การทอผ้า กศน.ตำบลบึงเกลือ

กศน.ตำบลบงึ เกลอื ชื่อผลงำน การศึกษาเพ่ือพฒั นาอาชีพ/โครงการศนู ยฝ์ กึ อาชีพชุมชน หลักสตู รการทอผ้า กศน.ตำบลบงึ เกลอื อำเภอสลภูมิ จังหวัดร้อยเอด็ ๑.ควำมสำคญั และควำมเป็นมำ การจัดการศึกษาอาชพี ในปัจจุบนั มคี วามสาคัญมาก เพราะจะเป็นการพฒั นาประชากรของประเทศใหม้ ี ความรู้ ความสามารถและทกั ษะในการประกอบอาชพี เป็นการแก้ปญั หาการว่างงานและส่งเสรมิ ความเข้มแขง็ ใหแ้ ก่เศรษฐกิจชมุ ชน ซ่ึงกระทรวงศึกษาธกิ ารได้กาหนดยทุ ธศาสตร์ 2555 ภายใต้กรอบเวลา 2 ปี ที่จะพฒั นา 5 ศกั ยภาพของพ้ืนทใี่ น 5 กลมุ่ อาชีพใหม่ ให้สามารถแขง่ ขันได้ใน 5 ภูมิภาคหลกั ของโลก “รู้เขา รเู้ รา เท่าทัน เพ่ือ แข่งขนั ได้ในเวทีโลก” โดยได้กาหนดภารกจิ จะพัฒนายกระดับการจดั การศึกษาเพ่ือเพิม่ ศักยภาพและขีดความ สามารถให้ประชาชนไดม้ ีอาชีพที่สามารถสรา้ งรายได้ ท่ีมนั่ คง ม่ังคัง่ และมงี านทาอย่างยัง่ ยืน สานกั งาน กศน.จึง ได้กาหนดหลักการในการจดั ทาแผนพฒั นาการศกึ ษาอาชีพเพือ่ การมีงานทาไว้วา่ ตอ้ งเป็นการดาเนนิ งานท่มี คี วาม ยืดหย่นุ ด้านหลกั สูตร การจัดกระบวนการเรียนรู้ การวดั และประเมินผล รวมทั้งเนน้ การบรู ณาการใหส้ อดคล้องกบั ศักยภาพดา้ นต่างๆ ตลอดจนมคี วามสามารถเชิงการแข่งขันทัง้ ในระดบั ภูมิภาคอาเซียนและระดบั สากล ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื มีวฒั นธรรมการทอผ้ามานาน และไดส้ บื ทอดเปน็ มรดกทางวัฒนธรรมจนเปน็ เอกลกั ษณ์ของตนเองท่ีโดดเดน่ ยง่ิ หากไดศ้ กึ ษาอย่างลกึ ซงึ้ แล้วจะค้นพบเหตุผลหลายประการทส่ี นับสนนุ ในเรื่อง การทอผา้ ทเี่ ป็นเอกลกั ษณ์ของทอ้ งถิ่น ในดา้ นต่าง ๆ เช่น วฒั นธรรมประเพณี การทอเส้นไหม ลวดลายผ้าทอมอื และกรรมวิธีการทอ ตลอดทง้ั การใช้ผ้าทอมือแบบพ้ืนเมอื งในโอกาสตา่ ง ๆ และยังเป็นการอนรุ กั ษภ์ มู ิปัญญา ทอ้ งถน่ิ ใหค้ งอยตู่ ลอดไป บา้ นบ่อแก ม. 7 ตาบลบงึ เกลอื อาเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด มภี ูมิปญั ญาท้องถ่ินที่มฝี ีมือในด้านการทอ ผา้ พ้ืนเมือง ท่จี ะถา่ ยทอดความรู้ใหผ้ ู้ท่ีสนใจ จึงไดจ้ ดั ตง้ั กลุ่มทอผา้ ข้นึ เพ่ือสบื ทอดงานศิลปะพน้ื บ้านในการทอผา้ มใิ หส้ ญู หาย เกิดกระบวนการทางานเป็นกลุ่ม มกี ารวางแผนการทางาน ก่อใหเ้ กิดความสามัคคีและมีความ รบั ผิดชอบ ทาใหเ้ กิดการคดิ เปน็ แกป้ ัญหาเป็น การสร้างงานสร้างอาชพี ให้กบั คนในชมุ ชน อนั นาไปสู่การพัฒนา ศักยภาพของสมาชกิ กล่มุ อย่างย่งั ยืน ตามจดุ เน้นการดาเนินงาน กศน.ตามยทุ ธศาสตร์กระทรวงศกึ ษาธกิ ารประจาปี ๒๕๖๐ จุดเน้นท่ี ๕ ขยายโอกาสในการเข้าถึงบริการการศึกษาและการเรียนรู้อย่างตอ่ เน่ือง ข้อ ๔.๕ จดั การศึกษาเพอื่ พัฒนาคุณภาพชวี ติ ประชาชนทุกช่วงวยั “กศน.ชว่ ยประชาชน”เชน่ จดั การเรียนวชิ าชพี ระยะส้นั ( โครงการศนู ย์ ฝึกอาชีพชมุ ชน )ใหก้ บั ประชาชนท่ีสอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของตลาดแรงงาน บรบิ ทพ้นื ที่ จัดการศึกษาเพ่อื เสริมสรา้ งคุณภาพชวี ติ ให้กลุ่มผู้สงู อายแุ ละสง่ิ แวดลอ้ มและการเขา้ ส่เู ศรษฐกจิ ท่ีขบั เคล่ือนด้วยนวตั กรรม( Thailand ๔.๐ ) ซึง่ จะพัฒนาเศรษฐกจิ โดยการปรบั เปล่ยี นโครงสร้างทางเศรษฐกิจไปสู่ Valve-Based Economy หรอื เศรษฐกิจท่ขี บั เคลอ่ื นดว้ ยนวัตกรรม โดยอาศยั ความหลากหลายเชิงชวี ภาพ และความหลากหลายเชิง วฒั นธรรม การเติมเตม็ วิทยากร ความคิดสรา้ งสรรค์ นวัตกรรม วทิ ยาศาสตร์เทคโนโลยีพัฒนาต่อยอดเชงิ เปรียบเทยี บเปน็ ๕ กลุ่ม คือ ๑. กลมุ่ อาหาร เกษตรและเทคโนโลยี ๒.กลมุ่ สาธารณสุข สุขภาพและเทคโนโลยี

