การนับช่วงเวลาเป็นทศวรรษ ศตวรรษ และสหัสวรรษ

หนว่ ยที่ 1 การนับชว่ งเวลาเป็น ทศวรรษ ศตวรรษ สหัสวรรษ ระดับชั้นประถมศึกษาปที ี่ 4 ◆ครูผู้สอน นายสรรเสรญิ พูลสุขโข◆

มาตราฐานการเรยี นรู้/ตวั ชวี้ ดั /จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ มาตรฐานการเรียนรู้ ส 4.1 เขา้ ใจความหมาย ความสาคัญของเวลาและยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ สามารถใชว้ ิธีการทางประวัติศาสตรม์ าวเิ คราะหเ์ หตุการณ์ต่าง ๆ อยา่ งเปน็ ระบบ ตัวชี้วัด ส 4.1 ป.4/1 นับช่วงเวลาเปน็ เทศวรรษ ศตวรรษและสหัสวรรษ จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายความหมายของทศวรรษ ศตวรรษ และสหัสวรรษได้ 2. วเิ คราะหก์ ารนับชว่ งเวลาของทศวรรษ ศตวรรษ และสหสั วรรษได้ 3. สามารถใช้ทศวรรษ ศตวรรษ และสหัสวรรษ เพื่อทาความเข้าใจ ชว่ งเวลาในเอกสารได้

เวลากบั การศึกษาประวตั ิศาสตร์ เวลาเป็นสิ่งที่เชื่อมโยงอดีตกับปัจจุบัน เนื่องจากยุคสมัยทาง ประวัติศาสตร์ของมนุษย์มีพัฒนาการยาวนานหลายพันปี การศึกษาความ ต่อเนื่องระหว่างยุคสมัยในประวัติศาสตร์ช่วงต่าง ๆ จึงต้องอาศัยเวลาที่ ปรากฏอยู่ในหลักฐานทางประวัติศาสตร์ประเภทต่าง ๆ ในการลาดับ เหตุการณ์ เพื่อใหส้ ามารถเชือ่ มโยงถงึ ปัจจุบัน ดังนั้นเวลาจงึ มคี วามสาคญั ตอ่ การศกึ ษาประวตั ศิ าสตรเ์ ปน็ อยา่ งมาก

เวลายังเป็นส่ิงที่มีคา่ เพราะบอกใหร้ ู้ถึงความสัมพันธห์ รือ สง่ิ ทีเ่ กีย่ วข้องกับเหตุการณ์ทางประวัตศิ าสตร์ เวลาเปน็ สิง่ ที่ทาใหเ้ รารูว้ า่ เหตุการณต์ า่ ง ๆ เกดิ ขึน้ มานานเท่าใดแล้วเมื่อนับถึงปัจจุบัน เวลาเป็นสิ่งที่บอกให้รู้วา่ เหตุการณใ์ ดเกดิ ขึน้ ก่อนหรือหลงั เมือ่ เปรียบเทียบกับเหตุการณอ์ ืน่ ๆ เวลาเปน็ สง่ิ ที่บอกให้รูว้ ่าเหตุการณต์ า่ ง ๆ ที่เกิดข้นึ หรือสน้ิ สุดลงในช่วงเวลาใดเวลาหน่ึง “ เวลามีความสาคัญและเกีย่ วขอ้ งกับการดาเนนิ ชีวิตของคนเรา เวลาทาให้เราร้วู า่ เหตุการณ์ต่าง ๆ เกิดขนึ้ เมือ่ ใด เหตุการณใ์ ด ที่เกดิ ข้นึ ก่อนหลัง และทาให้เราสามารถเขา้ ใจความสัมพันธข์ องเหตุการณ์นั้นได้

ความสาคญั ของเวลาและชว่ งเวลา ▪ เวลาและชว่ งเวลาในประวตั ศิ าสตร์ ถูกกาหนดขน้ึ เพอื่ ใชล้ าดบั เหตกุ ารณท์ างประวตั ศิ าสตร์

ตัวอย่างการนบั เวลาของไทย การนบั เวลาตามประเพณไี ทย การนบั เวลาตามปนี กั กษตั ร

ตัวอยา่ งการเรยี งลาดบั เหตกุ ารณเ์ กดิ กอ่ น-หลงั ของจกั รวาลMARVEL

ตารางเปรยี บเทยี บ ทศวรรษ ศตวรรษ สหัสวรรษ

ทศวรรษ (Decade) หมายถึง ช่วงเวลา 10 ปี การนับทศวรรษมักใช้กับปีคริสต์ศักราช เป็นหลัก โดยนับปีที่ข้ึนต้นด้วยเลข 0 เป็นปีแรกของทศวรรษ แล้วนับ ตอ่ ไปจนส้นิ สุดที่เลข 9 ทศวรรษที่ 2020 นับตั้งแต่ ค.ศ.2020ไปจนถึง ค.ศ. 2029 ทศวรรษที่ 2020 ทศวรรษที่ 2029 คริสตศ์ กั ราช เริ่มศักราชที่ 1 หรือ A.D. (Anno Domino) เมอ่ื พ.ศ. 544 ซ่งึ เปน็ ปีที่พระเยซูประสูติ ส่วนเวลาทางประวัตศิ าสตร์กอ่ นปีประสูติของพระเยซจู ะนบั เปน็ จานวนปีกอ่ นคริสต์ศักราช เช่น 543 ปกี ่อนคริสตศ์ ักราช หรือ 543 B.C (Before Christ)

