ความปลอดภัยในการใช้ไฟฟ้า

ไฟฟ้าให้โทษแก่มนุษย์ สามารถแบง่ ออกได้เป็น 1.เป็นอนั ตรายแก่ชีวิต คอื การไหลของกระแสไฟฟ้าซง่ึ จะมปี รมิ าณ เพยี งเลก็ น้อย ถา้ เป็นกระแสไฟสลบั กส็ ามารถจะทา อนั ตรายถงึ เสยี ชวี ติ ไดถ้ า้ หากว่ากระแสไฟฟ้านนั้ ไดไ้ หลผา่ น อวยั วะทส่ี าคญั ๆ เช่น หวั ใจ

โดยอนั ตรายต่าง ๆ ท่ีเกิดขึน้ กบั ร่างกายมี อาการ 4อย่าง คือ - กลา้ มเน้อื แขง็ ตวั - หวั ใจเตน้ เรว็ กว่าปกติ และหยดุ ทางาน - เซลลภ์ ายในร่างกายถกู ทาลาย - ระบบประสาทชะงกั

2.เป็นอนั ตรายต่อทรพั ยส์ ิน ไดแ้ ก่ การเกดิ เพลงิ ไหมแ้ ละระเบดิ ทาใหท้ รพั ยส์ นิ เสยี หายมาก เน่อื งจากความ ประมาท หรอื ความรเู้ ท่าไมถ่ งึ การณ์

อนั ตรายจากไฟฟ้า เกดิ ได้ 2 สาเหตุคอื ไฟ ฟ้าชอ็ ต และไฟฟ้าดดู ทงั้ สองอยา่ งน้มี สี าเหตุของการเกดิ ทต่ี ่างกนั และอนั ตรายทไ่ี ดร้ บั กต็ ่างกนั ดว้ ย

ไฟฟ้าชอ็ ต (Short Circuit) หรอื เรยี กอกี อยา่ งว่า ไฟฟ้าลดั วงจร คอื กระแสไฟฟ้าไหลครบวงจร โดยไมผ่ า่ น เครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้า

ผลของไฟฟ้าชอ็ ต ผลจากทม่ี กี ระแสไฟฟ้าไหลในปรมิ าณสงู และมคี วาม รอ้ นสงู จะสง่ ผลใหเ้ ครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้าและอปุ กรณ์ชารดุ เสยี หาย สายไฟฟ้าอาจรอ้ นจนหลอมละลายได้ กรณีน้ถี า้ เราเลอื ก อุปกรณ์ป้องกนั กระแสเกนิ ไดเ้ หมาะสมกจ็ ะป้องกนั อนั ตรายได้ หรอื ถา้ ป้องกนั ไมไ่ ดท้ งั้ หมดกล็ ดความเสยี หายลงไดม้ าก



ไฟฟ้าดดู (Electric Shock) คอื การทก่ี ระแสไฟฟ้า ไหลผา่ นร่างกาย การเรยี กไฟฟ้าดดู จะเป็นการเรยี กจาก อาการเมอ่ื กระแสไฟฟ้าไหลผา่ นรา่ งกาย จะเกดิ อาการเกรง็ ของกลา้ มเน้อื จนไมส่ ามารถสะบดั ใหห้ ลุดออกมาได้

ผลของไฟฟ้าดดู ต่อร่างกายมนุษย์ อนั ตรายจากไฟฟ้าดดู มผี ลต่อมนุษยแ์ ตกต่างกนั ไปตาม ขนาดกระแสไฟฟ้า และสขุ ภาพร่างกายของบุคคลอยา่ งไรก็ ตามไดม้ กี ารศกึ ษาวเิ คราะหผ์ ลของกระแส ไฟฟ้าทม่ี ตี ่อร่างกาย มนุษยโ์ ดยใชค้ า่ เฉลย่ี คา่ ทไ่ี ดแ้ ตกตา่ งกนั ออกไปตามมาตรฐาน การทดสอบตวั อยา่ งผลของกระแสไฟฟ้าทม่ี ตี ่อร่างการมนุษย์ เป็นคา่ ทไ่ี มจ่ ากดั ขนาดและอาการมี ดงั น้ี

