามบา นท่อี ยูอาศัย สว นระบบไฟฟา 3 เฟส 4 สาย นยิ มใชก ับ ธรุ กจิ ใหญกับโรงงานอุตสาหกรรม การออกแบบเดนิ สายไฟฟา ในบา นควรคํานึงถงึ อะไรบาง หลักการปฏบิ ตั ิงานเกย่ี วกบั การเดนิ สายไฟฟาและตอ สายไฟฟาในบา น หลักการปฏิบัติงานเก่ียวกับการเดินสายไฟฟาและตอสายไฟฟาในบาน การปฏิบัติงาน เก่ยี วกับงานเดินสายไฟฟาภายในอาคารหรือบา นเรอื น ควรคาํ นงึ ถึงสิง่ ตอ ไปน้ี - ความปลอดภัย ตองรจู กั เลือกใชส ายไฟฟา ใหถูกตอ งกับชนิดของอุปกรณไฟฟา - ความประหยัด ตองเผื่อระยะขนาดความยาวสายไดถูกตอง จัดวางอุปกรณ เหมาะสม รจู ักเลอื กใชอุปกรณไ ฟฟาที่มีคุณภาพ และราคาไมแพง - ความเปนระเบียบเรียบรอย ตองเดินสายไฟฟาใหเรียบรอยสวยงาม โดยติดต้ัง อุปกรณ และเขาหัวสายใหเปน ระเบียบ - ความเหมาะสม ตองติดต้ังอุปกรณไฟฟาใหเหมาะสมกับตําแหนง และตรงกับ ความ ตอ งการของผใู ช ทั้งควรเผ่อื ขนาดสายใหโ ตเพอ่ื การใชไฟฟา เพิม่ เติมในอนาคต สญั ญาณอนั ตรายและขอควรระวังเกย่ี วกบั การตอ สายไฟฟา และการใชไ ฟฟาในบานมอี ะไรบา ง ในการเดินสายไฟฟาภายในบาน ถาตอสายไมแนนหรือใชสายไฟฟาผิดขนาด อาจจะเกดิ การ ชํารุดหรือร่ัวได ในกรณีที่สายร่ัวหรือตอไมแนนมักจะเกิดไฟช็อตเปนคร้ังคราวจะ ทําใหหลอดไฟฟาในบา นกะพรบิ และฟว สข าดบอ ย ๆ ถาไมแ กไขขอ บกพรอ งอาจเกิดไฟไหมได

102 1. ขอควรระวงั เกยี่ วกบั ปลกั๊ ไฟฟาการใชเ ครอื่ งใชไฟฟา หรอื การตอสายไฟใชช่ัวคราว ตองใชป ล๊ักไฟฟาทกุ ครั้งมขี อควรระวัง ดงั นี้ 1.1 อยาใชก ารดึงสายไฟทีป่ ลก๊ั ตวั ผู เมอ่ื ตองการถอดปลก๊ั 1.2 เวลาตอ สายในปล๊กั ตองตรวจสอบใหดอี ยาใหสายไฟสมั ผสั กันเปน อันขาด 1.3 ขนั สกรูใหตะปูควงใหแนน ปอ งกันสายหลุด 2. ขอ ควรระวงั ในการใชห ลอดไฟฟา 2.1 ไมค วรใหหลอดไฟถกู กระทบกระเทือนบอยและไมควรเปด ไฟท้ิงไวตลอดคนื เพราะอาจทําใหไสห ลอดขาดได 2.2 หลอดไฟฟา ทีไ่ สห ลอดขาด ควรรีบเปล่ียนหลอดใหม 2.3 ถา หลอดเรอื งแสงแตก ไมค วรเขา ใกล เพราะสารและกาซที่บรรจุอยใู นหลอด เปน อันตรายตอ สุขภาพ อุปกรณในการประกอบอาชพี ชา งไฟฟาควรใชอะไรบา งและอปุ กรณน น้ั ใชทาํ อะไร อุปกรณทใ่ี ชในงานไฟฟา มหี ลายชนดิ ทช่ี างไฟฟาควรตอ งรจู ักและลกั ษณะการใชง านไดแก คอ นเดนิ สายไฟ ใชสาํ หรับตอกตะปูยดึ เขม็ ขัดรดั สายไฟฟามลี กั ษณะเหมอื นคอ นตเี หล็ก แตม ีขนาดเล็กกวา คอ นชา งไม ใชต อกตะปูหรอื หรือตอกเหล็กนํา ใชง ัดหรือรือ้ แปน ไม คีมรวม จะใชสวนปากคีมบีบหรือจับงาน มีคมตัดดานขางสามารถตัดสายไฟฟาที่มี ขนาดใหญไ ด คมี ตัด ใชสําหรบั ตัดสายไฟฟา มีปากคีบคมบางชนิดใชส าํ หรับปอกสายไฟไดด ว ย คีมปากแหลม ใชสําหรับงานท่ีไมตองใชแรงงานมากและพื้นที่ทํางานแคบ ดามคีมจะ หมุ ดว ยฉนวนไฟฟา เรียกอยางหนึ่งวา คมี ปากจ้งิ จก หรอื คีมปากยาว มีดปอกสาย ใชค วนั่ หรือปอกสายไฟฟา อาจใชค ัตเตอรแทนได ไขควงแฉก ใชก ับหัวสกรูหรอื ตะปูเกลยี วทท่ี าํ รองไขวกันเปน สแ่ี ฉก ไขควงแบน ใชไขสกรูทีเ่ ปนรองทางยาวเวลาใชใ หส งั เกต ความหนาและความกวางของ ปลายไขควง ใหพ อดกี บั รองหวั สกรู

