ไฟล์สอบสอน กลุ่ม 3 การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา

การใชเ้ หตผุ ลเชงิ ตรรกะในการแกป้ ญั หา เรียบเรียงโดย พลอยไพลนิ ลิ้มพงศพ์ นั ธ์

แบบทดสอบกอ่ นการอบรม เรยี บเรยี งโดย พลอยไพลนิ ล้ิมพงศพ์ นั ธ์

การใชเ้ หตผุ ลเชิงตรรกะในการแกป้ ัญหา ตรรกะ คือ ความมเี หตุผล การคิดอยา่ งมีเหตแุ ละมผี ล อาจกล่าวได้ว่าการคดิ เชิงตรรกะคือ “การตัดสินใจแบบมีเหตผุ ลรองรบั ” เชน่ ❖ ถา้ เปน็ ไข้ จะทาให้ปวดหัววนั น้ีฉันปวดหวั ❖ ถ้าวันนี้ฝนไม่ตก ฉนั จะซักผา้ ฉันไม่ซักผ้า ❖ นกมหี ู หนูมปี ีก นกมหี ู เรยี บเรียงโดย พลอยไพลนิ ล้ิมพงศ์พนั ธ์

การใชเ้ หตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปญั หา การใช่เหตุผลเชิงตรรกะ คือ การหาข้อสรุปของปัญหาอยา่ งสมเหตุสมผล ✓ แกป้ ัญหาโดยมเี หตผุ ลรองรบั ✓ อธิบายคาตอบด้วยเหตุผลได้ ✓ ใชเ้ หตุผลช่วยตัดทางเลอื ก ทาใหห้ าคาตอบได้รวดเร็วขน้ึ เรียบเรียงโดย พลอยไพลนิ ลิม้ พงศพ์ ันธ์

การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา สาระที่ ๔ เทคโนโลยี มาตรฐาน ว ๔.๒ เขา้ ใจและใช้แนวคิดเชิงคานวณในการแก้ปญั หาที่พบในชีวิต จรงิ อยา่ งเปน็ ขัน้ ตอนและเป็นระบบ ใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศและ การสื่อสารในการเรียนรกู้ ารทางาน และการแก้ปญั หาได้อยา่ งมี ประสทิ ธิภาพ รเู้ ทา่ ทัน และมีจรยิ ธรรม เรยี บเรยี งโดย พลอยไพลิน ล้ิมพงศพ์ ันธ์

ตัวชี้วัดที่เกีย่ วขอ้ ง ป.4 1.ใชเ้ หตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา การอธิบายการทางาน การคาดการณผ์ ลลพั ธ์ จากปญั หาอย่างงา่ ย ป.5 1.ใช้เหตผุ ลเชงิ ตรรกะในการแก้ปัญหา การอธิบายการทางาน การคาดการณผ์ ลลพั ธ์ จากปัญหาอยา่ งง่าย 1.ใช้เหตุผลเชงิ ตรรกะในการแก้ปัญหา การอธบิ ายการทางาน ป.6 การคาดการณผ์ ลลพั ธจ์ ากปัญหาอยา่ งง่าย เรยี บเรยี งโดย พลอยไพลนิ ล้ิมพงศ์พนั ธ์

ตกุ๊ ตาหมอี ยู่ในกลอ่ งของขวญั หมายเลขใด เพราะเหตุใด 59 60 61 62 63 เรียบเรียงโดย พลอยไพลนิ ลมิ้ พงศ์พนั ธ์

จากภาพสงิ่ ของช้นิ ใดมนี า้ หนักมากท่ีสดุ เพราะเหตุใด AB CD เรยี บเรยี งโดย พลอยไพลิน ลม้ิ พงศพ์ นั ธ์

เฉลย AB CD 24 31 เรยี บเรยี งโดย พลอยไพลนิ ลิม้ พงศ์พนั ธ์

แพะ นกแกว้ ปลา เง่ือนไขท่ี 1 ไม่มเี ด็กคนไหนซ้อื สตั วเ์ ลย้ี งทีม่ พี ยญั ชนะข้นึ ตน้ เหมอื นชอื่ ของตนเอง เงอื่ นไขที่ 2 มุสลิมแพ้ขนสัตว์ แมว เงื่อนไขท่ี 3 โซเฟียอยากไดส้ ัตว์เลย้ี งทีพ่ ดู ได้ นูรดา เงื่อนไขท่ี 4 ฟาเดยี ไม่ชอบเล้ียงแมว สัตว์เลย้ี งท่ีเดก็ ท่ีเดก็ แต่ละคนซื้อกลบั ไปเล้ยี งท่ีบ้านคอื อะไรบ้าง โซเฟยี นูรดา มสุ ลิม มุสลิม ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... โซเฟีย ฟาเดีย ฟาเดยี ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... เรียบเรยี งโดย พลอยไพลนิ ล้ิมพงศพ์ นั ธ์

เง่ือนไขที่ 1 ไม่มีเด็กคนไหนซอื้ สัตวเ์ ล้ียงทมี่ พี ยญั ชนะขน้ึ ตน้ เหมือนช่อื ของตนเอง แพะ นกแกว้ ปลา เงอ่ื นไขที่ 2 มุสลมิ แพ้ขนสตั ว์ แมว นรู ดา เงอ่ื นไขท่ี 3 โซเฟยี อยากไดส้ ตั ว์เลย้ี งท่ีพูดได้ โซเฟยี นกแก้ว แมว เง่อื นไขที่ 4 ฟาเดยี ไม่ชอบเล้ียงแมว มุสลิม ฟาเดีย แพะ สตั วเ์ ลี้ยงท่เี ด็กทเ่ี ด็กแต่ละคนซ้อื กลบั ไปเลยี้ งที่บา้ นคอื อะไรบ้าง นูรดา มุสลิม เรยี บเรยี งโดย พลอยไพลนิ ลม้ิ พงศพ์ ันธ์ แมว..................................... ปลา..................................... ..................................... ..................................... ปลา โซเฟีย ฟาเดีย นกแก้ว..................................... แมว..................................... ..................................... .....................................

ใบกจิ กรรมท1่ี .2 2.1 2 2.2 คาชแี้ จง ใหน้ กั เรยี นเติมตวั เลข 1-4 ลงในช่องว่าง 1 3 213 โดยมีเงือ่ นไขดังน้ี 2 4 4 1 1 1 1. ในแตล่ ะแถวของแนวนอนตวั เลขต้องไมซ่ า้ กนั 2. ในแตล่ ะแถวของแนวต้งั ตวั เลขตอ้ งไม่ซา้ กัน 3 432 3. ในตาราง 4 x 4 ประกอบดว้ ยตารางยอ่ ย 2.3 2.4 2 x 2 จานวน 4 ตาราง ตัวเลขในแต่ละตารางยอ่ ยทง้ั 4 ชอ่ ง 13 4 ต้องไม่ซ้ากนั 34 4 31 324 เรียบเรียงโดย พลอยไพลิน ลิม้ พงศพ์ นั ธ์ 21 32 1

การใชแ้ นวคิดเชิงคานวณในการแก้ปัญหา (Computational Thinking) เป็นทกั ษะการแกป้ ัญหาโดยใช้วิธีการคิดอยา่ งเปน็ ระบบ โดยตอ้ งรจู้ กั แยกแยะปญั หา เขา้ ใจความสาคญั ของ ปัญหา รู้จักวเิ คราะห์รปู แบบของปัญหา ออกแบบและ แสดงลาดบั ขัน้ ตอนการแกป้ ญั หา

ในชีวิตประจาวันของเราจะพบปัญหาที่แตกต่างกัน ปัญหา ต่าง ๆ อาจมาจาก สิ่งท่ีพบรอบตัว ความอยากรู้อยากเห็นหรือการ กาหนดคาถามของเรากไ็ ด้เช่นกัน ปัญหาแต่ละปัญหาอาจมีวิธีแก้ปัญหาท่ี แตกต่างกัน ข้ึนอยู่กับการใช้เหตุผลในการตัดสินใจหรือการเลือกวิธีการ แกป้ ัญหาของแตล่ ะคน ตัวอย่าง การปรุงบะหมี่กึ่งสาเร็จรูป การอาบน้า การซักผ้า การ จัดตารางเรยี น การแกป้ ญั หาน้สี ามารถถา่ ยทอดความคดิ เป็นขอ้ ความได้

การใช้เหตุผลเชงิ ตรรกะในการแก้ปัญหา ในการทางาน หรอื การแกป้ ัญหาใดๆ ใน ชีวติ ประจาวัน ยอ่ มควรมีเหตผุ ล หากเราแกป้ ญั หาหรอื ทางานโดย ไม่มีเหตุผลจะเป็นการทางานหรือแก้ปญั หาทไ่ี ม่มกี ารคิดไตร่ตรอง การใชเ้ หตุผลเชิงตรรกะในการแกป้ ญั หา จึงเปน็ การคิดหาเหตผุ ล เพอื่ อธบิ ายการทางานคาดการณผ์ ลลพั ธ์ในการแกป้ ัญหา

ตวั อยา่ งสถานการณ์ : ใกล้ถงึ เวลาอาหารเย็นแล้ว นักเรียนเกิดร้สู ึกหิว นกั เรยี นจะเลอื กทาอะไร ระหว่างรับประทานขนมหรอื รอทานข้าวเยน็

นักเรียนอาจจะเลือกรอรับประทานอาหารเย็น โดยใช้เหตุผล (เชิงตรรกะ) ว่าใกล้เวลาอาหารเย็นแล้ว ไม่ควรรับประทานขนมเพราะถ้า รับประทานขนมก่อนจะทาให้รับประทานอาหารเย็นไม่ได้ เน่ืองจากอิ่ม ซึ่ง เป็นเหตุผลที่สามารถอธิบายการทางานและคาดการณ์ผลลพั ธไ์ ด้

การใช้เหตผุ ลเชงิ ตรรกะ (Logical Thinking) ในการแกป้ ญั หาสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท • การใช้กฎเกณฑ์ ขอ้ ตกลงมาเป็นเหตผุ ล • การใช้ประสบการณ์มาเป็นเหตุผลในการแกป้ ญั หา

การใชก้ ฎเกณฑ์ ข้อตกลง มาอธบิ ายเหตผุ ลในการแกป้ ญั หา เป็นการแก้ไขปญั หาโดยใช้ กฎเกณฑ์มาอา้ งอิงเพ่ือ นาไปอธบิ ายวธิ กี ารแกป้ ญั หา ซง่ึ ผลลัพธ์ของการแกไ้ ข ปัญหาน้ีจะเปน็ จริงหรือไม่ ขึ้นอยู่กับสถานการณเ์ รมิ่ ต้น ดังตวั อยา่ ง เชน่

ทาไมตอ้ งใสช่ ดุ นักเรยี นไปโรงเรยี น

การใชป้ ระสบการณม์ าอธบิ ายเหตผุ ลในการแกป้ ัญหา เป็นกระบวนการให้เหตุผลในการแก้ไขปัญหาท่ี ได้จาก การตั้งสมมติฐาน การสารวจ หรือการทดลอง จนได้ผลการสังเกตหรือหลักฐานท่ีนามาสรุปได้ แต่ ข้อสรุปอาจจะเป็นจริงหรือไม่นั้น ข้ึนอยู่กับปัจจัยอีก หลายอย่าง เช่น วิธีการสารวจ จานวนตัวอย่างในการ สารวจ เป็นตน้

สรุป คอื การแก้ปญั หาโดยใชเ้ หตผุ ลที่ สามารถอธบิ ายได้ โดยเหตุผลที่ใชน้ ้นั จะ การใชเ้ หตผุ ลเชิงตรรกะ เปน็ เหตผุ ลที่ได้จากกฎเกณฑ์ ข้อตกลง (Logical Thinking) หรือจากประสบการณ์ มาใชเ้ ป็นเงอื่ นไข ในการแกไ้ ขปัญหา ในการแกป้ ญั หา ซ่งึ การแก้ปญั หานน้ั ผู้ แก้ปัญหาจะคาดหวังวา่ ใหไ้ ด้ผลลัพธ์ให้ ตรงตามเหตผุ ลทอ่ี ธิบายได้

ตวั อย่างใบงานเพิ่มเตมิ







เรยี บเรียงโดย ธิษารตั น์ คดิ ถกู

ตัวอย่างกจิ กรรม เกมส์ปี ศาจกบั พระ เงอ่ื นไข ในเกมนี้เรากจ็ ะต้องมาหาทางทาใหพ้ ระและก็ปศี าจ ซง่ึ มฝี า่ ยละ 3 คนในการข้ามเรอื เพ่อื ที่จะไปยงั อกี ฝงั่ หน่ึง ให้ได้ ซงึ่ เหมือนจะดงู า่ ยแตว่ า่ ยากมากเลยทเี ดยี ว ซงึ่ เรากจ็ ะตอ้ งหาทางวางแผนใหพ้ ระและปีศาจแตล่ ะคน ขา้ มเรอื ไปยังอกี ฝั่งหนึง่ ซึง่ อุปสรรคที่มนี ั้นก็คอื เราห้ามให้ปศี าจมมี ากกวา่ พระอยา่ งเดด็ ขาด เช่น อย่าให้ ปีศาจ 2 คน อยกู่ ับพระ 1 คนเดด็ ขาด เพราะไม่อย่างน้นั ปีศาจกจ็ ะทาการสงั หารพระทันที แลว้ มาลอง สนุกและฝกึ สมองไปกับการนั่งเรือข้ามฟากของพระและปศี าจพวกน้ีกนั เถอะ

แนวคาตอบ ปีศาจ 1 พระ 1 นง่ั เรอื ไปอีกฝ่ัง โดยสง่ ปีศาจข้ึนไปบนฝงั่ พระนั่งเรอื กลบั มา ให้ ปีศาจ 2 ตัวขึ้นเรอื แล้วไปส่งข้ึนฝั่ง 1 คน นง่ั เรือกลบั มา ใหพ้ ระ 2 คนลงเรือ ไปส่งขน้ึ ฝงั่ 1 คน แลว้ ให้ปศี าจนงั่ กลบั มาพร้อมกบั พระด้วย แลว้ กใ็ หป้ ศี าจลงเรือ ให้พระ 2 คนขน้ึ เรอื แล้วไปสง่ ฝ่งั กระโดดลงทั้ง 2 คน แลว้ ให้ปีศาจนง่ั เรอื กลับไปรบั ปีศาจ 2 คนทเ่ี หลือ

สิ่งท่ไี ดเ้ รยี นรู้ การคาดการณผ์ ลลพั ธ์ทาได้โดยใชเ้ หตุผลและขอ้ มลู ทมี่ ีอยู่ เชน่ การร้วู ่าจะได้เลน่ น้าทส่ี ระใด จากการโยนเหรยี ญ การแกป้ ญั หาโดยใช้เหตผุ ลและขอ้ มลู ทมี่ ีอยู่ จะชว่ ยให้ แกป้ ัญหาได้ประสบผลสาเรจ็ สามารถใชเ้ หตผุ ลเชิงตรรกะชว่ ยในการตัดสินใจทากิจกรรม ต่าง ๆ ในชีวิตประจาวนั

การแก้ปัญหาโดยใช้เหตุผลท่ีสามารถอธิบายได้ โดยเหตุผลท่ีใช้นั้นจะเป็นเหตุผลที่ได้จากกฎเกณฑ์ ข้อตกลง หรือจากประสบการณ์ มาใช้เป็นเงื่อนไขในการ แก้ปัญหา ซงึ่ การแกป้ ัญหานั้นผแู้ กป้ ัญหาจะคาดหวังว่าให้ ได้ผลลัพธ์ให้ตรงตามเหตุผลที่อธิบายได้ เราเรียกว่า การ ใชเ้ หตผุ ลเชิงตรรกะ

การแก้ปัญหาโดยใช้เหตุผลท่ีสามารถอธิบายได้ โดยเหตุผลท่ีใช้นั้นจะเป็นเหตุผลที่ได้จากกฎเกณฑ์ ข้อตกลง หรือจากประสบการณ์ มาใช้เป็นเงื่อนไขในการ แก้ปัญหา ซงึ่ การแกป้ ัญหานั้นผแู้ กป้ ัญหาจะคาดหวังว่าให้ ได้ผลลัพธ์ให้ตรงตามเหตุผลที่อธิบายได้ เราเรียกว่า การ ใชเ้ หตผุ ลเชิงตรรกะ