ขนาดกระแส อาการที่เกิดขึน้ 500mA ไมร่ สู้ กึ รสู้ กึ ถงึ กระแสไฟฟ้า 1A รสู้ กึ ถงึ กระแสไฟฟ้า แต่ไมเ่ จบ็ ปวด 1-3A รสู้ กึ ถงึ ความเจบ็ ปวด 3-10A รสู้ กึ ถงึ การเกรง็ ของกลา้ มเน้อื สงู กว่า 10A รสู้ กึ ถงึ ความขดั ขอ้ งของระบบหายใจ สงู กวา่ 30A รสู้ กึ ถงึ ความขดั ขอ้ งของหวั ใจ สงู กว่า 75A เกดิ ความขดั ขอ้ งของกลา้ มเน้อื หวั ใจ สงู กว่า250A

*** กระแสไฟฟ้าจะไหลผา่ นร่างกายไดส้ ูงหากร่างกายมี ความตา้ น ทานต่า ร่างกายที่เปี ยกช้ืนจะมีความตา้ นทานต่า เมื่อเกิดไฟฟ้าดูดจึงมีอนั ตรายสูง ดงั น้นั ขณะท่ีร่างกายเปี ยก ข้ึนจึงไม่ควรสมั ผสั อุปกรณ์เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้า

ปัจจยั ของความรนุ แรงจากไฟฟ้าดดู 1.ปริมาณกระแสไฟฟ้าท่ีไหลผา่ นร่างกาย 2.ระยะเวลาท่ีกระแสไฟฟ้าไหลผา่ นรา่ งกาย 3.เส้นทางที่กระแสไฟฟ้าไหลผา่ นร่างกาย

ความรนุ แรงของการบาดเจบ็ ขึน้ อย่กู บั 1.ปรมิ าณหรอื จานวนของกระแส ทไ่ี หลผา่ น รา่ งกาย 2.สว่ นหรอื ทางเดนิ ของกระแสไฟฟ้าทไ่ี หลผา่ น ร่างกาย 3.ระยะเวลาทส่ี มั ผสั วงจรไฟฟ้า 4.ชนิดของพลงั งานไฟฟ้า 5.สภาวะของรา่ งกาย

สาเหตขุ องอบุ ตั ิเหตจุ ากไฟฟ้า 1.ความบกพร่องของเครอ่ื งมอื – อปุ กรณ์ 2.การปฏบิ ตั งิ านทไ่ี มป่ ลอดภยั 3.การขาดความรเู้ กย่ี วกบั อนั ตรายของไฟฟ้า

สาเหตกุ ารบกพรอ่ งของวงจรไฟฟ้า 1.ฉนวนหมุ้ สายไฟขาด 2.สายไฟในเครอ่ื งใชแ้ ตะกบั สว่ นทเ่ี ป็นโลหะดา้ นนอก 3.อุปกรณ์บางอยา่ งในวงจรไฟฟ้าชารดุ 4.กระแสฟ้าไหลในวงจรมากกว่าปกติ 5.การซ่อมแซมอปุ กรณ์ และเครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้าดว้ ยตนเอง จะตอ้ งมคี วามรเู้ พยี งพอ 6.การใชไ้ ฟฟ้าดว้ ยความประมาท 7.การรเู้ ท่าไมถ่ งึ การณ์ ตอ้ งสญู เสยี ทงั้ ชวี ติ และทรพั ยส์ นิ

