วัสดุในงานเชื่อม

หนว่ ยการเรยี นที่ 2 ชนดิ หน้าท่แี ละอทิ ธพิ ลของสารพอกหุ้มและ ฟลักซ์ตอ่ คณุ ภาพแนวเช่ือม รายวิชาวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 1/41 2.1 ชนดิ หน้าทแ่ี ละอทิ ธพิ ลของสารพอกหมุ้ สาหรับ กระบวนการเช่ือมอารก์ ดว้ ยลวดหุ้มฟลักซ์ รายวิชาวสั ดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 2/41

2.1.1 ชนิดของสารพอกห้มุ หรือฟลกั ซ์ 1) เซลลโู ลส (Cellulose) เปน็ ผลผลติ ทไ่ี ดจ้ ากเยอื่ ไม้หรือส่วนท่ี เหลอื จากการผลติ กระดาษ ลวดเช่อื มในกล่มุ เซลลโู ลสมี 2 ชนดิ คอื เซลลูโลส -โซเดียม (EXX10) เซลลูโลส - โพแทสเซยี ม (EXX11) รายวิชาวสั ดปุ ระสานงานเชอื่ ม 3/41 เมอ่ื ได้รบั ความรอ้ นจากการอาร์กจะทาใหเ้ กิดแก๊สปกคลุมจานวนมาก การอารก์ มีความรนุ แรง การหลอมลกึ ในแนวเชอ่ื มสูง ขต้ี ะกรันมนี อ้ ยและหลดุ ง่ายแตม่ สี ะเกด็ มาก ผวิ หนา้ แนวเชอ่ื มไม่ค่อยเรยี บ ลวดเชอ่ื มในกล่มุ น้ี ได้แก่ EXX10 EXX11 รายวิชาวสั ดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 4/41

2) รูไทล์ (Rutile) เปน็ สารพอกหมุ้ ชนิดไทเทเนยี มออกไซด์ ชว่ ยทาใหข้ ้ีตะกรนั ไหลตัวไดด้ ี การอาร์กรุนแรงปานกลาง การหลอมลกึ ปานกลาง ผิวหนา้ ของแนวเชอ่ื มจะเรียบ ลวดเชือ่ มในกลุ่มนี้ ไดแ้ ก่ EXX12 EXX13 EXX14 รายวิชาวัสดปุ ระสานงานเชอื่ ม 5/41 ลวดเชอ่ื มในกลุ่มรูไทล์ มี 3 ชนดิ คือ 6/41 ไทเทเนยี ม – โซเดยี ม (EXX12) ไทเทเนียม – โพแทสเซียม (EXX13) ไทเทเนยี ม – ผงเหลก็ (EXXX4) รายวชิ าวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม

3) แคลเซียมคารบ์ อเนต (Calcium Carbonate) หรือลวดเชอ่ื ม ไฮโดรเจนตา่ เม่อื ไดร้ บั ความร้อนจะใหแ้ กส๊ คารบ์ อนไดออกไซดท์ มี่ ไี ฮโดรเจนตา่ ปกคลมุ เนอื้ เชอ่ื ม สแลกจะ ช่วยทาใหเ้ นอ้ื เชื่อมมอี อกซิเจนในระดับต่า ควรไลอ่ บความชืน้ กอ่ นนาไปเชื่อมชนิ้ งาน เพ่ือป้องกนั รพู รนุ หรือ ปอ้ งกนั การแตกรา้ วของรอยเชอ่ื มไดด้ ี ลวดเชอ่ื มในกลุม่ นี้ ได้แก่ EXXX5 EXXX6 EXXX8 รายวชิ าวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 7/41 ลวดเช่ือมในกลมุ่ ลวดเชือ่ มไฮโดรเจนต่า มี 3 ชนดิ ไฮโดรเจนตา่ –โซเดยี ม (EXXX5) ไฮโดรเจนต่า – โพแทสเซียม (EXXX6) ไฮโดรเจนต่า-โพแทสเซียม-ผงเหลก็ (EXXX8) ชนิดของสารพอกหมุ้ ลวดเช่ือมจะ ปรากฏข้างกล่องลวดเชื่อม ดังรูป รายวชิ าวสั ดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 8/41

