best practice สูงวัยอย่างมีคุณค่า

BEST PRACTICE สงู วัยอย่างมีคณุ ค่า ชราอยา่ งมีคุณภาพ กจิ กรรมพฒั นาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายตุ าบลบา้ นเหลา่ ประจาปี ๒๕๖๔ โดย กศน.อาเภอสูงเมน่ ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อาเภอสูงเมน่ สานกั งานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยจังหวดั แพร่

Best Practice 1. ชื่อผลงาน : สูงวยั อยา่ งมีคุณคา่ ชราอย่างมีคุณภาพ กิจกรรมพัฒนาคุณภาพชวี ติ ของผสู้ งู อายุตาบลบา้ นเหล่า ประจาปี ๒๕๖๔ 2. หน่วยงาน : ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอ สงู เมน่ 3. ผจู้ ัดทา Best Practice : นายภญิ โญ โออไุ ร ครผู ู้ช่วย กศน.อาเภอสงู เมน่ นายวิทยา ปินตา ครูอาสาสมัคร ฯ กศน.อาเภอสงู เมน่ นายยทุ ธนา ปญั ญาใจ ครกู ศน.ตาบลบา้ นเหล่า กศน.อาเภอสงู เม่น 4. สอดคลอ้ งกับนโยบายเร่งดว่ นเพอ่ื ขับเคลือ่ นยุทธศาสตรก์ ารพฒั นา ประเทศ สอดคล้องกบั นโยบาย สานกั งาน กศน.ข้อที่ ๒ ส่งเสรมิ การจัดการศึกษาและการเรยี นรู้ ตลอดชีวิตสาหรับประชาชนที่เหมาะสมกบั ทุกชว่ งวยั ข้อย่อยที่ ๒.๓ สง่ เสรมิ การเรยี นการสอนท่ี เหมาะสมสาหรบั ผ้ทู ่เี ขา้ สู่สังคมสงู วัย อาทิ การฝกึ อบรมอาชีพ ทเี่ หมาะสมรองรับสงั คมสูงวัย หลักสตู รการพัฒนาคุณภาพชีวติ และสง่ เสรมิ สมรรถนะผู้สงู วยั และหลักสตู ร การดแู ลผู้สูงวัย โดย เนน้ การมีส่วนรว่ มกับภาคเี ครือขา่ ยทุกภาคส่วนในการเตรียมความพร้อมเข้าสสู่ ังคมสูงวัย 5. ทม่ี าและความสาคัญของผลงาน ความเป็นมาของผสู้ งู อายุ ดว้ ยปัจจบุ ันสดั ส่วนผ้สู งู อายทุ เ่ี พม่ิ ขึ้นอย่างรวดเร็ว สง่ ผลให้ลักษณะการพ่ึงพงิ ทาง เศรษฐกิจระหว่าง ประชากรวยั ตา่ งๆ เปลี่ยนไปเดมิ มปี ระชากรวยั เด็กทต่ี อ้ งพึ่งพงิ ประชากรวยั แรงงานมากกว่าผสู้ งู อายุ แตใ่ นอนาคตอันใกลน้ ้ี จะมผี ู้สงู อายุที่ตอ้ งพง่ึ พิงประชากรวนั แรงงาน มากกว่าเด็กอัตราส่วนระหวา่ งประชากรวยั แรงงานตอ่ ผ้สู งู อายุจะลดลงจนเหลอื เพยี ง 2 ตอ่ ผู้สงู อายุ 1 คน ในอีก 30 ปขี า้ งหน้า ซ่ึงการเปลย่ี นแปลงประชากรไทยในอนาคต ไดก้ ่อใหเ้ กดิ นยั ยะเชงิ นโยบายหลายประการ นับไดว้ า่ เปน็ จุดอ่อนของประเทศ สามารถจาแนกเป็นประเดน็ ต่างๆ ดังน้ี