ศตวรรษ (Decade) หมายถึง ชว่ งเวลา 100 ปี การนับศตวรรษ จะเริ่มนับปีทีข่ ึน้ ต้นด้วยเลข 1 เปน็ ปแี รก ของศตวรรษ แล้วนับต่อไปจนสิ้นสุดที่เลข 100 พุทธศตวรรษ : นับจากปที ีพ่ ระพุทธเจ้าปรนิ พิ พานไปแลว้ 1 ปี เปน็ ปที ี่ 1 ไปจนถงึ ปีที่ 100 เปน็ พทุ ธศตวรรษที่ 1 ตัวอยา่ ง พุทธศตวรรษที่ 1 เริม่ นับตั้งแต่ พ.ศ. 1 ถึง พ.ศ. 100 พุทธศตวรรษที่ 26 หมายถึง ชว่ งเวลาตัง้ แต่ พ.ศ. 2501-2600

ครสิ ตศ์ ตวรรษ : นับจากปีที่พระเยซูประสูติเป็นปที ี่ 1 ไปจนถงึ ปที ี่ 100 เป็นคริสตว์ รรษที่ 1 ตัวอยา่ ง คริสตศ์ ตวรรษที่ 1 เรม่ิ นับตัง้ แต่ ค.ศ. 1 ถงึ ค.ศ. 100 คริสตศ์ ตวรรษที่ 21 หมายถึง ชว่ งเวลาตั้งแต่ ค.ศ. 2001-2100

สหัสวรรษ (Millennium) หมายถงึ ชว่ งเวลา 1,000 ปี การนับสหสั วรรษเรม่ิ นับปี ที่ขนึ้ ต้นดว้ ยเลข 1 เป็นปแี รกของสหสั วรรษ แลว้ นับตอ่ ไปจนส้ินสุดทีเ่ ลข 1,000

สหัสวรรษของพระพทุ ธศาสนา หมายถึงปที ี่พระพุทธเจ้าปรนิ พิ พานไปแลว้ 1 ปี เป็นปที ี่ 1 ไปจนถึงปที ี่ 1,000 เป็นสหสั วรรษที่ 1 ของพุทธศักราช ตัวอยา่ ง พุทธสหัสวรรษที่ 1 เรม่ิ นับตั้งแต่ พ.ศ. 1 ไปจนถงึ พ.ศ. 1,000 ดังนัน้ พทุ ธสหัสวรรษที่ 2 ของพุทธศักราช หมายถงึ ช่วงเวลาต้งั แต่ พ.ศ. 1001 ถึง 2000

สหัสวรรษของครสิ ต์ศกั ราช หมายถึงปีที่พระเยซูประสูติเปน็ ปที ี่ 1 ไปจนถงึ ปีที่ 1,000 เป็นสหัสวรรษที่ 1 ของคริสตศ์ ักราช ตัวอยา่ ง คริสต์สหสั วรรษที่ 1 เรมิ่ นับตัง้ แต่ ค.ศ. 1 ไปจนถงึ ค.ศ. 1000 ดังนัน้ ครสิ ตส์ หัสวรรษที่ 2 ของครสิ ตศ์ ักราช หมายถงึ ชว่ งเวลาต้งั แต่ ค.ศ. 1001 ถงึ ค.ศ. 2000

การใชท้ ศวรรษ ศตวรรษ และสหสั วรรษ เพื่อทาความเขา้ ใจชว่ งเวลาในเอกสาร จากหลักฐานทางโบราณคดีที่พบทาใหส้ ันนษิ ฐานว่าวัดศรสี วาย จังหวัดสุโขทัย สร้างขน้ึ ราว พุทธศตวรรษที่ 18 และมีการบูรณะเพ่ิมเติมในสมัยอยุธยา พุทธศตวรรษที่ 18 หมายถึงชว่ งเวลาตั้งแต่ พ.ศ.1701-1800

การใชท้ ศวรรษ ศตวรรษ และสหสั วรรษ เพื่อทาความเขา้ ใจช่วงเวลาในเอกสาร อุทยานประวัตศิ าสตร์พมิ าย เป็นปราสาทหินทรงขอมโบราณแบบบาปวน สรา้ งขึ้นในสมัยพระเจ้าสุรยิ วรมันที่ 1 ราว พุทธศตวรรษที่ 16 เพือ่ ใชเ้ ป็นเทวสถานของศาสนาพราหมณ์ พุทธศตวรรษที่ 18 หมายถึงช่วงเวลาตั้งแต่ พ.ศ.1601-1700

การใชท้ ศวรรษ ศตวรรษ และสหสั วรรษ เพื่อทาความเขา้ ใจช่วงเวลาในเอกสาร คริสต์ศตวรรษที่ 17 หมายถึงช่วงเวลาตัง้ แต่ พ.ศ.1701-1800 ป้อมแดง หรือ ลาล คิลา (Lal Qila) ป้อมปราการแห่งนี้สรา้ งข้นึ ในยุค คริสตศ์ ตวรรษที่ 17 โดยกษัตรยิ ์แห่ง ราชปรู ์ คือ พระเจ้า Prithviraj Chauhan โปรดใหส้ รา้ งขน้ึ เพื่อเป็นทีป่ ระทับของมหาราชาแห่งราชวงศโ์ มกุล

เอกสารอา้ งองิ พลับพลงึ คงชนะ. (2563). หนังสอื เรยี นรายวชิ าพนื้ ฐานประวตั ิศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 4. กรงุ เทพมหานคร: สถาบนั พฒั นาคุณภาพวชิ าการ(พว.).