ใบงานแบบฝึกหัดประวัติศาสตร์-ม.3-การใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ (1)

ใบงานท่ี ๑.๑ เรือ่ ง ความหมายของวธิ ีการทางประวตั ิศาสตร์ วธิ กี ารทางประวัตศิ าสตร์(Historical methods) ความหมายของวิธีการทางประวัติศาสตร์ ............................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................. ๑. การกาหนดประเด็นปัญหา(WH Question)การศกึ ษาประวตั ิศาสตร์เริ่มจากการตง้ั คาถามพื้นฐาน หลัก ๕ คาถาม คอื ๑. เกิดเหตุการณอ์ ะไรขน้ึ ในอดตี ................................ ๒. เหตกุ ารณน์ ั้นเกิดขน้ึ เมอื่ ไหร่................................... ๓. เหตุการณน์ ัน้ เกิดข้ึนทีไ่ หน....................................... ๔. ทาไมจงึ เกดิ เหตุการณ์นน้ั ขน้ึ ................................. ๕. เหตกุ ารณน์ ั้นเกดิ ขน้ึ ได้อยา่ งไร............................. ให้นักเรยี นเขียนประวัติชวี ติ ตนเอง ๑กรณี โดยอธบิ ายตามหลักคาถามพ้ืนฐาน Wh Question ............................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................. ๒. การรวบรวมข้อมลู เปน็ การสืบค้นขอ้ มลู ตา่ งๆ โดยใช้หลักฐานทางประวัติศาสตร์ ๓. การวิเคราะห์ ตีความ ประเมินคุณค่าของหลักฐาน คือ การตรวจสอบหลักฐานและข้อมูลใน หลักฐานเหล่านั้นว่า มีความน่าเชื่อถือหรือไม่ ถือว่าเป็นขั้นตอนที่มีความสาคัญมากที่สุดในการศึกษา ประวัติศาสตร์ มีวธิ กี ารประเมนิ ดังนี้ ๓.๑ การประเมินภาย.....................คือ การประเมนิ ผ้บู ันทกึ หลักฐาน และ ประเมินตัวหลักฐาน ๓.๒ การประเมินภาย.....................คือ การการตรวจสอบความถูกต้องของหลักฐานท่ีจะศึกษา ควบคู่กบั หลกั ฐานอื่น ๆ ที่เก่ยี วขอ้ งกนั ในชว่ งเวลานัน้ ๔. การสรุป สังเคราะห์ เช่ือมโยงข้อเท็จจริง คือการนาข้อมูลที่ผ่านการวิเคราะห์ของหลักฐานแต่ ละช้นิ มาเชอ่ื มโยงกนั ๕. การนาเสนอข้อมูล จัดเป็นขั้นตอนสุดท้ายของวธิ ีการทางประวัติศาสตร์ ซ่ึงผู้ศึกษาค้นคว้าจะต้อง เรยี บเรียงเรื่อง หรือนาเสนอขอ้ มูลในลักษณะทเ่ี ปน็ การตอบหรอื อธิบายความรู้ความคิดใหมท่ ี่ได้จากการศึกษา ค้นควา้ มีวธิ ีการนาเสนอมากมายเช่น............................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................... ความสาคัญของวธิ กี ารทางประวตั ิศาสตร์ ............................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................................................

