คมู ือ การขออนุญาตสถานท่ีผลต� อาหาร ขออนุญาตสถานท่ผี ล�ตอาหาร ยื่นงาย… ไดไว… กองอาหาร สาํ นกั งานคณะกรรมการอาหารและยา คูม อื การขออนญุ าตสถานทีผ่ ลิตอาหาร “ขออนญุ าตสถานที่ผลิตอาหาร ยนื่ งา ย… ไดไว…” ISBN 978-974-244-447-1 จาํ นวนหนา 40 หนา จัดทาํ โดย กองอาหาร สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา พ�มพค รัง้ ท่ี 2 ป 2566 จํานวนพม� พ 2,000 เลม พ�มพท ่ี บรษิ ทั มนิ นี่ กรปุ จำกัด
คาํ นาํ กองอาหาร สาํ นกั งานคณะกรรมการอาหารและยา มภี ารกจิ หนงึ่ ในการสง เสรม� และ สนบั สนนุ ผปู ระกอบการผลติ อาหารใหม คี วามรคู วามเขา ใจในการจดั การสถานทผ่ี ลติ อาหาร ใหเปนไปตามหลักเกณฑว�ธีการที่ดีในการผลิตอาหาร และไดรับอนุญาตอยางถูกตอง ตามกฎหมาย ท้ังนี้เพ่�อยกระดับสถานที่ผลิตอาหารใหมีมาตรฐานและผลิตอาหารที่มี ความปลอดภัยเปน ไปตามเจตนารมณข องกฎหมาย และสรางความมัน่ ใจใหแ กผบู รโ� ภค ดังน้ัน กองอาหาร สาํ นักงานคณะกรรมการอาหารและยา จ�งไดจัดทําคูมือ ฉบับนี้ข�้น โดยรวบรวมเนื้อหาสาระที่เกี่ยวของกับแนวทางจัดเตร�ยมสถานท่ีผลิตอาหาร ใหเปนไปตามหลักเกณฑว�ธีการท่ีดีในการผลิตอาหาร การจัดเตร�ยมเอกสาร และขั้นตอน การขออนุญาตสถานท่ีผลิตอาหาร รวมถึงตัวอยางแบบแปลนแผนผังสถานท่ีผลิตอาหาร เพ�่อใหผูประกอบการนําไปศึกษาเปนแนวทางและเตร�ยมความพรอมกอนยื่นคาํ ขออนุญาต สถานทผี่ ลติ อาหารตอไป กองอาหาร สํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา
สารบัญ หนา 1 บทท่ี 1 บทนำ 3 บทท่ี 2 หลกั เกณฑ GMP กับสถานทผี่ ลิตอาหาร 9 บทท่ี 3 การเตร�ยมเอกสารเพ่�อขออนุญาต 26 บทที่ 4 ขน้ั ตอนการขออนญุ าต 30 บทท่ี 5 ตัวอยางแบบแปลนสถานทีผ่ ลิตอาหาร 35 คำถาม-คำตอบ
บทที่ 1 บทนํา สถานท่ีผลิตอาหาร เปนสถานที่ท่ีใชในการผลิตและการจัดการเกี่ยวกับอาหาร ตลอดทง้ั กระบวนการ ตง้ั แตก ารรบั และจดั เกบ็ วตั ถดุ บิ บรรจภ� ณั ฑ จนถงึ การแปรรปู เปน สนิ คา รวมถงึ การแบง บรรจส� นิ คา เพอ่� กระจายไปจําหนา ยใหแ กผ บู รโ� ภค แบง ออกเปน 2 ประเภท ดงั น้ี 1 สถานทีผ่ ลติ อาหารท่ีไมเ่ ขา้ ขา่ ยโรงงาน สถานที่ผลติ อาหาร ทใี่ ชเ ครอื่ งมอื เครอื่ งจกั รในการผลติ อาหาร รวมตำ่ กวา 50 แรงมา และใชคนงานรวมต่ำกวา 50 คน เคร่อื งจกั ร คนงาน รวม ในการผลติ รวม ตาํ่ กวา่ 50 คน ตาํ่ กว่า 50 แรงมา้ 2 สถานทผ่ี ลติ อาหารทเ่ี ข้าขา่ ยโรงงาน สถานทีผ่ ลิตอาหาร ท่ีใชเ ครื่องมอื เครอื่ งจักรในการผลิตอาหาร รวมต้งั แต 50 แรงมา ขึ้นไป หรือใชคนงานตั้งแต 50 คนข้ึนไป เครื่องจกั ร คนงาน รวม ในการผลิต รวม ต้ังแต่ 50 คน ต้งั แต่ 50 แรงมา้ ขนึ้ ไป ขนึ้ ไป 1 คูม ือ การขออนุญาตสถานที่ผลิตอาหาร “ขออนุญาตสถานทผี่ ลติ อาหาร ยื่นงา ย… ไดไว…”
? การผลติ อาหารลกั ษณะใดบ้าง ท่ไี มต่ อ้ งขออนุญาตสถานท่ผี ลติ อาหาร 1. สถานท่ผี ลิตอาหารท่ีไมเ ขาขายโรงงาน ดังน้ี 1.1 นา้ํ นมถัว่ เหลอื ง (จาํ หนายโดยตรงตอผูบรโ� ภค) 1.2 นํ้าผึ้ง (จําหนายโดยตรงตอผบู ร�โภค) 1.3 อาหารท่วั ไป ดังนี้ 1.3.1 สตั วและผลติ ภัณฑ เชน เนื้อสัตวและสตั วน ้ํา (สดและแหง) ไข กะป ปลารา เปน ตน 1.3.2 พช� และผลติ ภณั ฑ เชน พช� ผกั ผลไม (สดและแหง ) ผกั ผลไมส ด ตามประกาศ กระทรวงสาธารณสุข เลขท่ี 386 พ.ศ. 2560 ท่ีผูผลิตจําหนายโดยตรง ตอผูบร�โภค ธญั พช� พช� ผักดอง กะทิ ฟองเตา หู เปนตน 1.3.3 สารสกัด/สารสงั เคราะห เชน สารสกดั จากพช� ทีใ่ ชเปนวตั ถดุ ิบ เปนตน 1.3.4 สารอาหาร เชน กรดอะมิโน ว�ตามนิ และเกลอื แรที่ใชเ ปนวัตถุดิบ เปนตน 1.3.5 แปง และผลิตภัณฑ เชน แปงชนิดตา ง ๆ วุน เสน ขนมจ�น เสน บะหม่ี เปนตน 1.3.6 ผลติ ภัณฑสาํ หรบั ทาํ อาหารชนดิ ตา ง ๆ ทย่ี งั ไมพรอมบร�โภค 1.3.7 เคร่�องปรุงรส เชน นา้ํ มันหอมเจ�ยว พร�กเกลือ เคร่�องแกงที่บดผสมและ ไมผานความรอ น เปน ตน 1.3.8 นาํ้ ตาล เชน นาํ้ ตาลทราย แบะแซ เปนตน 1.3.9 เครอ่� งเทศ เชน มัสตารด พร�กไทย พรก� ปน เปน ตน 1.3.10 ขา วสารบรรจ�ถุง (หมายเหตุ : แตหากผูประกอบการตองการขออนุญาตสถานท่ีผลิตอาหารก็สามารถ ย่ืนขอได และตองปฏิบัติตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 420) พ.ศ. 2563 ออกตามความใน พ.ร.บ. อาหาร พ.ศ. 2522 เรอ่� ง วธ� กี ารผลติ เคร�่องมอื เครอ�่ งใชในการผลิต และการเก็บรกั ษาอาหาร หรอ� GMP 420) 2. ผทู ีผ่ ลติ และจำหนายเฉพาะหนา ราน (จําหนา ยโดยตรงตอผบู รโ� ภค) เชน อาหารที่บรก� าร ภายในรา นอาหาร โรงแรม โรงเรย� น โรงพยาบาล เปน ตน 3. ผูจำหนายอาหาร ณ ท่ีหรือทางสาธารณะ เชน หาบเร รถเร แผงลอย เปนตน คูม อื การขออนุญาตสถานท่ีผลิตอาหาร “ขออนญุ าตสถานที่ผลติ อาหาร ยื่นงาย… ไดไว…” 2
บทที่ 2 หลกั เกณฑ์ GMP กับสถานท่ผี ลิตอาหาร หลักเกณฑ์ GMP กบั สถานทีผ่ ลิตอาหาร การผลิตอาหารจะตองมีการจัดการสถานที่ผลิตอาหารและกระบวนการผลิต ใหมีความเหมาะสม เพ่�อใหอาหารที่ผลิตมีความสะอาด ปลอดภัย และเกิดความมั่นใจไดวา ผลติ ภณั ฑอ าหารมคี ณุ ภาพและมาตรฐาน โดยสถานทผ่ี ลติ อาหารทง้ั ทเี่ ขา ขา ยและไมเ ขา ขา ย โรงงานจะตองปฏบิ ัตติ ามประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบบั ท่ี 420) พ.ศ. 2563 ออกตาม ความใน พ.ร.บ. อาหาร พ.ศ. 2522 เร�่องว�ธีการผลิต เคร�่องมือเคร�่องใชในการผลิต และ การเก็บรักษาอาหาร หร�อ GMP 420 ซ่ึงแบงขอกําหนดออกเปน 2 สวน คือ ขอกำหนด พ้ืนฐาน บังคับใชกับการผลิตอาหารทุกประเภท สวนขอกำหนดเฉพาะ จะเปนขอกําหนด เพ�มเติมสาํ หรบั กรณที ม่ี ีการผลติ อาหารทม่ี ีกรรมว�ธกี ารผลติ เฉพาะและมีความเสี่ยงสูง 1. ขอกำหนดพ้ืนฐาน บังคับใชกับการผลิตอาหารทุกประเภท โดยมีขอกําหนด ดงั นี้ หมวดที่ 1 สถานที่ตั้ง อาคารผลติ การทำความสะอาด และการบำรุงรกั ษา • สถานท่ีต้ัง ตัวอาคาร และบร�เวณโดยรอบ ตองสะอาด ไมสะสมสิ�งของที่ไมใชแลว ไมต งั้ อยใู กลก บั แหลง ทกี่ อ ใหเ กดิ การปนเปอ น เชน กองขยะ บรเ� วณเลยี้ งสตั ว บรเ� วณ ทม่ี ฝี นุ มาก บร�เวณน้าํ ทว มถงึ เปนตน • โครงสรา งอาคาร พน้� ผนงั เพดาน ตอ งใชว สั ดทุ ค่ี งทน เรย� บ สภาพสะอาด มอี ปุ กรณ ท่ีสามารถปองกันสัตวพาหะได เชน การติดต้ังมานพลาสติกบร�เวณประตู ทางเขา-ออก เปนตน • มพี น�้ ทก่ี ารผลติ อาหารทเ่ี พย� งพอ แยกเปน สดั เปน สว นออกจากทพ่ี กั อาศยั แบง พน้� ท่ี ตามสายงานการผลิต มีมาตรการปองกันการปนเปอนขามระหวางการผลิต เชน การแยกบรเ� วณของอาหารที่ปรงุ สุกกบั อาหารดบิ เปน ตน • มแี สงสวา งและการระบายอากาศท่ีเพย� งพอ 3 คมู อื การขออนญุ าตสถานท่ีผลิตอาหาร “ขออนญุ าตสถานที่ผลิตอาหาร ยนื่ งาย… ไดไว…”
บรเิ วณผลิต 3 1 เป ่ลียน ุชดพ ันกงาน ลาง ืมอ ขึ้นชั้นสอง เคร่ืองมือและอุปกรณท ่ีใช ท่พี ักอาศยั จะตอ งแยกเปน สัดเปนสวน ระหวางสถานทผ่ี ลติ อาหาร กับทีพ่ ักอาศัย และไมนำมาวาง ไวภายนอกสถานที่ผลติ อาหาร เขาสถานท่ผี ลติ 2 เขาสถานทีพ่ ักอาศยั ประตรู ว้ั คำอธบิ ายรายละเอียดสัญลกั ษณ ตเู ย็นเก็บสนิ คา ตูเยน็ เก็บวตั ถดุ บิ ตูเ ก็บสารเคมที ำความสะอาด การไหลของการผลิต ตัวอยาง การจัดพ้�นที่การผลิตแยกเปนสดั เปนสวนไมปะปนกบั ทพ่ี ักอาศัย ตวั อยา ง การจดั เตรยี มหอง/บรเิ วณของสถานทีผ่ ลิตอาหาร 1. หอ ง/บรเ� วณ เปลยี่ นเส้ือผา ลา งมอื และเก็บของใชสวนตัวของพนกั งาน ทาํ ความสะอาดวตั ถดุ ิบ ฆา่ เชื้อ 2. หอง/บรเ� วณ เกบ็ วตั ถุดิบ บรรจ�ภณั ฑ เกบ็ สินค้า 3. หอ ง/บร�เวณ เตรย� มวัตถุดิบ บรรจุ 4. หอ ง/บรเ� วณ ผลติ ผสม ปรุงแตง ตดั แตง่ ฆาเช้ือ และบรรจ� 5. หอ ง/บร�เวณ ตดิ ฉลาก บรรจ�ลงกลอ งลงั 6. หอ ง/บรเ� วณ เก็บสนิ คา 7. หอ ง/บรเ� วณ ลา งและเก็บอปุ กรณท่ใี ชในการผลิต 8. หอง/บร�เวณ เก็บสารเคมีทาํ ความสะอาด กําจัดสตั วแ ละแมลง และอุปกรณทําความสะอาด 9. หองนาํ้ ท่ีไมเ ปดสบู ร�เวณผลิตโดยตรง หมายเหตุ การจดั เตรย� มหอ ง/บร�เวณของสถานทผ่ี ลิตอาจมคี วามแตกตา งกนั ขน�้ อยูกบั ประเภท และกระบวนการผลิตอาหาร คมู ือ การขออนุญาตสถานที่ผลิตอาหาร “ขออนุญาตสถานท่ีผลิตอาหาร ยน่ื งา ย… ไดไว…” 4
หมวดที่ 2 เคร่ืองมือ เครื่องจักร อุปกรณการผลิต การทำความสะอาด และ การบำรุงรักษา • เคร�่องมือ เคร�่องจักร และอุปกรณที่เก่ียวของในการผลิต จะตองทาํ จากวัสดุที่ เหมาะสม มกี ารออกแบบทถ่ี ูกสุขลกั ษณะ ทําความสะอาดไดงาย • ติดตงั้ ตามสายงานผลิต สัมพันธก ับรปู แบบอาหารที่จะผลิต และมจี าํ นวนเพย� งพอ • มีการทําความสะอาดอยา งสมํ่าเสมอ และบาํ รุงใหอยใู นสภาพทดี่ ี ใชงานได • โตะหร�อพ�้นผิวปฏิบัติงานที่สัมผัสกับอาหารโดยตรง พ้�นผิวเร�ยบ ไมเปนสนิม ทําความสะอาดงาย และควรสงู จากพน้� อยา งนอ ย 60 ซม. • อุปกรณชงั่ ตวง วดั มคี วามเหมาะสม เพ�ยงพอ และสอบเทียบตามความจาํ เปน หมวดท่ี 3 การควบคมุ กระบวนการผลิต • มีการคัดเลือกวัตถุดิบ สวนผสม วัตถุเจ�อปนอาหาร ภาชนะบรรจ� ท่ีมีคุณภาพ ปลอดภัย จดั เก็บบนชั้นหร�อยกพ�้น ไมป ะปนกัน และมีการนําไปใชอ ยางเหมาะสม • มกี ารควบคมุ การผลติ ขนยา ยลาํ เลยี ง และบรรจท� เี่ หมาะสม ไมก อ ใหเ กดิ การปนเปอ น • กรณมี กี ารใชว ตั ถเุ จอ� ปนอาหารจะตอ งใชต ามทก่ี ฎหมายกาํ หนดชง่ั ตวงดว ยอปุ กรณ ทเ่ี หมาะสม และมกี ารผสมใหเขากันอยา งทัว่ ถงึ • มผี ลการวเ� คราะหค ณุ ภาพของน้าํ และนํ้าแขง็ ทใี่ ชในการผลติ (ถา มกี ารใชเ ปน สว นผสม ในอาหาร) • ฉลากสินคามีสภาพสมบูรณ และแสดงขอมูลท่ีสาํ คัญ ไดแก ช่ืออาหาร เลข อย. ชอ่ื และทต่ี งั้ ผผู ลติ ปรม� าณของอาหาร สว นประกอบ ขอ มลู สาํ หรบั ผแู พอ าหาร (ถา ม)ี วัน/เดือน/ป ท่ีหมดอายุ คําเตือน (ถามี) ขอแนะนําในการเก็บรักษา (ถามี) และ วธ� รี ับประทาน (ถา มี) • สินคามีการจัดเก็บและการขนสงท่ีเหมาะสม และการสงตรวจว�เคราะหคุณภาพ มาตรฐานอยางนอ ยปละ 1 ครัง้ • มีบันทึกท่ีเกี่ยวของกับการผลิต ขอมูลการจาํ หนาย ว�ธีการเร�ยกคืนสินคา และ มกี ารเก็บรกั ษาบนั ทกึ และเอกสารทเ่ี ก่ียวขอ งกับการผลติ • มกี ารตรวจประเมนิ ตนเองโดยหนว ยงานภายในหรอ� หนว ยงานภายนอกตามประกาศ กระทรวงสาธารณสขุ (ฉบับที่ 420) อยา งนอ ยปละ 1 ครั้ง 5 คูมอื การขออนุญาตสถานท่ีผลติ อาหาร “ขออนญุ าตสถานท่ผี ลิตอาหาร ยื่นงา ย… ไดไว…”
หมวดท่ี 4 การสุขาภบิ าล • นาํ้ ที่ใชในสถานท่ีผลติ ตอ งสะอาด • มหี องนา้ํ สําหรับพนกั งาน จาํ นวนเพ�ยงพอ สภาพสะอาด ใชง านได และแยกออกจาก บร�เวณผลติ • มสี ิ�งอํานวยความสะดวกสําหรับเปลย่ี นเสื้อผา เกบ็ ของใชสว นตัวของพนกั งาน • มีอางลางมือบร�เวณผลิตและหองนํา้ จาํ นวนเพ�ยงพอ สภาพสะอาด ใชงานได • มีสบูเหลว และอปุ กรณทาํ ใหมอื แหง หรอ� สารฆา เชื้อโรค จำนวนอา งลา งมอื ที่เหมาะสมกบั พนักงาน จำนวนพนักงาน จำนวนอา งลางมือ ไมเ กนิ 15 คน 1 16 - 40 คน 2 41 - 80 คน 3 หมายเหตุ : กรณจี ํานวนพนักงานมากกวา 80 คน ใหเ พ�มอยางละ 1 ท่ี ตอจํานวนพนักงานทกุ 50 คน จำนวนหอ งน้ำและอา งลา งมือหนาหองน้ำท่เี หมาะสมกับพนักงาน จำนวนพนกั งาน หองสวม ชาย อางลา งมอื หญิง ท่ีถา ยปสสาวะ หองสว ม อางลางมือ ไมเ กนิ 15 คน 1 1 16 - 40 คน 2 1 2 21 41 - 80 คน 3 2 3 42 3 63 หมายเหตุ : กรณีจํานวนพนักงานมากกวา 80 คน ใหเพ�มอยางละ 1 ท่ี ตอจํานวนพนกั งานทุก 50 คน • มีการจัดการดานขยะ การควบคุมและกําจัดสัตวและแมลง สารเคมี และ การทาํ ความสะอาดทเี่ หมาะสม ไมกอใหเ กิดการปนเปอ นในสถานท่ีผลติ คมู อื การขออนญุ าตสถานทีผ่ ลติ อาหาร “ขออนญุ าตสถานท่ีผลิตอาหาร ยื่นงาย… ไดไว…” 6
หมวดที่ 5 สุขลักษณะสว นบุคคล • ผูปฏิบัติงานในบร�เวณผลิตตองมีสุขภาพดี ไมเปนโรคหร�อพาหะของโรค ไดแก โรคเรอ้� น วัณโรคในระยะอันตราย โรคติดยาเสพตดิ โรคพษ� สุราเร�อ้ รงั โรคเทาชา ง และโรคผิวหนังท่ีนารังเกียจ โดยตองมีการตรวจรางกายและมีใบรับรองแพทย อยา งนอ ยปละ 1 คร้งั • ปฏิบตั ิตามสุขลักษณะในการผลติ อาหารตามท่ีกําหนดไวอยา งเครง ครดั เชน - รักษาความสะอาดของรา งกาย - ลา งมือทุกครง้ั กอ นเรม� ปฏิบัตงิ าน หรอ� หลงั จากสัมผัสสิ�งสกปรก - กรณสี วมถุงมือ จะตองลา งมือกอ นสวมถงุ มอื และถงุ มือ จะตองสะอาด สภาพสมบูรณ - สวมหมวกคลุมผม ชดุ หร�อผากันเปอ น และรองเทา ที่สะอาด อาจสวมผา ปดปากตามความจําเปน - ไมบรโ� ภคอาหาร ไมสูบบุหร่� ไมสวมใสเ คร�อ่ งประดบั หร�อนาํ ของใช สว นตวั เขา ไปในบรเ� วณผลติ และไมแ สดงพฤตกิ รรมทอ่ี าจทาํ ใหเ กดิ การปนเปอ นในอาหาร • มีการฝกอบรมที่เก่ียวของกับการผลิตอาหารตามความเหมาะสม และมีหลักฐาน การฝก อบรม • มขี อ ปฏบิ ตั สิ าํ หรบั ผูไมเ กยี่ วขอ งกบั การผลติ ทม่ี คี วามจําเปน ตอ งเขา ไปในบรเ� วณผลติ 2. ขอ กำหนดเฉพาะ เปน ขอกาํ หนดเพ�มเติมสาํ หรับกรณที มี่ กี ารผลิตอาหารที่มี กรรมว�ธกี ารผลติ เฉพาะและมคี วามเสีย่ งสูง ไดแ ก ขอกำหนดเฉพาะ 1 การผลติ นํา้ บรโ� ภคในภาชนะบรรจ�ทปี่ ด สนิท น้าํ แรธรรมชาติ และนํ้าแขง็ บร�โภค ที่ผานกรรมว�ธกี ารกรอง ขอ กำหนดเฉพาะ 2 การผลติ ผลติ ภณั ฑน มพรอ มบรโ� ภคชนดิ เหลวทผ่ี า นกรรมวธ� ี ฆาเช้อื ดว ยความรอ นโดยว�ธีพาสเจอไรซ ขอ กำหนดเฉพาะ3การผลติ อาหารในภาชนะบรรจท� ปี่ ด สนทิ ชนดิ ทมี่ คี วามเปน กรดตา่ํ และชนิดที่ปรับกรด ทีผ่ า นกรรมวธ� กี ารฆาเช้อื ดวยความรอ นโดยทาํ ใหปลอดเช้อื เชงิ การคา ศึกษารายละเอียดเพ�มเติมไดท ี่ 7 คูมือ การขออนุญาตสถานทผ่ี ลติ อาหาร “ขออนญุ าตสถานทผี่ ลติ อาหาร ย่ืนงา ย… ไดไว…”
GMP 420 บังคบั ใชก้ บั ผู้ใดบา้ ง GMP 420 บงั คับใชครอบคลมุ สถานท่ีผลิตอาหารเพ�อ่ จําหนา ยทุกแหง ยกเวน 1. สถานที่ปรงุ จําหนา ยอาหาร เชน รา นอาหาร 2. สถานท่ีจําหนายอาหาร ณ ที่ ภัตตาคาร หองอาหาร สวนอาหาร โรงอาหาร รานปรุงจําหนายในตลาด หร�อทางสาธารณะ เชน หาบเร โรงเร�ยน โรงพยาบาล เปนตน เวน แตส ถานที่ ผลิตดังกลาวจะผลิตอาหารควบคุมเฉพาะ รถเร แผงลอยจาํ หนายอาหาร อาหารกําหนดคุณภาพหร�อมาตรฐาน หร�อ เปน ตน อาหารที่ตองมีฉลาก ที่มีการใชเคร�่องจักร ตง้ั แต 5 แรงมา ขน�้ ไป หรอ� ใชค นงานตงั้ แต 7 คน ข�้นไป Restaurant 3. สถานที่ผลิตเกลือบร�โภค ใหปฏิบัติตาม 4. สถานที่คัดและบรรจ�ผักและ กฎกระทรวง ฉบับที่ 1 และประกาศกระทรวง ผลไมสดบางชนิด ท่ีกําหนดไว สาธารณสุขวาดวยเร่อ� งเกลือบร�โภค ในประกาศกระทรวงสาธารณสขุ เลขท่ี 386 พ.ศ. 2560 คมู ือ การขออนุญาตสถานทผ่ี ลิตอาหาร “ขออนญุ าตสถานทีผ่ ลิตอาหาร ย่นื งา ย… ไดไว…” 8
บทที่ 3 การเตรียมเอกสาร เพ่ื อขออนุญาต ในการขออนญุ าตสถานทผ่ี ลติ อาหาร ผปู ระกอบการจะตอ งเตรย� มเอกสารตา ง ๆ ทจ่ี ะใชย นื่ ขอตรวจประเมนิ สถานทผี่ ลติ อาหารใหค รบถว นและถกู ตอ ง ตามรายละเอยี ดทรี่ ะบุ ไวในคูมือสําหรับประชาชน โดยเอกสารตาง ๆ ท่ีใชในการยื่นขอตรวจประเมินสถานที่ผลิต อาหาร จะแบง ออกเปน 2 สว น ดังน้ี เอกสารสวนท่ี 1 เอกสารทใี่ ชเปด สทิ ธิก์ ารใชงานระบบ e-Submission และจดั ทำฐานขอมลู หลกั ของผูประกอบการ (Master Data) ลำดับ รายการเอกสาร หมายเหตุ 1 กรณบี ุคคลธรรมดา สําเนาบัตรประจําตวั ประชาชนและ สาํ เนาทะเบียนบานของผูดําเนนิ กิจการ สําเนาใบทะเบยี นการคา หร�อ ตองมีการจดทะเบยี นในขอบขาย ใบทะเบียนพาณชิ ย การผลติ อาหาร (ดูตัวอยางหนาที่ 13) หนังสอื มอบอาํ นาจทว่ั ไป พรอ มสาํ เนา กรณีมอบอาํ นาจใหผอู ่ืน บตั รประจาํ ตวั ประชาชนของผรู บั มอบอาํ นาจ ดาํ เนนิ การแทนผดู ําเนนิ กจิ การ ตวั อยางเอกสาร 2 กรณีนติ บิ คุ คล หนังสอื มอบอาํ นาจและแตง ตั้ง (ดูตัวอยา งหนาที่ 14) ผดู าํ เนินกิจการ สาํ เนาบัตรประจาํ ตวั ประชาชน กรณผี ูดาํ เนนิ กิจการเปนชาวตางชาติ และสําเนาทะเบยี นบานของผดู ําเนนิ กิจการ ใชสาํ เนาหนงั สอื เดินทาง (Passport) และสําเนาหนังสอื อนุญาตใหท ํางาน ในประเทศไทย (Work Permit) 9 คูมือ การขออนุญาตสถานท่ีผลิตอาหาร “ขออนญุ าตสถานท่ผี ลิตอาหาร ยน่ื งา ย… ไดไว…”
ลำดบั รายการเอกสาร หมายเหตุ สาํ เนาบตั รประจําตวั ประชาชนของ ตองมีการจดทะเบียนในขอบขา ย กรรมการผมู ีอาํ นาจลงนามในหนงั สอื การผลิตอาหาร และคัดลอกสาํ เนาไว มอบอํานาจและแตง ตั้งผดู าํ เนนิ กจิ การ ไมเกนิ 6 เดอื น (ดูตัวอยางหนาที่ 13) สําเนาหนงั สือรับรองการจดทะเบียน นิตบิ ุคคล สําเนาหนังสอื บญั ชรี ายช่อื ผูถอื หนุ คดั ลอกสําเนาไวไมเกนิ 6 เดือน (บอจ.5) (ยกเวนหา งหุนสวนจาํ กดั และหางหุนสวน สามญั จะไมมเี อกสารนี)้ สาํ เนาหนงั สอื รับรองการประกอบธุรกิจ (กรณที ่ีมจี ํานวนหุน ตางชาติ นติ ิบคุ คลตางดา วจากกระทรวงพาณชิ ย ตง้ั แต รอยละ 50 ข�น้ ไป) วาไมข ดั พระราชบัญญตั กิ ารประกอบธุรกจิ คนตา งดา ว พ.ศ.2542 หรอ� หนงั สอื ไดรบั การสง เสร�มการลงทุน (BOI) หนงั สือมอบอํานาจทว่ั ไป พรอมสําเนา กรณีมอบอํานาจให บตั รประจาํ ตวั ประชาชนของผรู บั มอบอาํ นาจ ผอู น่ื ดาํ เนนิ การแทน ผูดาํ เนินกิจการ ตัวอยา งเอกสาร 3 เอกสารท่ีเกี่ยวขอ งกับสถานท่ผี ลิตอาหาร สาํ เนาทะเบียนบา นของสถานทผ่ี ลิตอาหาร หนังสอื ยนิ ยอมใหใชส ถานที่หร�อสญั ญาเชา • ผูใหเชา เปน บุคคลธรรมดา ตอ งแนบสาํ เนา สถานทผี่ ลติ อาหาร (กรณที ผ่ี ดู าํ เนนิ กจิ การ บตั รประจาํ ตวั ประชาชนและสาํ เนาทะเบยี นบา น ไมไ ดเ ปน เจา ของกรรมสทิ ธ์ิ) ของผูใหเ ชา • ผูใหเชาเปน นติ ิบุคคล ตอ งแนบสาํ เนา หนังสอื รบั รองการจดทะเบยี นนิติบคุ คล พรอมสาํ เนาบตั รประจาํ ตวั ประชาชน ของกรรมการผูมอี าํ นาจตามหนงั สือ รบั รองของนติ บิ คุ คล คูมือ การขออนญุ าตสถานทีผ่ ลติ อาหาร “ขออนญุ าตสถานทีผ่ ลิตอาหาร ย่นื งาย… ไดไว…” 10
เอกสารสวนท่ี 2 เอกสารประกอบการตรวจประเมินสถานทผ่ี ลิตอาหาร ลำดบั รายการเอกสาร หมายเหตุ 1 แผนท่ี แผนผงั และแบบแปลน 1.1 แผนที่ตัง้ ของสถานท่ผี ลิตอาหาร และส�งิ ปลกู สรา งบร�เวณใกลเ คยี ง 1.2 ภาพถา ยดานหนา และขางอาคารผลิต 1.3 แบบแปลนพ�้นของสถานท่ผี ลติ อาหาร • แสดงแปลนทุกช้นั • แสดงระยะกํากบั และมาตราสวนทใี่ ชยอ ใหส อดคลอ ง • แสดงทางเขา -ออกพนกั งาน ทางเขา วตั ถดุ บิ บรรจภ� ัณฑ และทางออกสนิ คา • แสดงสญั ลักษณประตู หนาตา ง มา น ชองสง ลิฟท บนั ได • แสดงตาํ แหนง เคร�อ่ งมอื เคร�่องจกั ร อาจ กํากบั ดวยตวั เลขหร�อตัวอักษร 2 เอกสารท่เี ก่ียวขอ งกบั การผลิต 2.1 รายการเคร่อ� งมือเคร่อ� งจักร • แสดงแรงมา เปร�ยบเทยี บและรวม อปุ กรณการผลติ • แสดงตัวเลขหร�อตวั อกั ษรกาํ กบั ใหส อดคลอ งกับแปลนพ�น้ 2.2 กรรมว�ธกี ารผลติ อาหาร • แสดงเปน แผนภูมิการผลิต • ระบุสภาวะทใ่ี ชในการผลติ เชน อณุ หภูมิ ระยะเวลา 2.3 ชนิดภาชนะบรรจ� ว�ธกี ารบร�โภค ว�ธีการเกบ็ รกั ษา 2.4 ทม่ี าของนํา้ ทใ่ี ชในการผลิต • นํ้าทใ่ี ชเ ปน สวนผสมในอาหาร • นา้ํ ทีใ่ ชลางวตั ถดุ บิ 2.5 สูตรสวนประกอบของอาหาร และทีม่ า • น้ําทใ่ี ชล างอปุ กรณ และทาํ ความสะอาด ของวัตถุดบิ (เชน เลข อย. หร�อเกณฑ การคดั เลือกวัตถุดบิ ) • แสดงสูตรสว นประกอบเปน รอ ยละ ของนํา้ หนัก 11 คมู อื การขออนญุ าตสถานทีผ่ ลติ อาหาร “ขออนุญาตสถานทผ่ี ลติ อาหาร ยน่ื งาย… ไดไว…”
ลำดบั รายการเอกสาร หมายเหตุ 2.6 ปรม� าณการผลิตอาหาร ระบเุ ปน หนว ยตอวัน สปั ดาห หรอ� เดือน 2.7 วธ� ีการทําความสะอาดเครอ่� งมือ แจงสารทใ่ี ชในการลา งทาํ ความสะอาด เครอ�่ งจักร อปุ กรณก ารผลติ และ ภาชนะบรรจ� (ถา มี) 2.8 วธ� ีการกาํ จดั ขยะ 2.9 จํานวนคนงานชาย-หญงิ การแตงกาย จาํ นวนหอ งน้าํ และจํานวนอางลางมือ 2.10 บันทกึ และรายงานผลทเ่ี ก่ยี วของกบั ศึกษารายละเอยี ดและ การผลติ อาหาร ตัวอยา งไดท ่ี 2.11 อ่ืน ๆ กรณีผลิตอาหารตามที่ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข กําหนดไวใหตอ งแนบเพ�มเติม 3 ภาพถา ย (ภาพสี) แสดงใหเ ห็นบริเวณตาง ๆ ในอาคารผลิต และเครือ่ งมอื เครอื่ งจกั รที่ ใชในการผลติ หมายเหตุ : เอกสารทกุ ฉบับจะตองลงลายมือช่ือรับรองโดยผูดําเนนิ กิจการหร�อกรรมการทีม่ ีอํานาจ ลงนามตามหนงั สอื รบั รองของนติ บิ คุ คลหรอ� ผรู บั มอบอาํ นาจทวั่ ไปทม่ี อี าํ นาจลงนามรบั รองได ดาวนโหลดหนังสอื มอบอำนาจไดที่ หนงั สอื มอบอํานาจ หนังสือมอบอํานาจทั่วไป และแตง ตั้งผดู ําเนินกิจการ คูมอื การขออนญุ าตสถานทีผ่ ลิตอาหาร “ขออนุญาตสถานท่ีผลติ อาหาร ย่นื งา ย… ไดไว…” 12
ตวั อย่างเอกสารที่ใชเ้ ปิดสิทธก์ิ ารใชง้ านระบบ e-Submission และจดั ทาํ ฐานขอ้ มลู หลกั ของผ้ปู ระกอบการ (Master Data) ระบุวตั ถุประสงคการประกอบกจิ การ ที่เก่ียวขอ งกบั การผลติ อาหาร เชน ผลิตและจําหนา ยเบเกอร่� ขนมปง ไอศรม� ภาพท่ี 1 ตัวอยา งใบทะเบียนพาณิชย กรณีเปน บุคคลธรรมดา • แนบเอกสารครบทุกหนา • คัดลอกสาํ เนาจากกระทรวงพาณิชย ไวไมเกิน 6 เดือน • ระบุวัตถุประสงคการประกอบกจิ การ ท่เี กยี่ วขอ งกับการผลิตอาหาร เชน ผลิตและจาํ หนา ยเบเกอร่� ขนมปง ไอศกรม� ภาพที่ 2 ตัวอยางหนงั สือรบั รองการจดทะเบียนนิตบิ ุคคล 13 คมู อื การขออนุญาตสถานท่ีผลิตอาหาร “ขออนญุ าตสถานทผี่ ลติ อาหาร ยน่ื งาย… ไดไว…”
9. อากรแสตมป 30 บาท/ผูดําเนินกิจการ 1 คน 2. ช่ือนติ ิบคุ คล 1. เข�ยน/ พ�มพ สถานท่แี ละวันทมี่ อบอาํ นาจ 3. เขย� น/ พม� พ ขอมลู ของสถานประกอบการใหตรงกบั หนังสอื รบั รองนติ บิ ุคคล 4. เข�ยน/ พม� พ ช่อื และขอมลู ผูด าํ เนินกิจการ 5. เข�ยน/พ�มพ วนั ทีม่ อบอํานาจใหต รงกับตําแหนงท่ี 1. 6. ลายมอื ช่ือ + ลงชื่อกรรมการผมู ีอาํ นาจ 10. ประทับตราบร�ษัท 7. ลายมอื ชื่อ + ลงชื่อผูรับมอบอาํ นาจ 8. ลายมอื ชื่อ + ลงชื่อพยาน 2 ทา น ภาพที่ 3 ตัวอยางการกรอกหนังสือมอบอาํ นาจและแตงต้ังผูดําเนินกจิ การ คูมอื การขออนุญาตสถานทผ่ี ลติ อาหาร “ขออนญุ าตสถานทีผ่ ลิตอาหาร ยื่นงาย… ไดไว…” 14
1 2 3 4 5 หมายเหตุ 6 1. ระบขุ อ มูลของผยู ินยอมใหใชส ถานที่ ช่ือ ทอี่ ยู ตามทะเบยี นบา น ระบุท่ีอยูของสถานท่ีท่ีผยู นิ ยอม เปน เจา ของกรรมสทิ ธิ์ 2. ระบขุ อ มลู ของผูขอประกอบการ ช่อื และท่อี ยู ตามทะเบียนบานของผขู อประกอบการ 3. ระบกุ จิ กรรมท่ที างผขู อประกอบการขอใชส ถานที่ ตวั อยางเชน ใชเ ปนสถานท่ีผลติ และเกบ็ อาหาร 4. ลงนามโดยผูใหคาํ ยินยอม 5. ลงนามโดยผขู อประกอบการ 6. ลงนามโดยพยาน ภาพที่ 4 ตวั อยางหนงั สอื ยนิ ยอมใหใชสถานที่ผลติ อาหาร 15 คูมือ การขออนุญาตสถานทผ่ี ลติ อาหาร “ขออนญุ าตสถานทผี่ ลติ อาหาร ย่ืนงาย… ไดไว…”
การตรวจสอบแรงม้าของเครอ่ื งจกั ร และการคาํ นวณแรงมา้ เปรยี บเทยี บ การขออนุญาตสถานท่ีผลิตอาหารทุกแหง กําลังแรงมาของเคร�่องจักรอุปกรณ การผลติ มผี ลตอ สถานะ การไดร บั อนญุ าตวา เปน สถานทผี่ ลติ อาหารทเ่ี ขา ขา ยโรงงาน หรอ� ไมเ ขา ขา ยโรงงาน รวมทง้ั คา ใชจ า ยในการตรวจประเมนิ สถานทผี่ ลติ อาหาร และคา ธรรมเนยี ม ใบอนุญาต โดยผูประกอบการจะตองคํานวณแรงมาเปร�ยบเทียบของเคร�่องจักรอุปกรณที่ ใชในการผลติ อาหาร ทง้ั นี้ ไมต อ งคํานวณแรงมา เปรย� บเทยี บเครอ�่ งจกั รอปุ กรณท ่ีไมเ กยี่ วขอ ง กบั การผลิตอาหาร เชน หลอดไฟดกั แมลง พัดลมระบายอากาศ ระบบบาํ บดั น้ําเสยี เปน ตน การตรวจสอบแรงมาของเคร่อื งจกั รและวธิ คี ำนวณแรงมาเปรยี บเทยี บ (HP) สามารถทำได หลายวธิ ี ดงั น้ี 1. อานไดโดยตรงจาก ปายบอกรายละเอียดเคร�่องจักร (Name Plate) ซ่ึงติดตั้ง อยูบนเคร�่องจักร หร�อ ใบรายละเอียดขอมูลสินคา (Catalogue) ที่เปนเอกสารมา พรอมกบั เครอ่� งจักรจากผขู าย ตวั อยา งที่ 1 ภาพแสดง Name Plate ทต่ี ดิ อยบู นมอเตอร แสดงมอเตอรม กี าํ ลงั 1 แรงมา (HP) ตัวอยางท่ี 2 ภาพแสดง Catalogue ของปมลม แสดงรุนและกาํ ลังแรงมา (HP) ของปมลม KC-2025 (2 HP) หรอ� KC-3050 (3 HP) คมู ือ การขออนญุ าตสถานท่ผี ลติ อาหาร “ขออนุญาตสถานที่ผลิตอาหาร ย่นื งา ย… ไดไว…” 16
2. ตองทราบคาตนกาํ ลังหร�อทราบรายละเอียดอื่น ๆ กอนแลวนํามาคาํ นวณแรงมา เปร�ยบเทียบ ก. ประเภทท่ีใชไฟฟา 1. ถาทราบคาตน กําลงั เปน กโิ ลวัตต (kW) หร�อ วัตต (W) แรงมาเปรย� บเทยี บ (HP) = kW (กโิ ลวตั ต) 0.746 = W (วตั ต) 746 ตวั อยา งที่ 3 มอเตอร 1.5 กโิ ลวตั ต (kW) คิดเปนกแ่ี รงมา (HP) จากตัวอยา ง เมอื่ ทราบตนกําลงั เปนหนว ยกโิ ลวตั ต คดิ เปน แรงมา เปร�ยบเทยี บ ไดดงั นี้ จากสตู ร KW / 0.746 1.5 / 0.746 = 2.01 แรงมา 2. ถา ทราบคา ตน กาํ ลงั เปน โวลต (V) และแอมแปร (A) แรงมาเปรย� บเทยี บ (HP) = kVA x COSØ หรอ� V x A x COSØ (V = 220 Volt) 0.746 746 กําหนด COSØ = 0.8 ตัวอยา งท่ี 4 ตูแชเยน็ แสดงรายละเอยี ดขางตูแช ดังน้ี คิดเปน ก่แี รงมา (HP) Panasonic จากตัวอยาง เมอื่ ทราบตนกาํ ลงั เปนหนวยโวลตและแอมแปร ตูแชเ ครอ่� งดม่ื รนุ : ABC คดิ เปน แรงมาเปรย� บเทยี บ ไดดงั น้ี ปร�มาตร 694 ลิตร แหลง จายไฟ 220 โวลต / 50 เฮิรตซ จากสูตร V x A x 0.8 / 746 220 x 2.8 x 0.8 / 746 กระแสไฟฟา 2.8 แอมป = 0.66 แรงมา 3. เครอ่� งใชไฟฟา ทใ่ี หพ ลงั งานความรอ น ไมไ ดใชพ ลงั มอเตอรข บั เชน เครอ่� งซลี ปดผนึก ไดรเปาลม ใหคิดคาแรงมาเปร�ยบเทียบตามขอ 1 และ 2 แตใหคิด ประสทิ ธภิ าพเพย� ง 60% ของกาํ ลงั ไฟฟาเทานน้ั 17 คูมอื การขออนญุ าตสถานท่ีผลติ อาหาร “ขออนุญาตสถานที่ผลติ อาหาร ย่ืนงาย… ไดไว…”
ตัวอยางที่ 5 เคร่�องปดผนึกถุงพลาสติกแบบซีลมือกด รุน PFS-300 ใชกาํ ลังไฟฟาที่ 400 วัตต (W) คดิ เปนก่แี รงมา (HP) จากตวั อยา ง เมอื่ ทราบตน กําลงั เปน หนว ยวตั ต คดิ เปน แรงมา เปรย� บเทยี บ ไดดงั นี้ จากสูตร W / 746 400 / 746 = 0.54 แรงมา แตคิดประสิทธิภาพเพ�ยง 60% ดังนั้นกาํ ลังแรงมาจะเทากับ 0.54x60/100 = 0.32 แรงมา ข. ประเภททใ่ี ชความรอนจากเชอ้ื เพลิงอืน่ 1. เตาอบทั่วไป ประเมนิ จากปรม� าตรรอบนอกของเตา โดยถอื วา 1 ลูกบาศกเ มตร = 2 แรงมา ไมวา จะใชเ ชอื้ เพลงิ อะไร ตัวอยางที่ 6 เตาอบขนมปง ใชแกสเปน เช้ือเพลิงทีใ่ ชต ามบาน (15 กิโลกรมั ) เพย� งอยางเดียว โดยเตาอบมีขนาดกวาง 1 เมตร ยาว 1.5 เมตร สงู 1 เมตร คดิ เปน กีแ่ รงมา (HP) จากตวั อยา ง เตาอบใชแ กส เพย� งอยา งเดยี วไมไ ดใชไฟฟา คดิ จาก ปรม� าตรรอบนอกของเตา ได 1 x 1.5 x 1 = 1.5 ลกู บาศกเ มตร โดย 1 ลกู บาศกเ มตร = 2 แรงมา ดงั นนั้ เตาอบนมี้ กี าํ ลงั เทา กบั 3 แรงมา 2. เตาอบใชกําลังไฟฟาอยางเดียวใหคํานวณแรงมาเปร�ยบเทียบตามขอ ก เม่อื ทราบคาตน กําลงั กิโลวตั ต (kW) หร�อ วัตต (W) 3. เตาอบไมท ใี่ ชเ ชอ้ื เพลงิ อน่ื เชน ลมรอ นจากเครอ่� งผลติ ลมรอ น หรอ� ความรอ น จากการเผาถา น ฟน� แกลบ หรอ� ขเ้� ลอ่ื ย เปน ตน ใหป ระเมนิ แรงมา เปรย� บเทยี บ จากปรม� าตรรอบนอกของเตา ใหถอื วา 1 ลูกบาศกเมตร = 0.12 แรงมา 4. เตาบม ใบชา ประมาณแรงมา เปรย� บเทยี บจากขนาดปรม� าตรของหอ งบม ใบชา ใหถ อื วา 1 ลกู บาศกเมตร = 0.05 แรงมา คูมอื การขออนุญาตสถานทีผ่ ลติ อาหาร “ขออนญุ าตสถานทผ่ี ลติ อาหาร ย่ืนงา ย… ไดไว…” 18
5. เตาองั้ โลห รอ� เตาดนิ เผาทวั่ ไปประเมนิ จากขนาดเสน ผา ศนู ยก ลาง(Ø)โดยเฉลยี่ ของเตา ดังน้ี 5.1 Ø เฉลยี่ ไมเกิน 40 เซนติเมตร ประเมินแรงมา เตาละ 0.25 แรงมา 5.2 Ø เฉล่ีย เกนิ 40 เซนติเมตร แตไมเ กิน 100 เซนตเิ มตร ประเมนิ แรงมา เตาละ 0.5 แรงมา 5.3 Ø เฉลีย่ เกนิ 100 เซนตเิ มตรข�น้ ไป ประเมินแรงมาเตาละ 2 แรงมา 6. เตาแกส เชื้อเพลงิ แกส แรงมา เปร�ยบเทียบคิดจากสูตร แรงมาเปร�ยบเทียบ (HP) = 3.8 x ปร�มาณแกสท่ีใชใน 1 ชั่วโมง หนวยเปน กิโลกรมั = 3.8 x นํ้าหนักแกสทีใ่ ช (กก./ชม.) ตัวอยา งท่ี 8 สถานท่ีผลติ อาหารมีการใชเ ตาแกสขนาด 15 กิโลกรัม ในการตมใหความรอ น เครอ่� งด่ืม และใชแ กสถังนี้ประมาณ 45 วันจ�งจะหมด โดยแตละวันใชต ม ประมาณ 0.5 ชัว่ โมง วันละ 2 รอบ คดิ เปน กีแ่ รงมา (HP) น้ําหนกั แกสทีใ่ ช (กก./ชม.) คิดไดจ าก นํ้าหนักแกส 1 ถัง เปน 15 กโิ ลกรัม ใชแกสวนั ละ 0.5 x 2 = 1 ชัว่ โมงตอวนั โดยใชไป 45 วัน แกส ถังนีจ้ �งหมด ดังนั้น 1 วัน ใชแ กส รวม 1 ชว่ั โมง ถา 45 วนั ใชแ กสรวม 45 ชวั่ โมง น้ําหนักแกส ท่ใี ช (กก./ชม.) จะเทากบั 15 / 45 = 0.33 กก./ชม. ดังนนั้ แรงมาเปรย� บเทียบ (HP) = 3.8 x น้ําหนกั แกสทีใ่ ช (กก./ชม.) = 3.8 x 0.33 = 1.25 แรงมา ผปู ระกอบการสามารถศกึ ษา รายละเอียดเพิม่ เติม ไดจ ากเวบ็ ไซตกองอาหาร หร�อเวบ็ ไซต กรมโรงงานอตุ สาหกรรม 19 คูม อื การขออนญุ าตสถานที่ผลิตอาหาร “ขออนุญาตสถานทีผ่ ลติ อาหาร ยื่นงา ย… ไดไว…”
ตัวอย่างการเตรียมเอกสารทีเ่ กย่ี วขอ้ งกับการผลิต (ตัวอยางการผลติ เตา ฮวยนมสด) 1. แผนที่ตง้ั ของสถานที่ผลติ อาหาร บานพกั อาศยั ไป…….. โรงเรย� น วัด ซอย…….. ตกึ แถว โรงงาน ตลาด ผลิตยา รศั มี 100 ม. เปนทงุ นา สระนาํ้ ตึกแถว ถนน…….. บร�เวณท่ดี นิ โรงงาน ตึกแถว ช่อื สถานที่ผลิต ……………….. สถานทตี่ งั้ ……………………. ตึกแถว อาคารที่ขออนญุ าต N ซอย…….. ที่วาการ ธนาคาร อาํ เภอ บานพักอาศยั ตึกแถว ไป…….. ไป…….. ชอ่ื โรงงาน 1 : 10000 1 สถานทต่ี ัง้ 6 เจา ของ ผเู ขย� น มาตราสว น 2. แผนผังแสดงตําแหนง พรอมประโยชนใชส อยของอาคารตา ง ๆ ในบร�เวณท่ีตง้ั ของสถานท่ี ผลิตอาหารและบร�เวณขา งเคยี ง 33 2 ถนน…….. ชอ่ื สถานทีผ่ ลติ ……………….. 6 สถานท่ีต้ัง ……………………. 44 7 51 0 ซอย 1. อาคารโรงงานผลติ อาหาร เนือ้ ท…ี่ ………………ตารางเมตร 2. บา นพกั อาศัยของคนงาน 3. หองนำ้ หองสวม พรอมอา งลางมือ ชาย 1 หอง หญงิ 1 หอ ง 4. ระบบกำจัดนำ้ เสยี 5. ตำแหนง บอ น้ำบาดาลหรอื บอ น้ำใช 6. บา นพักอาศัย 7. โกดงั เกบ็ วัตถุดิบหรือผลติ ภัณฑส ำเร็จรปู ทางระบายน้ำภายใน ทางระบายนำ้ สาธารณะ คมู ือ การขออนุญาตสถานทีผ่ ลิตอาหาร “ขออนญุ าตสถานทีผ่ ลติ อาหาร ย่ืนงา ย… ไดไว…” 20
3. รูปดานหนา/ดานขางอาคารผลิต มีการติดปายช่ือบร�ษัท ปายสถานที่ผลิตอาหาร ท่ที ําจากวัสดคุ งทนถาวร ในบร�เวณท่ีเหน็ ไดชัดเจน ดา นหนา ดานขาง ชอื่ สถานท่ผี ลติ ……………….. สถานท่ีต้งั ……………………. 4. แบบแปลนพ้�นสถานทผี่ ลติ อาหาร ระบุชื่อและท่ีต้ังสถานทผ่ี ลิต แสดงระยะและมาตราสว น ทใี่ ชยอ แสดงตําแหนงเครอ�่ งมือ เคร่อ� งจกั ร และอปุ กรณที่ใชในการผลติ เปนหมายเลขหร�อ ตวั อกั ษรพรอ มทง้ั เสน ทางเขา -ออกพนกั งานทางเขา วตั ถดุ บิ ภาชนะบรรจ�และทางออกสนิ คา ชือ่ สถานทีผ่ ลิต............................... ท่อี ยู............................... 2.7m 2.2m 3.1m 4m มาตราสวน 1:100 4 14 15 10 10 10 11 13 1.5m 5 3.5m A - ชนั้ วางรองเทาภายนอก 18 67 12 B - ชนั้ วางรองเทาภายใน 16 7 C - ตูเ ก็บของพนักงาน 39 D - อา งลางมอื พนักงาน 9 2 1 17 17 หองนํา้ 17 17 สาํ นักงาน 5m D 17 17 4m C 8 17 BA 2.25m 4m 1.75m ทางออกผลติ ภณั ฑ ทางเขา วตั ถุดบิ /บรรจ�ภณั ฑ ทางเขา-ออกพนกั งาน 1 - ถงั นาํ้ แข็ง 7 - เครอ่� งช่งั ดจิ ต� อล 13 - โตะพักเยน็ 14 - อา งลางอปุ กรณ 2 - ตูแชว ัตถุดบิ 8 - มา นพลาสติก 15 - ทีผ่ งึ่ แหงบรรจ�ภณั ฑ 16 - บรเ� วณเกบ็ บรรจภ� ณั ฑ 3 - บร�เวณเกบ็ วตั ถดุ บิ 9 - เสนแบง บร�เวณ 17 - ตแู ชผลติ ภัณฑ 18 - จด� เก็บสารเคมี 4 - เครอ�่ งกรองนาํ้ 10 - เตาแกส 5 - ถงั เกบ็ น้าํ กรอง 11 - ถงั แกส 6 - โตะ เตรย� ม 12 - โตะ บรรจ� 21 คูมือ การขออนุญาตสถานท่ผี ลติ อาหาร “ขออนญุ าตสถานท่ผี ลิตอาหาร ยนื่ งา ย… ไดไว…”
5. รายการเคร่�องมือ เคร�่องจักร และอุปกรณที่ใชในการผลิต โดยแสดงหมายเลขหร�อ ตัวอกั ษรกํากับใหต รงกับแปลนพน้� สถานที่ผลติ หมายเลข รายการเครอ่ื งมือ เครือ่ งจกั ร กำลังแรงมา / จำนวน รวมแรงมา และอุปกรณท่ีใชในการผลติ วตั ต เปรียบเทียบ 2 ตแู ชว ัตถดุ ิบ 400 วตั ต 1 0.54 7 เคร่ืองช่ังดิจิตอล (ใสถ า น) - 2 - 10 เตาแกส - 3 - 11 ถงั แกส* -* 1 17 ตแู ชผ ลติ ภัณฑ 7 3.04 400 วัตต 3.78 รวมจำนวนแรงมา ทง้ั สิน้ 7.36 หมายเหตุ* ถังแกส ขนาด 48 กิโลกรมั เปด ใชงานวันละ 2 ช่วั โมง ใชแกส หมดภายใน 30 วัน 6. กรรมว�ธีการผลิตอาหาร แสดงเปนแผนภูมิการผลิตและสภาวะที่ใชในการผลิต เชน อณุ หภมู ิ ระยะเวลาในการใหค วามรอ น พรอ มทงั้ ระบเุ ครอ�่ งมอื เครอ�่ งจกั รทใี่ ชในการผลติ เปนหมายเลขหรอ� ตัวอกั ษรกํากบั ใหตรงกบั แปลนพ้�นและรายการเครอ่� งมือ เครอ�่ งจกั ร วตั ถุดิบ น้ำสะอาด ถวยพลาสติก เกบ็ รกั ษา ใส 1. นมขน จดื ตม และคนผสม 10,11 เกบ็ รักษา 7 ช่ัง/ตวง 2. นมขน หวาน 3. ผงเจลาติน ตมเดือด 10,11 ลางน้ำสะอาด ฝา 4. ผงวนุ ตามลำดบั ท่ี100๐c 5 นาที บรรจใุ สถว ย ผ่ึงใหส ะเดด็ น้ำ เก็บรักษา นมสดรสจืด พกั ใหเยน็ 10,11 7 ตมเดือด ชงั่ ตวงและบรรจุ ฟรตุ สลัด ลางน้ำสะอาด (มะละกอ, สบั ปะรด) ท1่ี 00๐c 5 นาที ปดฝา ผ่งึ ใหส ะเดด็ นำ้ เก็บรักษาที่ 4๐C 17 หมายเหตุ : หมายเลขในชอ งสี่เหล่ยี ม คอื เครอ�่ งมือเครอ�่ งจกั รที่ใช ตามท่ีระบุไวในแปลนพน้� และ รายการเคร�อ่ งมือเครอ่� งจักร คูม อื การขออนุญาตสถานท่ีผลติ อาหาร “ขออนญุ าตสถานท่ีผลิตอาหาร ยืน่ งาย… ไดไว…” 22