สาเหตขุ องไฟไหมเ้ นื่องจากไฟฟ้า 1.อุปกรณ์เครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้า สายไฟชารุดหรอื ไมไ่ ดม้ าตรฐาน 2.ใชไ้ ฟฟ้าไมถ่ กู วธิ ี -ใชไ้ ฟฟ้าเกนิ กาลงั -เดนิ สายไฟฟ้าใกลแ้ หลง่ ความรอ้ น -ใชห้ รอื ตดิ ตงั้ เครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้าใกลส้ ารไวไฟ -ต่อสายไมถ่ ูกวธิ หี รอื ไมแ่ น่ -ลมื ปิดเครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้าทใ่ี หค้ วามรอ้ น -ใชฟ้ ิวสข์ นาดใหญ่เกนิ พกิ ดั

หลกั เกณฑก์ ารปฏิบตั ิเก่ียวกบั การ ใช้ไฟฟ้ า

1. ควรเขยี นคาเตอื นไวก้ บั เครอ่ื งมอื อุปกรณ์ไฟฟ้า และ บรเิ วณซง่ึ อาจมอี นั ตรายจากไฟฟ้าและหา้ มนาอุปกรณ์ไฟฟ้าไปใช้ ใกลว้ สั ดุ ไวไฟ 2. อุปกรณ์ไฟฟ้าทุกชนดิ ในหอ้ งปฏบิ ตั กิ าร จะตอ้ งต่อสายลง ดนิ เสมอ เลอื กใชอ้ ปุ กรณ์ทป่ี ลอดภยั ไดม้ าตรฐาน 3. การต่อสายไฟฟ้า รวมทงั้ การใชช้ นดิ และขนาดของ สายไฟฟ้า จะตอ้ งปฏบิ ตั ใิ หถ้ กู ตอ้ งตามหลกั ความปลอดภยั 4. ในทม่ี ไี ฟฟ้าแรงดนั สงู ควรจะปพู น้ื หอ้ งบรเิ วณนนั้ ดว้ ย

5. ใหผ้ ทู้ ม่ี คี วามรแู้ ละความชานาญเทา่ นนั้ ทท่ี างาน เกย่ี วกบั ไฟฟ้าได้ 6. ตอ้ งใชเ้ ครอ่ื งป้องกนั อนั ตรายเสมอในการทางาน เกย่ี วกบั ไฟฟ้า 7. มกี ารตรวจสอบสายไฟฟ้า อุปกรณ์ทางไฟฟ้า และ เครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้าอน่ื ๆ อยเู่ สมอ ถา้ พบสว่ นชารุดหรอื บกพร่อง จะตอ้ งรบี รายงานใหผ้ รู้ บั ผดิ ชอบมาแกไ้ ขทนั ที

8. หากหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารรอ้ นเกนิ กว่าปกติ จะตอ้ งรบี หยดุ เครอ่ื งและใหผ้ รู้ บั ผดิ ชอบมาตรวจแกไ้ ข 9. อยา่ ใชเ้ ครอ่ื งมอื ในหอ้ งปฏบิ ตั กิ าร เกนิ ขดี ความสามารถ ทอ่ี อกแบบหรอื กาหนดไว้ เมอ่ื ใชง้ านเสรจ็ ตอ้ งนาเกบ็ เขา้ ทเ่ี ดมิ 10. ระวงั อยา่ ใหอ้ ปุ กรณ์ทใ่ี ชไ้ ฟฟ้าเปียกชน้ื ในกรณีท่ี เครอ่ื งเปียกน้า จะตอ้ งเชด็ ใหแ้ หง้ ถา้ จาเป็นอาจตอ้ งยา้ ยเครอ่ื งมอื ใหพ้ น้ น้า ซง่ึ ในการปฏบิ ตั เิ ช่นน้ตี อ้ งถอดปลกั๊ หรอื ปลดสวทิ ชต์ ดั กระแสไฟฟ้าก่อน 11. เมอ่ื ตวั เปียกน้าหรอื อยใู่ นบรเิ วณทช่ี น้ื แฉะหา้ มอยใู่ กล้ บรเิ วณทม่ี กี ระแสไฟฟ้าหรอื จบั ตอ้ งเครอ่ื งมอื หรอื อปุ กรณ์ไฟฟ้า

