ภัทรภร

นางสาวภรภทั ร แสงจนั ทร์ 63302010014 วทิ ยาลัยเทคนิคเทงิ ALLPPT.com _ Free PowerPoint Templates, Diagrams and Charts

สารบัญ ความหมายของหุน้ กู้ ประเภทของหุน้ กู้ ขอ้ ดีของการออกหุน้ กเู้ ม่ือเทียบกบั การออกหุน้ ทุน การบญั ชีเกี่ยวกบั การซ้ือหุน้ กเู้ พือ่ ลงทุนระยะยาว การขายเงินลงทุนระยะยาวในหุน้ กกู้ ่อนครบกาหนดไถ่ถอน การแปลงสภาพหุน้ กู้ การแสดงรายการในงบการเงิน บทสรุป

ความหมายของหุ้นกู้ การระดมทนุ เพื่อนามาดาเนนิ ธรุ กิจ มีได้หลายวิธี ซง่ึ การออกห้นุ กู้ ก็เป็นการก้ยู ืมเงินระยะยาวประเภท หนง่ึ ซงึ่ เป็นได้ทงั้ สนิ ทรัพย์ (ทางด้านผ้ซู อื ้ หรือ ผ้ลู งทนุ ) ขณะเดียวกนั ก็เป็นหนีส้ ิน (ทางด้านผ้ขู าย หรือ ผู้ ออกห้นุ ก้)ู ห้นุ กู้ เป็นคาศพั ท์ที่ใช้กบั บริษัทจากดั แตถ่ ้าเป็นรัฐบาล หรือ รัฐวสิ าหกิจ จะใช้คาวา่ พนั ธบตั ร การออกห้นุ ก้โู ดยทว่ั ๆ ไปจะมีเงื่อนไข สญั ญา และ ข้อจากดั เพื่อป้ องกนั มใิ ห้ผ้ใู ห้ก้ยู ืม เสียเปรียบ ข้อความที่จะตกลง ไว้ คือ จานวนห้นุ ก้ทู ่ีจดทะเบียน อตั ราดอกเบีย้ วนั ครบกาหนด ชาระ การไถ่ถอน หลกั ประกนั ข้อจากดั เก่ียวกบั เงนิ ทนุ หมนุ เวียน การจ่ายเงินปันผล การก่อหนี ้ใหม่ เป็นต้น ซงึ่ ข้อความดงั กล่าวจะเปิดเผยไว้ใน งบการเงิน เพ่อื ให้ผ้ใู ช้งบการเงนิ ได้ทราบ ห้นุ ก้เู ป็นสญั ญาท่ีตกลงทาร่วมกนั ระหว่างผ้กู ู้ กบั ผ้ใู ห้กู้ ห้นุ ก้แู ต่ละฉบบั จะมีการกาหนด มลู คา่ หน้าตวั (P ar value หรือ Face value) ไว้ เช่น ราคาฉบบั ละ 100 บาท, 1,000 บาท หรือ 10,000 บาท นอกจากนนั้ ก็มีวนั ครบกาหนดชาระคืน อตั ราดอกเบีย้ และเงื่อนไขตา่ งๆ เชน่ การแปลงสภาพ การไถ่ถอน คืน เป็นต้น ผ้ถู ือห้นุ ก้จู ะไม่มีสทิ ธิออกเสียง แตจ่ ะได้รับดอกเบีย้ ตามท่ีกาหนดไว้

ประเภทของหุ้นกู้ หุน้ กจู้ าแนกเป็นประเภทใหญ่ๆ ไดค้ ือ 1. จาแนกตามวนั ท่ี ๆ ถึงกาหนดการชาระ 1.1 Term bonds คือ ประเภทท่ีกาหนดการไถ่ถอนหุน้ กู้ คร้ังเดียวท้งั หมด เช่น ไถ่ถอนเม่ือครบกาหนด 4 ปี ในวนั ที่ 31 ธนั วาคม 2547 1.2 Serial bonds คือ ประเภทที่กาหนดการไถ่ถอนหุน้ กเู้ ป็นงวดๆ เช่น ไถ่ถอนคร้ังท่ี 1 เม่ือครบกาหนดใน วนั ที่ 30 มิถุนายน 2543 คร้ังที่ 2 ในวนั ที่ 31 ธนั วาคม 2545 และคร้ังสุดทา้ ย เมื่อวนั ท่ี 30 มิถุนายน 2547 2. จาํ แนกตามหลกั ประกนั 2.1 Secured bonds คือ กประกนั เป็นสินทรัพยเ์ ฉพาะอยา่ ง เช่น ท่ีดิน ฉนดเลขท่ี 4536 แขวงพญาไท เขตพญาไท กรุงเทพมหานคร 2.2 Unsecured bonds คือ หุน้ กทู้ ่ีไม่มีหลกั ประกนั อ่ืนใด นอกจากสินทรัพยท์ ว่ั ไปของ บริษทั เช่น อาคาร ยานพาหนะ วสั ดุอุปกรณ์ ซ่ึงตอ้ งเฉล่ียทรัพยร์ ่วมกบั เจา้ หน้ีรายอ่ืน

