การเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยวิธีเส้นรัศมี

เนื้อหาการเรี ยน การเขียนแบบแผน่ คล่ีดว้ ยวิธี เส้นรัศมี Radial Line Devenlopment

1 2.2 การเขยี นแบบแผ่นคลด่ี ้วยวธิ ีเส้นรัศมี สาระสาคญั การเขียนแบบแผน่ คล่ีในงานผลิต เพือ่ ใหง้ านแผน่ คล่ีผา่ นกรรมวธิ ีการข้ึนรูปมาเป็ นชิ้นงาน ท่ีมีขนาดเที่ยงตรงแน่นอน จะตอ้ งเกิดจากการเขียนแบบของช่างผชู้ านาญ และเลือกวิธีการเขียนท่ี เหมาะสมสาหรับงาน เช่น การเขียนแบบแผน่ คล่ีดว้ ยวธิ ีเส้นรัศมี เนื้อหา 2.2 การเขียนแบบแผน่ คล่ีดว้ ยวธิ ีเส้นรัศมี จุดประสงค์การเรียนรู้ 2. สามารถเขียนแบบแผน่ คล่ีดว้ ยวธิ ีเส้นรัศมีได้

2 2.2 การเขยี นแบบแผ่นคลดี่ ้วยวธิ ีเส้นรัศมี ใชก้ บั ชิ้นงานที่มีลกั ษณะเป็ นยอดแหลม หรือยอด ตดั เช่น งานทรงกรวยกลม กรวยเหล่ียม ปิ รามิด เป็ นตน้ วิธีน้ีควรสร้างความยาวจริง (True Length) เพราะมีความสาคญั มากและจะพบในการเขียนแบบดว้ ยวิธีน้ีอยูเ่ สมอ ผูเ้ ขียนแบบควรศึกษา หาความยาวจริงเสียก่อน 1) การเขียนแบบแผน่ คลี่กรวยกลมตดั ยอดเอียง (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.14 และ 2.15) รูปท่ี 2.14 แสดงการเขียนแบบแผน่ คลี่ดว้ ยวธิ ีเส้นรัศมี รูปที่ 2.15 แสดงลกั ษณะภาพฉายของกรวยตดั ยอดเอียง

3 วธิ ีการเขียน (1) ท่ีภาพดา้ นหนา้ และดา้ นบนตามขนาดของกรวย แลว้ แบ่งส่วนของวงกลมที่ ภาพดา้ นบนออกเป็ น 12 ส่วนเทา่ ๆ กนั พร้อมกบั กาหนดตวั เลขท่ีจุดแบ่งส่วนใหค้ รบ (ดงั แสดงในรูป ท่ี 2.16 (ก)) (2) เขียนเส้นจากจุดแบ่งส่วนท้งั 12 เส้น ข้ึนไปตดั กบั เส้นฐานที่ภาพด้านหน้า (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.16 (ข)) (3) จากจุดตดั ของเส้นฐานกรวยท่ีภาพดา้ นหนา้ ให้เขียนเส้นข้ึนไปท่ีจุดยอดของ กรวย จะไดจ้ ุดตดั ของเส้นเอียง (ดงั แสดงในรูปที่ 2.16 (ค)) จุดตดั เหล่าน้ีก็คือ จุด 10 9,11 8,12 7,1 6,2 5,3 และ 4 (ดงั แสดงในรูปที่ 8.16 (ง)) รูปที่ 2.16 แสดงการเขียนแบบแผน่ คล่ีตามขอ้ ท่ี (1) ถึง (3)

4 (4) ตาแหน่งจุดตดั ตา่ ง ๆ ของเส้นเอียงน้นั ยงั ไมใ่ ช่ความยาวจริงท้งั หมด จะมีบางจุดเท่าน้นั ที่เป็นความยาวจริง เช่น ความยาว OL , ความยาว O10 ของจุดเอียงต่าสุด และความยาว O4 ของ จุดเอียงสูงสุดท่ีภาพดา้ นหนา้ (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.17 (ก)) ความยาวจริงเหล่าน้ีเราสามารถเขียนเส้น รัศมีส่วนโคง้ โดยให้ O (ยอดกรวย) เป็นจุดศูนยก์ ลางเขียนส่วนโคง้ รัศมี OL , O10 และ O4 ออกมา ดา้ นใดดา้ นหน่ึง (ดงั แสดงในรูปที่ 2.17 (ข)) รูปท่ี 2.17 แสดงการเขียนแบบแผน่ คล่ีตามขอ้ ท่ี (4)

5 (5) ที่เส้นรัศมีส่วนโค้ง OL ให้วดั ระยะของจุดแบ่งส่วนท้งั 12 ส่วน ท่ีแบ่งไวใ้ นภาพ ดา้ นบนมาเขียนถ่ายขนาดความยาวของแต่ละส่วนที่เส้นรัศมีส่วนโคง้ OL พร้อมกาหนดตวั เลขของ ระยะตา่ ง ๆ ใหถ้ ูกตอ้ ง จากจุดแบง่ ส่วนของรัศมีส่วนโคง้ OL ใหเ้ ขียนเส้นเขา้ หาจุด O ท้งั หมด (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.18 (ก)) (6) จากจุดตดั เส้นเอียงที่ภาพดา้ นหนา้ ใหห้ าความยาวจริงของผิวเอียง โดยเขียน เส้นเลื่อนตาแหน่งของจุดตดั 9,11 8,12 7,1 6,2 และ 5,3 ไปที่ขอบของกรวยจะไดค้ วามยาวจริง แลว้ ให้ O เป็ นจุดศูนยก์ ลางเขียนรัศมีส่วนโคง้ ของจุดตดั ท่ีเส้นขอบกรวยทุกจุดไปตดั กบั เส้นแบ่ง ส่วนท้งั 12 ส่วน ท่ีจุดตดั ของเส้นรัศมีกบั เส้นแบ่งส่วนตดั กนั จะเป็ นจุดตดั ความเอียงของแผ่นคลี่ กรวยตดั ยอดเอียง (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.18 (ข)) รูปที่ 2.18 แสดงการเขียนแบบแผน่ คล่ีตามขอ้ (5) ถึง (6)

6 (7) ที่จุดตดั เส้นรัศมีส่วนโคง้ กบั เส้นแบ่งส่วนตดั กนั ใหเ้ ขียนส่วนโคง้ แสดงขอบของแผน่ คล่ี ดา้ นตดั เอียงใหค้ รบทุกจุด (ดงั แสดงในรูปที่ 2.19) รูปท่ี 2.19 แสดงการเขียนแบบแผน่ คล่ีตามขอ้ ท่ี (7) (8) เขียนแสดงชิ้นงานแผน่ คลี่รูปกรวยตดั ยอดเอียง โดยเขียนเส้นเตม็ หนาของ ขอบชิ้นงานแผน่ คล่ี (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.20) รูปท่ี 2.20 แสดงการแผน่ คล่ีรูปกรวยตดั ยอดเอียง

7 2) การเขียนแบบแผน่ คลี่กรวยเหลี่ยมตดั ยอดเอียง (ดงั แสดงในรูปที่ 2.21 และ 8.22) รูปที่ 2.21 แสดงการเขียนแบบแผน่ คลี่กรวยเหล่ียมยอดตดั เอียง รูปที่ 2.22 แสดงลกั ษณะภาพฉายของรูปทรงกรวยเหล่ียมตดั เอียง

8 วธิ ีการเขียน (1) ที่ภาพดา้ นบน ใหก้ าหนดหมายเลข 1-4 ลงในส่วนฐานและหมายเลข 5-8 ลงบน ส่วนเอียงของกรวย (ดงั แสดงในรูปที่ 2.23 (ก)) (2) เลื่อนจุด 1-8 จากภาพดา้ นบนข้ึนไปยงั ภาพดา้ นหนา้ โดยจุด 1-4 จะอยู่ที่ส่วน ฐานและจุด 5-8 อยทู่ ่ีส่วนเอียง (ดงั แสดงในรูปที่ 2.23 (ข)) (3) ท่ีภาพดา้ นบนให้ O เป็ นจุดศูนยก์ ลาง เขียนส่วนโคง้ O1 , O2 , O3 และ O4 (มีขนาดความยาวเท่ากนั ) ไปตดั กบั แนวศูนยก์ ลาง และเขียนเส้นฉายจากจุดตดั ข้ึนไปตดั แนวเส้น ฐานของภาพดา้ นหนา้ จะไดข้ นาดความยาวจริง โดยกาหนดใหเ้ ป็ นจุด A ท่ีจุด 5, 6 และ 8, 7 ของ ภาพดา้ นหนา้ ให้เขียนเส้นแนวขนานออกมาทางขวามือตดั กบั เส้น OA จุดตดั ท่ีเกิดข้ึนกาหนดให้ เป็นจุด B และ C (ดงั แสดงในรูปที่ 2.23 (ก)) รูปท่ี 2.23 แสดงการเขียนแบบแผน่ คลี่ตามขอ้ ที่ (1) ถึง (3)

9 (4) เริ่มเขียนแบบแผ่นคลี่ จากการเขียนความยาวเส้นฐาน 4,3 แล้วใช้จุด 4,3 เป็ นจุด ศูนยก์ ลาง กางวงเวยี นใหม้ ีความกวา้ ง OA เขียนส่วนโคง้ ตดั กนั จุดตดั ของส่วนโคง้ กาหนดใหเ้ ป็ น O' ให้เขียนเส้นจาดจุดตดั O' ไปยงั จุด 4 และ 3 ของเส้นฐาน จะไดข้ นาดความสูงจริงของรูป สามเหล่ียม (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.24) รูปท่ี 2.24 แสดงการเขียนแบบแผน่ คลี่ตามขอ้ ท่ี (4) (5) ที่ภาพดา้ นหนา้ ให้ O เป็นจุดศูนยก์ ลาง กางวงเวยี นใหม้ ีความกวา้ ง OA , OB และ OC เขียนรัศมีส่วนโคง้ โดยให้ O' เป็นจุดศูนยก์ ลาง (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.25) รูปท่ี 2.25 แสดงการเขียนแบบแผน่ คล่ีตามขอ้ ที่ (5)

10 (6) ท่ีภาพดา้ นบน ใช้วงเวียนวดั ระยะความยาวของเส้นฐาน 4,1 1,2 3,2 และ 2,1 มาเขียนลงบนส่วนโคง้ A โดยเร่ิมท่ีจุด 4,3 ตามลาดบั ให้ครบ แลว้ เขียนเส้นของจุดตดั แต่ละ จุดเขา้ หากนั จะไดเ้ ส้นฐานของแต่ละด้าน จากจุดตดั 1,2 ให้เขียนเส้นตรงเขา้ หาจุด O' จะได้รูป สามเหล่ียมท้งั หมด 5 รูป (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.26) รูปท่ี 2.26 แสดงการเขียนแบบแผน่ คลี่ตามขอ้ ท่ี (6) (7) ที่แบบแสดงการเขียนแผน่ คลี่ จะเกิดจุดตดั ระหวา่ งเส้นของรูปสามเหลี่ยมกบั ส่วนโคง้ A , B , C ใหเ้ ขียนเส้นแสดงความยาวของแตล่ ะดา้ นที่ถูกตดั เอียง (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.27) (8) เน่ืองจากดา้ นของเส้นฐาน 1 , 2 มีการพบั ตะเข็บอยู่ตรงก่ึงกลางของดา้ น ให้ แบ่งคร่ึงของเส้นฐาน 1 , 2 และ 2 , 1 บนแบบแผน่ คลี่ โดยกางวงเวียนเกินคร่ึงหน่ึงของความยาว เส้นฐาน และใช้ 1 , 2 เป็นจุดศูนยก์ ลาง เขียนส่วนโคง้ ตดั กนั กาหนดเป็นจุดตดั น้นั เป็ น x จากจุดตดั x ใหเ้ ขียนเส้นตรงเขา้ หาจุด O' จะไดแ้ ผน่ คลี่ของดา้ นท่ีเป็นตะเขบ็ ตามแบบ (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.27) รูปท่ี 2.27 แสดงการเขียนแบบแผน่ คล่ีตามขอ้ ที่ 7-8

11 (9) จากจุดตดั ต่าง ๆ ท่ีแสดงขอบของแผน่ คลี่ (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.28 (ก)) ให้เขียน เส้นเตม็ หนกั ของขอบชิ้นงานแผน่ คลี่ใหส้ มบูรณ์ (ดงั แสดงในรูปที่ 2.28 (ข)) รูปท่ี 2.28 แสดงการเขียนแบบแผน่ คลี่ตามขอ้ ท่ี 9