หลกั การป้องกนั อนั ตรายจากไฟฟ้า

1. การป้องกนั จากการถกู หรอื สมั ผสั โดยตรง เป็นการป้องกนั ไมใ่ หก้ ระแสไฟฟ้าผา่ นสว่ นหน่งึ สว่ นใด ไมว่ ่าจะเป็นการไหลผา่ น ลงดนิ หรอื ไหลครบวงจร โดยมี ร่างกายของคนต่อเป็นสว่ นหน่งึ ของวงจรไฟฟ้าหรอื ลด ปรมิ าณกระแสไฟฟ้าท่ี ไหลผา่ นใหต้ ่ากวา่ ปรมิ าณทเ่ี ป็น อนั ตราย

หลกั การป้องกนั อนั ตรายจากไฟฟ้าจากการสมั ผสั โดยตรง 1. หมุ้ ฉนวนสว่ นทม่ี กี ระแสไฟฟ้าไหลผา่ น 2. มสี ว่ นทก่ี นั้ หรอื ใสอ่ ยใู่ นตหู้ รอื สว่ นทเ่ี ป็นฝาครอบ 3. มสี งิ่ กดี ขวางหรอื ทารวั้ กนั้ 4. อยใู่ นระยะทเ่ี ออ้ื มไมถ่ งึ 5. ใชอ้ ุปกรณ์ป้องกนั ภยั สว่ นบคุ คล 6. มอี ุปกรณ์เสรมิ สาหรบั ตดั กระแสไฟฟ้าทเ่ี กดิ การรวั่ ไหล

2. การป้องกนั จากการถกู หรือสมั ผสั โดยอ้อม เป็นลกั ษณะการ ป้องกนั มใิ หเ้ กดิ ไฟฟ้าลดั วงจร หรอื ลกั ษณะการตดั วงจรโดยอตั โนมตั เิ มอ่ื มกี ระแสไฟฟ้าผา่ น ร่างกาย หรอื การป้องกนั มใิ หม้ กี ารใชก้ ระแสหรอื แรงดนั เกนิ ขนาดหรอื เกนิ กาลงั ซง่ึ ลกั ษณะดงั กล่าวจะมอี นั ตรายมากกวา่ เน่อื งจากผปู้ ฏบิ ตั งิ านจะขาดความระมดั ระวงั และการป้องกนั เพราะปกตผิ ปู้ ฏบิ ตั งิ านจะไมไ่ ดส้ มั ผสั โดยตรงกบั อปุ กรณ์ไฟฟ้า หรอื ตวั นาขณะปฏบิ ตั งิ าน

หลกั การป้องกนั อนั ตรายจากไฟฟ้าจากการสมั ผสั โดยอ้อม 1. การต่อสายไฟฟ้าของเครอ่ื งจกั รหรอื อุปกรณ์ลงดนิ 2. ตดิ ตงั้ เครอ่ื งปลดวงจรไฟฟ้าแบบอตั โนมตั ิ 3. ใชเ้ ครอ่ื งมอื หรอื อปุ กรณ์ไฟฟ้าทม่ี ฉี นวนหมุ้ สองชนั้ 4. ใชแ้ รงดนั ไฟฟ้าระดบั ต่าพเิ ศษ 5. ใชเ้ ครอ่ื งตดั ไฟรวั่ หรอื อุปกรณ์ป้องกนั กระแสไฟฟ้ารวั่

3. กาหนดมาตรการป้องกนั และควบคุมทางกฎหมาย ข้อบงั คบั หรือระเบยี บการทางาน -การป้องกนั และควบคุมอนั ตรายจากไฟฟ้า -ใชเ้ คร่ืองป้องกนั วงจรไฟฟ้าท่ีถูกตอ้ งและเหมาะสม -ป้องกนั อยา่ ใหเ้ กิดกระแสไฟฟ้าลดั วงจร -ไม่เดินสายหรือติดต้งั อุปกรณ์ไฟฟ้าใกลแ้ หล่งกาเนิดความร้อน -ต่อสายใหแ้ น่นสนิท -ใชผ้ ชู้ านาญการในการติดต้งั อปุ กรณ์ เดินสายไฟ