ทางการแพทย์ ๓. กลมุ่ เคร่อื งมืออุปกรณ์อัจฉริยะหุน่ ยนต์และระบบเครอ่ื งกลทีใ่ ชร้ ะบบอเิ ล็กทรอนกิ ส์ควบคมุ ๔. กล่มุ ดจิ ิทัล เทคโนโลยีอนิ เตอร์เน็ตท่เี ช่ือมต่อและบงั คบั อปุ กรณ์ต่างๆ ๕.กลมุ่ เทคโนโลยแี ละอตุ สาหกรรมเปา้ หมาย ถือเปน็ ยทุ ธศาสตรส์ าคญั ภายใต้การนาองค์นายกรฐั มนตรเี น้นในเรอ่ื งการพฒั นาสู่ “ความมัน่ คง มง่ั คัง่ ย่ังยืน” ดว้ ยการสร้าง ความเข้มแขง็ ภายใตก้ ารขับเคลือ่ นตามแนวคดิ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ผ่านกลไกประชารฐั ๒.วตั ถปุ ระสงค์ หลักสูตรการประกอบอาชีพการทอผ้า มจี ดุ มุ่งหมาย ดงั ตอ่ ไปน้ี 1. กล่มุ เปา้ หมายตัดสนิ ใจประกอบอาชีพให้สอดคล้องกบั ศักยภาพตนเอง ชมุ ชน สังคม และสิง่ แวดล้อม 2. กลมุ่ เป้าหมายมีความรู้ ความเข้าใจ มีทักษะการประกอบอาชีพและบรหิ ารจดั การอาชพี การทอผา้ ได้ อยา่ งมปี ระสิทธิภาพ 3. กลมุ่ เป้าหมาย มีคุณธรรม จรยิ ธรรม และมจี ติ สานึกความรับผิดชอบตอ่ ตนเอง ผู้อน่ื และสงั คม ๓. เป้ำหมำย เชงิ ปรมิ ำณ ประชาชนทั่วไปพนื้ ท่บี า้ นบอ่ แก ม. 7 ตาบลบึงเกลอื อาเภอเสลภมู ิ จังหวัดร้อยเอด็ จานวน ๒๐ คน เชิงคณุ ภำพ ผจู้ บหลกั สูตรสามารถนาความร้ทู ่ไี ด้มาประกอบอาชพี และสามารถแปรรปู เป็นผลิตภัณฑจ์ าหน่าย เปน็ รายได้เสริม ๓. หลักกำรและแนวคดิ หลักสตู รการประกอบอาชีพการทอผ้ามหี ลกั การดังน้ี 1. เปน็ การจัดหลักสูตร ทีม่ ีความยดื หย่นุ ทั้งด้านหลักสตู ร การจดั กระบวนการเรยี นรู้ การวดั และ ประเมนิ ผล เน้นบรู ณาการใหส้ อดคล้องกับศักยภาพด้านต่างๆ 5 ดา้ น ไดแ้ ก่ ศกั ยภาพของทรัพยากรธรรมชาติ ในเขตพ้นื ทใี่ ห้บริการ ศกั ยภาพของพื้นทีต่ ามลกั ษณะภูมอิ ากาศ ศักยภาพของภูมิประเทศ และทาเลทตี่ ้งั ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชวี ิต ศกั ยภาพของทรพั ยากรมนษุ ย์ในเขตพ้ืนท่ี 2. การจดั การศกึ ษาการประกอบการทอผา้ ม่งุ เน้นใหผ้ ู้ไมม่ ีอาชีพ ผู้มีอาชพี แล้วและต้องการพฒั นาอาชีพ ของตนให้มคี วามมั่นคง รวมท้ังผู้ประสบภัย โดยจดั การศึกษาอยา่ งท่ัวถึงเท่าเทยี มกัน และเนน้ ความรูค้ ู่คุณธรรม 3. ส่งเสรมิ ใหม้ ีความรว่ มมอื ในการดาเนนิ งานร่วมกบั ภาคีเครือขา่ ย 4. สง่ เสริมให้มกี ารเทียบโอนความรู้และประสบการณ์เข้าสหู่ ลักสตู รการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน 5. การจัดการเรียนรู้ มุ่งเนน้ การอบรมสมั มนา เพอ่ื พฒั นากล่มุ เปา้ หมายผไู้ มม่ ีอาชีพ หรอื ผทู้ ีม่ ีอาชพี แล้วและต้องการพฒั นาอาชพี ของตนให้มคี วามม่นั คง ให้มีความพร้อมท่จี ะทางานไดอ้ ยา่ งมีประสิทธภิ าพ

๔. กระบวนกำร ๔.๑ จดั ทาเวทเี พอื่ สารวจความตอ้ งการของประชาชน กศน.อาเภอเสลภมู ไิ ดม้ อบหมายให้ ครู กศน.ตาบลทงั้ ๑๘ ตาบล ได้จดั เวทีสารวจความต้องการ ฝกึ อาชพี ของแต่ละชุมชน จัดทาเป็นสรุปความตอ้ งการฝึกอาชีพ ๔.๒ จัดทาแผนปฏบิ ตั ิการ/จัดทาหลักสูตรการทอผา้ ศึกษาสภาพปัจจบุ ัน ปญั หาและความตอ้ งการ กาหนดปัญหาและหาแนวทางแก้ไขปญั หา ประชุม ปรึกษาหารือ ดาเนินการศึกษาจัดทาหลักสูตรการทอผา้ และเตรยี มการวางรูปแบบและแนวทางการ ดาเนนิ การ ๔.๓ แตง่ ต้งั คณะกรรมการดาเนนิ งาน ๔.๔ ประสานงานวิทยากรและกลมุ่ เปา้ หมาย ๔.๕ ดาเนินกิจกรรมตามปฏิทินปฏบิ ัตงิ านกระบวนการทางานของกลมุ่ การทอผา้

กระบวนกำรของกลุ่มอำชีพกำรทอผ้ำ หลักสตู ร ๔๐ ช่วั โมง ซ่งึ มขี ้นั ตอนกำรทำงำนกลมุ่ อำชีพ ดังน้ี การสอน

กระบวนกำรและขนั้ ตอนในกำรทอผำ้ ๑.ผลทเี่ กิดกบั ตนเอง ๑.๑ เกิดแนวคดิ ในการพัฒนาตอ่ เนอ่ื ง ๒. ผลท่เี กิดกับผเู้ รียน ๒.๑ ผู้เรียนเกิดพฤติกรรมทีจ่ ะพฒั นากระบวนการการทอผ้า ๒.๒ ผ้เู รียนไดม้ กี ารแลกเปลยี่ นเรยี นรปู้ ระสบการณ์การการทอผ้า ๒.๓ ผู้เรยี นไดร้ ับการสนับสนุนพฒั นาดา้ นการศกึ ษาอย่างตอ่ เนือ่ ง ๒.๔ ผู้เรยี นได้แสดงออกถงึ ศักยภาพ สามารถลงมือปฏบิ ตั ิได้ และนาความร้ทู ี่ได้รบั ไปใชใ้ นชวี ิตประจาวนั เพื่อ เสริมรายไดใ้ ห้กบั ครอบครัว ๓. ผลท่เี กิดกับประชำชน ๓.๑ ประชาชนตระหนกั เห็นความสาคัญของการพัฒนากลมุ่ อาชีพการทอผา้ ๓.๒ ไดเ้ ห็นและเรยี นรู้กิจกรรมอาชพี ทีม่ อี ยใู่ นชุมชน นาไปสู่พลังภาคประชาชนพฒั นาตนเอง พฒั นาชมุ ชน จากการเรียนรู้ซ่ึงกันและกนั ด้วยกจิ กรรมจากการทอผา้ เปน็ ตัวเชือ่ มโยง ๓.๓ มีส่วนร่วมกบั ภาคีเครอื ขา่ ยจดั กิจกรรม เช่น อาเภอเสลภมู ิ อบต.บงึ เกลอื ผูน้ าชมุ ชนตาบลบงึ เกลือ กล่มุ พัฒนาบทบาทสตรตี าบลบึงเกลือ เพ่อื สรา้ งสังคมแหง่ การเรียนรแู้ ละสรา้ งความเข้มแขง็ ให้กับชุมชน ๔. ผลทเี่ กิดกับสังคม ๔.๑ สังคมมแี หล่งเรยี นรู้ ที่สอดคล้องกับความต้องการของประชาชนในทอ้ งถ่นิ ๕. ปจั จยั แหง่ ควำมสำเรจ็ ๕.๑ ประชาชนในพน้ื ที่ตาบลบึงเกลือให้ความสนใจ มีความกระตือรอื ร้นในการเพาะเหด็ และแปรรูปเปน็ ผลิตภัณฑ์ชนดิ ตา่ งๆ ๕.๒ ไดร้ บั ความร่วมมือจากภาคเี ครอื ขา่ ยช่วยในการจดั กจิ กรรม เชน่ อาเภอเสล อบต.บงึ เกลือ ผนู้ าชมุ ชน ตาบลบึงเกลือ กลมุ่ พัฒนาบทบาทสตรีตาบลบึงเกลอื เพ่อื สร้างสังคมแห่งการเรียนรแู้ ละสรา้ งความเข้มแข็งให้กับ ชมุ ชน ๖. ประโยชนท์ ไี่ ดร้ ับ ๑. ได้บริโภคเห็ดสดและสามารถสรา้ งรายได้ให้กบั ชมุ ชน ๒. ประชาชนมีส่วนร่วมทาใหช้ ุมชนพฒั นาจนเกิดความเขม้ แข็ง กลุม่ ทอผ้า ตาบลบึงเกลือ อาเภอเสลภูมิ จงั หวัดร้อยเอ็ด เปน็ กลุ่มที่เกดิ ขน้ึ จากสารวจความต้องการ ดา้ นอาชีพ ภายใตก้ ารสนบั สนุนของ กศน.อาเภอเสลภมู ิ กล่มุ ทอผา้ มจี ุดเดน่ ดงั น้ี ๑. มกี ารจัดการด้านการตลาดทหี่ ลากหลาย ๑. การจัดจาหนา่ ยโดยกลมุ่ - วางจาหน่ายภายในตลาดของหมบู่ ้านภายใน ตาบลบงึ เกลือ และการออกรา้ นแสดงสินค้าในงาน ตา่ งๆ และคณะบุคคล ทม่ี าเที่ยวชมศึกษาดูงาน จัดจาหนา่ ยที่ศนู ย์ OTOP ตาบลบงึ เกลอื

- กล่มุ ขายส่งให้กับพอ่ ค้าคนกลาง ท่นี าไปจาหน่ายยังสถานที่ต่างๆ ภายในประเทศ - ขายใน OOCC กศน.อาเภอเสลภูมิ และ OOCC กศน.ตาบลบึงเกลอื ๒. การจดั จาหน่ายให้กับพอ่ ค้าแม่ค้าที่รับซอื้ ในหมู่บ้าน - กล่มุ จัดสง่ สนิ คา้ ตามคาสง่ั ซื้อ (Order) ใหก้ ับพอ่ คา้ คนกลางนาไปจาหน่ายในตลาดภายในประเทศ ๒. เป็นแหลง่ เรียนร้ขู องชมุ ชน โดยจะมหี น่วยงานทงั้ ภาครัฐและเอกชนมาศึกษาดูงานตลอดท้ังปี ๓. เปน็ กลมุ่ ที่มีความเขม้ แข็งและสามารถขยายผลต่อได้ ๔. มกี ฎระเบยี บขอ้ บงั คบั ของกล่มุ และมีการแบ่งหน้าที่อยา่ งชดั เจน ๕. สมาชกิ ในกลมุ่ มีความรู้ ความสามารถเป็นวทิ ยากรในการทอผ้าได้

๗. ภำคผนวก กำรทอผำ้