103 สวา นเจาะปนู ใชเ จาะปูน ขนาดจะใหญและมีกําลังมาก การใชเวลาเจาะปูนตองปรับ ไปตาํ แหนงเจาะปูน สวานจะเจาะโดยใชร ะบบกระแทก ดอกสวานตอ งใชดอกเจาะปูนเทา นน้ั สวา นใชแบตเตอรี่ เปน สวานทใี่ ชแบตเตอร่ี เคล่ือนยายสะดวก ไมตองเสียบปลั๊ก จะใช กบั หัวขันสกรแู บบสีแ่ ฉกเพือ่ ขนั ยึดตะปูเกลียว สวานเจาะไม ใชเจาะไมแบงเปนตัวสวานและดอกสวาน ขนาดจะมีขนาดเล็ก ใชก าํ ลังไฟฟา ไมม าก ดอกใชช นิดเจาะไม หรอื เหล็ก มัลติมิเตอร เปนเครื่องวัดไฟฟาอเนกประสงค สามารถวัดไดทั้งแรงดันไฟฟา กระแสไฟฟา ความตานทานท้งั ไฟฟากระแสตรงและสลับ ในงานติดต้ังไฟฟา จะใชมัลติมิเตอรใน การตรวจเช็คการลัดวงจร สายขาดหรอื หลอดขาด บกั เตา ใชส าํ หรบั ตีเสน กอนตอกตะปูเดนิ สายไฟฟาลักษณะเปนกลองใสดายสี เวลาใช ดงึ เสนดายข้ึนแลวปลอย เสน ดา ยจะตกกระทบกับพื้นเกดิ เปนรอยเสน เลื่อยตดั เหลก็ ใชตัดทอ ที่เปน โลหะ หรอื ทอพลาสตกิ บันไดอลูมิเนียม มีขนาดเบาเคลื่อนยายงาย ใชปนท่ีสูงสําหรับเดินสายหรือติดต้ัง อุปกรณไ ฟฟา เหล็กนําศูนย ใชสาํ หรบั ตอกทําจุด เพื่อใชสวานเจาะ หรือทําเครื่องหมาย หรือใชตอก นาํ ผนังคอนกรีตกอ นตอกเขม็ ขดั รดั สาย แตถา เปน ผนงั ไมก็ไมจ าํ เปน ตอ งตอกนาํ ไขควงทดสอบไฟ ใชตรวจสอบกระแสไฟฟา มีลกั ษณะเหมอื นไขควงปากแบนแตมีการ เชอ่ื มตอ กับหลอดไฟฟา ดานในปลายไขควงจะแบน ขนาดเล็กใชข ันข้วั บัลลาสต หรือลูกเตาตอสาย ไดดวย ตลับเมตร ใชว ดั ระยะ เพอ่ื ประมาณสายไฟฟา มีหลายขนาดเชน2,3 หรือ 5 เมตร ฟุตเหล็ก ใชรวมกบั ดินสอในการขดี เสนระยะสน้ั ๆในการเดนิ สายไฟฟา เราสามารถนําความรเู กี่ยวกบั อาชพี ชางไฟฟา ไปประโยชนในดา นใดบา ง 1. งานไฟฟาใชในการสรางเคร่ืองมือ เคร่ืองใชตาง ๆ ท่ีใหพลังงานความรอน พลังงานแสง สวาง พลงั งานกล ที่มคี วามจําเปนตอ การดาํ รงชวี ติ ของมนษุ ยเชน เครอ่ื งทํานาํ้ อุน เครื่องปรับอากาศ หลอดฟลอู อเรสเซนต ลิฟต เปนตน

104 2. งานไฟฟาชวยพัฒนาระบบส่ือสาร คมนาคน เชน วิทยุ โทรทัศน โทรศัพท รถไฟฟา เปน ตน 3. งานไฟฟา ชว ยพฒั นาระบบการผลติ สนิ คาของโรงงานอุตสาหกรรม 4. ชวยใหสามารถใชเ ครื่องมือ เคร่ืองใชท ีเ่ กี่ยวของกับงานไฟฟา ไดอ ยา งถูกตอ ง 5. เขาใจคุณสมบัตขิ องวัสดุของอปุ กรณทเี่ กย่ี วของกับงานไฟฟา 6. สามารถซอมแซมอุปกรณไฟฟา ไดเองชวยทําใหเกิดความประหยัด ทําใหยืดอายุการใช งานของเครอื่ งมือ เคร่อื งใช บกพรองของอุปกรณ 7. หากพัฒนาฝมือและความรูจนเกิดความชํานาญ สามารถเพ่ิมรายไดใหกับตนเอง ประกอบเปนอาชีพเสริม หรืออาชีพหลกั ได

105 กจิ กรรมทา ยเลม กิจกรรมท่ี 1 เร่ือง ทักษะทางวิทยาศาสตร กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร และโครงงานทางวิทยาศาสตร เวลาท่ใี ชในการจัดกิจกรรม 60 นาที ส่อื การเรยี นรู / กจิ กรรม 1. ขอ ความ / สถานการณ / รูปภาพ ฝก ปฏบิ ตั ิ 2. กระดาษปรูฟ 3. ปากกาเคมี 4. ใบความรูก ิจกรรม วิธดี าํ เนนิ การ หลังจากครูไดดําเนินการจัดการความรูทักษะทางวิทยาศาสตรและกระบวนการทาง วิทยาศาสตรแ ละโครงงานวิทยาศาสตรใหกับนักศึกษาหรอื นกั ศึกษาไดศึกษาเรยี นรูใ นเร่อื งทักษะ ทางวทิ ยาศาสตรแ ละกระบวนการทางวทิ ยาศาสตรแ ละโครงงานวิทยาศาสตรเรยี บรอยแลวให นกั ศึกษา ความเขา ใจบทเรียนโดยทํากจิ กรรมรว มกับเพอ่ื นจากแบบฝกตอไปนี้ 1. สมาน เล้ียงแมว 2 ตวั ตวั ที่ 1 ตัวท่ี 1 กนิ นม ปลายาง และขา ว ตวั ท่ี 2 กนิ ปลาทูและขา ว เม่อื เวลาผา นไป 1 เดอื น ปรากฏวาแมวทั้งสองตวั น้ําหนักเพ่มิ ข้ึนเทา กนั ปญหากอนการทดลองคือ .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 2. สมมตุ ิฐานของขอ ที่ 1 คืออะไร .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ทาํ ไมเราจงึ ตอ งมกี ารตงั้ สมมุติฐาน .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

106 3. สมมุติฐานท่ดี คี วรมีลกั ษณะอยา งไร .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 4. จงนําตัวอกั ษรหนาทกั ษะตา งๆไปเตมิ หนาขอที่สมั พันธกัน ทกั ษะการสังเกต ทกั ษะการวัด ทกั ษะการจําแนกประเภท ทกั ษะการทดลอง ทกั ษะการลงความเหน็ 5.1 กอ นหนิ กอนหน่งึ หนัก 54กรัม มปี ริมาตร 20 ลกู บาศกเซนตเิ มตร กอนหินจะมคี วาม หนาแนน 2.7 กรัม ตอ ลูกบาศกเ ซนติเมตร ใชทักษะ .............................................................................. 5.2 ด.ญ.มะลิวัดอณุ หภมู ิอากาศได 40 องศาเซลเซียส ใชทักษะ .............................................................................. 5.3 ด. ญ. ลดั ดา กําลังเทสารเขยาสารเคมใี นหลอดแกว ใชทักษะ .............................................................................. 5.4 ด.ช. สบุ นิ ใชต ลบั เมตรวดั ความยาวของพ้ืนสนามตะกรอ ใชทกั ษะ .............................................................................. 5.5 ด.ญ.จันทรศรีชว ยแมเลอื กผาผา ขาวและผา สีออกจากกันกอนซักผา ใชทกั ษะ .............................................................................. 5.6 มา มี ขา 4 ขา สุนขั มี ขา 4 ขา ไกม ี ขา 2 ขา นกมี ขา 2 ขา ชางมี ขา 4 ขา ใชท กั ษะ .............................................................................. 5.7 กระรอกมสี นี ํา้ ตาลและมหี างยาวเปน พุม ใชทักษะ .............................................................................. 5.8 กมลไดแ บงสง่ิ ของออกเปน 2 กลุมดงั นี้ กลมุ ท่ี 1 สารสม เกลือ น้าํ ตาล แปง ฝุน กลมุ ที่2 นํา้ โซดา น้าํ สมคนั้ นาํ้ สมสายชู แอลกอฮอล ใชทักษะ ....................................... ใช .......................... เปนเกณฑใ นการแบง

107 5.9 ใชทกั ษะ ....................................... 5.10 การเตน ของหวั ใจเกิดจากเกดิ มาจากการหดตัวและคลายตัวของกลามเน้ือหัวใจ เปน จังหวะ ใชท ักษะ ....................................... 6. ใหน กั ศกึ ษาอธิบายความสําคญั ของโครงงานวิทยาศาสตรว ามีความสําคัญอยา งไร .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 7. ในปจ จบุ ันมีการ ใชส ารเคมีในชีวิตประจาํ วนั กนั อยา งแพรหลาย และมีสารเคมที ่ีมพี ิษรวมอยู ดวยจาํ เปนอยา งยิง่ ทจี่ ะตองอนรุ กั ษสงิ่ แวดลอมและแกไ ขปญหามลพิษอยา งเรงดว น โดยเฉพาะ อยา งย่ิงการแกไ ขสารพษิ ตกคา ง ทัง้ ในนํา้ ในอากาศ ในดิน รวมท้งั ในอาหาร ลวนมีสารตกคาง ท้งั ส้นิ จากขอ ความขางตน ใหน ักศกึ ษาชว ยกนั คดิ และเลือกประเภทโครงงานวทิ ยาศาสตรม า 1 โครงงาน โดย 1. กําหนดปญ หา 2. ต้ังชอ่ื เรอื่ ง

108 3. ตงั้ สมมุติฐาน 4. การกาํ หนดตวั แปร(ถา มี) 5. วธิ ีการดําเนินการ 6. ผลทคี่ าดวา จะไดร ับ .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

109 กิจกรรมที่ 2 เรือ่ ง ระบบนเิ วศ คาํ ชแี้ จง ใหนักศึกษาเลือกศึกษาระบบนิเวศในทองถิ่น เชน ระบบนิเวศในสระนํ้า ระบบนิเวศใน ทะเล ระบบนิเวศปาไม ระบบนิเวศขอนไม ระบบนิเวศปาชายเลนทฯลฯ โดยปฏิบัติกิจกรรมและ ตอบคาํ ถามตามลําดบั ในขอที่ 1-6 ดังนี้ 1. ระบบนเิ วศทีเ่ ลอื กศึกษา ไดแก ...........................................................................................................…........ สถานที่ศกึ ษา………………………… ตําบล…………………………อาํ เภอ……………………จังหวดั .............. มีองคป ระกอบของระบบนเิ วศท่พี บดังน้ี 1.1 องคป ระกอบที่ไมม ชี วี ิต 1) สารประกอบอนิ ทรีย ไดแก ................................................................................................................…………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2) สารประกอบอนินทรีย ไดแก .............................................................................................................……………………………………… …………………………………………………………………………………………………..…………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3) สภาพแวดลอมทางกายภาพ ไดแ ก .....................................................................................................……………………………………………… …………………………………………………………………………………………..…………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………

110 1.2 องคประกอบท่ีไมม ชี ีวิต 1) ผผู ลิต ไดแ ก .......................................................................................................................................……………… …………………………………………………………………………………………………………………………..…………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2) ผูบริโภค ไดแ ก ....................................................................................................................................………………… ………………………………………………………………………………………………………………………..……………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3) ผยู อ ยสลาย ไดแ ก ..............................................................................................................................……………………… …………………………………………………………………………………………………………………..…………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. วาดภาพความสัมพนั ธก ันระหวา งกลมุ สงิ่ มีชวี ติ และความสมั พันธร ะหวางสง่ิ มชี วี ติ กบั สงิ่ แวดลอ ม ตามระบบนิเวศทนี่ ักศกึ ษาเลือกศกึ ษาท่สี ังเกตเห็น 3. จากภาพระบบนเิ วศในขอ 2 ใหเขยี นการถา ยทอดพลงั งานแบบหว งโซอาหาร มา 1 ตัวอยาง

