บทท่ี 9 การควบคมุ คณุ ภาพ Quality Control : QC
ความหมายของการควบคมุ คณุ ภาพ•การควบคุมคุณภาพ(Quality Control : QC) หมายถึง กระบวนการในการผลิตสินคา้ และบริการ ใหม้ ีคุณลกั ษณะตรงกบั ความตอ้ งการของลกู คา้ และ พยายามดูแลแกไ้ ข ปรับปรุง พฒั นาใหไ้ ดม้ าตรฐาน อยเู่ สมอ เพือ่ สร้างความพึงพอใจสูงสุดโดยมีตน้ ทุน การดาเนินงานที่เหมาะสม
•การควบคุมคุณภาพเกดิ ขนึ้ ในสหรัฐอเมริกาเป็ น ประเทศแรก โดยการคดิ ค้นวธิ ีควบคุมคุณภาพ เชิงสถิตทิ ่เี รียกว่าSQC (Statistical Quality Control)
•เกิดกิจกรรมกลุ่มคุณภาพ QCC (Quality Control Circle)•พฒั นาเป็น TQC(Total Quality Control)
TQC and TQM•Total Quality Control•Total Quality Management•การบริหารหรือควบคุมคุณภาพทวั่ ท้งั องคก์ าร
ISO 9000
การควบคุมคุณภาพในประเทศไทย
การควบคุมคุณภาพในประเทศไทย• เริ่มต้นโดย
ลักษณะของผลติ ภณั ฑ์ท่มี ีคุณภาพ1) การปฏิบตั ิงานได้ (performance) ผลิตภณั ฑต์ อ้ ง สามารถใชง้ านไดต้ ามหนา้ ท่ีท่ีกาหนดไว้2) ความสวยงาม (aesthetics) ผลิตภณั ฑต์ อ้ งมีรูปร่าง ผวิ สมั ผสั กลิ่น รสชาติและสีสนั ที่ดึกดดู ใจลกู คา้3) คุณสมบตั ิพิเศษ (special features) ผลิตภณั ฑค์ วร มีลกั ษณะพเิ ศษท่ีโดดเด่นแตกต่างจากค่แู ข่งขนั
ลักษณะของผลติ ภณั ฑ์ท่มี ีคุณภาพ (ต่อ)4) ความสอดคลอ้ ง (conformance) ผลิตภณั ฑค์ วรใช้ งานไดต้ ามที่ลกู คา้ คาดหวงั ไว้5) ความปลอดภยั (safety) ผลิตภณั ฑค์ วรมีความเสี่ยง อนั ตรายในการใชน้ อ้ ยท่ีสุด6) ความเชื่อถือได้ (reliability ) ผลิตภณั ฑค์ วรใชง้ านได้ อยา่ งสม่าเสมอ
ลักษณะของผลิตภณั ฑ์ท่มี ีคุณภาพ (ต่อ)7) ความคงทน (durability) ผลิตภณั ฑค์ วรมีอายใุ ชง้ านท่ี ยาวนานในระดบั หน่ึง8) คุณค่าที่รับรู้ (perceived quality) ผลิตภณั ฑค์ วร สร้างความประทบั ใจและภาพพจนท์ ี่ดีในสายตาของลกู คา้9) การบริการหลงั การขาย (service after sale) ธุรกิจ ควรมีบริการหลงั การขายอยา่ งต่อเนื่อง เพ่ือใหส้ ินคา้ คง คุณสมบตั ิท่ีดีต่อไปได้
ประโยชน์ของการควบคุมคุณภาพ1. ช่วยเพมิ่ ประสิทธิภาพในการผลิต2. สร้างความเชื่อถือและไวว้ างใจใหเ้ กิดข้ึนกบั ลกู คา้3. เป็นเคร่ืองมือสาหรับการปรับปรุงระบบการดาเนินงานใน องคก์ าร4. ก่อใหเ้ กิดการประสานงานในลกั ษณะของกลุม่ ทางาน5. ก่อใหเ้ กิดขวญั และกาลงั ใจแก่พนกั งาน6. ช่วยส่งเสริมใหก้ ารทางานของพนกั งาน มีมาตรฐานสูงข้ึน7. ส่วนแบ่งทางการตลาด และปริมาณการขายเพม่ิ ข้ึน
ต้นทนุ ของคุณภาพ
