เอกสารรายวิชาPC62506

ความฉลาดทางดจิ ทิ ลั Digital intelligence

คานา รายงานเล่มนี้จัดทาข้ึนเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของรายวิชานวัตกรรม และเทคโนโลยี เพื่อศึกษาเร่ืองความฉลาดทางดิจิทัล ว่ามีเน้ือหา สาระอะไรบ้าง โดยศึกษาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต และส่ือต่างๆ ทง้ั น้ี ผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่า รายงานฉบับน้ีจะเป็นประโยชน์ต่อ ผอู้ า่ นและศึกษาข้อมลู ได้เป็นอย่างดี

สารบญั หนา้ เรอื่ ง 1 2 หน้าปก 3 คานา 4 สารบัญ 5 ความหมายของความฉลาดทางดจิ ิทัล 6 ทาไมตอ้ งเพมิ่ ทักษะความฉลาดทางดิจทิ ลั 7 ความเป็นพลเมอื งดิจทิ ัล 8 ทักษะท1ี่ 9 ทักษะท2่ี 10 ทกั ษะท3่ี 11 ทักษะท4ี่ 12 ทักษะท5ี่ 13 ทกั ษะท6่ี 14 ทกั ษะท7ี่ 15 ทกั ษะท8่ี บรรณนานกุ รม

ความฉลาดทางดจิ ิทลั (DQ: Digital Intelligence) คอื อะไร ความฉลาดทางดิจิทัล (DQ: Digital intelligence Quotient) คือกลุ่ม ความสามารถทางสังคม อารมณ์และการรับรู้ ท่ีจะทาให้คนคนหนึ่งสามารถ เผชิญกับความท้าทายของชีวิตดิจิทัลและสามารถปรับตัวเข้ากับชีวิตดิจิทัลได้ ความฉลาดทางดิจิทัล ครอบคลุมท้ังความรู้ ทักษะ ทัศนคติและค่านิยม ที่ จาเป็นต่อการใช้ชีวิตในฐานะสมาชิกของโลกออนไลน์ กล่าวอีกนัยหน่ึงคือ ทักษะการใช้ส่อื และการเข้าสังคมในโลกออนไลน์

ทาไมต้องเพมิ่ ทกั ษะความฉลาดทางดิจิทัล เด็กๆและเยาวชนไทยยุคไอทีเติบโตมาพร้อมกับอุปกรณ์ดิจิทัลและอินเทอร์เน็ตด้วย ลักษณะการสื่อสารท่ีรวดเร็วอิสระไร้พรมแดงและไม่เห็นหน้าของอีกฝ่ายทาให้การรับรู้ และการใชช้ วี ิตของเด็กรนุ่ ใหม่มลี กั ษณะท่ีแตกต่างจากเจนเนอเรชั่นรุ่นก่อนๆมาก ทักษะ ชีวิตใหม่ๆ ต้องไดร้ ับการเรียนรู้และฝึกฝนเพื่อที่เด็กท่ีเติบโตมาในยุคที่เต็มไปด้วยข้อมูล ข่าวสารและเทคโนโลยีสามารถนาไปใช้ในชีวิตประจาวันการใช้ชีวิตของเด็กรุ่นใหม่ยัง ผูกติดกับเครือข่ายอินเทอร์เน็ตและสื่อออนไลน์เกือบตลอดเวลาไม่ว่าจะเป็นการรับ ขา่ วสารความบนั เทงิ หรอื การซ้อื ขายสนิ คา้ และบริการและการทาธรุ กรรมเงินต่างๆ

ความเป็นพลเมอื งดิจิตอล (Digital citizenship) คอื อะไร ความเปน็ พลเมืองดิจทิ ลั คอื พลเมอื งผ้ใู ช้งานสือ่ ดิจิทลั และสือ่ สงั คมออนไลน์ท่ีเข้าใจ บรรทัดฐานของการปฏิบัติตัวให้เหมาะสมและมีความรับผิดชอบในการใช้เทคโนโลยี โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การสื่อสารในยุคดิจิทัลเป็นการสื่อสารท่ีไร้พรมแดน สมาชิกของ โลกออนไลน์คือ ทุกคนท่ีใช้เครือข่ายอินเทอร์เน็ตบนโลกใบน้ีผู้ใช้ส่ือสังคมออนไลน์มี ความหลากหลายทางเช้ือชาติ อายุ ภาษาและวัฒนธรรม พลเมืองดิจิทัลจะต้องเป็น พลเมืองที่มีความรับผิดชอบมีจริยธรรมเห็นอกเห็นใจและเคารพผู้อ่ืนมีส่วนร่วมและ ม่งุ เนน้ ความเป็นธรรมในสังคม การเปน็ พลเมอื งในยคุ ดจิ ทิ ัลมีทักษะท่ีสาคญั ดงั นี้