111 .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 4. จากภาพระบบนเิ วศในขอ 2 ใหเขียนการถายทอดพลังงานแบบสายใยอาหาร .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 5. ใหเลือกอธิบายวฎั จักรของสารท่เี กิดขน้ึ ในระบบนิเวศน้ี มา 1 วัฎจักร .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 6. นกั ศึกษาจะมวี ธิ ดี แู ลรกั ษาระบบนิเวศน้ใี หมีความสมดลุ คงอยตู ลอดไปไดอยา งไร .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

112 กจิ กรรมท่ี 3 เรอ่ื ง สาํ รวจและจาํ แนกสารทพี่ บในบาน คําช้แี จง ผูเรยี นทีจ่ ะทํากิจกรรมน้จี ะตอ งศึกษาบทเรยี นบทท่ี 7 อาจจะโดยการเรยี นในช้ันเรียนหรือ ศกึ ษาดวยตนเองมาแลว เปน อยางดี วิธีการทํากจิ กรรม 1.มอบหมายใหผ เู รียนสํารวจสารเคมีทพ่ี บใบบา น/ครัวเรอื นของตนเอง จดบนั ทกึ ชนิดของ สารเคมีทพ่ี บมารวมกบั ขอ มลู ของเพอ่ื นๆ 2.รวมกลมุ นักศกึ ษาประมาณ 4-6 คน นาํ รายการสารหรือสารเคมีทีพ่ บมาเขยี นเรียงลาํ ดบั เรยี งกนั ไป รายการใดทีม่ ซี าํ้ ใหนับเพยี งรายการเดียว 3.นํารายการสารหรือสารเคมที ่สี ํารวจไดมาบันทกึ ลงตารางที่กําหนดใหแ ละกรอกขอ มลู สมบัติของสารในตารางใหค รบถวน 4.สําหรับสารทีร่ ะบวุ าเปน สารละลายใหนําไปกรอกในตารางท่ี 2 และกรอกขอมลู ในตาราง ใหครบถวนสมบูรณ 5.ใหผเู รยี นสรุปหลกั เกณฑทใ่ี ชใ นการจําแนกสารและสรปุ หลักเกณฑการตัดสนิ วา สารใด เปน ตวั ทําละลาย สารใดเปนตวั ถูกทาํ ลายสาํ หรบั สารละลายหน่งึ ๆ

113 ตาราง 1 ตารางการจาํ แนกสาร (4) จาํ นวนอง (5) เปนสารบริ (6) ถา เปนสารบริ (7) ระบุวาเปน (1) สาร (2) เนือ้ เดยี ว (3) สถาณะ ณ ประกอบ สุทธหรอื สุทธประกอบดวย ธาตุหรือ หรือเนื้อผสม อุณหภมู หิ อง (มกี ารกชี่ นดิ ) สารละลาย กลมุ ธาตุ สารประกอบ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.

114 17. 18. 19. หมายเหตุ 1. ชนิดของสารท่นี ักศกึ ษาจะนํามากรอกลงในชอ งหมายเลข (1) ใหเปน ไปตามการสาํ รวจที่นักศกึ ษา สาํ รวจไดและเมอ่ื นาํ มากรอกลงในชอ ง (1) แลวตองกรอกขอมลู ใหค รบถว นทุกชอ ง 2. กรณนี กั ศึกษาไมไ ดสาํ รวจมาครอู าจจะกระตนุ ใหน กั ศึกษาชวยกันระบุชนิดสารลงในชอง (1) 3. กรณีชอ งท่ี (5) ระบวุ า เปน สารละลายไมตองกรอกขอมูลในชอง (6) และ (7) และสาํ หรบั สารท่ีระบุ วาเปนสารละลายตอ งนาํ มากรอกขอมูลในตารางท่ี 2 ตอ และกรอกขอมลู บอกคุณสมบัตใิ หค รบ ตาราง 2 การระบชุ นิดของตัวทําละลาย ตัวถกู ละลายและสมบตั ิบางประการของสารละลาย สารละลาย สถานะ ระบุ สถานะของ องคประกอบท่ี องคประกอบที่ ระบชุ นิด ความเปน มสี ถานะ มีมากทสี่ ดุ ตวั ทําลาย กรด – 1. องคป ระกอบ องคป ระกอบ เหมอื น สารละลาย เบส เหมอื นหรอื ตางกัน 2. 3.

115 4. 5. 6. 7. 8.

116 สรปุ ผลการจัดกิจกรรม 1. ใหน กั ศึกษาสรุปเกณฑในการจําแนกสารตามตาราง 1 .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 2. ใหน ักศกึ ษาสรปุ เกณฑในการระบุชนิดของตวั ทําละลายในสารละลาย .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

117 กิจกรรมท่ี 4 เร่อื ง สารละลาย คําชี้แจง 1. ผเู รยี นท่ีจะทํากิจกรรมน้จี ะตองศกึ ษาบทเรียนที่ 9 อาจจะโดยการเรียนในชน้ั เรียน หรอื ศึกษาดวยตนเองมาแลวเปนอยางดี 2. กิจกรรมนี้ ประกอบดว ยกิจกรรมยอย 3 กิจกรรม คอื 2.1 การเตรียมสารละลายและการทดสอบสมบัตบิ างประการของสารละลาย 2.2 ปฏิกริ ิยาระหวางสารละลายกรดกับสารละลายเบส วัสดแุ ละอปุ กรณ 1. ขวดแกว ใส จํานวน 5 ใบ 2. หลอดฉดี ยา จาํ นวน 1 อนั 3. จานรองแกว หรอื จานรองแกว กาแฟ จํานวน 5 อัน 4. ตะเกียบไมไผ จาํ นวน 5 อัน 5. กระดาษลิตมัสสีแดงและสีนา้ํ เงนิ ตอนที่ 1 การเตรียมสารละลายบางชนดิ วิธีการทดลอง 1. ครมู อบหมายใหนกั เรียน สาํ รวจสารเคมีทมี่ ีในบา นแลวนํามาใชในกจิ กรรม ไดแ ก 1. น้ําสม สายชกู ลน่ั 2. นาํ้ มะนาว 3. น้ําขเ้ี ถาหรอื น้ําปูนใส โดยการเตรยี มนํา้ ขี้เถาทาํ ไดโ ดยนาํ ขีเ้ ถาประมาณ 4 – 5 กํามอื ใสล งในขวดน้ําพลาสตกิ ใส ขนาด 600 cm3 เตมิ นา้ํ ลงไปจนเกือบเต็มขวด เขยาแรง ๆ หลาย ๆ คร้งั วางต้ังไวจ นขี้เถา ตกตะกอนกนขวด รินของเหลวใส ๆ ทีอ่ ยูด า นบนออกมา สว นท่ีได คอื นํ้าข้ีเถา สว นนํ้าปูนใส สามารถเตรยี มไดดว ยวธิ การเดียวกัน เพียงแตใชผ งปูนกนิ หมากแทนข้ีเถา

118 2. นําขวดแกวใส 5 ใบ วางเรียงบนโตะ เขียนหมายเลขกาํ กับ 1 ถงึ 5 และใสส าร ดงั ตอ ไปน้ี ใบที่ 1 ใสนํ้ามะนาวลงไป 5 cm3 ใบท่ี 2 ใสน้าํ ขี้เถา ลงไป 5 cm3 ใบท่ี 3 ใสนาํ้ สมสายชกู ลั่นลงไป 0.5 cm3 และนํา้ เปลา 4.5 cm3 ใบที่ 3 ใสน ํา้ สม สายชกู ลั่นลงไป 1 cm3 และนาํ้ เปลา 4 cm3 ใบที่ 3 ใสน าํ้ สมสายชกู ลน่ั ลงไป 2 cm3 และน้ําเปลา 3 cm3 3. ทดสอบความเปนกรด – เบส ของสารละลายในขวดท้งั 5 ใบ ดงั นี้ 3.1 นาํ จานรองแกว หรอื จานรองถว ยกาแฟวางคูกับขวดทีม่ ีหมายเลขกํากบั ฉกี กระดาษลติ มสั ใหเปน แผน เล็ก ๆ วางกระดาษลิตมัสสแี ดงและสีนํ้าเงนิ อยา งละ 1 แผน ลงบนจาน รองแกว ทุกใบ 3.2 ใชตะเกยี บไมไ ผแ ตะสารละลายในขวดหมายเลข 1 แลว นํามาแตะกระดาษลติ มัสสี แดง สังเกตการณเ ปลีย่ นสีแลวบนั ทึกผล และนาํ ตะเกียบแตะสารละลายในขวดที่ 1 แลวนาํ มาแตะ กระดาษลติ มสั สนี า้ํ เงิน สังเกตการณเปล่ยี นสีแลว บนั ทึกผล 3.3 ทดสอบสารละลายในขวดที่ 2 – 5 โดยทําแบบเดยี วกบั ขอ 3.2 โดยใชตะเกียบอัน ใหม หากจะใชต ะเกยี บอันเดมิ ตอ งลา งดวยน้าํ สะอาดและใชกระดาษทชิ ชเู ช็ดใหแหง กอ นนําไปใช โดยใหบ ันทึกผลการเปลย่ี นสีกระดาษลิตมสั ท้งั สแี ดงและสนี ํา้ เงินของสารละลายท้งั 5 ชนิด ในตารางบันทกึ ผล ตารางบนั ทกึ ผล ผลการเปลย่ี นสีของกระดาษ ผลการเปลี่ยนสขี องกระดาษ สาร ลติ มัสสแี ดง ลิตมัสสนี าํ้ เงิน 1. นาํ้ มะนาว 2. น้าํ ขีเ้ ถา 3. ใสน า้ํ สม สายชูกล่นั ลงไป

119 0.5 cm3 และนาํ้ เปลา 4.5 cm3 4. ใสน้าํ สม สายชูกลั่นลงไป 1 cm3 และนาํ้ เปลา 4 cm3 5. ใสน ํ้าสมสายชกู ลนั่ ลงไป 2 cm3 และน้าํ เปลา 3 cm3 คาํ ถามทา ยการทดลอง 1. สารชนิดใดบา งทเี่ ปลย่ี นสีกระดาษลิตมัสจากสีนาํ้ เงนิ เปน สแี ดง .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 2. สารชนดิ ใดบางท่เี ปลย่ี นสกี ระดาษลิตมสั จากสีแดงเปน สนี ํ้าเงนิ .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... สรุปผลการทดลอง .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ตอนท่ี 2 ปฏิกริ ยิ าระหวางกรดกบั เบส วิธีการทดลอง 1. นําขวดแกวใส จํานวน 3 ใบ ใสส ารดงั ตอไปนี้ ใบท่ี 1 ใสนา้ํ สมสายชู 0.5 cm3 และเติมน้ําลงไปอีก 4.5 cm3

120 ใบท่ี 2 ใสนํ้าสม สายชู 1 cm3 และเตมิ น้ําลงไปอกี 4 cm3 ใบท่ี 2 ใสน ้าํ สมสายชู 2 cm3 และเตมิ นํ้าลงไปอกี 3 cm3 *หมายเหตุ อาจใชส ารละลายขวดที่ 3 – 5 จากการทดลองตอนที่ 1 กไ็ ด 2. เตมิ ผงยาลดกรด (ENO) ลงไปในสารละลายในขวดท่ี 1 อยางชา ๆ สงั เกตการณ เปลี่ยนแปลง บนั ทกึ ผลการเปล่ียนแปลงวามีอะไรเกดิ ขึน้ คอย ๆ เติมผงยาลดกรดไปเรื่อย ๆ จน การเปลยี่ นแปลงน้นั หยุด บันทึกปรมิ าณผงยาลดกรดทใี่ ชไป โดยสงั เกตวาใชไปมากนอ ยเพยี งใด 3. เตมิ ผงยาลดกรดลงในสารละลายในขวดท่ี 2 และ 3 โดยทําแบบเดียวกบั วิธใี นขอ 2 และเปรียบเทียบปรมิ าณผงยาลดกรดท่ใี ชไปในแตขวด 4. ทดสอบความเปนกรด – เบส ของสารละลายในขวดท้งั สาม โดยใชวธิ ีการเดียวกบั การ ทดลองในตอนท่ี 1 บันทกึ ผลการเปล่ยี นสีกระดาษลติ มสั ของสารละลายในขวดทง้ั สามใบนน้ั บันทึกผลการทดลอง 1. การเปลย่ี นแปลงทเ่ี กิดข้นึ เมื่อเตมิ ผงยาลดกรดลงในน้ําสม สายชู .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 2. ปริมาณผงยาลดกรดทีใ่ ชไ ปโดยเรียงลาํ ดบั จากนอ ยไปมาก .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 3. ผลการเปล่ยี นสกี ระดาษลติ มสั หลงั จากใสผงยาลดกรดจนหยดุ การเปลีย่ นแปลง .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... คําถามทา ยการทดลอง 1. สารละลายของนํา้ สมสายชูท้งั สามขวด ขวดใดมีความเขมขนมากกวากนั จงเรียงลําดับความ เขมขนจากนอยไปหามาก .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

