Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore จังหวัดเชียงใหม่

จังหวัดเชียงใหม่

Published by ธนกฤต วัลลภาทิตย์, 2021-02-17 01:12:33

Description: จังหวัดเชียงใหม่ (กู้คืน)

Search

Read the Text Version

วดั จงั หวดั เชียงใหม่ ด.ช.ธนกฤต วลั ลภาทิตย์ ป.6/6 เลขท1ี่ 0

 วดั สวย เชียงใหม่ มีท่ีไหนบา้ ง มาดกู นั  1. วดั พระธาตุดอยสุเทพ  2. วดั พระสิงห์วรวหิ าร  3. วดั เจดียห์ ลวง  4. วดั พนั เตา  5. วดั เชียงมน่ั  6. วดั อุโมงค์  7. วดั สวนดอก

1.วดั พระธาตดุ อยสุ เทพ วดั พระธาตุดอยสุเทพ สร้างข้ึนเม่ือปี พ.ศ. 1927 (จ.ศ. 746) ในสมยั พญากือนา กษตั ริย์ องคท์ ี่ 6 แห่งอาณาจกั รลา้ นนา ราชวงศม์ งั ราย พระองคท์ รงไดอ้ ญั เชิญพระบรมสารีริกธาตุองค์ ใหญ่ ท่ีไดท้ รงเกบ็ ไวส้ กั การบชู าส่วนพระองคถ์ ึง 13 ปี มาบรรจุไวท้ ่ีนี่ ดว้ ยการทรงอธิษฐานเสี่ยง ชา้ งมงคลเพอื่ เส่ียงทายสถานที่ประดิษฐาน พอชา้ งมงคลเดินมาถึงยอดดอยสุเทพ มนั กร็ ้องสามคร้ัง

พร้อมกบั ทาํ ประทกั ษิณสามรอบ แลว้ ลม้ ลง พระองคจ์ ึงโปรดเกลา้ ฯใหข้ ุดดินลึก 8 ศอก กวา้ ง 6 วา 3 ศอก หาแท่นหินใหญ่ 6 แท่น มาวางเป็นรูปหีบใหญ่ในหลุม แลว้ อญั เชิญพระบรม สารีริกธาตุลงประดิษฐานไว้ จากน้นั ถมดว้ ยหิน แลว้ ก่อพระเจดียส์ ูง 5 วา ครอบบนน้นั ดว้ ยเหตุน้ี จึงหา้ มพทุ ธศาสนิกชนท่ีไปนมสั การสวมรองเทา้ ใน บริเวณพระธาตุ และมิใหส้ ตรีเขา้ ไปบริเวณน้นั ในปี พ.ศ. 2081 สมยั พระเมืองเกษเกลา้ กษตั ริยอ์ งคท์ ่ี 12 ไดโ้ ปรดฯใหเ้ สริมพระเจดียใ์ หส้ ูง กวา่ เดิม เป็นกวา้ ง 6 วา สูง 11 ศอก พร้อมท้งั ใหช้ ่างนาํ ทองคาํ ทาํ เป็นรูปดอกบวั ทองใส่บนยอด เจดีย์ และต่อมาเจา้ ทา้ วทรายคาํ ราชโอรสไดท้ รงใหต้ ีทองคาํ เป็นแผน่ ติดท่ีพระบรมธาตุ ในปี พ.ศ. 2100 พระมหาญาณมงคลโพธ์ิ วดั อโศการาม เมืองลาํ พนู ไดส้ ร้างบนั ไดนาค หลวงท้งั 2 ขา้ ง เพอ่ื ใหป้ ระชาชนข้ึนไปสักการะไดส้ ะดวกข้ึน และกระทงั่ ถึงสมยั ครูบาศรีวชิ ยั ได้ สร้างถนนยาวต้งั แต่ช่วงสวนสัตว์ เชียงใหม่ผา่ นวดั พระธาตุดอยสุเทพและไปสิ้นสุดท่ีพระตาํ หนกั ภพู งิ คราชนิเวศน์ โดยถนนที่สร้างน้ี

2. วดั พระสงิ ห์วรวหิ าร วดั พระสิงห์ หรือมีชื่อเตม็ วา่ วดั พระสิงห์วรมหาวิหาร เป็นวดั สาํ คญั วดั หน่ึงของ เมืองเชียงใหม่ เป็นวดั ที่ประดิษฐาน พระสิงห์ (พระพทุ ธสิหิงค)์ พระพุทธรูป ศกั ด์ิสิทธ์ิคู่เมืองเชียงใหม่และแผน่ ดินลา้ นนา พระพทุ ธรูปเป็นศิลปะ เชียงแสน รู้จกั กนั ในช่ือ \"เชียงแสนสิงห์หน่ึง วดั พระสิงห์ มีสถาปัตยกรรมลา้ นนาอนั งดงามเป็นท่ีรู้จกั และ คุน้ ชื่อกนั อยา่ งดี วดั พระสิงห์ยงั เป็นศนู ยร์ วมจิตใจของชาว เชียงใหม่ที่ใหค้ วามศรัทธาและจะเดินทาง มาเคารพ สกั การะกนั อยา่ งเน่ืองแน่น

เป็นประจาํ ทุกปี เม่ือถึงช่วงเทศกาลสงกรานตห์ รืองานประเพณีป๋ี ใหม่เมือง ทาง ราชการ จึงไดอ้ ญั เชิญพระพทุ ธสิหิงคข์ ้ึนประดิษฐานบนรถบุษบกแห่ไปรอบเมือง เพอื่ ใหศ้ รัทธา ประชาชนไดพ้ ากนั มา สรงน้าํ เนื่อง ในเทศกาลปี ใหม่ ตามคติ ลา้ นนา คนเกิดปี มะโรงตอ้ งมาไหวพ้ ระสิงห์ใหไ้ ดส้ ักคร้ังหน่ึงในชีวติ ลาํ ดบั เจา้ อาวาส วดั พระสิงห์เป็ นวดั เก่าแก่ มีเจา้ อาวาสครองวดั สืบมาเท่าที่ปรากฏนามมีดงั น้ี[3] ลาดบั ที่ รายนาม ดารงตาแหน่ง 1 พระอภยั จุลมหาเถระ พ.ศ. 1888 รัชสมยั พญาผายู 2 สมเด็จพระศรีนนั ทะ รัชสมยั พระเมกฏุ ิสุทธิวงศ์ 3 พระเจา้ จนั ทรังสีมหาเถระ รัชสมยั พระเจา้ กาวลิ ะ 4 สมเด็จพระจนั ทมหาเถระ รัชสมยั พระยาพทุ ธวงศ์ 5 ครูบาโพธ์ิ ? 6 พระกญั จนมหาเถระ พ.ศ. 2402 รัชสมยั พระเจา้ กาวโิ ลรสสุริยวงศ์ 7 พระเจา้ คนั ธา คนฺธโร พ.ศ. 2453 8 ครูบาศรีวชิ ยั รักษาการในปี พ.ศ. 2467 9 พระแกว้ รักษาการในปี พ.ศ. 2475 10 พระโพธิรังสี (สีโหม)้ พ.ศ. 2482-2492 11 พระอภยั สารทะ (สมบูรณ์ จนฺทวโํ ส) รักษาการ พ.ศ. 2492-2493 12 พระอบุ าลีคุณูปมาจารย์ (ฟู อตฺตสิโว) พ.ศ. 2493-2516 13 พระธรรมสิทธาจารย์ (หนู ถาวโร) พ.ศ. 2516-2552 14 พระเทพสิงหวราจารย์ (โสภณ โสภโณ) พ.ศ. 2552-ปัจจุบนั

3.วดั เจดียห์ ลวง พระธาตุเจดียห์ ลวงน้นั ถือวา่ เป็นพระธาตุที่มีความสูงที่สุดในภาคเหนือ หรือลา้ นนา คือ สูงประมาณ 80 เมตร เมตร ฐานเป็นรูปสี่เหลี่ยมจตั ุรัส กวา้ งประมาณดา้ นละ 60 เมตร ถกู สร้างข้ึนในช่วงตน้ พทุ ธศตวรรษที่ 20 ถือวา่ เป็นเจดียท์ ่ีมีความสาํ คญั ที่สุดของ เมืองเชียงใหม่ วดั เจดียห์ ลวง เชียงใหม่ พระธาตุเจดียห์ ลวงน้นั ถูกสร้างข้ึนในในรัชสมยั พญาแสนเมืองมา (พ.ศ. 1928 - 1945) กษตั ริยอ์ งคท์ ่ี 7 แห่งราชวงศม์ งั ราย ซ่ึงเป็นกษตั ริยท์ ่ีปกครองเมืองเชียงใหม่ ในขณะน้นั สร้างข้ึนเพื่ออุทิศส่วนบุญส่วนกศุ ลใหพ้ ญากือนา พระราชบิดา ซ่ึงมีตาํ นาน

เล่ามาวา่ พญากือนาซ่ึงไดส้ วรรคตไปแลว้ ไดป้ รากฏตวั แก่พ่อคา้ ชาวเชียงใหม่ท่ีเดินทาง ไปคา้ ขายท่ีพม่า ใหม้ าบอกวา่ แก่พญาแสนเมืองมาผเู้ ป็นโอรสวา่ ใหส้ ร้างเจดียไ์ ว้ ท่ามกลางเวยี ง ใหส้ ูงใหญ่พอใหค้ นท่ีอยไู่ กล 2,000 วา สามารถมองเห็นได้ แลว้ อุทิศ บุญกศุ ลเหล่าน้ีใหแ้ ก่พญากือนา เพื่อใหพ้ ญากือนาน้นั สามารถไปเกิดในเทวโลกได้ แต่ พญาแสนเมืองมาเสดจ็ สวรรคตเสียก่อน พระนางเจา้ ติโลกจุฑาราชเทวีผเู้ ป็นมเหสีไดส้ ืบ ทอด เจตนารมณ์สร้างต่อ จนเสร็จในรัชสมยั พญาสามฝั่งแกน ใชเ้ วลาสร้าง 5 ปี ต่อมาไดม้ ีการปฏิสงั ขรณ์ในสมยั พญาติโลกราช (พ.ศ. 1984 - 2030) พระองคโ์ ปรดใหห้ ม่ืนดา้ มพร้าคต นายช่างใหญ่ทาํ การปฏิสงั ขรณ์ โดยมีพระมหาสวามี สทั ธมั กิติ เจา้ อาวาสองคท์ ่ี 7 ของวดั โชติการาม (วดั เจยห์ ลวง) เป็นกาํ ลงั สาํ คญั ในการ ควบคุมดูแล และประสานงาน การปฏิรูปและก่อสร้างคร้ังน้ีไดส้ ร้างขยายเจดียใ์ หใ้ หญ่ กวา่ เดิม ใชเ้ วลาในการก่อสร้าง 3 ปี จึงแลว้ เสร็จ ในสมยั มหาเทวจี ิรประภา รัชกาลท่ี 15 แห่งราชวงศม์ งั ราย เกิดพายฝุ นตกหนกั แผน่ ดินไหว พระมหา เจดียห์ ลวงไดพ้ งั ทลายลงมาเหลือเพยี งคร่ึงองค์ จากน้นั กถ็ ูกปล่อยทิง้ ร้างไปนานกวา่ 4 ศตวรรษ พระมหาเจดีย์ หลวงท่ีเห็นปัจจุบนั กรมศิลปกรเพง่ิ จะบูรณปฏิสังขรณ์เสร็จไปเมื่อ พ.ศ. 2535 เจดีย์หลวงตามคติความเช่ือเร่ืองจักรวาลวิทยาของชาวลวั ะ[แก]้ คติความเชื่อเรื่องจกั รวาลวทิ ยา ในยคุ แรกใชอ้ ินทขีลเป็นสัญลกั ษณ์สะทอ้ นความเชื่อด้งั เดิมของชาวลวั ะ ซ่ึงไดผ้ สมผสานกบั ความเชื่อของพราหมณ์ ในระยะต่อมาเม่ือพระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรืองข้ึนมาก ไดใ้ ชพ้ ระ ธาตุเจดียห์ ลวงเป็ นสัญลกั ษณ์ของศนู ยก์ ลางจกั รวาล คติน้ีเห็นไดช้ ดั จากการสร้างเจดียห์ ลวงใหส้ ูงใหญ่ ต้งั อยู่ กลางใจกลางเมือง เช่นเดียวกบั เขาพระสุเมรุ ซ่ึงเป็ นศูนยก์ ลางจกั รวาล ปัจจุบนั บริเวณวดั เจดียห์ ลวงกลางเมืองเชียงใหม่ มีสิ่งสักการะหลากหลายไดแ้ ก่ เจดียห์ ลวง อินทขีล ตน้ ยาง กมุ ภณั ฑ์ พระฤๅษี ซ่ึงสะทอ้ นพฒั นาการคติจกั รวาลไดป้ รับเปลี่ยนไปตามสถานการณ์ที่แวดลอ้ มของเมือง คติเจดียห์ ลวงในฐานะศูนยก์ ลางจกั รวาล ปรากฏในคมั ภีร์มหาทกั ษาเมือง กล่าวถึง การสร้างวดั สาํ คญั ใน เมืองเชียงใหม่ 9 แห่ง โดยกาํ หนดใหส้ อดคลอ้ งกบั ชยั ภูมิ และความเช่ือเรื่องทิศท้งั 4 และทิศเฉียงอีก 4 เป็น 8 เม่ือทิศท้งั 8 มาบรรจบกนั เกิดจุดศนู ยก์ ลางรวมกนั เป็ น 9 ถือเป็นเลขมงคล ตาํ แหน่งจุดศูนยก์ ลางเมือง เป็น สะดือเมือง กาํ หนดใหเ้ ป็ นเกตุเมืองตรงกบั วดั เจดียห์ ลวง วดั ท้งั 8 แห่งที่สร้างตามทกั ษาเมือง คือ[3]

