สามัคคีเภทคำฉันท์

๔๗ นฤพัทธ,นิพัทธ์ เนืองๆ เสมอ เนืองกนั นฤสาร ไมม่ สี าระ นิวัต กลบั นีรผล ไมเ่ ปนผล ประเด มอบให้หมด ประศาสน์ การสั งสอน ปรากรม ความเพียร ปรุงโสต ตกแต่งให้ไพเราะน่าฟง ปลาต หายไป ปวัตน์ บางทีใช้คําว่า ปวัตติ หมายถงึ ความเปนไป พฤฒิ ผู้เฒา่ หมายถงึ วัสสการพรา หมณ์ พิเฉท ทําลาย การตัดขาด พิชากร วิชาความรู้ พุทธาทิบัณฑติ ผู้รู้ มพี ระพุทธเจ้าเปนต้น ภตั ข้าว ภาโรปกรณ์ (จัดทํา) เครืองมอื ตามทีได้รับ มอบหมาย ภนิ ท์พัทธสามคั คิย การแตกสามคั คี ภนิ ท์ แปลว่า แตกแยก พัทธ แปลว่า ผูกพัน สามคั คิย แปลว่า สามคั คี

๔๘ ภยิ โย ยิงขึนไป ภรี ุก ขลาด กลวั ภมู ศิ พระราชา มน ใจ มนารมณ์ สมดงั ทีคิดหรือสมดงั ใจ มาน ความถอื ตัว ในความหมายว่า “แกง่ แย่งโดยมาน” ยกุ ติ ยตุ ิ จบสิน รหุฐาน รโหฐาน หมายถงึ ทีสงัด ทีลบั ลกั ษณสาสน คือ ลกั ษณ์และสาร์น หมายถงึ จดหมาย เลา รูปความ ข้อความ เค้า วัญจโนบาย อุบายหลอกลวง วัลลภชน คนสนิท วิรุธ ผิดปกติ สมรรคภนิ ทน การแตกสามคั คี สมคั รภาพ ความสมคั รสมานสามคั คี สหกรณ หมเู่ หลา่ สา หมู่ พวก สิกขสภา ห้องเรียน สุขาลยั ทีทีมคี วามสุข เสาวน ฟง เสาวภาพ สุภาพ ละมนุ ละมอ่ ม หายน์,หายน ความเสือม หิตะ ประโยชน์

๔๙ เหียมนัน เหตุนัน อนัตถ์ ไมเ่ ปนประโยชน์ อนุกรม ตามลาํ ดบั อภเิ ผ้า ผู้เปนใหญ่ อาคม มา มาถงึ อุปเฉทไมตรี ตัดไมตรี อุรส โอรส ลูกชาย อุฬุมปเวฬุ แพไม้ไผ่ เอาธรู เอาใจใส่เปนธรุ ะ เอาภาร รับภาระ รับผิดชอบ อนาวรณญาณ ความรู้อันไมม่ สี ิงใดเปนเครืองขัดข้อง

๕๐ คุณค่าของวรรณคดี คุณค่าด้านวรรณศิ ลป -กวีมีความเชียวชาญในการแต่งคําประพันธ์เปนอย่างมาก และสามารถใช้ ฉันทลักษณ์ได้อย่าง งดงามเหมาะสม โดยเลือกฉันท์ชนิดต่าง ๆ มาใช้สลับกันตามความเหมาะสมกับเนือเรือง ทําให้ เนือเรืองน่าจดจํา และมีความไพเราะสละสลวย ยกตัวอย่างเช่น สัมผัสสระ ล่วงลุประมาณ กาลอนุกรม หนึง ณ นิยม ท่านทวิชงค์ มีการเล่นเสียงสระคําว่า “ประมาณ - กาล” กับ “อนุกรม -นิยม” -นิทานสุภาษิ ตเรืองสามัคคีเภทคําฉันท์มีการประพันธ์ทีใช้ ภาษาเข้าใจง่าย ทําให้ผู้อ่านเห็นภาพที ผู้ประพันธ์ต้องการจะสือได้อย่างชัดเจน ยกตัวอย่าง เช่น มีการพรรณณาโวหาร “ควรชมนิยมจัด คุรุวัสสการพราหมณ์ เปนเอกอุบายงาม กลงํากระทํามา พุทธาทิบัณฑิต พิเคราะห์คิดพินิจปรา รภสรรเสริญสา ธุสมัครภาพผล” -เปนวรรณคดทีได้รับการยกย่องว่ามีความไพเราะงดงามเปนทีนิยม เนืองจากมีการเล่นสัมผัสใน ทังสัมผัสอักษรและสัมผัสสระอย่างไพเราะ

๕๑ คุณค่าด้านสั งคม สะท้อนภาพการปกครองโดยระบอบสามัคคีธรรม เน้นโทษของการแตก ความสามัคคี ในหมู่คณะ และ เน้นถึงหลักธรรม อปริหานิยธรรม 7 ประการ ซึงเปนหลักธรรมทีส่งผล ให้ เกิดความเจริญของหมู่ คณะ ปราศจากความเสือม ได้แก่ -ไม่เบือหน่ายการประชุม เมือมีภารกิจก็ประชุมปรึกษาหารือกัน เพือช่วย กันคิดหาทางแก้ไขปญหา -เข้าประชุมพร้อมกัน เลิกประชุมพร้อมกัน ร่วมกันประกอบกิจอันควร กระทํา - มีความสามัคคีกัน -ยึดมันในจารีตประเพณีอันดีงาม และประพฤติดีปฏบิ ัติตามสิงทีบัญญตั ิไว้ -แสดงให้เห็นถึงโทษของการแตกความสามัคคีในหมู่คณะ -ถ้าไม่สามัคคีเปนอันหนึงอันเดียวกัน ก็จะนําบ้านเมืองไปสู่ความหายนะได้ (ฝายตรงข้ามสามารถใช้จดุ อ่อนใน เรืองนีเพือโจมตีได้ง่าย) -เน้นการใช้สติปญญาไตร่ตรองในการแก้ไขปญหามากกว่าการใช้กําลัง คุณค่าด้านการนําไปใช้ -ใช้สติ และเหตุผลในการแก้ปญหา -รู้จักการฟงเสียงข้างมาก มากกว่าความคิดตนเอง

๕๒ หนังสื ออ้างอิง หนังสือเรียน รายวิชาพืนฐาน ภาษาไทย วรรณคดวี ิจักษ์ (พิมพ์ครังที ๑๓). (๒๕๖๓). กรุงเทพมหานคร: องค์กรการค้าของ สกสค. ปยะฤกษ์ บญุ โกศล(๒๕๕๔). อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑. สืบค้น ๑๑ มถิ นุ ายน ๒๕๖๔, จาก https://krupiyarerk.wordpress.com/2011/10/02 ปยะฤกษ์บญุ โกศล(๒๕๕๔). วิชชุมมาลาฉันท์ ๘. สืบค้น ๑๑ มถิ นุ ายน ๒๕๖๔, จาก https://krupiyarerk.wordpress.com/2011/08/02 Teat01(๒๕๕๗). ประวัติผู้แต่ง นายชิต บรุ ทัต. สืบค้น ๑๑ มถิ นุ ายน ๒๕๖๔, จาก https://sites.google.com/site/samakhithekhchanth Unknown(๒๕๕๖). กษัตริย์ลจิ ฉวีแตกสามคั คี. สืบค้น ๑๗ มถิ นุ ายน ๒๕๖๔, จาก https://samakkeepeatchant.blogspot.com/2013/12