2563-09-21_จากใจอาจารย์ตี๋ชุติงามอุรุเลิศถึงอาจารย์วีนัสสีสุข

หนา้ 1/3  “...ถึงพชี ายทไี มค่ ่อยกลัวนารอ้ นลวก”  จากใจ “อ.ต”ี ชุติ งามอุรุเลิศ ถึงอาจารยว์ นี ัส สสี ขุ   : บนั ทึกจากใจเพอื นรว่ มงานในภาคประชาสงั คมถึงอาจารยว์ นี ัส สสี ขุ    เมอื วันที ๒๐ กันยายน พ.ศ.๒๕๖๓     สวัสดีครบั พ ี รูจ้ ักกันพกั เดียวก็จะเขา้ ปที  ๒๐  แล้วนะครบั   เจอพคี รงั แรกตังแต่สาํ นกั บรหิ าร การทะเบยี นยงั ตังอยูท่ ีแถวนางเลิง  (ก๋วยเตียวกับขา้ วมนั ไก่แถวนนั อรอ่ ยมาก)  ถ้าจําไมผ่ ดิ พนี า่ จะนงั อยูท่ ีฝายทะเบยี นราษฎร  สว่ นผมก็เขา้ ไปทีฝายทะเบยี นชนกล่มุ นอ้ ยเปนหลัก  ชว่ งนนั เคยคยุ กับพี นดิ ๆ  หนอ่ ยๆ  เปนเรอื งกฎหมายทะเบยี น แต่ผมจํารายละเอียดไมไ่ ด้แล้ว รูแ้ ต่ว่าความคิดแรกทีมกี ับ พคี ือ  “พคี นนตี รงและแมน่ กฎหมายอ่ะ”  ซงึ ตอนนนั ในกรมฯ  ยุคนนั หายากมากนะผมว่า  สว่ นใหญ่ เนน้ การปฏิบตั ิเปนหลัก    เวลาไล่มาเรอื ย ๆ พแี ก่ลง ผมแก่ตาม แต่การแก่ของพเี ปนการแก่ชราแบบมคี ณุ ภาพมาก พี สะสมความรูใ้ นการจัดการปญหาใหก้ ับชาวบา้ นทีเปนคนไรส้ ญั ชาติทัวทังประเทศ ปรบั และประยุกต์ เขา้ กับกฎหมาย  ๒  ตัวทีมคี วามซบั ซอ้ น  คือ  กฎหมายทะเบยี นราษฎร  และกฎหมายสญั ชาติ  เพอื หา แนวทางจัดการปญหาความไรส้ ญั ชาติของคนไรส้ ญั ชาติทีปรากฎตัวขนึ ในประเทศไทย พรี ูห้ รอื เปล่า ว่าสงิ ทีพที ําในบทบาทของพมี าจนถึงวันนไี ด้ชว่ ยเหลือคนทีมปี ญหาในด้านต่างๆ  ไปเท่าไหรแ่ ล้ว  รู้ แล้วเหยยี บไว้นะพ ี “โคตรเยอะเลย” เพราะทัง นโยบาย แนวคิด ทัศนคติ วิธกี ารจัดการปญหาของพี มนั แทรกซมึ อยูใ่ นทกุ  ๆ วิธกี ารจัดการ พอๆ กับ อ.แหวว เลย ประมาณว่า พออธบิ ายหรอื แนะนาํ ชาว บา้ นทีมปี ญหาความไรส้ ญั ชาติ หรอื เวลาไปคยุ เพอื กําหนดแนวทางการจัดการปญหากับเจ้าหนา้ ของ รฐั หนา้ ของพกี ับหนา้ อ.แหวว จะลอยมาพรอ้ ม ๆ กันเลย คิดทีไรก็อดขาํ ไมไ่ ด้ทกุ ที    เดียวจะออกทะเลมากกว่าน ี ขอเขา้ ประเด็นเลยนะพ ี หวั ขอ้ ทีผมตังนา่ สนใจไหมครบั   “พี ชายทีไมค่ ่อยกลัวนารอ้ น”  อันนตี ังเพอื ชมในวันเกษียณราชการของพเี ลยนะครบั  พรี ูเ้ ปล่า พเี ปนคน อยา่ งนนั เลย หากเหน็ ว่าแนวทางไหนทีมนั ถกู ต้อง แนวทางไหนทีแก้ไขปญหาใหช้ าวบา้ นได้ พพี รอ้ ม “...ถึงพชี ายทไี มค่ ่อยกลัวนารอ้ นลวก” จากใจ “อ.ต”ี ชุติ งามอุรุเลิศ ถึงอาจารยว์ นี ัส สสี ขุ    : บนั ทึกจากใจเพอื นรว่ มงานในภาคประชาสงั คมถึงอาจารยว์ นี ัส สสี ขุ เมอื วันที ๒๐ กันยายน พ.ศ.๒๕๖๓  https://docs.google.com/document/d/1ytE-VXaRASRAQJFU0WRUkoAFjbWM_A68tDSoXkdjTXI/edit?usp=sharing  

หนา้ 2/3  ทีจะหกั   จะโดดขา้ ม  จะเอาตัวกับตําแหนง่ เขา้ เสยี ง  ในระบบราชการทีมนั มขี นั ตอนและโครงสรา้ งที ไมเ่ อือในการจัดการปญหา  เหมอื นพรอ้ มจะโดนนารอ้ นลวก  ซงึ ต่างไปจากวิสยั ทัวไปของวิญ ูชน คนในระบบราชการทัวไป  ซงึ มนั ทําใหพ้ เี ปนพที ีนา่ รกั และนา่ เคารพของคนทํางานภาคประชาสงั คม เสมอมา แถมไมช่ อบโฆษณาตัวเองอีกต่างหาก อันนรี กั เลย    เอาแค่ทีเคยได้แบง่ ปนกับพตี อนทํางานด้วยกันในคณะกรรมการสทิ ธมิ นษุ ยชนแหง่ ชาติ  ตังแต่พเี ปนปลัดอําเภอทีอําเภอหนองไผ ่ จังหวัดเพชรบูรณ ์ เพอื รกั ษาอนรุ กั ษ์ปาไม ้ พกี ็เล่นไปลยุ กับ ผมู้ อี ิทธพิ ลในพนื ทีจนถกู ตังค่าหวั   พรี ูเ้ ปล่าประเด็นนจี นถึงปจจุบนั เค้าก็ยงั เก็บกันง่าย  ๆ เลยนะครบั   ถกู ยา้ ยเขา้ มากรมฯ  เพอื ความปลอดภัย  ก็ยงั อุตสา่ หม์ าเสนอแก้ไขกฎระเบยี บใหค้ นทีทําบตั ร ประชาชนหาย ไมต่ ้องไปแจ้งความทีสถานตี ํารวจ แต่ใหแ้ จ้งกับนายทะเบยี นได้เลย ปรบั วันหมดอายุ ของบตั รใหต้ รงกับวัน เดือน ปเกิด เพอื คนทัวไปจะได้จําง่าย ไมต่ ้องโดนปรบั เงิน มนั ดีงามนะพ ี   ในสว่ นประเด็นการแก้ไขปญหาคนไรส้ ญั ชาติ  ผมว่าพกี ระโดดเขา้ มาแก้ไขปญหาใหช้ าว บา้ นแบบเต็มตัวเลย  มปี ญหาในกฎหมายก็แก้กฎหมาย  มปี ญหาในนโยบายก็แก้ไขนโยบาย  มปี ญหา ในระเบยี บก็จัดการแก้ไขระเบยี บ  กรอบปฏิบตั ิไมช่ ดั เจนก็ออกหนงั สอื สงั การ เจ้าหนา้ ทีปฏิบตั ิงานไม่ ถกู ต้องก็ชว่ ยประสานงาน  (ทางลับบา้ งทางแจ้งบา้ ง)  ผมว่าคงมคี นหรอื หนว่ ยงานอืน  ๆ  ในระบบที อาจไมค่ ่อยเขา้ ใจบทบาทของพนี กั   อันนนั แหละเปนนารอ้ นทีพชี อบเอาตัวเขา้ แลก  เปนความเจ็บที เปนการเสยี สละตัวเองใหก้ ับคนด้อยโอกาสทีประสบปญหา  หาทางออกหรอื กําหนดชวี ิตตัวเองไมไ่ ด้  ใหเ้ ขาได้พอมสี ทิ ธใิ นการเขา้ ถึงโอกาสในชวี ิตตัวเองบา้ ง  มอี ีกหลายอยา่ งทีอยากพดู ถึงนะครบั   แต่ เอาทีประทับใจมาก  มเี รอื งหนงึ ทีผมเขา้ ใจว่ามอี ีกหลายคนคงยงั ไมร่ ู ้ แล้วพกี ็ไมเ่ คยบอก  แถมขอ เอกสารก็ไมย่ อมให ้ พเี ก็บเอกสารไว้หนอ่ ยนะครบั   ไปเทียวบา้ นพเี มอื ไหรผ่ มจะไปตือขออีกครงั   เพราะเปนสว่ นหนงึ ของประวัติศาสตรใ์ นกลไกการแปลงสญั ชาติเปนไทยเลยนะ  ผมไมอ่ ยากใหส้ ว่ น นมี นั หายหรอื จางไป ก็เรอื งอาจารยอ์ ายุไงครบั     จําได้ว่านดั หนงึ ของคณะอนกุ รรมการฯ  กรรมการสทิ ธมิ นษุ ยชนแหง่ ชาติ  เราเปดการพดู คยุ เรอื งการจัดการปญหาการแปลงสญั ชาติของอาจารยอ์ ายุ  มเี จ้าหนา้ ทีมา  ๒  คน  ยนื ยนั หนกั แนน่ มากว่าไปต่อไมไ่ ด้  ผดิ หลักเกณฑ์ต่าง  ๆ  ทีรฐั มนตรวี ่าการกระทรวงมหาดไทยได้วางเกณฑ์ดลุ ยพนิ จิ ไว้ ทําใหพ้ แี ดง (คณุ เตือนใจ ดีเทศน)์  เสยี นาตาในวันนนั  สว่ นพนี งั นงิ  ๆ เงียบ ๆ เพราะตอนนนั คนรบั ผดิ ชอบในเรอื งแปลงสญั ชาติในสาํ นกั ทะเบยี นฯ ไมใ่ ชพ่  ี หลายคนในคณะอนกุ รรมการฯ ได้นงั โต้แยง้ กับคนรบั ผดิ ชอบจนรูส้ กึ ว่าตันแล้ว  ไมม่ ที างออก  หาขอ้ สรุปไมไ่ ด้  เพราะขอ้ สรุปทีคนรบั ผดิ ชอบ ต้องการคือใหอ้ าจารยอ์ ายุ  ยนื คํารอ้ งขอแปลงสญั ชาติใหม ่ แล้วแนบใบอนญุ าตทํางานเขา้ มาด้วย  เพราะใบรบั รองของมหาวิทยาลัยพายพั ไมส่ ามารถใชแ้ ทนกันได้  แต่จะเรง่ ดําเนนิ การใหเ้ ปนกรณี พเิ ศษ  หลังจากการประชุมวันนนั มอี ะไรทีเกิดขนึ อีกมากมายกับอีกหลายภาคสว่ นทีคอยสนบั สนนุ ใน การจัดการปญหาแต่ไมข่ อพดู ถึงนะครบั   แต่ในสว่ นหนงึ เล็กๆ  ผมกับพดี ๋าวได้เขา้ ไปคยุ กับอาจารย์ อายุทีเชยี งใหมว่ ่าเราคงต้องทําหนงั สอื ใหท้ างกรมฯ  ปฏิเสธคําขอแปลงสญั ชาติมาใหช้ ดั เจน  เพอื เตรยี มฟองต่อศาลปกครองขอความเปนธรรมต่อไป    แต่ไมน่ านต่อจากนนั ในวันทีเงียบสงบถ้าจําไมผ่ ดิ ก็วันที  ๒๐  มถิ นุ ายน  พ.ศ.๒๕๖๐  มเี สยี ง โทรศพั ท์มาจากพ ี โทรมาบอกผมว่า “ตี ชว่ ยประสานงานให ้ ม.พายพั  ออกหนงั สอื รบั รองการทํางาน “...ถึงพชี ายทไี มค่ ่อยกลัวนารอ้ นลวก” จากใจ “อ.ต”ี ชุติ งามอุรุเลิศ ถึงอาจารยว์ นี ัส สสี ขุ    : บนั ทึกจากใจเพอื นรว่ มงานในภาคประชาสงั คมถึงอาจารยว์ นี ัส สสี ขุ เมอื วันที ๒๐ กันยายน พ.ศ.๒๕๖๓  https://docs.google.com/document/d/1ytE-VXaRASRAQJFU0WRUkoAFjbWM_A68tDSoXkdjTXI/edit?usp=sharing  

หนา้ 3/3  มาอีกครงั แล้วสง่ ตรงมาทีพซี  ิ ใหส้ ง่ ตรงเลยนะ”  ตอนนนั ไมค่ ่อยเขา้ ใจว่าพที ําอะไร  แต่เอานะ  ลองด ู หลังจากนนั ก็มอี ีกหลายคนเขา้ มาชว่ ยโดยเฉพาะ อ.ต๊อก แหง่  ม.พายพั  จนสง่ หนงั สอื รบั รองไปใหพ้ ที ี กรมการปกครองได้  จากนนั รอไมน่ าน  การประชุมคณะอนกุ รรมการกลันกรองฯ  ครงั ที  ๑๒/๒๕๖๐  วันที  ๒๒  กันยายน  ๒๕๖๐  อาจารยอ์ ายุก็ได้รบั การอนมุ ตั ิใหแ้ ปลงสญั ชาติเปนไทย  ...อืมมม  ไมน่ า่ เชอื พวี ีนสั ไปใชว้ ิทยายุทธแบบไหนอีกเนยี       มารูภ้ ายหลัง  ว่าพฉี กี ทกุ กฎและทกุ วิธใี นระบบ  ใครรบั ผดิ ชอบเรอื งนพี ไี มส่ นแล้ว  ปญหา ของคนดีๆ  มคี ณุ ภาพ  สรา้ งประโยชนใ์ หแ้ ก่ประเทศไทยมามากมายต้องได้รบั การแก้ไข  พกี ระโดด ก้าวขา้ มคนรบั ผดิ ชอบหลักในเรอื งนขี องกรมฯ  พกี ้าวขา้ มขนั ตอนการเสนอในระบบปกติทีต้องใช้ เวลามากมายและอาจถกู โต้แยง้ จากคนหลายๆ  คนทีไมเ่ หน็ ด้วย  พลี ยุ เขา้ ไปอธบิ ายถึงปญหาและ เสนอกรอบดลุ ยพนิ จิ ในการแปลงสญั ชาติใหมเ่ พอื ใชใ้ นการแก้ไขประเด็นปญหาดังกล่าวต่อรฐั มนตรี ว่าการกระทรวงมหาดไทยโดยตรง  แถมด้วยกรอบทีเสนอนนั ไมไ่ ด้เสนอเพอื ใชก้ ับอาจารยอ์ ายุคน เดียว  แต่ใชก้ ับกรณบี ุคคลกรณอี ืนๆ  ทีทําคณุ งามความดีใหก้ ับประเทศไทยด้วย  ซงึ รฐั มนตรฯี   ก็ให้ ความเหน็ ชอบ  แมจ้ ะกําหนดความเหน็ ชอบนนั ใหใ้ ชแ้ ค่กับอาจารยอ์ ายุคนเดียวก็ตาม  ทําใหป้ ญหา ของอาจารยอ์ ายุทีค้างมากว่า  ๑๐  ป  ถกู จัดการแก้ไขลงอยา่ งสมบูรณ ์ ผมเชอื ว่ากรณนี หี ลายคนใน กรมฯ  ในขณะนนั คงจ้องพดี ้วยตาทีไมก่ ระพรบิ กันเลยทีเดียว  และนารอ้ นคงสาดไปทีหลังพอี ีกไม่ นอ้ ย  แต่ผมเชอื นะครบั ว่าในขณะทีพโี ดนสาดโดนลวกอยู ่ ในใจพคี งมแี ต่ความสขุ และสงบทีได้ชว่ ย เหลือคนอืน ๆ ในสว่ นทีพมี พี ลังพอทีจะทําได้    เหน็ รยึ งั ครบั   พอี ่ะไมก่ ลัวนารอ้ นจรงิ   ๆ  เปนความมงุ่ มนั และเขม็ แขง็ ทีควรเอามาแบบอยา่ ง ในการทํางานเพอื คนเล็กคนนอ้ ยในสงั คมครบั ไมว่ ่าจะขา้ ราชการหรอื คนทํางานภาคประชาสงั คม  เกษียณแล้วมาเทียวแบบคนธรรมดาทีแมส่ รวยนะครบั   ไปกินขา้ วดอยกับคนบนดอยด้วยกัน  มคี วาม สขุ และสขุ ภาพแขง็ แรงครบั พ ี   “...ถึงพชี ายทไี มค่ ่อยกลัวนารอ้ นลวก” จากใจ “อ.ต”ี ชุติ งามอุรุเลิศ ถึงอาจารยว์ นี ัส สสี ขุ    : บนั ทึกจากใจเพอื นรว่ มงานในภาคประชาสงั คมถึงอาจารยว์ นี ัส สสี ขุ เมอื วันที ๒๐ กันยายน พ.ศ.๒๕๖๓  https://docs.google.com/document/d/1ytE-VXaRASRAQJFU0WRUkoAFjbWM_A68tDSoXkdjTXI/edit?usp=sharing