3. จาํ แนกตามลกั ษณะการออกหุ้นกู้ 3.1 หุน้ กทู้ ี่จดทะเบียนท้งั ตน้ เงินและดอกเบ้ีย บริษทั ผอู้ อกหุน้ กจู้ ะระบุชื่อผถู้ ือ หุน้ ลงในสมุด ทะเบียนของบริษทั การ โอนหุน้ เปลี่ยนชื่อและสิทธิในการรับดอกเบ้ียจะตอ้ ง จดทะเบียนโอนกบั บริษทั ผอู้ อกหุน้ กู้ 3.2 หุน้ กทู้ ่ีจดทะเบียนเฉพาะตน้ เงิน การโอนหุน้ กเู้ ปลี่ยนมือจะตอ้ งจดทะเบียน กบั บริษทั 3.3 หุน้ กชู้ นิดท่ีไม่ตอ้ งจดทะเบียนการโอน การโอนหุน้ กเู้ พื่อเปล่ียนมือกเ็ พียง แต่ไดส้ ่งมอบใบ หุน้ โดยไม่ตอ้ งสลกั หลงั

ข้อดีของการออกห้นุ ก้เู ม่อื เทียบกบั การออก ห้นุ ทนุ การออกหุน้ กมู้ ีขอ้ ดีเมื่อเปรียบเทียบกบั หุน้ ทุน (หุน้ สามญั ) คือ 1. ผถู้ ือหุน้ สามญั เดิมไม่เสียสิทธิในการบริหารงาน เนื่องจากผถู้ ือหุน้ กมู้ ีฐานะเป็นเจา้ หน้ี - อง กิจการ 2. เงินปันผลท่ีผถู้ ือหุน้ สามญั ไดร้ ับไม่สามารถนามาหกั เป็นคา่ ใชจ้ ่าย เพื่อประหยดั ภาษีไดข้ ณะท่ี ดอกเบ้ียจ่ายจากการออกหุน้ กู้ นามาหกั เป็นค่าใชจ้ ่าย ทาใหก้ ิจการเสียภาษีเงินได้ นอ้ ยลง 3. ถา้ กิจการสามารถนาเงินที่ไดร้ ับจากการออกหุน้ กไู้ ปบริหารงานแลว้ ใหผ้ ลตอบ แทนสูงกวา่ ดอกเบ้ียจ่ายของหุน้ กแู้ ลว้ จะทาใหก้ าไรสุทธิส่วนที่เป็นของผถู้ ือหุน้ สามญั สูงข้ึน 4. ดอกเบ้ียจ่ายของหุน้ กู้ โดยทว่ั ไปแลว้ จะต่าํ กวา่ เงินปันผลท่ีกิจการไดจ้ ่ายใหแ้ ก่ ผถู้ ือ หุน้ สามญั

การบญั ชีเกี่ยวกบั การซอื ้ ห้นุ ก้เู พอื่ ลงทนุ ระยะยาว ผลู้ งทุนจะซ้ือหุน้ กโู้ ดยตรงจากบริษทั ผอู้ อกหุน้ กเู้ อง หรือ ซ้ือโดยออ้ มจากบุคคลอ่ืน หรือ ซ้ือใน ตลาดหลกั ทรัพยก์ ไ็ ด้ ราคาซ้ือขายของหุน้ กจู้ ะข้ึนอยกู่ บั ความเสี่ยง ความเชื่อถือของ บริษทั ผอู้ อก หุน้ กู้ สภาพเศรษฐกิจ อุปสงคแ์ ละอุปทาน ของผซู้ ้ือและผขู้ าย อตั ราดอกเบ้ีย ซ่ึงระบุ ไวบ้ นใบหุน้ กู้ เป็นอตั ราดอกเบ้ียท่ีกาหนดโดยผอู้ อก หุน้ กู้ ซ่ึงระบุไวเ้ ป็นร้อย ละของมูลคา่ หนา้ ตวั เช่น 9% ต่อปี , 10% ต่อปี เป็นตน้ กรณีที่อตั ราดอกเบ้ียในทอ้ งตลาดแตกตา่ งจากอตั ราดอกเบ้ียท่ีระบุไวใ้ นใบหุน้ กู้ ผลต่างน้ี เป็น ส่วนลดมูลคา่ หุน้ กู้ (Discount) หรือส่วนเกินมูลค่าหุน้ กู้ (Premium) ข้ึนอยกู่ บั บริษทั ท่ีออกหา ถา้ มี ผลการดาเนินงานดี ฐานะการเงินมน่ั คง กจ็ ะมีผเู้ ชื่อถือและตอ้ งการลงทุนในหุน้ กมู้ าก บริษทั ผู้ ออกหุน้ กกู้ จ็ ะขายไดใ้ นราคาสูงกวา่ มูลคา่ จะมีส่วนเกินมูลคา่ หุน้ กู้ ในทางกลบั กนั บริษทั ใดมี ฐานะการเงินอ่อนแอ ความเสียงคอ่ นขา้ งสูง บริษทั ผอู้ อกหุน้ กจู้ ะขายไดใ้ นราคาต่าํ กวา่ มลู คา่ เกิด ส่วนตา หรือส่วนลดมูลคา่ หุน้ กู้