1.) การทเ่ี ดก็ เกดิ ใหม่ในแตล่ ะปมี แี นวโน้มลดนอ้ ยลงในอนาคต จะทาให้รัฐไม่ต้องกงั วล เรื่องปริมาณ และสามารถมุ่งเนน้ ท่คี ุณภาพของเดก็ เกิดใหม่ โดยเฉพาะงานอนามัยแมแ่ ละเดก็ ไดม้ ากยง่ิ ข้ึน 2.) ประชากรเดก็ ประชากรในวัยศึกษาเลา่ เรยี นมแี นวโน้มลดลง รัฐบาลจะสามารถเนน้ คณุ ภาพของการศกึ ษาไดด้ ีข้ึน 3.) แมจ้ านวนประชากรวัยแรงงานมีแนวโน้มทจี่ ะไม่เปลยี่ นแปลงมากนกั ในอนาคต แต่ ความต้องการแรงงานในระบบเศรษฐกจิ ของประเทศอาจมเี พิ่มข้ึน การนาเข้า แรงงานจาก ตา่ งประเทศ อาจเป็นสงิ่ จาเปน็ ดังนนั้ การจัดการแรงงานขา้ มชาติ ให้เป็นระบบที่ดจี ึงเปน็ เรือ่ งราว ทค่ี วรไดร้ ับการสนใจเปน็ อยา่ งย่ิง 4.) ประชากรย่งิ มอี ายุมากข้ึนอยา่ งรวดเร็ว ทาใหส้ ังคมไทยกาลังกลายเป็นสงั คมผู้สูงอายุ มาตรการและโครงสรา้ งการท่ีจะเปน็ สวัสดกิ ารให้ประชากรผ้สู ูงอายุ ไม่ว่าจะเปน็ เร่อื งชีวิตความ เปน็ อยู่ทัว่ ไป หรอื เรือ่ งสขุ ภาพอนามยั อาหารการกิน เครอ่ื งนุง่ หม่ ตา่ งๆและจะต้องพัฒนาไปให้ทัน กับการเพม่ิ อยา่ งรวดเรว็ ของประชากรผสู้ งู อายุในอนาคต ตามขอ้ มลู ของผสู้ งู อายตุ าบลบา้ นเหลา่ มจี านวนผสู้ ูงอายทุ ัง้ สิน้ 1 ,033 คน โดยประมาณ ซง่ึ ถือว่ามจี านวนมากในชุมชน ดังนั้นการพฒั นาใหผ้ ู้สูงอายุสามารถพึ่งพงิ ตนเองได้ อย่างมศี ักยภาพ จึงมีความจาเปน็ อยา่ งย่ิงที่จะใหผ้ ู้สงู อายุในชมุ ชนต่างๆ โดยเฉพาะที่อยู่อาศัยใน เมอื ง ใหค้ วามสนใจในการศกึ ษา และเรยี นรู้ การทากิจกรรมในเรอื่ งต่างๆ ท่ีจาเป็นตอ่ การ ดารงชวี ิตของผสู้ ูงอายุ เพื่อให้เกิดความรู้ ความเขา้ ใจ มที ักษะ และนามาประยุกต์กบั ตนเองตามวถิ ี ชวี ติ ของแตล่ ะบุคคล ตามสภาพความเปน็ จรงิ ทป่ี รากฏในสังคม ส่งผลให้ผูส้ ูงอายุจานวนหนึ่งเกิด ความตระหนกั ในการศกึ ษา และเรียนรเู้ พ่อื ให้มีชีวติ อยใู่ นสงั คมไดอ้ ยา่ งมคี วามสุข มศี ักดิศ์ รี และมี คุณคา่ ทกุ คนอยากเห็นผสู้ ูงอายุมชี ีวิตแห่งการเรยี นรู้ ดว้ ยการศกึ ษาตลอดชีวติ เพราะกระบวนการ เรียนรู้ทาให้ผ้สู ูงอายเุ กดิ ความกระตือรอื ร้น ทจี่ ะขวนขวายหาความรใู้ หมๆ่ เพ่ือการดแู ลตนเองได้ ดงั นน้ั การสง่ เสรมิ ใหผ้ ้สู งู อายเุ กิดความใฝุรู้ ใฝเุ รยี น ทาใหเ้ กดิ การคิดเป็น ทาเป็น และแกไ้ ขปัญหา เป็น เป็นส่งิ ทบ่ี ง่ บอกถึงศักยภาพของผสู้ ูงอายุ และเม่อื ผ้สู งู อายุมคี วามสามารถในการเรยี นรู้ จะ ชว่ ยกระตนุ้ ให้เกดิ การแสวงหาความร้ขู ึ้น มีการรวมตัวกันในชมุ ชน ชุมชนนัน้ กส็ ามารถผนึกกาลงั แก้ไขปัญหาตา่ งๆ ได้ดี การพฒั นาการเรียนรู้ และอาชีพของผู้สงู อายุจะทาให้ผสู้ งู อายุสามารถทา ประโยชนใ์ หแ้ กค่ รอบครวั สังคมและประเทศชาตติ อ่ ไปได้ หากสามารถสรา้ งรปู แบบการเรยี นรขู้ อง ผ้สู ูงอายทุ ีย่ ังประกอบอาชีพได้ จะเป็นการสรา้ งองค์ความรใู้ หมใ่ นการพฒั นาคณุ ภาพชวี ิตผูส้ งู อายุ ท่เี กิดจากการ พัฒนากระบวนทศั น์ทางความคดิ และการทางานของผ้คู นทมี่ สี ว่ นเกยี่ วข้องในการ ดาเนนิ งาน โดยเสริมความเข้าใจในมติ ขิ องความเปน็ มนษุ ย์ทเ่ี ข้าใจสังคม วฒั นธรรม ของบริบทท่ี ศกึ ษาได้อยา่ งครอบคลุม อนั ส่งผลโดยตรงต่อการนาเอาข้อมูลมาวางแผนในการดาเนินงานดา้ น การพัฒนาสขุ ภาพ และคุณภาพชวี ิตของผสู้ งู อายไุ ด้อยา่ งมีประสิทธิภาพ

จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID - 19) ซง่ึ รัฐบาล และกระทรวง ศึกษาธิการ ไดอ้ อกประกาศและมมี าตรการเฝาู ระวงั เพอ่ื ปูองกันการแพรก่ ระจาย ของเชอ้ื ไวรสั ดังกลา่ ว ซง่ึ จาเปน็ ที่จะต้องมีการจัดการศึกษาทส่ี อดคลอ้ งกับสถานการณ์ และตรง ตามความต้องการของประชาชน จาเปน็ จะตอ้ งจดั กระบวนการเรยี นรู้ การสรา้ งความรูค้ วามเขา้ ใจ การสนบั สนนุ กิจกรรมสุขภาวะ และสร้างเครอื ขา่ ยภาคประชาชน ในการเฝาู ระวัง ปูองกัน และ ควบคมุ โรค ให้กบั ประชาชนทุกช่วงวัย การปูองกนั โรคทเี่ กิดขนึ้ ในสภาวะปัจจุบัน เช่นการแพร่ ระบาดของเช้ือไววสั โคโรนา2019 (COVID - 19) การปูองกนั โรคตดิ ต่อและโรคไม่ติดตอ่ ในฤดฝู น เป็นต้น โดยประสานงานเจา้ หน้าทโี่ รงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบล ใหค้ วามร้เู ก่ียวกับการปูองกนั ภาวะซึมเศร้า การดูแลสขุ ภาวะอนามัยให้กบั ประชาชนอยา่ งถกู ตอ้ งและเหมาะสม นอกจากน้ีจงั หวดั แพรย่ งั มนี โยบายขบั เคลือ่ นการดาเนินงาน “เมืองสขุ ภาวะในผู้สงู อายุ จงั หวดั แพร่” ซงึ่ เปน็ จังหวัดนารอ่ งเมอื งต้นแบบ “สขุ ภาวะผสู้ ูงอายุ” ตามมติของคณะรัฐมนตรี จงั หวัดแพร่มีจานวนประชากรผู้สูงอายุลาดับท่ี ๕ ของประเทศ กศน.อาเภอสูงเม่น ได้ นานโยบาย ของจังหวัดแพร่ และนโยบายของสานักงาน กศน. ในการ ส่งเสรมิ การจดั การศึกษาเพอื่ พัฒนา ทักษะชีวิต การพัฒนาคณุ ภาพชีวติ ของผสู้ ูงอายตุ าบลบ้านเหลา่ ประจาปี ๒๕๖๔ ให้กบั ประชาชนในเขตอาเภอสูงเม่น เพอ่ื ส่งเสริมการจัดการศึกษาตลอดชีวิตและพฒั นาคุณภาพชวี ติ ดา้ น ทกั ษะชวี ติ ในเรื่องสุขภาพอนามยั สูก่ ารพฒั นาที่ย่ังยืนโดยจัดกระบวนการเรียนรทู้ ักษะชีวิตบน พ้ืนฐานการดาเนินชวี ิต การปอู งกันโรคที่เกิดข้ึนในสภาวะปจั จบุ นั เน้นการนาทกั ษะการปฏิบตั ิตน มาใช้ในการยกระดบั คณุ คุณภาพชีวิต รวมถึงตอบสนองความตอ้ งการกลมุ่ เปาู หมายในชมุ ชนให้ สามารถนาความรู้ท่ไี ด้รบั ไปปรับใชใ้ นชวี ติ ประจาวันได้ โดยเลือกกิจกรรมพฒั นาคุณภาพชวี ติ ของ ผู้สงู อายุตาบลบา้ นเหลา่ เป็นกิจกรรมทเ่ี ป็นแบบอยา่ งทีด่ ี 6. วตั ถุประสงค์ และเปา้ หมายของการดาเนินงาน เพอ่ื สง่ เสรมิ การจดั การศึกษาตลอดชีวติ และการพฒั นาคณุ ภาพชวี ิตของผู้สูงอายุ เกี่ยวกบั การดแู ลสุขภาพวะและสุขอนามัย ให้มีสุขภาพกายและสขุ ภาพจติ -สมอง ท่ีดี มีทักษะในการ ปูองกันโรคอบุ ัติใหมแ่ ละ นาความร้ทู ไี่ ดร้ ับไปปรบั ใชใ้ นการดแู ลสุขภาพของตนเอง ครอบครัว และ ชุมชนได้ เชงิ ปริมาณ ผู้เรียน/ผู้รับบริการ ประชาชนผ้สู งู อายุตาบลบ้านเหลา่ จานวน 1,033 คน เชิงคณุ ภาพ ประชาชนผู้สงู อายตุ าบลบา้ นเหลา่ มีทักษะชวี ิตเกดิ ความใฝรุ ู้ ใฝเุ รียน ทาใหเ้ กิดการคิด เป็น ทาเปน็ และแก้ไขปญั หาเป็น มสี ขุ ภาวะ สขุ อนามยั ท่ดี ี ไมเ่ ป็นภาระของครอบครัวและ สามารถทาประโยชนใ์ ห้แก่ครอบครัว สังคม และประเทศชาติต่อไปได้

7. วิธปี ฏิบตั ทิ เ่ี ปน็ เลศิ ในการจัดกิจกรรมผสู้ ูงอายขุ องศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั อาเภอสูงเมน่ หัวใจการทางานคือ ระบบทมี 1. มีเปาู หมายเดยี วกนั มงุ่ มัน่ รว่ มแรงรว่ มใจบรรลเุ ปูาหมายใหไ้ ด้ 2. มีระบบการทางานทชี่ ัดเจน ทกุ คนรูห้ นา้ ท่ี ปฏิบตั ิภารกิจใหด้ ีทีส่ ุด 3. สามัคคี ใหค้ วามร่วมมือ ช่วยเหลือเกื้อกูล ผลกั ดนั กนั และกัน 4. ช่นื ชมความสาเร็จร่วมกนั ร่วมภาคภมู ใิ จดว้ ยกนั การบริหารจดั การในการลงปฏบิ ัติงานในพน้ื ท่ี ส่ิงสาคญั ทีผ่ ู้ปฏบิ ตั ไิ ม่ควรลมื คือการ ประสานงาน ซงึ่ กลมุ่ เปูาหมายท่ีจะมาเข้าร่วมโครงการ ตามวันเวลาทีน่ ดั หมาย ถือว่ามคี วามสาคัญ ไมแ่ พก้ ัน ในพน้ื ที่ ครกู ศน.ตาบล ครูอาสาสมคั รฯ ตอ้ งร้จู ักการประสาน บริหารจดั การดา้ น เครือข่าย เชน่ กล่มุ ผูส้ งู อายุ ผู้นาหมู่บ้าน ผนู้ าชุมชน อสม.หัวหน้าหน่วยงานราชการ เชน่ ผอู้ านวยการโรงเรียน ผ้อู านวยการโรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาบล นายกและปลัดองคก์ าร บริหารส่วนตาบล เป็นตน้ จากหวั ใจการทางานข้างตน้ ทาให้การดาเนนิ กิจกรรมผสู้ ูงอายุ เพ่อื พฒั นาคณุ ภาพชีวติ ผู้สงู อายุตาบลบา้ นเหลา่ ขบั เคลอ่ื นการดาเนินงานใหม้ ีประสทิ ธภิ าพ มอี งคป์ ระกอบดังนี้ 1. การประสานงาน 1.1 ครูกศน.ตาบล 1.2 ครูอาสาสมคั รฯ 1.3 ประธานกลมุ่ ผ้สู ูงอายุ และคณะกรรมการ 1.4 ผนู้ าชมุ ชน ไดแ้ กก่ านัน ผใู้ หญ่บา้ น ผู้ชว่ ยผู้ใหญ่บ้าน และคณะกรรมการ หมบู่ า้ น ตลอดจนเจา้ หน้าทโ่ี รงพยาบาลสง่ เสริมสุขภาพตาบลและอาสาสมคั รสาธารณสขุ มลู ฐาน 1.5 ผนู้ าท้องถิ่น ไดแ้ ก่ นายกอบต. ปลัดอบต. เจ้าหนา้ ทีอ่ บต. และสมาชกิ อบต. 1.6 สถานที่ เช่น วดั อบต. ศาลาอเนกประสงคป์ ระจาหมู่บ้าน 1.7 จติ อาสา ข้าราชการบานาญ 2. การกาหนดวัน เวลา ในการจดั กิจกรรมทีช่ ัดเจน โดยการประสานกล่มุ เปูาหมายใน พ้ืนท่ีเพอ่ื กาหนดวันเวลาที่เหมาะสม แนน่ อนและอยใู่ นพ้ืนที่ของชุมชน 3. กลมุ่ เปาู หมาย ทแี่ น่นอน และชดั เจน เป็นกลมุ่ ผูส้ ูงอายุ กลมุ่ โรงเรยี นผู้สงู อายุของ ตาบลและเปน็ กลุม่ ผสู้ ูงอายตุ ิดสงั คม สามารถเดินทางมารว่ มกิจกรรมเองได้ 4. เนื้อหาทีจ่ ะใหค้ วามร้แู กผ่ ู้เขา้ รว่ มอบรม ทต่ี รงประเด็น มคี วามร้คู ู่ความสนุกสนาน 5. การบริหารจัดการอาหารกลางวนั และอาหารว่าง 6. การจดั เตรียมเนือ้ หาวชิ า และวัสดอุ ุปกรณ์ทพี่ ร้อมจัดกิจกรรม

7. บุคลากรเตรียมความพรอ้ มด้านความรู้ชว่ งเวลาของแตล่ ะวิชา ได้ลงตัวและต่อเน่ือง 8. การลาดบั ขั้นตอน วธิ ีการนาเสนอกระชับ ตามกาหนดการ ตรงเวลา 9. การจดั เตรียมสถานทเี่ หมาะสมกบั การอบรม ตามมาตรการปูองกนั โควิด-๑๙ 10. ฝาุ ยลงทะเบียน มีการลงชอื่ การประชาสมั พนั ธแ์ ละการแจกเอกสารใบความรู้ สิ่งเหลา่ นี้เปน็ เร่ืองสาคัญในการบริหารจัดการกจิ กรรม ผูส้ ูงอายเุ พื่อพัฒนาคุณภาพชวี ิต ผสู้ ูงอายตุ าบลบา้ นเหล่า ประจาปี ๒๕๖๔ ทีไ่ ดเ้ ขา้ รว่ มกิจกรรม ใหไ้ ดท้ ง้ั ความรู้ ความสขุ สนุกสนาน การได้รับสิง่ ของจากการปฏิบตั ดิ ้วยตนเองทาให้เกิดความภูมิใจ และได้นาไปใช้อย่างมี ความสขุ และผลการจดั กจิ กรรมทาให้ผเู้ ข้ามคี วามสขุ ทไ่ี ดม้ าพบปะพูดคุยแลกเปล่ยี นความคิดเหน็ กนั ไดส้ อบถามความเป็นอยู่ ทาใหเ้ กิดความคิดถึงกนั และไดค้ ลายความเหงา ทไี่ ดม้ ารว่ มกจิ กรรม เป็นกลมุ่ แบบนี้ กระบวนการหรอื ขน้ั ตอนการดาเนนิ งาน การศึกษาสภาพปญั หา โดยร่วมกับ ประธาน และคณะกรรมการ กลมุ่ ผูส้ งู อายตุ าบลบา้ น เหลา่ องคก์ ารบรหิ ารสว่ น บ้านเหล่า โรงพยาบาลส่งเสรมิ สุขภาพ ตาบลบ้านเหล่า เพือ่ ประชุมหา แนวทางในการดาเนนิ กจิ กรรม การ วางแผนการสง่ เสริมสนบั สนนุ ดา้ นตา่ งๆเช่น ด้านงบประมาณ ดา้ นบคุ ลากร ดา้ นสอ่ื วสั ดุอุปกรณ์ ให้เพยี งพอกบั ประชาชนผู้สูงอายุ ตลอดจนกิจกรรมท่ีเปน็ ความ ต้องการจากผสู้ ูงอายใุ นพ้นื ท่ี โดยการสารวจจากคณะกรรมการระดับหมบู่ า้ นชุมชน และ คณะกรรมการระดบั ตาบล ในการจัดเวทปี ระชาคมสารวจความตอ้ งการของผสู้ งู อายุ

หลงั จากสารวจขอ้ มูล สภาพปญั หาและความตอ้ งการ ของผู้สงู อายุแลว้ นาขอ้ มลู มา วิเคราะห์ และวางแผนการจัดกจิ กรรมตามความต้องการ ร่วมกบั คณะกรรมการผสู้ ูงอายุและ องคก์ ารบริหารส่วนตาบลบ้านเหลา่ และหน่วยงานเครือขา่ ย ในการประชมุ เพอื่ หาแนวทางการจัด กจิ กรรมตามความตอ้ งการของผู้สงู อายุ การจดั กจิ กรรมใหก้ บั ผ้สู ูงอายตุ าบลบ้านเหล่า ตามแผนทว่ี างไว้ ซงึ่ เป็นกจิ กรรมทาง ภาคทฤษฎแี ละปฏบิ ตั ิ เช่น การใหค้ วามรู้การดูแลสขุ ภาวะสุขอนามยั การมอบเงนิ สวสั ดิการให้กบั ผสู้ งู อายุทีป่ ุวยตดิ บา้ น ตดิ เตยี ง เป็นตน้

ประเมนิ ผลการดาเนนิ งาน เสนอตน้ สงั กดั และนิเทศตดิ ตามความกา้ วหนา้ เปน็ ระยะ เปน็ การสรุปผลการจดั กิจกรรมตา่ งๆที่ไดด้ าเนนิ การในผู้สูงอายตุ าบลบ้านเหลา่ เพอ่ื เปน็ ประเมิน คุณภาพของการดาเนินงาน ในการนาข้อมลู มาปรับปรงุ แกไ้ ขและพัฒนางานในโอกาสต่อไป การนาข้อมูลมาปรับปรงุ แก้ไขและพฒั นา ในการจดั กิจกรรมผสู้ งู อายุของคณะกรรมการ ระดับตาบล โดยการประชุมสรุปผลการดาเนินงานผูส้ ูงอายุตาบลบ้านเหล่าในแตล่ ะปี และจะมีการ นาขอ้ สรุปดังกลา่ ว ประชาสมั พนั ธใ์ หก้ บั ผ้สู ูงอายรุ ะดบั หม่บู า้ นชุมชนได้รบั ทราบ