7. สูตรสวนประกอบของอาหารแสดงเปนรอยละของนาํ้ หนัก (สูตรคิดเปน 100%) และ แสดงที่มาของวตั ถดุ บิ แตละรายการ เชน เลข อย. หรอ� เกณฑก ารคัดเลอื ก ลำดบั ที่ รายช่อื สว นประกอบ รอ ยละ ทีม่ าของวตั ถดุ บิ หรือ เลข อย.ของวตั ถดุ ิบ 1 นมสดรสจืด 2 นมขน จืด 27.41 19-1-11xxx-1-0075 3 น้ำสะอาด 27.41 14-1-07xxx -2-0001 4 นมขนหวาน 27.41 น้ำประปาผา นการกรอง 5 ผงเจลาติน 9.35 14-1-01xxx -1-0005 6 ผงวุน 1.25 10-1-16xxx -1-0093 7 ฟรุตสลัด 0.94 10-1-12xxx -1-0003 รวม 6.23 10-1-52xxx-1-0007 100 8. ประเภท ชนดิ ของอาหารทจ่ี ะผลติ และปรม� าณการผลติ แตล ะชนดิ ตอ วนั ตอ สปั ดาห หรอ� ตอ เดอื น แลวแตกรณี - ชื่ออาหาร เตาฮวยนมสด - ปร�มาณการผลติ 120 ถวยตอวนั 9. ชนิดภาชนะบรรจ� (ชนดิ , ขนาด, ส)ี แจง ชนดิ และสีของฝา (ถาม)ี ถว ยและฝา เปน พลาสติกชนิด PP (พอลพิ รอพล� นี ) สี ขาวใส ขนาดบรรจ� 120 มิลลิลติ ร มีคุณสมบัตทิ นอุณหภูมไิ มเ กนิ 100 องศาเซลเซยี ส 10. วธ� ีการบร�โภคและวธ� ีการเก็บรักษา - วธ� ีการบร�โภค เปดฝาแลวรบั ประทานไดท ันที - ว�ธีการเกบ็ รกั ษา เก็บในตูเ ย็นทีอ่ ณุ หภมู ิไมเกนิ 10 องศาเซลเซยี สได 7 วนั 11. ทมี่ าของน้าํ ทใ่ี ชในการผลิตและทําความสะอาด - น้ําท่ีใชเปนสว นผสมในการผลติ อาหาร สมั ผสั อาหาร ลา งภาชนะบรรจแ� ละ ฝาเปน น้ําประปาทผ่ี า นการกรองและแนบสําเนาผลตรวจวเ� คราะหน ้ําทใี่ ชในการผลติ ตาม ประกาศกระทรวงสาธารณสขุ ฉบบั ท่ี 61 และ 135 - นา้ํ ลา งทาํ ความสะอาดอุปกรณการผลิต ไดแ ก นํา้ ประปา - นํา้ ลางทาํ ความสะอาดพ้�นอาคาร อุปกรณท ี่ไมเ กย่ี วขอ งกับการผลติ ไดแก นํ้าประปา 23 คูมอื การขออนุญาตสถานทผ่ี ลติ อาหาร “ขออนญุ าตสถานทผ่ี ลติ อาหาร ย่ืนงา ย… ไดไว…”
12. วธ� ีการลางเครอ่� งมอื เคร�่องจักร และอุปกรณท่ใี ชในการผลติ - เคร่�องมอื เครอ�่ งจกั ร และอุปกรณท ใ่ี ชในการผลิตท่สี มั ผัสอาหาร กอนและ หลงั การผลิตทกุ ครัง้ ลา งดว ยนาํ้ ยาลา งจานและน้ําประปา 13. ว�ธีการกําจดั ขยะมลู ฝอย - นําไปทง�ิ ทจ่ี ด� รวมขยะทกุ วนั หลงั เลกิ งาน และมหี นว ยงานมารบั ไปกําจดั ทกุ วนั 14. จํานวนคนงานชาย-หญิง, การแตงกาย, จํานวนหองน้ํา, จาํ นวนอางลางมือบร�เวณ สถานทผี่ ลิต และหนาหอ งนา้ํ - คนงานหญิง 3 คน แตงกายดวยชุดคลุมกันเปอนที่สะอาด สวมถุงมือ สวมหมวกเกบ็ ผมมดิ ชดิ มีผา ปด ปาก และเปล่ียนรองเทาสําหรับใชในสถานท่ผี ลิต - จาํ นวนหองนํา้ พนกั งาน 1 หอ ง - จํานวนอางลา งมอื หนาทางเขา สถานท่ีผลติ 1 อา ง และหนาหองนํา้ 1 อาง 15. บันทกึ และรายงานผลทีต่ อ งจดั เตรย� มไว ลำดับ บนั ทกึ และรายงานผล 1 บันทึกการรับวัตถดุ ิบ/ ภาชนะบรรจุ 2 บันทึกแสดงการควบคุมกระบวนการผลิตอาหาร (บันทกึ การชง่ั วตั ถุดบิ บนั ทกึ การผสม บนั ทึกการตม ) 3 บันทึกชนิดและปรมิ าณการผลิตประจำวันของผลิตภณั ฑส ำเร็จรปู 4 บันทึกการจำหนาย เพ่ือเปนขอมลู สำหรับการเรยี กคนื สินคา 5 บันทกึ การตรวจสอบสภาพเครอื่ งมือ เครื่องจักร อปุ กรณการผลติ 6 บันทกึ การทำความสะอาดเคร่อื งมือ เครอ่ื งจกั ร อุปกรณก ารผลิตกอ นและหลังปฏิบตั ิงาน 7 บันทกึ การทวนสอบประสทิ ธภิ าพการทำความสะอาด (Swab Test) 8 บนั ทกึ การสอบเทยี บและเครอ่ื งมอื วดั 9 บนั ทกึ การควบคมุ สัตวและแมลง 10 บนั ทึกการฝกอบรมพนกั งาน 11 บนั ทึกรายงานการตรวจวเิ คราะห 12 บนั ทึกการทำความสะอาดบรเิ วณ/ อาคารผลติ อาหาร 13 บนั ทกึ สุขลกั ษณะสว นบุคคล 14 ข้นั ตอนการเรียกคนื ผลติ ภณั ฑ/ บันทึกขอ รองเรยี นจากลูกคา 15 การตรวจประเมินตนเอง 16 รายงานผลการตรวขสุขภาพพนักงาน ศกึ ษาขอ มลู ไดท่ี คมู ือ การขออนุญาตสถานท่ผี ลิตอาหาร “ขออนญุ าตสถานที่ผลติ อาหาร ยน่ื งาย… ไดไว…” 24
บรเ� วณเก็บวัตถุดิบ บร�เวณเก็บภาชนะบรรจ� บร�เวณตม ฆา เช้อื บร�เวณบรรจ� บร�เวณเก็บสินคา บร�เวณลา งอปุ กรณการผลติ ตัวอยางภาพถา ยภายในสถานที่ผลิตอาหาร 25 คมู อื การขออนญุ าตสถานทผ่ี ลติ อาหาร “ขออนุญาตสถานท่ผี ลิตอาหาร ยื่นงา ย… ไดไว…”
บทท่ี 4 ขน้ั ตอนการขออนุญาต สถานท่ผี ลติ อาหาร ข้นั ตอนที่ 1 การขอตรวจประเมินสถานที่ผลติ อาหาร 1. การสรางบญั ชีผูใชแ ละยืนยนั ตวั บคุ คลในระบบ OPEN ID ผูประกอบการจะตองยื่นคําขอ เว็บไซตสำหรับยืน่ คำขอ บัญชีผูใชผานระบบ OPEN ID และยืนยัน บญั ชีผูใชผ านระบบ OPEN ID ตวั บคุ คลของสาํ นกั งานพฒั นารฐั บาลดจิ ท� ลั (องคก ารมหาชน) (สพร.) เปดใชงานสิทธิก์ ารใชง าน 2. การเปด สิทธก์ิ ารใชง านระบบ e-Submission และ ระบบ e-Submission การย่นื ขอจดั ทำฐานขอมลู หลักผปู ระกอบการ (Master Data) เปดสิทธิก์ ารใชงาน โดยเตรย� มเอกสารตามคมู อื สาํ หรับประชาชน คมู ือสำหรบั สถานทีต่ ิดตอ ประชาชน • สถานที่ผลิตอาหารต้ังอยูท่ี กรุงเทพมหานคร ยื่นเอกสารไดที่ ศูนยบรก� ารผลติ ภัณฑสุขภาพเบ็ดเสร็จ (One Stop Service Center) อาคาร 6 ช้ัน 4 สาํ นักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวง สาธารณสุข จังหวดั นนทบุร� • สถานที่ผลิตอาหารต้ังอยูที่ตางจังหวัด ยื่นเอกสารไดที่ศูนย บร�การผลติ ภณั ฑส ขุ ภาพเบด็ เสรจ็ สํานกั งานสาธารณสขุ จงั หวดั นนั้ ๆ ผูประกอบการสามารถศึกษาการใชงานระบบ คูมือการใชง าน e-Submission เพ�มเติมไดจากเอกสารคูมือ ระบบ e-Submission การใชงาน คมู อื การขออนญุ าตสถานทผ่ี ลิตอาหาร “ขออนญุ าตสถานทผี่ ลติ อาหาร ย่ืนงาย… ไดไว…” 26
3. การย่ืนคำขอตรวจประเมนิ สถานท่ผี ลติ อาหาร ผูประกอบการจะตองยื่นคําขอ เวบ็ ไซตส ำหรบั ใชง าน ตรวจประเมนิ สถานท่ีผลติ อาหารผานระบบ ระบบ e-Submission e-Submission ทางเว็บไซตของสํานักงาน คณะกรรมการอาหารและยาและชําระเง�น คาคําขอตรวจประเมินเบ้ืองตนผานระบบ ออนไลน จํานวน 3,000 บาท • คูมือการย่ืนคำขอตรวจประเมิน • คูมอื การออกใบส่งั ชำระเงิน สถานท่ีผลติ อาหาร นอกจากนี้ ผูประกอบการ ตรวจสอบรายชอื่ สามารถย่ืนคําขอตรวจประเมินสถานที่ หนว ยตรวจสอบ ผลิตอาหารกับหนวยตรวจสอบหร�อ หรือหนว ยรบั รองไดท ่ี ห น ว ย รั บ ร อ ง ที่ ข�้ น บั ญ ชี กั บ สํา นั ก ง า น คณะกรรมการอาหารและยา โดยติดตอ ดว ยตนเอง Audit Report 4. การรับการตรวจประเมินและรายงานผลการตรวจประเมินสถานที่ ผลติ อาหาร (Audit Report) เจาหนาท่ีติดตอนดั หมายกับผปู ระกอบการและ เขาตรวจประเมนิ สถานท่ผี ลติ อาหารตามหลักเกณฑ GMP ผปู ระกอบการจะไดรับผลการตรวจประเมนิ สถานท่ี ผลิตอาหาร (Audit Report) เม่อื สถานทผี่ ลิตอาหาร ผา นการตรวจประเมินและเปน ไปตามหลกั เกณฑ GMP ผูประกอบการชำระเงนิ สว นตางคาตรวจประเมนิ สถานทผี่ ลติ อาหาร (ถา มี) ผา นระบบออนไลน รับรายงานผลการตรวจประเมินสถานทีผ่ ลิตอาหาร (Audit report) รปู แบบอิเลก็ ทรอนกิ ส 27 คมู อื การขออนุญาตสถานทผ่ี ลติ อาหาร “ขออนุญาตสถานที่ผลติ อาหาร ยืน่ งาย… ไดไว…”
• คาใชจ า ยในการตรวจประเมินสถานที่ผลติ อาหาร แรงมา เคร่อื งจกั รและจำนวนคนงาน คาใชจา ย (บาท) ไมเ กิน 5 แรงมา และคนงาน 1-6 คน 3,000 มากกวา 5 แรงมา แตไมเกนิ 20 แรงมา หรอื คนงาน 7-50 คน 5,000 มากกวา 20 แรงมา แตไมเ กนิ 50 แรงมา หรือคนงาน 51-100 คน 10,000 มากกวา 50 แรงมา แตไมเกิน 100 แรงมา หรอื คนงาน 101-200 คน 15,000 มากกวา 100 แรงมา หรือคนงานมากกวา 200 คน 20,000 • ระยะเวลาดำเนนิ การ 10 วนั ทาํ การ ไมน บั รวมการแกไขเอกสารหลกั ฐาน หร�อปรับปรุงสถานที่ผลิตอาหาร ขน้ั ตอนท่ี 2 การขออนญุ าต สถานท่ีผลติ อาหาร ยื่นคําขอรับเลขสถานท่ีผลิตอาหารที่ไมเขาขาย เวบ็ ไซตส ำหรบั ใชงาน โรงงาน (แบบ สบ.1) หรอ� คาํ ขออนญุ าตตง้ั โรงงานผลติ อาหาร ระบบ e-Submission (แบบ อ.1) แลวแตกรณี ผานระบบ e-Submission พรอม • คูมอื การออกใบส่ัง แนบเอกสารตามคูมือสําหรับประชาชนและชาํ ระเง�น ชำระเงนิ คาคําขอ และคาธรรมเนียมใบอนุญาตผลิตอาหาร (เฉพาะใบอนญุ าตผลิตอาหาร) • คมู อื สำหรับประชาชน • คูมอื การยนื่ คำขออนุญาต สถานทผ่ี ลติ อาหาร คมู อื การขออนญุ าตสถานทผี่ ลิตอาหาร “ขออนญุ าตสถานที่ผลติ อาหาร ย่นื งาย… ไดไว…” 28
1. คา ใชจายในการพจิ ารณาคำขอและการตรวจสอบความถูกตองของเอกสาร รายละเอยี ดคำขอและรปู แบบใบอนุญาต คาใชจ าย (บาท) 1,000 คำขอรับเลขสถานทีผ่ ลติ อาหารท่ีไมเ ขา ขา ยโรงงาน (แบบ สบ.1) ใบสำคญั เลขสถานทผ่ี ลติ อาหารท่ีไมเ ขา ขา ยโรงงาน (แบบ สบ.1/1) 2,000 คำขออนญุ าตต้งั โรงงานผลติ อาหาร (แบบ อ.1) ใบอนญุ าตผลติ อาหาร (แบบ อ.2) 2. คาธรรมเนียมใบอนุญาต เฉพาะใบอนุญาตผลิตอาหาร (แบบ อ.2) แรงมาเคร่ืองจกั รและจำนวนคนงาน คาใชจ า ย (บาท) คนงานตัง้ แต 50 คนขน้ึ ไป ไมใชเ คร่ืองจกั ร หรอื ใชเ ครือ่ งจักรไมถ ึง 2 แรงมา 5,000 คนงานตง้ั แต 50 คนขนึ้ ไป เครอ่ื งจกั รตั้งแต 2 แรงมา แตไมถึง 10 แรงมา 6,000 คนงานตั้งแต 50 คนข้ึนไป เครือ่ งจักรตั้งแต 10 แรงมา แตไมถึง 25 แรงมา 7,000 คนงานตัง้ แต 50 คนขึน้ ไป เครือ่ งจกั รตั้งแต 25 แรงมา แตไมถ ึง 50 แรงมา 8,000 คนงานนอ ยกวา 50 หรือมากกวา 50 คน เครอ่ื งจกั รต้งั แต 50 แรงมา ข้นึ ไป 10,000 • ระยะเวลาดำเนนิ การ 6 วันทาํ การ ไมน บั รวมการแกไขเอกสารหลกั ฐาน 29 คมู ือ การขออนุญาตสถานท่ผี ลิตอาหาร “ขออนญุ าตสถานทีผ่ ลิตอาหาร ยน่ื งาย… ไดไว…”
บทที่ 5 ตวั อยา่ งแบบแปลน สถานท่ผี ลิตอาหาร ตวั อยางแบบแปลนการผลิต ผลติ ภัณฑขนมอบ ชือ่ สถานทผ่ี ลิต __________________ ทอ่ี ยู ______________________________ 4m 4m 10 10 10 14 2m หอ งลาง/เก็บอปุ กรณ หองอบ 15 13 12 8 บร�เวณผลิต 7 บร�เวณบรรจ� 16 8m 8 9 11 7 7 17 บ �รเวณเ ็กบ ัวต ุถ ิดบ มานพลาสตกิ บ �รเวณเก็บ ิสน คา 6 5 18 19 มาตราสวน 1:100 5 34 ทางเขา บรรจ�ภัณฑ ทางออกผลติ ภัณฑ 2m 2 ทางเขา-ออกพนักงาน 1 ทางเขา วัตถุดิบ 1 - ชั้นวางรองเทา ภายนอก 8 - เคร่อ� งตแี ปง 15 - ชน้ั วางอปุ กรณ 2 - ชั้นวางรองเทา ภายใน 9 - โตะปน แปง และใสไส 16 - โตะ บรรจ� 3 - ตเู ก็บเครอ�่ งแตงกายพนักงาน 10 - เตาอบขนม 17 - เคร่�องซีลปากถงุ 4 - อา งลา งมือพนักงาน 11 - บรเ� วณพักเยน็ 18 - ชนั้ วางผลิตภณั ฑ 5 - บรเ� วณเก็บวตั ถุดิบแหง 12 - เตาผดั ไส 19 - ช้นั วางบรรจ�ภัณฑ 6 - ตูแชเยน็ เก็บวตั ถุดบิ ของสด 13 - ถงั แกส 7 - เคร่�องชงั่ ดจิ �ตอล 14 - อางลา งอุปกรณ หมายเหตุ : แบบแปลนสถานทผ่ี ลติ อาหารเปน เพย� งตัวอยา ง ผปู ระกอบการสามารถปรบั เปลย่ี นรปู แบบ ไดตามความเหมาะสม เปน ไปตามสายงานการผลติ โดยไมกอใหเกิดการปนเปอน คมู อื การขออนญุ าตสถานทผี่ ลิตอาหาร “ขออนญุ าตสถานทีผ่ ลติ อาหาร ย่นื งาย… ไดไว…” 30
ตวั อยางแบบแปลนการผลติ เคร่อื งดืม่ ในภาชนะบรรจทุ ป่ี ดสนิท (รปู แบบของเหลว เก็บรักษาแบบแชเ ยน็ ) ช่ือสถานทผ่ี ลติ __________________ ที่อยู ______________________________ 8m 7 หอ งลา ง/เกบ็ อุปกรณ 14 5 ทางเขา-ออกพนักงาน 8 5 6หอ งเกบ็ / ทางเขา วัตถดุ ิบ 10 9 ชัง่ วัตถุดบิ หองตมผสม 432 1 16 11 17หองติดฉลาก 12m 12 หอ ง เกบ็ บรรจภ� ณั ฑ หองบรรจ� 13 18 18 มาตราสวน 1:100 มา นพลาสตกิ 15 หองเก็บสินคา 15 18 ทางเขา บรรจภ� ณั ฑ ทางออกผลติ ภัณฑ 1 - ชน้ั วางรองเทา ภายนอก 7 - อางลา งอุปกรณ 13 - ถงั ลดอุณหภมู ิ (cooling) 2 - ชน้ั วางรองเทา ภายใน 8 - ชัน้ วางอปุ กรณ 14 - เคร่�องทําน้ําแข็ง 3 - ตูเ ก็บเครอ่� งแตง กายพนกั งาน 9 - บร�เวณวางวัตถดุ ิบ 15 - ตูแชเ ย็น เก็บผลิตภัณฑ 4 - อา งลา งมือพนกั งาน 10 - หมอ ตม 16 - บร�เวณติดฉลาก 5 - บรเ� วณเก็บวตั ถุดบิ 11 - ถงั กรอง 17 - เคร�่องยิงวันที่ 6 - เคร�่องชัง่ ดิจ�ตอล 12 - เคร�อ่ งบรรจ� + ปดฝา 18 - บรเ� วณเก็บบรรจ�ภณั ฑ หมายเหตุ : แบบแปลนสถานท่ผี ลติ อาหารเปนเพย� งตวั อยาง ผปู ระกอบการสามารถปรับเปลีย่ นรูปแบบ ไดต ามความเหมาะสม เปน ไปตามสายงานการผลิต โดยไมกอใหเ กิดการปนเปอน 31 คมู อื การขออนญุ าตสถานที่ผลติ อาหาร “ขออนญุ าตสถานทีผ่ ลิตอาหาร ย่ืนงาย… ไดไว…”
ตัวอยา งแบบแปลนการผลติ อาหารสำเร็จรปู ทพี่ รอมบรโิ ภค และเครือ่ งดม่ื ในภาชนะบรรจทุ ปี่ ดสนทิ (รูปแบบของเหลว เกบ็ รักษาแบบแชเย็น) ชอ่ื สถานทีผ่ ลิต __________________ ทีอ่ ยู ______________________________ บร�เวณบรรจ� 11m 10 6 มาตราสวน 1:100 12 5 มา นพลาสตกิ 15 13 14 บร�เวณเก็บ/เตรย� มวตั ถดุ บิ 11 11 11 ทวตัางถเุดขาบิ /บรรจภ� ัณฑ บรเ� วณเก็บสนิ คา บร�เวณลา ง/เก็บอปุ กรณ ทางออกผลิตภัณฑ หอ งปรุงผสม 16 21 987 18 11 11 11 10m 19 17บรเ� วณ 22 เกบ็ วตั ถดุ บิ / 21 พ้�นท่ผี ลติ บรรจภ� ณั ฑ บร�เวณปด ฉลาก 21บร�เวณเก็บสินคา อาหารสําเร็จรปู บรเ� วณบรรจ� พน้� ท่ผี ลติ 14 เคร�่องดืม่ 20บรเ� วณ 14 13 14 ทางเขา -ออกพนักงาน เตร�ยม 14วตั ถดุ ิบ 12 11 4 บร�เวณตม ผสม 18 3 21 11 11 1 - ชัน้ วางรองเทา ภายนอก 9 - ช้นั วางอุปกรณ 17 - ชนั้ วางวตั ถดุ ิบ 2 - ชน้ั วางรองเทา ภายใน 10 - โตะเตร�ยมวตั ถดุ บิ 18 - ชั้นวางบรรจภ� ัณฑ 3 - ตูเกบ็ เคร�่องแตงกายพนักงาน 11 - เตาแกส 19 - อา งลา งบรรจ�ภัณฑ 4 - อางลา งมอื พนกั งาน 12 - ถังแกส 20 - โตะ เตรย� มวตั ถดุ บิ 5 - ตเู ย็นเกบ็ วัตถุดิบ 13 - โตะ บรรจ� 21 - ตูเ ยน็ เกบ็ ผลิตภณั ฑ 6 - ชั้นวางวัตถดุ ิบของแหง 14 - เคร่�องช่งั ดิจต� อล 22 - โตะปด ฉลาก 7 - อางลา งวตั ถุดบิ 15 - ชั้นวางบรรจภ� ัณฑ 8 - อางลา งอปุ กรณ 16 - ชนั้ วางผลติ ภัณฑ หมายเหตุ : แบบแปลนสถานทผี่ ลติ อาหารเปนเพ�ยงตวั อยาง ผูป ระกอบการสามารถปรับเปล่ียนรปู แบบ ไดตามความเหมาะสม เปน ไปตามสายงานการผลิต โดยไมกอใหเ กดิ การปนเปอน คูม ือ การขออนุญาตสถานทีผ่ ลิตอาหาร “ขออนุญาตสถานท่ผี ลติ อาหาร ยน่ื งาย… ไดไว…” 32