การบนั ทึกบญั ชีเงินลงทุน ไดก้ ล่าวไวแ้ ลว้ ตามหลกั เกณฑใ์ นตอนตน้ ซ่ึงประกอบดว้ ย ราคาทุนที่ ซ้ือ บวกค่านายหนา้ และค่าใชจ้ ่ายอ่ืนๆ ที่เกี่ยวกบั การซ้ือ การโอนส่วนเกินและส่วนต่าํ มูลค่าของเงินลงทุนซ้ือหุน้ กู้ ส่วนเกินมลู คา่ หุน้ กแู้ ละส่วนต่าหรือส่วนลดมลู ค่าหุน้ กู้ คือ จานวนท่ีจะตอ้ งนาไปปรับปรุง รับ ดอกเบ้ียหุน้ กทู้ ี่ไดร้ ับ จากบริษทั ผอู้ อกหุน้ กู้ นบั ต้งั แต่วนั ซ้ือหุน้ กจู้ นถึงวนั ครบกาหนดไถ่ถอน หุน้ กนู้ ้นั การที่ผลู้ งทุน ซ้ือหุน้ กไู้ ดใ้ นราคา สูงกวา่ มูลคา่ กเ็ พราะเหตุวา่ อตั ราดอกเบ้ียหุน้ กนู้ ้นั สูง กวา่ อตั ราดอกเบ้ียในทอ้ งตลาด ดงั น้นั จึง ควรถือวา่ ส่วนหน่ึงของดอกเบ้ียหุน้ กทู้ ี่ไดร้ ับมาน้นั เป็น การชดเชยส่วนเกินมูลค่าหุน้ กทู้ ่ีไดจ้ ่าย ไปในขณะที่ซ้ือหุน้ กู้ ในทางตรงกนั ขา้ ม การที่ผลู้ งทุน ซ้ือหุน้ กไู้ ดใ้ นราคาต่ากวา่ มลู ค่า กเ็ พราะ อตั ราดอกเบ้ียของหุน้ กนู้ ้นั ต่ากวา่ อตั ราดอกเบ้ียในทอ้ ง ตลาด และส่วนที่ต่ากวา่ มลู คา่ กค็ ือ รายได้ คา่ ดอกเบ้ียจากเงินลงทุน ส่วนท่ีรับมาแลว้ ล่วงหนา้ ส่วนที่ต่ากวา่ มลู คา่ หุน้ กู้ จึงควรถือเป็นส่วน หน่ึงของรายไดค้ า่ ดอกเบ้ียดว้ ย

• การนาส่วนเกินมลู ค่าหุน้ กไู้ ปปรับปรุง หกั กบั ดอกเบ้ียรับน้นั เรียกวา่ Premium amortization • การนาส่วนต่าํ หรือส่วนลดมลู คา่ หุน้ กไู้ ปปรับปรุงเพิ่มดอกเบ้ียรับน้นั เรียกวา่ Discount accumulation การคานวณ Premium amortization และ Discount accumulation น้นั มีวธิ ี ใดวิธีหน่ึงดงั น้ี 1. วิธีเสน้ ตรง (Straight line method) 2. วธิ ีดอกเบ้ียทบตน้ (Compound interest method) การบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั เงินลงทุนซ้ือหุน้ กใู้ นราคาสูงกวา่ มลู ค่า และการไถ่ถอน

การขายเงินลงทนุ ระยะยาวในห้นุ ก้กู ่อน ครบกาหนดไถถ่ อน กิจการท่ีมีเงินลงทุนระยะยาวไว้ อาจมีความจาเป็นท่ีจะตอ้ งขายเงินลงทุนดงั กล่าว ไป เนื่องจากเหตุผลหลายประการ เช่น ประสบปัญหาดา้ นเงินทุนหมุนเวยี น เปล่ียนนโยบายในการ ลงทุน ขอ้ จากดั ทางดา้ นกฎหมาย เป็นตน้ ในกรณีเช่นน้ีจะ มีกาไรหรือขาดทุนจากการขายเกิดข้ึน การคานวณราคาตามบญั ชี (Book value) ของเงินลงทุน กเ็ หมือนกบั ท่ีดิน อาคาร และ อุปกรณ์ โดยทว่ั ๆ ไป คือ จะตอ้ งมีการตดั ส่วนต่า หรือส่วนเกินมลู ค่าหุน้ กู้ จนถึงวนั ขายเสียก่อน ในขณะท่ี ท่ีดิน อาคาร และอุปกรณ์กจ็ ะมีการคิดค่าเส่ือม ราคาจนถึง ณ วนั ขาย

การแปลงสภาพหุน้ กู้ บริษทั ท่ีออกหุน้ กู้ อาจกาหนดเง่ือนไขในการขายหุน้ กไู้ วว้ า่ สามารถแปลงสภาพหุน้ กู้ เป็นหุน้ ชนิดอ่ืนได้ เช่น หุน้ สามญั แปลงสภาพจากการเป็นเจา้ หน้ี (กรณีซ้ือหุน้ ก)ู้ มาเป็นเจา้ ของกิจการ ( ผถู้ ือหุน้ สามญั )

การแสดงรายการในงบการเงิน หุน้ กถู้ ือเป็นเงินลงทุนระยะยาว (หลกั ทรัพยป์ ระเภทหน้ี) ชนิดหน่ึง การแสดงรายการ ใน งบดุลมีหลกั เกณฑ์ ดงั น้ี ในกรณีท่ีเป็นหลกั ทรัพยข์ องบริษทั ที่ไดจ้ ดทะเบียน (ซ้ือขาย) ในตลาดหลกั ทรัพย์ แห่ง ประเทศไทย เช่น หุน้ กขู้ องบริษทั แลนดแ์ อนดเ์ ฮา้ ส์ จากดั (มหาชน) และพนั ธบตั ร รัฐบาล หุน้ กู้ หรือพนั ธบตั รที่ออกโดยองคก์ ารของรัฐบาล รัฐวสิ าหกิจ หรือนิติบุคคลที่ มีกฎหมายเฉพาะ จดั ต้งั ข้ึน (ธกส, ธอส. IFCT เป็นตน้ ) ท้งั หมดท่ีกล่าวมาน้ีถือเป็น หลกั ทรัพย์ ในความตอ้ งการ ของตลาด ใหแ้ สดงในราคาทุนรวม หรือราคาตลาดรวมท่ี ต่ากวา่ จานวนท่ีเปลี่ยนแปลงไประหวา่ งราคาทุนรวม และมลค่าสุทธิท่ีจะไดร้ ับรวมใหบ้ นั ทึกไว้ ใน บญั ชีค่าเพอ่ื การล หลกั ทรัพย์ ประเภทหนีใ้ นความต้องการของตลาดที่จดั เป็ นสินทรัพย์หมุนเวยี น ให้ นาในส่วนของผถู้ ือหุน้ 2) หุน้ กู้ (หลกั ทรัพยป์ ระเภทหน้ี) ของบริษทั ท่ีไม่เขา้ เกณฑ์ ตามขอ้ 1) ใหแ้ สดง ราคาทุน หรือราคาที่ ประเมิน ตามหลกั เกณฑอ์ ยา่ งมีระบบ โดยมีหลกั ฐานอา้ งอิงท่ีเชื่อถือได้

บทสรุป การลงทุนในหุน้ กู้ จะไดร้ ับผลตอบแทนในรูปของดอกเบ้ีย ในขณะท่ีการลงทุนในหุน้ สามญั จะ ไดร้ ับผลตอบแทนในรูปเงินปันผล อยา่ งไรกต็ ามถา้ ท้งั หุน้ กแู้ ละหุน้ สามญั มีการซ้ือ ขายในตลาด หลกั ทรัพยแ์ ห่งประเทศไทยแลว้ กิจการกจ็ ะไดร้ ับผลตอบแทนในรูปของกาไรส่วน เกิน (Capital gain) จากการลงทุนดว้ ย