-เลอื กอุปกรณ์ไฟฟ้าทไ่ี ดม้ าตรฐาน -ไมม่ เี ชอ้ื เพลงิ ใกลก้ บั อปุ กรณ์ไฟฟ้า -ตรวจสอบเป็นประจา เมอ่ื พบอาการผดิ ปกตติ อ้ งรบี แกไ้ ข และหาสาเหตุ

สาเหตทุ ่ีทาให้เกิดไฟฟ้าลดั วงจร - ฉนวนไฟฟ้าชารุด หรอื เสอ่ื มสภาพ - เกดิ แรงดนั เกนิ ในสายไฟฟ้า หรอื อุปกรณ์ไฟฟ้า กระแสไฟฟ้าจงึ สามารถทะลผุ า่ นฉนวนได้ - ตวั นาไฟฟ้าในวงจรเดยี วกนั แต่ต่างเฟสกนั (คนละเสน้ ) สมั ผสั กนั กรณีน้ีมกั เกดิ ในระบบไฟฟ้าแรงสงู ทส่ี ายไฟฟ้าหรอื ตวั นาใชเ้ ป็นสายเปลอื ย - มสี งิ่ กอ่ สรา้ ง ตน้ ไม้ หรอื อน่ื ๆ ไปสมั ผสั สายไฟฟ้า - สายไฟฟ้าขาดลงพน้ื

การป้องกนั อนั ตรายจากไฟฟ้า

1. การเลือกซื้อและการใช้อปุ กรณ์ไฟฟ้า เลอื กซอ้ื อุปกรณ์ทไ่ี ดร้ บั รองมาตรฐานผา่ นการ ทดสอบตามมาตรฐานผลติ ภณั ฑ์ อตุ สาหกรรม เป็นการ ป้องกนั อนั ตรายในขนั้ ตน้ นอกจากน้ี ผใู้ ชต้ อ้ งเลอื กใชใ้ ห้ ถกู ตอ้ งเหมาะสมกบั ลกั ษณะของงานทจ่ี ะนามาใช้ อกี ทงั้ การใชง้ านจะตอ้ งใชง้ านอยา่ งถกู วธิ ตี ามคมู่ อื หรอื คาแนะนา ของผผู้ ลติ อปุ กรณ์ต่างๆ เหลา่ นนั้ ดว้ ย

2. การติดตงั้ อปุ กรณ์ไฟฟ้า การต่อสายและการตดิ ตงั้ ทงั้ หมดตอ้ งเป็นไปตามหลกั และ กฎความปลอดภยั โดยช่างผชู้ านาญทางไฟฟ้าทม่ี ปี ระสบการณ์ และผา่ นการฝึกอบรมมาแลว้ สาหรบั กฎเกณฑง์ า่ ยๆ ทต่ี อ้ ง คานึงถงึ ทกุ ครงั้ คอื 2.1 ขนาดของสายไฟ สวติ ช์ และอปุ กรณ์ป้องกนั ทางไฟฟ้า ตอ้ งมขี นาดถูกตอ้ งเหมาะสมกบั การนาไปใชง้ าน 2.2 อุปกรณ์ทม่ี เี ปลอื กนอกเป็นโลหะ ตอ้ งมกี ารต่อสายดนิ อยา่ งเหมาะสม

2.3 มกี ารป้องกนั เฉพาะอปุ กรณ์แต่ละตอนดว้ ยฟิวสห์ รอื สวติ ชห์ รอื เบรกเกอรต์ ดั วงจร อยา่ งเหมาะสม 2.4 การต่อสายไฟและอปุ กรณ์ จะตอ้ งตอ่ อยา่ งหนาแน่น และมนั่ คงดว้ ยอุปกรณ์ต่อสาย 2.5 อปุ กรณ์ไฟฟ้าซง่ึ ไมอ่ าจป้องกนั หรอื คลมุ ดว้ ยฉนวนได้ อยา่ งมดิ ชดิ จะตอ้ งมรี ว้ิ ลอ้ มรอบหรอื กนั้ หอ้ งพรอ้ มทงั้ ตดิ ป้าย เตอื นอนั ตรายจากไฟฟ้าให้ เหน็ ไดอ้ ยา่ งชดั เจน