121 2. นักศกึ ษาจะสรปุ ผลการทดลองไดอยา งไร .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

122 กิจกรรมท่ี 5 เร่อื ง แรงและการใชประโยชน 1. ทดลองผลักกลองบนพื้นผวิ 4 ประเภท ดวยแรงผลักคงท่ใี นระยะเวลาเทากัน ไดผ ลดงั ตาราง ประเภทของพ้ืนผิว ระยะทางท่ีกลองเคล่ือนท่ีได (เมตร) พ้ืนหญา 2.2 พนื้ คอนกรีต 3.5 พน้ื กระเบ้ือง 5.7 พนื้ ยางกนั ลืน่ 1.2 จากขอ มลู ในตาราง พ้นื ผิวประเภทใดทก่ี อ ใหเ กดิ แรงเสียดทานมากทส่ี ุด ใหเรยี งลําดับจากพน้ื ผิวท่ี มีแรงเสยี ดทานมากไปหาพ้ืนผิวท่ีมีแรงเสียดทานนอย ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………...………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ใหน กั ศกึ ษายกตัวอยางอุปกรณ เคร่อื งมอื เครื่องใชภ ายในบา นทใ่ี ชห ลกั การของคานมา 10 ชนิด แตละชนิดเปนคานประเภทใดและเครอื่ งมือน้ันใชประโยชนอะไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………...………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………

123 3. แรงธรรมชาตมิ กี ี่ชนิด อะไรบา ง นักศึกษาสามารถนําแรงธรรมชาตมิ าใชประโยชนไดอยา งไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………...………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………...………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. คานอันหนง่ึ เบามากมนี าํ้ หนกั 300 นวิ ตนั แขวนทป่ี ลายคานขา งหนึง่ และอยูหา งงจดุ หมุน 1 เมตรจงหาวา จะตอ งแขวนนา้ํ หนกั 150 นวิ ตัน ทางดานตรงกนั ขามท่ีใดคานจึงจะสมดุล ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………...………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………...………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. เราสามารถนาํ เรอื่ งของโมเมนตมาใชในชีวติ ประจําวันไดอยางไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………...………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………...………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………

139 กจิ กรรมที่ 6 เร่อื ง งานและพลงั าน ใหน ักศึกษาคาํ นวณคาของไฟฟา ในตารางท่กี ําหนดใหมคี วามสัมพนั ธก ัน ความตางศักย( V) = กระแสไฟฟา (I) x ความตา นทาน(R) x 3Ω 1.5 V = _____ A x 4Ω x _____ Ω _____ V = 3A x 12 Ω 120 V = 4 A 240 V = _____ A ใหน กั ศกึ ษาคาํ นวณเปอรเซน็ ตของการใชแ หลงผลติ พลงั งานไฟฟาแลวนาํ ขอมูลไปทาํ เปนกราฟ วงกลม แหลง ผลิตพลังงานไฟฟา นํ้ามัน 150 ลา นบาท ....................................... % ....................................... % ถา นหิน 2,700 ลานบาท ....................................... % ....................................... % ซือ้ ไฟฟาจากตางประเทศ 900 ลา นบาท ....................................... % ....................................... % แกสธรรมชาติ 9,900 ลานบาท พลังงานหมุนเวียน (ชีวมวล ลม แสงอาทติ ย)900 ลา นบาท นา้ํ 450 ลานบาท

140 จงตอบคาํ ถามตอ ไปน้ี 1. วงจรไฟฟามีกปี่ ระเภท แตล ะประเภทมคี วามแตกตางกนั อยางไร .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 2. วงจรไฟฟา ทเี่ ดนิ สายไฟสําหรบั ตดิ ต้งั หลอดไฟ ปล๊กั และสวทิ ซไฟภายในบาน เปนการตอ วงจร ประเภทใด ใหวาดรูปของวงจรประกอบ .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

141 3. สมบตั ขิ องแสงมกี ปี่ ระเภท อะไรบา ง .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 4. พลงั งานทดแทนหมายถงึ อะไร จงยกตัวอยา งการนําพลงั งานทดแทนไปใช .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

142 กิจกรรมท่ี 7 เร่อื ง ดวงดาวกบั ชีวิต คาํ ชี้แจง ศึกษาขอมูลกลมุ ดาวหา ราศี โดยนาํ ความรทู ศ่ี ึกษาจบั คูความสัมพันธ กลุม ดาวกับราศี ราศเี มษ ราศีพฤษก ราศีเมถุน ราศีกรกฎ ราศสี งิ ห ราศีกันย ราศีตุลย ราศพี จิ ิก ราศีธนู ราศีมังกร ราศกี มุ ภ ราศีมนี กลมุ ดาวแกะ (Aries) คูกับราศี _________________ กลุมดาววัว (Taurus) คูกบั ราศี _________________ กลุมดาวคนคู (Gemini) คกู บั ราศี _________________ กลุมดาวปู (Cencer) คกู ับราศี _________________ กลมุ ดาวสงิ โต (Leo) คกู ับราศี _________________ กลุมดาวหญิงสาว (Virgo) คูกบั ราศี _________________ กลมุ ดาวคนั ชงั่ (Libra) คกู ับราศี _________________ กลมุ ดาวแมงปอ ง (Scorpio) คกู ับราศี _________________ กลุมดาวคนยงิ (Sagittarius) คกู ับราศี _________________ กลมุ ดาวแพะทะเล (Capricornus) คกู ับราศี _________________ กลมุ ดาวคนแบกหมอ น้าํ (Aqurius) คูกับราศี _________________ กลุมดาวปลาคู (Pisces) คกู บั ราศี _________________

