31-มีนาคม วันคล้ายวันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว

๓๑ มีนาคม เน่อื งในวนั คล้ายวนั พระราชสมภพ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจา้ อย่หู วั รัชกาลที่ ๓ แหง่ ราชวงศ์จักรี

พระบาทสมเด็จพระน่ังเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ ๒ ประสูติแต่สมเด็จพระศรีสุลาไลย เสด็จพระราชสมภพ เมื่อวันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๓๓๐ ณ พระราชวังเดิม ตรงกับรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ ๑ ในขณะที่พระองค์ประสูติน้ัน พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยดารงพระอิสริยยศที่สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าฯ กรมหลวงอิศรสุนทร พระองค์จงึ มีสกุลยศชน้ั หม่อมเจ้าพระนามว่า หม่อมเจ้าชายทบั จนกระทั่ง สมเด็จพระบรมชนกนาถได้รับอุปราชาภิเษก ขึ้นเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล ในปี ๒๓๔๙ พระองค์จึงมีพระอิสริยยศเป็น พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าชายทบั

เมื่อสมเดจ็ พระราชชนกได้เสดจ็ ขึน้ ครองราชยเ์ ปน็ รชั กาลที่ ๒ ใน ๒๓๕๒ พระองค์จึงได้เลื่อนฐานันดรศักดิ์ ขึน้ เปน็ พระองค์เจ้าชนั้ เอก ออกพระนามว่า พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าชายทับ จนปี ๒๓๕๖ ได้รับพระกรุณาโปรด เกล้าฯ ให้ทรงกรมเปน็ พระเจ้าลูกยาเธอกรมหมืน่ เจษฎาบดินทร์ เมื่อครั้งที่ทรงกากับราชการกรมท่า (ในสมัยรัชกาลที่ ๒) ได้ทรงแต่งสาเภาบรรทุกสินค้าออกไปค้าขายในต่างประเทศมีรายได้เพิ่มขึน้ ในท้องพระคลังเป็นอันมาก พระราชบิดา ทรงเรียกพระองค์ว่า \"เจ้าสัว\" เมื่อรัชกาลที่ ๒ เสด็จสวรรคต มิได้ตรัสมอบราชสมบัติแก่ผู้ใด ขุนนางและพระราชวงศ์ ต่างมีความเห็นว่าพระองค์ (ขณะทรงดารงพระราชอิสริยยศเป็นกรมหมื่นเจษฏาบดินทร์) ขณะนั้นมีพระชนมายุ ๓๗ พรรษา ทรงรอบรู้กิจการบ้านเมืองดี ทรงปราดเปรื่องในทางกฎหมาย การค้าและการปกครอง จึงพร้อมใจกันอัญเชิญ ครองราชยเ์ ปน็ รัชกาลที่ ๓

เมื่อกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์เสด็จเถลิงถวัลย์ครองราชสมบัติแล้ว ทรงออกพระนามเต็มตามพระ สพุ รรณบฏั ว่า \"พระบาทสมเด็จพระบรมราชาธิราชรามาธิบดี ศรีสินทรบรมมหาจักรพรรดิราชาธิบดินทร์ ธรณินทราธิ ราช รัตนากาศภาสกรวงศ์ องค์ปรมาธิเบศร์ ตรีภูวเนตรวรนายก ดิลกรัตนราชชาติอาชาวไสย สมุทัยดโรมน สากลจักร วาลาธิเบนทร์ สุรเิ ยนทราธิบดินทร์ หรหิ รนิ ทราธาธิบดี ศรีสวุ ิบลู ย คณุ อถพิษฐ ฤทธิราเมศวร ธรรมิกราชาธิราช เดโชชัย พรหมเทพาดิเทพนฤบดินทร์ ภูมินทรปรมาธิเบศร โลกเชษฐวิสุทธิ มงกุฏประเทศคตา มหาพุทธางกูร บรมบพิตร พระพทุ ธเจ้าอยู่หวั \" นบั เป็น \"สมเดจ็ พระรามาธิบดีที่ ๖\"

ต่อมาพระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้าเจ้าอยหู่ ัวได้เฉลิมพระปรมาภิไธยใหม่ เป็น \"พระบาทสมเด็จ พระปรมาธิวรเสรฐ มหาเจษฎาบดินทร สยามินทรวิโรดม บรมธรรมิกมหาราชาธิราช บรมนารถบพิตร พระน่งั เกล้า เจ้าอยู่หัว\" ออกพระนามโดยย่อว่า \"พระบาทสมเด็จพระนงั่ เกล้าเจ้าอยหู่ ัว\" ในปี ๒๔๕๙ พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกล้าเจ้าอยู่หวั มีประกาศให้เฉลมิ พระปรมาภิไธย เปน็ \"พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาเจษฎาบดินทร พระนัง่ เกล้าเจ้าอยู่หัว\" หรอื \"พระบาทสมเดจ็ พระรามาธิบดี ที่ ๓\"ในปี ๒๕๔๑ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดชได้ถวายพระราชสมญั ญาว่า \"พระมหาเจษฎาราช เจ้า\" และได้ใช้เป็นสรอ้ ยพระนามสืบมาจนปจั จบุ นั “พระบาทสมเดจ็ พระนง่ั เกล้าเจา้ อยหู่ วั เสดจ็ สวรรคตเมอ่ื วนั พธุ เดือน ๕ ขึ้น ๑ คา่ ปีกนุ โทศก จลุ ศกั ราช ๑๒๑๒ ตรงกับวันที่ ๒ เมษายน ๒๓๙๔ สิริพระชนมายุ ๖๔ พรรษา”

บรรณานกุ รม ชลิยา ศรีสกุ ใส. วนั สาคญั ประเพณี การละเล่นของไทย. กรงุ เทพฯ : สานักพิมพ์พีบีซี, มปป. http://www.geocities.com/ratorot/hisr3.html?200529