4) เหล็กออกไซด์ เป็นฟลักซ์ห้มุ ท่มี ีผลทาให้เกดิ การหลอมลึกต่าและมีความแขง็ แรงต่าดว้ ย ทาให้รอยเชอ่ื มเรียบสม่าเสมอดีมาก ลวดเชอื่ มในกล่มุ น้ี ได้แก่ EXX20 EXX27 ลวดเช่ือมในกล่มุ เหลก็ ออกไซด์ มี 2 ชนิด เหลก็ ออกไซด์ – โซเดยี ม (EXX20) เหลก็ ออกไซด์ – ผงเหล็ก (EXX27) รายวิชาวัสดปุ ระสานงานเชอื่ ม 9/41 5) แมงกานสี (Manganese) เปน็ สว่ นผสมของสารพอกหุ้ม เปน็ ตัวทท่ี าให้ออกไซด์มีจานวนลดนอ้ ยลง แมงกานีสออกไซด์จะทาหน้าทปี่ รับปรงุ สมบัตขิ องขต้ี ะกรัน ใหก้ ารไหลตัวดขี ึ้น 6) ซิลคิ อนไดออกไซด์ (Silicondioxide) เปน็ สว่ นผสมของสารพอกหุ้ม เปน็ ตัวทาใหเ้ กดิ ขตี้ ะกรันปกคลมุ แนวเชอ่ื ม 10/41 การไหลตัวของขต้ี ะกรันดขี ้ึน ทาใหเ้ กดิ การอาร์กง่ายข้ึน ทาใหฟ้ ลักซห์ ุม้ ลวดเชอ่ื มมีความแขง็ แรง รายวชิ าวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม

7) ธาตผุ สม (Ferroalloys) 11/41 ธาตุทม่ี ักจะเตมิ ลงไปในเนอื้ เชอ่ื มไดแ้ ก่ เฟอรโ์ รแมงกานสี และเฟอรโ์ รซลิ คิ อน ใช้สาหรับเปน็ ธาตุกาจดั ออกซิเจนทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพสูงและ สามารถควบคุมความแขง็ แรงของเนอื้ เชอื่ มอกี ดว้ ย 8) โซเดยี มซิลเิ กต (Sodium Silicate) โซเดียมซลิ เิ กตหรอื น้ากาวแก้ว เปน็ ของเหลวสาหรบั ผสม ส่วนผสมตา่ ง ๆ ใหเ้ กาะตัวกนั เปน็ ฟลกั ซ์ แลว้ จงึ นาไปพอก หมุ้ แกนลวดเชอ่ื ม รายวิชาวสั ดปุ ระสานงานเชอื่ ม 8) โซเดยี มซิลเิ กต (Sodium Silicate) 12/41 โซเดยี มซลิ ิเกตหรือน้ากาวแกว้ เปน็ ของเหลวสาหรบั ผสม ส่วนผสมตา่ ง ๆ ใหเ้ กาะตวั กนั เปน็ ฟลกั ซ์ แลว้ จงึ นาไปพอก หมุ้ แกนลวดเชอื่ ม 9) โลหะผสม (Alloying) หมายถึง โลหะท่ีถูกเตมิ ผสมลงไปในแนวเช่ือม เชน่ นกิ เกลิ (Ni) โมลบิ ดนิ ัม (Mo) และ โครเมียม (Cr) รายวิชาวสั ดปุ ระสานงานเชอื่ ม

2.1.2 หน้าท่ขี องสารพอกหมุ้ หรอื ฟลักซ์ 1) ปอ้ งกันการรวมตวั กบั บรรยากาศภายนอก 2) ควบคุมการอารก์ ใหส้ มา่ เสมอ 3) การควบคุมรูปรา่ งของแนวเชอ่ื ม 4) ความสามารถในการควบคมุ ส่วนผสมธาตุ รายวชิ าวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 13/41 ตารางสรุปหนา้ ทหี่ ลักและหนา้ ทีร่ องของฟลกั ซ์หมุ้ ลวดเชอ่ื ม ชนิดของฟลกั ซ์ หนา้ ทห่ี ลกั หนา้ ทร่ี อง เหลก็ ออกไซด์ เกิดสแลก อาร์กสม่าเสมอ ไทเทเนยี มออกไซด์ เกดิ สแลก อารก์ สม่าเสมอ แมกนเี ซียมออกไซด์ ยดึ เกาะสว่ นผสมของฟลักซ์ แคลเซยี มฟลอู อไรด์ เกิดสแลก - โพแทสเซยี มซลิ ิเกต อารก์ สมา่ เสมอ ยดึ เกาะสว่ นผสมของฟลกั ซ์ ซลิ เิ กตอื่นๆ เกิดสแลกและตวั ยดึ เกาะ ยึดเกาะสว่ นผสมของฟลกั ซ์ แคลเซยี มคารบ์ อเนต สรา้ งแก๊สปกคลุม ยึดเกาะสว่ นผสมของฟลกั ซ์ คารบ์ อเนตอ่นื ๆ เกดิ แกส๊ เกิดแก๊ส - เซลลูโลส ตวั ลดออกซเิ จน อาร์กสมา่ เสมอ เฟอร์โรซลิ คิ อน ธาตผุ สม เพ่ิมแรงดนั อารก์ เฟอร์โรแมงกานีส ,เฟอร์โรโครม รายวชิ าวสั ดปุ ระสานงานเชอื่ ม ธาตุผสม กาจดั ออกซเิ จน 14/41

อิทธิพลของฟลักซ์ต่อคณุ ภาพแนวเชอ่ื ม ชนดิ ของฟลักซ์หุ้ม คณุ ภาพของลวดเชือ่ ม กรดไทเทเนยี ม เมด็ นา้ โลหะละเอยี ด หยาบปานกลาง กาจัดข้ีตะกรันงา่ ย หลอมลึกปานกลาง การประสานแนวเชื่อมดมี าก ไทเทเนียมออกไซด์ แนวเชื่อมแบนถึงนนู เล็กน้อย เกลด็ แนวละเอียดถึงหยาบปานกลาง กรดแร่ เม็ดนา้ โลหะเล็ก เคาะขี้ตะกรนั ออกงา่ ย การหลอมลึกดี การประสานรอยตอ่ ดี แนวเวา้ เกล็ดแนวละเอยี ดมาก แรแ่ ละซลิ ิเกต, เฟอร์โรแมงกานีส เมด็ โลหะละเอียด ใช้กับงานน้อยมาก เหล็กออกไซด์ เมด็ น้าโลหะหยาบปานกลาง เคาะข้ีตะกรันออกง่าย การหลอมลึกดี แนวนูนเลก็ นอ้ ย เกล็ดหยาบปานกลาง แคลเซียมคาร์บอเนตและฟลอู อร์สปาร์ เม็ดนา้ โลหะปานกลางถงึ หยาบ การหลอมลกึ ดี การประสานแนวเชอื่ มดมี าก ข้ีตะกรันน้อย และ เคาะออกง่าย เซลลโู ลสและสารประกอบออร์แกนกิ การหลอมลึกดมี าก เม็ดโลหะละเอยี ด การประสานรอยแนวเช่ือมไม่ดี ผงเหล็ก รายวชิ าวสั ดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 15/41 2.1.3 การถา่ ยโอนโลหะ (Metal Transfer ) ของลวดเชอ่ื มหุ้มฟลักซ์ การถ่ายโอนโลหะหรอื การสง่ ถ่ายน้าโลหะ หมายถึง การทล่ี วดเชอ่ื มหลอมเป็นหยดหลดุ ออกจากปลายลวดเชือ่ ม ผ่านการอาร์กสูบ่ อ่ หลอมเหลวบนชนิ้ งาน รายวิชาวสั ดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 16/41

ลกั ษณะการถา่ ยโอนโลหะ (Metal Transfer ) มผี ลตอ่ คณุ ภาพแนวเช่ือม ดงั น้ี 1) ลวดเช่ือมหุ้มฟลกั ซ์ชนิดกรด (Acid) ลักษณะการส่งถา่ ยน้าโลหะเหลวซ่งึ จะ เปน็ หยดฝอยละเอียดแบบสเปรย์ พุง่ ลงสบู่ อ่ หลอมเหลว ทาให้รอยเชอ่ื มเกิด การกดั ขอบสงู รูปแสดงลักษณะการส่งถา่ ยนา้ โลหะของ รายวิชาวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม ลวดเชอ่ื มหมุ้ ฟลกั ซช์ นดิ กรด 17/41 2) ลวดเชือ่ มหุม้ ฟลกั ซ์ชนดิ เซลลโู ลส (Cellulose) ลกั ษณะการสง่ ถ่ายนา้ โลหะเหลว ซึ่งจะเปน็ หยดปานกลางถงึ ขนาดใหญ่ พุ่งลงสบู่ อ่ หลอมเหลวดว้ ยแรงดนั อารก์ สูงและรุนแรง ทาให้รอยเช่ือมทนต่อ แรงดงึ ดี รูปแสดงลักษณะการส่งถ่ายนา้ โลหะของลวดเชื่อม หุม้ ฟลักซ์ ชนดิ เซลลโู ลส รายวิชาวสั ดปุ ระสานงานเชอื่ ม 18/41

3) ลวดเชื่อมหุม้ ฟลักซ์ชนดิ รูไทล์ (Rutite) หรอื ติตาเนยี (Titania) ลักษณะการส่งถ่ายนา้ โลหะเหลว เป็นหยดเล็กๆ พ่งุ ลงสบู่ ่อหลอมเหลว การอาร์กไมร่ ุนแรง ควบคมุ การอาร์ก ไดง้ า่ ย สรา้ งแนวเชือ่ มนนู หรอื ราบได้ สแลกเคาะออกได้ง่าย รปู แสดงลักษณะการสง่ ถ่ายน้าโลหะของ ลวดเชอ่ื มหมุ้ ฟลกั ซช์ นดิ รูไทล์ รายวชิ าวัสดปุ ระสานงานเชอื่ ม 19/41 4 ) ลวดเชื่อมหุ้มฟลกั ซ์ชนิดด่าง (Basic) หรือไฮโดรเจนตา่ (Low Hydrogen) ลักษณะของการส่งถ่ายน้าโลหะเหลวเป็น รปู แสดงลักษณะการส่งถา่ ยนา้ โลหะของ ลวดเช่อื มหุม้ ฟลักซช์ นดิ ด่าง หยดขนาดโตพุ่งลงสบู่ อ่ หลอมเหลว การอาร์กควบคุมได้ยากปลายลวดติดกับ 20/41 ชิ้นงานได้ง่าย สแลกแข็งเคาะออกยาก แนวเช่ือมที่ได้ มคี วามเหนยี วสงู ป้องกนั การแตกร้าวได้ดแี ละทนต่อแรงดึงได้ดี ใช้เชื่อมเหล็กกล้าความแข็งแรงสูง เพราะมี ปรมิ าณไฮโดรเจนตา่ รายวิชาวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม

2.2 ฟลกั ซ์สาหรบั การเชอื่ มใต้ฟลกั ซ์ (Fluxes for submerged Arc Welding) รายวชิ าวัสดปุ ระสานงานเชอื่ ม 21/41 ลกั ษณะของฟลกั ซ์สาหรับการเชื่อมใตฟ้ ลักซ์ทแ่ี ตกตา่ งกับฟลกั ซ์ ของการเชื่อมดว้ ยลวดเชอ่ื มหมุ้ ฟลักซ์ คอื มีลกั ษณะเป็นเมด็ (Granular) ไม่ไดอ้ อกแบบไวใ้ ห้สามารถอดั ข้ึนรปู และไม่มสี ว่ นผสมท่จี ะนา ฟลักซ์ไปห้มุ แกนลวดเช่ือม สามารถใชไ้ ดก้ บั ขนาดของกระแสเช่อื มในระดบั ทีก่ วา้ ง อาจจะใช้ กระแสไฟเชอ่ื ม สงู ถงึ 2,000 แอมแปร์ ไมจ่ าเป็นตอ้ งผลติ แกส๊ ออกมาปกคลมุ บอ่ หลอมเหลว วัสดอุ นิ ทรีย์ เชน่ เซลลูโลส จะไม่ใชก้ ับฟลกั ซ์สาหรบั การเชอ่ื ม ใต้ฟลกั ซ์ รายวิชาวสั ดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 22/41

2.2.1 วิธกี ารผลติ ฟลกั ซ์ 23/41 วธิ ที ่ี 1 ใชส้ ่วนผสมทง้ั หมดของฟลกั ซ์ หลอมเขา้ ด้วยกนั หลงั จากนนั้ นาไปบด ใหไ้ ด้ขนาดตามต้องการ วิธีที่ 2 นาส่วนผสมของฟลักซ์ ท้งั หมดมาผสมรวมเข้ากนั แลว้ นาไปอบให้แหง้ รายวิชาวสั ดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 2.2.2 ชนดิ ของฟลกั ซ์ (Type of Fluxes) การแบง่ ชนดิ ของฟลกั ซ์ จะแบง่ ตามกรรมวิธกี ารผลิตฟลักซ์ โดยแบง่ ออกไดเ้ ปน็ ชนิด ดังนี้ 1) ฟลกั ซ์ชนดิ หลอม (Fused Fluxes) ผลติ โดย - นาส่วนผสมของฟลักซท์ ง้ั หมดมาผสมกนั - นาไปหลอมทอี่ ุณหภมู ิ 1500-1700 oC - นาฟลักซ์หลอมเหลวเทลงในนา้ หรอื แผ่นรองเพือ่ ใหเ้ ย็นตัว - นาไปบดใหม้ ีขนาดตามความต้องการและทาการแยกขนาดของ เม็ดฟลกั ซ์ รายวิชาวัสดปุ ระสานงานเชอื่ ม 24/41

ข้อดีของฟลักซ์ชนดิ นคี้ ือ - ส่วนผสมในฟลักซ์เป็นเนื้อเดยี วกัน - ฟลักซ์ไมด่ ดู ความชน้ื - สามารถนาฟลักซ์ทใี่ ชแ้ ลว้ มาบดใชใ้ หมไ่ ด้ - เหมาะกบั การเชือ่ มด้วยความเรว็ สงู ขอ้ เสียของฟลักซ์ชนดิ น้ีคอื - ไมส่ ามารถเติม DeoxidizerและFerroalloys ลงในฟลกั ซไ์ ด้เนือ่ งจาก การผลติ ฟลกั ซ์ใชอ้ ุณหภูมสิ งู ซง่ึ จะทาให้ธาตุดงั กลา่ วเกดิ การสญู เสียและ แยกตวั ในระหว่างกรรมวธิ กี ารผลติ ฟลกั ซ์ 25/41 รายวิชาวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 2) ฟลกั ซ์ชนดิ กาวประสาน (Bonded และ Agglomerated Fluxes) ฟลักซ์ทง้ั สองชนดิ ผลติ โดย นาเอาสว่ นผสมของฟลักซ์มาผสมกนั เชน่ ไทเทเนียม เฟอร์โรซลิ ิคอน เฟอร์โรแมงกานีส และโซเดยี มซิลเิ กต นาไปอบจนอนภุ าคเลก็ ๆ เกาะกันเป็นก้อนกลมเล็ก ๆ นาไปบดให้ไดข้ นาด อุณหภูมิอบ Agglomerated Fluxes 800 – 1000 OC ส่วน BondedFluxes จะตา่ กวา่ รายวิชาวสั ดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 26/41

ข้อดีของฟลกั ซ์ชนดิ น้ี คอื 27/41 ฟลกั ซ์ชนิดนผี้ ลิตด้วยอณุ หภมู ิตา่ จึงสามารถเตมิ ตัว ลดออกซเิ จนและธาตุผสมลงในฟลักซ์ได้ ฟลกั ซ์มคี วามหนาแนน่ ตา่ จงึ สามารถใช้ปกคลุมรอยเชื่อม ได้หนากว่า ฟลักซ์ทหี่ ลอมเหลวเป็นสแลกสามารถเคาะออกได้งา่ ย ขอ้ เสยี ของฟลักซ์ชนดิ นี้ คอื เมื่อใชแ้ ล้วไมส่ ามารถนากลบั มาบดใช้ใหมไ่ ด้เพราะสว่ นผสม ทางเคมีเปลยี่ นไป ดูดความช้นื ไดง้ า่ ย การเก็บรักษาตอ้ งระมดั ระวัง รายวชิ าวัสดปุ ระสานงานเชอื่ ม การระวงั รักษาฟลกั ซ์ 28/41 ฟลกั ซ์ตอ้ งเก็บไวใ้ นที่มีความชื้นต่าถา้ ฟลกั ซ์เปียก ชืน้ จะต้องนาไปอบทอี่ ุณหภมู ิประมาณ 400 OC เปน็ เวลา 1 ชว่ั โมง ถา้ นาฟลักซ์ที่มคี วามชนื้ ไปใช้ จะทาใหร้ อยเชอ่ื ม เกดิ รูพรุนหรอื แตกร้าวได้ การเกบ็ ฟลักซ์ทใี่ ชแ้ ล้วมาใชใ้ หม่ ควรระวัง ส่งิ มลทนิ เจอื ปนมากบั ฟลกั ซ์ เชน่ สนมิ เหลก็ และ น้ามัน เพราะส่งิ มลทินเปน็ สาเหตใุ หเ้ กดิ รพู รุน รายวชิ าวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม

2.2.3 ปฏกิ ิรยิ าเคมขี องฟลักซ์ จดุ ประสงคห์ ลกั ของฟลักซ์ คอื ปกคลมุ บ่อหลอมเหลวขณะเช่อื ม ใหป้ ราศจากอากาศ และจะมีผลตามมาคอื ส่วนผสมของเนอ้ื เชื่อมไมจ่ าเป็นต้องเหมอื นกบั ลวดเชอ่ื มเพราะ อาจจะเพิม่ ธาตใุ หก้ บั เนื้อเช่ือม และอาจจะลดธาตอุ กี ชนดิ หน่งึ ออกจากเนอ้ื เชื่อมดว้ ย ฟลกั ซ์อาจจะถา่ ยเทออกซิเจนสู่เน้ือเช่ือม รายวิชาวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 29/41 การเปลยี่ นแปลงส่วนผสมของเนอื้ เช่อื มขึ้นอยกู่ บั ชนดิ ของฟลกั ซ์ ส่วนผสมทางเคมขี องลวดเช่ือม อัตราส่วนการหลอมละลายของฟลักซก์ ับลวดเชอื่ ม การถ่ายเทธาตใุ หก้ บั เนอื้ เชอื่ ม เชน่ ธาตุซิลคิ อนหรือแมงกานีส ฟลกั ซท์ ม่ี กี ารถ่ายเทธาตใุ หก้ บั เน้ือเช่ือมนอ้ ย เรยี กว่า “Neutral” หรอื “Inactive Type” ฟลกั ซ์ทีม่ กี ารถา่ ยเทธาตใุ หก้ บั เน้ือเช่อื มมาก เรยี กกว่า “Active Type” รายวชิ าวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 30/41

ฟลักซ์ทีม่ กี ารเติมออกซิเจนใหก้ บั เนอื้ เชอ่ื ม แบง่ ออกเปน็ 2 ระดบั คอื ฟลกั ซท์ ม่ี กี ารเตมิ ออกซิเจนใหเ้ นอื้ เชอ่ื มนอ้ ย เรยี กว่า “Basic” ฟลกั ซ์ทม่ี กี ารเตมิ ออกซิเจนใหเ้ นอ้ื เชอ่ื มสูง เรยี กว่า “Acidic” ปริมาณของธาตลุ ดออกซเิ จนทถ่ี ่ายเทให้กบั เนือ้ เช่อื มข้ึนอย่กู ับ ปริมาณของฟลกั ซ์ทห่ี ลอมเหลว แรงเคลอ่ื นไฟฟา้ รายวชิ าวัสดปุ ระสานงานเชอื่ ม 31/41 การใชฟ้ ลักซ์แตล่ ะชนดิ จะมผี ลต่อการถา่ ยเทธาตุใหก้ บั เนอ้ื เช่อื ม ดังนี้ เมื่อใช้ Active Fluxes ปรมิ าณการถ่ายเทซลิ คิ อนและแมงกานสี ให้เนอ้ื เชอื่ มขน้ึ อยกู่ บั ปรมิ าณ ฟลกั ซ์ท่ีหลอมเหลวหรอื แรงเคล่อื นไฟฟ้าทใ่ี ช้ เมื่อใช้ Neutral Fluxes ปรมิ าณการรับและการสญู เสยี แมงกานสี และซลิ ิคอนของเนอื้ เชอ่ื ม ไมม่ ีผลกบั ปรมิ าณการหลอมเหลวของฟลกั ซ์หรือแรงเคลอ่ื นไฟฟ้า รายวชิ าวสั ดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 32/41

2.3 ฟลกั ซ์สาหรับการแลน่ ประสาน (Brazing) รายวชิ าวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 33/41 สว่ นประกอบของฟลกั ซ์สาหรบั การแล่นประสาน คลอไรด์ (Choride) 34/41 ฟลูออไรด์ (Fluoride) ฟลอู อบอแรท (Fluoborate) บอแรท (Borate) กรดบอรคิ (Boric Acid) สารชว่ ยเปยี กผวิ (Wetting Agent) รายวิชาวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม

2.3.1 การแบง่ ชนิดและการเลือกฟลักซ์ Type No โลหะงาน ลวดสาหรบั ช่วงอุณหภูมิ สว่ นผสม รูปแบบ 1 อะลูมเิ นยี มผสมทงั้ หมด แลน่ ประสาน ทีใ่ ช้ 2 คลอไรด์ ผง 3A BAlSi 371-643 ๐C ฟลูออไรด์ ผง แมกนเี ซียมผสมท้ังหมด BMg 482-679 ๐C คลอไรด์ ฟลูออไรด์ ผง ยกเว้นโลหะงานท่ีใชก้ บั BCuP 566-871 ๐C ครีม Type No 1,2 และ 4 BAg กรดบอริค ของเหลว บอแรท 3B ยกเว้นโลหะงานทีใ่ ช้กบั Type BCu 732-1149 ๐C ฟลอู อไรด์ ผง ฟลอู อบอแรท ครีม No 1,2 และ 4 BCuP สารช่วยเปียกผิว ของเหลว BAg กรดบอรคิ บอแรท BAu ฟลูออไรด์ ฟลอู อบอแรท RBCuZn สารชว่ ยเปียกผวิ BNi รายวิชาวัสดปุ ระสานงานเชอื่ ม 35/41 Type No โลหะงาน ลวดสาหรับ ช่วงอณุ หภูมิ ส่ วนผสม รูปแบบ 4 แล่นประสาน ทใ่ี ช้ อะลมู เิ นียมบรอนซ์ คลอไรด์ ผง 5 อะลูมิเนียมบราส BAlSi 566-871 ๐C ฟลูออไรด์ ครีม และเหล็กหรือนกิ เกลิ (ท้งั หมด) บอแรท ที่มีธาตผุ สมอะลมู เิ นยี ม (Al) BCuP 760-1204 ๐C สารช่วยเปี ยกผวิ หรือ ไทเทเนยี ม (Ti ) หรือท้งั 2 ธาตุ เหมอื น 3B กรดบอริค ผง (ยกเว้น BAg-1 ถึง ยกเว้นโลหะงานที่ใช้กับ บอแรท ครีม Type No 1,2 และ 4 BAg-7 สารช่วยเปี ยกผิว ของเหลว หมายเหตุ a. ฟลกั ซ์ 3A บางชนดิ แนะนาให้ใช้กบั โลหะที่ใชฟ้ ลกั ซ์ Type 4 36/41 b. ในบางกรณฟี ลกั ซ์ Type 1 อาจจะใช้กบั โลหะที่ใชฟ้ ลักซ์ Type 4 รายวิชาวสั ดปุ ระสานงานเชอื่ ม

หนา้ ที่ของฟลกั ซ์สาหรับการแลน่ ประสาน ทาความสะอาดรอยต่อ ขจัดไขมนั และขจัดฟลิ ม์ ออกไซดข์ ณะทาการแลน่ ประสาน ชว่ ยใหล้ วดแลน่ ประสานไหลตวั เขา้ ไปในชอ่ งรอยต่อไดง้ า่ ย รายวิชาวัสดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 37/41 ข้อพิจารณาในการเลอื กใชฟ้ ลกั ซ์ให้เหมาะสมกบั งานและ วิธกี ารแลน่ ประสาน การแล่นประสานด้วยวธิ ีจุ่ม (Dip Brazing) ต้องใชฟ้ ลกั ซ์ทป่ี ราศจากนา้ หรอื ความช้ืน การแลน่ ประสานด้วยความตา้ นทาน (Resistance Brazing) ต้องใช้ ฟลกั ซ์ ทเ่ี ปน็ ตวั นา เพอ่ื ให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านได้ ดงั นนั้ ควรเลอื กใช้ ฟลักซ์เปยี ก เลอื กใชฟ้ ลักซ์ทท่ี าความสะอาดไดง้ า่ ย เลอื กใชฟ้ ลกั ซ์ทไี่ ม่มีพลังการกัดกรอ่ นหรอื มีนอ้ ยทีส่ ดุ รายวชิ าวสั ดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 38/41

2.3.2 การใชฟ้ ลักซ์ รูปที่ 1 ฟลักซ์ชนดิ ผงใชง้ านไดห้ ลายวธิ ี เชน่ 1) ใช้ในสภาพผงแห้ง รปู ท่ี 2 2) ผสมกับนา้ และแอลกอฮอล์ให้เป็นครมี 3) อนุ่ ลวดแล้วจมุ่ ลงในกระป๋องฟลักซ์ ซึ่งผงฟลักซ์จะเกาะ 39/41 ตามผวิ ลวด ดังรปู ที่ 1 4) สว่ นแบบน้าและแบบครีมจะใชแ้ ปรงจุ่มฟลักซ์ แลว้ ทาให้พ้นื ผวิ รอยตอ่ ช้นิ งานก่อนทาการแล่นประสาน ดงั รูปท่ี 2 รายวิชาวสั ดปุ ระสานงานเชอ่ื ม ข้อควรระวงั การใช้ฟลักซ์ในการแล่นประสาน หลังจากล้างจาระบหี รอื น้ามันแลว้ กอ่ นแลน่ ประสานอยา่ สมั ผัส ชิน้ งาน หรอื ถ้าจาเป็นกใ็ ห้สมั ผสั นอ้ ยที่สดุ ฟลกั ซผ์ งตอ้ งแห้งสนิทกอ่ นใชง้ าน ถา้ แบง่ ฟลักซอ์ อกจากภาชนะบรรจเุ พื่อนาไปใชง้ าน ถา้ เหลือ ต้องรกั ษาใหส้ ะอาด ถ้าไม่แนใ่ จวา่ ฟลกั ซจ์ ะสะอาดหรอื ไมใ่ ห้ทงิ้ ไป และเอาของใหมม่ าใชจ้ ะประหยดั กวา่ รายวชิ าวสั ดปุ ระสานงานเชอ่ื ม 40/41

2.3.3 การกาจัดฟลักซ์หลงเหลอื หลงั จากทาการแลน่ ประสานแล้ว ตอ้ งลา้ งฟลกั ซ์ท่หี ลงเหลือ บนชน้ิ งานออกอย่างรวดเร็วและสมบรู ณ์ ถ้าหากมีฟลกั ซค์ า้ ง อาจทาให้งานผกุ รอ่ นไดง้ ่าย การกาจัดฟลกั ซอ์ อกจากงาน ทาได้โดยล้างในนา้ รอ้ นและใช้ ลมเป่าให้แหง้ ถ้าฟลกั ซ์เกาะตดิ แนน่ จะกาจดั ได้โดยจมุ่ ลงในสารเคมีหรือใช้วิธกี ล เชน่ ขดั ดว้ ยแปรงลวดยงิ ด้วยเม็ดเหลก็ หรอื สกดั รายวิชาวัสดปุ ระสานงานเชอื่ ม 41/41