1. ทักษะในการรักษาอัตลักษณท์ ดี่ ีของตนเอง (Digital Citizen Identify) สามารถสร้างและบริหารจัดการอัตลักษณ์ท่ีดีของตนเองไว้ได้อย่างดี ทั้งในโลก ออนไลน์และโลกความจริง อัตลักษณ์ท่ีดีคือการท่ีผู้ใช้ส่ือดิจิทัลสร้างภาพลักษณ์ใน โลกออนไลน์ของตนเองในแง่บวกทั้งความคิด ความรู้สึกและการกระทาโดยมี วิจารณญาณในการรับส่งข่าวสารและแสดงความคิดเห็นมีความเห็นอกเห็นใจผู้ร่วม ใชง้ านในสงั คมออนไลนแ์ ละรู้จกั รับผดิ ชอบต่อการกระทา ไม่กระทาการท่ีผิดกฎหมาย และจรยิ ธรรมในโลกออนไลน์ เช่น การละเมิดลิขสิทธิ์ การกลั่นแกล้งหรือการใช้วาจา ท่ีสร้างความเกลียดชงั ผ้อู ื่นทางส่ือออนไลน์

2.ทักษะการคดิ วิเคราะห์มีวจิ ารณญาณทดี่ ี (Critical thinking) สามารถใช้ในการวิเคราะห์แยกแยะระหว่างข้อมูลที่ถูกต้องและข้อมูลท่ีไม่ ถูกตอ้ ง ข้อมูลที่มีเนื้อหาเป็นประโยชน์และข้อมูลที่เข้าข่ายอันตราย ข้อมูลตดิ ต่อ ทางออนไลน์ท่ีน่าต้ังข้อสงสัยและน่าเช่ือถือได้ เม่ือใช้อินเทอร์เน็ตจะรู้ว่าเน้ือหา อะไรเป็นสาระมีประโยชน์ รู้เท่าทันส่ือ และสารสนเทศสามารถวิเคราะห์และ ประเมินข้อมูลจากแหล่งข้อมูลที่หลากหลายได้ เข้าใจรูปแบบการหลอกลวง ต่างๆในโลกไซเบอร์ เช่นข่าวปลอม เวบ็ ปลอม ภาพตัดต่อเปน็ ตน้

3. ทักษะในการรักษาความปลอดภัยของตนเองในโลก ไซเบอร์ (Cyber security Management) สามารถป้องกันข้อมูลด้วยการสร้างระบบความปลอดภัยที่เข้มแข็งและ ป้องกันการโจรกรรมข้อมูลหรือการโจมตีออนไลน์ได้ มีทักษะในการรักษาความ ปลอดภัยของตนเองในโลกออนไลน์ การรักษาความปลอดภัยของตนเองในโลก ไซเบอร์คือการป้องกันอุปกรณ์ดิจิทัลข้อมูลที่จัดเก็บและข้อมูลส่วนตัวไม่ให้ เสยี หาย สญู หายหรือถูกโจรกรรมจากผู้ไม่หวงั ดี ในโลกไซเบอร์

4.ทกั ษะในการรกั ษาข้อมลู ส่วนตวั (Privacy management) มีดลุ พินิจในการบริหารจัดการข้อมูลส่วนตวั รู้จักป้องกันข้อมูลความ เป็นส่วนตัวในโลกออนไลน์โดยเฉพาะการแชร์ข้อมูลออนไลน์เพื่อ ป้องกันความเป็นส่วนตัวทั้งของตนเองและผู้อื่น รู้เท่าทันภัยคุกคาม ทางอินเทอร์เน็ตเช่น มัลแวร์ ไวรัสคอมพิวเตอร์ และกลลวงทางไฟ เซอร์

5. ทกั ษะในการจัดสรรเวลาหน้าจอ (Screen Time Management) สามารถใช้ในการบริหารเวลาที่ใช้อุปกรณ์ยุคดิจิทัลรวมไปถึงการ ควบคุมเพ่อื ให้เกดิ สมดลุ ระหว่างโลกออนไลน์และโลกภายนอกตระหนักถึง อันตรายจากการใช้เวลาหน้าจอนานเกินไปการทางานหลายอย่างในเวลา เดียวกนั และผลเสียของการเสพติดสื่อดิจิทัล

