ilovepdf_merged

46

47

48 การประเมนิ ความ “อยู่เย็น เป็นสขุ ” หรอื ความสุขมวลรวมของหมบู่ า้ น/ชุมชน (Gross Village Happiness : GVH) ความหมาย ของ “ความอยู่เย็น เปน็ สุข” หรือความสขุ มวลรวม ของหม่บู ้าน/ชุมชน หมายถึง “สภาวะ ที่คนมีคุณภาพชีวิตที่ดี ดำรงชีวิต อย่างมีดุลยภาพทั้งจิต กาย ปัญญา ที่เชื่อมโยงกับ เศรษฐกิจ สังคม และ ส่งิ แวดลอ้ ม อย่างเปน็ องคร์ วมและสมั พันธ์กันได้ถกู ตอ้ งดีงาม นำไปสู่การ อยรู่ ่วมกันอย่างสันติ ระหว่างคนกับคน และระหว่างคนกบั ธรรมชาติและ สิ่งแวดลอ้ ม การประเมินความ “อยู่เย็น เป็นสุข” หรือ ความสุขมวลรวมของหมู่บ้าน/ชุมชน (Gross Village Happiness : GVH) เป็นเครื่องมือใช้ในการประเมินผลลพั ธ์ของการพัฒนา โดยการจัดเวทีประชาคมหมู่บ้าน แลกเปลี่ยนข้อมูล ความเปน็ จริงในชุมชน แล้วใหล้ งคะแนนความเห็นระดบั ความสุขร่วมกัน โดยใหด้ ำเนนิ การต้นรอบหรอื กอ่ นลงมือ พัฒนา หมู่บ้านจะได้รู้ว่าองค์ประกอบความสุขใดบ้างที่ต้องทำกิจกรรมหรือวางแผนในการพัฒนา และประเมิน อกี ครงั้ เมื่อผ่านการพัฒนาในรอบ 1 ปี การประเมินความอยู่เย็น เป็นสุข กำหนดองค์ประกอบที่เปน็ ปัจจยั พื้นฐานร่วมในการสร้างความสุขของ มนษุ ย์ได้ 6 องค์ประกอบ 22 ตัวชวี้ ัด ได้แก่ องค์ประกอบท่ี 1 การมสี ขุ ภาวะ ประกอบด้วย 3 ตวั ชี้วัด หมายถึง การดำรงชีพของบุคคลอย่างมีสุขกาย ดำเนินชีวิตโดยใช้ความรู้ในการรักษาร่างกายให้แข็งแรง ไมเ่ จ็บป่วยมอี ายุยืนยาว มีสขุ ภาพจติ ใจทด่ี ี ยดึ มัน่ ในคณุ ธรรมจรยิ ธรรม “คดิ เปน็ ทำเป็น” มีความเป็นเหตุเปน็ ผล มีทักษะในการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า อยู่ในสังคมได้อย่างปกติสุขสร้างสรรค์ประโยชน์แก่ตนเอง ครอบครัวและ สังคมได้อย่างเตม็ ศกั ยภาพ ตวั ช้วี ดั ที่ 1.1 บคุ คล มคี วามรู้ในการสร้างและรกั ษาสุขภาพร่างกายใหแ้ ข็งแรง ไมเ่ จบ็ ป่วยอายุยืนนาน หมายถึง ประชาชนในหมู่บ้านมีความรู้เข้าใจและปฏิบัติตามหลักโภชนาการไม่เป็นโรคทั้งติด ต่อและ ไม่ติดต่อ มีหลักประกนั สขุ ภาพ มีโอกาสได้รับการรกั ษาจากแพทย์ พยาบาล อย่างสะดวก คำถาม - “ทา่ นมคี วามรเู้ พอ่ื การสรา้ งสขุ ภาพร่างกายให้แข็งแรงใช่หรอื ไม่ ?” - ถ้าใช้ “ท่านมีอะไรทจ่ี ะยนื ยันว่าทา่ นมคี วามรใู้ นเรอื่ งนจี้ รงิ และชมุ ชนมี กจิ กรรม อะไรบา้ งทท่ี ำให้มีความร”ู้ ตวั ชว้ี ดั ท่ี 1.2 บคุ คล มสี ขุ ภาพจิตที่ดี ยดึ มนั่ ในคุณธรรม จริยธรรม เชอื่ ม่ันในปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง หมายถึง ประชาชนในหมู่บ้านมีหลักยึดเหนี่ยวในใจ ทั้งหลักศาสนาปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ประเพณี วัฒนธรรมและกติกาของหมู่บ้านเมื่อเกิดปัญหาสามารถแก้ไขให้สำเร็จลุล่วงไป ไม่เป็นโรควิตกกังวล ไม่เปน็ โรคซึมเศรา้ ไม่เปน็ โรคจิต ไม่ฆา่ ตวั ตาย

49 คำถาม - “ท่านมีหลักยึดเหนี่ยวที่จะทำให้ท่านมีสุขภาพจิตที่ดี โดยเฉพาะมีความเชื่อมั่นในปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพียงใชห่ รอื ไม่” - “มวี ิธกี ารอะไรเป็นสง่ิ ยืนยันว่าเป็นจรงิ ” ตัวชี้วัดที่ 1.3 บุคคล มีทักษะในการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า อยู่ในสังคมได้อย่างปกติสุขสร้างสรรค์ประโยชน์ แก่ตนเอง ครอบครัวและชมุ ชนไดอ้ ย่างเตม็ ศักยภาพ หมายถึง ประชาชนในชุมชน มเี ปา้ หมายในชีวติ เชือ่ มนั่ ในความรู้ความสามารถของตน ได้รับการยอมรับ จากคนรอบข้าง ใช้ความสามารถในการปรับตัวเพื่อการเผชิญสถานการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันได้ อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การคิดวิเคราะห์อย่างมีเหตุผล การตัดสินใจ “คิดเป็น ทำเป็น” ความคิดสร้างสรรค์ การประมาณตนและการควบคุมสถานการณ์ การสื่อสาร ต่อรอง ปฏิเสธและโน้มน้าวจิตใจ การปรับตัว (ทักษะ คอื ความเชี่ยวชาญ ชำนาญในเรอื่ งใดเรอื่ งหน่งึ ซึง่ บุคคลสามารถสรา้ งข้ึนจากการเรียนร)ู้ คำถาม - “ทา่ นมีความสามารถในการใชช้ วี ิตทำประโยชน์ใหค้ รอบครวั และหมบู่ า้ นทา่ นรู้สึกว่าตัวเองมีคุณค่าใชห่ รือไม่” - และ “มีวธิ ีการอะไรเปน็ สิง่ ยนื ยนั ว่าเปน็ จริง” องค์ประกอบท่ี 2 เศรษฐกิจชมุ ชนเขม้ แขง็ เปน็ ธรรม ประกอบด้วย 3 ตวั ช้ีวดั หมายถึง การกระทำใด ๆ อันก่อให้เกิดการผลิต การจำหน่ายและการบริโภค ให้เกิดรายได้ที่เพียงพอ เกิดจากการมีงานสุจรติ มีความมั่นคงและความปลอดภัยในการทำงาน มีรายได้ที่เป็นธรรมตอ่ เน่ืองมีการรวมตัว เป็นกลุ่มเพอ่ื ช่วยเหลอื แบ่งปันกัน เพื่อให้เกดิ การกระจายรายไดอ้ ย่างเป็นธรรม และเกิดความยัง่ ยนื ตัวช้ีวัดท่ี 2.1 ครอบครัว มีความมัน่ คงในอาชพี มรี ายไดท้ เ่ี พยี งพอเกดิ จากการมสี ัมมาชพี หมายถึง ประชาชน มีงานที่มั่นคงทำ มีรายได้ที่เป็นธรรมต่อเนื่อง โดยใช้ความรู้ความสามารถ อย่างถูก กฎหมาย ในการทำงานสร้างรายได้ ด้วยทรพั ยากรที่มีอย่างสมประโยชน์ ไม่ว่าจะเป็นงานในครัวเรือนตนเองหรือ ในสถานประกอบการ จดั การหนี้สินได้ไม่เป็นภาระ คำถาม - “ครอบครัวของท่าน มอี าชีพมงี านถกู กฎหมายทำอย่างมน่ั คง มรี ายได้เพียงพอใชห่ รือไม”่ - และ “มวี ธิ กี ารอะไรเปน็ ส่งิ ยืนยนั ว่าเปน็ จริง” ตวั ชวี้ ดั ที่ 2.2 ชมุ ชน มีการกระจายรายได้ในกลุ่มตา่ ง ๆ ในชมุ ชนอยา่ งเปน็ ธรรม หมายถึงชุมชนสามารถจัดกิจกรรมสร้างรายได้ กระจายไปสู่ประชาชน ครอบครัวกลุ่มองค์กร ได้อย่าง ท่วั ถึงทง้ั หมู่บา้ น คำถาม - “ในหมู่บ้านของทา่ น มีการกระจายรายได้ใหก้ ล่มุ ตา่ ง ๆ ในชุมชนอยา่ งเป็นธรรมทั่วถึงหรือไม”่ - และ “มวี ิธีการอะไรเป็นสิง่ ยนื ยนั ว่าเปน็ จรงิ ” ตัวชี้วัดที่ 2.3 ชุมชน มีกิจกรรมสร้างความมั่นคงเศรษฐกิจฐานราก มีและพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน ตอ่ เนอ่ื ง มสี ถาบันการเงิน หมายถึง ชุมชนมีกิจกรรมการสร้างเศรษฐกิจของชุมชนให้เข้มแข็ง ด้วยกระบวนการกลุ่ม การพัฒนาอาชีพ เพิ่มพูนทักษะฝีมือพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีมูลค่า เพิ่มมีสถาบันการจัดการเงินทุนชุมชนมีกองทุนสวัสดิการชุมชน ที่ใหบ้ รกิ ารสมาชิกตามความตอ้ งการได้ อยา่ งทั่วถึงสามารถจัดการสรา้ งกิจกรรมแก้ปัญหาหนนี้ อกระบบได้ คำถาม -“ชมุ ชนของท่าน มกี ิจกรรมสรา้ งอาชีพเพ่ือความมั่นคงเศรษฐกจิ มกี ารผลิตและพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน ตอ่ เนือ่ ง มีกองทุนการเงนิ หรอื สถาบนั การเงนิ สนบั สนุนกิจกรรมสร้างอาชีพของคนในชุมชนหรอื ไม่” - และ “มวี ธิ ีการอะไร เป็นส่ิงยืนยันว่าเป็นจริง”

50 องค์ประกอบที่ 3 ครอบครัวอบอ่นุ ประกอบดว้ ย 3 ตวั ช้ีวัด หมายถึง ครอบครัวที่สมาชิกมีความรักความผูกพันต่อกัน มุ่งมั่นที่จะการดำเนินชีวิตร่วมกันอย่างมี จุดหมาย สามารถปฏิบัติบทบาทหน้าที่ได้อย่างเหมาะสมมีการอบรมเลี้ยงดูสมาชิกวัยเยาว์ให้เติบโตอย่างมี คุณภาพในวิถีชีวิตของความเป็นไทย เลี้ยงดูผู้สูงอายุให้สามารถดำรงชีวิตได้อย่างมีความสุข และรักษา สัมพันธภาพที่ดตี อ่ กนั เพ่อื ใหส้ ามารถดำ รงความเปน็ ครอบครัวไดอ้ ย่างมคี ุณภาพทยี่ ั่งยืน ตัวชี้วัดที่ 3.1 ครอบครัวรักษาสัมพันธภาพที่ดีต่อกันสามารถปฏิบัติบทบาทหน้าที่ได้อย่างเหมาะสม เพือ่ ใหส้ ามารถดำรงความเป็นครอบครัวและชุมชนได้อยา่ งมีคณุ ภาพท่ยี ั่งยนื หมายถึง ประชาชนทำหน้าที่ในการสร้างครอบครัว โดยมีเป้าหมาย และทำกิจกรรมต่าง ๆ มีความ รับผิดชอบร่วมกันในด้านต่าง ๆ เช่น ดูแล เลี้ยงดูบุตร ส่งเสริมการศึกษา สุขภาพ ธรรมเนียมประเพณีไทยดูแล ผสู้ งู อายุ และช่วยเหลือญาติพี่น้องด้านการงาน ด้วยความผูกพันเอื้ออาทรต่อกัน ร่วมกนั แกป้ ญั หาของครอบครัว ดว้ ยความรกั และการแสดงบทบาทหน้าทใี่ นครอบครวั อย่างสมบรู ณ์ เช่น พอ่ แมป่ ระกอบอาชพี สจุ รติ กระทำตน เป็นตัวอย่างแก่บุตร ดูแลทุกข์สุข ให้ความอบอุ่น เลี้ยงดูอบรมสั่งสอน บุตรมีหน้าที่ช่วยเหลือดูแล บำรุง พ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย เคารพเชื่อฟัง เป็นต้น สามี ภรรยา มีความสนใจในแนวทางเดียวกัน จิตใจหนักแน่น ปรับตัวเข้าหา กัน เสียสละ ใจกว้าง รู้เหตุผล ไม่ขัดแย้งโดยไม่มีเหตุผล และไม่ยึดเหตุผลของตนฝ่ายเดียว เอาใจใส่และห่วงใย พร้อมรว่ มสุข รว่ มทกุ ข์ ยกยอ่ งไมด่ หู มิ่น ไม่นอกใจ ชว่ ยเหลอื ซ่งึ กันและกนั คำถาม -“ครอบครัวของท่าน มีความรกั ผูกพนั ท่ดี ตี ่อกัน สามารถปฏิบัติบทบาทหนา้ ที่ของแต่ละคนในครอบครัว ไดอ้ ยา่ งเหมาะสมหรือไม่” -และ “มีวิธีการอะไรเป็นสิง่ ยนื ยนั ว่าเป็นจริง” ตวั ชีว้ ัดท่ี 3.2 ครอบครัว มีการอบรมเลีย้ งดสู มาชิกวัยเยาวใ์ ห้เตบิ โตอยา่ งมีคณุ ภาพในวถิ ีชีวติ ของความเป็นไทย หมายถึง ครอบครัวมีวิธีการอบรมบุตร หลาน โดยอธิบายให้เชื่อในการทำดีให้หลักยึดเหนี่ยวจิตใจ ให้ความเอื้อเฟื้อ โอบอ้อมอารี สร้างสรรค์ประโยชน์ต่อสังคม โน้มน้าวให้ประพฤติดีงาม รู้จักเลี้ยงชีพ มีวินัย มีกริยามารยาทดงี าม ปลูกฝงั เจตคตทิ ี่ดตี ่อการศึกษา เพื่อปรับปรงุ ชีวิตให้มหี ลกั ฐานมั่นคง คำถาม -“ครอบครวั ของทา่ น มีการอบรมเล้ยี งดูสมาชิกวยั เยาวใ์ ห้เตบิ โตอยา่ งมคี ณุ ภาพในวถิ ี ชวี ติ ของความเปน็ ไทยหรือไม่” -และ “มวี ธิ กี ารอะไรเป็น สงิ่ ยนื ยนั วา่ เปน็ จริง” ตัวชว้ี ัดท่ี 3.3 ครอบครวั ชุมชน เลย้ี งดผู สู้ ูงอายุให้สามารถดำรงชีวิตได้อย่างมีความสุข หมายถึง กิจกรรมที่ครอบครัวและชุมชนจัดขึ้นและดำเนินการเพื่อดูแลส่งเสริมผู้สูงอายุ ในครอบครัว และชุมชน ในด้านจิตใจ สุขภาพ เศรษฐกิจรวมทั้งการสืบทอดภูมิปัญญา เพื่อให้ผู้สูงอายุอยู่ในครอบ ครัวและ ชมุ ชนได้อย่างมคี วามสะดวกสบาย คำถาม -“ครอบครัวและหมูบ่ า้ นของท่าน เลี้ยงดูผสู้ ูงอายใุ ห้สามารถดำรงชีวิตไดอ้ ย่างมีความสุขหรือไม่” -และ “มีวิธกี ารอะไรเปน็ ส่ิงยนื ยนั ว่าเป็นจรงิ ” องค์ประกอบที่ 4 ชมุ ชนมกี ารบริหารจดั การชมุ ชนดี ประกอบด้วย 5 ตัวช้ีวดั หมายถึง ชุมชน แสดงความสามารถบริหารจัดการชุมชน จัดกระบวนการพัฒนาชุมชน มีกิจกรรมการ แก้ไขปัญหาชุมชนได้ด้วยตนเองอย่างมีเหตุมีผลและมีการบริหารจัดการที่ดี ผู้นำ ประชาชนและองค์กรในชุมชน สามารถรว่ มมอื ชว่ ยเหลอื เกอื้ กลู กนั และอย่รู ว่ มกันอย่างสงบสขุ รวมทง้ั มีภาคีการพัฒนาที่มีบทบาทเก้ือหนุนการ ทำงานภายในชุมชน มีการสื่อสารและกระบวนการเรียนรู้ในชุมชนอย่างต่อเนื่อง สามารถอนุรักษ์คุณค่าของ ประเพณีวฒั นธรรมและภมู ิปญั ญาท่เี ป็นเอกลักษณ์ของแตล่ ะชมุ ชนท้องถ่ินรวมถงึ เอกลกั ษณค์ วามเป็นไทย