143 กิจกรรมที่ 8 เร่อื ง อาชพี ชางไฟฟา คาํ ชแ้ี จง จงตอบคําถามตอไปนี้ 1. บอกคาํ ศพั ททีเ่ กยี่ วขอ งกบั การประกอบอาชีพชางไฟฟา มอี ะไรบา ง .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 2. บอกหลักการปฏิบตั ิงานท่ีเกยี่ วกับการเดินสายไฟฟาและตอ สายไฟฟา ในบา น ควรคาํ นงึ ถึง อะไรบาง .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 3. บอกขอควรระวงั เกี่ยวกบั การตอ สายไฟฟาและการใชไ ฟฟา ในบา น มอี ะไรบาง .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

144 4. บอกการนําความรูเกย่ี วกบั อาชีพชางฟาไปใชประโยชนใ นดา นใดบา ง .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

145 บรรณานกุ รม การแพร จาก http://www.indiana.edu/~phys215/lecture/lecnotes/lecgraphics/diffusion2.gif การแพรแ ละออสโมซสิ จาก http://www.sritani.ac.th/ebook/chem40222/pretest.htm การรักษาสมดลุ ของเซลล จาก http://student.nu.ac.th/kaewsa/lesson2.htm การศกึ ษานอกโรงเรยี น, กรม. วทิ ยาศาสตร ม.1 หมวดวชิ าวิทยาศาสตร, 2544. ชุดการศกึ ษา นอกโรงเรยี น กระทรวงศกึ ษาธิการ . สงขลา : เทมการพิมพ, มปป. คณะกรรมการวิจัยแหงชาติ, สาํ นักงาน. มนุษยก บั ธรรมชาต.ิ กรงุ เทพฯ : โรงพิมพคุรสุ ภา, มปป. คลอโรพลาส. (online) Available URL http://www.geocities.com/[email protected]/pic/forweb/ chloroplastsfigure 1.jpg เขา ถงึ เมื่อ 17 มิถุนายน 2552 โครงสรา งพนื้ ฐานของเซลล. (online) Available URL http://www.student.nu.ac.th/kaewsa/lesson1.htm 2552เซลล. (online) เซลล จาก http://www.thaigoodview.com/library/contest2551/science04/45/2/cell/content/nuc leus. html เซลลแ ละการแบงเซลล . (online) Available URL http://www.muichatyai.ac.th/redesign/download/cell_grade7.ppt#267, 1 ภาพนง่ิ 11 เขา ถงึ เม่ือ 17 มิถุนายน 2552 เซลลและทฤษฎีเซลล. (online) Available URL http://www.thaigoodview.com/.../25/.../cp00_cellandtheory.html เขาถงึ เม่ือ 17 มิถุนายน 2552 ทฤษฎีเซลล. (online) Available URL http://www.school.obec.go.th/saneh/cell/cell/indexk1.htm เขาถงึ เมือ่ 17 มถิ นุ ายน 2552 นุภาศพัฒน จรูญโรจน และคณะ. .คมู อื วิทยาศาสตรกายภาพ ชีวภาพ ม.4-5-6.กรงุ เทพฯ : ไฮเอด พบั ลชิ ซงิ่

146 คณะกรรมการวิจัยแหง ชาติ, สาํ นกั งาน.มนุษยก บั ธรรมชาติ. จัดแปลและพมิ พ : กรงุ เทพฯ :โรง พมิ พครุ ุสภา บัญญตั ิ ลายพยัคฆ และชนนิ ทรท พิ ย ลายพยคั ฆ . หมวดวิชาวทิ ยาศาสตรระดบั มัธยมศึกษา ตอนตน . กรงุ เทพฯ:สํานักพิมพบรรณกจิ , พมิ พคร้งั ที่ 1 . 2546. รศ. ประวิตร ชศู ลิ ป ภาควชิ าเคมี คณะวิทยาศาสตรฯ สถาบนั ราชภัฏพิบลู สงคราม ยุพา วรยศ ดร. และคณะ . กลมุ สาระการเรียนรูวทิ ยาศาสตร ม 3 . กรุงเทพฯ : อกั ษรเจรญิ ทัศน อจท.จาํ กดั , มปป. ศึกษาธิการ, กระทรวง. โครงงานวทิ ยาศาสตร 2544. กรงุ เทพฯ :โรงพมิ พค รุ ุสภา ลาดพรา ว, มปป. สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี,สถาบนั . คมู อื การทาํ และการจัดแสดงโครงงาน วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลย,ี กรุงเทพฯ : สถาบนั การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี, 2531. สถาพร ทพั พะกลุ ณ อยุธยา และคณะ . คมู ือเตรียมสอบวทิ ยาศาสตร ม. 1 , 2 , 3 . กรงุ เทพฯ : หจก.สาํ นักพมิ พ ภมู ิบัณฑิตการพิมพ จาํ กดั , 2547. สาํ นกั งานสง เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย. 2554. หนงั สอื เรยี นสาระ ความรูพ นื้ ฐาน รายวชิ า วทิ ยาศาสตร (พว21001) ระดบั ประถมศึกษา ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. 2554. กรุงเทพฯ : (เอกสารอดั สาํ เนา) สุรศกั ด์ิ อมรรัตนศกั ดิ์. คณติ ศาสตร 2 , กรุงเทพฯ : ศนู ยสง เสริมวชิ าการ, ม.ป.ป. สรุ ินทร พงศศภุ สมิทธิ์. ศ.ดร. คมู อื ปฏบิ ตั กิ จิ กรรมการเรียนรูวิทยาศาสตร : สถาบนั สงเสรมิ การ สอนวทิ ยาศาสตร. มปพ., 2550. สุวฒั ก นยิ มคา, รองศาสตราจารย ทฤษฎแี ละทางปฏบิ ตั ิในการสอนวิทยาศาสตรแ บบสืบ เสาะหาความรู เลม 1 บริษัท เจเนอรลั บคุ เซนเตอร จํากดั 2531, 385 หนา. สุวัฒน คลองดี. เทคนคิ การสอนโครงงานวิทยาศาสตร(ฉบบั ประสบการณ), 2534. เอกสาร เผยแพร. เสยี ง เชษฐศริ ิพงศ . สารและสมบตั ิของสาร มัธยมศึกษาปท ่ี 1 . กรงุ เทพฯ : สาํ นกั พิมพพ ฒั นาศึกษา, ไสว ฟกขาว. โครงงานวทิ ยาศาสตร. กรงุ เทพฯ : เอมพนั ธ,ุ 2540. หนวยศึกษานิเทศก, กรมอาชวี ศกึ ษา. โครงงานวิทยาศาสตร. 2544. เอกสารเผยแพร.