แผนผงั กระบวนการดาเนนิ งาน

8. ตวั ช้วี ดั ความสาเร็จ 1. ผู้สงู อายุไดร้ บั ความรู้ มที ักษะในการดูแลสุขภาพ มีสขุ ภาวะสขุ อนามัยทดี่ ี 2. ผู้สูงอายมุ ีความห่วงใยไมท่ อดทง้ิ กันมีการรวมกลุ่มชว่ ยเหลือกนั และกันและแลกเปลีย่ น เรยี นรซู้ ่งึ กนั และกนั 3. ผสู้ งู อายใุ ห้ความรว่ มมอื ในการจัดกจิ กรรม สรา้ งสรรคป์ ระโยชน์ แกช่ ุมชนและสงั คม 4. ผ้สู ูงอายุมีความสขุ มรี อยยม้ิ สนุกสนาน มีกาลงั ใจทีด่ ี ไมเ่ ป็นโรคซมึ เศรา้ ๕. การไดร้ ับการยกย่องตามบทบาทหน้าที่ในกลุ่มผสู้ งู อายุ เกิดความภาคภมู ใิ จในตัวเอง และครอบครัว 9. การประเมินผลและเคร่อื งมือประเมินผล ประเมินจากแบบสอบถาม ก่อนเข้ารว่ มกิจกรรม หลังเข้ารว่ มกิจกรรม การสังเกต การสัมภาษณ์ ผูเ้ ขา้ รว่ มกิจกรรม และความย่ังยนื ของกจิ กรรมพรอ้ มทงั้ นาไปใช้ประโยชนไ์ ดจ้ ริง 10. ผลการดาเนนิ งาน กจิ กรรมพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ของผสู้ ูงอายตุ าบลบ้านเหล่า ประจาปี ๒๕๖๔ มีกระบวนการ ดาเนนิ งาน มงุ่ ใหก้ ลมุ่ เปาู หมายไดม้ ีความรู้ มที ักษะ มกี ารดูแลสขุ ภาพกาย จติ และสมอง เพอื่ ปอู งกนั โรคภาวะซมึ เศร้า สามารถ อยู่ในสงั คมได้อย่างมีความสขุ โดยมีกิจกรรมดงั น้ี การทาดอกไมจ้ นั ทน์ การทาช่อเชญิ และการทาหรีด ของผู้สงู อายตุ าบลบา้ นเหลา่ ถอื เปน็ กจิ กรรมท่ีโดดเด่นและเป็นการสรา้ งรายได้ใหก้ ับชมรมผสู้ ูงอายเุ ป็นอย่างมาก โดยในพนื้ ที่ ตาบลบา้ นเหลา่ ถอื เปน็ ขอ้ ตกลงในการใชด้ อกไม้จันทน์ และพวงหรดี จากกล่มุ ผ้สู งู อายุตาบลบา้ น เหลา่ หากมีผ้เู สียชีวติ ทม่ี อี ายุ ๖๐ ปีข้นึ ไป จะมีเงินสวัสดิการจากกล่มุ ผู้สูงอายตุ าบลบ้านเหล่า มอบใหก้ ับทายาทของผเู้ สียชีวติ ซึง่ เป็นการชว่ ยเหลอื ซ่งึ กนั และกนั บรรเทาทุกข์เบอ้ื งต้น ใหก้ ับ ทายาท และญาติพน่ี ้อง สาหรบั ผ้สู ูงอายทุ ม่ี ารว่ มทาดอกไมจ้ นั ทน์ และพวงหรดี จะมเี งนิ สวัสดิการ ใหต้ ามวนั ทม่ี าร่วมทา ซ่งึ ถือเปน็ การสร้างรายไดใ้ หก้ ับผ้สู ูงอายุ และรายไดส้ ่วนหนงึ่ จะเป็น คา่ ใช้จ่ายในการบรหิ ารจดั การกล่มุ ผสู้ งู อายุ เชน่ คา่ น้า ค่าไฟ อปุ กรณท์ าความสะอาด เป็นต้น

กิจกรรมจัดการเรียนการสอน โรงเรียนผูส้ ูงอายตุ าบลบ้านเหล่า ทุกวันองั คาร แต่เนอื่ งจาก สถานการณแ์ พรร่ ะบาดของเช้ือไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ จงึ ตอ้ งหยดุ และปฏิบตั ติ ามมาตรการของทาง ราชการอยา่ งเครง่ ครัด แต่รายละเอยี ดกิจกรรมจะเรม่ิ จากกจิ กรรมหน้าเสาธง รอ้ เพลงชาติ สงบ นง่ิ และออกกาลังกาย และเข้าห้องเรียน และเริ่มสวดมนตไ์ หว้พระ ต่อดว้ ยกจิ กรรมการสันทนา การ กอ่ นเขา้ วิชาการซงึ่ ขึ้นอยกู่ ับแผนการทวี่ างไว้ เชน่ การเรยี นภาษาองั กฤษ ภาษาไทย การ เรียนรู้จากวทิ ยากรภายนอก เปน็ ต้น พักเทย่ี งจะรับประทานอาหารด้วยกนั โดยทกุ คนจะนา อาหารกลางวันมาเอง ช่วงบา่ ยจะมกี ิจกรรมของทางคณะกรรมการ เชน่ การทาดอกไมจ้ นั ทน์ การ ทายาอเนกประสงค์ เป็นตน้ เลกิ เรียนเวลาประมาณ ๑๕.๐๐ น. กิจกรรมการแปรรูปสมุนไพรการทาสเปรยต์ ะไครห้ อมกันยุง เปน็ กิจกรรมที่ไดข้ ับเคลือ่ น กิจกรรมไปยงั กลมุ่ ผู้สงู อายุบา้ นนา้ ฮอก หม่ทู ่ี๓ ตาบลบา้ นเหล่า เพื่อเป็นการเสริมสร้างทักษะชีวิต ในการปอู งกันโรคที่เกิดในชว่ งฤดฝู น เช่น ไขเ้ ลอื ดออก

กิจกรรมส่งเสรมิ ดนตรีพืน้ บ้านประเภทสะลอ้ ซอซงึ ของผู้สงู อายุตาบลบ้านเหล่า ของ ผูส้ ูงอายตุ าบลบ้านเหลา่ เป็นการฝึกฝนตนเองของผ้สู ูงอายตุ าบลบา้ นเหลา่ โดยความรว่ มมือกับ องค์การบรหิ ารสว่ นตาบล และสานกั งานกองทนุ สนบั สนุนการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ สนับสนุน งบประมาณในการซือ้ วัสดุอุปกรณ์ และวิทยากรผูส้ อน โดยการขับเคล่อื นของประธานผสู้ ูงอายุ ตาบลบ้านเหลา่ กิจกรรมการทาบายศรี ของกลุ่มผสู้ งู อายุ เป็นกจิ กรรมทีไ่ ด้รับการสนับสนนุ จากกศน. อาเภอสูงเมน่ ในการจัดวิชาชีพหลักสูตรระยะสน้ั วชิ าการทาบายศรี ๔๐ ชั่วโมง

กิจกรรมการทานา้ ยาอเนกประสงค์ (นา้ ยาถูพนื้ นา้ ยาดันฝุน นา้ ยาลา้ งจาน น้ายาปรบั ผา้ นุ่ม) เป็นกจิ กรรมของโรงเรียนผู้สูงอายุในการใหผ้ ้สู ูงอายุได้มสี ว่ นรว่ มในการทากิจกรรมในวนั เปิดเรียน และชว่ ยส่งเสรมิ การลดรายจา่ ยในครัวเรือน กจิ กรรมการทาหน้ากากอนามยั เปน็ กจิ กรรมท่ีไดร้ บั การสนับสนุนจาก กศน.อาเภอสูงเมน่ ในการ รณรงคป์ ูองกันการแพรร่ ะบาดของเช้ือไวรสั โคโรนา๒๐๑๙ (COVID-๑๙) กิจกรรมการดูแลสขุ ภาวะสุขอนามยั ของผูส้ ูงอายุ การให้ความรู้เรอ่ื งการดแู ลสขุ ภาพ สาหรับผู้สูงอายุ เพอ่ื คงพัฒนาการทางกาย จติ และสมอง ในการปอู งกนั โรคซมึ เศร้าของผสู้ ูงอายุ

กิจกรรมการทานา้ ยาทาความสะอาดมือ – เจลลา้ งมอื เพ่ือใหผ้ สู้ ูงอายไุ ดม้ ที ักษะความรู้ ในการปูองกันตนเองจากการแพรร่ ะบาดของเชื้อไวรัสโควิด-๑๙ โดยวิธลี า้ งมอื ดว้ ยแอลกอฮอล์ทา ความสะอาดมือ

กจิ กรรมการทาสายคล้องหน้ากากอนามยั เป็นกจิ กรรมทไ่ี ดร้ บั การสนบั สนุนจากกศน. อาเภอสูงเม่น ในการสง่ เสริมสุขภาวะสุขอนามัยทด่ี ขี องผู้สูงอายตุ าบลบ้านเหลา่ กจิ กรรมการจดั การเรยี นการสอนกับผสู้ ูงอายุ ทีพ่ ัฒนาตนเองด้านการศกึ ษาโดยเรียนกบั กศน. ตาบลบ้านเหลา่ การศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน ระดบั ประถมศึกษา ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้นและระดับ มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

บริการฉดี วัคซนี โควดิ - 19 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบลบา้ นเหล่าร่วมกับ อบต. บา้ นเหลา่ ออกหนว่ ยบริการฉีดวัคซีนให้กับกล่มุ ผู้สูงอายแุ ละประชาชนทั่วไปตาบลบ้านเหล่า

กิจกรรมการทาสายคลอ้ งหน้ากากอนามยั ณ ศูนยพ์ ฒั นาคณุ ภาพชีวิตและสง่ เสรมิ อาชีพผสู้ ูงอายตุ าบลบา้ นเหลา่ กิจกรรมพัฒนาโรงเรียนผูส้ งู อายใุ ห้น่าดู น่าอยู่ นา่ มอง โดยพัฒนาดา้ นหน้าบรเิ วณอาคารโรงเรียน ผสู้ งู อายุ

กจิ กรรมการต้อนรบั คณะศึกษาดงู าน จากภาคเี ครือขา่ ยตา่ งๆ ในการศึกษาดงู านการจัดกจิ กรรม ของผู้สงู อายตุ าบลบา้ นเหล่า

ประโยชน์ท่ไี ด้รบั 1. ผสู้ ูงอายไุ ดร้ บั การเสรมิ สรา้ ง สุขภาวะทางร่างกาย จติ ใจ สงั คม และสตปิ ัญญา ทาให้ ผู้สงู อายุร้สู ึกคลายเหงาไมเ่ ปน็ ภาวะซึมเศร้า เกิดการเรียนร้รู ่วมกันเป็นการใชเ้ วลาให้เกดิ ประโยชน์ 2. ผสู้ ูงอายุได้ถา่ ยทอดความรู ้และภูมิปัญญาให้สืบทอดตอ่ ไปใหล้ ูกหลานในชุมชน 3. ผู้สงู อายไุ ด้ฝกึ ฝนเรียนรู้ทกั ษะทางดา้ นอาชีพ สามารถนาไปประกอบอาชพี สร้างงาน สรา้ งรายได้ ชว่ ยเหลอื ตนเองต่อไป 4. ผูส้ ูงอายมุ คี ุณภาพชีวิตท่ดี ีข้ึนมากกว่าเดิม ทาให้ตนเองมีคณุ ค่า สามารถช่วยเหลือ ตวั เองไม่เปน็ ภาระให้กบั ครอบครวั ชมุ ชน สังคม การเผยแพรป่ ระชาสัมพันธ์เพ่ือการยอมรับ ๑. การเผยแพร่ ใน facebookและการเผยแพร่ ใน เวบ็ ไซต์ กศน.ตาบลบ้านเหล่า ๒. การเผยแพร่ ใน facebookและการเผยแพร่ ใน เว็บไซต์ อบต.บา้ นเหล่า ๓. การเผยแพร่ ใน facebookและการเผยแพร่ ใน เวบ็ ไซต์ รพ.สต.ตาบลบ้านเหล่า