3. การตรวจทดสอบ จาเป็นตอ้ งมรี ะบบการตรวจทดสอบเป็นระยะๆ สม่าเสมอ เกย่ี วกบั อปุ กรณ์ทงั้ หมด ซง่ึ สามารถตรวจสอบอยา่ ง งา่ ยไดด้ ว้ ยตาเปล่า - วสั ดเุ สยี หายหรอื แตกหรอื ฉกี ขาด เชน่ ฉนวนสายไฟ เตา้ เสยี บ เตา้ รบั สวติ ช์ เป็นตน้ - การสะสมของ น้ามนั น้า ฝ่นุ หรอื สง่ิ อน่ื ๆ ใกลอ้ ปุ กรณ์ ไฟฟ้า - อปุ กรณ์ทางานปกตหิ รอื ไม่ และป้าย หรอื สญั ญาณเตอื น ชารุดหรอื ไม่

4. การบารงุ รกั ษาอย่างสมา่ เสมอ โดยช่างผทู้ ม่ี คี วามชานาญดพี อสาหรบั อปุ กรณ์หรอื เครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้าเหลา่ นนั้

5. การให้การศึกษา นอกจากใหค้ วามรู้ ความเขา้ ใจเกย่ี วกบั อนั ตรายทเ่ี กดิ จากไฟฟ้า สาเหตแุ ละผลของอุบตั เิ หตุจากไฟฟ้าตลอดจนการ ปฏบิ ตั ทิ ป่ี ลอดภยั ใหแ้ ก่ผใู้ ช้ เครอ่ื งมอื หรอื อปุ กรณ์ไฟฟ้า รวมทงั้ การฝึกอบรมวธิ ปี ฏบิ ตั เิ มอ่ื ประสบอนั ตรายจากไฟฟ้า การปฐมพยาบาล และการชว่ ยชวี ติ ผปู้ ระสบอนั ตรายดว้ ย

ข้อแนะนาบางประการเมอื่ ต้องปฏิบตั ิงานเก่ียวกบั อปุ กรณ์ ไฟฟ้ า 1. ก่อนลงมอื ปฏบิ ตั งิ านกบั อุปกรณ์ไฟฟ้า ใหต้ รวจหรอื วดั ดว้ ยเครอ่ื งมอื วดั ไฟฟ้าวา่ ในสายไฟหรอื อุปกรณ์นนั้ มไี ฟฟ้าหรอื ไม่ 2. การทางานกบั อปุ กรณ์ไฟฟ้าในขณะปิดสวติ ชไ์ ฟหรอื ตดั ไฟฟ้าแลว้ ตอ้ งต่อสายอปุ กรณ์นนั้ ลงดนิ ก่อนทางานและ ตลอดเวลาทท่ี างาน 3. การต่อสายดนิ ใหต้ ่อปลายทางดา้ น \"ดนิ \" ก่อนเสมอ จากนนั้ จงึ ต่อปลายอกี ขา้ งเขา้ กบั อปุ กรณ์ไฟฟ้า

4. การสมั ผสั กบั อปุ กรณ์ไฟฟ้าแรงดนั ต่าใดๆ หากไมแ่ น่ใจ ใหใ้ ชอ้ ุปกรณ์ทดสอบไฟวดั ก่อน 5. การจบั ตอ้ งอุปกรณ์ทม่ี ไี ฟฟ้า จะตอ้ งทาโดยอาศยั เครอ่ื งมอื -อปุ กรณ์ และวธิ กี ารทถ่ี ูกตอ้ ง เท่านนั้ 6. เครอ่ื งมอื เครอ่ื งใชท้ ท่ี างานกบั อุปกรณ์ไฟฟ้า เชน่ คมี ไข ควง ตอ้ งเป็นชนิดทม่ี ฉี นวนหมุ้ 2 ชนั้ อยา่ งดี 7. ขณะทางานตอ้ งมนั่ ใจวา่ ไมม่ สี ว่ นใดสว่ นหน่งึ ของร่างกาย หรอื เครอ่ื งมอื ทใ่ี ชอ้ ยสู่ มั ผสั กบั สว่ นอน่ื ของอุปกรณ์ทม่ี กี ระแสไฟ ดว้ ยความพลงั้ เผลอ

8. การใชก้ ญุ แจป้องกนั การสบั สวติ ช์ การแขวนป้ายเตอื น หา้ มสบั สวติ ชต์ ลอดจนการปลดกญุ แจและป้ายตอ้ งกระทาโดย บุคคลคนเดยี วกนั เสมอ 9. การขน้ึ ทส่ี งู เพอ่ื ทางานกบั อปุ กรณ์ไฟฟ้าตอ้ งใชเ้ ขม็ ขดั นิรภยั หากไมม่ กี ารใชเ้ ชอื กขนาดใหญ่คลอ้ งเอาไวก้ บั โครงสรา้ ง หรอื สว่ นหน่งึ สว่ นใดของ อาคาร 10. การทางานเกย่ี วกบั ไฟฟ้าหากเป็นไปไดค้ วรมผี ชู้ ่วย เหลอื อยดู่ ว้ ย

กระแสไฟฟ้าทไ่ี หลไปตามทางเดนิ ไฟฟ้านนั้ ถา้ มที าง ไหลของกระแสมากกว่าหน่งึ ทางแลว้ กระแสไฟฟ้าจะไหลไป ในทางทม่ี คี วามตา้ นทานน้อยทส่ี ดุ ดงั นนั้ เพอ่ื ใหร้ ่างกายมคี วาม ตา้ นทานมากมกี ระแสไฟฟ้าผา่ นน้อยหรอื ไมไ่ หลผา่ น เลย จงึ พอจาแนกวธิ ปี ้องกนั ไดด้ งั น้ี

1.การต่อสายดิน สายดิน คอื สายทต่ี อ่ จากโครงหรอื เปลอื กนอกทเ่ี ป็นโลหะ ของอุปกรณ์ไฟฟ้าลงดนิ

ประโยชน์ของสายดิน ป้องกนั ไมใ่ หม้ ผี ถู้ ูกไฟฟ้าดดู กรณีมกี ระแสไฟฟ้ารวั่ จาก เครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้า เน่อื งจากกระแสไฟฟ้ารวั่ จากเครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้าจะ ไหลลงดนิ ทางสายดนิ โดยไมผ่ า่ นร่างกายผสู้ มั ผสั เครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้านนั้ เป็นผลทาใหอ้ ปุ กรณ์ป้องกนั ไฟฟ้าลดั วงจร และ/หรอื ไฟฟ้ารวั่ จะตดั กระแสไฟฟ้าออกทนั ที

เคร่อื งมอื ไฟฟ้าที่มีสายดิน 1.สายสแี ดง (สายไฟมี Extention) 2.สายสดี า (สายศนู ย์ neutron ) 3.สายสเี ขยี ว (สายดนิ Ground)

สญั ลกั ษณ์และสีของสายดิน - เครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้าทม่ี เี ครอ่ื งหมาย ดงั รปู แสดงว่าตอ้ งมสี ายดนิ โดยมกั จะแสดงไวใ้ นตาแหน่งหรอื จุดทจ่ี ะตอ้ งต่อสายดนิ - สขี องสายไฟฟ้าเสน้ ทแ่ี สดงวา่ เป็นสายดนิ คอื สเี ขยี ว หรอื สเี ขยี วสลบั เหลอื ง