6.ทักษะในการบริหารจดั การขอ้ มูลทผ่ี ู้ใชง้ านมีการทงิ้ ไว้บนโลกออนไลน์ (Digital Footprints) สามารถเข้าใจธรรมชาตขิ องการใช้ชีวติ ในโลกดิจิทัลวา่ จะหลงเหลือร่องรอย ข้อมูลท้ิงไว้เสมอทั่วไปถึงเข้าใจผลลัพธ์ท่ีเกิดข้ึนเพ่ือการดูแลสิ่งเหล่าน้ีอย่างมี ความรบั ผดิ ชอบ รอยเท้าดจิ ทิ ลั (Digital Footprints)คืออะไร รอยเท้าดิจิทัลคือคาท่ีใช้เรียกร่องรอยการกระทาต่างๆท่ีผู้ใช้งานท้ิงรอยเอาไว้ในโลก ออนไลน์ โซเชียลมีเดีย เว็บไซต์หรือโปรแกรมสนทนาเช่นเดียวกับรอยเท้าของคน เดินทาง ข้อมูลดจิ ทิ ัลเชน่ การลงทะเบียนอเี มล การโพสต์ข้อความหรือรูปภาพ เมื่อถูกส่ง เข้าโลกไซเบอร์แล้วจะท้ิงร่องรอย ข้อมูลส่วนตัวของผู้ใช้งานไว้ให้ผู้อ่ืนติดตามได้เสมอ แม้ผู้ใช้งานจะลบไปแล้ว ดังนั้นหากเป็นการกระทาท่ีผิดกฎหมายหรือศีลธรรมก็อาจมี ผลกระทบต่อชื่อเสียงและภาพลักษณ์ของผู้กระทา กล่าวง่ายๆ รองเท้าดิจิทัลคือทุกสิ่ง ทกุ อย่างในโลกอินเตอรเ์ นต็ ท่บี อกเร่อื งของเรา

7.ทกั ษะในการรับมือการกล่ันแกล้งบนโลกไซเบอร์ (Cyber bullying Management) การกลั่นแกล้งบนโลกไซเบอร์คือการใช้อินเทอร์เน็ตเป็นเคร่ืองมือ หรือช่องทาง เพื่อก่อให้เกิดการคุกคามล่อลวงและการกล่ันแกล้งบนโลกอินเทอร์เน็ต สื่อสังคม ออนไลน์โดยกลุ่มเป้าหมายมักจะเป็นกลุ่มเด็กจนถึงเด็กวัยรุ่นการกลั่นแกล้งบนโลก ไซเบอร์ คล้ายกับการการแกล้งในรูปแบบอื่นหากแต่การกล่ันแกล้งประเภทนี้จะทา ผ่านสื่อออนไลน์หรือสื่อดิจิทัลเช่น การส่งข้อความทางโทรศัพท์ผู้กลั่นแกล้งอาจจะ เปน็ เพอื่ นรว่ มชนั้ คนรู้จกั ในสือ่ สังคมออนไลน์ หรอื อาจจะเปน็ คนแปลกหน้ากไ็ ด้

8.ทักษะการใชเ้ ทคโนโลยอี ยา่ งมีจรยิ ธรรม (Digital Empathy) มีความเห็นอกเห็นใจและสร้างความสัมพันธ์ท่ีดีกับผู้อื่นบนโลก ออนไลน์แม้จะเป็นการสื่อสารท่ีไม่ได้เห็นหน้ากันมีปฏิสัมพันธ์อันดีต่อ คนรอบข้างไม่ว่าพ่อแม่ครูเพ่ือนท้ังในโลกออนไลน์และในชีวิตจริงไม่ ด่วนตัดสินผู้อ่ืนจากข้อมูลออนไลน์แต่เพียงอย่างเดียวและจะเป็น กระบอกเสยี งใหผ้ ูท้ ตี่ อ้ งการความชว่ ยเหลือ

บรรณานกุ รม ดร.สรานนท์ อนิ ทนนท.์ (2563).ความฉลาดทางดิจทิ ัล (DQ Digital Intelligence). คน้ เม่อื 18 สิงหาคม 2564 จาก http://cclickthailand.com/wp- content/uploads/2020/04/dq_FINAL.pdf

จดั ทาโดย นางสาวฟิ รเดาซ์ บอสู รหัสนักศึกษา 634102054 สาขาวชิ าภาษาองั กฤษ หมู่ท2่ี วชิ าPC62506 นวตั กรรมและเทคโนโลยี เสนอ อาจารย์สุธิดา ปรีชานนท์

THANK YOU