ทำเนียบภูมิปัญญาท้องถิ่น กศน.ตำบลกรับใหญ่

ทำเนยี บคลังปญั ญา ภมู ปิ ญั ญาท้องถิ่น ประจำเดอื น พฤศจิกายน 2562 กศน.ตำบลกรบั ใหญ่ อ.บ้านโป่ง จ.ราชบุรี ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อำเภอบ้านโปง่ สำนักงานสง่ เสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจังหวดั ราชบุรี สำนักงานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย สำนกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธกิ าร

คำนำ ปราชญ์ชาวบ้าน หรือนักคิดท้องถิ่น หรือครูภูมิปัญญาไทยแล้วแต่จะเรียกกัน จะมีมากมายใน หลายด้านแล้วแต่งานท่ีท่านปฏิบัติจนบังเกิดผล ไม่ว่าจะเรียกอะไรก็ตามคุณสมบัติของผู้ท่ีเป็นปราชญ์ ชาวบ้าน คนเหล่านี้มีธรรมะอยู่ในใจทุกท่าน เป็นธรรมะของความรักความเมตตา ความอยากช่วยคน เป็น ธรรมะโดยการปฏิบัติคิดทำสรุปบทเรียน แล้วนำมาเป็นความรู้ให้คนเห็นได้อย่างชัดเจน มีทั้งวิชาการและ ภาคปฏบิ ัติให้เห็นมีความรกั ความเป็นปราชญ์ไม่ได้อยทู่ ่ีความฉลาดของปัญญาท่ีเกิดจากการกระทำ แต่เกิด จากความรักที่มีธรรมะเป็นแรงบันดาลใจให้แบ่งปันแก่ผู้อ่ืนเป็นร่มโพธ์ิ ร่มไทร การแผ่ภูมิปัญญาท่ีเกิดจาก การทำจริงด้วยความรักแผ่นดินที่มีลูกหลาน มีป่า มีชุมชน มีเมืองสรุปได้ว่าปราชญ์ชาวบ้านนั้นเป็นผู้ที่มีวิถี ชีวิตที่ผูกพันกับธรรมชาติ มีความคิดเข้าระบบชอบค้นหาความจริง ช่างสังเกตและนำส่ิงที่พบเห็นมาเรียนรู้ โดยการปฏิบัติจริง สามารถสรุปเป็นบทเรียนได้ ดังเช่นปราชญ์ชาวบ้านด้านการเกษตร ซ่ึงมีอยู่ท่ัวไปใน ทุกภาคของประเทศ ทั้งนี้ ศูนย์ กศน.ตำบลกรับใหญ่ ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของผู้ที่ทำคุณประโยชน์ เสียสละ และ ปฏิบตั ติ นเป็นแบบอย่างท่ีดีต่อคนในชมุ ชนอำเภอบา้ นโปง่ จึงได้จัดทำทำเนยี บภูมปิ ญั ญาทอ้ งถิ่นข้นึ เพื่อ ยกยอ่ ง และเผยแพรใ่ ห้ชนรุ่นหลังได้ถอื เป็นแบบอย่างทด่ี ใี นการดำรงชวี ติ ตอ่ ไป กศน.ตำบลกรบั ใหญ่ พฤศจิกายน 2562

สารบัญ หน้า คำนำ 1 สารบัญ 3 5 ภมู ปิ ญั ญาท้องถิ่น นางจนั ทวรรณ ยาหนู 7 ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถ่ิน นางสมคดิ ศริ ิเรือง ภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่ิน นายทน สารีสาย คณะผ้จู ดั ทำ

แบบบนั ทึกชดุ ขอ้ มลู คลังปญั ญา-ภูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ ตำบลกรับใหญ่ อำเภอบา้ นโปง่ จงั หวัดราชบรุ ี ชอ่ื ภูมิปัญญา การแปรรูปเหด็ ข้อมูลพื้นฐาน รายบุคคล เจ้าของภมู ิปัญญาทอ้ งถน่ิ /บุคคลคลงั ปญั ญา ช่อื นางจนั ทวรรณ นามสกุล ยาหนู วันเดือนปีเกิด 18 กรกฎาคม 2503 ที่อยปู่ ัจจุบนั (ทีส่ ามารถติดต่อได้) บา้ นเลขที่ 14/4 หมทู่ ี่ 3 ตำบล/แขวง กรับใหญ่ อำเภอ/เขต บ้านโป่ง จังหวัด ราชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70190 โทรศพั ท์ 098-4683556 ความเปน็ มาของภูมิปญั ญา เป็นบุคคลท่ีมีความรู้ด้านการแปรรูปอาหาร โดยตนเองได้เป็นสมาชิกในกลุ่มเห็ดและได้พัฒนาการ แปรรูปเห็ดโดยการฝึกโดยไปอบรม การทดลอง จนกระท้ังสามารถแปรรูปผลิตภัณฑ์ได้อย่างหลากหลาย โดย ตนเองได้เข้ารับการอบรมจากมหาวิทยาลัยราชภัฏจอมบึงเรื่องการแปรรูปอาหาร และได้นำเอาความรู้น้ันมา ประยุกต์ใช้ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์เห็ดของกลุ่มตนเอง โดยในปัจจุบันมีเห็ดท่ีสามารถออกมาจำหน่าย หลากหลายรูปแบบ เช่น เหด็ สด แหนมเหด็ น้ำพริกเห็ด เหด็ สวรรค์ และน้ำเหด็ สมนุ ไพร เปน็ ต้น จุดเด่นของภูมิปญั ญา นางจันทวรรณ ยาหนู ชอบการทำอาหารและการพัฒนาต่อยอดผลิตภัณฑ์เห็ดให้มีความหลากหลาย โดยมีการพัฒนาต่อยอดความรู้ โดยการอบรมจากหน่วยงานต่าง ๆ อย่างต่อเน่ือง และมีการรวมสมาชิกใน กลุ่มให้มีการแปรรูปเห็ดอย่างสม่ำเสมอ และได้การทดลองการผลิตสินค้าจากเห็ดอย่างต่อเนื่อง จากกลุ่ม สมาชิกด้วยกันร่วมกันคิดร่วมกันพัฒนาเพ่ือให้มีสินค้าจากการแปรรูปที่หลากหลาย อีกทั้งยังมีการให้ความรู้ เรื่องการแปรรปู เหด็ กบั เยาวชนนักเรียน นักศึกษาและประชาชนทวั่ ไปท่มี คี วามสนใจในเร่อื งการแปรรปู เห็ด

2 รปู ภาพเจา้ ของภมู ปิ ัญญา นางจันทวรรณ ยาหนู ให้ความรู้เรอื่ งการแปรรูปเหด็ ให้ความรเู้ รื่องการแปรรปู เห็ด นำสนิ คา้ เห็ดแปรรปู มาจำหน่ายเวลาคนมาศึกษาดูงาน นำ้ พริกเห็ด แหนมเห็ดแบบตุ้ม แหนมเห็ดห่อใบตอง เห็ดสด

3 แบบบันทึกชุดข้อมูลคลงั ปญั ญา-ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถิ่น ตำบลกรบั ใหญ่ อำเภอบา้ นโปง่ จังหวัดราชบุรี ช่ือภมู ปิ ัญญา ดา้ นการแปรรปู อาหารการทำปลากรอบสมนุ ไพร ข้อมูลพื้นฐาน รายบคุ คล เจ้าของภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน/บคุ คลคลงั ปญั ญา ช่ือ นางสมคดิ นามสกลุ ศริ ิเรอื ง วนั เดือนปเี กดิ 11 กมุ ภาพันธ์ 2510 ทอี่ ยู่ปัจจบุ นั (ที่สามารถตดิ ต่อได้) บา้ นเลขท่ี 90 หมู่ท่ี 2 ตำบล/แขวง กรบั ใหญ่ อำเภอ/เขต บ้านโปง่ จงั หวดั ราชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70190 โทรศพั ท์ 089-4141453 ความเปน็ มาของภมู ิปญั ญา เป็นบุคคลท่ีมีความรู้ด้านการแปรรูปอาหาร โดยตนเองได้เป็นสมาชิกในกลุ่มแม่บ้านอ้ออีเขียวตำบล กรบั ใหญ่ และได้มีการอบรมกับกลุ่มสัมมาชพี ของเกษตร และได้มแี นวคิดในการพัฒนาตอ่ ยอดให้กับตนเองเพื่อ เป็นอาชีพเสริมให้กับตนเองและชุมชน โดยมีการประชุมและปรึกษากันในกลุ่มสมาชิกด้วยกัน โดยนำเอา ความรู้ท่ีมีมาต่อยอดอาชีพ โดยการวิเคราะห์หาวัตถุดิบท่ีมีในชุมชนเพื่อเป็นการสร้างงานสร้างรายได้ให้กับ ชุมชนโดย สรุปได้คือ ในชุมชนมีกล้วยน้ำว้า และแต่ละบ้านก็มีสมุนไพรในครัวเรือน เช่น มะกรูด ตะไคร้ พริก ดังน้ันจึงได้ข้อสรุปคือจะนำกล้วยน้ำว้ามาแปรรูปต่อยอดเป็น ผลิตภัณฑ์ปลากรอบสมุนไพร โดยใช้ กล้วยมาเป็นส่วนประกอบหลกั ในการทำปลากรอบสมุนไพร ดังนั้นจงึ ได้มีการอบรมให้ความรู้กับชาวบ้านและ รวมกล่มุ กนั เพื่อสรา้ งอาชีพการทำปลากรอบสมุนไพร และได้กอ่ ตั้งเปน็ กลุ่มแมบ่ ้านอ้ออีเขยี วตำบลกรับใหญ่ จุดเดน่ ของภมู ิปัญญา มีการร่วมกันวางแผนและวิเคราะห์การทำอาชีพร่วมกัน โดยมีการสร้างงานให้กับชุมชน ชุมชนมี รายได้เสริม และอบรมให้กับความรู้กับสมาชิกท่ีสนใจทำอาชีพการแปรรูปอาหาร มีการต่อยอดจากวัตถุดิบ ทีมมีอยใู่ นชมุ ชน ทำใหช้ ุมชนมีรายได้เพ่มิ ขึน้