2. การใช้ฉนวนป้องกนั ไฟฟ้า ฉนวนหมุ้ สายไฟฟ้า เป็นสงิ่ ทช่ี ารดุ ฉีกขาดได้ เพอ่ื เป็น การป้องกนั จงึ ควรหมนั่ ตรวจสภาพฉนวนของสายไฟฟ้าหรอื สายอปุ กรณ์ไฟฟ้าต่างๆ เพอ่ื หารอยแตกปริ หรอื ฉีกขาด โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ตรงขวั้ ต่ออปุ กรณ์ไฟฟ้า เช่น ขวั้ หลอด ปลกั๊ ถา้ พบว่ามกี ารชารุดอยา่ ปล่อยทง้ิ ไว้ ควรรบี ซอ่ มแซมหรอื เปลย่ี น ทนั ที

3. การใช้สวิตชต์ วั วงจรอตั โนมตั ิ การทางานของอปุ กรณ์ น้คี อื ปกตใิ นวงจรไฟฟ้าจะมี กระแสไฟฟ้าไหลในสายไฟทงั้ 2 สายเท่ากนั แต่เมอ่ื เกดิ มี กระแสไฟฟ้ารวั่ ไหลลงดนิ กระแสไฟฟ้าทไ่ี หลในสายทงั้ สองจะไม่ เทา่ กนั เมอ่ื เกดิ ภาวะดงั กล่าว อุปกรณ์ตรวจสอบการรวั่ ของ กระแสไฟฟ้าจะสง่ สญั ญาณไปยงั สวติ ชอ์ ตั โนมตั ิ ซง่ึ ทาหน้าทต่ี ดั วงจรทนั ทกี ่อนทจ่ี ะมผี ไู้ ดร้ บั อนั ตรายจากกระแสไฟฟ้า

การปฐมพยาบาลผทู้ ี่ได้รบั อนั ตรายจากไฟฟ้า 1. ตดั กระแสไฟฟ้าโดยปลดสวติ ชห์ รอื คทั เอาท์ หรอื เตา้ เสยี บออก 2. หากตดั กระแสไฟฟ้าไมไ่ ด้ ใหใ้ ชไ้ มแ้ หง้ หรอื วสั ดุทเ่ี ป็น ฉนวนไฟฟ้าเขย่ี สงิ่ ทม่ี กี ระแสไฟฟ้าออกไปใหพ้ น้ 3. ใหใ้ ชผ้ า้ หรอื เชอื กแหง้ คลอ้ งแขน ขา หรอื ลาตวั ผถู้ ูก ไฟฟ้าดดู ชกั ลากออกไปใหพ้ น้ สงิ่ ทม่ี กี ระแสไฟฟ้า หากผถู้ ูกไฟดดู สลบหมดสตใิ หท้ าการปฐมพยาบาลใหฟ้ ้ืนต่อไป

การช่วยเหลือด้วยวิธีปฐมพยาบาล 1. หากหวั ใจหยดุ เตน้ (ตรวจโดยเอาหฟู ังทห่ี น้าอกหรอื จบั ชพี จร) ใหใ้ ชว้ ธิ ี \"นวดหวั ใจภายนอก \" โดยเอามอื กดตรง ทต่ี งั้ หวั ใจใหย้ บุ ลงไป 3 - 4 เซนตเิ มตร เป็นจงั หวะ ๆ เทา่ จงั หวะการเตน้ ของหวั ใจ(ผใู้ หญ่วนิ าทลี ะ 1 ครงั้ เดก็ เลก็ วนิ าที ละ 2 ครงั้ ) นวด 10 - 15 ครงั้ เอาหแู นบฟังครงั้ หน่งึ

2. หากไมห่ ายใจ (ตรวจโดยดกู ารขยายของซโ่ี ครงและ หน้าอก) ใหใ้ ชว้ ธิ เี ป่าลมเขา้ ทางปากหรอื ทางจมกู ของผปู้ ่วย ดงั น้คี อื

การเป่ าปาก