4.วดั พนั เตา ใครที่เคยเขา้ ไปเท่ียววดั เจดียห์ ลวงอาจจะสังเกตเห็นวา่ มีวดั เลก็ ๆ วดั หน่ึง ต้งั อยทู่ างทิศเหนือ ของวดั เจดียห์ ลวง ช่ือวา่ “วดั พนั เตา” คนเมืองเชียงใหม่มกั จะเรียกชื่อวดั น้ีวา่ “วดั ปันเตา้ ” สร้างข้ึน เม่ือราวพทุ ธศตวรรษท่ี 21 ตามตาํ นานประวตั ิศาสตร์วา่ กนั วา่ วดั พนั เตาสร้างข้ึนในสมยั เดียวกบั วดั เจดียห์ ลวงคือเม่ือราว 500 ปี มาแลว้ ตาํ นานนิทานปฐมเหตกุ ารต้งั เมืองเชียงใหม่ สมยั ลวั ะปกครองเล่าวา่ “เศรษฐีผหู้ น่ึงห้ืออยู่ กลางเวยี ง ท้งั 5 คนน้ีมีช่ือวา่ เศรษฐีพนั เทา้ เขากไ็ ดต้ ้งั คุม้ อยตู่ ามคาํ เจา้ ระสีแล” ดงั น้นั จึง สนั นิษฐานวา่ แต่เดิมวดั พนั เตาเป็นบริเวณบา้ นของเศรษฐีคนดงั กล่าว ต่อมาพระเจา้ แสน เมืองมาจึงไดต้ ้งั ชื่อวา่ วดั พนั เตา ออกเสียงเป็นภาษาลา้ นนาวา่ “ปันเตา้ ” ขณะท่ีอีกตาํ นาน หน่ึงของวดั พนั เตาซ่ึงพระครูสุวรรณสารพิศิษฐ์ เจา้ อาวาสวดั ศรีบุญโตช่างฆอ้ ง กล่าววา่

“เดิมเป็นสถานท่ีต้งั เสา้ จาํ นวนพนั เตาหลองทองหล่อพระพุทธรูปอฎั ฐารส ซ่ึงประดิษฐาน ในวหิ ารวดั เจดียห์ ลวง เม่ือทาํ การหล่อพระเสร็จแลว้ ชาวเมืองจึงสร้างวดั ข้ึนในบริเวณน้นั เรียกวา่ “วดั พนั เตา” ความโดดเด่นของวดั พนั เตาที่สามารถดึงดูดใหผ้ คู้ นหรือแมก้ ระทงั่ นกั ท่องเท่ียวจากท่ีต่างๆ เดินทาง มาท่ีวดั น้ีกค็ ือ วหิ ารหลวงท่ีสร้างจากไมส้ กั ทองท้งั หลงั แกะสลกั ลวดลายวจิ ิตรบรรจงท่ีวา่ กนั วา่ เป็น วหิ ารที่สร้างจากหอคาํ หรือคุม้ เจา้ หลวงที่เหลืออยอู่ ยา่ งสมบรู ณ์เพยี งหลงั เดียวและสวยงามที่สุดแห่ง หน่ึงในลา้ นนา ในอดีตวหิ ารวดั พนั เตาหลงั น้ีเคยเป็น “หอคาํ ” ท่ีประทบั ของเจา้ มโหตรประเทศ เจา้ หลวงเชียงใหม่ องคท์ ี่ 5 (พ.ศ.2390 – 2397) อยทู่ ่ีพระตาํ หนกั เวยี งแกว้ ปัจจุบนั คือบริเวณเยอ้ื งดา้ นทิศ ตะวนั ตกเฉียงเหนือศาลากลางหลงั เก่าไปจนถึงวทิ ยาลยั เทคนิคเชียงใหม่ ตามตาํ นานมีเรื่องเล่า เกี่ยวกบั หอคาํ หลงั น้ีวา่ พระยาอุปราชมหาวงศ์ ไดส้ ร้างข้ึนถวายเป็นพทุ ธบชู าเม่ือจุลศกั ราช 1209 ซ่ึงตรงกบั พ.ศ.2390 เน่ืองจากท่านไดเ้ ล่ือนฐานนั ดรศกั ด์ิและตาํ แหน่งหนา้ ที่จากพระยาอุปราช ข้ึนเป็นพระยาเชียงใหม่ ท่านไดส้ ร้างหอคาํ ข้ึนไวเ้ ป็นท่ีประดิษฐานพระพทุ ธรูปอนั เป็นปชู นียวตั ถุ ล้าํ ค่าภายในที่อยขู่ องท่าน พระยาอุปราชมหาวงศไ์ ดม้ ีการเฉลิมฉลองหลงั จากที่สร้างหอคาํ แลว้

5.วดั เชยี งมนั่ วดั เชียงมน่ั เป็นวดั ที่เกา่ แก่ที่สดุ ในจงั หวดั เชียงใหม่ ภายในมี เจดีย์ช้างล้อม สร้างเลยี นแบบ เจดีย์ช้างล้อม ของพอ่ ขนุ รามคาแหง พระพทุ ธรูปสาคญั ๒ องค์ คือ พระแก้วขาว และ พระศลิ าปางทรมานช้างนาฬาคีรี วดั เชียงมนั่ พทุ ธศาสน สถานอีกหนงึ่ แห่ง ท่ีถือได้วา่ มีความสาคญั สาหรับชาวเชียงใหม่ เป็นอยา่ งย่งิ วดั ท่ีเก่าแก่ท่ีสดุ ในตวั เมืองเชียงใหมแ่ ละถือเป็นวดั แหง่ แรกในเขตกาแพงเมือง

6วดั อโุ มงค์ วดั อโุ มงค์หรือสวนพทุ ธธรรม ตงั้ อยทู่ ี่ ถนนสเุ ทพ อาเภอเมือง จงั หวดั เชียงใหม่ ค่ะ ที่นี่สร้างขนึ ้ ในสมยั พญามงั รายราวๆ ปี พ.ศ.1839 ซง่ึ ถ้านบั ถงึ วนั นีก้ ร็ าวๆ 700 กวา่ ปี แล้ว ต่อมา พญากือนา ทรงสร้างอโุ มงค์ขนึ ้ ที่นี่เพ่ือให้พระมหาเถระจนั ทร์ใช้ เป็นที่วปิ ัสสนากรรมฐานค่ะ กาแพงภายในจงึ เป็นหลายช่อง ทางเดินทะลกุ นั ได้ รวมถงึ ยงั มีภาพวาดจติ รกรรมผาผนงั ท่ีมี ความเก่าแกอ่ ยภู่ ายในอโุ มงค์อีกด้วยคะ่ นกั ทอ่ งเท่ียวจงึ มกั มา