4 รปู ภาพเจา้ ของภูมปิ ัญญา นางสมคดิ ศิริเรอื ง วัสดใุ นการทำปลากรอบสมุนไพร บรรจุภณั ฑป์ ลากรอบสมุนไพร บรรจภุ ัณฑป์ ลากรอบสมุนไพร ปลากรอบสมนุ ไพรท่ีทอดเสร็จแล้ว ปลากรอบสมุนไพร ปลากรอบสมนุ ไพร

5 แบบบนั ทึกชดุ ข้อมลู คลังปญั ญา-ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถ่นิ ตำบลกรับใหญ่ อำเภอบ้านโปง่ จังหวัดราชบุรี ชื่อภมู ิปัญญา ดา้ นเศรษฐกิจพอเพยี ง ข้อมูลพ้ืนฐาน รายบุคคล เจ้าของภมู ิปญั ญาท้องถิ่น/บุคคลคลังปัญญา ช่ือ นายทน นามสกุล สารสี าย วนั เดือนปเี กดิ 25 ธนั วาคม 2503 ทีอ่ ยู่ปัจจุบัน (ทีส่ ามารถติดต่อได้) บ้านเลขที่ 14/4 หมูท่ ่ี 3 ตำบล/แขวง กรับใหญ่ อำเภอ/เขต บา้ นโป่ง จงั หวดั ราชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70190 โทรศพั ท์ 092-5348319 ความเปน็ มาของภูมปิ ญั ญา นายทน สารีสาย เป็นผู้ใหญ่บ้านหนองโรง หมู่ ที่ 3 ตำบลกรับใหญ่ ต้ังแต่ปี พ.ศ. 2552 และได้มี แนวคิดในการพัฒนาหมู่บ้านของตนเองให้มีอาชีพเสริมเพ่ิมรายได้ให้กับประชาชน โดยยึดหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง และได้นำประชาชนในหมู่บ้านเขา้ ร่วมทำกิจกรรมฝึกอาชีพ ศึกษาดูงานเพื่อเพ่ิมความรู้ให้ ประชาชนในหมู่บ้าน อย่างต่อเนื่อง โดยตนเองก็ได้มีการเข้ารับการอบรมด้านเศรษฐกิจพอเพียง ด้านการฝึก อาชีพการเพาะเห็ดแบบครบวงจร จากโรงเรียนพระดาบส และได้นำความรู้มาต่อยอดให้กับคนในหมู่บ้าน อยา่ งตอ่ เนอื่ ง จนตนเองได้รบั การแตง่ ตงั้ จาก กศน.จงั หวดั ราชบรุ ี ใหเ้ ป็นปราชญช์ ุมชนจงั หวดั ราชบุรี จดุ เดน่ ของภมู ิปัญญา นายทน สารีสาย เป็นผู้มีใฝ่เรียนรู้อย่างต่อเน่ืองและมีการนำความรู้ท่ีได้รับมาต่อยอดเผยแพร่ให้กับ ชุมชน จนในชุมชนของตนเองได้รับรางวัลหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง และได้รับรางวัลหมู่บ้านพลังงานทดแทน และเป็นหมู่บ้านต้นแบบด้านประชาธิปไตย โดยนายทน สารีสายน้ัน เป็นบุคคลตัวอย่างด้านเศรษฐกิจ พอเพียงของตำบลกรบั ใหญ่

6 รูปภาพเจ้าของภูมิปัญญา นายทน สารสี าย วสั ดุอปุ กรณ์ในการทำก้อนเห็ด วทิ ยากรใหค้ วามรู้เรื่องการทำก้อนเห็ด วทิ ยากรใหค้ วามรูเ้ ร่ืองการทำกอ้ นเหด็ ให้ความรู้เร่ืองการดูแลก้อนเห็ด การบม่ ก้อนเห็ด ก้อนเห็ดทีเ่ ตรียมออกดอก

7 ท่ปี รึกษา คณะผู้จดั ทำ 1. นางสาวดารัตน์ กาญจนาภา 2. นายไพโรจน์ ขนุ ทอง ผู้อำนวยการสำนกั งาน กศน. จงั หวดั ราชบรุ ี ครชู ำนาญการพเิ ศษ รา่ ง/เรียบเรยี งและจัดพิมพ์ ครู กศน.ตำบลกรบั ใหญ่ นางสาวพรวมิ ล ปล้มื จติ ร

8