คู่มือการเลี้ยง เป็ดไข่

¤Ù‹Á×Í¡ÒÃàÅÕé§ ໚´ä¢‹ «Õ¾Õ «Ø»à»ÍÏ

໚´ä¢‹ «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ มีจำหนายลูกเปด อายุ 1 วัน และเปด รนุ ติดตอไดท่ี โทร. 02-6804500, 02-6804532, 02-6804577 แฟกซ. 02-6804567

Ê Ò Ã ºÑ Þ คาํ นาํ ................................................................................................................. 5 ลกั ษณะของเปดไขสายพนั ธุ ซพี ี ซุปเปอร.......................................................... 6 การเตรียมโรงเรือนและ อปุ กรณส ําหรบั เลีย้ งเปด ไข........................................... 9 การจดั การลกู เปดไขร ะยะกกอายุ 1-7 วัน......................................................... 19 การจัดการเปดรนุ ไขอายุ 2 – 17 สัปดาห.......................................................... 24 การจัดการเปด ไขระยะไขอายุ 18 สปั ดาหถงึ ปลด............................................ 29 โปรแกรมยาและวัคซีนสาํ หรบั เปด ไข. ................................................................ 38 โรคเปดท่ีสําคัญ.................................................................................................. 39



¤íÒ¹íÒ ปจ จบุ นั การเลย้ี งเปด ไขไ ดม กี ารพฒั นาไปมากทง้ั ในเรอื่ งของสายพนั ธุ อาหาร วิธีการเลี้ยง ซ่ึงผูเลี้ยงจําเปนตองปรับตัวใหทันกับการเปลี่ยนแปลงตางๆ เพ่ือให สามารถเลี้ยงเปดไขไดอยางมีประสิทธิภาพและตนทุนการผลิตต่ํา โดยเฉพาะ สายพันธุ ซีพี ซุปเปอร ซึ่งเปนเปดไขที่ไดรับการพัฒนาสายพันธุใหมีรูปราง ทปี่ ราดเปรยี ว หากนิ เกง ไขด ก โดยใหไ ขส ะสมที่ 52 สปั ดาหส งู ถงึ 280-300* ฟองตอ ตวั และสามารถทนตอสภาพแวดลอมไดเปนอยางดี นอกจากน้ีแลวดานคุณภาพไข ใหไขน้าํ หนกั เฉลยี่ 72 กรัม* มเี ปลอื กไขหนา และไขแดงใหญ คมู อื การเลยี้ งเปด ไขฉ บบั น้ี ไดร วบรวมเนอ้ื หาสาระสาํ คญั ของการเลย้ี งเปด ไข ในปจจุบัน จากในสวนของมาตรฐานสายพันธุเปดไข พรอมท้ังไดรวบรวมความรู และเทคนิคการเล้ียงจากผูชํานาญการดานการเลี้ยงเปดไขไวดวย อยางไรก็ตาม คูมือฉบับนี้เปนเพยี งแนวทางในการจดั การฟารม ทําใหผูเลย้ี งสามารถดูแลเปดไข สายพันธุ ซีพี ซุปเปอร ใหเปนไปตามมาตรฐานสายพันธุ มีผลผลิตไขตรงตาม ความตอ งการของตลาด และมผี ลกาํ ไรตอ ผเู ลยี้ ง หากตอ งการรายละเอยี ดเพมิ่ เตมิ นอกเหนอื จากคูมอื ฉบับนส้ี ามารถตดิ ตอสอบถามเพิม่ เตมิ ไดท่ี *หมายเหตุ : ภายใตการจดั การตามคําแนะนาํ ของบรษิ ทั ฯ ฝา ยขายพนั ธุสัตว บรษิ ทั ซพี เี อฟ(ประเทศไทย) จาํ กัด (มหาชน) 128 ถ. เย็นจิตแขวงทงุ วดั ดอน เขตสาทร กรงุ เทพมหานคร 10120 โทร.0-2680-4532, 0-2680-4557

Å¡Ñ É³Ð¢Í§à»š´ä¢Ê‹ Ò¾¹Ñ ¸Ø «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ 1.ลกั ษณะลูกเปด ไข ซพี ี ซุปเปอร อายุ 1 วนั มลี กั ษณะสขี นสเี หลือง กากี ปากและเทาสีสมอมน้าํ ตาล 2.ลกั ษณะเปด ไข ซพี ี ซุปเปอร ระยะใหผลผลติ มลี ักษณะสขี นสนี ํา้ ตาลออน ปากสีดํานํ้าตาล เทาสีสมอมน้าํ ตาล คอเรียวยาว 6 ¤Á‹Ù Í× ¡ÒÃàÅÂéÕ §à»´š 䢋 «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ

¤Ù‹Á×Í¡ÒÃàÅÕÂé §à»š´ä¢‹ «Õ¾Õ «Ø»à»ÍÏ 3.นํ้าหนกั เปดไข ซีพี ซปุ เปอร ลกู เปดอายุ 1 วัน มนี ้าํ หนกั ประมาณ 40 กรัม เม่อื น้าํ หนกั ประมาณ 1,450 กรัม ทอี่ ายุ 18 สปั ดาห กเ็ รมิ่ ใหไขฟ องแรก และเมอื่ เปด ใหผ ลผลติ ครบ 1 ป นา้ํ หนกั จะเทา กบั 1,650 กรัม 4.ลกั ษณะไขเปด ซีพี ซุปเปอร ลักษณะของไข มีนา้ํ หนกั เฉลยี่ 72 กรมั สีเปลือกไขสขี าวและสเี ขยี วออน มไี ขแดง ใหญ เปลอื กหนาและเหนยี วเหมาะแกการนาํ ไปแปรรปู ¤ÙÁ‹ Í× ¡ÒÃàÅéÂÕ §à»š´ä¢‹ «Õ¾Õ «Ø»à»ÍÏ 7

5.ประสทิ ธภิ าพสายพนั ธุ์ เปด ไข ซพี ี ซุปเปอร 18 รายการ 1.45 อายุเรม่ิ ไข (สัปดาห) 1.70 นํ้าหนักตวั เมอื่ เริม่ ไข (กิโลกรมั ) นํ้าหนักตวั เมอ่ื ปลด (กโิ ลกรมั ) 280 - 300 ไขส ะสม/ป (ฟอง) 2.60 FCR/ไข 1 กิโลกรัม 21.6 มวลไข (Egg Mass, กโิ ลกรัม) 72 นํา้ หนกั ไขเ ฉลย่ี (กรัม) สีเปลือกไข ขาว, ขาวอมเขยี ว 8 ¤‹ÁÙ Í× ¡ÒÃàÅéÂÕ §à»´š 䢋 «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ

¤Á‹Ù ×Í¡ÒÃàÅÂéÕ §à»š´ä¢‹ «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ ¡ÒÃàµÃÂÕ ÁâçàÃ×͹áÅÐ ÍØ»¡Ã³Ê íÒËÃѺàÅéÕ§໴š 1.การเตรยี มโรงเรือนสาํ หรับเลีย้ งเปด • พ้นื ที่การเลีย้ งระยะลกู เปดและเปดรุน 6 - 8 ตัวตอ ตร.ม • พื้นท่ีการเลี้ยงระยะเปดไข 3 – 4 ตัวตอ ตร.ม • พนื้ ที่ในโรงเรือนแบงสวนพ้นื ทก่ี ารเล้ยี งดังน้ี − พน้ื ทก่ี ารกนิ อาหารและบรเิ วณพักผอน ประมาณ 50% ของโรงเรอื น − พน้ื ท่ไี ข ประมาณ 20% ของโรงเรือน − พืน้ ท่ลี านนอกโรงเรอื นมบี อน้ํา หรือรางนํ้าสําหรบั ใหเปดกินนาํ้ และเลนนา้ํ ประมาณ 30% ของพน้ื ที่ โรงเรือนและพ้นื ทสี่ าํ หรับเล้ียงเป็ดไขท่ ่ีเหมาะสม จาํ นวน ขนาดโรงเรอื นท่ีเหมาะสม (เมตร) พนื้ ท่กี นิ อาหาร พ้ืนทีว่ างไข พื้นที่นอกโรงเรยี น เปด (ตวั ) (ตร.ม.) กวา ง ยาว พ้นื ทรี่ วม (ตร.ม.) (ตร.ม.) (ตร.ม.) 86 1000 130 1500 12 24 288 144 58 173 2000 216 2500 12 36 432 216 86 261 3000 306 3500 12 48 576 288 115 12 60 720 360 144 15 58 870 435 174 15 68 1020 510 204 รูปภาพแสดงลกั ษณะโรงเรอื นเลยี้ งเปดไข ¤‹ÙÁÍ× ¡ÒÃàÅéÂÕ §à»´š 䢋 «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ 9

2.การเตรียมอปุ กรณส าํ หรับเล้ยี งเปด 2.1 อปุ กรณกก แบงเปนกก กกละ 200 - 500 ตวั (ประมาณ 30 ตวั ตอ ตร.ม) เปด เครื่องกกในชวงทม่ี อี ณุ หภมู ติ ํา่ ในปจจบุ ันเครือ่ งกกลูกเปดมหี ลายแบบ เชน • เครื่องกกแบบฝาชี เหมาะสาํ หรบั กกลูกเปด 200 ตวั 10 ¤ÙÁ‹ Í× ¡ÒÃàÅéÂÕ §à»´š 䢋 «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ

¤ÙÁ‹ ×Í¡ÒÃàÅÕÂé §à»´š 䢋 «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ • เครอ่ื งกกแกสแบบจดุ (SBM) เหมาะสาํ หรับกกลูกเปด 300 - 500 ตวั • เครือ่ งกกแกสแบบเปาลมรอน (space heater) เหมาะสําหรบั กกลูกเปดจาํ นวนมากๆ ¤‹ÁÙ ×Í¡ÒÃàÅéÂÕ §à»š´ä¢‹ «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ 11

2.2 อุปกรณลอมเปดขณะกก เพ่ือชวยใหเปดไดรับความรอนอยางท่วั ถงึ และอยูใกลน้าํ และอาหาร ซ่งึ อปุ กรณ ลอ มเปด ควรจะมลี กั ษณะเปน วงกลม ไมค วรมเี หลย่ี มมมุ เพราะจะทาํ ใหเ ปด เสยี หายได กกแบบวงกลม กกมีเหลี่ยมมุม 2.3 มานสาํ หรบั ปองกันลมโกรก และรกั ษาอุณหภูมใิ หเหมาะสมขณะกกเปด 12 ¤Á‹Ù ×Í¡ÒÃàÅÕÂé §à»´š 䢋 «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ

¤ÙÁ‹ Í× ¡ÒÃàÅéÕ§໴š 䢋 «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ 2.4 อปุ กรณสาํ หรบั ใหน้าํ • กระปกุ นา้ํ อตั ราสว นเปด 50 ตวั ตอ กระปกุ เหมาะสาํ หรบั ใชใ นระยะกก ถงึ อายุ 1 สปั ดาห • รางน้าํ อัตโนมัติ (รางน้ํา PVC หรอื สแตนเลส ตดิ ลูกลอย) ขนาดกวาง 6 - 8 น้วิ ยาว 2 เมตร สามารถใชเล้ียงเปดได 300 ตวั เหมาะสาํ หรบั เปดทอ่ี ายุมากกวา 2 สัปดาห ¤Ù‹Á×Í¡ÒÃàÅÕé§໴š 䢋 «Õ¾Õ «Ø»à»ÍÏ 13

• นปิ เปล (Nipple) 1 หัวตอเปด 12 ตัว เหมาะสําหรบั เปดอายุมากกวา 1 สัปดาห • ถงั นา้ํ อตั โนมัติ (พาซอง) เหมาะสาํ หรับเปดอายุมากกวา 2 สัปดาห 1 ถงั ตอ เปด 100 ตวั 14 ¤‹ÁÙ ×Í¡ÒÃàÅéÕ§໚´ä¢‹ «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ

¤‹ÁÙ Í× ¡ÒÃàÅéÕ§໴š 䢋 «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ 2.5 อปุ กรณสาํ หรับใหอาหาร • ถาดเหลอื ง เหมาะสาํ หรบั เปดอายุ 1 วัน ถงึ 3 สปั ดาห อัตราสวน 1 ถาดตอเปด 20 - 50 ตวั • รางอาหารกง่ึ อตั โนมตั ิ เหมาะสาํ หรับเปดไขในระยะไข 1 อนั ตอเปด 300 ตัว ¤ÁÙ‹ ×Í¡ÒÃàÅéÂÕ §à»š´ä¢‹ «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ 15

• แพนอาหารอัตโนมัติ เหมาะสําหรับเปดระยะไข 1 แพนตอเปด 14 ตัว • รางอาหาร PVC ขนาด กวาง 10 นิ้ว ยาว 4 เมตร เหมาะสําหรับเปดระยะ ไข 1 อัน ตอเปด 300 ตัว 16 ¤Ù‹ÁÍ× ¡ÒÃàÅÕé§໚´ä¢‹ «Õ¾Õ «Ø»à»ÍÏ

¤Ù‹Á×Í¡ÒÃàÅÂÕé §à»š´ä¢‹ «Õ¾Õ «Ø»à»ÍÏ • อางซีเมนต (กนตื้น) หรือกะละมัง เหมาะสําหรับเปดระยะไข 1 อางตอเปด 100 ตัว หมายเหตุ : เปนอุปกรณที่ทําความสะอาดไดงาย 2.6 รังไข สําหรับเปดระยะไข สามารถใชวัสดุที่หาไดงายในทองถิ่นมาประยุกตใช ดังภาพ รังไขจากลอรถยนตเกา รังไขทําจากไม ¤Á‹Ù Í× ¡ÒÃàÅÕé§໴š 䢋 «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ 17

รงั ไขไมแบบมปี ระตเู ปดปด รงั ไขทาํ จากเหล็กเสนและใชพลาสติก PE กั้นดานขาง 3.ขนั้ ตอนการเตรยี มโรงเรอื น 1.สาํ หรบั โรงเรอื นใหมต อ งเกบ็ กวาด และ ตรวจเชค็ อยา ใหม สี งิ่ ทกี่ อ อนั ตรายกบั ตวั เปด เชน วัสดุมีคม แตโรงเรือนท่ีเคยเล้ียงเปดมากอน ตองเก็บกวาดส่ิงปฏิกูล วัสดุ รองพน้ื ออกจากโรงเรอื นใหมากท่สี ุด 2.ลางทําความสะอาดโรงเรือน และ อุปกรณการเล้ียงดวยน้ําสะอาดแลวพนนํ้ายา ฆาเช้อื โรค ฆาแมลง ท้งั ภายใน และ ภายนอกโรงเรอื นใหท่วั 3.สาํ หรบั ลกู เปด ใหใ สว สั ดรุ องพนื้ ทแ่ี หง และสะอาดเชน แกลบรองพนื้ โรงเรอื นหนา ประมาณ 1 – 2 น้ิวพรอมติดต้ังอุปกรณสําหรับกก ลูกเปด แผงกั้นลอมบริเวณท่ี จะเลี้ยงลูกเปด อุปกรณใหนํ้า ใหอาหารและ ก้ันผามานโดยรอบ เพื่อปองกัน ลมโกรก และฝนสาด 4.สําหรบั เปดระยะใหไข ควรใสวสั ดุรองพ้นื ทีแ่ หง และ สะอาด โดยเฉพาะในสวน ของพน้ื ทไี่ ข 5.พนยาฆาเชอ้ื และยาฆาแมลง อกี คร้งั 6.หากมีการปลดเปดฝูงเกาออกควรมีการพักโรงเรือนหลังจากการทําความสะอาด และพนยาฆาเชื้อแลวอยางนอย 21 วันกอนนําฝูงเปดใหมเขาตามระเบียบของ กรมปศสุ ตั ว 18 ¤ÙÁ‹ ×Í¡ÒÃàÅÂéÕ §à»š´ä¢‹ «Õ¾Õ «Ø»à»ÍÏ

¤Ù‹ÁÍ× ¡ÒÃàÅéÕ§໚´ä¢‹ «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ ¡Òè´Ñ ¡ÒÃÅ¡Ù à»´š ä¢Ã‹ ÐÂС¡ÍÒÂØ 1 – 7 Ç¹Ñ การกกลกู เปด ตอ งคาํ นงึ ถงึ การจดั การดา นอณุ หภมู ิ การขยายพนื้ ทกี่ ารเลยี้ ง และ การจดั วางอปุ กรณใ หอ าหาร ใหน า้ํ เพอื่ ใหล กู เปด มคี วามเปน อยสู บาย สขุ ภาพแขง็ แรง 1.การนําลกู เปด เขาเล้ียง 1.1 ประมาณการลกู เปดเขาเลยี้ ง โดยคาํ นึงถึงพ้นื ท่กี ารเล้ยี ง 6 – 8 ตวั ตอตรม. 1.2 การขออนุญาตลงลูกเปด โดยแจงการขอนําเขากับปศุสัตวอําเภอเพ่ือ ออกใบอนญุ าตรบั รองการเลย้ี ง กอนจะนาํ ลูกเปดเขาเลีย้ งใหม 2.เตรยี มความพรอ มในการรับลูกเปด จัดเตรียม นํ้าสะอาดใสกระปุกน้ําและถาดอาหารกอนลูกเปดเขา 2 ช่ัวโมง เปด เครอ่ื งกก และปรบั อุณหภูมิภายในกกอยูท่ี 32 Cํ ตารางแสดงอุณหภมู ทิ ่ีเหมาะสมในการกกลูกเปด็ อายุ ฤดรู อ น/ฤดูฝน (องศาc) ฤดหู นาว (องศาc) 1 วนั 32 32 2-7 วัน 31 - 25 31 - 29 7-10 วนั หยดุ กก 28 - 25 ¤‹ÙÁ×Í¡ÒÃàÅéÕ§໴š 䢋 «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ 19

3.การรบั ลกู เปด ตรวจเช็คสุขภาพ โดยดจู ากลักษณะภายนอก หากพบ ลกู เปดออนแอ พิการ ตาบอด คอบิด ขาเสีย ปากเบีย้ ว ใหคัดทง้ิ และตรวจนับจํานวนลกู เปด พรอมท้งั สุมชัง่ นํ้าหนกั ลกู เปดประมาณ 5 - 10 % 4.การกกลกู เปด ควรมีการตรวจสอบอุณหภูมิ ความสุขสบายของลูกเปด และควรขยายพ้ืนท่ี การกกใหเตม็ พื้นที่การเลย้ี งทอ่ี ายลุ กู เปด 7 – 10 วนั การกระจายตวั ของลูกเปดในกก พอดี ลมโกรก หนาว รอน 20 ¤Ù‹Á×Í¡ÒÃàÅéÕ§໴š 䢋 «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ

¤‹ÁÙ ×Í¡ÒÃàÅÕÂé §à»´š 䢋 «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ วันที่ 1 - 2 (30 - 35 ตัว/ตร.ม) วันที่ 3 - 4 (15 - 20 ตัว/ตร.ม) วันที่ 5 - 7 (10 - 15 ตัว/ตร.ม) วันที่ 8 - 10 ปลอยเต็มพื้นที่ (6 - 8 ตัว/ตร.ม.) ¤‹ÙÁ×Í¡ÒÃàÅéÕ§໴š 䢋 «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ 21

5.การจดั การอาหาร ใชถาดเหลือง 7 วนั แรก โดยแบงอาหารใหวันละ 3 คร้ัง อายุ อาหาร อาหารสะสม การใหอาหาร (วัน) (กรมั /ตัว/วนั ) (กรมั /ตัว/วัน) 1 ใหมีอาหารกินตลอดเวลา 2 9 9 ใหมอี าหารกนิ ตลอดเวลา 3 13 22 ใหม อี าหารกนิ ตลอดเวลา 4 22 44 ใหมอี าหารกนิ ตลอดเวลา 5 31 71 ใหม อี าหารกินตลอดเวลา 6 35 102 ใหมีอาหารกนิ ตลอดเวลา 7 41 138 ใหมีอาหารกนิ ตลอดเวลา คาเฉล่ีย 46 178 28 หมายเหตุ : - เบอรอาหารทใ่ี ชเลีย้ งลกู เปดไดคือ ไฮโปรไวท 541, เอราวณั ด1ี , สตารฟด ปข1, โนโว 6541 น้าํ หนักเฉลี่ย ลกู เปดชวงสปั ดาหแรก 150 กรัม 22 ¤Á‹Ù Í× ¡ÒÃàÅÂéÕ §à»´š 䢋 «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ

¤Ù‹Á×Í¡ÒÃàÅÕÂé §à»š´ä¢‹ «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ 6.การจดั การนาํ้ ในวันแรกที่ลงลูกเปดใหฝกการกินน้ํา โดยการจับปากลูกเปดจุมลงในนํ้า เพ่ือให ลกู เปดกินน้ําเปน หลังจากเปดอายุ 4 วัน เร่ิมลดจํานวนกระปุกน้ําออก และฝกใหเปด กินน้ําจากนปิ เปล หรอื อปุ กรณใหน้ําชนดิ ตางๆ 7.การจดั การแสง ชวงเวลาปด ความเขมแสง แสงสวาง หลอดไฟฟา ขนาด อายุ จํานวนช่วั โมง 30 – 60 วตั ต (วนั ) การใหแสง 24:00 - 1:00 น. เฉพาะกลางคนื 1 24 23:00 - 1:00 น. (ความเขม แสง >40 Lux) 2 23 23:00 - 2:00 น. กลางวนั แสงธรรมชาติ 3 22 22:00 - 2:00 น. ¤‹ÁÙ Í× ¡ÒÃàÅéÕ§໚´ä¢‹ «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ 23 4 21 22:00 - 3:00 น. 5 20 21:00 - 3:00 น. 6 19 7 18

¡Òè´Ñ ¡ÒÃ໚´Ãع‹ ä¢Í‹ ÒÂØ 2 – 17 ÊÑ»´Òˏ 1.การจดั การอาหาร ควรใหอาหารวนั ละ 1 ครงั้ การเทอาหารตองรวดเรว็ อุปกรณใหอาหารตองเพียง พอ และการกระจายอาหารตองทวั่ ถึง โดยปรมิ าณอาหารพิจารณาตามตาราง (สปั อดาายหุ ท่)ี (กรอัมา/ตหัวา/รวัน) (กอกา.ห/ารสสัปะดสามห) นํา้ หน(กักตกวั.)สะสม การใหอ าหาร 2 55 0.39 0.32 ใหมีอาหารกนิ ตลอดเวลา 3 58 0.41 0.49 4 60 0.42 0.64 5 62 0.44 0.75 ปริมาณอาหารท่ีให 6 64 0.45 0.85 ตามตารางแตละ 7 65 8 67 0.46 0.93 สัปดาหใหดูน้ําหนัก 9 70 ตัวที่เพ่ิมขึ้นใหเปน 10 72 0.47 0.99 ไปตามมาตรฐาน 11 75 12 79 0.49 1.05 ถานํ้าหนักสูงกวา 13 80 มาตรฐานใหคง 14 85 0.50 1.10 ปริมาณอาหารไวใน 0.53 1.15 สัปดาหถัดๆไปจน 0.55 1.20 กระทงั่ นาํ้ หนกั ไดต าม มาตรฐานจงึ พจิ ารณา 0.56 1.25 เพม่ิ อาหารตอ ไป 0.57 1.30 15 90 0.63 1.35 16 100 0.70 1.40 17 115 0.81 1.45 หมายเหตุ : - ทีอ่ ายุ 2 สปั ดาห ใชอาหารลกู เปด คอื 541, ดี1, ปข 1, 6541 - ทอ่ี ายุ 3 สปั ดาหถึง 17 สปั ดาห ใชอ้ าหารเปด รนุ คอื 542, ดี2, ปข 2, 6542 24 ¤Á‹Ù Í× ¡ÒÃàÅéÂÕ §à»´š 䢋 «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ

¤ÙÁ‹ Í× ¡ÒÃàÅÂÕé §à»´š 䢋 «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ 2.การช่งั นาํ้ หนัก การหาคาความสม่ําเสมอ(uniformity)และคาสัมประสิทธิ์ ความแปรปรวน ( %CV; Coefficient of Variation) เปนคา บงชใ้ี หทราบไดว านาํ้ หนกั ตวั เปด รนุ ไขในแตล ะ สปั ดาหมคี าใกลเคยี งกบั มาตรฐานหรอื ไม นอกจากนแ้ี ลวความสมาํ่ เสมอของฝงู เปดกม็ ี ความสาํ คญั เชนเดยี วกนั หากความสม่าํ เสมอในฝูงสงู กจ็ ะสงผลถึง %ไขท่จี ะสูงตามไป ดวย ในทางตรงกนั ขามหากความสมา่ํ เสมอต่ําก็จะทําให %ไขลดลง ซงึ่ อาจแกไขดวย การพิจารณาถงึ การเพม่ิ ปรมิ าณอาหาร ความเร็วในการกระจายอาหาร และอปุ กรณใน การใหอาหาร เชนเดียวกับคา %CV จะมคี วามสมั พันธกบั คาความสมํ่าเสมอ หากคา %CV ตํา่ กจ็ ะทําใหมีคาความสม่าํ เสมอทีส่ ูง โดยวธิ คี าํ นวณทาํ ไดดงั น้ี 1.สุมชง่ั น้าํ หนกั สัปดาหละคร้งั ถาจาํ นวนเปด <1,000 ตวั ชงั่ 5 - 10% หาก >1,000 ตวั ชัง่ 1 - 2% 2.หาคานา้ํ หนักเฉลี่ย = นา้ํ หนักรวมของเปดทส่ี ุมชง่ั ท้งั หมด จํานวนเปดท่สี ุมชั่งทง้ั หมด 3.คาํ นวณหาชวงน้าํ หนัก ± 10% ของนํ้าหนกั เฉล่ยี +10 = (นา้ํ หนักเฉลย่ี +น้าํ หนกั เฉลี่ย) x 10 100 -10 = (นา้ํ หนกั เฉลย่ี -น้าํ หนกั เฉลยี่ ) x 10 100 4.คาํ นวณหาคาความสม่าํ เสมอ = (จํานวนเปดทน่ี บั ไดในชวง+10ของชวงน้าํ หนกั เฉลีย่ )x 100 จาํ นวนเปดท่สี ุมชัง่ ท้งั หมด 5.คํานวณหาคาสมั ประสทิ ธ์คิ วามแปรปรวน= (นา้ํ หนกั สงู สดุ – นํา้ หนกั ต่ําสุด) x 100 นาํ้ หนกั เฉล่ยี x คาคงท่ี (F) ความสมํ่าเสมอประชากร ¤Ù‹Á×Í¡ÒÃàÅÂéÕ §à»´š 䢋 «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ 25

ตารางแสดงคาคงที่ทางสถติ ทิ ่ีใชวัดความสมาํ่ เสมอของประชากร (F value) จาํ นวนเปด ทส่ี มุ ชั่ง คา คงที่ (Fvalue) จาํ นวนเปด ทส่ี มุ ชัง่ คา คงที่ (Fvalue) 25 3.94 75 4.81 30 4.09 80 4.87 35 4.20 85 4.90 40 4.30 90 4.94 45 4.40 95 4.98 50 4.50 100 5.02 55 4.57 >100 5.03 ตารางความสมั พนั ธร ะหวา งคา ความสมา่ํ เสมอ และคา สมั ประสทิ ธค์ิ วามแปรปรวน 26 ¤ÁÙ‹ ×Í¡ÒÃàÅÕÂé §à»š´ä¢‹ «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ

¤Ù‹ÁÍ× ¡ÒÃàÅÂéÕ §à»´š 䢋 «Õ¾Õ «Ø»à»ÍÏ ¨Ò¡µÒÃÒ§ÊÒÁÒö͸ԺÒÂä´ŒÇ‹Ò ¶ŒÒ¤‹ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ·¸Ôì¤ÇÒÁá»Ã»Ãǹ ÁÕ¤Ò‹ µÒèí ¡ç¨ÐÁ¼Õ ÅãËŒ¤‹Ò ¤ÇÒÁÊÁèÒí àÊÁÍã¹½Ù§ÁÕ¤Ò‹ ʧ٠«èÖ§ÊÒÁÒö¤Ò´à´Ò 䴌NjÒà»´š ½Ù§¹Õé¨ÐÁÕ % ¡ÒÃãËäŒ ¢·‹ Õè´Õ 3.การจดั การนํ้า ท่ีใหนํ้าควรเปนแบบรางน้ํา และมีลูกลอย เพ่ือจะไดมีน้ําใหเปดกินไดตลอดเวลา ในชวงเปดรุน นํ้าเปนปจจัยสําคัญตองม่ันใจวามีอยางเพียงพอ เพราะชวงนี้มีการให อาหารอยางจาํ กัดวนั ละ 1 ครงั้ ดงั น้นั เปดจะกินอาหารอยางรวดเรว็ และกินอาหารเต็ม กระเพาะจนถงึ หลอดอาหาร หลงั จากกินอาหารเสร็จเปดจะกนิ นาํ้ ในเวลาเดียวกัน หาก เปดขาดน้ําหรืออุปกรณการใหน้ําไมเพียงพอจะทําใหเปดเกิดอาการอาหารติดคอ (จกุ อาหาร) และเสยี หาย 4.การจดั การแสง อายุ จาํ นวนช่วั โมง ชวงเวลาปด ความเขมแสง (สปั ดาห) การใหแสง แสงสวา ง 20:00 - 3:00 น. - ชวงอายุ 2-4 สัปดาห หลอด 2 17 20:00 - 4:00 น. ไฟฟา ขนาด 30 – 60 วตั ต เฉพาะ 3 16 19:00 - 4:00 น. กลางคืน กลางวนั แสงธรรมชาติ 4 15 แสงธรรมชาติ -ชว งอาย1ุ 6 - 17 สปั ดาห กลาง 5-15 12 วันแสงธรรมชาติ กลางคืนเปด 16 12 แสงธรรมชาติ แสงที่ความเขม 5 Lux เพ่ือฝก 17 12 แสงธรรมชาติ การเขารงั ไข (21:00 ถึง 6:00 น.) ¤‹ÙÁ×Í¡ÒÃàÅéÂÕ §à»š´ä¢‹ «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ 27

5.การฝกเขา รงั ไข เม่อื เปดอายไุ ด 16 สปั ดาห ควรเริ่มนาํ รังไขเขาเลา เพ่อื ฝกใหเปดเขารังไข โดย ในตอนกลางคืน (21:00 – 6:00 น.) ควรเปดไฟใหมีความเขมแสงประมาณ 5 Lux ใน บรเิ วณรงั ไข และบรเิ วณรงั ไขค วรมปี ระตู โดยจะเปด ประตเู ฉพาะเวลาทใ่ี หแ สงในเวลากลาง คนื และปดในเวลากลางวนั เพอ่ื ใหเปดรูเวลาเขาไข และปองกันไมใหไขสกปรก 6.การคดั ทงิ้ เปด ผดิ เพศ โดยปรกติในการคัดเพศเปดไขเพศเมยี จะมี%ความผิดพลาดประมาณ 0.5 - 1% (การขายลกู เปด ไขม ลี กู เปด แถม 2%) เราสามารถเรมิ่ คดั เปด ผดิ เพศไดท อี่ ายุ 5 - 7 สปั ดาห แตจะเร่ิมชัดเจนท่ีอายุประมาณ 10 สัปดาห โดยพิจารณาจาก ขนาดตัวท่ีใหญ หัวใหญ บริเวณหัวเปนสีน้ําตาลหรือเขียวเขม ขนบริเวณหนาอกสีนํ้าตาลเขม ปากสี เหลอื งเขม ขนท่กี นงอน และเสียงรองแหบ ซึง่ ผลเสียของการไมคดั เปดผดิ เพศท้ิงคือ ไข เปดสดจะมเี ช้ือ ทําใหเก็บไวไดไมนาน รวมท้ังไมเหมาะทน่ี าํ ไปแปรรปู อกี ดวย 28 ¤Á‹Ù Í× ¡ÒÃàÅÕÂé §à»š´ä¢‹ «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ

¤‹ÙÁ×Í¡ÒÃàÅÂÕé §à»´š 䢋 «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ ¡ÒèѴ¡ÒÃà»´š ÃÐÂÐ䢋ÍÒÂØ 18 Ê»Ñ ´Ò˶ Ö§ »Å´ 1.การจัดการอาหาร และ นา้ํ 1.1ควรใหอาหารวนั ละ 1 – 2 ครั้ง ซ่งึ ปรมิ าณการใหอาหารจะขึ้นกับ % การให ผลผลิต โดยพจิ ารณาตามตาราง อายุ อาหาร อาหารสะสม นํ้าหนกั ตัว (กรัม/ตัว/วนั ) (กก. / สปั ดาห) (กก.) 18 สัปดาห 125 0.88 1.45 ไข 5% 130 0.91 1.50 ไข 15% 135 0.95 1.55 ไข 30% 140 0.98 ไข 50% 145 1.02 ไข 70% 150 1.05 ไข 80% 155 1.09 ไข 90% 160 1.12 1.55-1.65 หมายเหตุ : เบอรอาหารทใ่ี ชเลยี้ งเปดระยะไขคือ ไฮโปรไวท 544-18, เอราวัณ ด4ี -แอล18, สตารฟด ปข18, โนโว 6544เอส ¤Á‹Ù ×Í¡ÒÃàÅÂÕé §à»š´ä¢‹ «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ 29

การท่ีไมใหเปดกินอาหารเต็มที่ในชวงแรกของการใหไขเน่ืองจาก เปนการปองกัน การเกิดไขแฝด ซง่ึ เปนสาเหตทุ ําใหเปดกนทะลกั แตอยางไรกต็ าม การเลยี้ งเปดในโรง เรือนเปดสภาพอากาศเปนปจจัยสําคัญในการกินอาหารไดของเปด ดังน้ันในแตละวัน ปรมิ าณอาหารท่เี ปดกนิ ไดอาจไมเทากนั จึงควรใหอาหารแตพอดี ในหนงึ่ วนั ตองมชี วงที่ อาหารหมดรางอาหาร หามมอี าหารเหลือขามวนั เพราะทําใหอาหารเนาเสยี สงผลใหมี กล่ินเหมน็ เปดไมกนิ อาหาร หรอื ถาหากกินอาจมผี ลเสียตอสขุ ภาพเปดได 1.2 การเปลี่ยนสตู รอาหารเม่อื เปดเริ่มไขฟองแรก เนอ่ื งจากเปด ไขม กี ารตอบสนองตอ อาหารคอ นขา งเรว็ ดงั นนั้ หากมกี ารเปลยี่ นสตู ร อาหาร ควรคอยๆปรับ ไมควรเปล่ียนทันที เพราะจะมีผลตอการใหไข และคุณภาพ ของไข วันท่ี อาหารเปดระยะรนุ อาหารเปดระยะไข 1 75% 25% 2 50% 50% 3 25% 75% 4 0% 100% 1.3 ท่ีใหน้ําควรเปนแบบรางน้าํ มีลกู ลอย เพ่อื จะไดมนี า้ํ ใหเปดกนิ ไดตลอดเวลา และ ควรมกี ารทาํ ความสะอาดรางนํ้าทกุ วนั 2.การจดั การแสง อายุ จาํ นวนชั่วโมง ชว งเวลาปด ความเขมแสง (สัปดาห) การใหแ สง แสงสวาง 18 - ปลด 18 21.00 - 03.00 น. หลอดไฟฟาขนาด 30 – 60วัตต เฉพาะกลางคืน ความเขมแสง 5 lux (21:00 ถึง 3.00 น.) กลางวันแสงธรรมชาติ 30 ¤ÁÙ‹ ×Í¡ÒÃàÅÂéÕ §à»´š 䢋 «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ

¤Ù‹ÁÍ× ¡ÒÃàÅÕÂé §à»š´ä¢‹ «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ 3.มาตรฐานประสิทธิภาพการเลีย้ ง อายุไข อัตราการ ไขสะสม/แม อตั ราตาย ตายสะสม สปั ดาห ไข (%) (%) (%) 0.35 1 5.00 1.40 0.20 0.2 2 15.00 3.49 0.20 0.4 3 30.00 6.97 0.20 0.6 4 50.00 11.83 0.20 0.8 5 70.00 17.51 0.20 1.0 6 82.00 23.46 0.20 1.2 7 86.00 29.67 0.20 1.4 8 90.00 36.08 0.20 1.6 9 93.00 42.46 0.20 1.8 10 92.80 48.81 0.20 2.0 11 92.60 55.13 0.20 2.2 12 92.40 61.43 0.20 2.4 13 92.20 67.71 0.20 2.6 14 92.00 73.95 0.20 2.8 15 91.80 80.17 0.20 3.0 16 91.50 86.34 0.20 3.2 17 91.20 92.49 0.20 3.4 18 90.90 98.61 0.20 3.6 19 90.60 104.69 0.20 3.8 20 90.30 110.73 0.20 4.0 21 90.00 116.75 0.20 4.2 22 89.70 122.73 0.20 4.4 23 89.40 128.68 0.20 4.6 24 89.10 134.60 0.20 4.8 25 88.80 140.48 0.20 5.0 26 88.40 146.32 0.20 5.2 27 88.00 152.12 0.20 5.4 28 87.40 157.88 0.20 5.6 29 87.20 163.30 0.20 5.8 30 86.80 0.20 6.0 ¤‹ÙÁÍ× ¡ÒÃàÅÂéÕ §à»´š 䢋 «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ 31

อายไุ ข อัตราการ ไขสะสม/แม อัตราตาย ตายสะสม สัปดาห ไข (%) (%) (%) 169.29 31 86.40 174.94 0.20 6.2 32 86.00 180.54 0.20 6.4 33 85.60 186.12 0.20 6.6 34 85.20 191.65 0.20 6.8 35 84.20 197.14 0.20 7.0 36 84.40 202.60 0.20 7.2 37 84.00 208.02 0.20 7.4 38 83.60 213.40 0.20 7.6 39 83.20 218.74 0.20 7.8 40 82.80 224.05 0.20 8.0 41 82.40 229.32 0.20 8.2 42 82.00 234.55 0.20 8.4 43 81.60 239.75 0.20 8.6 44 81.20 244.90 0.20 8.8 45 80.80 250.03 0.20 9.0 46 80.40 255.11 0.20 9.2 47 80.00 260.16 0.20 9.4 48 79.60 265.17 0.20 9.6 49 79.20 270.15 0.20 9.8 50 78.80 275.09 0.20 10.0 51 78.40 279.99 0.20 10.2 52 78.00 284.84 0.20 10.4 53 77.40 289.65 0.20 10.6 54 76.80 294.41 0.20 10.8 55 76.20 299.12 0.20 11.0 56 75.60 303.78 0.20 00.2 57 75.00 308.39 0.20 11.4 58 74.40 312.96 0.20 11.6 59 73.80 317.48 0.20 11.8 60 73.20 0.20 12.0 32 ¤‹ÁÙ ×Í¡ÒÃàÅÕé§໚´ä¢‹ «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ

¤ÁÙ‹ Í× ¡ÒÃàÅéÂÕ §à»š´ä¢‹ «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ 4.การจัดการรังไข และเกบ็ ไข ตอนกลางคนื ( 21:00 – 6:00 น. ) ควรเปด ไฟใหมคี วามเขมแสงประมาณ 5 Lux ในบรเิ วณรงั ไข และบรเิ วณรงั ไขควรมี ประตู โดยจะเปดประตูเฉพาะเวลาที่ให แสงในเวลากลางคนื และปด ในเวลากลาง วัน เพ่ือใหเปดรูเวลาเขาไข นอกจากน้ี ภายในรงั ไขต อ งมวี สั ดรุ องพนื้ ไดแ ก แกลบ หรอื ฟาง ทแ่ี หง สะอาด ปราศจากความชนื้ เพื่อปองกันไขสกปรก ควรเก็บไขวัน ละ 2 ครง้ั (เชา 6.00 นและ 10.00 น.) โดย เก็บไขท่อี ยูนอกพน้ื ทรี่ งั ไขกอน ถาพบวามี เปดอยูในพื้นท่ีรังไข ควรตอนเปดออกมา กอนและตองม่ันใจไดวาไมมีไขตกคางอยู ในรังไข รวมทั้งในเวลากลางวันไมควรให เปด เขา ไปในพน้ื ทรี่ งั ไข มฉิ ะนนั้ จะเปน การ กระตุนพฤติกรรมการกกไข ซี่งสงผลให ผลผลิตไขลดลง ¤Á‹Ù ×Í¡ÒÃàÅÕÂé §à»´š 䢋 «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ 33

5.การจดั การไขเปด สด การคดั ไข แบงเบอรไขไดดงั ตาราง ซง่ึ ไขตองแหงสะอาด หากไขสกปรก หรอื เปยก นํ้าไมควรเกบ็ ไวเปนเวลานาน หรือนําไปแปรรูปเปนไขเคม็ เพราะมคี วามเสี่ยงทจ่ี ะเกิด การเนาเสยี ไดสูง ตารางแสดงการคดั เบอรไขเปด เบอรไข น้ําหนัก/ตัง้ (กก.) นา้ํ หนกั ฟอง (กรมั ) ไขเปด คละใหญ 23.01 - 24.50 >70 ไขเ ปด คละกลาง 21.51 - 23.00 66 - 70 ไขเปด คละเลก็ 20.01 - 21.50 60 - 65 ไขเปดคละจวิ๋ ใหญ 18.51 - 20.00 <60 หมายเหตุ: 1 ตั้ง ประกอบดวย ไขเปด 300 ฟอง ถาดไขพลาสตกิ ขนาดจัมโบ 11 ถาด 34 ¤‹ÁÙ Í× ¡ÒÃàÅÂÕé §à»š´ä¢‹ «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ

¤ÁÙ‹ ×Í¡ÒÃàÅÕÂé §à»š´ä¢‹ «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ จากการทดลองเกบ็ ไขเปดสดในสภาวะตางๆพบวา ท่อี ณุ หภมู ิหองสามารถรักษา ความสดอยใู นเกณฑท ย่ี อมรบั ไดเ พยี ง 10 วนั ทอ่ี ณุ หภมู หิ อ งเยน็ ได 25 วนั และทอี่ ณุ หภมู ิ ตูเยน็ ไดมากกวา 30 วนั แตอยางไรก็ตามอณุ หภูมทิ เ่ี หมาะสมตอการเก็บไขเปดสดตาม ที่ USDA แนะนาํ คือ 16 องศาเซลเซยี ส ¤ÁÙ‹ ×Í¡ÒÃàÅÂéÕ §à»š´ä¢‹ «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ 35

กราฟแสดงคาความสดของไขเ ปดที่เก็บในอณุ หภมู ทิ ่ีแตกตางกัน วัน หมายเหตุ : อณุ หภมู หิ อง = 27 - 31 องศาเซลเซียส อณุ หภมู หิ อ งเยน็ = 15 - 17 องศาเซลเซียส และอุณหภูมติ ูเย็น 7 - 9 องศาเซลเซยี ส การแบงเกรดไขตามคาความ สดของ USDA(2000); H.U. grades AA = >72 A =72-60 B <60 6.การรับเปด สาวเขา เลย้ี ง 6.1 ควรเลอื กชอ้ื เปดสาวจากแหลงที่เชือ่ ถือได 6.2ควรรบั เปดสาวกอนท่จี ะใหไข เพอ่ื ปองกนั ปญหาไขแตกในชองทองระหวาง ขนยาย และ เปดสาวควรมอี ายเุ ดียวกนั ทงั้ ฝูง 6.3 เปดสาวควรมนี า้ํ หนกั เฉล่ียตามมาตรฐานสายพนั ธุ 6.4เมอ่ื เปด สาวมาถงึ ฟารม ควรใหเ ปด ไดก นิ นาํ้ กอ นใหอ าหารประมาณ 1 – 2 ชว่ั โมง 6.5 ควรคดั เปดทอ่ี อนแอ ไมสมบรู ณ เปดเพศผู ออกจากฝงู 6.6 ควรถายพยาธิ และ ทําวัคซนี ตามโปรแกรมทเ่ี หมาะสมของแตละพ้นื ท่ี 36 ¤Á‹Ù ×Í¡ÒÃàÅÕÂé §à»š´ä¢‹ «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ

¤‹ÙÁÍ× ¡ÒÃàÅÂÕé §à»š´ä¢‹ «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ 7.การปลดเปด การปลดเปด คือ การนําฝูงเปดเกาออกจากฟารม เพ่อื เตรยี มโรงเรอื นสําหรับรบั เปดสาวฝงู ใหมเขาเลยี้ ง การปลดเปดควรคํานงึ จาก • อายุครบปลด • ความคุมทนุ ของการเล้ยี ง • สภาวะตลาด เมื่อถงึ วนั จับเปดทางฟารมมขี ้นั ตอนปฏิบตั ิดงั นี้ • อดอาหารกอนจับเปด 3 – 4 ชัว่ โมง • สุมนา้ํ หนกั เปดเพ่อื หาน้าํ หนกั เฉลี่ยของฝูง ประมาณ 1 - 2 % • ตอนเปดดวยความระมัดระวงั • ตรวจนับจํานวนเปดท่ีขายใหครบจํานวน โปรแกรมยาและวคั ซีนสําหรบั เปดรุน อายุเปด ยา วติ ามิน วัคซีน วิธใี ห หมายเหตุ 14 วนั วัคซีนกาฬโรคเปด ฉดี เขา ผวิ หนงั คอ เข็มท1่ี 28 วนั วัคซีนกาฬโรคเปด ฉีดเขากลามเนอื้ หนา อก เข็มท่ี2 45 วนั วคั ซีนอหิวาตสตั วป ก ฉดี เขา ผวิ หนงั คอ ทําตามความเหมาะสม 63 วัน วัคซีนกาฬโรคเปด ฉีดเขา กลามเนื้อหนาอก เข็มท3่ี 105 วัน วัคซนี กาฬโรคเปด ฉีดเขา กลามเนอื้ หนา อก เขม็ ท่ี4 ¤ÙÁ‹ ×Í¡ÒÃàÅÕé§໴š 䢋 «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ 37

โปรแกรมยาและวคั ซีนสําหรับเปด ไข อายุ ยา วิตามนิ วัคซนี วิธีให หมายเหตุ ผลผลิตไข ยาปฏชิ ีวนะ 3 วัน ละลายนา้ํ ปองกนั การติดเชื้อ กอ นไข ยาถา ยพยาธิ ละลายนา้ํ เฉพาะพน้ื ท่ที ่ีมีการ วัคซนี อหวิ าตส ัตวปก ฉีดเขากลา มเนอ้ื ระบาด โดยใหว คั ซนี หลัง จากวัคซีนกาฬโรคเปด อยา งนอ ย 2 สปั ดาห วคั ซีนกาฬโรคเปด ฉดี เขากลา มเนอื้ หนาอก ทุก 6 เดือน ระยะไข ฉีดเขากลามเน้อื เฉพาะพน้ื ทีท่ ม่ี ีการ วคั ซนี อหิวาหสัตวปก ระบาด โดยใหว คั ซีน หลงั จากวคั ซนี กาฬโรค เปด อยางนอย 2 สปั ดาห 38 ¤ÙÁ‹ ×Í¡ÒÃàÅÕé§໴š 䢋 «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ

¤Ù‹ÁÍ× ¡ÒÃàÅéÂÕ §à»š´ä¢‹ «Õ¾Õ «Ø»à»ÍÏ âä໴š ·ÕÊè Òí ¤ÑÞ โรคอหิวาตเปด สาเหตุ เกดิ จากเช้อื แบคทีเรีย Pasteurella multocida ในประเทศไทยพบ Serotype A 1 , 3 , 4 อาการ เปดจะซึม เบอื่ อาหาร กระหายนํา้ จดั มีไขสูง ถาคลาํ ดูท่คี อและเทาจะรอน มักจะ จบั กลุมกันอยูใกลบรเิ วณรางนา้ํ อจุ จาระมีสีขาวปนเขียวและมีลกั ษณะเปนยางเหนียว บางครงั้ เปด จะตายอยางกระทนั หนั หรอื ถาเปน เรอ้ื รงั จะทาํ ใหข อ เขา ขอ เทาอกั เสบบวม ทาํ ใหเคลอ่ื นไหวลาํ บาก ในเปดไขจะทาํ ใหไขลดลงได การรักษา การใชยาซัลฟา หรือยาปฏิชีวนะจะชวยลดความเสยี หายในฝงู เปดที่เร่มิ เปนระยะ แรกยาซลั ฟา (ยาซัลฟา , ซัลฟาเมอราซีน , ซัลฟาเมทธารีน) ยาปฏิชวี นะ (คลอเตตรา ซยั คลิน, ออกซีเตตราซัยคลนิ ) ผสมอาหาร 500 กรัม ตออาหาร 1 ตนั ) จะชวยลดความ รนุ แรงได การปองกัน ทําวัคซีนปองกันอหิวาตเปด โดยทําคร้ังแรกเมื่อเปดอายุ 2 เดือนและทําซ้ําทุก 3 เดือน โดย ฉดี เขากลามเนอ้ื อกตัวละ 1 ซี.ซ.ี ¤Á‹Ù Í× ¡ÒÃàÅÕé§໚´ä¢‹ «¾Õ Õ «Ø»à»ÍÏ 39

âä໚´·ÊèÕ Òí ¤ÑÞ โรคดั๊กเพลก ( กาฬโรคเปด ) สาเหตุ เกิดจากเชอื้ ไวรัส Herpes Virus อาการ เปดจะแสดงอาการซมึ ทองรวง เบอ่ื อาหาร ปกตก ไมคอยเคล่อื นไหว มนี า้ํ ตาไหล ออกมาคอ นขา งเหนยี ว เมอ่ื เปน มากจะมนี าํ้ มกู ไหลออกมาดว ย อจุ จาระสเี ขยี วปนเหลอื ง บางครงั้ มเี ลอื ดปน บรเิ วณรอบๆ ทวารจะแดงชาํ้ หายใจลาํ บาก อตั ราการตาย 70-100% การปองกัน โดยการทําวคั ซนี ปอ งกนั ดงั น้ี - ครงั้ แรก ทาํ เมอื่ เปดอายุ 1 เดอื น ทาํ ซา้ํ ทกุ ๆ 2 - 3 เดือน โดยฉดี เขากลามเนื้อ หนา อก ตวั ละ 1 ซ.ี ซ.ี - คร้ังท่ีสอง เมือ่ เปดอายุ 3 เดือน - ครั้งทส่ี าม เม่ือเปดอายุ 6 เดือน การรกั ษา ไมมียารกั ษาโรคนีท้ ไี่ ดผล คงมแี ตการปองกันเทาน้นั 40 ¤Á‹Ù ×Í¡ÒÃàÅÂÕé §à»š´ä¢‹ «Õ¾Õ «Ø»à»ÍÏ

¤‹ÙÁÍ× ¡ÒÃàÅÕé§໚´ä¢‹ «Õ¾Õ «»Ø à»ÍÏ âä໚´·èÕÊÒí ¤ÞÑ โรคตบั อักเสบติดตอ ของลกู เปด (Duck virus hepatitis) สาเหตุ เกดิ จากเช้ือไวรัส มีอัตราการตายสงู มักเกดิ กบั ลูกเปดอายุ 1 วนั จนถงึ 4 อาทิตย สวนลกู เปดอายุ 1 เดอื นมกั ไมเปนโรคเพราะมคี วามตานทาน อาการ ลูกเปดแสดงอาการโรคน้ีชนิดเฉียบพลัน คือ ไมเคล่ือนไหวช่ัวขณะแลวจะลมลง นอนตะแคง ชกั อกแอน คอหงาย เทาทัง้ สองแสดงทาพุยน้ําไปขางหลัง และตายภายใน 30 นาที ลกู เปดอายุ 1 วนั หากไดรับเชอ้ื จะแสดงอาการของโรครวดเร็วมากภายใน 26 ชว่ั โมงหลงั รับเชอื้ การปองกันโรค ใหทาํ วคั ซีนโดยใชแทงท่พี ังผดื เทาเปดจะคุมโรคไดภายใน 2 วนั หรอื อาจ ใชซีรมั ฉดี ปอ งกนั โรคระบาด โดยเกบ็ โลหติ จากเปด ทเี่ คยปว ยและหายจากโรคนแ้ี ลว นาํ มาแยก เอาซรี ัม ใชสาํ หรบั ฉีดปองกนั และรักษาโรคนไี้ ด หรือใชพันธุท่ตี านทานโรค ¤Ù‹ÁÍ× ¡ÒÃàÅÕé§໚´ä¢‹ «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ 41

âä໴š ·ÊÕè Òí ¤ÞÑ โรคนวิ ดั๊กซนิ โดรม (New duck syndrome) สาเหตุ เกิดจากเชอื้ แบคทเี รีย Riemerella(Pasteruella) anatipestiferสาเหตุโนมนําคือ การ เลีย้ งเปดหนาแนนเกนิ ไป การระบายอากาศในโรงเรอื นไมดี แอมโมเนียสงู คณุ ภาพลูก เปดไมดี การกกไมดี อาการ พบในลกู เปดอายุ 1 – 8 สัปดาห มอี าการทองรวง เยอ่ื ตาอักเสบ ไอจาม ยืนไม มัน่ คงหวั และ คอส่ันบดิ ชกั ตาย อตั ราการตาย 2 – 3% อาจสูงถึง 95% การปอ งกนั โรค • เขมงวดเรอื่ งการสขุ าภิบาล • การจัดหาลกู เปดจากแหลงท่เี ชอื่ ถือได • ฉดี วัคซีนเปดอายุ 1 – 2 สัปดาห (ในพน้ื ท่ที ี่การระบาด) การรักษา ใหยา แอมพิชิลลิน เพนนิซลิ ลนิ จี อีริโทรมัยซิน และ ไทโลซนี ในรปู ของการผสม นํ้าใหกนิ หรอื ฉดี สตั วท่แี สดงอาการปวยแลวมกั ไมตอบสนองตอการรักษาควรคดั ท้งิ 42 ¤Á‹Ù ×Í¡ÒÃàÅÂéÕ §à»´š 䢋 «¾Õ Õ «»Ø à»ÍÏ



บริษัท ซีพีเอฟ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) สำนักสงเสริมการตลาดและลูกคาสัมพนั ธ 128 ถนนเย็นจติ ร แขวงทงุ วดั ดอน เขตสาทร กทม. 10120 โทร. 02-680 4577, 02-680 4553 โทรสาร. 02-680 4600 www.cpffeed.com