เดินชมความสวยงามภายในอโุ มงค์ และถ่ายรูปสวยๆ กลบั ไป จากมมุ นีข้ องวดั ท่ีด้านบนของอโุ มงค์นนั้ จะเป็นที่ประดิษฐาน ของ เจดีย์ 700 ปี ศลิ ปกรรมล้านนา ซงึ่ สนั นิษฐานวา่ สร้าง ประมาณต้นพทุ ธศตวรรษที่ 20 คะ่ บริเวณโดยรอบมีความ สวยงามด้วยต้นไม้นานาพนั ธ์ุ บรรยากาศสดช่ืน ร่มรื่นสดุ ๆ คะ่ โดยเฉพาะช่วงหน้าฝนท่ีมอสสเี ขียวชอมุ่ จะขนึ ้ ปกคลมุ บริเวณ รอบๆ ตวั วดั เจดยี ์ และด้านหน้าของอโุ มงค์ ทาให้ที่นี่สวยงาม แปลกตา นกั ทอ่ งเที่ยวจะนยิ มมาถา่ ยรูปสวยๆ เก็บไปเป็นท่ี ระลกึ ตรงด้านหน้าของอโุ มงค์นี ้

7.วดั สวนดอก วดั สวนดอก หรือวดั บปุ ผารามตงั้ อยใู่ นเขตเทศบาลนคร เชียงใหม่ เป็นพระอารามหลวงชนั้ ตรี ชนิดสามญั สงั กดั คณะ สงฆ์มหานิกาย และปัจจบุ นั ได้รับการขนึ ้ ทะเบยี นให้เป็น โบราณสถานสาคญั ภายใต้การกากบั ดแู ลของกรมศลิ ปากร เป็นที่เรียบร้อยแล้ว วดั สวนดอกสร้างขนึ ้ ในภายในเวียงสวน ดอก ซง่ึ เป็ นเขตพระราชอทุ ยานในสมยั ราชวงศ์มงั ราย พระ เจ้ากือนา กษัตริย์องค์ท่ี 6 แหง่ ราชวงศ์มงั ราย ทรงพระกรุณา

โปรดเกล้าฯ ให้สร้างเป็น “พระอารามหลวง” เพ่ือให้เป็นท่ีจา พรรษาของ “พระมหาเถระสมุ น” ผ้ปู ระดษิ ฐาน พระพทุ ธศาสนาลทั ธิลงั กาวงศ์ ในแผน่ ดนิ ล้านนา และสร้าง องค์พระเจดีย์เพื่อประดิษฐาน “พระบรมสารีริกธาต”ุ 1 ใน 2 องค์ ที่ “พระมหาเถระสมุ น” อญั เชิญมาจากสโุ ขทยั ในปี พ.ศ. 1912 (องค์หนงึ่ ประดิษฐานอยใู่ นพระเจดีย์ ใน วดั พระธาตดุ อย สเุ ทพราชวรวิหาร) วดั สวนดอก ได้รับการบรู ณะครัง้ สาคญั 2 ครัง้ ครัง้ แรกในปี พ.ศ. 2450 พระราชชายา เจ้าดารารัศมี ใน พระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกล้าเจ้าอยหู่ วั ทรงพระกรุณาโปรด เกล้าฯ ให้อญั เชิญรวบรวมพระอฐั ิ เจ้าผ้คู รองนครเชียงใหม่ และ พระประยรู ญาติ มาประดิษฐานรวมกนั และตอ่ มาอีกครัง้ หนงึ่ ในปี พ.ศ. 2475 เป็นการบรู ณปฏิสงั ขรณ์องค์พระวิหารโดย ครูบาเจ้าศรีวชิ ยั นกั บญุ แหง่ ล้านนา บรรจพุ ระบรมสารีริกธาตุ สร้างขนึ ้ ในปี พ.ศ. 1914 ในรัชกาลของพระเจ้ากือนา กษัตริย์องค์ที่

แหลง่ ข้อมลู https://www.google.com/search?q=%E0%B8 %A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B 9%8D%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B 8%8D%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8 %8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9 %83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&oq=% E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%AA %E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%B1&aqs=chro me.6.69i57j0l7.22314j0j7&sourceid=chrome&ie=U TF-8

การแนะนาจบเพียงเท่านี ้


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook