ฉ บั บ ที่ 0 8 • มี น า ค ม 2 5 6 4 • W W W . G R I L L E D M A G A Z I N E . C O . T H เอกสารประกอบการสอน เรื่อง วัฒนธรรมไทยกับความสัมพั นธ์ทางกายภาพของจังหวัด ส 14101 ระดับชั้น รายวิชาสังคมศึกษา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ชื่อ ................................... นามสกุล............................. ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เลขที่ ........ นายสรรเสริญ พู ลสุขโข ครูกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
ลักษณะและประเภทของวัฒนธรรม ความหมายของวัฒนธรรม วัฒนธรรม หมายถึงแบบแผนการดำเนินชีวิตของ คนในสังคมที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาเป็นเวลาช้านาน และเป็น สิ่งที่แสดงถึงความเจริญของมนุษย์ เช่น ภาษา การแต่ง กาย พิธีกรรม เป็นต้น วัฒนธรรมมีลักษณะสำคัญ ดังนี้ ลักษณะของวัฒนธรรม 1.วัฒนธรรมเป็นแบบแผนของการดำเนินชีวิต บุคคลที่เกิดในสังคมใด จะเรียนรู้วัฒนธรรมของ สังคมนั้น แต่ละวัฒนธรรมจะมีความเหมาะสมตามสภาพ แวดล้อมที่แตกต่างกัน ภาพ การแสดงวิถีชีวิตของผู้คนในสมัยอดีต 2.วัฒนธรรมมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ประเภทของวัฒนธรรมไทย ปัจจุบันวัฒนธรรมไทยได้มีการเปลี่ยนแปลงมาก ทั้ง ชีวิตความเป็นอยู่ อาหาร และอื่น ๆ ซึ่งเกิดจากการหลั่ง วัฒนธรรมไทยสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ ไหลของวัฒนธรรมต่างชาติ 3.วัฒนธรรมสามารถถ่ายทอดได้ การสั่งสมทางวัฒนธรรมของบรรพบุรุษจะถูก ถ่ายทอดสู่ลูกหลาน เพื่อสืบสานและอนุรักษ์ไว้ 1.วัฒนธรรมทางวัตถุ หมายถึงสิ่งที่สร้างขึ้นมาจากภูมิปัญญาของบรรพบุรุษและถ่ายทอดความรู้สืบต่อกันมา 01 โบราณสถาน บ้านเรือนไทย ยารักษาโรค เอกสารประกอบการสอนรายวิชาสังคมศึกษา 2.วัฒนธรรมที่ไม่ใช่วัตถุ หมายถึงสิ่งที่ยึดปฏิบัติในการดำเนินชีวิตของคนไทยในชุมชนและจังหวัดต่าง ๆ กฎหมาย ภาษาถิ่น ความเชื่อ
วัฒนธรรมไทย กับความสัมพันธ์ทางกายภาพของจังหวัด ประเทศไทย เป็นสังคมที่มีคนอยู่ร่วมกันหลากหลายเชื้อชาติ จึงมีวัฒนธรรมทั้งด้านภาษา ความเชื่อ ขนบธรรมเนียม ประเพณี และวิถีการดำเนินชีวิตที่หลากหลาย ทำให้แต่ละท้องถิ่นมี ลักษณะเฉพาะแตกต่างกันออกไป ดังนี้ ภาษา คนไทยพูดภาษาไทยแต่งจะมีสำเนียงที่ แตกต่างกันออกไป เรียกกว่า ภาษาถิ่น ภาคกลาง ภาคเหนือ กลับบ้าน ปิ๊ กบ้าน โกหก ขี้จุ๊ ฉัน เฮา 02 ภาคใต้ ภาคอีสาน เอกสารประกอบการสอนรายวิชาสังคมศึกษา หลบบ้าน เมือบ้าน ขี้ฮก ขี้ตั๋ว ฉาน ข้อย กวี กรกวิน และคณะ. (2563). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4. สถาบันคุณภาพวิชาการ (พว.)
วัฒนธรรมไทย กับความสัมพันธ์ทางกายภาพของจังหวัด ลักษณะความแตกต่างของวัฒนธรรม ภาคเหนือ วัฒนธรรมการรับประทานอาหาร อาหารพื้นเมืองในภาคเหนือจะมีหลากหลายประเภท เช่นน้ำพริก หนุ่ม น้ำพริกอ่อง ส่วนข้าวที่นิยมคือข้าวเหนียว รวมทั้งข้าวที่นำ มาแปรรูปเป็นอาหาร ได้แก่ข้าวซอย และขนมจีนน้ำเงี้ยว นอกจากนี้ยังมีอาหารพื้นเมืองประเภทอื่นเช่น จิ๊นปิ้ ง จิ๊นส้ม แคบหมู ไส้อั่ว พื้นที่ภาคเหนือ วัฒนธรรมด้านการแต่งกาย ลักษณะส่วนใหญ่จะเป็น DETกAIาLร>แต่งกายของคนภาคเหนือ ผู้หญิงจะสวมเสื้อคอกลมที่ทำจาก ทิวเขาและที่ราบระหว่าง ผ้าฝ้าย นุ่งซิ่นยาว มีลวดลายสวยงาม ส่วนผู้ชายจะสวมเสื้อ ภูเขา เช่น จังหวัด ม่อฮ่อม ย้อมสีคราม ผ้าหน้า นุ่งกางเกงครึ่งแข้ง เรียกว่า เตี่ยว แม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ หรือเตี่ยวสะดอ พะเยา น่าน แพร่ 03 วัฒนธรรมด้านประเพณี เอกสารประกอบการสอนรายวิชาสังคมศึกษา ประเพณีของภาคเหนือ เช่น ประเพณีปอย หลวง ปอยลูกแก้ว ยี่เป็ง งานสลากภัต งานทานโคม กวี กรกวิน และคณะ. (2563). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4. สถาบันคุณภาพวิชาการ (พว.)