ประเภทของต้นทนุ คุณภาพ ตน้ ทุนการป้ องกนั ตน้ ทุนการประเมิน (appraisal cost) (prevention cost) • การตรวจสอบวตั ถดุ ิบ• ตน้ ทุนการฝึกอบรมแก่พนกั งาน • การตรวจสอบงานระหวา่ งทา• ตน้ ทุนการออกแบบผลิตภณั ฑ์ • การตรวจสอบสภาพของ ใหม่ ผลิตภณั ฑ์• ตน้ ทุนการออกแบบกระบวนการ • ค่าใชจ้ ่ายของพนกั งานฝ่ าย ผลิตใหม่ ตรวจสอบคุณภาพ• ตน้ ทุนการจดั หาวตั ถดุ ิบ • ค่าใชจ้ ่ายในหอ้ งปฏิบตั ิการ
ประเภทของต้นทนุ คุณภาพ (ต่อ) ตน้ ทุนความผดิ พลาดภายใน ตน้ ทุนความผดิ พลาดภายนอก (internal failure cost) (external failure cost)• การตรวจพบความ • การซ่อมแซม ผดิ พลาดระหวา่ ง • การเปลี่ยนสินคา้ กระบวนการผลิต • การจ่ายเงินชดเชย • การรับประกนั• ค่าใชจ้ ่ายในการแกไ้ ข • วธิ ีการอ่ืนๆ• ค่าใชจ้ ่ายในการทางานซ้า
six QC TQMsigma TQC Quality re- Controlengineeri 5ส ng
ระบบ QC1. การจดั ต้งั กลุ่มคุณภาพ เพอื่ ร่วมกนั ทากิจกรรมของกล่มุ ให้ บรรลผุ ลสาเร็จ2. คน้ หาปัญหา โดยการสารวจปัญหาต่างๆ ที่เกิดข้ึนจาก สมาชิกในกล่มุ แลว้ ตดั สินใจเลือกปัญหาที่เป็นสาเหตุหลกั มาดาเนินกิจกรรมกลุม่ คุณภาพ3. กาหนดเป้ าหมาย ซ่ึงจะตอ้ งสามารถดาเนินการใหป้ รากฏผล ตามท่ีตอ้ งการได้ โดยระบุการแกป้ ัญหาเป็นตวั เลข เพื่อ ความชดั เจนในการประเมินผล
ระบบ QC (ต่อ)4. การวเิ คราะห์ปัญหา วเิ คราะห์ถึงสาเหตุของปัญหาน้นั ๆ ซ่ึง สมาชิกในกลุม่ จะนาขอ้ มูลเสนอที่ประชุมเพื่อช่วยกนั แกไ้ ข ปัญหา โดยการใชเ้ ครื่องมือเทคนิคอนั ไดแ้ ก่ กราฟ แผนภมู ิ ผงั กา้ งปลา ผงั การกระจาย และอ่ืนๆ ประกอบการวเิ คราะห์5. การดาเนินกิจกรรมตามหลกั การบริหารวงจรเดมมิ่ง (deming cycle) ซ่ึงคิดคน้ โดย Dr.Deming
ระบบ QC (ต่อ)• Plan • Do วางแผน ปฏิบตั ิ P D A C• Action • Check แกป้ ัญหา ตรวจสอบ
ระบบ QC (ต่อ)6. การกาหนดเป็นมาตรฐาน เมื่อการแกไ้ ขปัญหาบรรลผุ ลตามเป้ าหมาย มาตรฐาน กาหนดการทางานข้ึนมาเป็นตวั เลขท่ีแน่นอน เพ่อื ติดตาม และตรวจสอบความถกู ตอ้ งใหเ้ ป็นปัจจุบนั7. การเสนอผลงาน การดาเนินงานของกลุ่มคุณภาพ หากบรรลุผลตาม เป้ าหมายที่กาหนดไวแ้ ลว้ ตอ้ งมีการนาเสนอผลงานใหแ้ ก่พนกั งาน หรือหน่วยงานต่างๆ ในองคก์ ารไดท้ ราบถึงความสาเร็จของกล่มุ เพ่ือ สร้างความภาคภมู ิใจและเป็นแรงจูงใจในการพฒั นาประสิทธิภาพการ ทางานขององคก์ าร
ระบบ TQM และ TQC•เป็นระบบคุณภาพทว่ั ท้งั องคก์ รอนั เกิดจากการ ร่วมมือของพนกั งานทุกคนต้งั แต่ระดบั ผบู้ ริหาร ระดบั สูงจนถึงพนกั งานระดบั ปฏิบตั ิการ หลกั การ ของ TQM และTQC มีลกั ษณะเหมือนกนั•TQM เป็นแนวคิดของสหรัฐอเมริกาและยโุ รป•TQC จะเป็นแนวคิดของญี่ป่ ุน
ระบบ TQM หรือเบนช์มาร์ก (benchmarking) 4ขัน้ ตอน การบูรณาการ การปฏิบตั ิการ (integration) (action) การวเิ คราะห์ (analysis)วางแผน(planning)
วงแหวน 3 ชัน้ ในการควบคุมคุณภาพแบบ TQC Control PDCA Control quality Quality assurance
ระบบ 5 สเป็นระบบพนื ้ ฐานที่ใช้จดั สภาพแวดล้อมในองค์การ เพ่ือขจดั ความสิน้ เปลอื งของการใช้พนื ้ ท่ี และลดเวลาการค้นหาวสั ดอุ ปุ กรณ์ตา่ งๆ โดยการปฏบิ ตั ิตามหลกั 5สแปลมาจากภาษาญี่ป่ นุ โดยในญ่ีป่ นุ เรียกกนั วา่ 5S ซงึ่ ได้แก่• กิจกรรมที่ 1 สะสาง (structurize)• กิจกรรมที่ 2 สะดวก (systematise)• กิจกรรมที่ 3 สะอาด (sanitise)• กิจกรรมที่ 4 สุขลกั ษณะ (standardise)• กิจกรรมที่ 5 สร้างนิสยั (self-discipline)
สะดวก (systematise) 整理 สะสาง (structurize) (เซตง) 整頓 (เซริ)สขุ ลกั ษณะ (standardise) 清掃 สะอาด (sanitise) (เซเก็ตส)ึ 清潔 (เซโซ) 躾 สร้างนิสยั (self-discipline) (ชิตสเุ กะ)
History Michael Martin Hammer James A. Champy(13 April 1948 – 3 Sept 2008)
องค์ประกอบการรือ้ ปรับระบบ1. การคิดพจิ ารณาวธิ ีหรือเทคนิคการทางานใหม่ (เริ่มตน้ จาก ศนู ย)์2. ออกแบบกระบวนการตามแนวความคิดใหม่ (ไม่นาวิธีการเดิม มาใช)้3. ปรับปรุงหรือเปลี่ยนแปลงเพอ่ื ใหไ้ ดผ้ ลการดาเนิงานมากกวา่ เดิม โดยพจิ ารณาจากความพงึ พอใจของลกู คา้4. เนน้ กระบวนการมากวก่าหนา้ ที่ความรับผดิ ชอบ คน งาน และ โครงสร้าง
ปัจจยั ความสาเร็จ
Six Sigma
หลักการของระบบ six sigma1. การออกแบบสาหรับการผลิตที่มีประสิทธิภาพ2. การควบคุมกระบวนการทางสถิติ หรือ SPC3. การนาเทคนิค SPC ไปใชก้ บั ผปู้ ้ อนวตั ถุดิบ4. การบริหารแบบมีส่วนร่วม5. การสร้างมาตรฐานใหก้ บั การผลิตชิ้นส่วนการผลิต6. การสร้างแบบจาลองโดยคอมพวิ เตอร์
เคร่ืองมอื ในการควบคุมคุณภาพ
ตารางตรวจสอบ (Check Sheet)
กราฟ (Graph) 14 Sales5 Series 1 Series 24.5 12 Series 343.5 10 32.5 8 1st Qtr 2 2nd QSetrries 3 3rd QSterries 21.5 4th QSterries 1160.504 2 0 Category 1 Category 2 Category 3 Category 4
ฮสิ โตแกรม (Histogram)
แผนภมู ิพาเรโต (Pareto Chart)
ผังแสดงเหตแุ ละผล (Cause and Effect Diagram)แผนภาพก้างปลา (Fishbone diagram)
ผังแสดงการกระจาย (Scatter Diagram)
แผนภมู ิควบคุม (Control Chart)
อนุกรมมาตรฐาน มอก.9000มาตรฐานระดบั ชาติเพ่อื รองรับระบบคุณภาพ กาหนดข้ึนโดยสานกั งานมาตรฐานผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรมกระทรวงอุตสาหกรรม อนุกรมมาตรฐาน มอก.9000มีรูปแบบเช่นเดียวกบั ISO 9000 ทุกประการ
คาศัพท์ทางคุณภาพของอนุกรมมาตรฐาน มอก. 90001. คุณภาพ (Quality)2. การควบคุมคุณภาพ (Quality Control)3. การประกนั คุณภาพ (Quality Assurance)4. ระบบคุณภาพ (Quality System)5. การบริหารคุณภาพ (Quality Management)
องค์ประกอบอนุกรมมาตรฐาน มอก. 9000มอก. 9000มอก. 9004มอก. 9001มอก. 9002มอก. 9003
ข้อกาหนด 4.1 ความรับผดิ ชอบด้านการบริหาร
Search
