ทำเนียบภูมิปัญญาท้องถิ่น กศน.ตำบลศรีสราษฎร์

ทำเนยี บภมู ิปัญญำท้องถิ่น เดือนพฤศจิกำยน 2562 กศน.ตำบลศรสี ุรำษฎร์ ศนู ย์กำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอำเภอดำเนนิ สะดวก สำนกั งำนสง่ เสรมิ กำรศึกษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศยั จงั หวัดรำชบรุ ี สำนกั งำนส่งเสรมิ กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศัย สำนักงำนปลดั กระทรวงศึกษำธกิ ำร กระทรวงศึกษำธิกำร

คำนำ ด้วย กศน.ตำบลศรีสุรำษฎร์ ได้ตำเนินกำรจัดทำภูมิปัญญำในท้องถ่ิน ให้กับประชำชนในพ้ืนท่ี ตำบลศรีสุรำษฎร์ เพื่อเพ่ิมพูนควำมรู้และทักษะในกำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สำมำรถเรียนรู้และฝึกฝน ได้ทั้งจำกกำรศึกษำด้วยตนเอง และได้รับกำรถ่ำยทอดจำกผู้อื่น กำรนำภูมิปัญญำมำเผยแพร่เพื่อให้ ประชำชนในพืน้ ท่ไี ด้นำไปใช้และเรียนรเู้ พื่อเพมิ่ อำชพี และประสบกำรณ์ใหก้ บั ตนเองและครอบครวั ใหม้ กี ำร เจริญเติบโตอย่ำงต่อเน่ืองและเกื้อกูลในกำรผลิตซ่ึงกันและกัน โดยกำรใช้ทรัพยำกรท่ีมีอยู่ให้เกิดประโยชน์ และไมม่ ีสำรพิษ เช่น ดนิ น้ำ แสงแดดอยำ่ งเหมำะสม เกิดประโยชน์สูงสุด มีควำมสมดุล ของสภำพแวดล้อม อย่ำงต่อเนื่อง และเกิดผลในกำรเพิ่มพูนควำมอุดมสมบูรณ์ของทรัพยำกรธรรมชำติด้วย กศน.ตำบล ศรสี ุรำษฎร์ หวังวำ่ เอกสำรเล่มนี้คงมีประโยชนต์ อ่ ผอู้ ำ่ นและผปู้ ฏบิ ัตงิ ำนต่อไป กศน.ตำบลศรสี รุ ำษฎร์ พฤศจิกำยน 2562

สำรบัญ หนำ้ คำนำ 1 สำรบญั 4 กศน.ตำบลศรสี ุรำษฎร์ 7 - ภมู ิปญั ญำ สวนเกษตร (กำรปลูกอง่นุ ) : นำยชชั วำล อุ่นเจริญ - ภูมิปญั ญำ กำรจดั ทำงำนในพิธตี ำ่ ง ๆ : นำยนพิ นธ์ แก้วมีชยั เจรญิ ยง่ิ - ภูมิปัญญำ กำรวทิ ยำกรด้ำนอำชพี : นำงยรุ ี ชณิ โกสุม คณะผูจ้ ดั ทำ



1 แบบบันทึกชุดข้อมลู คลังปัญญำ – ภมู ิปญั ญำทอ้ งถิ่น ตำบลศรสี ุรำษฎร์ อำเภอดำเนินสะดวก จงั หวดั รำชบุรี ชอื่ ภมู ปิ ัญญำ สวนเกษตร (กำรสวนองุ่น) ช่ือ นำยชชั วำล นำมสกุล อนุ่ เจรญิ ทีอ่ ยู่ปัจจุบนั (ท่ีสำมำรถตดิ ต่อได)้ บ้ำนเลขที่ 1 หม่ทู ่ี 1 ตำบล/แขวง ศรีสรุ ำษฎร์ อำเภอ/เขต ดำเนนิ สะดวก จังหวดั รำชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70130 โทรศัพท์ 092-2535329 ควำมเป็นมำของบคุ คลคลงั ปัญญำ คุณชชั วำล อุ่นเจริญ เปน็ ผหู้ น่ึงท่ีได้รบั กำรถ่ำยทอดทำงกำรเกษตร เรือ่ งกำร ปลูกอง่นุ ซง่ึ ปจั จุบนั ในอำเภอดำเนนิ สะดวกไม่คอ่ ยมผี ้ทู ป่ี ลกู องุ่นได้ผลผลติ ได้ตำมฤดูกำล คุณชัชวำล เป็นผ้มู คี วำมรู้ เช่ียวชำญด้ำนกำรปลกู องุ่น จุดเด่นของภูมปิ ัญญำท้องถ่ิน กำรลด ละ เลิก กำรใช้สำรเคมีเกษตร กำรทำเกษตรอนิ ทรียเ์ พ่ือรักษำระบบนิเวศน์ วตั ถุดิบที่ใชป้ ระโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑท์ ีเ่ กดิ จำกภูมปิ ญั ญำ ซ่ึงพน้ื ทอ่ี ืน่ ไม่มี ไดแ้ ก่ ควำมรคู้ วำมสำมำรถของเกษตรกร ทมี่ คี วำมรจู้ ำกกำรทำเกษตร ซงึ่ ได้รบั กำรถำ่ ยทอดมำจำกบรรพบรุ ุษ รนุ่ สู่รนุ่ รำยละเอียดของภมู ปิ ัญญำท้องถนิ่ เปน็ กำรถ่ำยทอดควำมร้ใู หก้ บั คนในชมุ ชนที่มคี วำมสนใจ ในเรอ่ื งกำรปลกู องุ่น รูปแบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพรภ่ มู ิปัญญำท้องถนิ่  ยังไม่เคยมีกำรเผยแพร่/ใช้เฉพำะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชุมชน  มีกำรเผยแพรผ่ ำ่ นสอ่ื มวลชนและสือ่ อ่ืนอย่ำงแพร่หลำย  มีกำรดงู ำนจำกบคุ คลภำยนอก จำนวน 10 คร้งั จำนวน 100 คน  มีกำรนำไปใช้ในพนื้ ท่ี - คน นอกพ้ืน - คน

2 ลกั ษณะของภมู ิปัญญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เปน็ นวัตกรรม คุณคำ่ (มลู คำ่ ) และควำม ภำคภูมิใจ  ภูมปิ ญั ญำท้องถิน่ /นวตั กรรมท่คี ดิ คน้ ข้นึ มำใหม่  ภูมปิ ัญญำท้องถิ่นด่ังเดิมได้รับกำรยกย่องทอดมำจำก ควำมรคู้ วำมสำมำรถของเกษตรกร ทีม่ คี วำมร้จู ำกกำรทำเกษตร ซึง่ ไดร้ บั กำรถ่ำยทอดมำจำกบรรพ บุรษุ รนุ่ สรู่ นุ่  ภมู ิปัญญำท้องถน่ิ ท่ีได้พฒั นำและต่อยอด แบบเดมิ ควำมรู้จำกกำรทำเกษตร ซึ่งไดร้ ับกำรถ่ำยทอดมำจำกบรรพบุรษุ รนุ่ สู่รุ่น กำรพัฒนำตอ่ ยอดคอื ลด ละ เลิก กำรใชส้ ำรเคมเี กษตร หันมำทำกำรเกษตรแบบเกอื้ กูลธรรมชำติ กำรทำ เกษตรอินทรยี ์ รูปภำพเจ้ำของภมู ปิ ัญญำ นำยชัชวำล อนุ่ เจริญ

3 รปู ภำพภูมิปญั ญำ ผลติ ภัณฑ์จำกสวนองนุ่

4 แบบบันทึกชดุ ข้อมูลคลงั ปญั ญำ – ภูมปิ ัญญำทอ้ งถิน่ ตำบลศรีสรุ ำษฎร์ อำเภอดำเนินสะดวก จังหวัดรำชบุรี ช่ือภมู ิปัญญำ กำรจดั ทำงำนในพธิ ีกำรตำ่ งๆ ชือ่ นำยนิพนธ์ นำมสกลุ แกว้ มีชัยเจรญิ ยิง่ ท่อี ยู่ปัจจุบัน (ท่สี ำมำรถติดตอ่ ได้) บำ้ นเลขที่ 35 หมู่ท่ี 3 ตำบล ศรสี รุ ำษฎร์ อำเภอ ดำเนินสะดวก จังหวดั รำชบรุ ี รหัสไปรษณีย์ 70130 โทรศัพท์ 087-9772912 ควำมเปน็ มำของบุคคลคลังปญั ญำ คุณนิพนธ์ แกว้ มีชยั เจริญย่งิ เป็นผู้หน่ึงท่ีไดร้ ับกำรถ่ำยทอดทำงวฒั นธรรมประเพณี ในท้องถิ่น ซ่ึงเปน็ ผ้ยู อมรบั ในชมุ ชนและชอบหำวธิ กี ำรใหมๆ่ นำมำปรับใช้ในงำนพิธีตำ่ งๆ จดุ เด่นของภมู ิปัญญำท้องถ่ิน เป็นบุคคลที่ชอบช่วยเหลืองำนในชุมชน และมีจะอุทิศตนให้กับชุมชนเป็นอย่ำงมำก และเป็นผู้มี ควำมร้ใู นเรื่องของพธิ ีต่ำงๆ รำยละเอยี ดของภูมิปัญญำท้องถิน่ คุณนิพนธ์ได้นำควำมรู้จำกกำรไปศึกษำดูงำนจำกท่ีต่ำง ๆ และนำมำปรับปรุงพัฒนำในงำนของ ตนเอง เช่น กำรจัดงำนบวช งำนแต่งงำน งำนขำวดำ ฯลฯ ซง่ึ เป็นทยี่ อมรับของคนในชุมชนและคนต่ำงถ่ิน ท่ีจะไว้ใจเรียกใชบ้ ริกำรของคณุ นิพนธ์ อย่ำงตอ่ เนอ่ื งในทกุ ๆ เทศกำลงำนตำ่ ง ๆ รูปแบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสมั พันธ์ เผยแพรภ่ มู ปิ ญั ญำทอ้ งถนิ่ ยังไม่เคยมกี ำรเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพำะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชุมชน มีกำรเผยแพรผ่ ่ำนสอ่ื มวลชนและสอ่ื อื่นอย่ำงแพรห่ ลำย มกี ำรดูงำนจำกบคุ คลภำยนอก จำนวน.....................ครง้ั จำนวน...................คน มกี ำรนำไปใช้ ในพนื้ ท่.ี ....................คน นอกพืน้ ท.ี่ ...............คน

5 ลักษณะของภมู ิปัญญำทอ้ งถิ่น กำรพฒั นำตอ่ ยอดภูมปิ ญั ญำใหเ้ ปน็ นวตั กรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และควำม ภำคภมู ิใจ ภมู ปิ ัญญำท้องถิน่ /นวตั กรรมท่ีคดิ คน้ ขึน้ มำใหม่  ภูมปิ ัญญำทอ้ งถ่ินดงั่ เดิมได้รับกำรยกย่องทอดมำจำก คุณนิพนธ์ได้นำควำมรู้จำกกำรไปศึกษำดูงำนจำกท่ีต่ำง ๆ และนำมำปรับปรุงพัฒนำในงำนของ ตนเอง เชน่ กำรจดั งำนบวช งำนแตง่ งำน งำนขำวดำ ฯลฯ ซง่ึ เปน็ ทยี่ อมรับของคนในชมุ ชนและคนต่ำงถ่ิน ทีจ่ ะไว้ใจเรยี กใช้บริกำรของคณุ นิพนธ์ อย่ำงต่อเนื่องในทุก ๆ เทศกำลงำนตำ่ ง ๆ รูปภำพเจ้ำของภูมปิ ัญญำ นำยนพิ นธ์ แกว้ มชี ัยเจริญยง่ิ เจ้ำของภูมปิ ัญญำ

6 รูปภำพภมู ิปัญญำ ภำพในกำรจัดงำนในพธิ ตี ่ำง ๆ ของ ใน นำยนิพนธ์ แก้วมีเจรญิ ยงิ่

7 แบบบนั ทึกชดุ ขอ้ มูลคลังปญั ญำ – ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถิ่น ตำบลศรสี รุ ำษฎร์ อำเภอดำเนินสะดวก จังหวัดรำชบุรี ชือ่ ภูมปิ ัญญำ วทิ ยำกรดำ้ นอำชพี ช่ือ นำงยรุ ี นำมสกลุ ชิณโกสุม ที่อยู่ปจั จบุ ัน (ที่สำมำรถติดต่อได)้ บ้ำนเลขที่ 75/1 หมทู่ ี่ 7 ตำบล/แขวง ศรสี ุรำษฎร์ อำเภอ/เขต ดำเนนิ สะดวก จังหวัด รำชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70130 โทรศพั ท์ 081-8579288 Line ID : 081-8579288 ควำมเป็นมำของบคุ คลคลงั ปญั ญำ คุณยุรี ชิณโกสุม เป็นวทิ ยำกรทำงดำ้ นอำชีพ สำมำรถถ่ำยทอดไดใ้ นหลำยๆหลักสตู ร และมีกำร พฒั นำตนเองอยตู่ ลอดเวลำ สำมำรถเปน็ แบบอย่ำงให้กบั คนในพืน้ ท่ี สำมำรถให้คนในพ้ืนที่สร้ำงรำยไดเ้ สรมิ คุณยุรี ชิณโกสุม ได้เป็นวทิ ยำกรมำเปน็ เวลำ 15 ปี และเป็นท่ียอมรับในสังคม จดุ เด่นของภมู ิปัญญำท้องถ่ิน เป็นคนอัธยำศัยดี มีน้ำใจ ชอบให้ควำมรู้คนในชุมชน และสนับสนุนคนในชุมชนให้สร้ำงรำยได้ ให้กับครอบครวั เปน็ บุคคลท่ีชอบพัฒนำตนเองอยูส่ มำ่ เสมอ ไม่เคยหวงวชิ ำควำมรทู้ ่ไี ดร้ บั กำรพฒั นำมำ วัตถุดบิ ท่ใี ช้ประโยชน์ในผลิตภณั ฑ์ท่เี กิดจำกภูมิปญั ญำ ซึ่งพ้ืนทอ่ี ืน่ ไม่มี ได้แก่ วัสดุอุปกรณ์ในกำรสอน บำงครั้งก็ได้จำกผลผลิตในท้องถิ่น และได้รับกำรสนับสนุนจำกชุมชนให้ จัดหำวัสดอุ ุปกรณ์มำใชใ้ นกำรสอน รำยละเอยี ดของภมู ิปัญญำท้องถนิ่ คณุ ยรุ ี ชิณโกสุม เปน็ วทิ ยำกรทำงดำ้ นอำชีพ สำมำรถถ่ำยทอดไดใ้ นหลำยๆหลกั สตู ร และมีกำร พฒั นำตนเองอยู่ตลอดเวลำ สำมำรถเปน็ แบบอยำ่ งให้กับคนในพืน้ ท่ี สำมำรถให้คนในพ้ืนทส่ี รำ้ งรำยไดเ้ สริม คุณยรุ ี ชณิ โกสุม ไดเ้ ปน็ วทิ ยำกรมำเปน็ เวลำ 15 ปี และเป็นท่ียอมรบั ในสังคม

8 รปู แบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถ่ิน  ยงั ไมเ่ คยมีกำรเผยแพร/่ ใช้เฉพำะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชมุ ชน มีกำรเผยแพร่ผ่ำนส่ือมวลชนและสื่ออ่นื อย่ำงแพรห่ ลำย มกี ำรดงู ำนจำกบคุ คลภำยนอก จำนวน.....................คร้ัง จำนวน...................คน มกี ำรนำไปใช้ ในพน้ื ที.่ ....................คน นอกพ้นื ที่................คน ลกั ษณะของภมู ิปัญญำท้องถ่ิน กำรพฒั นำต่อยอดภูมปิ ญั ญำให้เป็นนวตั กรรม คณุ คำ่ (มูลคำ่ ) และควำม ภำคภูมใิ จ  ภมู ิปญั ญำท้องถ่ิน/นวัตกรรมทคี่ ิดค้นขน้ึ มำใหม่ ภมู ปิ ัญญำท้องถ่ินด่ังเดมิ ไดร้ ับกำรยกย่องทอดมำจำก รปู ภำพเจำ้ ของภมู ปิ ัญญำ นำงยรุ ี ชณิ โกสุม เจำ้ ของภมู ปิ ัญญำ

9 รปู ภำพภมู ปิ ญั ญำ กำรเปน็ วทิ ยำกรในหลักสตู รต่ำง ๆ ของ นำงยรุ ี ชิณโกสมุ

คณะผ้จู ดั ทำ ที่ปรกึ ษำ ผอ.กศน.อำเภอดำเนนิ สะดวก นำยทวสี ทิ ธ์ิ แซมเพชร ครู นำงสำวจิตรำ ถนั อำบ ครู นำงเอื้องทิพย์ แสงรุ่งเรือง ครู อันชนั จันทรพ์ ูล ครูกศน.ตำบลศรสี ุรำษฎร์ รำ่ ง/เรยี บเรียงและจดั พิมพ์ นำงสำวชนศิ ำ ผำสขุ