147 คณะผูจดั ทํา ท่ปี รกึ ษา บุญเรอื ง เลขาธกิ าร กศน. 1.นายประเสริฐ ทับสุพรรณ รองเลขาธิการ กศน. 2.นายชาญวิทย จําจด รองเลขาธกิ าร กศน. 3.นายสุรพงษ จันทรโอกลุ ผูเชย่ี วชาญเฉพาะดา นพฒั นาส่อื การเรยี นการสอน 4.นางวทั นี สวุ รรณพทิ กั ษ ผูเชี่ยวชาญเฉพาะดา นการเผยแพรท างการศึกษา 5.นางกนกพรรณ งามเขตต ผอู าํ นวยการกลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 6.นางศุทธนิ ี ผเู ขียนและเรยี บเรยี ง 1. นายอชุ ุ เช้อื บอคา ขาราชการบาํ นาญ กศน.อําเภอปางศลิ าทอง จังหวัดกําแพงเพชร 2. นายอนันต คงชุม ศูนยวทิ ยาศาสตรเ พือ่ การศึกษาเอกมัย อุทยานวทิ ยาศาสตรพ ระจอมเกลา ณ หวากอ 3. นายสพุ จน นิธนิ ันทน ศูนยวิทยาศาสตรเ พ่ือการศกึ ษาลําปาง ศูนยวิทยาศาสตรเพือ่ การศึกษารังสิต 4. นางสาวนนั ทยา ทวีศกั ดิ์ กศน.อาํ เภอสรรพยา จงั หวัดชัยนาท กศน.อาํ เภอเมือง จังหวดั ราชบรุ ี 5. นางประทมุ โพธง์ิ าม กศน.อาํ เภอจอมบงึ จงั หวัดราชบุรี กศน.เขตสวนหลวง กรุงเทพมหานคร 6. นายอภิชาต คอยคาํ 7. นางอาํ พนั ธุ คําทวี 8. นางสาวอัญชลี ภูวพานชิ 9. นายวิโรจน สขุ เทพ 10. นางสาวสายใหม คงเมือง คณะทาํ งาน กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 1. นายสุรพงษ มั่นมะโน กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 2. นายศภุ โชค ศรรี ตั นศลิ ป กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน 3. นางสาวสลุ าง เพช็ รสวา ง กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 4. นางสาวเบ็ญจวรรณ อําไพศรี กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน 5. นางสาวชมพนู ท สังขพชิ ัย

148 ผพู มิ พต น ฉบับ หวังสิรริ ัตน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 1. นางสาวจุรีรัตน ธรรมธิษา กลุม พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 2. นางสาวชาลินี ศรีรัตนศิลป กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น ผอู อกแบบปก นายศภุ โชค

149 คณะผูจัดทํากจิ กรรมทายบทเอกสารสรุปเนื้อหาทตี่ อ งรู ระหวา งวนั ที่ 1- 3 มิถุนายน 2559 ณ หองประชมุ บรรจง ชูสกลุ ชาติ ชนั้ 6 สาํ นักงาน กศน. ท่ีปรกึ ษา เลขาธิการ กศน. 1. นายสุรพงษ จําจด รองเลขาธกิ าร กศน. 2. นายกติ ตศิ ักด์ิ รตั นฉายา ผูอ ํานวยการกลุมพัฒนาระบบการทดสอบ 3. นางพรรณทิพา ชินชัชวาล ผูเขียน/ผูเ รยี บเรียง และบรรณาธิการ ศูนยวทิ ยาศาสตรเพ่อื การศกึ ษานครพนม 1. วา ที่ ร.ต. พรศกั ด์ิ ธรรมวานิช กศน.อาํ เภอชมุ ตาบง จงั หวดั นครสวรรค 2. นายอภชิ าต คอยคาํ กศน.อําเภอชุมแสง จังหวดั นครสวรรค 3. นายอนันต คงชมุ ศนู ยวิทยาศาสตรเ พอื่ การศึกษารังสติ 4. นางสาวเสาวลกั ษณ พมิ พภลู าด คณะทาํ งาน กลมุ พฒั นาระบบการทดสอบ 1. นางเกณิกา ซิกวารทซอน กลุม พฒั นาระบบการทดสอบ 2. นายธานี เครอื อยู กลมุ พฒั นาระบบการทดสอบ 3. นางสาวจรุ ีรตั น หวงั สริ ริ ัตน กลมุ พัฒนาระบบการทดสอบ 4. นางสาวอษุ า คงศรี กลุมพัฒนาระบบการทดสอบ 5. นางสาวกรวรรณ กวีวงษพพิ ัฒน กลุมพฒั นาระบบการทดสอบ 6. นายภาวิต นธิ โิ สภา กลุมพฒั นาระบบการทดสอบ 7. นางสาวหทยั มาดา ดฐิ ประวรรตน

150