วิทย์แรง

ป.๕ วิทยาศาสตร์ แรง ทิศทาง ความดนั ครูปุ๊ รฐั วลั ย ์ เหมอื นมาตร โรงเรยี นวดั สำมะกนั อ.นครหลวง จ.พระนครศรอี ยธุ ยำ

ประวตั นิ กั วทิ ยาศาสตร ์ แบลส์ พำสคลั (ฝรงั ่ เศส: Blaise Pascal) เกดิ เมอ่ื 19 มถิ ุนำยน พ.ศ. 2166 (ค.ศ. 1623) ทเ่ี มอื งแกลรม์ ง (ปัจจุบนั คอื เมอื งแกลร์ มง-แฟรอ็ ง) ประเทศฝรงั ่ เศส เสยี ชวี ติ เมอ่ื 19 สงิ หำคม พ.ศ. 2205 ค.ศ. 1662 ทก่ี รงุ ปำรสี ประเทศฝรงั ่ เศส ผลงำนกำรคน้ ดำ้ นฟิสกิ สท์ ส่ี ำคญั คอื กำรตงั้ กฎของพำสคลั กำรประดษิ ฐ์ บำรอมเิ ตอร์ และเครอ่ื งอดั ไฮดรอลกิ เป็นผกู้ ำหนดวำ่ แรงกระทำต่อพน้ื ท่ี 1 ตำรำงหน่วย คอื ควำมดนั (Pressure, P) มี หน่วยเป็นพำลคสั (Pascal, PA) ควำมดนั 1 พำสคลั : แรงขนำด 1 นวิ ตนั ทก่ี ระทำ บนพน้ื ท่ี 1 ตำรำงเมตร 2

แรงเนื่องจากอากาศ และน้า แรงทอ่ี ำกำศกระทำตอ่ วตั ถุจะมคี ำ่ มำกหรอื น้อยขน้ึ อยู่ กบั ขนำดและพน้ื ทข่ี องวตั ถุ ควำมดนั อำกำศ คอื แรงทก่ี ระทำตงั้ ฉำกกบั วตั ถุตอ่ พน้ื ท่ี 1 ต่อตำรำงหน่วย ควำมดนั แตกตำ่ งกนั ขน้ึ อยกู่ บั ควำมสงู น้ำมสี ถำนะเป็นของเหลว มแี รงและควำมดนั ทก่ี ระทำ ต่อวตั ถุ ขน้ึ อยกู่ บั ความลึก 3

แรง แบ่งออกเป็ น ๒ ลกั ษณะ 1. แรงลพั ธ์ คอื ควำมดนั ทม่ี แี รงหลำยแรงกระทำตอ่ วตั ถุ แรงทงั้ หมดจะรวมกนั เหมอื นเป็นแรงเดยี ว ● เมอ่ื แรง 2 แรง กระทำต่อวตั ถุในทิศทางเดียวกนั แรงลพั ธเ์ ทำ่ กบั ผลรวม ของแรงทงั้ สอง จะเคลอ่ื นทไ่ี ปในทศิ ทำงเดยี วกบั ทศิ เชน่ กำรลำกโต๊ะ คนสองคน ชว่ ยกนั ลำกไปในทำงเดย่ี วกนั จะทำใหโ้ ต๊ะเคลอ่ื นทไ่ี ดง้ ำ่ ย ● เมอ่ื แรง 2 แรง กระทำตอ่ วตั ถใุ นทิศทางตรงข้ามกนั แรงลพั ธเ์ ทำ่ กบั ผล หกั ลำ้ งของแรงทงั้ สอง จะเคลอ่ื นทไ่ี ปในทศิ ทำงทม่ี แี รงมำกกวำ่ เชน่ ถำ้ คนสองคนดนั โต๊ะฝัง่ ตรงขำ้ มกนั กจ็ ะทำใหต้ อ้ งออกแรงมำก แลว้ โต๊ะกจ็ ะเคลอ่ื นไปในทศิ ทำงคนทม่ี ี แรงมำกกวำ่ หรอื กำรเลน่ ชกั เยอ่ 2. แรงเสยี ดทำน คอื แรงต้านการเคล่ือนท่ีของวตั ถุ ทำใหว้ ตั ถเุ คล่อื นทย่ี ำกขน้ึ ขน้ึ อยกู่ บั ขนำดน้าหนักและชนิดของพืน้ ผิวของวตั ถุ 4

แรง ทศิ ทาง แรงลัพธ์ แรงเสียด เดยี วกัน ทาน ทศิ ทางตรง นา้ หนัก ชนิด รวมแรง ข้าม พนื้ ผิว หกั ลำ้ งกนั 5

ประโยชนข์ องแรงเสยี ดทาน ลดการเกดิ อบุ ตั เิ หตุ ไม่ลนื่ ไถลง่าย จบั สงิ่ ของไดง้ ่าย เชน่ ดอกยางลอ้ รถ พพนนืื้้ รทอผี่ งวิ เทขารุ้ ทะเรีว่ อลยาหเดยนิ กัใเนยทอชีะ่ ๆนั ตๆะเกยี บไม้ ขอ้ เสยี หรอื โทษ คอื ทาใหส้ นิ้ เปลอื้ งแรงหรอื พลงั งาน เสยี เวลาหรอื ใชเ้ วลามาก เชน่ การลากสงิ่ ของโดย ตรงทสี่ มั ผสั กบั พนื้ ทขี่ รุ ะ 6

แรงดนั และแรงพยงุ แรงดนั น้ำมที ศิ ตงั้ ฉำกกบั ผวิ ของวตั ถุต่อหน่ึงหน่วยพน้ื ทซ่ี ง่ึ เรยี กวำ่ ความดนั ของ ของเหลว ยง่ิ ลกึ ลงไปใตผ้ วิ น้ำแรงดนั น้ำกย็ ง่ิ มำก เครอ่ื งมอื ทใ่ี ชว้ ดั ควำมดนั ของของเหลว คอื แมนอมิเตอร์ ซง่ึ ใชว้ ดั ควำมดนั แก๊สได้ ดว้ ย วตั ถุทอ่ี ยใู่ นน้ำจะมแี รงทก่ี ระทำต่อวตั ถุในทศิ ทำงตรงกนั ขำ้ มกบั น้ำหนกั ของวตั ถุ เรยี กวำ่ แรงพยงุ ของของเหลว ถำ้ น้ำหนกั ของวตั ถุน้อยกวำ่ แรงพยงุ วตั ถจุ ะลอยน้ำ สามารถนามาใช้ประโยชน์ เช่น เมอ่ื ตอ้ งกำรใหเ้ รอื ดำน้ำดำลงไปใตผ้ วิ น้ำ จะเปิด ชอ่ งใหน้ ้ำไหลเขำ้ สชู่ อ่ งวำ่ งรอบตวั เรอื เรอื จะคอ่ ย ๆ จมลงใตผ้ วิ น้ำ เมอ่ื ไดค้ วำมลกึ ตำมตอ้ งกำรกจ็ ะปัม๊ น้ำออกจนน้ำหนกั ของเรอื เทำ่ กบั แรงพยงุ และเมอ่ื ขน้ึ สผู่ วิ น้ำจะ ปัม๊ น้ำออกอกี ทำใหน้ ้ำหนกั ของเรอื น้อยกวำ่ แรงพยงุ และชว่ ยพยงุ เรอื ขน้ึ สผู่ วิ น้ำ ใน ชวี ติ ประจำเรำมกี จิ กรรมอกี มำกมำยทอ่ี ำศยั แรงดนั แรงพยงุ 7

ใหน้ กั เรยี นชว่ ย ยกตวั อย่าง กจิ กรรมใน ชวี ติ ประจาวนั ทนี่ าเรอื่ ง ของแรงลพั ธ ์ แรงเสยี ด ทาน แรงดนั แรงพยุง 8