ใบความร้เู รื่องหลกั ฐานทางประวัตศิ าสตร์ ▪ ความหมายและประเภทของหลักฐานทางประวตั ศิ าสตร์ หลักฐานทางประวัติศาสตร์ คือ ร่องรอยการกระทาของมนุษย์ในอดีต ท่ีใช้เคร่ืองมือสาคัญในการสืบค้นแสวงหา ข้อเท็จจรงิ เกยี่ วกับสังคมมนษุ ยใ์ นอดตี แหล่งข้อมลู ทางประวัติศาสตรใ์ นการศกึ ษาปรากฏการณ์ทีเ่ กิดข้นึ ในสงั คมไทยแต่ละยุค สมยั อาจจาแนกได้เปน็ ๒ ประเภท ดงั น้ี ๑. หลักฐานท่เี ปน็ ลายลักษณ์อกั ษร ๒. หลกั ฐานทีเ่ ป็นวัตถุ การแบ่งลาดับความสาคัญของหลกั ฐานทางประวัติศาสตรเ์ ป็น ๒ ประเภท คอื ๑. หลักฐานชั้นต้นหรือหลักฐานปฐมภูมิเป็นหลักฐานที่มาจากเหตุการณ์ท่ีเกิดขึน้ ในสมัยน้ันจรงิ ๆ โดยมีการบันทึก ของผ้ทู เี่ กย่ี วกบั เหตุการณโ์ ดยตรง หรือผู้ทรี่ ้เู หตุการณ์นน้ั ดว้ ยตนเอง ๒. หลักฐานชั้นรองหรือหลักฐานทุติยภูมิเป็นหลักฐานที่เขียนข้ึนโดยบุคคลท่ีไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์น้ัน โดยตรง โดยมีการเรียบเรียงขึ้นภายหลังจากเกิดเหตกุ ารณ์น้ันๆ สว่ นใหญ่อยู่ในรปู ของบทความทางวิชาการและหนังสือต่างๆ เช่น พงศาวดาร ตานาน บันทกึ คาบอกเลา่ ผลงานทางการศกึ ษาคน้ คว้าของนักวิชาการ ▪ ลักษณะสาคัญของหลักฐานประวตั ศิ าสตรใ์ นประเทศไทย ๑. หลักฐานทไ่ี มใ่ ช่ลายลักษณอ์ กั ษร ได้แก่ ๑.๑ โบราณสถาน หมายถึง สงิ่ ก่อสรา้ งโดยฝมี ือมนุษย์ขนาดต่างๆกนั อยู่ติดกับพ้นื ดินไม่อาจนาเคลือ่ นทไี่ ปได้ ๑.๒ โบราณวัตถุ หมายถึง ส่ิงของโบราณท่ีมีลักษณะต่างๆกัน สามารถนาติดตัว เคล่ือนย้ายได้ ไม่ว่าส่ิงของนั้น ๆ จะเกิดขึ้นตามธรรมชาติ เป็นสิ่งท่ีมนุษย์ประดิษฐ์ข้ึน หรือเป็น ส่วนหน่ึงส่วนใดของโบราณสถาน และสิ่งของท่ีมนุษย์ ประดษิ ฐข์ น้ึ เหล่านเี้ กิดข้ึนในสมัยประวัติศาสตร์ ๒. หลกั ฐานทเี่ ป็นลายลักษณ์อักษร ได้แก่ ๒.๑ จารึกในแง่ของภาษาแล้วมคี าอยู่ ๒ คาที่คลา้ ยคลึงและเกยี่ วกับขอ้ งกนั คือ คาวา่ จาร และจารึก คาว่า จาร แปลว่า เขียนอกั ษรด้วยเหลก็ แหลมลงบนใบลาน คาว่า จารกึ แปลว่า เขยี นเปน็ รอยลึกลงบนแผ่นศลิ าหรอื โลหะ ในสว่ นทเี่ กีย่ วขอ้ งกบั หลักฐานทางประวตั ิศาสตร์ คาวา่ จารึก หมายรวมถึง หลักฐานทเ่ี ป็นลายลักษณ์อักษร ซ่ึงใชว้ ธิ ี เขียนเป็นรอยลึก ถา้ เขียนเปน็ รอยลึกลงบนแผ่นหนิ เรียกว่า ศลิ าจารกึ ๒.๒ เอกสารพ้ืนเมืองเอกสารพื้นเมืองนับได้ว่าเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ท่ีเป็นลายลักษณ์อักษรที่สาคัญของ ประเทศไทย มักปรากฏในรูปหนังสือสมุดไทย และเรียกชื่อแตกต่างกันออกไป เช่น ตานาน พงศาวดาร จดหมายเหตุ ดังมี รายละเอียด ดังนี้ ๑) ตานานเป็นเรื่องท่ีเล่าถึงเหตุการณ์ต่างๆ ท่ีเกิดขึ้นในอดีต เล่าสืบต่อกันมาแต่โบราณจนหาจุดกาเนิด ไม่ได้ แตไ่ มส่ ามารถรู้ไดว้ ่าใครเปน็ คนเลา่ เรอื่ งราวเปน็ คนแรก ๒) พงศาวดาร หมายถงึ เรอื่ งราวที่เกย่ี วกับพระเจ้าแผน่ ดิน ๓) จดหมายเหตุ หมายถึง เอกสารทางราชการทั้งหมด เม่ือถงึ สิ้นปีจะต้องนาช้ินทไี่ ม่ใช้แล้วไปรวบรวมเก็บ รักษาไว้ทีก่ องจดหมายเหตแุ หง่ ชาติ

ใบงานที่ ๑.๒ เร่ืองหลกั ฐานทางประวัติศาสตร์ ................................................................... คำช้ีแจง ให้นักเรียนตอบคำถามตอ่ ไปนีใ้ ห้ถกู ตอ้ งสมบรู ณ์ หลกั ฐานทางประวัติศาสตร์ หมายถึง………………………..……………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… แบง่ ตามคุณคา่ และความสำคญั แบ่งตามยุคสมยั ของหลักฐานทางประวัตศิ าสตร์ ทางประวตั ศิ าสตร์ หลกั ฐานชั้นตน้ เชน่ หลักฐานท่ีเปน� ลายลกั ษณ์อกั ษร เช่น ............................................................... …………………………………………………….. ............………………………………………… ………………………………………..............… หลักฐานช้ันรอง เช่น หลักฐานที่ไมเ่ ปน� ลายลักษณ์อกั ษร เชน่ …………..........................…………………… …………………………………………………….. ………………………………..…………………… …………………………………………...........… จากภาพเป�นภาพหม้อสามขา นกั เรียนจะใช้ ห ลั ก ฐาน ท างป ระ วัติ ศาส ต ร์น้ี ศึ ก ษ า ประวัติศาสตร์ได้อย่างไรและหากถูกทำลาย ไปจะเกดิ อะไรขนึ้ ……………………………………………………….… เฉลยใบงานที่ ๒เรื่องหลักฐานทางป……ระ……ว……ัต……ศิ า……ส……ต……ร์…………………………………………………………………………..………… ...........................…............................................................................................................

ใบงานท่ี ๑.๒ เรื่องหลกั ฐานทางประวตั ิศาสตร์ ................................................................... คำชี้แจง ให้นกั เรียนตอบคำถำมตอ่ ไปนีใ้ หถ้ ูกต้องสมบรู ณ์ หลกั ฐำนทำงประวัติศำสตร์ หมำยถึง………………………..……………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… แบ่งตำมคุณค่ำและควำมสำคัญ แบ่งตำมยคุ สมยั ของหลักฐำนทำงประวัตศิ ำสตร์ ทำงประวตั ิศำสตร์ หลักฐำนชนั้ ต้น เชน่ หลกั ฐำนทเ่ี ป็นลำยลกั ษณ์อักษร เช่น ............................................................... …………………………………………………….. ............………………………………………… ………………………………………..............… หลกั ฐำนชน้ั รอง เชน่ หลกั ฐำนที่ไมเ่ ป็นลำยลักษณ์อักษร เชน่ …………..........................…………………… …………………………………………………….. ………………………………..…………………… …………………………………………...........… จำกภำพเป็นภำพหม้อสำมขำ นักเรียนจะใช้ ห ลั ก ฐ ำน ท ำงป ระวัติ ศ ำส ต ร์น้ี ศึ ก ษ ำ ประวัติศำสตร์ได้อย่ำงไรและหำกถูกทำลำย ไปจะเกิดอะไรขนึ้ ……………………………………………………….… เฉลยใบงำนท่ี ๒เร่อื งหลกั ฐำนทำงปร……ะ……ว……ัติศ……ำ……ส……ต……ร์…………………………………………………………………………..………… ...........................…............................................................................................................ ....................................................................... ....................................................................... ……………………………………………………….………….

ใบงานที่ ๑.๓ เรอ่ื ง ขั้นตอนของวธิ ีการทางประวตั ศิ าสตร์ ................................................................... คาช้แี จง จงอธบิ ายข้ันตอนของวิธีการทางประวัตศิ าสตร์ต่อไปนี้ ขน้ั ตอนท่ี ๑ การกาหนดประเดน็ ทจ่ี ะศึกษา ............................................................................................................................. ............ ....................................................................................................................... .................. ............................................................................................................................. .......... ขน้ั ตอนท่ี ๒ การสบื คน้ และรวบรวมข้อมลู ............................................................................................................................. ............ ....................................................................................................................... .................. ............................................................................................................................. .......... ข้นั ตอนที่ ๓ การวิเคราะห์และตีความข้อมลู ............................................................................................................................. ............ ....................................................................................................................... .................. ............................................................................................................................. .......... ข้นั ตอนที่ ๔ การสงั เคราะห์ข้อมลู ......................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............ ....................................................................................................................................... ขั้นตอนท่ี ๕ การนาเสนอขอ้ มูล ............................................................................................................................. ............ ....................................................................................................................... .................. ............................................................................................................................. ..........