51 ตัวชี้วัดที่ 4.1 ประชาชนและกลุ่มองค์กรต่าง ๆ ในชุมชน มีความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างกัน ร่วมมือ ชว่ ยเหลือกนั เก้ือกูลและอยรู่ ว่ มกันอย่างสงบสุข หมายถึง หมายถงึ ประชาชนมคี วามสามคั คี มีความสมั พันธท์ ี่ดีกับเพอ่ื นบา้ นและคนอื่น ๆ ในชมุ ชน ไม่มี ปัญหาความขัดแย้ง การมีส่วนร่วมกบั การทำงานเพื่อการพฒั นาชมุ ชนให้การสนับสนุน ทั้งด้านความรู้ ทรัพย์สิน แรงงาน ของประชาชนและจากองคก์ รในชมุ ชน ในการช่วยกันคดิ ตัดสินใจและบริหารกจิ กรรมใหส้ ำเรจ็ คำถาม “ประชาชนและกลุ่มองค์กรต่าง ๆ ในหมู่บ้านของท่าน มีความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างกัน ร่วมมือ เกื้อกูล ช่วยเหลอื กันทำงานและอย่รู ว่ มกันอยา่ งสงบสขุ หรือไม่” -และ “มวี ธิ ีการอะไรเปน็ สิง่ ยืนยนั ว่าเปน็ จรงิ ” ตวั ช้ีวัดท่ี 4.2 ชุมชน มกี ารบรหิ ารจดั การที่ดี มีและใชแ้ ผนชมุ ชนในการยกระดบั คุณภาพชวี ิตชุมชน หมายถึง ชุมชนมกี ารจัดระบบบริหารจดั การชุมชน สง่ เสริมประชาชนให้มีส่วนร่วมใชห้ ลักวิชาการ ข้อมลู ในการตัดสินใจดำเนินกิจกรรมการพัฒนา มีแผนและใช้แผนพัฒนาชุมชนเป็นเครื่องมือในการกำกับ การติดตาม พัฒนาให้เกิดผลตามที่กำหนด การจัดสรรทรัพยากร โดยมอบหมายผู้รับผิดชอบงานและผลักดันให้เกิดการ เคล่ือนไหวไปสู่ความสำเร็จ คำถาม -“ในหมบู่ า้ นของทา่ น มีการบริหารจัดการที่ดี มแี ละใชแ้ ผนชุมชนในการยกระดับคุณภาพชวี ติ ชมุ ชนหรอื ไม”่ - และ “มีวธิ กี ารอะไรเป็นสง่ิ ยืนยนั วา่ เปน็ จริง” ตัวชี้วัดที่ 4.3 ชมุ ชน รว่ มกบั ภาคีการพฒั นาทม่ี บี ทบาทเก้ือหนนุ กนั สร้างการทำงานภายในชุมชน หมายถึง หมายถงึ การมีสว่ นร่วม ของสถาบันหนว่ ยงานต่าง ๆ ไดใ้ นการสนับสนนุ การทำงานของชุมชน ในการพัฒนาชุมชนใหม้ ปี ระสิทธิภาพ ท้ังทางดา้ นวิชาการ และสนับสนนุ ปัจจยั อนื่ ๆ คำถาม -“ชุมชนของท่าน ร่วมกบั ภาคีการพัฒนาที่มบี ทบาทเก้ือหนนุ กัน สร้างการทำงานภายในชมุ ชนใช่หรือไม่” -และ “มวี ธิ ีการอะไรเปน็ ส่งิ ยนื ยนั วา่ เป็นจรงิ ” ตวั ชีว้ ัดที่ 4.4 ชมุ ชน มรี ะบบการสื่อสารและกระบวนการเรยี นรใู้ นชมุ ชนอย่างตอ่ เน่ือง หมายถงึ หมายถึง ชมุ ชนมกี ารส่งขา่ วสาร ความรู้เพ่อื เป็นการสร้างความเขา้ ใจร่วมกัน และมีการป้องกัน บรรเทาสาธารณภัยต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นในชุมชน ด้วยรูปแบบต่าง ๆ เช่น ประชุมเป็นประจำ หอกระจายข่าว เสยี งตามสาย เปน็ ตน้ คำถาม - “หมูบ่ ้านของทา่ น มรี ะบบการส่อื สารและกระบวนการเรยี นรใู้ นชุมชนอยา่ งต่อเนอ่ื งหรือไม”่ - และ “มีวธิ ีการอะไรเป็นสง่ิ ยนื ยนั ว่าเปน็ จริง” ตัวชี้วัดที่ 4.5 ชุมชน สามารถธำรงไว้ซึ่งคุณค่าของประเพณีวัฒนธรรมและภูมิปัญญาที่เปน็ เอกลักษณ์ ของแตล่ ะชมุ ชนทอ้ งถนิ่ ตลอดจนเอกลักษณ์ความเปน็ ไทย หมายถงึ ชมุ ชนจดั ให้มีกจิ กรรมที่แสดงถึงการรักษาคณุ คา่ การถา่ ยทอดและสบื ทอดภูมปิ ญั ญา ประเพณี วัฒนธรรมต่อเนื่อง รวมถึงการนำภมู ิปัญญา ประเพณี วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท่ีเปน็ เอกลกั ษณ์ มาใช้ประโยชน์ ในการพฒั นาหมู่บา้ นได้ คำถาม - “หมู่บ้านของท่านมีกิจกรรมที่ทำให้รักษาไว้ซึ่งคุณค่าของประเพณีวัฒนธรรมและภูมิปัญญาที่เป็น เอกลักษณ์ของแต่ละชุมชนท้องถ่ินและเอกลกั ษณ์ความเปน็ ไทยใชห่ รอื ไม่” -และ “มวี ิธกี ารอะไรเปน็ สง่ิ ยืนยนั วา่ เป็นจริง”

52 องคป์ ระกอบท่ี 5 การมสี ภาพแวดลอ้ มดีมรี ะบบนเิ วศทีส่ มดุล ประกอบด้วย 4 ตัวช้ีวัด หมายถึง บรรยากาศหรือสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการใช้ชีวิตของคนในหมู่บ้านสร้างความสะดวก สบาย รม่ รนื่ ปลอดภัยทงั้ ชีวติ และทรัพย์สิน ครอบครัวมที ่ีอย่อู าศัยทม่ี ั่นคง การมปี ฏิสัมพันธ์ที่ดีกบั เพอื่ นบ้านและ การมีบริการสาธารณูปโภคทีพ่ อเพียง มีทรัพยากรธรรมชาติท่ีอุดมสมบูรณม์ ีคุณภาพสมดุล ในระบบนิเวศเพื่อใช้ ยกระดบั คุณภาพชีวติ ท่ีดขี องคนในชมุ ชน ตวั ชี้วัดที่ 5.1 บคุ คล ครอบครวั มีท่ีอยอู่ าศยั ท่ีมนั่ คง หมายถึง ครอบครัวเป็นเจ้าของที่อยู่อาศัยที่แข็งแรงมั่นคง ให้เป็นที่พักอาศัยร่วมกันของสมาชิกใน ครอบครัวอย่างสะดวกสบายและปลอดภัย คำถาม - “ทา่ นและครอบครัวของทา่ น มีท่ีอยอู่ าศัยที่มัน่ คงใช่หรอื ไม่” - และ “มีวิธีการอะไรเปน็ สง่ิ ยืนยันวา่ เป็นจรงิ ” ตัวชี้วัดที่ 5.2 ชุมชน จัดสภาพแวดล้อมเพื่อการดำรงชีวิตในชุมชนให้มีความปลอดภัยในชีวิตและ ทรพั ย์สนิ หมายถึง หมายถึง บรรยากาศสวยงามและสิ่งแวดล้อมมีคุณภาพที่ดี ไม่มีสิ่งเป็นพิษรบกวนสร้างความ เดือดร้อนรำคาญ เช่น น้ำเน่าเสียงดัง ขยะพิษ กลิ่นเหม็น ไม่มีโจร ผู้ร้ายมีระบบปอ้ งกันภัยอันตราย มีวิธีป้องกัน และแกไ้ ขปัญหายาเสพติด ไม่กงั วลตอ่ การเกดิ คดีที่กระทำต่อร่างกายและทรัพยส์ ิน คำถาม - “ในหมู่บ้านของทา่ น มีบรกิ ารสาธารณูปโภคที่พอเพยี งใช่หรอื ไม่” - และ “มีวิธกี ารอะไรเป็นสิง่ ยืนยนั ว่าเปน็ จรงิ ” ตัวช้วี ัดท่ี 5.3 ชุมชน มีบรกิ ารสาธารณูปโภคทพ่ี อเพียง หมายถงึ หมายถงึ ชุมชนมีส่ิงสาธารณะ ท่จี ำเปน็ ของหมู่บา้ น อยู่ในสภาพดี สามารถใช้ประโยชน์ อำนวย ความสะดวกและใหบ้ รกิ ารแก่ประชาชนอย่างทั่วถงึ คำถาม - “ในหมูบ่ า้ นของทา่ น มีบรกิ ารสาธารณปู โภคที่พอเพยี งใช่หรือไม่” - และ “มีวิธีการอะไรเปน็ ส่ิงยืนยันวา่ เปน็ จรงิ ” ตัวชี้วัดที่ 5.4 ชุมชน มีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์และสภาพแวดล้อมที่มีคุณภาพเพื่อสร้าง สมดลุ ใหก้ ับระบบนิเวศ และยกระดบั คุณภาพชวี ติ ทีด่ ีของคน หมายถึง ทรพั ยากรตา่ ง ๆ ของหมบู่ า้ น มคี ณุ ภาพดี เช่น ปา่ ชุมชน แหล่งนำ้ สตั ว์นำ้ ทงุ่ หญา้ ชมุ ชน สภาพ ดินหรือสิ่งอื่น ๆ มีการดูแลให้คงสภาพ เพ่ือการใช้ประโยชน์ร่วมกันในการดำเนินชีวิตของคนในหมู่บ้าน/ชุมชน เพือ่ การพ่งึ ตนเอง หรือช่วยแบง่ เบาภาระในการดำเนินชวี ิตให้มีความสะดวก สบายไร้กงั วล เช่น สามารถมีรายได้ สามารถใชป้ ระโยชน์จากป่าในการลดรายจ่าย เป็นต้น คำถาม - “ในหมู่บ้านของท่าน มีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์และสภาพแวดล้อมที่มีคุณภาพเพื่อสร้าง สมดลุ ใหก้ ับระบบนิเวศ และยกระดบั คณุ ภาพชีวติ ทด่ี ีของคน” - และ “มวี ิธกี ารอะไรเป็นสิ่งยนื ยันวา่ เป็นจรงิ ” องค์ประกอบท่ี 6 ประกอบด้วย 4 ตัวช้ีวัด หมายถงึ ชุมชนเปน็ สังคมประชาธิปไตยท่มี ีธรรมาภบิ าล ประชาชน มีสิทธเิ สรีภาพได้รับการยอมรับและ เคารพในศกั ด์ิศรคี วามเปน็ คนทเ่ี ท่าเทยี มกันตามระบอบประชาธปิ ไตย ประพฤติ ปฏบิ ตั ิตามสิทธิ และหนา้ ทข่ี องตนเองและเคารพในสิทธิและหน้าทข่ี องคนอื่น มีระเบยี บวินัย มรี ะบบการบริหารจัดการที่ยึดหลัก ธรรมาภิบาลเพอื่ ใหเ้ กิดความโปร่งใส คุ้มคา่ และกระจายผลประโยชนท์ างเศรษฐกิจและสงั คมอย่าง เปน็ ธรรม นำไปสสู่ งั คมสมานฉันทม์ สี นั ตสิ ขุ อยา่ งย่งั ยืน

53 ตวั ชว้ี ัดท่ี 6.1 บคุ คล มีศักด์ศิ รี มสี ิทธิเสรีภาพและการยอมรับ และเคารพในศักดศ์ิ รีความเป็นคนที่เท่า เทียมกันตามระบอบประชาธิปไตย หมายถึง ประชาชน มีความเป็นอิสระในการกระทำกิจกรรมใดๆ ในชีวิตประจำวัน ตามขอบเขตอำนาจ ของกฎหมายหรือศีลธรรม ไมล่ ะเมิดสิทธิของผู้อน่ื อยใู่ นหมู่บ้านรว่ มใจกันปฏิบัติงานต่างๆ อย่างให้เกียรติเคารพ ในความรู้ความสามารถ มีสิทธิคุณค่าของคน ให้โอกาสในการมีส่วนร่วมในการทำงานและรับผลที่เกิดขึ้น อย่าง เทา่ เทยี มเสมอกัน คำถาม - “ท่านได้รับความเคารพ ได้รับการยอมรับ มีสิทธิเสรีภาพขณะ เดียวกันก็ยอมรับและเคารพในศักดิ์ศรี ความเปน็ คนที่เทา่ เทียมกนั ใชห่ รือไม่” -และ “มีวธิ กี ารอะไรเป็นสิง่ ยนื ยนั ว่าเป็นจริง” ตัวช้วี ัดท่ี 6.2 บคุ คล ปฏิบัติตามสทิ ธิ หนา้ ที่ กติกาประชาธปิ ไตย ไม่ซ้ือสทิ ธิ์ ขายเสยี งในการใช้สิทธิเ์ ลอื กตง้ั หมายถึง การแสดงออกของบุคคลในการกระทำตา่ ง ๆ ตามหน้าที่พลเมืองทีดี ยดึ ม่นั วฒั นธรรมศีลธรรม กฎ กติกาของหมู่บ้าน มีวินัยในตนเองโดยไม่ละเมิดหรือเอาเปรียบสิทธิของผู้อื่นเคารพตนเอง ในการตัดสินใจ การเลอื กผแู้ ทนในการทำหน้าทีบ่ ริหารงานหมบู่ า้ น/ชมุ ชนหรือประเทศ โดยไม่เหน็ แก่ สินจ้างรางวลั และไม่ สนับสนุนคนทท่ี ำผดิ กฎ กตกิ าที่ไดก้ ำหนดไว้ คำถาม -“ท่านปฏบิ ตั ิตามสิทธิ หนา้ ท่กี ติกาประชาธิปไตย ไม่ซื้อสิทธ์ิ ขายเสียงในการใช้สทิ ธิ์เลอื กต้ังใชห่ รอื ไม่” -และ “มีวิธีการอะไรเป็นสง่ิ ยนื ยันว่าเปน็ จริง” ตัวชี้วัดที่ 6.3 ชุมชนมีธรรมภิบาลชมุ ชน มีระบบการบริหารจัดการที่ยึดหลักความโปร่งใส คุ้มค่า เป็นธรรม รับผดิ ชอบ หมายถึง การบริหารงานของคณะผู้บริหารของหมู่บ้าน ทุกคณะ ทุกกลุ่มที่มีในหมู่บ้านดำเนินการโดย ยึดหลักการปฏิบัติตาม กฎระเบียบ กฎหมาย ข้อบังคับ ที่ทันสมัย เที่ยงธรรม ยึดมั่นในความถูกต้อง ซื่อสัตย์ สุจริต การปฏิบัติงานเปิดเผย ประชาชนรับทราบข้อมูลข่าวสารตรงไปตรงมา ให้โอกาสประชาชนเข้ามามีส่วน ร่วม ในการคิด ตัดสินใจ เมื่อผิดพลาดมีการยอมรับและรับผิดชอบพร้อมแก้ไขปรับปรุงได้ทันท่วงที บนฐานการ บรหิ ารทรพั ยากรอย่างประหยัด เกดิ ประโยชนบ์ รรลเุ ปา้ หมายต่อประชาชนเป็นสำคัญ ประชาชนมีจิตสำนึกที่ดีไม่ ยอมรับและละอายต่อพฤติกรรมการเรียกรับสิ่งตอบแทนของผู้มีหน้าที่ให้บริการ เพื่ออำนวยความสะดวกหรือ ได้มาซึ่งประโยชน์ที่ตนเองและครอบครัวต้องการ โดยกระทำในสิ่งที่กฎหมายห้ามไว้หรือไม่กระทำในสิ่งท่ี กฎหมายกำหนดใหท้ ำหรือเบยี ดบงั ยักยอกทรพั ยส์ นิ ส่วนรวมไปเพอื่ ประโยชนข์ องตน คำถาม -“ในหมู่บ้านของท่าน มีระบบการบริหารจัดการที่ยึดกฎหมาย มีความโปร่งใส ใช้ทรัพยากรคุ้มค่า มคี วามเปน็ ธรรม และรับผิดชอบใช่หรอื ไม”่ -และ “มวี ธิ ีการอะไรเปน็ ส่ิงยนื ยันว่าเปน็ จรงิ ” ตัวชีว้ ดั ท่ี 6.4 ชุมชน มวี ธิ แี กป้ ัญหาความขัดแยง้ สร้างความสันติสุข สมานฉนั ท์ในชุมชนโดยชุมชน หมายถึง ชุมชนมีระบบหรือกิจกรรมในการสร้างความรักความเข้าใจ มีความสามัคคี อยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข ใช้คณะกรรมการหรอื บคุ คลทมี่ หี น้าทใี่ นการจดั การกับปัญหาความขดั แยง้ ทเี่ กดิ ข้ึนสร้างความปรองดองในชุมชน คำถาม - “ในหมู่บ้านของท่าน เมื่อมีปัญหาความขัดแย้ง มีวิธีแก้ปัญหาความขัดแย้ง สร้างความสันติสุข สมานฉันทไ์ ดโ้ ดยชุมชนเองหรือไม่”และ “มีวธิ กี าร -อะไรเป็นสิง่ ยืนยันวา่ เป็นจริง”

54 วธิ กี ารประเมินความ“อยู่เยน็ เปน็ สขุ ” หรือความสขุ มวลรวมของ หมู่บ้าน/ชมุ ชน และ เคร่ืองมอื การประเมินความสุขมวลรวมของหมู่บ้าน/ชุมชน เป็นการประเมิน แบบมีส่วนร่วม เพื่อให้การประเมิน ทุกพื้นที่ มีมาตรฐานเดียวกันจึงใช้ตัวชี้วัด ชุดเดียวกัน (๖ องค์ประกอบ ๒๒ ตัวชี้วัด) แต่ประชาชน ที่เข้าร่วม ประเมิน จะมีส่วนร่วมในการกำหนดเกณฑ์การพิจารณาสำหรับตัวชี้วัดแต่ละตัว และสามารถเพิ่มตัวชี้วัดที่ เหมาะสมกับแต่ละหมู่บ้านและ ชุมชนของตนเองได้ การพิจารณาตามเกณฑ์การให้คะแนนจึงขึ้นอยู่กับความ คิดเหน็ และสถานการณ์ ของแตล่ ะชมุ ชน ไม่จำเป็นต้องเหมอื นกัน วัตถุประสงค์ของการประเมินแบบมีส่วนร่วม เพื่อต้องการทราบ ความรู้สึกของคนในชุมชน ความรู้สึก เป็นสุข ซึ่งเป็นความรู้สึก พอใจ สบายใจ สะดวก หมดห่วง ไร้กังวล ต่อสถานการณ์ต่าง ๆ ในชีวิตของตนเอง ครอบครัวและชุมชน มากน้อยเพียงใด หลังจากที่ได้มีการจัด กิจกรรมการพัฒนาต่าง ๆ ในช่วงเวลาที่ผ่านมา คะแนนการประเมินมผี ล ต่อชุมชนโดยตรง ไมเ่ กยี่ วขอ้ งกับการประกวด ไมแ่ ข่งขันกบั ใคร ทำแล้ว รู้ตัวเองว่าเป็น อย่างไร และตอ้ งทำอะไรต่อ เพื่อใหช้ ีวิตมีความสขุ เป็น แผนการพัฒนาตอ่ เนือ่ ง ขัน้ ตอนการประเมนิ ภาพรวมทกุ ตวั ชว้ี ัด โดยใช้ ปรอทวัดความสุข การประเมินระดับความ “อยู่เย็น เปน็ สุข” หรือความสขุ มวล รวมของชมุ ชน แบบมีส่วนร่วม สามารถวดั ความรสู้ ึกเฉพาะ ในช่วงเวลา การประเมนิ วา่ ประชาชนรสู้ ึกอย่างไร มีความสขุ เท่าไหร่ ทั้งนี้ เพราะมี เหตุการณ์ที่ เกิดขึน้ และเปลีย่ นแปลงไปตลอดเวลา ประกอบดว้ ย ๒ ขน้ั ตอน คือ ขนั้ ตอนท่ี ๑ การประเมินแต่ละองค์ประกอบเปน็ รายตวั ช้ีวดั โดยใชแ้ ผนผงั ใยแมงมมุ (Spider diagram) วธิ ีการประเมิน - วทิ ยากรกระบวนการ อธบิ ายความหมายของตัวช้ีวัดแตล่ ะตวั ในแตล่ ะองคป์ ระกอบให้ท่ปี ระชุมเขา้ ใจ - กระตุ้นให้ที่ประชุมร่วมกันพิจารณาตัวชี้วัดนั้น ๆ ว่ามีสถานการณ์และกิจกรรมอะไร หรือ พฤติกรรม การปฏบิ ัตอิ ยา่ งไร ท่ีทำใหต้ ัวชีว้ ดั นัน้ เกิดข้ึนจรงิ แลว้ มคี วามสุข