ตัวอยางแบบแปลนการผลติ ซอสในภาชนะบรรจทุ ป่ี ดสนิท (น้ำปลารา ปรงุ รส) ชอ่ื สถานท่ีผลติ __________________ ท่อี ยู ______________________________ 7m 8 4 32 1 บร�เวณตมผสม 4m ทางเขา -ออกพนักงาน 9m 9 ทางเขาวัตถดุ บิ /บรรจภ� ัณฑ บร�เวณเก็บ/เตร�ยมวัตถดุ ิบ 5 มาตราสว น 1:100 มานพลาสติก บรเ� วณลา ง/เก็บอุปกรณ 7 6 ทางออกผลิตภณั ฑ 11 10 บ �รเวณเก็บบรรจ� ัภณฑ12 13 บ �รเวณเก็บ ิสน คา 5m บร�เวณบรรจ� 14 12 1 - ชัน้ วางรองเทา ภายนอก 8 - โตะเตร�ยม ปรุง ผสม 2 - ชั้นวางรองเทาภายใน 9 - เตาและถงั แกส 3 - ตูเกบ็ เครอ่� งแตง กายพนกั งาน 10 - ช้นั เก็บอุปกรณ 4 - อา งลางมอื พนักงาน 11 - อางลา งอปุ กรณ 5 - บรเ� วณเกบ็ น้ําปลารา 12 - เคร�่องช่งั ดจิ ต� อล 6 - บร�เวณเกบ็ วัตถดุ ิบ 13 - บรเ� วณเก็บผลติ ภณั ฑ 7 - เคร่�องช่ังดจิ ต� อล 14 - ตูเกบ็ บรรจ�ภัณฑ หมายเหตุ : แบบแปลนสถานทผี่ ลิตอาหารเปน เพ�ยงตัวอยา ง ผปู ระกอบการสามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบ ไดต ามความเหมาะสม เปนไปตามสายงานการผลิต โดยไมก อ ใหเ กิดการปนเปอ น 33 คมู ือ การขออนญุ าตสถานท่ผี ลติ อาหาร “ขออนญุ าตสถานทีผ่ ลติ อาหาร ย่ืนงาย… ไดไว…”
ตัวอยางแบบแปลนการผลิต ผลติ ภัณฑจากเน้ือสตั ว (ลกู ชน้ิ ) ช่อื สถานที่ผลติ __________________ ท่ีอยู ______________________________ 14 8m 6 19 15 บรเ� วณลา ง/ 11 9 8 7 20 เกบ็ อปุ กรณ บรเ� วณผลติ 5 21 4m 12 10 22 บร�เวณเ ็กบบรรจ� ัภณฑ 13 บ �รเวณเต �รยม ัวต ุถ ิดบ ทางเขา-ออกพนกั งาน 5m บรเ� วณบรรจ� 4 18 17 11 16 4 2 43 1 3 11 หอ งเก็บสินคา หอ งเก็บวตั ถุดิบ มาตราสวน 1:100 มานพลาสติก ทางเขา บรรจภ� ัณฑ ทางออกผลติ ภณั ฑ ทางเขาวัตถดุ ิบ 1 - หอ งเยน็ เกบ็ วัตถุดิบ 9 - ชั้นวางวัตถดุ บิ แหง 17 - ช้ันวางบรรจภ� ัณฑ 2 - หอ งเย็นเก็บผลิตภัณฑ 10 - เคร่อ� งปนลกู ช�ิน 18 - เคร่อ� งซลี สญุ ญากาศ 3 - ชน้ั วางวัตถดุ ิบสด 11 - เครอ่� งชั่งดิจต� อล 19 - ชัน้ วางรองเทา ภายนอก 4 - ช้นั วางผลิตภัณฑ 12 - อา งตมลูกชิน� 20 - ช้นั วางรองเทาภายใน 5 - อางลา งวตั ถดุ ิบ 13 - ตะแกรงสะเด็ดน้าํ / พกั เยน็ 21 - ตูเกบ็ เคร�อ่ งแตง กายพนักงาน 6 - โตะตดั แตง 14 - ชน้ั วางอปุ กรณ 22 - อา งลา งมอื พนกั งาน 7 - เคร�่องบด 15 - อางลางอปุ กรณ 8 - เคร�่องผสม 16 - โตะ บรรจ� หมายเหตุ : แบบแปลนสถานทผี่ ลติ อาหารเปนเพ�ยงตวั อยา ง ผปู ระกอบการสามารถปรบั เปลย่ี นรูปแบบ ไดตามความเหมาะสม เปน ไปตามสายงานการผลิต โดยไมก อ ใหเกิดการปนเปอน คมู อื การขออนญุ าตสถานที่ผลิตอาหาร “ขออนญุ าตสถานทผี่ ลติ อาหาร ย่นื งาย… ไดไว…” 34
คําถาม คําตอบ 1. ใบอนุญาตผลติ อาหารมีขอกำหนดเร่ืองวนั หมดอายุหรือไม ใบสำคัญเลขสถานทผ่ี ลิตอาหารที่ ใบอนญุ าตผลิตอาหาร ไมเ ขาขายโรงงาน (แบบ สบ.1/1) (แบบ อ.2) • ใบสาํ คัญใชไดไมมีกําหนดวันหมดอายุ • ใบอนุญาตใชไดจนถึงวันท่ี 31 ธันวาคม เวนแตผูประกอบการตองการขอยกเลิก ของปท่ี 3 นับต้ังแตออกใบอนุญาต และ กจิ การจะตอ งยน่ื คาํ ขอยกเลกิ กบั ผอู นญุ าต ผปู ระกอบการทต่ี อ งการประกอบกจิ การตอ หรอ� ตรวจพบวา ไมม สี ภาพของสถานทผี่ ลติ จะตองยื่นคําขอตออายุกอนใบอนุญาต อาหาร สนิ� อายุ หากผปู ระกอบตอ งการขอยกเลกิ กิจการจะตองยืน่ คําขอกบั ผอู นุญาต 2.ถา ตอ งการแกไข/เปลย่ี นแปลงรายละเอยี ดในใบอนญุ าตผลติ อาหารจะตอ งทำอยา งไร ใบสำคญั เลขสถานทีผ่ ลติ อาหารที่ ใบอนุญาตผลติ อาหาร ไมเขาขายโรงงาน (แบบ สบ.1/1) (แบบ อ.2) • กรณีแกไข/เปล่ียนแปลงที่ไมตองตรวจ • กรณีแกไข/เปลี่ยนแปลงท่ีไมตองตรวจ ประเมินสถานท่ีผลิตอาหาร เชน เปล่ียน ประเมินสถานท่ีผลิตอาหาร เชน เปลี่ยน ผูดาํ เนนิ กจิ การ แกไขท่อี ยสู ถานท่ี (ที่ไมใช ผดู าํ เนนิ กิจการ แกไขทอี่ ยูสถานท่ี (ท่ีไมใช การยา ยสถานท)่ี การยา ยสถานท)่ี : สามารถยื่นคาํ ขอ สบ.2 ผานระบบ : สามารถย่ืนคาํ ขอ ส.4 ผานระบบ e-Submission โดยแนบเอกสารตามท่ี e-Submission โดยแนบเอกสารตามท่ี ระบุไวในคมู ือสาํ หรับประชาชน ระบไุ วในคมู ือสาํ หรบั ประชาชน • กรณแี กไข/เปลยี่ นแปลงที่ตอ งตรวจประเมนิ • กรณแี กไข/เปลยี่ นแปลงที่ตอ งตรวจประเมนิ สถานทผ่ี ลติ อาหาร เชน เปลีย่ นแปลงแบบ สถานทผ่ี ลิตอาหาร เชน เปลย่ี นแปลงแบบ แปลนแผนผัง เคร่�องมือเคร่�องจักร เพ�ม แปลนแผนผัง เคร่�องมือเคร�่องจักร เพ�ม ประเภทหร�อกรรมว�ธกี ารผลิต ประเภทหรอ� กรรมวธ� กี ารผลิต : สามารถย่ืนคําขอตรวจประเมินสถานที่ : สามารถยื่นคาํ ขอตรวจประเมินสถานท่ี ผลิตอาหาร และเม่ือไดรับ Audit report ผลิตอาหาร และเม่ือไดรับ Audit report จง� ยนื่ คาํ ขอสบ.2ผา นระบบe-Submission จง� ยน่ื คําขอส.4ผา นระบบe-Submission โดยแนบเอกสารตามทร่ี ะบไุ วในคมู อื สําหรบั โดยแนบเอกสารตามทร่ี ะบไุ วในคมู อื สําหรบั ประชาชน ประชาชน 35 คูมือ การขออนุญาตสถานที่ผลิตอาหาร “ขออนุญาตสถานท่ีผลติ อาหาร ย่ืนงา ย… ไดไว…”
คาํ ถาม คาํ ตอบ 3. สถานทผ่ี ลติ อาหาร 1 แหง สามารถผลติ อาหารไดกีป่ ระเภท สถานท่ีผลิตอาหารท้ังท่ีไมเขาขายและเขาขายโรงงาน มีโอกาสผลิต อาหารไดม ากกวา 1 ประเภท แตจ ะตอ งมพี น้� ทก่ี ารผลติ ทเี่ พย� งพอ แบง กนั้ หอ งหรอ� พ�้นที่การผลิตเปนสัดเปนสวน และเปนไปตามสายงานการผลิต หร�อมีระบบการ ควบคมุ กระบวนการผลติ และมาตรการปอ งกนั การปนเปอ นระหวา งการผลติ อาหาร โดยตองผานการประเมินจากเจาหนาที่ผูพ�จารณาอนุญาตในข้ันตอนการตรวจ ประเมนิ สถานทีผ่ ลิตอาหารตามหลักเกณฑ GMP กอน จง� จะดําเนนิ การผลติ ได 4. สามารถใชอาคารพาณิชยหรือที่พกั อาศยั เปนสถานทีผ่ ลติ อาหารไดหรือไม ผูประกอบการสามารถใชอาคารพาณิชยหร�อบานเปนสถานที่ผลิตอาหารได โดยมเี ง�อ่ นไข ดงั นี้ • สถานท่ีต้ัง ตัวอาคาร และบร�เวณโดยรอบ ตองสะอาด ไมสะสมสิ�งของ ท่ีไมใ ชแ ลว ไมต งั้ อยใู กลก บั แหลง ทก่ี อ ใหเ กดิ การปนเปอ น เชน กองขยะ บรเ� วณ เล้ยี งสัตว บร�เวณที่มีฝนุ มาก บรเ� วณนํ้าทว มถงึ เปนตน • อาคารผลติ มคี วามม่ันคง สภาพสะอาด ไมช ํารุด • มีพ�้นท่ีการผลิตเพ�ยงพอ แยกเปนสัดเปนสวนออกจากที่พักอาศัย หร�อ กิจกรรมอื่น ๆ ที่ไมเก่ยี วของกบั สถานทผี่ ลติ อาหาร คูม อื การขออนญุ าตสถานท่ีผลติ อาหาร “ขออนุญาตสถานทีผ่ ลิตอาหาร ยนื่ งาย… ไดไว…” 36
คณะผูจ้ ดั ทาํ ทีป่ รกึ ษา เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา รองเลขาธกิ ารคณะกรรมการอาหารและยา นายแพทยไพศาล ด่ันคุม รองเลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา นายแพทยว ท� ิต สฤษฎชี ยั กลุ ผอู าํ นวยการกองยา เภสัชกรเลศิ ชาย เลศิ วุฒิ เภสชั กรหญิงวรสดุ า ยงู ทอง ผู้จดั ทาํ นายญาณพล ขาวพลศร� นกั ว�ชาการอาหารและยาชํานาญการพเ� ศษ นางสาววรรณว�สา ฮบั หลี นักว�ชาการอาหารและยาชํานาญการพ�เศษ นายชยั รตั น พ่�งเพ�ยร นกั วช� าการอาหารและยาปฏบิ ัตกิ าร นายนพพงศ จันทรป ระเสรฐ� นักวช� าการอาหารและยาปฏบิ ัติการ นางสาวเกษสุดา หีตพฒั น นักว�ชาการอาหารและยาปฏบิ ัตกิ าร นางสาวณชิ ภทั ร ภัทรชัยสกุล นกั ว�ชาการอาหารและยาปฏบิ ัตกิ าร นางสาวกิ�งกาญจน ประไพพงค นกั วช� าการอาหารและยาปฏบิ ตั กิ าร
Search
Read the Text Version
- 1 - 44
Pages:
