แบบเรียนเร็วใหม่ ตอนปลาย

ทุกธรรมเนยี ม ประเพณี มขี นบ ต้องเคารพ ดำ�รง ให้คงขลงั สนับสนนุ เปน็ คุณ อยู่ยนื ยัง ที่ล้าหลงั โลกอยู่ รู้ดัดแปลง เชน่ น้เี รา เหลา่ ราษฎร์ ชนชาติรว่ ม เปน็ ส่วนรวม รับสุข ทว่ั ทกุ แหง่ สยามจะ ประเสริฐ เลิศแสดง ช่ือเสยี งแจง้ ประจักษจ์ บ พภิ พเอย Plai 15-1-58.indd 1

แบบเรียนเร็วใหม่ เลม่ ๑ ตอนปลาย ชน้ั ประถมศกึ ษาปที  ่ี ๓ สำ�นักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐาน 1/27/15 1:05 PM

แบบเรยี นเรว็ ใหม่ เลม่ ๑ ตอนปลาย ลขิ สทิ ธิข์ องสำ�นักงานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน ส�ำ นกั วชิ าการและมาตรฐานการศึกษา สถาบนั ภาษาไทย กระทรวงศกึ ษาธิการ ถนนราชด�ำ เนินนอก เขตดุสติ กรุงเทพมหานคร ๑๐๓๐๐ จดั พมิ พ์โดย สำ�นักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สถาบนั ภาษาไทย พมิ พค์ รง้ั ท่ี ๑ แจกนกั เรยี น สงั กดั ส�ำ นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๗ จ�ำ นวน ๖๐๐,๐๐๐ เลม่ ISBN 978-616-372-120-4 พิมพ์ท่ี บริษัทอมรนิ ทร์พรน้ิ ติง้ แอนด์พับลชิ ชิ่ง จ�ำ กดั (มหาชน) ๓๗๖ ถนนชัยพฤกษ์ แขวงตลง่ิ ชนั เขตตลง่ิ ชนั กรงุ เทพมหานคร ๑๐๑๗๐ โทรศัพท์ ๐-๒๔๒๒-๙๐๐๐, ๐-๒๘๘๒-๑๐๑๐ โทรสาร ๐-๒๔๓๓-๒๗๔๒, ๐-๒๔๓๔-๑๓๘๕ Plai 15-1-58.indd 2

1/27/15 1:05 PM

แบบเรยี นเรว็ ใหม ่ เล่ม ๑  ตอนปลาย ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ หลวงดรุณกจิ วิทรู เรียบเรียง สำ� นักงานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พนื้ ฐาน กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 00 �������� P.(1)-(12).indd 1 1/22/15 2:18 PM

ประกาศสำ� นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพนื้ ฐาน เรือ่ ง อนุญาตให้ใช้สือ่ การเรียนรู้ในสถานศกึ ษา .............................. ด้วยส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ได้น�ำหนังสือ แบบเรียนเร็วใหม่ เล่ม ๑ ตอนปลาย มาปรับปรุงเป็นหนังสือส่งเสริม การอ่าน เพื่อใช้ประกอบการจัดการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ ภาษาไทย ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๓ ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ จงึ อนญุ าตใหใ้ ชห้ นังสอื ในสถานศึกษาได้ ประกาศ ณ วันที่ ๑๖ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๗ (นายกมล รอดคล้าย) เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน 00 �������� P.(1)-(12).indd 2 1/22/15 2:18 PM

ค�ำน�ำ สำ� นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน จดั พมิ พห์ นงั สอื แบบเรยี นเรว็ ใหม่ เล่ม ๑ ตอนต้น ตอนกลาง และตอนปลาย แจกให้แก่นักเรียนระดับประถมศึกษา โดยมีวตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ ใชเ้ ปน็ สอื่ สง่ เสรมิ การจดั การเรยี นการสอนของกลมุ่ สาระการเรยี นรู้ ภาษาไทย สำ� หรบั แกป้ ญั หาการอา่ นไมอ่ อกเขยี นไมไ่ ดข้ องนกั เรยี นปจั จบุ นั หนังสือแบบเรียนเร็วใหม่ เล่ม ๑​ ตอนปลาย น้ี จัดพิมพ์ขึ้นตามต้นฉบับ เมอ่ื พ.ศ. ๒๔๗๙ ซึง่ หลวงดรณุ กิจวทิ รู แตง่ ข้ึนตอ่ จากแบบเรียนเรว็ ใหม่ เล่ม ๑ ตอนตน้ และตอนกลาง มีเนื้อหาเริ่มตั้งแต่บทท่ี ๒๕ - ๓๖ แต่ได้ตัดบทท่ี ๓๕ และ ๓๖ ออก เนือ่ งจากบทท่ี ๓๕ น�ำเสนอสระทใ่ี ช้ในสมยั โบราณ และบทท่ี ๓๖ เรอื่ งค�ำกลอน ว่าด้วย ระเบียบการเขียนหนังสือไทย ด้วยพิจารณาเห็นว่ายากเกินไปส�ำหรับใช้ฝึกทักษะ การอ่านการเขียนสำ� หรบั นกั เรยี นระดบั ประถมศกึ ษา หนงั สอื แบบเรยี นเรว็ ใหม่ เลม่ ๑ ปัจจุบันยังได้รับการยกย่องจากผู้ที่เคยเรียน และผู้ท่ีได้อ่านว่าเป็นหนังสือที่แสดงถึง ภูมิปัญญาการสอนอ่านแบบไทย ช่วยให้นักเรียนสามารถอ่านหนังสือไทยได้เป็นอย่างดี โดยเลม่ ตอนปลายมเี นอื้ หาเกยี่ วกบั คำ� ทม่ี ตี วั สะกดตรงมาตรา ไมต่ รงมาตรา เครอ่ื งหมาย ไม้ทณั ฑฆาต สระลดรูป ตวั ฤ  และทบทวนอกั ษรควบกล้ำ� ตามลำ� ดับ การนำ� เสนอ บทอ่านที่ส่งเสริมการเรียนรู้ลักษณะการใช้ภาษาไทยอย่างถูกต้องและสละสลวย มีตัวละครด�ำเนินเรื่องช่วยให้นักเรียนอ่านอย่างเพลิดเพลิน เป็นการส่งเสริมนิสัยรัก การอา่ นอกี ทางหนง่ึ นอกจากน้ี ยงั ปลกู ฝงั ใหน้ กั เรยี นรจู้ กั หนา้ ที่ มคี วามรบั ผดิ ชอบตอ่ ตนเอง ครอบครวั และสงั คม รวมไปถึงมีความรกั ในประเทศชาตดิ ้วย ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐานพิจารณาเห็นว่า การส่งเสริม ให้มีการใช้สื่อการเรียนรู้ที่หลากหลายจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาการเรียนการสอน ภาษาไทย จงึ ไดน้ ำ� หนังสือแบบเรยี นเร็วใหม่ เลม่ ๑​ ตอนปลาย มาจดั พิมพ์ข้ึนใหม่ เป็นหนังสือส่งเสริมการอ่านของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีท่ี ๓ โดยปรับเปลี่ยน รปู แบบการใชภ้ าษาบางแหง่ และปรบั ปรงุ ภาพประกอบใหส้ อดคลอ้ งกบั ปจั จบุ นั ในการน้ี หวงั เป็นอยา่ งยิง่ ว่าหนงั สือแบบเรยี นเร็วใหม่ เล่ม ๑ ตอนปลาย นี้ จะชว่ ยให้นักเรียน สามารถอ่านภาษาไทยได้อย่างคล่องแคล่วแตกฉาน รวมทั้งช่วยปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมของคนไทยท่ีพึงมีในปัจจุบัน อันจะเป็นบันไดให้นักเรียน กา้ วไปสศู่ กั ยภาพในการเรยี นรดู้ า้ นอนื่ ๆ เพอ่ื เปน็ ก�ำลงั ทเ่ี ขม้ แขง็ ในการพฒั นาประเทศชาติ ตอ่ ไป (นายกมล รอดคลา้ ย) เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน ๑๖ กนั ยายน ๒๕๕๗ 00 �������� P.(1)-(12).indd 3 1/22/15 2:18 PM

เพลงชาติ ขุนวจิ ติ รมาตรา กบั นายฉันท์ ข�ำวไิ ล ผูแ้ ต่ง ๑. แผ่นดินสยามนามประเทืองว่าเมอื งทอง ไทยเข้าครองต้งั ประเทศเขตแดนสงา่ สบื เผ่าไทยดกึ ด�ำบรรพโ์ บราณลงมา รว่ มรกั ษาสามคั คที วีไทย บางสมัยศตั รจู โู่ จมตี ไทยพลชี ีพร่วมรวมรุกไล่ เขา้ ลุยเลือดหมายมงุ่ ผดุงไผท สยามสมัยบุราณรอดตลอดมา ๒. อนั ดินสยามคอื ว่าเน้อื ของเชอ้ื ไทย น้ำ� รินไหลคือว่าเลอื ดของเชือ้ ขา้ เอกราชคอื เจดยี ์ท่เี ราบูชา เราจะสามัคครี ่วมมใี จ รกั ษาชาติประเทศเอกราชจงดี ใครย่�ำยเี ราจะไมล่ ะให้ เอาเลอื ดล้างใหส้ น้ิ แผ่นดินของไทย สถาปนาสยามให้เทิดไทย ชโย 00 �������� P.(1)-(12).indd 4 1/22/15 2:18 PM

๓. เหลา่ เราทั้งหลายขอน้อมกายถวายชีวติ รักษาสทิ ธ์ิอิสระ ณ แดนสยาม ท่ีพ่อแม่สยู้ อมมว้ ยดว้ ยพยายาม ปราบเส้ยี นหนามใหพ้ ินาศสบื ชาตมิ า แมถ้ ึงไทยไทยดอ้ ยจนยอ่ ยยับ ยังกกู้ ลับคงคืนไดช้ ื่นหนา้ ควรแกน่ ามงามสุดอยุธยา นัน้ มใิ ช่ว่าจะขดั สนหมดคนดี ๔. เหล่าเราท้ังหลายเลือดและเน้อื เช้อื ชาติไทย มิให้ใครเขา้ เหยยี บย่�ำขยำ� ขย้ี ประคับประคองปอ้ งสิทธอิ์ ิสรเสรี เมื่อภยั มชี ่วยกนั จนวนั ตาย จะสิ้นชีพไวช้ ่อื ให้ลือล่ัน วา่ ไทยมนั่ รักชาติไมข่ าดสาย มไี มตรีดียงิ่ ทงั้ หญงิ ทง้ั ชาย สยามมวิ ายผมู้ ุง่ หมายเชดิ ชัย ชโย. 00 �������� P.(1)-(12).indd 5 1/22/15 2:18 PM

บัญชเี ร่ือง หนา้ วิธสี อนท่ัวๆ ไป ก..................................................................................................................................................................................... บทท่ี ๒๕ ตวั สะกดอื่นๆ ทอ่ี า่ นออกเสียงเหมือน น ก ด บ สะกด ๑..................... แบบฝกึ หัด ๑........................................................................................................................................................... เร่อื ง กฬี า ๖ .............................................................................................................................................................. เพลง ๑ ๓......................................................................................................................................................................... บทที่ ๒๖ คำ� ท่ีมีเคร่ืองหมาย ์ (ไม้ทัณฑฆาต) ไมต่ ้องอ่านออกเสียง..... ๑๔ แบบฝึกหัด ๑ ๔....................................................................................................................................................... เรือ่ ง เทย่ี วในทต่ี ่างๆ ทางทะเล ๑๖.......................................................................................... เร่อื ง เทยี่ วในทีต่ า่ งๆ ทางบก ๒๐............................................................................................... เพลง ๒๕........................................................................................................................................................................ บทท่ี ๒๗ ตวั สะกดทม่ี ตี วั ควบหรอื ตวั สะกดทม่ี สี ระ ิ ุ ถา้ เปน็ คำ� เดยี วโดดๆ ถงึ ไมม่ เี คร่อื งหมาย ์ ก็ไม่ต้องอา่ นออกเสยี ง.................................... ๒๖ แบบฝึกหดั ๒๖...................................................................................................................................................... ตัว ร ล ห ที่ควบอยู่หนา้ ตัวสะกด ไม่ตอ้ งอ่านออกเสียง.............๒๗ แบบฝกึ หดั ๒ ๗...................................................................................................................................................... เรอื่ ง เร่มิ อบรมตนในขณะทีย่ ังเยาว์ ๒๘............................................................................ เพลง ๓๐....................................................................................................................................................................... 00 �������� P.(1)-(12).indd 6 1/22/15 2:18 PM

บทท่ี ๒๘ ตัวสะกดทีใ่ ช้ท้ังสะกดและออกเสียงดว้ ย................................................................ ๓๑ แบบฝกึ หดั ๓๑...................................................................................................................................................... เรอื่ ง เร่ิมอบรมตนในขณะที่ยังเยาว์ (ตอ่ ) ๓๒.......................................................... เพลง ๓๖........................................................................................................................................................................ บทท่ี ๒๙ ค�ำเรียงบางคำ� ทอ่ี า่ นออกเสยี งเหมอื นอกั ษรน�ำ........................................... ๓๗ แบบฝกึ หดั ๓๗..................................................................................................................................................... เรอื่ ง ว่ายน้ำ� ๓๘................................................................................................................................................. เพลง ๔๓....................................................................................................................................................................... บทที่ ๓๐ สระ –อ ลดรูป ตวั ร สะกด อ่านออกเสยี งเปน็ ออน ๔๔..................... แบบฝกึ หัด ๔๔ ..................................................................................................................................................... รร (ร หัน) อา่ นออกเสยี งเปน็ อัน ฯลฯ ๔๕............................................................. แบบฝกึ หดั ๔๕..................................................................................................................................................... เรอื่ ง งานร่ืนเริงวันขนึ้ ปีใหม่ ๔๖................................................................................................... เพลง ๔๘........................................................................................................................................................................ บทที่ ๓๑ สระ –อ ลดรปู ทมี่ ีตัว ร ซึ่งไม่ใช่ตวั สะกดอยู่ขา้ งหลงั อา่ นออกเสยี งเปน็ สระ –อ ๔๙............................................................................................. แบบฝึกหัด ๔ ๙....................................................................................................................................................... เรื่อง เลน่ ว่าว ๕ ๐............................................................................................................................................... เพลง ๕๓......................................................................................................................................................................... 00 �������� P.(1)-(12).indd 7 1/22/15 2:18 PM

บทท่ี ๓๒ ไ—ย (ไม้มลายมตี ัว ย) อา่ นออกเสียงเหมือน ไอ ๕๔..................................... แบบฝกึ หดั ๕๕..................................................................................................................................................... ตัว ฤ ฤๅ ๕๖.......................................................................................................................................................... แบบฝกึ หัด ๕๗...................................................................................................................................................... เรื่อง ธงชาติของเรา ๕๘........................................................................................................................... เพลง ๖๖........................................................................................................................................................................ บทที่ ๓๓ เครื่องหมายต่างๆ ทใ่ี ชแ้ ทนตวั หนงั สือ ๖ ๗.................................................................... แบบฝึกหัด ๖๙..................................................................................................................................................... เรื่อง จงบชู ารัฐธรรมนญู ของเรา ๖๙....................................................................................... เพลง ๗๓........................................................................................................................................................................ เร่ือง จงบชู ารฐั ธรรมนูญของเรา (ตอ่ ) ๗๓...................................................................... เพลง ๗๕........................................................................................................................................................................ บทท่ี ๓๔ ค�ำเทียบ ร กบั ล ๗๖................................................................................................................................. ค�ำเทยี บ ฟ กบั คว ๗ ๗............................................................................................................................ ค�ำเทียบ ฝ กับ ขว ๗๘.............................................................................................................................. เร่อื ง เท่ยี วงานประกวดสินค้า ๗ ๘.............................................................................................. เพลง ๘๑......................................................................................................................................................................... ประวัตผิ ้เู รยี บเรียง 00 �������� P.(1)-(12).indd 8 1/22/15 2:18 PM

ก วิธีสอนทว่ั ๆ ไป วิธีสอนในแบบเรียนเรว็ ใหม่ เลม่ ๑ ตอนปลาย น้ี ถา้ บทใดมีลักษณะ วธิ ีสอนท�ำนองเดียวกับวธิ สี อนท่ีกลา่ วไวใ้ นแบบเรยี นเร็วใหม่ เล่ม ๑ ตอนตน้ หรอื ตอนกลาง แล้ว ก็ใหน้ ำ� วธิ ีสอนเหลา่ นั้นมาเป็นหลักวิธสี อนของแบบเรียน เร็วใหม่ ตอนปลาย นี้ด้วย ในท่ีน้ีจะกล่าวแต่เฉพาะวิธีสอนทั่วๆ ไป ซึ่งมี ลกั ษณะกฎเกณฑ์เพมิ่ เตมิ ขน้ึ ใหมต่ ามบทเรียนน้ันๆ นอกจากทกี่ ลา่ วมาแลว้ ในตอนต้นและตอนกลาง เพราะฉะน้ันก่อนครูจะท�ำการสอนควรเรียนรู้ และท�ำความเข้าใจวิธีสอนตามความมุ่งหมายของแบบเรียนเร็วใหม่ เล่ม ๑ ตอนปลาย นีใ้ ห้ดีเสยี ก่อน คือ ๑. มาตราตวั สะกด ตอ้ งใหเ้ ดก็ สงั เกตและจดจำ� มาตราตวั สะกดไวใ้ ห้ แมน่ ยำ� วา่ มกี มี่ าตรา คอื มาตราอะไรบา้ ง และมาตราใดมตี วั สะกดกต่ี วั คอื อะไรบา้ ง สว่ นมาตราทมี่ ตี วั สะกดหลายตวั ควรใหเ้ รยี นรคู้ ำ� งา่ ยๆ ทเ่ี หมาะแกว่ ัยและชน้ั ๒. ค�ำที่มีตัว ร ล หรือ ห ควบอยู่หน้าตัวสะกด ไม่ต้องอ่าน ออกเสยี ง ร ล หรอื ห เลย ออกเสยี งแตเ่ ฉพาะตวั หลงั เปน็ ตวั สะกดตวั เดยี วเทา่ นน้ั เชน่ สามารถ (สามาด) มารค (มาก) ปาลม์ (ปาม) ฟลิ ม์ (ฟมิ ) พรหม (พรม) เกียรติ (เกียด) ปรารถนา (ปราดถะหนา) ฯลฯ ควรให้เดก็ สงั เกตและจดจ�ำ ค�ำยกเว้นเหล่านไี้ วใ้ ห้เปน็ หมวดเปน็ หมู่ ๓. ค�ำเรียงบางค�ำออกเสียงเหมือนอักษรน�ำ ค�ำเรียงบางค�ำ เปน็ คำ� ยกเวน้ ตอ้ งอา่ นออกเสยี งเหมอื นอกั ษรนำ� เชน่ สริ ิ (สหิ ร)ิ ดลิ ก (ดหิ ลก) ประโยค (ประโหยก) ประวัติ (ประหวดั ) ยุโรป (ยุโหรบ) บุรษุ (บุหรุด) ฯลฯ ค�ำเหล่านี้เป็นค�ำเรียง ไม่ใช่อักษรน�ำ เพราะพยางค์ต้นมีรูปสระท�ำนอง เดียวกันกับค�ำเรียง แต่อ่านออกเสียงเหมือนอักษรน�ำ ควรให้เด็กสังเกตและ จดจำ� คำ� ยกเวน้ เหลา่ นไี้ วใ้ ห้เป็นหมวดเป็นหมู่ 00 �������� P.(1)-(12).indd 9 1/22/15 2:18 PM

๔. ค�ำเรียงที่แผลงมาจากอักษรควบ มักออกเสียงเหมือนกันกับ อกั ษรนำ� เชน่ ตำ� รวจ (ตำ� หรวด) สำ� เรจ็ (สำ� เหรด็ ) ดำ� ริ (ดำ� หร)ิ ฯลฯ คำ� เหลา่ น้ี เป็นค�ำเรียง ไม่ใช่อักษรน�ำ เพราะพยางค์ต้นมีรูปสระท�ำนองเดียวกับค�ำเรียง แต่อ่านออกเสียงเหมือนอักษรน�ำ ให้เด็กสังเกตและจดจ�ำค�ำยกเว้นเหล่าน้ี ไวใ้ หเ้ ปน็ หมวดเปน็ หมู่ ๕. ไมท้ ณั ฑฆาต พยญั ชนะท่ีอยูข่ ้างหลงั ตวั สะกดท่ไี ม่ใชอ่ ักษรควบ หรือไม่มีค�ำเชื่อมข้างหลัง ต้องมีเครื่องหมายไม้ทัณฑฆาต เช่น วันเสาร์ (วนั เสา) เจดยี ์ (เจด)ี อาทติ ย์ (อาทดิ ) พระจนั ทร์ (พระจนั ) กษตั รยิ ์ (กะสดั ) เถาวลั ย์ (เถาวนั ) สภาราษฎร์ (สะพาราด) ฯลฯ แตถ่ า้ พยญั ชนะทอี่ ยขู่ า้ งหลงั ตัวสะกดที่เป็นอักษรควบหรือมีสระ ิ หรือ ุ ไม่ต้องมีเครื่องหมาย ไมท้ ณั ฑฆาต เพราะเปน็ ตวั สะกด เชน่ บตุ ร (บดุ ) สมทุ ร (สะหมดุ ) ชาติ (ชาด) ภาคภมู ิ (พากพูม) เหตุ (เหด) ธาตุ (ทาด) ชว่ งโชติ (ช่วงโชด) ฯลฯ ใหเ้ ด็ก สงั เกตและจดจำ� คำ� ยกเวน้ เหลา่ นีไ้ วใ้ ห้เปน็ หมวดเปน็ หมู่ ๖. ตวั สะกดทไ่ี มต่ อ้ งอา่ นออกเสยี ง อะ ตวั สะกดทอ่ี ยใู่ นพยญั ชนะ วรรค คอื ตวั สะกดท่ีอยใู่ นวรรค ก, วรรค จ, วรรค ฎ, วรรค ด หรือ วรรค ป ตวั สะกดนนั้ ๆ ไมต่ อ้ งอา่ นออกเสยี ง อะ เชน่ อาชญา (อาดยา) สปั ดาห์ (สบั ดา) บุคคล (บุกคน) สัตบรุ ุษ (สดั บหุ รดุ ) ฯลฯ ๗. ตวั สะกดทใี่ ชท้ ง้ั สะกดและออกเสยี งดว้ ย เชน่ ตกุ๊ ตา (ตกุ๊ กะตา) ตก๊ั แตน (ตก๊ั กะแตน) จกั จนั่ (จกั กะจนั่ ) ชกั เยอ่ (ชกั กะเยอ่ ) มาตรา (มาดตรา) อตั คัด (อดั ตะคัด) วิทยา (วิดทะยา) ฯลฯ คำ� ภาษาเดมิ ทเี่ ปน็ ค�ำเรียงพยางค์ (ออกเสยี งเป็นสระ อะ) แลว้ ไทย เอามาใชเ้ ป็นตัวสะกด แตเ่ มอ่ื มีคำ� มาเชอ่ื มตอ่ ท้าย (เขา้ สมาส) แล้ว ตอ้ งอ่าน ออกเสียงตวั สะกดเหมือนมเี สียง อะ (ประวสิ รรชนีย)์ เช่น ธงมหาราช (ธงมะหาราด) ราชสหี ์ (ราดชะสี) สุขศกึ ษา (สกุ ขะสึกสา) นามสกลุ (นามสะกุน) กลุ บตุ ร (กุนละบุด) พญานาค (พะยานาก) 00 �������� P.(1)-(12).indd 10 1/22/15 2:18 PM

นาคราช (นากคะราด) ผลไม้ (ผนละไม้) ใหเ้ ด็กสงั เกตและจดจำ� คำ� ยกเว้นเหลา่ นไี้ ว้ใหเ้ ปน็ หมวดเป็นหมู่ ๘. ตัวสะกดควบหรือมีสระ ถ้าเป็นค�ำเดียวโดดๆ ไม่ต้องอ่าน ออกเสียงตัวสะกดควบหรือสระ เช่น จักร (จัก) ภูมิ (พูม) บุตร (บุด) ฯลฯ ถ้ามีค�ำเช่ือมต่อท้าย (เข้าสมาส) ต้องออกเสียงตัวสะกดควบหรือสระด้วย เช่น จักรยาน (จกั กระยาน) ภมู ศิ าสตร์ (พูมิสาด) บตุ รทาน (บดุ ตระทาน) ฯลฯ ๙. สระ –อ ลดรูป ถ้า ร อย่แู ต่ล�ำพงั ตัวเดียวโดดๆ อา่ นออกเสียง เป็น “ออน” เช่น ละคร (ละคอน) บิดร (บิดอน) พร (พอน) อุทาหรณ์ (อทุ าหอน) ราษฎร (ราดสะดอน) ฯลฯ แตถ่ า้ มคี ำ� อนื่ เชอื่ มตอ่ ทา้ ยอกี อา่ น ออกเสยี งเปน็ “ออ” เชน่ จระเข้ (จอระเข)้ มรสมุ (มอระสมุ ) สรเลข (สอระเลก) หรดี (หอระดี) ตัว บ ท่ีไม่มีรูปสระก็อ่านออกเสียง “ออ” เหมือนกัน เช่น บดี (บอด)ี บรม (บอรม) ฯลฯ ใหเ้ ดก็ สงั เกตและจดจำ� คำ� ยกเวน้ เหลา่ นไ้ี วใ้ ห้ เป็นหมวดเปน็ หมู่ ๑๐. เคร่ืองหมายต่างๆ ที่ใช้แทนตัวหนังสือ อักษรย่อและค�ำย่อ เวลาอ่านต้องอ่านให้เต็มค�ำ อักษรย่อ เช่น น. [นาฬิกา (นาลิกา)] พ.ศ. [พุทธศักราช (พุดทะสักกะหราด)] สต. [สตางค์ (สะตาง)] ค�ำย่อ เช่น กรุงเทพฯ [กรุงเทพมหานคร (กรงุ เทบมะหานะคอน)] ฯลฯ ๑๑. ค�ำเทียบ ร ล ฟ คว ฝ ขว ครูต้องออกเสียงให้เด็กฟัง พร้อมกับค�ำอธิบายเสียก่อน แล้วจึงพยายามกวดขันให้เด็กอ่านค�ำเทียบ ให้ชัดเจนถูกต้องจริงๆ และควรให้เด็กท่องกลอนค�ำเทียบส�ำหรับจดจ�ำ ให้คล่องปาก จะได้อา่ นถูกตอ้ งไม่ผิดพลาดต่อไป ร เสียงเกิดแต่ปุ่มเหงือก ท�ำให้ลิ้นรัว โดยกระดิกปลายล้ินที่ปุ่ม เหงือก แต่ ล เสียงเกดิ แต่ฟนั ทำ� ใหป้ ลายล้นิ แผก่ ดไวท้ ีเ่ พดาน แลว้ กระแทก ลงมาขา้ งลา่ งพรอ้ มกบั ออกเสยี ง ล แลว้ ใหเ้ ดก็ อา่ นคำ� เทยี บ ร ล เปรยี บเทยี บ กันทีละคู่ 00 �������� P.(1)-(12).indd 11 1/22/15 2:18 PM

ฟ เสียงเกิดแต่ริมฝีปากให้ลมผ่านฟัน แต่ คว เสียงเกิดแต่ ลำ� คอโดยเมม้ รมิ ฝปี ากเขา้ ขา้ งใน แลว้ ใหเ้ ดก็ อา่ นคำ� เทยี บ ฟ​ คว เปรยี บเทยี บ ทลี ะคู่ ฝ เสียงเกิดแต่ริมฝีปากให้ลมผ่านฟัน แต่ ขว เสียงเกิดแต่ ลำ� คอโดยเมม้ รมิ ฝปี ากเขา้ ขา้ งใน แลว้ ใหเ้ ดก็ อา่ นคำ� เทยี บ ฝ ขว เปรยี บเทยี บกนั ทลี ะคู่ ๑๒. ฤ ฤๅ เปน็ สระทป่ี ระสมกบั ตวั ร มที ใี่ ชแ้ ตเ่ ฉพาะคำ� ทเี่ นอื่ งมาจาก ค�ำภาษาสนั สกฤตเท่าน้นั ฤ อา่ นออกเสยี งต่างกนั เป็น ๓ อยา่ ง คือ (๑) ฤ อา่ นเปน็ เสยี ง “เรอ” มที ใ่ี ชอ้ ยแู่ ตเ่ ฉพาะค�ำวา่ ฤกษ์ (เรกิ ) ค�ำเดียวเทา่ นน้ั (๒) ฤ ถ้าอยูแ่ ต่ล�ำพัง หรอื อยู่ขา้ งหลงั ตัว ค น พ ม ห อา่ นเปน็ เสียง รึ เช่น ฤดู (รึดู) ฤษี (รึสี) คฤหัสถ์ (คะรึหัด) นฤคหิต (นะรึคะหิด) พฤษภาคม (พรดึ สะพาคม) พฤศจิกายน (พรึดสะจิกายน) หฤทยั (หะรึไท) ฯลฯ (๓) ฤ ถ้าอยู่ขา้ งหลงั ตวั ก ป ต ท ศ​ ส หรอื ตัว ท ษ สะกด อ่านเป็นเสียง ริ เช่น อังกฤษ (อังกริด) กฤษณา (กริดสะหนา) ปฤจฉา (ปรดิ ฉา) ปฤษฎางค์ (ปรดิ สะดาง) ตฤณ (ตรนิ ) ทฤษฎี (ทรดิ สะด)ี ศฤงคาร (สะหรงิ คาน) สฤษฎิ์ (สะหรดิ ) ฤทธ์ิ (รดิ ) ดำ� ฤษณา (ด�ำรดิ สะหนา) ฯลฯ ฤๅ อ่านออกเสยี งเป็น รือ อย่างเดยี ว เช่น ฤๅทัย (รอื ไท)   ฤๅดี (รอื ดี) ฯลฯ ๑๓. บทเรียนควรมีความยากง่ายให้พอเหมาะแก่วัยและช้ัน ทุกๆ บทเรยี นครตู อ้ งเลอื กสอนแตค่ �ำง่ายๆ ท่ีควรรู้ ให้พอเหมาะแก่วัยและชัน้ ไม่ควรใหย้ ากเกินก�ำลังความคดิ ของเด็ก ๑๔. วธิ สี อนอน่ื ๆ ครูควรพยายามสังเกตและค้นคว้าหาหลักเกณฑ์ วิธีสอนท่ีดี เพ่ือให้เด็กเข้าใจได้ง่ายและรวดเร็ว สามารถสังเกตและจดจ�ำได้ อยา่ งแมน่ ย�ำ ผา่ นวิธีการเรียนร้ทู ี่สนกุ สนานเพลิดเพลนิ 00 �������� P.(1)-(12).indd 12 1/22/15 2:18 PM

1 บทที่ ๒๕ อธบิ ายตวั สะกดทอี่ า่ นออกเสยี งเหมอื นมาตรา  น  ก  ด  บ  สะกด ญ  ณ  ​ร  ล    สะกด  อ่านออกเสียงเหมือน  น  สะกด  เชน่ กญุ แจ อ่านวา่ กุนแจ นามสกลุ อา่ นว่า นามสะกุน ขอบคณุ อ่านวา่ ขอบคนุ ปลาวาฬ อา่ นวา่ ปลาวาน ทหาร อ่านว่า ทะหาน ทหาร ปลาวาฬ แบบฝกึ หัด คนโบราณ  รปู้ ระมาณ  การกศุ ล เจริญมงคล  ณ  ต�ำบล  ต้นตาลหมู่ โครงปลาวาฬ  ที่หนา้ ศาล  เชิญท่านด ู ควรเรยี นร ู้ เปน็ สำ� คญั   เกดิ ปญั ญา เปน็ คนควร  กตญั ญ ู รคู้ ณุ ทา่ น เปน็ ทหาร  ตอ้ งหาญ  เชย่ี วชาญกลา้ จงึ เปน็ คุณ  เป็นมงคล  เปน็ ผลมา เปน็ บญุ พา  ใหเ้ จรญิ   เนนิ่ นานเอย ข  ค  ฆ  สะกด  อ่านออกเสียงเหมือน  ก  สะกด  เช่น สุนัข อ่านว่า สนุ ัก พญานาค อา่ นว่า พะยานาก เมฆ อา่ นว่า เมก 01 �������� P.1-36.indd 1 1/22/15 3:00 PM

2 แหน่ าค พญานาค สนุ ขั ไน แบบฝึกหัด แห่นาค  ภาค  หนา้ มขุ หายโรค  สุข  สามัคคี ทำ� เลข  เมฆ  โชคดี พญานาค  สุนัขไน จ  ช  ฎ  ฏ  ฐ  ฑ  ฒ  ต  ถ  ท  ธ  ศ  ษ  ส  สะกด  อ่านออกเสยี งเหมอื น  ด  สะกด  เช่น เว็จ อา่ นวา่ เว็ด รถไฟ อ่านวา่ รดไฟ กริช อ่านว่า กรดิ เงินบาท อา่ นวา่ เงนิ บาด กฎหมาย อ่านว่า กดหมาย วนั พธุ อา่ นว่า วนั พดุ ปรากฏ อ่านวา่ ปรากด อากาศ อ่านวา่ อากาด อฐิ อ่านว่า อดิ กระดาษ อา่ นว่า กระดาด ครฑุ อ่านว่า ครุด สวัสด ี อา่ นว่า สะหวดั ดี สังเกต อ่านว่า สังเกด 01 �������� P.1-36.indd 2 1/22/15 3:00 PM

3 ครฑุ อูฐ แบบฝึกหดั เดอื นเมษ  เม่ือวันตรุษ ยกตราครฑุ   หน้าห้างเสรจ็ ตรวจงาน  ผา่ นทางเว็จ ถกู เศษอิฐ  เหมอื นกรชิ ตำ� เหน็ อฐู   มีชวี ติ กเ็ พ่งพิศ  พนิ ิจจ�ำ ทอ่ งบท  กฎหมาย  ค�ำ– ภาษติ เลศิ   ประเสริฐเหลือ อากาศ  อาจแผกผิด ไปทั่วทิศ  ประเทศเหนอื นงั่ ไป  ในรถเรือ เราสงั เกต  ปรากฏชัด สวัสดี  มีเมตตา กันทัว่ หน้า  ประชารัฐ กลวั อาชญา  อยา่ ริหดั พูดเทจ็ เลย  จะเคยตัว ป  พ  ฟ  ภ  อา่ นออกเสยี งเหมอื น  บ  สะกด  เช่น ธูป อ่านว่า ทบู ลาภ อ่านว่า ลาบ เคารพ อา่ นว่า เคารบ ออฟฟิศ อ่านว่า ออบฟดิ 01 �������� P.1-36.indd 3 1/22/15 3:00 PM

4 แบบฝึกหดั จดุ ประทีป  ธปู เทยี นครบ เคารพศพ  โดยสภุ าพ ไปทัพ  ไดร้ ับลาภ อยา่ ทำ� บาป  ทราบไวเ้ อย ข้อควรจ�ำ  มาตราตัวสะกดมี  ๘  มาตรา  คือ  มาตราคำ� เปน็   ๕  มาตรา ธูป แม่ กง มีตวั สะกด ๑ ตัว คือ ง แม่ กน มตี วั สะกด ๖ ตัว คือ ญ  ณ  น  ร  ล  ฬ แม ่ กม มตี วั สะกด ๑ ตวั คอื ม แม่ เกย มตี ัวสะกด ๑ ตวั คือ ย แม ่ เกอว มีตวั สะกด ๑ ตวั คอื ว มาตราคำ� ตาย  ๓  มาตรา  แม่ กก มีตัวสะกด ๔ ตวั คอื ก  ข  ค  ฆ แม่ กด มตี วั สะกด ๑๕ ตวั คือ จ  ช  ฎ  ฏ  ฐ  ฑ  ฒ ด  ต  ถ  ท  ธ  ศ  ษ  ส แม่ กบ มตี วั สะกด ๕ ตวั คือ บ  ป  พ  ฟ  ภ 01 �������� P.1-36.indd 4 1/22/15 3:00 PM

5 รถถงั รถเกราะ ปืนกล แบบฝกึ หดั ณ วันพุธ  คราวตรุษ  จงเจริญ รว่ มสามคั ค ี ดเี ทอญ  เชญิ ทา่ น คนสุภาพ  พนิ จิ   กจิ การงาน อาจบนั ดาล  ผลส่ง  เปน็ มงคล แตก่ าลนาน  คนโบราณ  ทา่ นปรารภ มโหรสพ  อุโบสถ  กจิ กุศล พระบิณฑบาต  ท�ำบญุ   ทุกตำ� บล บ�ำเพ็ญตน  เปน็ ผล  สขุ สบาย เลือดทหาร  กล้าหาญ  ชาญองอาจ โชคโอกาส  เกดิ ผล  เพยี รขวนขวาย เป็นนักรบ  ปรารภเรยี น  เพยี รจนตาย ชีวติ กาย  ก็อทุ ิศ  เพ่ือกจิ รบ นิทานใหม่  ใชบ่ ุราณ  ชายภารโรง ชอ่ื บญุ โปร่ง  นามสกลุ   บญุ ขนบ นิสยั เธอ  ท้ังมวล  สมควรคบ เคยประสบ  อตุ สาหะ  พอประมาณ ในปจั จุบัน  ใช้ปญั ญา  ทางพาณชิ ย์ เลี้ยงชีวติ   สวสั ดี  มหี ลกั ฐาน ทำ� กระดาษ  ทำ� อฐิ   เปน็ กจิ การ ค้าน�้ำตาล  ข้าวสาร  ผาลไถนา ขายกรอบรปู   ธปู เทยี น  ท�ำประณีต อาวธุ มดี   มากมวล  ควรซื้อหา อาจสงั เกต  ประเภทหมวด  และตรวจตรา ดูมลู ค่า  ประมาณไว ้ ในบญั ชี อนั กองทพั   ส�ำหรบั   ปอ้ งประเทศ ตอ้ งวิเศษ  สมยุค  ทุกหน้าท่ี ก�ำลงั ทหาร  ประมาณ  ให้มากมี อาวธุ ด ี ดุจอา้ ง  ตวั อย่างยล มเี คร่อื งบนิ   เรอื เหาะ  รถเกราะครบ พรอ้ มรถถงั   ทงั้ เรอื รบ  รวมเปน็ ตน้ ยงั อาวธุ   อืน่ ๆ  เชน่ ปืนกล เตรยี มประจญ  ประจำ� ไว ้ ใชร้ บเอย. 01 �������� P.1-36.indd 5 1/22/15 3:00 PM

6 กฬี ากลางแจ้ง กฬี า กีฬา คือ การเลน่ แข่งขัน  เพื่อความสนกุ   เพ่ือบำ�รงุ กำ�ลงั   ให้แข็งแรง  อยู่เย็นเป็นสุข  มีอายุยืนยาว  พูดถึงการเล่นแล้ว  เด็ก ๆ  คงชอบเล่นด้วยกันทั้งนั้น  ทุก ๆ  คนต้ังแต่จำ�ความได้มา  คงจะระลึกขึ้นได้ว่าได้เคยเล่นอะไรกันมาแล้วท้ังน้ัน  การเล่น  เป็นการสนุกสนานเพลิดเพลินอย่างไร  เด็ก ๆ  เมื่อนึกขึ้นคงรู้สึก  ได้ดี  แต่เพราะยังเป็นเด็กอยู่  จึงไม่ใคร่คิดเลยไปถึงว่า  การเล่น  อยา่ งไรควรเลน่   อยา่ งไรไมค่ วรเลน่   เวลาและสถานทไี่ หนควรเลน่   และไมค่ วรเลน่   เลน่ อยา่ งไรเปน็ คณุ   เลน่ อยา่ งไรเปน็ โทษ  เชน่ น ้ี เปน็ ต้น บดั น ้ี เดก็  ๆ  ไดเ้ ขา้ โรงเรยี น  เปน็ นกั เรยี นไดร้ บั การศกึ ษา  ในสถานท่ีดีแล้ว  นอกจากความรู้วิชาต่าง ๆ  ที่เรียนอยู่ทุก ๆ  วัน  ทางโรงเรียนยังจัดให้นักเรียนเล่นกีฬา  ในเวลาและโอกาสท่ีควร  จะเลน่ ไดอ้ กี ดว้ ย  พดู ถงึ ตรงน ้ี นกั เรยี นจะรสู้ กึ ขน้ึ ไดท้ นั ทวี า่   การ  ที่โรงเรียนได้จัดสนาม  โรงพลศึกษา  และห้องพัก  สำ�หรับไว้ให้  01 �������� P.1-36.indd 6 1/22/15 3:00 PM

7 นักเรียนเล่นโดยครบครันเช่นน้ี  ก็เพราะถือว่ากีฬาเป็นการศึกษา  เช่นเดียวกับวิชาความรู้อื่น ๆ  เหมือนกัน  ด้วยว่ากีฬาเป็นส่ิง  สำ�คัญอย่างหน่ึง  ซ่ึงนอกจากผู้เล่นจะได้รับความสนุกสนาน  เพลิดเพลินดังกล่าวแล้ว  ยังเป็นการบำ�รุงกำ�ลังกายให้แข็งแรง  เพราะทำ�ให้กล้ามเนื้อ โลหิต และอวัยวะต่าง ๆ  ออกกำ�ลังทำ�งาน  บำ�รงุ กำ�ลงั ใจและสตปิ ญั ญาใหด้  ี มคี วามคดิ ความอา่ นและไหวพรบิ   คล่องแคล่ว  เฉียบแหลมยิ่งข้ึน  และเป็นเคร่ืองนำ�ให้เกิดการรัก  หมู่คณะ  รักโรงเรียน  ทำ�ความสามัคคีให้เกิดในพวกเดียวกัน  ตลอดจนทำ�ให้เป็นผู้มีนิสัยกล้าหาญ  รวมความว่าเป็นส่ิงท่ีอบรม  กำ�ลงั กายและกำ�ลงั ใจ  ใหเ้ ปน็ นกั กฬี าอยา่ งดเี ลศิ   นกั เรยี นบางคน  มักมีกิริยาหงอยเหงาและเซ่ืองซึม  บางคนก็ทำ�ท่าขรึมและ  เครง่ ครดั ในการดหู นงั สอื หรอื การเลา่ เรยี นจนเกนิ ไป  แสดงอาการ  ออ่ นแอเบอื่ หนา่ ย  ไมเ่ อาใจใสต่ อ่ กีฬาเสยี เลย  ขอ้ นนี้ บั วา่ นกั เรยี น  คนน้ันขาดส่ิงสำ�คัญในการศึกษาไปส่วนหนึ่งทีเดียว  เพราะ  กีฬาเป็นการบำ�รุงกำ�ลังกาย  ตลอดจนกำ�ลังใจและกำ�ลังความคิด  ให้สะอาดผ่องใสดีขน้ึ การกฬี าทค่ี วรเลน่ นน้ั มมี ากมายหลายประการ  รวมกลา่ วได้  เปน็   ๒  อยา่ ง  อยา่ งหนง่ึ คอื   กฬี ากลางแจง้   เลน่ กนั ในลานหรอื   สนาม  เป็นต้นว่า  ซ่อนหา  มอญซ่อนผ้า  กาฟักไข่  ไม้ห่ึง  กระโดดเชือก  ชิงธง  ลิงชิงหลัก  ว่ิงสวมกระสอบ  ว่ิงสามขา  วงิ่ เกบ็ ของ  วง่ิ เปย้ี ว  วง่ิ ผลดั   วง่ิ เรว็   ตจ่ี บั   กายบรหิ าร  เลน่ วา่ ว  ว่ายน้ำ�  วิ่งวัว  แข่งเรือ  และเตะตะกร้อ เป็นต้น  อีกอย่างหนึ่ง  คือกีฬาในร่ม  เล่นในห้องพักสำ�หรับเล่น  เป็นต้นว่า  หมากเก็บ  01 �������� P.1-36.indd 7 1/22/15 3:00 PM

8 กฬี าในร่ม หมากแยก  เสือตกถัง  เสือกินวัว  ปิงปอง  จูงนางเข้าห้อง  ตลอดถึงการเล่นในโรงพลศึกษา  เช่น  ห่วง  ราวเด่ียว  ราวคู่  มวยฝรั่ง  มวยญี่ปุ่น  เป็นต้น   กีฬาเหล่านี้ถ้ารู้จักเล่นแต่พอดี  ท้ังเลือกเวลาและสถานท่ีให้เหมาะ  จึงจะมีคุณดังกล่าวมาแล้ว  ข้างต้น  แต่ถ้าไม่รู้จักประมาณ  เล่นมากหรือน้อยเกินไป  ไมพ่ อเหมาะแกเ่ วลา  หรอื เลน่ ในทไี่ มค่ วรไปเลน่   เลน่ อยา่ งไมร่ จู้ กั   ถนอมของเลน่   ทำ�ใหห้ มดเปลอื งไปในสง่ิ ทไ่ี มจ่ ำ�เปน็   เชน่   เมอ่ื เลน่   แลว้ ไมน่ ำ�ไปเก็บไวท้ ตี่ ามเดิม เปน็ ต้น  เหล่านี้ไม่ด ี คืออาจทำ�ให ้ เกิดความเสียหายอย่างหน่ึงอย่างใดแก่ตนได้  และควรกำ�หนด  จดจำ�ไว้ว่า  เกียจคร้านนัน้ ไม่ดี 01 �������� P.1-36.indd 8 1/22/15 3:00 PM

9 โรงพลศึกษา กฬี า  (ตอ่ ) เมืิ่อทางโรงเรียนได้ฝึกหัดการกีฬาต่าง ๆ  และอบรมนิสัย  นักกีฬาที่ดี  ให้มีในหมู่นักเรียนของตนเรียบร้อย  ท้ังได้คัดเลือก  คนท่ีเล่นเก่ง ๆ  ที่จะเข้าแข่งขันกับโรงเรียนอื่น ๆ  ได้แล้ว  จึง  รวบรวมช่ือส่งไปยังเจ้าหน้าที่  ครั้นถึงวันกำ�หนดแข่งขัน  วันน้ัน  เปน็ วนั สนกุ สนานอยา่ งยง่ิ ของนกั เรยี นทง้ั หลายทเี ดยี ว  จะไดเ้ หน็   สนามทเี่ ลน่ กรฑี านนั้ ตกแตง่ งดงาม  ประดบั ประดาดว้ ยธงทวิ หอ้ ย  แขวนและปักรายเป็นระยะ ๆ  ปลิวสะบัดอยู่ไหว ๆ  แลดูงดงาม  นา่ ด ู ทกุ  ๆ  ดา้ นสนามกรฑี ากเ็ ตม็ แนน่ ดว้ ยผคู้ นทพ่ี ากนั เบยี ดเสยี ด  เขา้ ไปดเู ขา้ ไปชม  ซง่ึ โดยมากเปน็ บดิ า  มารดา  ผปู้ กครอง  พน่ี อ้ ง  พวกพ้อง  เพื่อนฝูง  ของนักเรียนในโรงเรียนต่าง ๆ  ในสนาม  ก็มีเจ้าหน้าท่ีพร้อมด้วยเครื่องใช้ประกอบการเล่นกีฬาทุก ๆ  อย่าง  นักเรียนทั้งชายและหญิงทุก ๆ  รุ่น  ซึ่งเป็นนักกีฬา  สวมเสื้อ  กางเกงแบบกีฬาสีของโรงเรียนสะอาดเรียบร้อยน่าดู  คอยเข้า  01 �������� P.1-36.indd 9 1/22/15 3:00 PM

10 การแขง่ ขันกฬี าในสนาม แข่งขัน  ใจก็ตื่นเต้นลิงโลดอยากจะได้เห็นเขามีชัยชนะเป็นอย่าง  ยอดเย่ียมในการกีฬานั้น ๆ  เมื่อขณะแข่งขันได้เห็นเพ่ือนนักกีฬา  รว่ มโรงเรยี น  ซง่ึ ไดร้ บั การฝกึ หดั อบรมใหเ้ ปน็ นกั กฬี าทด่ี แี ลว้   มนี ำ้ �ใจ  เป็นลูกผูช้ าย  คือ  ใจคอหนักแน่น  แน่วแน่  ม่นั คง  กว้างขวาง  เฉียบขาด  ไม่หว่ันไหว  และรู้จักคุมสติไว้ได้  ไม่เสียมารยาทผู้ดี  ไมโ่ กรธงา่ ย  ไมแ่ สดงอาการรา้ ยกาจ  สภุ าพออ่ นโยน  เมอ่ื ทำ�ผดิ   พลาดพลั้งล่วงเกินต่อผู้อ่ืน  ก็แสดงความเสียใจและขอโทษ  ถ้าเขาทำ�ดีแก่ตนก็แสดงความยินดีและขอบคุณ  ด้วยถ้อยคำ�อัน  อ่อนหวานจับอกจับใจ  เล่นถูกต้องตามกติกา  เป็นที่ไว้วางใจได ้ ซ่ือตรง  ไม่เอาเปรียบใคร  ไม่โกงเล็กโกงน้อย  เอาชนะอย่าง  สงา่ ผา่ เผย  ไมร่ งั แกหรอื แกลง้ ใคร  ไมท่ ำ�รา้ ยใครลบั หลงั   ไมด่ ถู กู   ดหู มนิ่ ใคร  ไมเ่ ยาะเยย้ ใคร  ไมพ่ ยาบาทปองรา้ ยใคร  ตลอดเวลา  เล่นก็มีหน้าตาย้ิมแย้มแจ่มใส  มีกริ ิยารา่ เริง  มีใจพร้อมเพรยี งกัน  ไม่แก่งแย่งชิงดีกัน  รักหมู่รักคณะ  เข้าแข่งขันตามเวลากำ�หนด  เมอื่ ไดเ้ หน็ พวกพอ้ งของตนตา่ งรสู้ กึ วา่   เลน่ เพอ่ื ความชนะสำ�หรบั   01 �������� P.1-36.indd 10 1/22/15 3:00 PM

01 �������� P.1-36.indd 11 11 โรงเรียนของตน  ไม่ใช่เล่นเพื่อตัวคนเดียว  ถงึ คราวชนะกช็ นะเปน็   ไมอ่ วดด ี ไมเ่ ยาะเยย้   ฝ่ายผู้แพ้  แม้ประสบคราวแพ้ก็แพ้เป็น  ไม่อาฆาตจองเวรฝ่ายผู้ชนะ  เป็นต้น  ในเวลาท่ีดูอยู่น้ัน  นักเรียนหรือผู้เป็น  นักกีฬา  ย่อมดูด้วยอาการสุภาพเรียบร้อย  เ ห็ น ใ ค ร เ ล่ น ดี ห รื อ ช น ะ ก า ร กี ฬ า ใ ด   ๆ  ก็ตบมือแสดงความยินดี  พร้อมกับร้อง  ชโย! ชโย!  ด้วยเสยี งอนั ดงั   น่าสนกุ สนาน  ส่วนการตัดสินเด็ดขาดในการแพ้หรือ  ชนะนั้น  อยู่ในหน้าที่ของผู้ตัดสินคนเดียว  นักกีฬาที่ดี  ย่อมนิยมเชื่อถือตามคำ�ของ  ผู้ตัดสินอย่างเฉียบขาด  ไม่มีการคัดค้าน  หรือโต้แย้งอีกเลย  เพราะผู้เล่นก็ดี ผู้ดูก็ดี  ไมใ่ ชผ่ ตู้ ดั สนิ   จงึ ไมม่ หี นา้ ทเ่ี ชน่ นน้ั   ถา้ ผใู้ ด  กลา่ วตเิ ตยี นหรอื คดั คา้ นโตแ้ ยง้ ผตู้ ดั สนิ แลว้   ผู้นั้นนับว่าโง่เขลาเพราะยังไม่รูจ้ ักระเบียบ  แบบแผนของนกั กฬี า เมื่อเสร็จการแข่งขันทุกประเภทแล้ว  จะไดเ้ หน็ นกั เรยี นทง้ั ชายและหญงิ ทกุ  ๆ รนุ่   ท่ีชนะกีฬา  เข้าไปรับรางวัลจากผู้เป็น  ประธานในงานน้ัน  ตามลำ�ดับก่อนหลัง  1/22/15 3:00 PM

12 เป็นระเบียบเรียบร้อย  น่าดูน่าชมน่ายินดียิ่งนัก  ตอนน้ีแหละ  เป็นเวลาท่ีนักเรียนรู้สึกปลาบปลื้มอย่างล้นเหลือ  ท่ีได้เห็น  พวกของตน  เพ่ือนของตน  และโรงเรียนของตนมีช่ือเสียง  ไดร้ บั รางวลั เปน็ ตน้ วา่ ถว้ ย  ซงึ่ โดยมากเปน็ ของรางวลั ใหแ้ กค่ ณะ  หรือโรงเรียน  นอกจากนี้ก็ยังมีเหรียญ  กระเป๋าใส่หนังสือ  นาฬิกาปลุก  และเส้ือหมวกพิเศษ  ซ่ึงให้แก่ผู้ชนะเป็นส่วนตัว  เวลาแจกรางวัล  ต่างก็ตบมือเสียงเกรียวกราว  เป็นการแสดง  ความยินดใี ห้แกผ่ ู้ชนะอยา่ งมีนำ้ �ใจนักกีฬา นักเรียนได้อ่านมาถึงเพียงนี้  ก็อาจจะรู้ได้แล้วว่ากีฬาน้ัน  สำ�คัญอย่างไร  นักกีฬาท่ีดีน้ันมีลักษณะอย่างไร  เพราะฉะน้ัน  ทุกคนควรอบรมนิสัยนักกีฬา  ให้เป็นนิสัยติดสันดานประจำ�ตัว  ชั่วลูกหลานเหลนสืบไป  และนิยมส่งเสริมสนับสนุนผู้ที่มีน้ำ�ใจ  เปน็ นกั กฬี าดว้ ยกนั   เมอ่ื จะคบเพอื่ นกค็ วรเลอื กคบหาเพอ่ื นทมี่ ใี จ  เป็นนักกีฬาอย่างแท้จริง  เพราะเพื่อนเช่นนี้แหละ  ย่อมจะชักนำ�  ไปสู่ความดีความเจริญ  และความดีความเจริญน้ัน  ย่อมจะมีผล  เนอ่ื งไปเปน็ คณุ แกบ่ า้ นเกดิ เมอื งนอนอนั เปน็ ทร่ี กั ยงิ่ ของตนอกี ดว้ ย  ส่วนผู้ท่ีมีน้ำ�ใจไม่ใช่นักกีฬาน้ัน เป็นเหมือนกับคนพาล  อันมี  ลกั ษณะตรงกนั ขา้ มกบั นกั กฬี า  นา่ รงั เกยี จมาก  ไมน่ า่ คบเปน็ เพอ่ื น  ด้วยเลย  ใครคบเข้าแล้วก็มีแต่จะชักจูงให้ตกไปสู่ความเสื่อมเสีย  และความเส่ือมเสียนั้นก็อาจมีผลเน่ืองไปเป็นโทษแก่บ้านเกิด  เมอื งนอนไดเ้ ชน่ เดยี วกนั   เรารงั เกยี จเกลยี ดของโสโครก  ไมอ่ ยาก  แตะต้องและไม่อยากให้มาเปรอะเปื้อนร่างกายของเราฉันใด  เราก็จงเกลียดผู้ท่ีมีน้ำ�ใจไม่ใช่นักกีฬาฉันนั้น  ผู้ท่ีพยายาม  01 �������� P.1-36.indd 12 1/22/15 3:00 PM

13 อบรมตนให้มีน้ำ�ใจเป็นนักกีฬา  จึงได้ชื่อว่าเป็นคนรักบ้านเกิด  เมอื งนอนอันเป็นทร่ี กั ยง่ิ อย่างแท้จรงิ (เพลง...............................) ผรู้ ่วมดา้ ว  ชาวสยาม  ชื่องามสม ควรอบรม  ตวั เรา  ให้เขา้ หลกั ทำ� ตัวเรา  ให้ชน  ทกุ คนรกั คอื เป็นนัก–  กฬี า  ทกุ ท่าทาง ใจเยือกเย็น  หนักแน่น  ข่มแคน้ โกรธ ไมถ่ อื โทษ  ยอมให้  ไดท้ กุ อย่าง ท้ังม่นั คง  เฉยี บขาด  ไม่พลาดพราง ล�ำบากบา้ ง  ก็มบิ น่   ทนตรากตร�ำ อกี ใจคอ  กว้างขวาง  ทางเผ่อื แผ่ ไมห่ มายแต ่ เอาเปรยี บ  หรอื เหยยี บยำ่� กรณุ า  ปรานี  มปี ระจ�ำ กล่าวถ้อยคำ�   ก็สภุ าพ  ไม่หยาบคาย น้ีคือหลกั   นักกีฬา  ว่าอยา่ งย่อ เปน็ เครอื่ งกอ่   เกดิ ผล  ควรขวนขวาย ทำ� ตนเปน็   นักกีฬา  อยา่ เวน้ วาย  สยามหมาย  สมมงุ่   รงุ่ เรอื งเอย 01 �������� P.1-36.indd 13 1/22/15 3:00 PM

14 บทที่ ๒๖ อธบิ ายคำ� ทมี่  ี  ์ (ไมท้ ณั ฑฆาต)  การนั ต ์ ไมต่ อ้ งอา่ นออกเสยี ง  เชน่ เจดีย์ อ่านวา่ เจดี เถาวลั ย ์ อา่ นว่า เถาวนั วันเสาร์ อา่ นวา่ วนั เสา พงศพ์ นั ธุ ์ อา่ นวา่ พงพัน อาทิตย์ อา่ นว่า อาทดิ ประชาราษฎร ์ อา่ นวา่ ประชาราด พระจนั ทร ์ อา่ นว่า พระจนั กษตั รยิ ์ อ่านว่า กะสัด ตอ่ หนงั สือคำ่ � แบบฝึกหัด พระสงฆ์สอนศิษย์ให้ต่อหนังสือค่ำ�  เพ่ือให้รู้จักสวดมนต์  ไหว้พระ  ฟังเทศน์  อันเป็นประเพณีดีงามของเรา  นอกจากนี้  01 �������� P.1-36.indd 14 1/22/15 3:00 PM

15 ยังสอนหนังสือ  คำ�ศัพท์  ตัวสะกดการันต์  และสอนเลข  คิด  โจทย์เลข  เหล่ียมลูกบาศก์  สัปดาห์หน่ึงมีวันอาทิตย์ถึงวันเสาร์  ผเู้ ยาวท์ ร่ี กั ษาอนามยั ดมี รี า่ งกายสมบรู ณพ์ นู สขุ   เดก็  ๆ  ตอ้ งอตุ สา่ ห ์ เลา่ เรยี น  รจู้ กั ใชส้ ตางค ์ ประหยดั ทรพั ย ์ ซอื่ สตั ย ์ สงเคราะหก์ นั   รักพงศ์พันธ์ุ  รักอาจารย์  รักการกีฬา  เล่นฟุตบอลได้โล่  ครูบาอาจารยท์ ่านกลา่ วว่า  ประชาราษฎร์ของเรานบั ถือพระพุทธ  เคารพพระมหากษัตริย์  ถือคำ�สัตย์มั่น  เสียชีพอย่าเสียสัตย์  มีจิตใจประสงค์ดี  ถึงคราวถูกเกณฑ์ทหารก็เต็มอกเต็มใจ  พระปรางค์  ต้นโพธ์ิ  โบสถ์  วิหาร  พระเจดีย์  เหล่าน้ีเป็น  เครื่องหมายเล็งถึงพระพุทธ  พระพุทธก็รวมอยู่ในพระไตรรัตน์  พระไตรรตั นน์ มี้ คี ณุ คา่ ยงิ่ กวา่ เพชรพลอยทงั้ หลาย  เปน็ แบบพมิ พ์  อนั ดงี าม  เปน็ ดวงประทปี ทจ่ี ะนำ�ตวั เราไปสคู่ วามสขุ   หนงั สอื พมิ พ์  ส่งทางไปรษณีย์  โดยทางรถยนต์  เรือยนต์  เรือเมล์  เป็นต้น  ถึงอยู่เขตแดนไกลต้ังโยชน์  ก็ได้อ่านเนืองนิตย์  หนังสือพิมพ์  ฉบับวันจันทร์  เดือนกุมภาพันธ์  มีข่าวนายแพทย์พิสูจน์ศพ  ปราบโรคอหิวาต์  เรื่องการเพาะปลูกข้าวโพดที่สิงคโปร์  และ  เรอื่ งไขม่ กุ   หอยสงั ขเ์ ปน็ สตั วแ์ ปลกประหลาดนา่ อา่ น  ผทู้ อี่ ตุ สา่ ห ์ อ่านหนังสอื พมิ พท์ ุกวนั ย่อมทำ�ใหต้ าหกู ว้าง 01 �������� P.1-36.indd 15 1/22/15 3:00 PM

16 เท่ยี วในที่ต่าง ๆ ทางทะเล การไปเทย่ี วในทต่ี า่ ง ๆ  นน้ั   เปน็ ของสำ�คญั แหง่ ชวี ติ   เพราะ  เป็นการพักผ่อน  ทำ�ให้ร่างกายและจิตใจสดช่นื ผ่องใส  โดยได้รับ  อากาศสะอาดสดชนื่   ไดร้ บั ความเพลดิ เพลนิ สนกุ สนานเบกิ บานใจ  เพราะได้พบเห็นสถานท่ี  และส่ิงของแปลก ๆ  ท่ียังไม่เคยพบ  เคยเหน็   อนั เปน็ เครอ่ื งบำ�รงุ ปญั ญา  ประดบั ประดาความร ู้ ความคดิ   ให้กว้างขวางย่ิงข้ึน  เป็นการเปิดหูเปิดตา  โดยได้เห็นทำ�เลใน  ท้องถิ่นต่าง ๆ  พืชต่าง ๆ  สัตว์ต่าง ๆ  และการทำ�มาหากินต่าง ๆ  ของผู้คนในท้องถ่ินนั้น ๆ  ตลอดจนการฝีมือของช่างโบราณ  อันงดงามต่าง ๆ  อีกด้วย  การไปเที่ยวนี้  จึงนับว่าเป็นการเรียน  สำ�คญั สว่ นหนง่ึ ทเี ดยี ว  สมยั นก้ี ารไปมากส็ ะดวกด ี มรี ถไฟ  เรอื เมล ์ รถยนต์  เรือยนต์  แล่นขึ้นล่องอยู่เสมอ  ทั้งทางนำ้ �และทางบก  จงึ นา่ ไปเท่ยี วย่ิงนกั ปากนำ้ �เจ้าพระยา 01 �������� P.1-36.indd 16 1/22/15 3:00 PM

17 ถ้าไปเท่ียวทางนำ้ �  ก็จะได้เห็นภาพแม่นำ้ �  ตลอดจนทะเล  อันงดงามน่าดู  พอเรือแล่นออกปากนำ้ �  ก็รู้สึกเย็นสบายดี  และ  แลเห็นปากน้ำ�น้ันกว้างออกไปทุก ๆ  ที  แลดูล่ิวไป  ซ่ึงน่าดูมาก  พอสุดเขตปากน้ำ�  ก็ถึงปากอ่าว  ที่ปากอ่าวสยามน้ี  มีสันดอน  คือเป็นท่ีเนินนูนขึ้นคล้ายหลังเต่า  เรือใหญ่เดินข้ามได้แต่เฉพาะ  เมอ่ื เวลานำ้ �ขน้ึ   ถา้ เปน็ เวลานำ้ �ลงแลว้ ตน้ื เขนิ มาก  นก่ี น็ า่ ประหลาด  ย่ิงแล่นไกลออกไป  ก็เห็นแต่ทิวไม้อยู่รำ�ไร ๆ  สุดสายตา  และ  ถา้ ยง่ิ แลน่ ออกไปอกี   ทวิ ไมเ้ หลา่ นนั้ กด็ เู ลก็ เรยี วลงทกุ ที ๆ จนเหน็   ไม่ถนัด  และในที่สุดก็แลไม่เห็นอะไรเลย  นอกจากน้ำ�กับฟ้า  เท่าน้ัน  น่าใจหาย  สีน้ำ�ในทะเลนั้นค่อย ๆ เขียวขึ้นทีละน้อย ๆ  จนกระทง่ั เขยี วจดั   และถา้ ยง่ิ ลกึ ออกไป  กเ็ ปน็ สนี ำ้ �เงนิ   จนในทส่ี ดุ   เป็นสีดำ�  น่ีก็ประหลาดมาก  ส่วนรสของน้ำ�ทะเลนั้นเค็มจัด  ถ้าตักขึ้นมาดูในเวลากลางคืน  จะเห็นมีแสงใสเป็นเม็ดพราว  ราวกบั แสงหง่ิ หอ้ ยหรอื แมงคาเรอื ง  เปน็ ของนา่ ดแู ละประหลาดมาก  กลางทะเลน้ันมีลมพัดแรงจัด  ทำ�ให้กระแสนำ้ �เต้นกระเพ่ือมเป็น  ระลอกคลน่ื อยไู่ หว ๆ  เสยี งนำ้ �ปะทะกนั แตกกระจายดงั ซา่  ๆ  ถา้ เปน็   คลน่ื ใหญก่ ม็ เี สยี งดงั กกึ กอ้ ง  คลน่ื นอ้ ยกค็ อ่ ย ๆ  เบาบางลง  ขณะท ่ี เรือแล่นอยู่  เม่ือมีคล่ืนมากระทบเข้า  ก็ทำ�ให้เรือโคลงเคลง  แกวง่ ไกวไปมา  ราวกบั วา่ เลน่ ชงิ ชา้   เปน็ สง่ิ นา่ ดแู ละนา่ ประหลาด  เหมือนกัน  พอสุดเขตปากอ่าวก็เข้าสู่ทะเล  เห็นนกนางนวล  ซึ่ง  งามน่ารักมาก  เท่ียวบินโผลงลอยน้ำ�  โฉบปลากินไปมาใกล้ ๆ  ลำ�เรือ  นอกจากน้ียังมีนกทะเลชนิดอ่ืน ๆ  บินร่อนขวักไขว่ไปมา  อยู่มากมาย  น่าดูแท้ ๆ  และท่ีกลางทะเลใกล้ ๆ  กับร่องนำ้ �หรือ  01 �������� P.1-36.indd 17 1/22/15 3:00 PM

18 ทางเดนิ เรอื   มกี ระโจมไฟ  หรอื ทเ่ี รยี กวา่ ประภาคารเปน็ เรอื นกระจก  มีสีเขียว ๆ แดง ๆ  ต้ังอยู่เป็นแห่ง ๆ  เวลากลางคืน  มีเจ้าหน้าท่ี  ประจำ�  คอยฉายแสงไฟให้สว่าง  เห็นได้ในระยะไกล ๆ  เพ่ือ  ให้สะดวกแก่การเดินเรือไปมา  เพราะในทะเลน้ันมีเรือไปมา  ค้าขายมาก เทีย่ วในทต่ี ่าง ๆ  ทางทะเล  (ตอ่ ) เมอ่ื แลน่ เรอื ไปในทะเล  จะไดพ้ บเหน็ เกาะนอ้ ยใหญ ่ ซงึ่ ตง้ั   ระเกะระกะอยูใ่ นทะเล  มากมายเหลือท่จี ะนับ  มีท้งั ทิวไม้และเขา  ดูเขียวชอุ่ม  งามนัยน์ตา  น่าชมอย่างยิ่ง ตามชายหาดบางแห่ง  ก็มีทรายทั้งชนดิ หยาบและละเอียด  กรวดหินกอ้ นเล็ก  กอ้ นน้อย  มองดูเร่ียรายเกล่ือนกลาดไป  ท้ังสัตว์จำ�พวกหอยต่าง ๆ  เช่น  หอยพิมพการัง  หอยสังข์  หอยเสียบ  หอยนมสาว  หอยหลอด  หอยจุ๊บแจง  หอยแครง  หอยแมลงภู่  หอยกะพง  ก็มีอยู่  ตามฝ่ังทะเลเป็นอันมาก  หอยเหล่าน้ีมีสีและรูปร่างต่าง ๆ  กัน  นอกจากนก้ี ็ยังมีปูต่าง ๆ  เช่น  ปูทะเล  ปูม้า  และปูลม  เป็นต้น  กระดองของมนั มลี ายตา่ ง ๆกนั   สตั วป์ ระเภทนก้ี เ็ ปน็ ของงามนา่ ด ู น่าชม  ในท้องทะเลน้ันมีปลาต่าง ๆ นับอนันต์  เป็นต้นว่า  ปลา แป้น  ปลาท ู ปลากเุ ลา  ปลากะพง  ปลากระบอก  ปลาโลมา  และ  ปลาฉลาม  เหล่าน้ี  เป็นต้น ต่างว่ายแหวกเวียนวนไปมา  เปน็ ฝงู  ๆ  แลดสู ะพรง่ั   นอกจากน ี้ กย็ งั มแี มงกะพรนุ   ตวั ของมนั   มีลักษณะคลา้ ย ๆ  กบั วนุ้ และสขี าว  หวั กลม ๆ  มหี างเปน็ สายรงุ รงั   แหวกว่ายอยู่ในนำ้ �  น่าดูมาก  แมงดาทะเลก็มีรูปร่างของมัน  01 �������� P.1-36.indd 18 1/22/15 3:00 PM

19 หาดทรายทะเล ผิดกันกับแมงดานา  คือกระดองกลม ๆ  มีปากอยู่ใต้ท้อง  มีตีน  ยุ่มย่ามอยู่ริมฝีปาก  และมีหางแข็งแหลม  ตัวผู้เกาะอยู่บนหลัง  ตัวเมียเสมอ  ถ้าจะนึกต่อไปแล้ว  ก็ดูเลวทรามเต็มที  เพราะ  ตามปกติที่รู้กันอยู่ทั่ว ๆ  ไปนั้น  มนุษย์ก็ดี  สัตว์เดียรัจฉานก็ดี  ผู้ชายหรือตัวผู้  โลกได้สร้างมาให้เป็นฝ่ายท่ีมีกำ�ลังแข็งแรง  จึงจำ�เป็นต้องหาเล้ียงผู้หญิงหรือตัวเมีย  ซ่ึงเป็นเพศฝ่ายมีกำ�ลัง  ออ่ นแอกวา่ ทง้ั สน้ิ     แตแ่ มงดาทะเลนท้ี ำ�ไมกลบั กลายเปน็ เชน่ นน้ั   เป็นของน่าขันและน่ารังเกียจแท้ ๆ  ถ้าเรือแล่นเลียบเข้าไป  ใกล้ ๆ  ฝ่งั   ก็จะได้เห็นชาวประมงทำ�โป๊ะ  โพงพาง  วางเฝือก  ลากอวน  ลงเบด็   ยกยอ  ซง่ึ ลว้ นแตเ่ ปน็ เครอ่ื งมอื จบั ปลา  บางพวก  ก็ปักหลักจับหอยแมลงภู่  หอยกะพง  บ้างก็ถีบกระดาน  ลงไป  เที่ยวเก็บหอย  เก็บปลาเล็ก ๆ  ตามชายทะเล  บ้างก็พายเรือ  เล็ก ๆ ไปหาปลาตามชายฝั่งทะเลที่ตื้น ๆ  ล้วนแต่เป็นการทำ�มา  หากินในท้องถ่ินทะเลทั้งสิ้น เป็นส่ิงน่ารู้น่าดูมิใช่น้อย บนฝ่ัง  01 �������� P.1-36.indd 19 1/22/15 3:00 PM

20 ก็มีต้นไม้  เช่น  ต้นลำ�พู  ขึ้นอยู่ตามชายเลน  มีหิ่งห้อยเกาะอยู่  เป็นนิตย์  เวลากลางคืนจะเห็นแสงเป็นประกาย  ราวกับประดับ  ดว้ ยเพชรพลอยพราวไปทง้ั นน้ั   แลดงู ามตาและนา่ ประหลาดยง่ิ นกั   นอกจากนกี้ ย็ งั มตี น้ โกงกาง  ตน้ ตะบนู   และไมอ้ นื่  ๆ  มเี ถาวลั ยข์ น้ึ   พาดพันห้อยย้อย  น่าดูมาก  ตามต้นไม้เหล่านี้  มักมีลิงค่าง  อาศัยอยู่เป็นฝูง ๆ ส่งเสียงร้องอยู่ขรม  น่าดูน่าฟัง  ผู้ท่ีไป  เที่ยวทะเล  เวลาเย็น ๆ  มักชอบเที่ยวเดินเล่นตามหาดทราย  เก็บกรวดหินและเปลือกหอยสีต่าง ๆ  เล่นบ้าง  จับหอยจับปู  เล่นบ้าง  ลุยนำ้ �ตามหาดทรายเล่นบ้าง  บางทีว่ิงหนีคลื่นทะเล  เล่นบ้าง  ลงเรือตีกรรเชียงหรือแล่นใบเล่นบ้าง  การเล่นเหล่าน้ี  แตล่ ะอยา่ ง ๆ  ลว้ นน่าสนุกสนาน  นา่ เพลดิ เพลินทั้งนั้น เท่ียวในที่ตา่ ง ๆ  ทางบก ถา้ แมว้ า่ ไปเทย่ี วทางบก  กจ็ ะไดพ้ บเหน็ ภาพแปลกเปลย่ี น  ผิดไปจากที่กล่าวมาแล้ว  อีกอย่างหน่ึงทีเดียว  คือจะได้เห็น  ท่งุ นา 01 �������� P.1-36.indd 20 1/22/15 3:00 PM

21 แผ่นดิน  เป็นทุ่งนาใหญ่  กว้างขวางเว้ิงว้าง  แลดูสุดสายตา  เห็นคันนาคั่นเป็นตอนเป็นระยะตลอดไป  บ้างก็เป็นท่ีมีหญ้า  ป่าละเมาะและหมู่ไม้อยู่เป็นแห่ง ๆ  ถ้าเป็นเวลาหน้าแล้ง  จะเห็น  วัวควายเที่ยวหากินอยู่เป็นฝูง ๆ  ถ้าเป็นหน้านาจะเห็นต้นข้าว  งอกงามเขียวสะพรั่งไปท้ังนั้น  มองดูคล้ายพรมสวยงามน่าดู  และถ้าเป็นหน้าข้าวออกรวง  ก็จะได้เห็นรวงข้าวสุกเหลืองอร่าม  ทั่วไปทั้งท้องทุ่ง  ดูราวกับสีทอง  น่ีก็สวยงามน่าดู  พวกชาวนา  ทั้งหญิงชาย  ลงแขกเกี่ยวข้าว  ต่างร้องเพลงแก้กันอย่าง  สนุกสนาน  เป็นภาพท่ีงามน่าดูมาก  ในทำ�เลบางแห่งจะได้  พบพื้นที่ที่เป็นไร่ต่าง ๆ  มีไร่ข้าวโพด  กล้วย  อ้อย  น้อยหน่า  ถว่ั งา  ฝา้ ย และฟกั แฟง แตงกวา เปน็ ตน้   ซง่ึ ชาวไรไ่ ดท้ ะนบุ ำ�รงุ   เป็นอย่างดี  งอกงามน่าดูน่าชมมาก  จะได้พบพ้ืนท่ีที่เป็นสวน  ต่าง ๆ  เช่น  สวนหมาก  มะพร้าว  มะม่วง  มะไฟ  ลำ�ไย  ลิ้นจ่ี  เงาะ  ทุเรียน  ละมุด  มังคุด  เป็นต้น  ซ่ึงชาวสวนได้ปลูกไว้และ  หมนั่ บำ�รงุ รกั ษาอยเู่ สมอ ๆ  ถา้ เปน็ หนา้ มผี ลแลว้ กจ็ ะไดเ้ หน็ ผลดก  ดาษดื่น  ถ้าเป็นสวนไม้ดอก  เช่น  กุหลาบ  พุด  สายหยุด  พุทธชาด  มะลิลา  กระดังงา  จำ�ปา  จำ�ปี  ราตรี  สารภี  ยี่สุ่น  บุนนาค  หน้าวัว  กล้วยไม้  ไม้ดอกเหล่านี้มีสีสันต่าง ๆ  งาม  น่าดูน่าชม  ท้ังส่งกลิ่นหอมฟุ้งตลบอบอวลน่าช่ืนใจย่ิงนัก  จะได้  พบป่าไม้ใหญ่น้อยต่าง ๆ  มีไม้หลายชนิด  เป็นต้นว่า  ไม้ไผ่  ไม้รวก  ไม้เต็ง  ไม้รัง  ไม้ตะแบก  ไม้สัก  ไม้ยาง  ไม้พะยูง  ไม้มะเกลือ  ไม้ประดู่  ไม้แดง  และไม้อื่น ๆ  ล้วนแต่มีลำ�ต้น  สงู ตระหงา่ น  แผก่ ง่ิ กา้ นงดงาม  แลดนู า่ รม่ เยน็   ชาวปา่ ทท่ี ำ�มาหากนิ   01 �������� P.1-36.indd 21 1/22/15 3:00 PM

22 ในทางป่า  ก็พาพวกมาทำ�การโค่น  ตัดต้นไม้  บ้างก็ทอนเป็น  ทอ่ นฟนื   เผาถา่ น  ตผี งึ้   ลา่ สตั วก์ นั อยา่ งสนกุ สบายตามประเภท  พ้ืนบ้านพื้นเมือง  เวลาลมพัดไม้ชนิดมีดอกหอม  ก็ส่งกลิ่นหอม  ตลบ  เป็นท่ีน่าสบายใจ  น่าเท่ียว  น่าชม  ย่ิงนัก  พื้นท่ีบางแห่ง  เป็นเขาน้อยใหญ่เป็นทิว  มีต้นไม้ขึ้นเขียวชอุ่ม  ร่มเย็น  เป็นที่  นา่ ปนี ปา่ ยขน้ึ ไปเทย่ี วเลน่   และประกอบดว้ ยแคว  ลำ�ธาร  มนี ำ้ �ไหล  คดเคย้ี วอยตู่ ามเชงิ เขา  มนี ำ้ �พ ุ นำ้ �ตก  ใสเยน็ ซา่ นกระเซน็   พงุ่ ขน้ึ   เป็นฝอย  บ้างก็หยดย้อยไหลอยู่ตลอดวันตลอดคืน  งามน่าดู  น่าอาบเล่นอย่างยิ่ง  ในท่ีบางแห่งก็เป็นหนองเป็นบึง  มีกระจับ  ตบั เตา่   ผกั ตบ  สนั ตะวา  ผกั แวน่   ขน้ึ อยสู่ ลบั สลอน  และมปี ลา  ป ู เตา่   ชกุ ชมุ   ตา่ งกด็ ำ�ผดุ และวา่ ยแหวกไปมาอยไู่ หว ๆ  นา่ ดมู าก  นอกจากนี้ในป่าใหญ่ ๆ  จะได้พบสัตว์ต่าง ๆ  อันมีอยู่มากมาย  เช่น  ช้าง  เสือ  เน้ือ  กวาง  ลิง  ค่าง  บ่าง  ชะนี  เป็นต้น  ต่างเท่ียวหากินและวิ่งขวักไขว่ไปมาอยู่ตามพ้ืนดิน  บ้างก็  โหนไต่ไปมาตามต้นไม้  ส่งเสียงร้องก้องอยู่ท่ัวไป  ประกอบด้วย  เสียงร้องของสัตว์จำ�พวกแมลงต่าง ๆ  เช่น  เรไร  ร้องหร่ิง ๆ  ฟังดูวังเวงเยือกเย็นมาก  ยังมีสัตว์จำ�พวกนกอีกประเภทหน่ึง  มีขนาดรูปร่างและสีต่าง ๆ  กัน  บ้างก็พลอดตามภาษาของมัน  สำ�เนยี งไพเราะเพราะพรง้ิ   นา่ ฟงั ยง่ิ นกั 01 �������� P.1-36.indd 22 1/22/15 3:00 PM

23 เทยี่ วในทตี่ า่ ง ๆ  ทางบก  (ตอ่ ) ถ้าไปเที่ยวตามวัดต่าง ๆ  จะได้  พบเห็นโบสถ์  วิหาร  มณฑป  พระเจดีย์  พระปรางค์  พระพุทธรูป  และของเก่า ๆ  ท่ี ส ร้ า ง ไว้ ใ ห ญ่ โ ต   มี อ ยู่ เ ป็ น อั น ม า ก  ของเหล่าน้ี  เช่น  กรอบประตู  หน้าต่าง  ฝาผนัง  เป็นต้น  แกะสลัก  ป้ัน  เขียนไว้  เป็นรูปคน  รูปสัตว์  เป็นภาพลวดลาย  ตา่ ง ๆ  ดว้ ยฝมี อื ชา่ งโบราณของเรา  ลว้ นแต่  สวยงามประณีตน่าดูน่าชมย่ิงนัก  และตาม  โบราณสถาน  กม็ กี ำ�แพงปราสาท  กเู่ ทวรปู   อิ ศ ว ร   น า ร า ย ณ์   เ ป็ น ต้ น   ทำ� ด้ ว ย  ฝีมือละเอียดและงดงาม  โบราณสถาน  ศิลปวัตถุ  โบราณวัตถุ  เหล่านี้เป็นเคร่ือง  เชิดชูช่ือเสียงของเรา  เราต้องพร้อมใจกัน  เป็นน้ำ�หน่ึงใจเดียวกัน  ช่วยกันสงวน  และบำ�รงุ รกั ษาไวใ้ หป้ รากฏอย ู่ ตลอดกระทง่ั   ลูกหลานเหลนสืบ ๆ  กันต่อไป  นอกจากน้ี  ก็ยังมีตลาดซึ่งเป็นที่ชุมนุมชนผู้คนไปมา  ซ้ือขายส่ิงของท่ีมีในพ้ืนบ้านพื้นเมืองน้ัน ๆ  ก็เป็นของน่าดูน่าชมเหมือนกัน  ยังมี  สิ่งอื่น ๆ  อีกซึ่งถ้าจะนำ�มากล่าวให้ส้ินเชิง  แล้ว  ก็จะยืดยาวมากเกินไป  รวมความว่า  01 �������� P.1-36.indd 23 1/22/15 3:00 PM

24 ตลาดนัดตามชนบท ทกุ สงิ่ ทกุ อยา่ งเหลา่ น ี้ เปน็ ทน่ี า่ ไปเทยี่ วด ู เทยี่ วชม  และเปน็ สง่ิ ท ี่ จะทำ�ให้บังเกิดความเพลิดเพลิน  เป็นความสำ�ราญกายสบายใจ  ของผู้ทีไ่ ด้ไปเท่ยี ว  ได้พบไดด้ ูได้ชม  ท้ังส้นิ เม่ือนักเรียนได้อ่านเรื่องเที่ยวในท่ีต่าง ๆ  แต่เพียงย่อ ๆ  เท่าน้ี  ก็คงจะรู้สึกเพลิดเพลินมาก  ถ้ามีโอกาสอันเหมาะแล้ว  น่าจะไปเที่ยวชมให้เห็นปรากฏแก่ตาของตนเอง  และเมื่อนึกว่า  การไปเท่ียวน้ัน  ได้รับผลคือความสนุกสนาน  ความสำ�ราญกาย  สบายใจและความรู้  เป็นเคร่ืองบำ�รุงปัญญาให้ฉลาดข้ึนอีก  เปน็ ตน้   เชน่ นแ้ี ลว้   แมห้ ากวา่ จะไดป้ ระสบความยากลำ�บาก  หรอื   บางทีจะต้องผจญภัยอันตรายต่าง ๆ  บ้างก็ดี  แต่ถ้าเรามีสติ  รอบคอบ  โดยระมัดระวังตัว  มีกำ�ลังกายคล่องแคล่วว่องไวอยู่​   มีกำ�ลังใจเข้มแข็งอดทนดีแล้ว  ก็ไม่น่าจะเห็นเป็นความยากเข็ญ  ในการเท่ียวน้ันเลย  และถ้าหากสมมติว่า  ตนจะต้องไปประสบ  01 �������� P.1-36.indd 24 1/22/15 3:00 PM

25 ความลำ�บาก  หรือภัยอันตรายเข้า  ก็จำ�ต้องมีใจกล้าหาญอย่าง  ลูกผู้ชายแท้จริง  จำ�เป็นต้องพยายามฝ่าความลำ�บาก  หรือ  ภัยอันตรายน้ัน ๆ  ให้รอดชีวิตกลับมาจนได้  ดังเช่นเรื่องผจญภัย  เป็นต้น  ต้องหม่ันสังเกตกำ�หนดจดจำ�สิ่งต่าง ๆ  ให้ดี  เหมือนกับ  นักท่องเที่ยว  ที่เท่ียวเสาะแสวงหาความรู้ต่าง ๆ  อันจะเป็นคุณ  แก่ตน  และประเทศอันเป็นท่ีรักยิ่งของตน  แต่ถ้าหากว่า  การไปเท่ียวน้ัน  ไม่ได้รับผลดังกล่าวแล้ว  ก็น่าจะเสียดายทรัพย์  และเวลาทห่ี มดเปลอื งไปโดยไรผ้ ล (เพลง...............................) ชาวสยาม  พยายาม  อบรมอาตม​์ ใหฉ้ ลาด  เลศิ สม  อุดมศกั ด์ิ  การศกึ ษา  ไม่ส้นิ สดุ   อยา่ หยดุ พัก เพียรขะมัก  เขม้นหมาย  จนวายชนม์ หมัน่ ค้นควา้   ความจริง  ส่งิ นั่นน ี่ คณุ โทษม ี เป็นไฉน  หรือไร้ผล ทำ�สิง่ ท ี่ ดีเพ่อื   เกื้อกลู ตน แลเป็นผล  เผยแผ ่ แก่โลกเอย 01 �������� P.1-36.indd 25 1/22/15 3:00 PM

26 บทที่  ๒๗ อธบิ ายตวั สะกดทเ่ี ปน็ ตวั ควบ  หรอื ตวั สะกดทมี่ สี ระ     ิ   ุ  อยู่ด้วย  ถ้าเป็นค�ำเดียวโดด ๆ  ถึงไม่มี    ์  (ไม้ทัณฑฆาต)  กไ็ ม่ต้องอา่ นออกเสียง  เช่น เหต ุ อา่ นวา่ เหด ชาติ อ่านวา่ ชาด พยาธิปากขอ อา่ นวา่ พะยาดปากขอ บตุ ร อา่ นวา่ บดุ ภูมิรู้ อ่านว่า พมู รู้ แบบฝกึ หดั สารพดั   พยาธ ิ มูตร บตุ ร  ท่องสตู ร  พดู สมเหตุ มหาสมุทร  เซนติเมตร นำ�้ หา้ ลิตร  รกั มิตร  ญาติ ร่วมสมคั ร  ขออนมุ ัติ ธนบัตร  ยสี่ บิ บาท รักชาติ  ร้องเพลงชาติ ชกั ธงชาติ  ถือธงฉัตร ทหาร ยวุ ชน ลูกเสือ “สละชพี   เพอื่ ชาติ” จรงิ “รักชาติยิ่ง  ชีพ” แน่ชดั จงปฏบิ ตั  ิ เครง่ ครัดไว้ “เสยี ชพี   อยา่ เสียสัตย์” 01 �������� P.1-36.indd 26 1/22/15 3:00 PM

27 อธิบายตัว  ร  ล  หรือตัว  ห  ท่ีควบอยู่หน้าตัวสะกด  ไม่ต้องอ่านออกเสียงตัว  ร  ล  หรือตัว  ห  ออกเสียงแต่ตัวหลัง  เปน็ ตัวสะกดตวั เดยี วเท่าน้ัน  เชน่ สามารถ อ่านวา่ สามาด กระยาสารท อ่านวา่ กระยาสาด มารค อ่านวา่ มาก เกียรต ิ อ่านวา่ เกียด ต้นปาล์ม อา่ นวา่ ต้นปาม พระพรหม อา่ นวา่ พระพรม ปาล์ม พระพรหม แบบฝึกหัด มารค  แปลว่า  ทาง  ถ้าเราไปทางบกหรือทางนำ้ �ในวัน สารทกลางปี  จะเห็นชาวบ้านเขานิยมทำ�บุญกันด้วยกระยาสารท  และเราสามารถมองเห็นภาพพราหมณ์น่ังก้มศีรษะกราบไหว้  พระพรหมอยู่  นอกจากน้ียังมีภาพท่านผู้ทำ�ความดีและเกียรติ  ให้แกป่ ระเทศชาติของเรา  น่าบชู า  น่าปลาบปล้ืมใจ  ย่งิ นัก 01 �������� P.1-36.indd 27 1/22/15 3:00 PM

28 เรอื่ ง  เร่ิมอบรมตนในขณะที่ยังเยาว์ บรรดาสิ่งต่าง ๆ  อันเปน็ สมบัตขิ องโลก  จะเปน็ วตั ถุส่ิงของ  สัตว์หรือบุคคลก็ตาม  ถ้าได้รับการอบรม  ฝึกหัด  ดัดแปลง  ตกแต่ง  ให้ดีข้ึนกว่าเดิมแล้ว  ย่อมมีค่าย่ิงข้ึน  เช่น  ต้นตะโก  ต้นมะขาม  ที่เขาดัดเขาแต่ง  ย่อมน่าดูน่าชมกว่าต้นท่ีไม่ได้ดัด  ไม่ได้แต่ง  ไม้ถือก็ดี  โต๊ะ  เก้าอ้ีก็ดี  ถ้าขัดและทาสีให้  ประณีตข้ึน  ก็ย่อมงดงาม  มีราคามากขึ้น  เพชรพลอย  ก็เป็น  แร่ธาตุชนิดหนึ่ง  ซึ่งถ้านำ�มาเจียระไน  จนสะอาดมีน้ำ�งาม  รัศมีพราวตา  ก็ย่อมมีราคาแพงกว่าเพชรพลอยท่ีไม่ได้เจียระไน  หรือเจียระไนแต่น้อย ช้าง ม้า วัว ควาย เสือ หมี ลิง  และสุนัข เป็นต้น  ถ้าฝึกหัดดีแล้วก็ย่อมใช้ได้ดีกว่าช้างเถ่ือน  ม้าเถ่อื น  ควายเถ่อื น  ท่อี ยูต่ ามป่า  และเท่ยี วระเหระหนไปตาม  ลำ�พังของมัน  เราคงจะได้เคยเห็นตามที่เขานำ�มาแสดงบ้างแล้ว  ซ่ึงน่าดูน่าชม  น่าประหลาดย่ิงนัก  ส่วนมนุษย์เราก็เป็นฉันน้ัน  คือถ้าได้รับการอบรมฝึกหัดกล่อมเกลาให้เป็นคนมีภูมิรู้ดีแล้ว  ก็ย่อมเป็นคุณเป็นเกียรติท้ังแก่ตนเองและคนอื่น ๆ  ตลอดถึง  01 �������� P.1-36.indd 28 1/22/15 3:00 PM

29 ประเทศชาต ิ พระพทุ ธเจา้ จอมปราชญผ์ เู้ ปน็ ครอู ยา่ งวเิ ศษของเรา  แต่เดิมทีก็ทรงนิยมลัทธิพราหมณ์ผู้ถือพระพรหม  แต่ภายหลัง  ท่านได้ทรงคิดค้นคว้าหาความจริง  จนกระท่ังทรงพบแล้วว่า  ความสขุ หรอื ความทกุ ขต์ า่ ง ๆ  นน้ั เกดิ จากตนเอง  และการกระทำ�  ของตนเอง  ความดีหรือความชั่วที่ทำ�ลงแล้วน้ันเองเป็นเหตุ  ย่อมเผล็ดผลตามท่ีทำ�ไว้ เหมือนหว่านพืชชนิดใดลง  ก็ผลิผล  ชนิดน้ันข้ึน  เช่น  หว่านข้าวก็ไม่กลายเป็นหญ้า  หญ้าก็ไม่  กลายเป็นถั่วงา  พืชชนิดใดก็คงเป็นชนิดน้ัน  ถ้าเราทำ�ดี  กไ็ ดร้ บั ผลดี คอื   ความสขุ   ความเจรญิ     ถา้ เราทำ�ชว่ั กไ็ ดร้ บั ผลชว่ั   คือ  ความทุกข์  ความเดือดร้อน  ความเสื่อม  เป็นเงาตามตัว  เราทุกคนต้องเชื่อม่ันในคำ�ส่ังสอนของท่านจะได้เป็นเครื่อง  คอยเตือนใจ  เหนี่ยวร้ังใจ  ข่มใจให้หมั่นพยายามปฏิบัติแต่  สิ่งท่ีดี  และเว้นจากการกระทำ�ชั่วทุกเวลาและทุกสถาน  เราก็จะ  ได้รับความสุขความเจริญ  อาจสามารถเล้ียงตัวเองได้ต่อไป  ภายหนา้   เพราะฉะนนั้ คนเราทกุ คนจำ�เปน็ ตอ้ งอบรมฝกึ หดั ตนเอง  ให้หมั่นกำ�จัดความช่ัวที่มีอยู่ในตัว  แม้ทีละน้อย ๆ  บ่อย ๆ  เข้าก็  อาจผอ่ งใสมากขน้ึ ได ้ เหมอื นน้ำ�ฝนทต่ี กลงมาจากอากาศ  อนั คน  เอาภาชนะเปล่าไปวางรองไว้  ณ  กลางแจ้ง  แม้เม็ดฝนตกลงใน  ภาชนะนั้น  ทีละน้อย ๆ  บ่อย ๆ  เข้าก็อาจเต็มภาชนะตุ่มไหนั้นได้  การอบรมฝึกหัดตนต้องอบรมด้วยความสมัครใจและรู้สึกสำ�นึก  ตัวเอง  ต้องต้ังใจแน่วแน่ดังเข็มทิศ  และต้องเริ่มอบรมฝึกหัด  ตนเสียตั้งแต่ยังเยาว์  เพราะจิตใจยังอ่อนและกำ�ลังเจริญ จึงจะ  ได้ผลสมหวัง  เมื่อเติบโตแล้วร่างกายเจริญเต็มท่ี  จิตใจกล้าแข็ง  01 �������� P.1-36.indd 29 1/22/15 3:00 PM

30 อบรมฝึกหัดยากมาก  ไม่ค่อยได้ผล  สมดังสุภาษิตโบราณ  ท่านกล่าวไว้ว่า  “ไม้อ่อนดัดง่าย  ไม้แก่ดัดยาก”  ยุวชนสยาม  ทง้ั หลายจงรสู้ ึกสำ�นกึ ตวั ไว้ว่า  การอบรมตนให้เป็นคนดีน่ันแหละ  ชอ่ื วา่ เปน็ ผรู้ กั ประเทศชาต ิ อนั เปน็ ถน่ิ ฐานของตน  พรอ้ มทงั้ สกลุ   และมติ รญาติอย่างแทจ้ รงิ   ควรภูมใิ จได้ (เพลง...............................) ปรารภ  อบรมตน เถดิ ทกุ คน  ชนสยาม ท�ำดดี ้วย  ตนช่วยตน เรามา  พยายาม หม่ันตรองตร ิ ให้ผลิผล  หนึ่งนี ้ มีสต ิ ทุกอดึ ใจ  ไปป่ ล่อยตาม  ยัง้ ไว้  อยู่ไดจ้ น ไมม่ ายวั่   ทั่วทุกยาม ขืนขม่   อารมณช์ วั่ ความเค็มนัน้   มันรกั ษา  เชน่ เชื้อ  เกลือเค็มนาม ตามพระพทุ -  ธวาจา ขอ้ สอง  ต้องยดึ ยดุ เพราะตนแท้  ทำ� แกต่ น ตนม ี ดีชัว่ มา หมายทำ� ดี  ไดด้ ีดล ผลต้อง  สนองม ี เหมือนอยา่ งเงา  เฝ้าติดตาม ทำ� ชวั่   ได้ช่วั ยล คอื ผดงุ   คณุ ดงี าม สามน ้ี ทห่ี มายมุ่ง สามขอ้ ครบ  ควรอบรม งดทัว่   ชวั่ เลวทราม ราษฎร์ท่วั หนา้   สมาคม จกั สุข  ทกุ ประชา– อุดมพร้อม  หอมฟงุ้ เอย สยาม  ย่อมงามสม 01 �������� P.1-36.indd 30 1/22/15 3:00 PM

31 บทท่ี  ๒๘ อธิบาย  ตัวสะกดที่ใช้ทงั้ สะกดและออกเสยี งดว้ ย  เช่น ตกุ๊ ตา อา่ นวา่ ต๊กุ กะตา ศาสนา อ่านว่า สาดสะหนา ผลไม ้ อา่ นวา่ ผนละไม้ ภูมศิ าสตร ์ อ่านว่า พูมสิ าด ราชสีห์ อา่ นวา่ ราดชะสี เกียรตยิ ศ อ่านวา่ เกียดติยด มาตรา อา่ นวา่ มาดตรา จกั รยาน อา่ นว่า จกั กระยาน ราชสหี ์ ตกั๊ แตน ต๊กุ ตา จักรยาน แบบฝึกหดั รัฐบาล  รัศม ี มไี มผ้ ล อัธยาศัย  ชันสตู ร  ศาสนา ปรารถนา  วทิ ยา  ชั้นมัธยม ผา้ สกั หลาด  ภูมศิ าสตร ์ เลขมาตรา จักจัน่   เจรจา  เสียงขรม ราชสีห์  ต๊กั แตน  ตุก๊ ตา พสั ด ุ อุดม  เป็นเกยี รตยิ ศ สขุ ศึกษา  พลเมือง  ตา่ งมาชม พศิ ดู  พิสดาร  ไปทัง้ หมด มธั ยสั ถ ์ ชักเย่อ  ข่ีจกั รยาน ถงึ กำ� หนด  ฟงั วทิ ย ุ เรยี นวทิ ยา เอด็ ตะโร  อกึ ทกึ   เธอควรงด 01 �������� P.1-36.indd 31 1/22/15 3:00 PM

32 เรมิ่ อบรมตนในขณะที่ยังเยาว์  (ตอ่ ) เด็ก ๆ  ทุกคน  จ�ำต้องกระท�ำตัวให้เป็นเด็กดีท่ีสุดที่จะ  กระทำ� ได ้ ใหม้ คี ณุ ความด ี สมกบั ไดร้ บั การศกึ ษามาแลว้   หนา้ ท่ี  ท่ีดีน้ัน  มีอยู่เป็นอันมาก  เหลือท่ีจะน�ำมากล่าวให้พิสดาร  ในท่ีน้ีได้  ต่อไปมิช้าเม่ือนักเรียนได้เรียนถึงชั้นมัธยม  หรือ  ได้รับการอบรมในทางศาสนาอีกแล้ว  ก็คงจะเข้าใจว่า  สิ่งไหน  ควรกระท�ำ  และสิ่งไหนไม่ควรกระท�ำ  กว้างขวางออกไปเป็น  ล�ำดับ  แต่ในท่ีนี้จะกล่าวถึงหน้าท่ีที่เด็ก ๆ  ควรอบรมทางบ้าน  เดก็ ทำ�งานทบ่ี า้ น ที่โรงเรียน  และต่อประชุมชน  จะได้มีอัธยาศัยสุภาพเรียบร้อย  รู้จักระเบียบแบบแผนอันดี  ให้เป็นนิสัยติดตัวต่อไปภายหน้า  จะได้เป็นพลเมืองดี  เป็นก�ำลังของประเทศชาติอันเป็นที่รักยิ่ง  ของตนสบื ไป 01 �������� P.1-36.indd 32 1/22/15 3:00 PM

33 หน้าท่ีซ่ึงควรกระท�ำทางบ้านน้ัน  ข้อส�ำคัญ  ต้องรู้จัก  เคารพนับถือ  เช่ือถ้อยฟังค�ำผู้หลักผู้ใหญ่  ต้องแสดงกิริยา  อนั ออ่ นนอ้ ม  ตอ้ งเจรจาถอ้ ยคำ� ทอี่ อ่ นหวานไพเราะ  อยา่ ทำ� เปน็ คน  ดื้อด้านมุทะลุหุนหันพลันแล่น  ถือทิฐิมานะในทางผิดซ่ึงเป็น  สิ่งเลวทรามต�่ำช้ามาก  มีความกตัญญูกตเวที  รู้จักสนองคุณ  ผู้มีคุณ  กับต้องรู้จักมัธยัสถ์เก็บหอมรอมริบทรัพย์  อย่าเป็น  คนสุรุ่ยสุร่าย  ต้องขยันขันแข็งท�ำการงาน  อย่าเกียจคร้านหรือ  มักง่าย  สิ่งของอะไรหยิบเอาไปใช้แล้ว  ต้องเอามาเก็บไว้ท่ี  ตามเดิม  ไม่ทิ้งขว้างพัสดุน้ันให้เสียหาย  ท้ังกับต้องตั้งตนอย ู่ ในระเบียบเรียบร้อยเสมอ  อย่าให้ใคร ๆ  เขาติเตียนได้ว่าเป็นเด็ก  ไม่รู้จักสมบตั ผิ ดู้  ี ไม่มคี วามสภุ าพ  เหลา่ นีเ้ ป็นต้น หน้าที่ซ่ึงควรกระท�ำที่โรงเรียนน้ัน  ข้อส�ำคัญต้องพยายาม  รักษาวินัย  และต้ังใจกระท�ำตามกฎข้อบังคับของโรงเรียน  เด็กนักเรยี นช่วยกันทำ�งานแตง่ โรงเรยี นในวนั มงี านประจำ�ปี 01 �������� P.1-36.indd 33 1/22/15 3:00 PM

34 ให้ถูกต้องเต็มท่ี  อย่าให้บกพร่องได ้ ไม่ไปโรงเรียนสายหรือหนีโรงเรียน  ซ่ึง  เป็นศัตรูชั่วร้ายยิ่งกว่างูพิษ  กับต้องมี  ความเคารพนับถือครูบาอาจารย์จริง  ๆ  ต ล อ ด จ น หั ว ห น้ า นั ก เรี ย น   เช่ื อ ฟ ั ง  ค�ำสั่งสอนโดยเคร่งครัด  และเอาใจใส่  ในบทเรียนของตน  ไม่เกียจคร้าน  ก า ร ใ ช้ จ่ า ย ก็ ต ้ อ ง ก ร ะ เ ห ม็ ด ก ร ะ แ ห ม่  ใช้แต่พอสมควรแก่ฐานะที่เป็นนักเรียน  อย่าท�ำเป็นคนสุรุ่ยสุร่าย  กับท้ังต้องมีใจ  สมัครที่จะช่วยกันท�ำกิจการของโรงเรียน  สารพัดทุกอย่างที่จะน�ำเกียรติยศช่ือเสียง  มาสู่โรงเรียนของตวั เหลา่ น้ี เป็นตน้ หน้าท่ีซ่ึงควรกระท�ำต่อประชุมชน  น้ัน  ข้อส�ำคัญต้องคิดถึงคนหมู่มาก  เป็นใหญ่กว่า  ท่ีจะถือเอาความสะดวก  สบายส่วนตัว  เวลาเดินไปตามถนน อย่าท�ำตนเป็นเคร่ืองจักร  หรือไม่มีชีวิต  จิตใจ  และหาความรู้สึกผิดชอบมิได้ เช่น  เดินกลางถนนเกะกะกีดขวางทางรถ  ไปมา  และหากว่าพบคนไม่รู้จักทางมา  ไต่ถามถึงหนทางที่เขาไม่รู้จัก ถ้าเรา  01 �������� P.1-36.indd 34 1/22/15 3:00 PM