หน่วยที่ 5

1. การปรับปรงุ เกยี่ วกบั ดอกเบีย้ ของตว๋ั เงนิ เมื่อวันส้นิ งวดบัญชี 2. การโอนกลับรายการท่ีมีการ ปรับปรุงเม่ือขน้ึ งวดบัญชใี หม ลขิ สทิ ธเิ์ ปนของบริษทั สาํ นกั พมิ พเ อมพนั ธ จาํ กัด วชิ า การบญั ชีตั๋วเงนิ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) บทที่ 5 แผน ท่ี 1 29

1. ดอกเบี้ยคางจาย (Accrued Interest Payable) คือคาใชจาย จากดอกเบี้ยจายที่เกิดข้ึนแลวในระหวางงวดบัญชี แตกิจการยัง มิไดทําการจายเงินและยังมิไดทําการบันทึกรายการบัญชี จึงทําให กิจการมีหนี้สินเกดิ ข้ึน มวี ธิ ีการปรบั ปรงุ ดังน้ี เดบติ ดอกเบยี้ จาย XX เครดติ ดอกเบย้ี คา งจาย XX วิธีคดิ วนั ออกต๋ัว(5 พ.ย.) วนั สิ้นงวด (31 ธ.ค.) วันครบกําหนด ระยะเวลาดอกเบี้ยคางจาย 56 วนั ลิขสทิ ธเ์ิ ปน ของบริษทั สาํ นกั พมิ พเ อมพันธ จํากดั วชิ า การบัญชตี ว๋ั เงนิ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) บทท่ี 5 แผน ที่ 2 30

ตัวอยาง เม่ือ 5 พ.ย. x1 กิจการออกตั๋วสัญญาใชเงิน ชําระหน้ี 10,000 บาท กําหนด 3 เดือน ดอกเบี้ย 15%ตอป กจิ การปดบญั ชีในวนั ท่ี 31 ธ.ค. ของทกุ ป การคํานวณ: ระยะเวลาดอกเบ้ยี คางจา ย พ.ย. (30-5) = 25 วนั ธ.ค. = 31 วนั รวม = 56 วัน การคาํ นวณ: ดอกเบีย้ คางจาย ดอกเบยี้ คางจาย = จาํ นวนเงินในตว๋ั X ระยะเวลา X อัตราดอกเบ้ีย = 10,000 X 56 X 15 = 230.14 บาท 365 100 การบนั ทึกบัญชี สมุดรายวันท่วั ไป เดบิต เครดติ ว.ด.ป. รายการ 230.14 25x1 ดอกเบย้ี จาย 230.14 ธ.ค.31 ดอกเบย้ี คางจาย ปรับปรุงดอกเบ้ยี คา งจา ย 56 วัน ดอกเบีย้ คางจายเปนหน้ีสนิ หมนุ เวียนแสดงยอดในงบดลุ ณ วนั สิน้ งวดบญั ชี ลิขสทิ ธิเ์ ปน ของบรษิ ทั สํานกั พิมพเ อมพันธ จํากัด วิชา การบญั ชีตวั๋ เงิน (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) บทท่ี 5 แผน ท่ี 3 31

2. ดอกเบีย้ คา งรบั (Accrued Interest Receivable) คอื รายไดที่เกิดข้ึนแลวในงวดบัญชีน้ี แตกิจการยังไมไดรับ เพราะไมถึงกําหนดรับเงินจนกวาจะถึงวันครบกําหนดของ ตัว๋ ในงวดบญั ชีหนา มวี ิธกี ารปรบั ปรุงดังน้ี เดเดบบติ ติ ดดออกกเบเบี้ย้ยี คคาางงรรับับ XXXX เคเครรดดิตติ ดดออกกเบเบีย้ ยี้ รรบั บั XXXX á ดอกเบ้ยี คา งรับเปนสินทรัพยหมนุ เวียนแสดงยอดในงบดลุ ณ วนั สิน้ งวดบญั ชี วธิ ีคดิ วนั ออกต๋ัว (7 พ.ย.) วันส้นิ งวด (31 ธ.ค.) วนั ครบกําหนด ระยะเวลาดอกเบ้ียคางรบั 54 วนั ตัวอยาง เมื่อ 7 พ.ย. x1 กิจการไดรับตั๋วสัญญาใชเงิน จากการชําระหน้ี 15,000 บาท กําหนด 60 วัน ดอกเบย้ี 15% ตอป กจิ การปดบญั ชใี นวนั ท่ี 31 ธ.ค. ของทกุ ป ลิขสทิ ธ์เิ ปน ของบริษทั สาํ นกั พมิ พเ อมพนั ธ จํากดั วิชา การบญั ชตี วั๋ เงิน (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) บทที่ 5 แผนท่ี 4 32

การคํานวณ: ระยะเวลาดอกเบ้ียคางรบั พ.ย. (30-7) = 23 วนั ธ.ค. = 31 วัน รวม = 54 วัน การคํานวณ: ดอกเบ้ยี คางรับ ดอกเบ้ยี คางรบั = จํานวนเงินในต๋วั X ระยะเวลา X อัตราดอกเบ้ีย = 15,000 X 54 X 15 = 332.88 บาท 365 100 การบนั ทกึ บญั ชี ว.ด.ป. สมุดรายวนั ทัว่ ไป เดบิต เครดติ รายการ 332.88 25x1 ธ.ค. 31 ดอกเบ้ียคา งรบั 332.88 ดอกเบีย้ รับ ปรบั ปรงุ ดอกเบี้ยคางรับ 54 วนั ลขิ สิทธเ์ิ ปน ของบริษทั สาํ นักพมิ พเอมพนั ธ จาํ กัด วิชา การบัญชีตวั๋ เงิน (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) บทท่ี 5 แผนที่ 5 33

3. ดอกเบ้ียจายลวงหนา (Prepaid Interest) คือจํานวนเงิน ท่ีกิจการไดจายไปแลวสําหรับสินทรัพยหรือบริการท่ีจะได รับประโยชนลวงหนาในอนาคตและจะใชหมดไปในระยะ เวลาสั้น มีวิธบี ันทกึ รายการปรับปรงุ ได 2 วิธีดงั นี้ วิธที ่ี 1 บนั ทึกไวเปน คาใชจา ย ณ วันที่กจิ การจายเงิน - บนั ทึก ณ วนั ท่จี ายเงิน : เดบติ ดอกเบย้ี จา ย XXX เครดิต เงนิ สด XXX - ปรับปรุง ณ วนั ส้นิ งวดฯ : เดบติ ดอกเบีย้ จา ยลวงหนา XXX เครดติ ดอกเบ้ยี จาย XXX วิธีที่ 2 บันทกึ ไวเ ปน สนิ ทรัพย ณ วันที่กิจการจา ยเงนิ - บนั ทึก ณ วนั ที่จา ยเงนิ : เดบิต ดอกเบยี้ จา ยลวงหนา XXX เครดติ เงินสด XXX - ปรับปรุง ณ วนั ส้นิ งวดฯ : เดบติ ดอกเบ้ียจาย XXX เครดติ ดอกเบ้ยี จายลวงหนา XXX á ดอกเบี้ยจายลว งหนา เปน สินทรพั ยห มนุ เวยี นแสดงยอดในงบดุล ณ วนั สน้ิ งวดบัญชี ลิขสทิ ธเิ์ ปน ของบริษทั สํานกั พิมพเ อมพันธ จาํ กัด วชิ า การบัญชีตว๋ั เงนิ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) บทท่ี 5 แผน ที่ 6 34

ตัวอยาง เมื่อ 9 ธ.ค. x1 กิจการออกต๋ัวสัญญาใชเงินชนิดไมมีดอกเบ้ีย จํานวน 20,000 บาทกําหนด 60 วัน เพื่อกูเงินจากธนาคาร ธนาคารหัก สวนลดในวันท่ีขอกู 16% ตอปและไดบันทึกไวในบัญชีดอกเบ้ียจาย กิจการปด บัญชีในวนั ท่ี 31 ธ.ค. ของทุกป การคํานวณวันครบกําหนด ธ.ค. (31-9) + ม.ค. (31) + ก.พ. (7)= 60 วัน การคํานวณระยะเวลาดอกเบี้ยจายลว งหนา ม.ค. (31) + ก.พ. (7) = 38 วนั 9 ธ.ค. X1 31 ธ.ค. X1 7 ก.พ. X2 60 วนั ดอกเบ้ยี จาย 22 วนั = 193.18 บาท ดอกเบีย้ จายลว งหนา 38 วนั = 333.15 บาท ดอกเบี้ยทธี่ นาคารหักไว 60 วัน 20,000 x 60 x 16 = 526.03 บาท 365 100 ?ดอกเบยี้ จายลวงหนาทต่ี อ งปรบั ปรงุ 20,000 x 38 x 16 = 333.15 บาท 365 100 หรือดอกเบ้ยี จายลว งหนาทีต่ องปรบั ปรุง 526.03 x 38 = 333.15 บาท 60 การปรับปรงุ หากวนั ออกต๋ัวบนั ทึกไวเ ปนคา ใชจา ย 25x1 ธ.ค. 31 Dr. ดอกเบี้ยจายลว งหนา 333.15 Cr. ดอกเบี้ยจา ย 333.15 ปรบั ปรงุ ดอกเบย้ี จา ยลวงหนา 38 วนั ลขิ สทิ ธเิ์ ปน ของบรษิ ทั สํานักพิมพเ อมพนั ธ จาํ กดั วิชา การบญั ชีตั๋วเงิน (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) บทที่ 5 แผนที่ 7 35

4. ดอกเบ้ียรับลวงหนา (Interest Received in Advance) คือ ดอกเบี้ยที่กิจการไดรับมาลวงหนา แตยังไมไดใหบริการแก ลูกคา และไมถือเปนรายได แตถือวากิจการมีหน้ีสินซ่ึงจะ ตองชดใชดวยสินทรัพยหรือบริการใหแกลูกคา มีวิธีการ บันทกึ อยู 2 วิธคี ือ วิธีท่ี 1 บันทึกไวเปนรายได ณ วันทกี่ ิจการไดรบั เงินสด - วนั ไดร ับเงิน : เดบติ เงนิ สด XXX เครดิต ดอกเบ้ยี รับ XXX XXX - ปรับปรงุ ณ วนั ส้ินงวด : เดบิต ดอกเบี้ยรบั XXX XXX เครดิต ดอกเบ้ยี รบั ลว งหนา XXX วธิ ที ่ี 2 บันทกึ ไวเปนหนส้ี ิน ณ วนั ทก่ี ิจการไดรบั เงนิ สด - วนั ไดรบั เงิน : เดบติ เงินสด XXX เครดติ ดอกเบ้ียรับลว งหนา - ปรบั ปรงุ ณ วนั ส้ินงวด : เดบิต ดอกเบีย้ รับลวงหนา XXX เครดิต ดอกเบ้ยี รบั á ดอกเบีย้ รบั ลวงหนาเปน บญั ชีหนส้ี ินหมนุ เวียนแสดงยอดในงบดลุ ณ วันสน้ิ งวดบญั ชี ลิขสทิ ธิเ์ ปน ของบริษทั สาํ นกั พิมพเอมพนั ธ จํากดั วิชา การบัญชีตวั๋ เงนิ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) บทท่ี 5 แผนท่ี 8 36

ตวั อยา ง เมื่อ 11 ธ.ค. x1 กิจการไดรับตั๋วสัญญาใชเงินชนิด ไมมีดอกเบ้ีย 25,000 บาท กําหนด 60 วัน กิจการ ยอมรับชําระหนี้หักสวนลด 10% ตอป และ ปด บญั ชีในวนั ที่ 31 ธ.ค. ของทกุ ป การคาํ นวณ: วันครบกาํ หนด = ธ.ค. (31-11) + ม.ค. (31) + ก.พ. (9) = 20 + 31 + 9 = 60 วัน การคํานวณระยะเวลาดอกเบ้ยี รับลวงหนา = ม.ค. (31) + ก.พ. (9) = 31 + 9 = 40 วัน การคาํ นวณดอกเบยี้ รบั ทกี่ จิ การหกั ใช = 25,000 x 60 x 10 = 410.96 บาท 365 100 ดอกเบี้ยรบั ลว งหนา = 25,000 x 40 x 10 = 273.97 บาท ดอกเบ้ยี รบั ลวงหนา 365 100 = 410.96 x 40 = 273.97 บาท 60 11 ธ.ค. X1 31 ธ.ค. X1 9 ก.พ. X2 ดอกเบยี้ รับ = 4 10.96 - 273.97 = 136.63 ดอกเบ้ยี รบั ลวงหนา = 273.97 ลขิ สิทธ์ิเปน ของบรษิ ทั สาํ นกั พิมพเอมพันธ จํากัด วิชา การบญั ชตี ว๋ั เงิน (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) บทที่ 5 แผนที่ 9 37

การบนั ทกึ บัญชหี ากวันรบั ต๋ัวบนั ทกึ ไวเ ปนรายได สมุดรายวันทั่วไป ว.ด.ป. รายการ เดบติ เครดติ 273.97 25x1 ดอกเบยี้ รับ ธ.ค. 31 ดอกเบย้ี รับลวงหนา 273.97 ปรับปรุงดอกเบ้ยี รบั ลว งหนา 40 วนั วธิ กี ารบนั ทึกโอนกลับรายการทป่ี รบั ปรุงแลว ดอกเบี้ยคางจาย สมุดรายวันทัว่ ไป ว.ด.ป. รายการ เดบิต เครดิต 25x1 ดอกเบ้ยี จาย XX ธ.ค. 31 ดอกเบ้ียคางจาย XX ปรับปรงุ ดอกเบีย้ คา งจาย ณ วันสิ้นงวดบัญชี 25x2 ดอกเบีย้ คา งจาย XX ม.ค. 1 ดอกเบีย้ จา ย XX โอนกลบั รายการดอกเบ้ียคา งจาย ลขิ สิทธ์ิเปนของบริษทั สํานักพมิ พเอมพันธ จํากดั วชิ า การบัญชตี ๋ัวเงนิ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) บทท่ี 5 แผน ที่ 10 38

วิธกี ารบันทึกโอนกลับรายการทปี่ รบั ปรุงแลว ดอกเบย้ี คา งรับ ว.ด.ป. สมุดรายวนั ทวั่ ไป เดบิต เครดติ 25X1 รายการ XX XX ธ.ค. 31 ดอกเบย้ี คา งรบั ดอกเบี้ยรับ XX 25X2 ปรับปรุงดอกเบี้ยคา งรับ ณ วันสน้ิ งวดบญั ชี XX ม.ค. 1 ดอกเบ้ยี รับ ดอกเบีย้ คางรับ โอนกลับรายการดอกเบีย้ คางรับ วิธีการบันทกึ โอนกลบั รายการทปี่ รับปรงุ แลว ดอกเบ้ียจา ยลวงหนา สมดุ รายวนั ท่ัวไป เดบติ เครดติ ว.ด.ป. รายการ XX XX 25X1 ดอกเบ้ยี จายลว งหนา XX ธ.ค. 31 ดอกเบี้ยจา ย XX ปรบั ปรงุ ดอกเบ้ยี จายลวงหนา ณ วนั สิ้นงวดบญั ชี 25X2 ดอกเบี้ยจา ย ม.ค. 1 ดอกเบีย้ จา ยลว งหนา โอนกลับรายการดอกเบยี้ จายลว งหนา ลิขสทิ ธเิ์ ปนของบริษทั สํานักพิมพเ อมพนั ธ จํากัด วิชา การบญั ชีตัว๋ เงนิ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) บทท่ี 5 แผน ท่ี 11 39

วิธีการบนั ทึกโอนกลับรายการท่ีปรับปรุงแลว ดอกเบี้ยรับลว งหนา สมดุ รายวนั ทั่วไป ว.ด.ป. รายการ เดบิต เครดิต XX 25X1 ดอกเบีย้ รับ ดอกเบ้ยี รับลว งหนา XX ธ.ค. 31 XX ปรบั ปรงุ ดอกเบี้ยรับลว งหนา วันส้ินงวดบัญชี XX 25X2 ดอกเบย้ี รบั ลวงหนา ม.ค. 1 ดอกเบ้ียรับ โอนกลบั รายการดอกเบีย้ รับลว งหนา ลขิ สิทธิ์เปน ของบรษิ ทั สํานักพมิ พเอมพันธ จาํ กัด วชิ า การบัญชตี ๋ัวเงนิ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) บทท่ี 5 แผน ท่ี 12 40