11. บทสรปุ วิธปี ฏิบตั ิเพอื่ ใหเ้ กิด Best Practice จากการดาเนิน กจิ กรรมพัฒนาคณุ ภาพชีวิตของ ผูส้ งู อายตุ าบลบา้ นเหลา่ ประจาปี ๒๕๖๔ สาเร็จไดจ้ ากการทางานเป็นทมี ของคณะครทู ่ไี ด้ รับผิดชอบร่วมกัน การบริหารจัดการทีด่ ีของเนอ้ื หาการนาเสนอ การแบ่งหนา้ ทกี่ นั รบั ผดิ ชอบ การ ประสานงานกบั ภาคเี ครอื ข่ายในชุมชน การมกี ลุ่มเปูาหมาย ทช่ี ดั เจน มีอาคารสถานทท่ี ่เี อ้อื ต่อ การจัดกจิ กรรม การได้รับความร่วมมือท่ดี ีจากทกุ ฝุาย ผลของการใช้แนวปฏิบัตทิ ่ดี ที าให้เกิดการพัฒนา ๓ ระดับได้แก่ ระดบั บุคคล คณะครมู กี ารพัฒนาดา้ นการถา่ ยทอดองคค์ วามรู้ ผ้เู รียนทเ่ี ปน็ ผู้สูงอายุเกิด ความใฝรุ ู้ ใฝุเรียน ทาใหเ้ กิดการคิดเป็น ทาเป็น และแกไ้ ขปัญหาเปน็ มีทกั ษะ มีสุขภาพกาย สุขภาพจติ จติ สงั คมและจิตวิญญาณดขี ้ึน มีความสขุ สนุกสนานกับการเรยี นรู้ ระดบั ครอบครัว ครอบครวั มสี ว่ นร่วมในการดแู ลผสู้ ูงอายมุ ากขน้ึ ใหค้ วามใส่ใจ ห่วงหา อาทร และผู้สูงอายุไมเ่ ป็นภาระแกค่ รอบครัว ระดับชุมชน เกดิ การมีส่วนร่วม ความสามคั คี การมีจิตอาสา สรา้ งความเออ้ื เฟ้ือเผือ่ แผ่แก่ คนในชุมชนเกดิ การชว่ ยเหลอื กัน มีการรวมตวั กนั ในชุมชน ชมุ ชนนั้นกส็ ามารถผนกึ กาลงั แกไ้ ข ปญั หาต่างๆ ไดด้ ี ผลจากการดาเนินกิจกรรมของผูส้ งู อายตุ าบลบา้ นเหล่า ทาให้ไดร้ บั การยอมรับจาก หน่วยงาน กลมุ่ องคก์ รต่างๆ ไดม้ าศกึ ษาดงู านการจัดกจิ กรรมของโรงเรยี นผ้สู งู อายุ และไดร้ ับการ ยกยอ่ งใหเ้ ป็นตาบลสขุ ภาวะต้นแบบระดบั อาเภอ เพ่อื เป็นแบบอย่างของการบริหารจดั การของ ผู้สงู อายุ 12. กลยุทธ์หรอื ปัจจยั ทที่ าให้เกิดความสาเรจ็ 1. การประสานงาน ผูน้ ากลมุ่ ทชี่ ดั เจน เป็นผทู้ ่มี ีความสามารถในการโน้มนา้ วกลมุ่ ผู้สูงอายุ ให้มารว่ มกจิ กรรมไดต้ ามความสามารถของแต่ละคน 2. มเี ปาู หมายชดั เจน ซงึ่ เปน็ ผสู้ งู อายทุ ี่อยใู่ นชมุ ชน 3. การมสี ว่ นรว่ ม ของหนว่ ยงานภาคเี ครอื ข่ายต่างๆในชมุ ชน และของประชาชนในพืน้ ท่ี 4. มีเครือข่ายทางสังคมทเี่ ขม้ แขง็ ทงั้ ผูน้ าชุมชน ผู้นาท้องถน่ิ และหน่วยงานภาครัฐ 5. มีการเรียนรแู้ ละพฒั นาการดาเนินงานอย่างต่อเน่ือง กจิ กรรมสามารถนาไปถ่ายทอด ให้กบั คนในครอบครัวของตนเองและเปน็ ทักษะทีท่ กุ คนสามารถนาไปฝึกฝนได้ทกุ ชว่ งวยั

13. ขอ้ เสนอแนะ การดาเนนิ งาน กจิ กรรมพัฒนาคุณภาพชวี ติ ของผูส้ ูงอายุตาบลบา้ นเหล่าประจาปี ๒๕๖๔ จะประสบผลสาเร็จได้ตอ้ งอาศยั ความร่วมมอื จากทกุ ภาคส่วนได้แก่ คณะครูกศน.อาเภอสูงเมน่ ทุก ท่าน คณะกล่มุ ผู้สูงอายทุ ุกทา่ น คณะผูน้ าชุมชน คณะผู้นาท้องถ่นิ ภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ิน รวมถึงการ จดั สรรงบประมาณทีใ่ ช้ในการดาเนนิ การตอ้ งมกี ารจัดสรรอย่างเปน็ ระบบและตอ่ เนอื่ ง จะทาให้ โครงการฯ ผสู้ งู อายุมพี ัฒนาการทด่ี ีขึ้น

กศน.อำเภอสงู เม่น โทรศัพท์/โทรสำร : 054-544157 Website : www.sungmennfe.go.th