55 - จากนั้นใหท้ ปี่ ระชุมให้คะแนนจากสถานการณ์ กิจกรรมพฤติกรรมตา่ ง ๆ ทเ่ี สนอมาว่า ปัจจุบันมีสภาพ เป็นอย่างไร ยังสร้างความไม่สะดวก ไม่สบายใจ ไม่พอใจ ทำให้เป็นกังวล อยู่หรือไม่ มากหรือน้อย ถ้าเป็นมาก แสดงว่ามคี วามสขุ น้อยจะต้องให้คะแนนต่ำ แตถ่ ้าเปน็ ไปในทิศทางตรงข้าม ก็จะมี ความสขุ มาก ต้องให้คะแนนสูง ยกตัวอย่าง เช่น องค์ประกอบที่ ๑. การมีสุขภาวะ ตัวชี้วัด ที่ ๑.1 มีความรู้ในการสร้างสุขภาพร่างกาย ให้แข็งแรงไม่เจ็บป่วย มีอายุ ยืนนาน หมายถึง ประชาชนในหมู่บ้านมีความรู้ เข้าใจและปฏิบัติตาม หลักโภชนาการ ไม่เป็นโรคทั้งติดต่อและไม่ติดต่อ มีหลักประกันสุขภาพ มีโอกาสได้รับการรักษาจากแพทย์ พยาบาล อย่างสะดวก ถามทปี่ ระชุม ว่า “ในหมูบ่ า้ นของเรา มอี ะไรทจี่ ะยนื ยันวา่ ตวั ช้วี ดั นี้ จะเป็นไปไดจ้ รงิ ” นําคําตอบที่ได้มาเปน็ เกณฑพ์ ิจารณา ให้คะแนน โดยคําตอบ ท่ีได้อาจเป็น - ไดร้ บั ความรู้การดูแลสขุ ภาพจาก อสม. ทกุ เดอื น - จัดเวทีการเรยี นรเู้ รอ่ื งการรักษาสุขภาพในชมุ ชนเปน็ ประจำ - รบั ประทานอาหารไรส้ ารพษิ จากการปลูกพืช ผกั ไวก้ ินเอง - มกี ิจกรรมออกกําลังกายทกุ วันทกุ คน เป็นต้น เมอื่ นําเหตผุ ลจากการทำกิจกรรม และการปฏบิ ตั ติ น ข้างตน้ ท่ี ให้มาทัง้ หมด แลว้ ถามต่อว่า มีความรู้สึก อย่างไร พอใจ สบายใจ สะดวก หรือวา่ เป็นหว่ ง กงั วล อย่างไร ควรได้คา่ คะแนนความสขุ เท่าไร จาก คะแนนเต็ม ๕ คะแนน (คะแนนความสุขต่ำสุดคือ ๑ ความสขุ สูงสุดคือ ๕ คะแนน) วธิ ีการให้คะแนน ตามกติกาที่ได้ตกลงกันไว้ - ที่ประชุมอาจจะพิจารณาเพิ่มเติมตัวชี้วัดที่คิดว่าจําเป็น หรือเหมาะสมต่อการใช้งานสำหรับ หมู่บ้าน/ ชุมชน ได้ตามที่ ต้องการ อาจเพิ่มในองค์ประกอบเดิมหรือเพิ่มองค์ประกอบ ใหม่ก็ได้ เมื่อเพิ่มเติมแล้วให้ใช้ วิธกี ารประเมิน ให้คะแนนเชน่ เดยี วกนั กบั ตัวชว้ี ดั เดมิ - วิธีการให้คะแนน ให้เปน็ แนวทางที่ทีมวทิ ยากรเห็นว่าเหมาะสมและถนัด ซ่ึงทำไดห้ ลายวิธี เชน่ การยก มือ ใหค้ ะแนนซ่งึ เป็นวิธีที่งา่ ย การยกปา้ ยด้วยกระดาษเขียนหมายเลขคะแนนกำกับไว้ - การคดิ คะแนน กรณีใหค้ ะแนนเป็นรายตัวชีว้ ดั ๑) ในการตัดสินใจให้คะแนนของที่ประชุมในแต่ละตัวชี้วัด หากที่ประชุมสามารถสร้างการแลกเปลี่ยน เหตผุ ลกนั ให้เกดิ การยอมรบั ในค่าคะแนนเดียว โดยไม่ต้องออกเสยี ง ลงคะแนน กจ็ ะเปน็ ฉันทามติเดียวกัน แต่จะ ใชเ้ วลาใน การพิจารณาอภปิ ราย แลกเปลี่ยนกันมาก ๒) ในการออกเสียงลงคะแนนที่ต้องใช้แจงนับความถี่ เพื่อหาค่าเฉลี่ยในแต่ละตัวชี้วัด ให้ คํานวณโดย ใช้ค่าคะแนน คูณด้วยจำนวนคนที่ให้คะแนน ในคะแนนนั้น บวกด้วยค่าคะแนนอื่นทุกค่า หารด้วยจำนวนผู้ให้ คะแนน ในข้อน้นั เช่น ผู้เข้าประชุม ๑๐๐ คน มผี ใู้ หค้ ะแนนใน ตัวช้วี ัดหนงึ่ ดังน้ี ผู้ใหค้ ะแนน ๑ จำนวน ๑๐ คน ผใู้ ห้คะแนน ๒ จำนวน ๑๐ คน ผใู้ หค้ ะแนน ๓ จำนวน ๑๐ คน ผู้ให้คะแนน ๔ จำนวน ๓๐ คน ผใู้ หค้ ะแนน ๕ จำนวน ๔๐ คน การคํานวณ ดังน้ี (๑X๑๐) + (๒X๑๐) + (๓X๑๐) + (๔X3o) + (๕X๔๐) = ๓.๘ หารดว้ ย ๑๐๐ (จำนวนผอู้ อกเสยี งท้ังหมด) กรณกี ารคดิ คะแนนเป็นรายองค์ประกอบ หากที่ประชุมให้คะแนนครั้งละองค์ประกอบ ให้นําค่าคะแนน ของทุกตัวชี้วัดในองค์ประกอบน้ัน มารวมกัน หารด้วยจำนวนตัวชี้วัดใน องค์ประกอบ ใช้เป็นค่าเฉลี่ยในแต่ละองค์ประกอบนั้น เช่น องค์ประกอบ ที่ ๑ การมีสุขภาวะ มีตัวชี้วัดรวม ๓ ตัวชี้วัด ใช้คะแนนเฉลี่ยทั้ง ๓ ตัวชี้วัด มารวมกัน แล้วหารด้วย ๓ เป็นค่า คะแนนเฉลีย่ ขององคป์ ระกอบน้นั

56 การประเมินความ “อยเู่ ยน็ เปน็ สุข” ของชุมชน หรอื ความสุขมวลรวมชมุ ชน บา้ น.......................... หม่ทู ่ี ……………… ตำบล................... อำเภอ...................... จังหวัดจันทบรุ ี ครง้ั ท่ี …………./………………….. ผู้เข้าร่วมประเมนิ ..........................คน องคป์ ระกอบ ระดบั ความพึงพอใจ 5 4 3 2 1 เฉลยี่ องค์ประกอบที่ 1 : การมสี ขุ ภาวะ ----- - 1. บคุ คล มีความร้ใู นการสรา้ งสุขภาพร่างกายให้แขง็ แรง ไมเ่ จบ็ ปว่ ย อายุยนื นาน 2. บคุ คล มีสขุ ภาพจิตใจทดี่ ี ยึดม่นั ในคุณธรรม จรยิ ธรรม เชอ่ื มั่นในปรชั ญาของ เศรษฐกิจพอเพยี ง 3. บุคคล มที ักษะในการใช้ชีวิตอยา่ งมีคณุ ค่า อยู่ในสงั คมได้อยา่ ง ปกตสิ ุข สรา้ งสรรคป์ ระโยชน์แก่ตนเอง ครอบครัว และชมุ ชนได้อย่างเต็ม ศักยภาพ คะแนนเฉลี่ย องคป์ ระกอบท่ี 1 : การมสี ุขภาวะ องคป์ ระกอบท่ี 2: เศรษฐกิจชมุ ชนเข้มแข็งเป็นธรรม ----- - 1. ครอบครวั มีความมัน่ คงในอาชีพ มรี ายได้ทีเ่ พียงพอเกดิ จากการ มีสัมมาชพี 2. ชมุ ชน มกี ารกระจายรายไดใ้ นกลุ่มต่าง ๆ ในชุมชนอย่างเป็นธรรม 3. ชุมชนมกี ิจกรรมสร้างความม่นั คงเศรษฐกิจฐานราก มีกาพฒั นาผลิตภัณฑ์ ชมุ ชนอย่างต่อเน่ือง มีสถาบนั การเงิน คะแนนเฉลี่ย องคป์ ระกอบท่ี 2: เศรษฐกิจชุมชนเข้มแข็งเปน็ ธรรม องคป์ ระกอบท่ี 3: ครอบครวั อบอนุ่ ----- - 1. ครอบครัวรกั ษาสัมพันธภาพทดี่ ีต่อกัน สามารถปฏบิ ัตบิ ทบาทหนา้ ที่ได้อยา่ ง เหมาะสมเพ่ือให้สามารถดำรงความเป็นครอบครวั และชุมชนได้อยา่ งมคี ุณภาพที่ ย่ังยืน 2. ครอบครัว มีการอบรมเลย้ี งดูสมาชกิ วยั เยาวใ์ หเ้ ติบโตอย่างมีคณุ ภาพในวถิ ชี วี ติ ของความเป็นไทย 3. ครอบครวั ชุมชน เล้ียงดผู ้สู ูงอายุให้สามารถดำรงชีวติ ได้อยา่ งมีความสขุ คะแนนเฉลยี่ องคป์ ระกอบที่ 3: ครอบครวั อบอุ่น

57 องค์ประกอบ ระดับความพึงพอใจ 5 4 3 2 1 เฉลี่ย องคป์ ระกอบท่ี 4 : ชุมชนมีการบรหิ ารจดั การชุมชนท่ีดี - - - -- - 1. ประชาชนและกลุ่มองค์กร ในชมุ ชนมีความสัมพันธท์ ีด่ รี ะหวา่ งกัน ร่วมมอื ชว่ ยเหลอื เกื้อกลู กนั และอย่รู ว่ มกนั อยา่ งสงบสขุ 2. ชุมชน ทส่ี ามารถบริหารจดั การที่ดี มแี ละใชแ้ ผนชุมชนในการ ยกระดับคุณภาพชีวิตชุมชน 3. ชมุ ชน ร่วมกบั ภาคกี ารพัฒนาทม่ี บี ทบาทเก้ือหนุนกนั ภายในชมุ ชน 4. ชุมชน มีระบบการส่อื สาร และกระบวนการเรยี นรู้ในชมุ ชน อยา่ งต่อเนื่อง 5. ชมุ ชน สามารถธำรงไว้ซึง่ คุณค่าของประเพณวี ัฒนธรรมและ ภูมปิ ญั ญาทเี่ ปน็ เอกลักษณ์ของแตล่ ะชมุ ชนท้องถ่ิน ตลอดจน เอกลักษณ์ความเปน็ ไทย คะแนนเฉล่ยี องคป์ ระกอบที่ 4 : ชุมชนมกี ารบรหิ ารจดั การชุมชนทีด่ ี องคป์ ระกอบที่ 5: สภาพแวดลอ้ มดี มีระบบนเิ วศทสี่ มดุล - - - -- 1. บุคคล ครอบครวั มที อี่ ยู่อาศัยทีม่ นั่ คง 2. ชุมชน จดั สภาพแวดล้อมเพื่อการดำรงชวี ติ ในชุมชนให้มีความ ปลอดภัยในชวี ิตและทรัพยส์ นิ 3. ชุมชน มีบริการสาธารณปู โภคทพ่ี อเพียง 4. ชุมชน มที รพั ยากรธรรมชาตทิ ี่อุดมสมบูรณแ์ ละสภาพแวดลอ้ ม ทมี่ ีคณุ ภาพเพือ่ สร้างสมดลุ ให้กบั ระบบนิเวศ และยกระดับคณุ ภาพชวี ติ ที่ดีของคน คะแนนเฉลย่ี องค์ประกอบที่ 5: สภาพแวดล้อมดี มรี ะบบนิเวศท่สี มดุล องค์ประกอบที่ 6: เปน็ ชุมชนประชาธปิ ไตย มธี รรมาภบิ าล - - - -- 1. บคุ คล มีศักดิ์ศรี มสี ทิ ธิเสรภี าพและการยอมรับและเคารพใน ศกั ด์ศิ รีความเป็นคนทเ่ี ทา่ เทียมกันตามระบอบประชาธปิ ไตย 2. บุคคล ปฏิบตั ิตามสิทธิ หนา้ ท่ี กติกาประชาธปิ ไตย ไม่ซ้ือสิทธ์ิ ขายเสยี งในการใชส้ ทิ ธเ์ิ ลือกต้ัง 3. ชุมชน มีธรรมภิบาลชุมชน มีระบบการบรหิ ารจดั การท่ยี ึดหลักความ โปร่งใส ค้มุ คา่ เปน็ ธรรม รบั ผิดชอบ 4. ชมุ ชน มวี ธิ ี แกป้ ัญหาความขัดแยง้ สรา้ งความสันติสขุ สมานฉันท์ ในชมุ ชนโดยชมุ ชน คะแนนเฉลย่ี องค์ประกอบท่ี 6: เป็นชมุ ชนประชาธิปไตย มธี รรมาภบิ าล

58 ขัน้ ตอนที่ ๒ การประเมนิ ภาพรวมทกุ ตวั ช้วี ดั โดยใชป้ รอทวดั ความสุข การประเมนิ ในขั้นตอนน้ี เพือ่ สรา้ งความม่นั ใจในคา่ คะแนนอกี ครง้ั โดย - ให้ที่ประชุมคิดถึงสภาพของชุมชนโดยรวมด้วยตัวชี้วัดทกุ ตัวที่ได้พูดคุย ทำความเข้าใจกันไปแล้ว เป็น แนวทางพิจารณา ในการใหค้ ะแนน - คิดค่าคะแนน จากคะแนนเต็ม ๑๐๐ คะแนน “ถ้าคะแนน 100 คะแนน ความสุขในหมู่บ้านของเรามี เท่าไร” หาข้อยุติเป็นตัวเลขคะแนน เช่น ที่ประชุมมีมติ ให้เป็นคะแนน ๙๐ จึงนําไปแสดงบนปรอทวัดความสุข เพื่อเปรียบเทียบ กับระดับความสุข เป็นการกระตุ้นให้เกิดการคิดแก้ปัญหา ทำกิจกรรมไปสู่เป้าหมายใหม่ เพ่ือ เพม่ิ คา่ คะแนนในการ ประเมนิ ครั้งต่อไป • ระดับคะแนน ๐-๒๐ คะแนน ระดับ นอ้ ยท่สี ุด (อย่รู อ้ น นอนทุกข์) เป็นความรสู้ ึกท่ีเกิดความแร้นแค้นในปัจจัย การ ดำเนินชีวิต ไม่มีความสบาย มีความกังวล อยู่ ตลอดเวลา • ระดับคะแนน ๒๑-๔๐ คะแนน ระดับ นอ้ ย (อยู่ได้ คลายทกุ ข)์ เป็นความรู้สึกที่เกิดจากการที่สามารถ ปรับตัวใช้ ปัจจัยการดำเนินชวี ิต และการจัดการกับ สภาพ ปัญหาที่เกิดขึ้นในชุมชนได้บ้าง ยังมีความ กังวลใจตอ้ งการรบั การช่วยเหลือจากภายนอก • ระดับคะแนน ๔๑-๖๐ คะแนน ระดับ ปานกลาง (อยู่อ่ิม นอนอุ่น) เป็นความรู้สึกที่มีความสามารถในการ บริหารจัดการ ปจั จัยการดำเนินชีวิตใหเ้ หมาะสมกับ ชมุ ชน มคี วาม พอใจ สบายใจ สะดวก ระดบั เดียวกนั หรือเทา่ ๆ กนั กับความกงั วล เปน็ ห่วง ตอ่ สถานการณท์ เ่ี กิดข้นึ • ระดับคะแนน 59- ๘๐ คะแนน ระดับมาก (อยู่ดี มีสุข) เป็นความรู้สึกมั่นใจในความสามารถในการ บรหิ ารจดั การปจั จัยการ ดำเนินชวี ติ ใหม้ ีความสขุ แกไ้ ขปัญหาเพ่อื ลดความหว่ งกงั วลต่าง ๆ ได้มาก • ระดบั คะแนน ๘๑ -900 คะแนน ระดบั มากทส่ี ุด (อยู่เย็น เปน็ สุข) เป็นความรู้สึกเชื่อมั่นและมั่นใจในความสามารถ ในการบริหารจัดการปัจจัยการดำเนินชีวิต เพื่อตัด ความกังวลต่อ สถาการณท์ ีเ่ กดิ ข้นึ หรอื อาจ เกิดขน้ึ ทำใหร้ ้สู กึ พึงพอใจ สบายใจมากทส่ี ดุ และคงอยตู่ ่อเนอ่ื ง - ให้ที่ประชุมตัดสินใจเลือกค่าคะแนนให้เสร็จก่อน แล้วจึงค่อยเฉลยความหมายในแต่ละระดับ ทำให้ เกิดความรู้สึกมีส่วนร่วมมากขึ้น และไม่เป็นการชี้นําให้เลือกระดับไปในตัว เช่น ตกลงเลือกระดับ ความสุขที่ 9๒ คะแนน ถอื วา่ เป็นระดบั “อยเู่ ย็น เปน็ สขุ ” ถามต่ออกี หน่อยได้ไหมว่า “ทาํ ไมไม่เต็มรอ้ ย แลว้ จะทำอะไรตอ่ ล่ะ พีน่ อ้ ง...” ขั้นตอนท่ี 3 การสรปุ ผลจากเวที 1. นาํ ผลคะแนนจากข้ันตอนท่ี ๑ และขนั้ ตอนท่ี ๒ มาเปรยี บเทียบ * เปน็ ไปในทศิ ทางเดียวกนั x ไม่เปน็ ไปในทิศทางเดยี วกัน ตอ้ งพจิ ารณาในสง่ิ ที่ยังมีกงั วลหรอื ทำใหร้ ้สู ึกเปน็ ห่วง แล้วนําไปหาแนว ทางแกไ้ ข 2. นําแนวทาง / ปัญหา / สง่ิ ท่ยี งั เปน็ หว่ งเปน็ กังวล หรือ สง่ิ ท่ีตอ้ งการพฒั นา/ปรบั ปรุงให้ดขี ้ึนกว่าเดิม เขา้ สเู่ วทกี ารทบทวน/ปรบั แผนชมุ ชน ของหม่บู ้าน เพ่ือกำหนดแนวทาง/กจิ กรรม บรรจใุ นแผน ชุมชน ต่อไป

59

60 การจัดทำแผนพฒั นาหมบู่ ้าน กระทรวงมหาดไทยพิจารณาแล้ว เพื่อให้การขับเคลื่อนการเชื่อมโยงและบูรณาการแผนพัฒนา ในระดบั พนื้ ท่ีเกดิ ประสิทธิภาพ จึงไดก้ ำหนดแนวทางปฏบิ ตั ิตามระเบยี บกระทรวงมหาดไทยว่าดว้ ยการจัดทำแผน และประสานแผนพัฒนาพื้นที่ในระดับอำเภอและตำบล พ.ศ. 2562 โดยให้การจัดทำแผนพัฒนาหมู่บ้านมี แนวทางปฏิบตั ิ ดงั นี้ - แผนพฒั นาหมู่บ้าน กรณหี มูบ่ า้ นทมี่ กี ำนนั ผ้ใู หญ่บา้ น ใหค้ ณะกรรมการหมูบ่ ้านเป็นองค์กรหลักท่ีรับผิดชอบ ในการจัดทำแผนพัฒนาหมู่บ้าน ซึ่งการจัดตั้งคณะกรรมการหมู่บ้านเป็นไปตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าดว้ ย หลักเกณฑก์ ารเปน็ กรรมการหมู่บ้าน การปฏิบัติหน้าทีแ่ ละการประชุมของคณะกรรมการหมู่บ้าน พ.ศ. 2551 - ให้ที่ทำการปกครองอำเภอเป็นหน่วยงานหลักรับผิดชอบการจัดทำแผนพัฒนาหมู่บ้านและสำนักงาน พัฒนาชุมชนอำเภอสนับสนุนภารกิจ ได้แก่ การเป็นวิทยากรฝึกอบรมเพิ่มศักยภาพคณะกรรมการหมู่บ้านด้าน วทิ ยากรแผนชมุ ชน การสนบั สนนุ ข้อมลู และวิเคราะห์ข้อมูล จปฐ. และ กชช.2ค - กระบวนการและรูปแบบการจัดทำแผนพัฒนาหมู่บา้ น คณะกรรมการหมบู่ ้าน พิจารณากำหนดวนั ทเี่ หมาะสมในการจดั เวทีประชาคมหมบู่ ้าน และให้นายอำเภอ รับทราบวันในการจัดทำเวทีประชาคมหมู่บ้านตามที่คณะกรรมการหมู่บ้านเสนอ โดยอำเภอแจ้งให้ส่วนราชการ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และหน่วยงานอื่นที่ดำเนินการในพื้นที่เข้าร่วมเวทีประชาคมด้วย โดยขั้นตอนการ ดำเนินการจดั ทำเวทีประชาคมใหย้ ดึ ถือแนวทางปฏิบัตขิ องกรมการปกครอง ดังนี้ - รูปแบบการจัดทำแผนพัฒนาหมู่บ้าน ให้นำข้อมูลจากเวทีประชาคมหมู่บ้าน ข้อมูลความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.) และข้อมูลพืน้ ฐานระดบั หมู่บา้ น (กชช.2ค) มาใช้เปน็ ขอ้ มลู พน้ื ฐานในการจดั ทำแผนพฒั นาหม่บู ้านและแผน ชุมชน พร้อมทั้งจัดลำดับความสำคัญแผนงาน/โครงการ ตามรูปแบบการจัดทำแผนพัฒนาหมู่บ้านที่กรมการปกครอง กำหนด

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75 ศูนย์เรียนรู้และขบั เคลือ่ นปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ตัวอย่างปา้ ยประชาสัมพนั ธห์ มู่บ้านเศรษฐกจิ พอเพยี ง

76 สว่ นที่ 5 โครงการพฒั นาหม่บู า้ นและชุมชนทอ้ งถน่ิ ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

77

78

79

80 แนวทางการขับเคลอ่ื นการพัฒนาหมบู่ ้านและชุมชนทอ้ งถิ่นตามหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงครัวเรือน การพัฒนาประเทศ ตามวิสัยทัศน์ “ประเทศมีความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็นประเทศพัฒนาแล้ว ด้วยการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” เป็นการพัฒนาให้ประชาชนคนไทยมีคุณภาพชีวิตที่ดี มีความสุขสร้างพื้นฐานการพึ่งตนเองลดความเหลื่อมล้ำ ในระดับครัวเรือน ชุมชนและประเทศ มีความเข้มแข็ง ในการใช้ความสามารถบริหารจัดการชีวิต และบริหารจัดการชุมชน ส่งเสริมการสร้างรายได้ พัฒนาเศรษฐกิจฐานราก สง่ เสริมความเสมอภาคและเป็นธรรม ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้เกิดการพัฒนาที่สมดุลเป็นธรรมและมีภูมิคุ้มกัน กับผลกระทบ การเปลี่ยนแปลงทั้งจากภายในชุมชนประเทศและภายนอกจากสังคมโลก ที่จะส่งผลต่อครอบครัว การเตรียม ความพร้อมแต่ละครัวเรือนให้ได้รับการพัฒนา อย่างบูรณาการตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงและศาสตร์ พระราชา โดยสอดคล้องกับภูมิสังคมที่แต่ละพื้นที่มีความแต่กต่างกันของปัจจัยพื้นฐาน ด้านศักยภาพ วิถีชีวิต วัฒนธรรมและอตั ลักษณ์ การพัฒนาประชาชนให้ เข้าใจ แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงเกิดการยอมรับและนำไปปฏิบัติ จึงเป็นสิ่งสำคัญ ในการสร้างความสมดุล ระหว่างการมีปัจจัยในการดำรงชีวิตขั้นพื้นฐาน ฐานะทางเศรษฐกิจ กับการสร้าง ภูมิคุ้มกันเพื่อรับมือกับผลกระทบจากความเปลี่ยนแปลงทางสังคมต่าง ๆ และเพื่อให้ทุกครัวเรือน ในทุกพื้นท่ี ได้มวี ถิ ีปฏิบัติตนตามปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง ขน้ั พื้นฐาน สำหรบั การพออยู่ พอกนิ ในแต่ละครอบครัว ผลสำเร็จเป็นรูปธรรม ในการจัดกจิ กรรมการสง่ เสริมการพัฒนาหมู่บา้ น ชุมชนทอ้ งถิน่ ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในทุกครวั เรอื นพัฒนาทง้ั พื้นท่ี ให้มที ศั นคตแิ ละสรา้ งลักษณะนสิ ัยพึ่งตนเองตามบรบิ ทและภูมิสงั คม ทุกครัวเรือน จะต้องปฏิบตั กิ ิจกรรมในครัวเรอื น ประกอบด้วย 1. สร้างความมน่ั คงทางอาหาร โดยการ 1.1 มกี ารปลูกผัก พืชสวนครัว เพือ่ ใชเ้ ปน็ ประกอบอาหารในชวี ติ ประจำวัน เพ่อื ลดค่าใช้จา่ ย ประจำวนั ตามสภาพพื้นท่ีของครัวเรือน 1.2 มีการเลย้ี งสตั วท์ ่เี ป็นอาหารของครัวเรือน เชน่ ไก่ เปด็ ปลา กบ หรอื อืน่ ๆ ตามทสี่ ภาพของ พนื้ ทแ่ี ตล่ ะครัวเรือนจะทำได้ 1.3 มีการแปรรปู ผลติ ผลในบา้ นเพื่อเป็นการถนอมอาหาร และใช้ประโยชนข์ องในครัวเรือนรปู แบบต่าง ๆ 2. สรา้ งส่งิ แวดลอ้ มให้ย่ังยืน โดยการ 2.1 มีการบริหารจัดการขยะ ลดการใช้ผลิตภัณฑ์สร้างขยะคัดแยกขยะ นำกลับมาใช้ซ้ำ หมักขยะเปยี กเพ่อื เป็นปุ๋ย หรอื ถงั ขยะเปยี กลดโลกรอ้ น 2.2 มกี ารจัดสขุ ลกั ษณะในบ้าน โดยการจดั บริเวณบา้ น สะอาดเป็นระเบยี บไม่เปน็ แหลง่ เพาะเชื้อโรค และพาหะนำโรคสวยงาม เชน่ ร้วั กนิ ได้ ไมด้ อกไมป้ ระดับ สะดวกปลอดภัยในการใชอ้ ปุ กรณ์ ประกอบอาชพี 2.3 มีการใช้ทรัพยากรในบ้านอย่างคุ้มค่า ประหยัดและเกื้อกูลกัน เช่น น้ำจากการซักผ้านำไป รดตน้ ไม้ เปน็ ตน้ 3. สร้างภูมิคุ้มกันทางสงั คม โดยการ 3.1 มกี ารปฏิบัติศาสนากิจตามพธิ ีตามความเชื่อเป็นประจำ มีการแบ่งปนั เอื้อเฟื้อเจือจานระหว่างกัน 3.2 มีการเขา้ ร่วมกิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์สาธารณะดว้ ยจติ อาสาอาสาสมัครเข้ารว่ มกจิ กรรมเพื่อ สาธารณะ ของหมบู่ า้ นการปรับปรุง ถนน คู คลองหรือการร่วมกิจกรรมการพัฒนาหม่บู ้านอ่ืน ๆ 3.3 มกี ารออกกำลังกายเสริมสขุ ภาพ เพื่อสขุ ภาพร่างกายท่เี ข็งแรง ครัวเรอื นตอ้ งมกี ารออก กำลงั กายในรูปแบบต่าง ๆ เป็นประจำ

81 การบริหารจดั การน้ำ ด้วย \"โคก หนอง นาโมเดล\" “โคก หนอง นา” เป็นโมเดลต้นแบบท่ีสถาบันเศรษฐกจิ พอเพยี งและมูลนธิ กิ สิกรรมธรรมชาตนิ ้อมนำพระราชดำรัส ในรชั กาลที่ 9 ด้านการทำเกษตรทฤษฎีใหม่ตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้บรหิ ารจัดการนำ้ และพ้นื ท่กี ารเกษตร ผสมผสานกบั ภมู ิปัญญาพน้ื บ้านไดอ้ ย่างสอดคลอ้ งกันโดยแบ่งพ้ืนที่ เป็นสดั ส่วน 30 : 30 : 30 : 10 ดงั นี้ 30% สำหรับแหลง่ นำ้ โดยการขุดบ่อทำหนองและคลองไส้ไก่ 30% สำหรบั ทำนา ปลูกขา้ ว 30% สำหรบั ทำโคกหรอื ป่า ปลูกปา่ 3 อยา่ ง ประโยชน์ 4 อยา่ ง กค็ ือปลูกไม้ใช้สอย ไม้กินไดแ้ ละไม้ เศรษฐกจิ เพื่อให้ไดป้ ระโยชน์ คือ 1. มีกิน คือ มผี ัก มีอาหารไว้กนิ 2. มอี ยู่ คอื สามารถตัดไมไ้ ปสรา้ งบ้าน ทำท่ีอยไู่ ด้ 3. มใี ช้ คือ มไี วใ้ ชส้ อยในครวั เรอื น ใชเ้ ป็นยาและสมุนไพร ใชเ้ ป็นฟืน เปน็ เคร่ืองมือใชส้ อยในบา้ น 4. มคี วามสมบูรณ์ และความรม่ เย็น 10% สำหรับทอี่ ยู่อาศยั และเลีย้ งสัตว์ เชน่ ไก่ ปลา ววั และควาย เป็นต้น ทกุ อย่างทั้งหมดนอี้ ยู่รวมกันบูรณาการเป็นวรรณะเกษตร ทางมูลนธิ ฯิ ไดอ้ ธิบายใหช้ าวบ้านเขา้ ใจ แนวคิดนอ้ี ยา่ งงา่ ยๆ โดยเรยี กว่า “โคก หนอง นา” ปลูกพชื 3 อยา่ งเพื่อประโยชน์ 4 อยา่ งบนพน้ื ท่โี คก

82 การออกแบบพ้นื ที่ด้วยภมู ิสังคม การออกแบบพน้ื ท่ีจะต้องคำนึงถึง \"ภมู สิ งั คม\" ภาวะภมู ิสงั คม ถือเป็นปจั จยั หลักท่ีสำคัญของการออกแบบพื้นท่ี ภมู ิ คือ สภาพทางกายภาพ เช่น สภาพดิน น้ำ ลม สังคม คือ วัฒนธรรม ความเชอ่ื ภูมิปัญญาดัง้ เดมิ ที่อย่ใู นพน้ื ท่ีน้ัน ซ่งึ ในการออกแบบจะให้ ความสำคัญกับ “สังคม” มากกว่า “ภูมิ” คือต้องออกแบบตามสังคมและวฒั นธรรมของคนทีอ่ ยู่ แม้วา่ ภมู ิ ประเทศจะเหมือนกันก็ตาม หากสังคมต่างกนั การออกแบบกจ็ ะต่างกันโดยสิน้ เชิง การกักเก็บน้ำดว้ ยโคก หนอง นา โมเดล น้ำฝนอาจไร้ค่าและอาจสร้างปัญหาในยามท่มี ีมากเกนิ ไป แต่หากฝนท้งิ ชว่ ง น้ำเพียงนอ้ ยนิดกม็ ีคุณค่ามหาศาล ความไมส่ มดลุ นี้สามารถแก้ไขได้ด้วยการ “เกบ็ น้ำ” ในตอนนจ้ี ะเล่าถึงวธิ ีการกักเก็บน้ำไว้ในพ้ืนท่ี ซงึ่ มี 3 วิธี คือ 1. เกบ็ น้ำไวใ้ นหนอง : การขุดหนองจะตอ้ งขุดให้คดโคง้ และมรี ะดับตืน้ ลกึ แตกตา่ งกนั ไปในแต่ละจุด ก่อนขุดตอ้ งมกี ารคำนวณปริมาตรนํา้ ที่สามารถเก็บไดใ้ นหนองเพื่อให้พอใช้งาน 2. เกบ็ นำ้ ไวบ้ นโคก : ทำได้โดยการปลูกป่าและเก็บในระบบรากของตน้ ไม้ที่ปลกู ไว้ 5 ระดับ ได้แก่ ไม้ ระดบั สูง ไมช้ ้ันกลาง ไม้ชน้ั เต้ีย ไมเ้ รีย่ ดิน และไมห้ ัวใตด้ ิน ไม้แต่ละระดับควรจะมีอย่างน้อยไมน่ ้อยกว่า 21 ชนิด เพอื่ สร้างความหลากหลายของระบบราก เมอ่ื ฝนตกลงมาระบบรากจะชว่ ยอ้มุ น้ำไวใ้ นดนิ 3. เก็บไว้ในนา : ยกคนั นาให้สงู และกว้าง สามารถเกบ็ น้ำไว้ใช้ในชว่ งฝนท้ิงชว่ ง นอกจากนี้เรายงั สามารถ ปลูกพชื ผักไว้บนคนั นาได้อีกด้วย การกกั เก็บนำ้ ในรูปแบบตา่ ง ๆ

83

84

85

86 บนั ทึกช่วยจำ ........................................................................................................................................ ......................................... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ........................................................................................................................................................ ......................... ................................................................................................................... .............................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ....................................................................................................................................................... .......................... .............................................................................................. ................................................................................... ............................................................................................................................. .................................................... .................................................................................................................................... ............................................. ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ......................................................................................................................................................................... ........ ............................................................................................................... .................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................... .............................. .................................................................................................... ............................................................................. ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................... .................................................. ................................................................................................................................................................................. ........................................................... ............................................................................................. .........................

87 บนั ทกึ ช่วยจำ ................................................................................................................... .............................................................. .................................................................................................................................................................. ............... ................................................................................................................... .............................................................. ............................................................................................. .................................................................................... ............................................................................................................................................. .................................... ............................................................................................... .................................................................................. .......................................................................... .................................................................................................... ... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .................... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................... ........................................ ............................................................................................................... .................................................................. .................................................................................................................................................................. ............... ................................................................................................................... .............................................................. .......................................................................................... ....................................................................................... .............................................................................................................................................. ................................... ................................................................................................ ................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. .... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... .......................................................................................................................................................... ....................... .................................................................................................................................................................................

88 บนั ทกึ ชว่ ยจำ ................................................................................................................... .............................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................. .................................................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ........................................................................................................................................................................ ......... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................... .............................. .................................................................................................... ............................................................................. ................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................. ................................................... ................................................................................................................................................................................. ........................................................... .................................................................................................... .................. ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................... ........................................ ................................................................................................................... .............................................................. ................................................................................................................................................................... .............. ..................................................................................................................... ............................................................ ................................................................................................ ................................................................................. ............................................................................................................................................... .................................. ................................................................................................ ................................................................................. .......................................................................... .................................................................................................... ... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ...................................................... .................................................................................................... ....................... ............................................................................................................................. .................................................... ....................................................... ................................................................................................. .........................

89 บนั ทกึ ชว่ ยจำ ............................................................................................................... .................................................................. ................................................................................................................................................................................. ........................................................................................................................................ ......................................... ......................................................................................... ........................................................................................ ......................................................... ............................................................................................................... ......... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................... ............................. ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ........................................................................................................... ...................................................................... ............................................................................................................................. .................................................... .................................................................................................................................................................. ............... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................................. .................................... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. .......................................................................................................................... ....................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................... ........................................................................... ............................................................................................................................. .................................................... ........................................................................................................................................................ .........................

90 บนั ทึกช่วยจำ ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................ ..................... .................................................................................................................... ............................................................. ................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................... ........................................ ................................................................................................ ........................................................ ......................... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. .......................................................................... .................................................................................. ..................... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... .................................................................................................................................................................. ............... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................... .................................................................. ............................................................................................................................................. .................................... ............................................................................................... .................................................................................. ............................................................................................ .................................................................................. ... ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ........................................................................................................................................................ .........................

91 บนั ทึกช่วยจำ ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ................................................................ .................................................................................. ............................... ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................................................................. .... ........................................................................................................................................................ ......................... .......................................................................................................................... ....................................................... ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... .............................. ..................................................................................................... ............................................................................ ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................ ................................................. ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................... .................. ................................................................................................................... .............................................................. ................................................................................................................................................................................. .......................................................................................................................................... ....................................... ............................................................................................... .................................................................................. ..................................................................................................................................................................... ............ ...................................................................................................................... ........................................................... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... .................................. ................................................................................................ ................................................................................. ............................................................................................................................................................................... .. ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ........................................................................................................................................................ .........................