วัฒนธรรมไทย กับความสัมพันธ์ทางกายภาพของจังหวัด ลักษณะความแตกต่างของวัฒนธรรม ภาคใต้ วัฒนธรรมการรับประทานอาหาร อาหารพื้นเมืองที่ประชาชนในภาคนี้นิยมรับประทานจะมีรสจัดมากกว่าภาคอื่น เช่น แกงไตปลา แกงส้ม น้ำพริกกุ้งเสียบ อาหารพื้นเมืองอื่น ๆของภาคใต้ เช่น ข้าวยำ บูดู หลน ส่วนผัดที่นิยมรับประทาน ได่แก่ สะตอ และลูกเนียง ซึ่งพบมากในภาคใต้ พื้นที่ภาคใต้ วัฒนธรรมด้านการแต่งกาย มีทะเลขนาบทั้ง 2 ด้าน กาDรEแTAต่ILง>กายผู้หญิงจะสวมเสื้อสีอ่อน คอกลม แขนสามส่วน ผู้ชายจะนุ่ง ลักษณะภูมิประเทศเป็นทิว กางเกงชาวเล มีผ้าข้าวม้าคาดเอวหรือพาดบ่า นอกจากนี้ยังมีชาวไทย เขาแนวยาวขนานไปกับ มุสลิม โดยผู้หญิงจะมีผ้าคลุมศรีษะ ใส่ลูกไม้ตัวยาว นุ่งผ้าปาเต๊ะ ผู้ชายใส่ 04 พื้นที่ ที่ราบ และที่ราบ ชายทะเล เช่นจังหวัดชุมพร เสื้อคอตั้ง สวมกางเกงขายาว มีผ้าโสร่ง พันรอบเอว สวมหมวก สุราษฏร์ธานี นครศรีธรรมราช สงขลา กระบี่ ภูเก็ต ปัตตานี วัฒนธรรมด้านประเพณี เอกสารประกอบการสอนรายวิชาสังคมศึกษา ประเพณีของภาคใต้ที่สำคัญ เช่น การชักพระ การทำบุญเดือนสิบ การแห่ผ้าขึ้น พระธาตุ กวี กรกวิน และคณะ. (2563). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4. สถาบันคุณภาพวิชาการ (พว.)
วัฒนธรรมไทย กับความสัมพันธ์ทางกายภาพของจังหวัด ลักษณะความแตกต่างของวัฒนธรรม ภาค วัฒนธรรมการรับประทานอาหาร อาหารพื้นเมืองที่ประชาชนในภาคนี้นิยมรับ ตะวันออกเฉียงเหนือ ประทานมักมีรสจัด เช่น ลาบ น้ำตก จิ้มจุ่ม แจ่ว ส่วนข้าวที่นิยมรับประทาน ได้แก่ ข้าวเหนียว พื้นที่ภาคตะวันออก ประชาชนส่วนใหญ่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เฉียงเหนือ นิยมรับประทานอาหารประเภทปิ้ ง และย่าง มากกว่าทอด และเนื่องจากเป็นภาคที่มีอากาศ ลักษณะภูมิประเทศส่วน ร้อน คนในภาคนี้จึงมีการถนอมอาหารเพื่อให้ ใหญ่จะเป็นที่ราบสูง เก็บไว้ใช้ในการรับประทานได้นาน นอกจากนั้นก็มีลักษณะ ภูมิประเทศที่เป็นทิวเขา วัฒนธรรมด้านการแต่งกาย พื้นที่ดอน พื้นที่ราบ เช่น ผู้หญิงจะนุ่งผ้าซิ่นหรือผ้าถุงสั้นประมาณเข่า จังหวัดนครราชศรีมา เลย สวมเสื้อแขนยาวผ่าหน้าติดกระดุม เมื่อไปวัดมัก ขอนแก่น หนองคาย ชัยภูมิ ห่มสไบทับ ส่วนผู้ชายจะสวมเสื้อผ้าผ่าหน้าติด สกลนคร อุบราชธานี กระดุมมีผ้าขาวม้าคาดเอว ถ้าเป็นพิธีจะใช้ผ้าขิด DETพAาILด>บ่า นุ่งผ้าโสร่ง หรือผ้าไหมหางกระรอก บุรีรัมย์ ศรีสะเกษ 05 เอกสารประกอบการสอนรายวิชาสังคมศึกษา วัฒนธรรมด้านประเพณี ประเพณีของภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่สำคัญ เช่น การแห่ปราสาทผึ้ง การแห่เทียนพรรษา การไหลเรือไฟ การแห่ผีตาโขน การแห่นางแมว การทำบุญบั้งไฟ กวี กรกวิน และคณะ. (2563). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4. สถาบันคุณภาพวิชาการ (พว.)
วัฒนธรรมไทย กับความสัมพันธ์ทางกายภาพของจังหวัด ลักษณะความแตกต่างของวัฒนธรรม ภาคกลาง วัฒนธรรมการรับประทานอาหาร เนื่องจากภาคกลางเป็นพื้นที่ที่มีความอุดม สมบูรณ์ ดังนี้จึงมีอาหารพื้นเมืองมากหมาย หลายชนิด เช่น แกงบอน แกงเขียวหวาน แกงขี้ เหล็ก พะแนง น้ำพริกปลาทู น้ำพริกลงเรือ ส่วน ข้าวที่นิยมรับประทานคือ ข้าวเจ้า พื้นที่ภาคตะวันออก DETAIL > วัฒนธรรมด้านการแต่งกาย เฉียงเหนือ ผู้หญิงจะสวมเสื้อแขนยาว คอตั้ง ห่มสไบแพร นุ่งผ้าซิ่นยาวถึงข้อ ลักษณะภูมิประเทศส่วน เท้าหรือนุ่งโจงกระเบน ผู้ชายจะนุ่งกางเกงครึ่งแข้ง สวมเสื้อ ใหญ่จะเป็นที่ราบสูง 06 นอกจากนั้นก็มีลักษณะ ภูมิประเทศที่เป็นทิวเขา คอกลม ถ้าในงานพิธีจะสวมเสื้อแขนยาวสีขาว คอตั้ง นุ่งผ้าม่วง พื้นที่ดอน พื้นที่ราบ เช่น จังหวัดนครราชศรีมา เลย ขอนแก่น หนองคาย ชัยภูมิ สกลนคร อุบราชธานี บุรีรัมย์ ศรีสะเกษ แบบโจงกระเบนหรือกางเกง เอกสารประกอบการสอนรายวิชาสังคมศึกษา วัฒนธรรมด้านประเพณี ประเพณีของภาคกลาง เช่น การรับบัว การวิ่งควาย และการตักบาตรเทโว กวี กรกวิน และคณะ. (2563). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4. สถาบันคุณภาพวิชาการ (พว.)
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาสังคมศึกษา 07
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาสังคมศึกษา 08
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาสังคมศึกษา 09
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาสังคมศึกษา 10
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาสังคมศึกษา 11
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาสังคมศึกษา 12
แบบทดสอบทบทวนความรู้ คำชี้แจง : ให้นักเรียนตอบคำถามให้ถูกต้อง โดยเลือกข้อที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1.การละเล่นข้อใดเกี่ยวข้องกับอาชีำทำนา ที่แสดงถึงวิถีการดำเนิน 2.ส้มตำ ลาบ แกงอ่อม เป็นวัฒนธรรมทางด้านอาหารของภาคใด ชีวิตของคนในภาคกลาง 1.ภาคเหนือ 2.ภาคกลาง 1.ลิเก 3.ภาคใต้ 2.หนังตะลุง 4.ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 3.เต้นกำรำเคียว 4.เซิ้งแหย่ไข่มดแดง 3.เหตุใดชาวบ้านที่อาศัยอยู่ใกล้ริมแม่น้ำจึงนิยมสร้างบ้านเรือนที่มี 4.ประเพณีบุญบั้งไฟ สอดคล้องกับวัฒนธรรมท้องถิ่นโดยมีสาเหตุ ใต้ถุนสูง มาจากข้อใด 1.ใช้ทำคอกสัตว์ 1.ความเชื่อเรื่องภูตผี 2.ป้องกันสัตว์ป่า 2.สภาพพื้นที่แห้งแล้ง 3.ป้องกันน้ำท่วม 3.การส่งข่าวสารให้กับชุมชน 4.ใช้เก็บข้าวเปลือก 4.สภาพพื้นที่ที่อยู่ใกล้แห่งน้ำ 5.ความแตกต่างของวัฒนธรรมในแต่ละภูมิภาค ส่งผลต่อสังคม อย่างไร 1.เกิดการแข่งขันในสังคม 2.เกิดการแบ่งแยกกันทางสังคม 3.เกิดการรวมกลุ่มกันทางสังคม 4. เกิดความหลากหลายทางวัฒนธรรม ตรวจสอบความถูกต้อง 13 1. เอกสารประกอบการสอนรายวิชาสังคมศึกษา 2. 3. 4. 5. กวี กรกวิน และคณะ. (2563). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4. สถาบันคุณภาพวิชาการ (พว.)
เอกสารประกอบการสอน เรื่อง วัฒนธรรมไทยกับความสัมพั นธ์ทางกายภาพของจังหวัด
Search
Read the Text Version
- 1 - 15
Pages: