พัชรินทร์

นางสาวพัชรินทร์ ปุกคา 63302010013 วทิ ยาลัยเทคนิคเทงิ ALLPPT.com _ Free PowerPoint Templates, Diagrams and Charts

สารบญั ความหมายของหุน้ กู้ ประเภทของหุน้ กู้ ขอ้ ดีของการออกหุน้ กเู้ ม่ือเทียบกบั การออกหุน้ ทุน การบญั ชีเก่ียวกบั การซ้ือหุน้ กเู้ พื่อลงทุนระยะยาว การขายเงินลงทุนระยะยาวในหุน้ กกู้ ่อนครบกาหนดไถ่ถอน การแปลงสภาพหุน้ กู้ การแสดงรายการในงบการเงิน บทสรุป

ความหมายของหุ้นกู้ การระดมทนุ เพ่ือนามาดาเนินธุรกิจ มไี ด้หลายวธิ ี ซง่ึ การออกห้นุ กู้ ก็เป็นการก้ยู ืมเงินระยะยาวประเภทหนง่ึ ซงึ่ เป็นได้ทงั ้ สนิ ทรัพย์ (ทางด้านผ้ซู ือ้ หรือ ผ้ลู งทนุ ) ขณะเดียวกนั กเ็ ป็นหนีส้ นิ (ทางด้านผ้ขู าย หรือ ผ้อู อกห้นุ กู้) ห้นุ กู้ เป็นคาศพั ท์ท่ีใช้กบั บริษัทจากดั แต่ถ้าเป็นรัฐบาล หรือ รัฐวิสาหกิจ จะใช้คาว่า พนั ธบตั ร การออกห้นุ ก้โู ดย ทวั่ ๆ ไปจะมีเง่ือนไข สญั ญา และ ข้อจากดั เพื่อป้ องกนั มใิ ห้ผ้ใู ห้ก้ยู ืม เสยี เปรียบ ข้อความท่ีจะตกลงไว้ คือ จานวน ห้นุ ก้ทู ่ีจดทะเบยี น อตั ราดอกเบยี ้ วนั ครบกาหนด ชาระ การไถ่ถอน หลกั ประกนั ข้อจากดั เก่ียวกบั เงินทนุ หมนุ เวียน การจา่ ยเงินปันผล การก่อหนี ้ใหม่ เป็นต้น ซง่ึ ข้อความดงั กลา่ วจะเปิดเผยไว้ในงบการเงนิ เพ่ือให้ผ้ใู ช้ งบการเงินได้ทราบ ห้นุ ก้เู ป็นสญั ญาท่ีตกลงทาร่วมกนั ระหว่างผ้กู ู้ กบั ผ้ใู ห้กู้ ห้นุ ก้แู ต่ละฉบบั จะมกี ารกาหนด มลู ค่าหน้าตวั (Par v alue หรือ Face value) ไว้ เชน่ ราคาฉบบั ละ 100 บาท, 1,000 บาท หรือ 10,000 บาท นอกจากนนั ้ ก็มี วนั ครบกาหนดชาระคืน อตั ราดอกเบยี ้ และเงื่อนไขตา่ งๆ เช่น การแปลงสภาพ การไถ่ถอนคืน เป็นต้น ผ้ถู ือห้นุ กู้ จะไมม่ สี ทิ ธิออกเสยี ง แต่จะได้รับดอกเบยี ้ ตามท่ีกาหนดไว้

ประเภทของหุ้นกู้ หุน้ กจู้ าแนกเป็นประเภทใหญ่ๆ ไดค้ ือ 1. จาแนกตามวนั ท่ี ๆ ถึงกาหนดการชาระ 1.1 Term bonds คือ ประเภทท่ีกาหนดการไถ่ถอนหุน้ กู้ คร้ังเดียวท้งั หมด เช่น ไถ่ถอนเมื่อครบกาหนด 4 ปี ในวนั ท่ี 3 ธนั วาคม 2547 1.2 Serial bonds คือ ประเภทท่ีกาหนดการไถ่ถอนหุน้ กเู้ ป็นงวดๆ เช่น ไถ่ถอนคร้ังท่ี 1 เมื่อครบกาหนดใน วนั ท่ี 30 มิถุนายน 2543 คร้ังที่ 2 ในวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2545 และคร้ังสุดทา้ ย เมื่อวนั ที่ 30 มิถุนายน 2547 2. จาํ แนกตามหลกั ประกนั 2.1 Secured bonds คือ กประกนั เป็นสินทรัพยเ์ ฉพาะอยา่ ง เช่น ที่ดิน ฉนดเลขท่ี 4536 แขวงพญาไท เขตพญาไท กรุงเทพมหานคร 2.2 Unsecured bonds คือ หุน้ กทู้ ่ีไม่มีหลกั ประกนั อ่ืนใด นอกจากสินทรัพยท์ วั่ ไปของ บริษทั เช่น อาคาร ยานพาหนะ วสั ดุอุปกรณ์ ซ่ึงตอ้ งเฉลี่ยทรัพยร์ ่วมกบั เจา้ หน้ีรายอ่ืน

3. จาํ แนกตามลกั ษณะการออกหุ้นกู้ 3.1 หุน้ กทู้ ี่จดทะเบียนท้งั ตน้ เงินและดอกเบ้ีย บริษทั ผอู้ อกหุน้ กจู้ ะระบุชื่อผถู้ ือ หุน้ ลงในสมุดทะเบียนของบริษทั การ โอนหุน้ เปล่ียนช่ือและสิทธิในการรับดอกเบ้ียจะตอ้ ง จดทะเบียนโอนกบั บริษทั ผอู้ อกหุน้ กู้ 3.2 หุน้ กทู้ ่ีจดทะเบียนเฉพาะตน้ เงิน การโอนหุน้ กเู้ ปล่ียนมือจะตอ้ งจดทะเบียน กบั บริษทั 3.3 หุน้ กชู้ นิดท่ีไม่ตอ้ งจดทะเบียนการโอน การโอนหุน้ กเู้ พ่ือเปล่ียนมือกเ็ พียง แต่ไดส้ ่งมอบใบหุน้ โดยไม่ตอ้ งสลกั หลงั

ข้อดขี องการออกห้นุ ก้เู มื่อเทียบกบั การออกห้นุ ทนุ การออกหุน้ กมู้ ีขอ้ ดีเม่ือเปรียบเทียบกบั หุน้ ทุน (หุน้ สามญั ) คือ 1. ผถู้ ือหุน้ สามญั เดิมไม่เสียสิทธิในการบริหารงาน เน่ืองจากผถู้ ือหุน้ กมู้ ีฐานะเป็นเจา้ หน้ี - องกิจการ 2. เงินปันผลที่ผถู้ ือหุน้ สามญั ไดร้ ับไม่สามารถนามาหกั เป็นคา่ ใชจ้ ่าย เพ่ือประหยดั ภาษีไดข้ ณะที่ดอกเบ้ียจ่ายจากการออก หุน้ กู้ นามาหกั เป็นค่าใชจ้ ่าย ทาใหก้ ิจการเสียภาษีเงินได้ นอ้ ยลง 3. ถา้ กิจการสามารถนาเงินท่ีไดร้ ับจากการออกหุน้ กไู้ ปบริหารงานแลว้ ใหผ้ ลตอบ แทนสูงกวา่ ดอกเบ้ียจ่ายของหุน้ กแู้ ลว้ จะทาใหก้ าไรสุทธิส่วนที่เป็นของผถู้ ือหุน้ สามญั สูงข้ึน 4. ดอกเบ้ียจ่ายของหุน้ กู้ โดยทวั่ ไปแลว้ จะต่าํ กวา่ เงินปันผลท่ีกิจการไดจ้ ่ายใหแ้ ก่ ผถู้ ือ หุน้ สามญั

การบญั ชีเกี่ยวกบั การซอื ้ ห้นุ ก้เู พื่อลงทนุ ระยะ ยาว ผลู้ งทุนจะซ้ือหุน้ กโู้ ดยตรงจากบริษทั ผอู้ อกหุน้ กเู้ อง หรือ ซ้ือโดยออ้ มจากบุคคลอื่น หรือ ซ้ือในตลาดหลกั ทรัพยก์ ไ็ ด้ ราคาซ้ือขายของหุน้ กจู้ ะข้ึนอยกู่ บั ความเสี่ยง ความเชื่อถือของ บริษทั ผอู้ อกหุน้ กู้ สภาพเศรษฐกิจ อุปสงคแ์ ละอุปทาน ของผซู้ ้ือและผขู้ าย อตั ราดอกเบ้ีย ซ่ึงระบุ ไวบ้ นใบหุน้ กู้ เป็นอตั ราดอกเบ้ียท่ีกาหนดโดยผอู้ อกหุน้ กู้ ซ่ึงระบุไวเ้ ป็นร้อย ละของมูลค่าหนา้ ตวั เช่น 9% ต่อปี , 10% ต่อปี เป็นตน้ กรณีท่ีอตั ราดอกเบ้ียในทอ้ งตลาดแตกตา่ งจากอตั ราดอกเบ้ียท่ีระบุไวใ้ นใบหุน้ กู้ ผลต่างน้ี เป็นส่วนลดมูลค่าหุน้ กู้ (Disco nt) หรือส่วนเกินมลู ค่าหุน้ กู้ (Premium) ข้ึนอยกู่ บั บริษทั ที่ออกหา ถา้ มีผลการดาเนินงานดี ฐานะการเงินมน่ั คง กจ็ ะมีผู้ เช่ือถือและตอ้ งการลงทุนในหุน้ กมู้ าก บริษทั ผอู้ อกหุน้ กกู้ จ็ ะขายไดใ้ นราคาสูงกวา่ มลู ค่า จะมีส่วนเกินมูลค่าหุน้ กู้ ในทาง กลบั กนั บริษทั ใดมีฐานะการเงินอ่อนแอ ความเสียงคอ่ นขา้ งสูง บริษทั ผอู้ อกหุน้ กจู้ ะขายไดใ้ นราคาต่าํ กวา่ มูลค่า เกิดส่ว ตา หรือส่วนลดมลู ค่าหุน้ กู้

การบนั ทึกบญั ชีเงินลงทุน ไดก้ ล่าวไวแ้ ลว้ ตามหลกั เกณฑใ์ นตอนตน้ ซ่ึงประกอบดว้ ย ราคาทุนท่ีซ้ือ บวกคา่ นายหนา้ และคา่ ใชจ้ ่ายอื่นๆ ที่เก่ียวกบั การซ้ือ การโอนส่วนเกินและส่วนต่าํ มลู ค่าของเงินลงทุนซ้ือหุน้ กู้ ส่วนเกินมูลคา่ หุน้ กแู้ ละส่วนต่าหรือส่วนลดมลู คา่ หุน้ กู้ คือ จานวนที่จะตอ้ งนาไปปรับปรุง รับดอกเบ้ียหุน้ กทู้ ่ีไดร้ ับ จากบริษทั ผอู้ อกหุน้ กู้ นบั ต้งั แต่วนั ซ้ือหุน้ กจู้ นถึงวนั ครบกาหนดไถ่ถอน หุน้ กนู้ ้นั การท่ีผลู้ งทุนซ้ือหุน้ กไู้ ดใ้ นราคา สูงกวา่ มลู ค่า กเ็ พราะเหตุวา่ อตั ราดอกเบ้ียหุน้ กนู้ ้นั สูง กวา่ อตั ราดอกเบ้ียในทอ้ งตลาด ดงั น้นั จึงควรถือวา่ ส่วนหน่ึง ของดอกเบ้ียหุน้ กทู้ ี่ไดร้ ับมาน้นั เป็น การชดเชยส่วนเกินมูลคา่ หุน้ กทู้ ่ีไดจ้ ่ายไปในขณะท่ีซ้ือหุน้ กู้ ในทางตรงกนั ขา้ ม การที่ผลู้ งทุน ซ้ือหุน้ กไู้ ดใ้ นราคาต่ากวา่ มูลคา่ กเ็ พราะอตั ราดอกเบ้ียของหุน้ กนู้ ้นั ต่ากวา่ อตั ราดอกเบ้ียในทอ้ ง ตลาด และส่วนที่ต่ากวา่ มลู คา่ กค็ ือ รายไดค้ ่าดอกเบ้ียจากเงินลงทุน ส่วนท่ีรับมาแลว้ ล่วงหนา้ ส่วนท่ีต่ากวา่ มลู ค่าหุน้ กู้ จึง ควรถือเป็นส่วนหน่ึงของรายไดค้ ่าดอกเบ้ียดว้ ย

• การนาส่วนเกินมูลคา่ หุน้ กไู้ ปปรับปรุง หกั กบั ดอกเบ้ียรับน้นั เรียกวา่ Premium amortization • การนาส่วนต่าํ หรือส่วนลดมลู ค่าหุน้ กไู้ ปปรับปรุงเพิ่มดอกเบ้ียรับน้นั เรียกวา่ Discount accumulation การคานวณ Premium amortization และ Discount accumulation น้นั มีวิธีใดวธิ ีหน่ึง ดงั น้ี 1. วิธีเสน้ ตรง (Straight line method) 2. วธิ ีดอกเบ้ียทบตน้ (Compound interest method) การบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั เงินลงทุนซ้ือหุน้ กใู้ นราคาสูงกวา่ มลู ค่า และการไถ่ถอน

การขายเงนิ ลงทนุ ระยะยาวในห้นุ ก้กู อ่ นครบ กาหนดไถถ่ อน กิจการที่มีเงินลงทุนระยะยาวไว้ อาจมีความจาเป็นที่จะตอ้ งขายเงินลงทุนดงั กลา่ วไป เน่ืองจากเหตุผลหลาย ประการ เช่น ประสบปัญหาดา้ นเงินทุนหมุนเวียน เปลี่ยนนโยบายในการ ลงทุน ขอ้ จากดั ทางดา้ นกฎหมาย เป็นตน้ ในกรณีเช่นน้ีจะมีกาไรหรือขาดทุนจากการขายเกิดข้ึน การคานวณราคาตามบญั ชี (Book value) ของเงินลงทุน กเ็ หมือนกบั ที่ดิน อาคาร และ อุปกรณ์ โดยทว่ั ๆ ไป คือ จะตอ้ งมีการตดั ส่วนต่าํ หรือส่วนเกินมูลค่าหุน้ กู้ จนถึงวนั ขายเสียก่อน ในขณะที่ ท่ีดิน อาคาร และ อุปกรณ์กจ็ ะมีการคิดคา่ เสื่อมราคาจนถึง ณ วนั ขาย

การแปลงสภาพหุน้ กู้ บริษทั ท่ีออกหุน้ กู้ อาจกาหนดเง่ือนไขในการขายหุน้ กไู้ วว้ า่ สามารถแปลงสภาพหุน้ กู้ เป็นหุน้ ชนิดอ่ืนได้ เช่น หุน้ สามญั แปลงสภาพจากการเป็นเจา้ หน้ี (กรณีซ้ือหุน้ ก)ู้ มาเป็นเจา้ ของกิจการ (ผถู้ ือหุน้ สามญั )

การแสดงรายการในงบการเงิน หุน้ กถู้ ือเป็นเงินลงทุนระยะยาว (หลกั ทรัพยป์ ระเภทหน้ี) ชนิดหน่ึง การแสดงรายการใน งบดุลมี หลกั เกณฑ์ ดงั น้ี ในกรณีที่เป็นหลกั ทรัพยข์ องบริษทั ท่ีไดจ้ ดทะเบียน (ซ้ือขาย) ในตลาดหลกั ทรัพย์ แห่งประเทศไทย เช่น หุน้ กขู้ องบริษทั แลนดแ์ อนดเ์ ฮา้ ส์ จากดั (มหาชน) และพนั ธบตั รรัฐบาล หุน้ กู้ หรือพนั ธบตั รท่ีออกโดย องคก์ ารของรัฐบาล รัฐวิสาหกิจ หรือนิติบุคคลที่มีกฎหมายเฉพาะ จดั ต้งั ข้ึน (ธกส, ธอส. IFCT เป็นตน้ ) ท้งั หมดที่กล่าวมาน้ีถือเป็นหลกั ทรัพย์ ในความตอ้ งการ ของตลาด ใหแ้ สดงในราคาทุนรวม หรือราคา ตลาดรวมที่ต่ากวา่ จานวนที่เปลี่ยนแปลงไประหวา่ งราคาทุนรวม และมลค่าสุทธิที่จะไดร้ ับรวมใหบ้ นั ทึกไวใ้ น บัญชีค่าเพอื่ การล หลกั ทรัพย์ ประเภทหนีใ้ นความต้องการของตลาดทจี่ ดั เป็ นสินทรัพย์หมุนเวยี น ใหน้ าในส่วนของผู้ ถือหุน้ 2) หุน้ กู้ (หลกั ทรัพยป์ ระเภทหน้ี) ของบริษทั ท่ีไม่เขา้ เกณฑ์ ตามขอ้ 1) ใหแ้ สดง ราคาทุน หรือราคาท่ีประเมิน ตาม หลกั เกณฑอ์ ยา่ งมีระบบ โดยมีหลกั ฐานอา้ งอิงที่เช่ือถือได้

บทสรุป การลงทุนในหุน้ กู้ จะไดร้ ับผลตอบแทนในรูปของดอกเบ้ีย ในขณะที่การลงทุนในหุน้ สามญั จะไดร้ ับ ผลตอบแทนในรูปเงินปันผล อยา่ งไรกต็ ามถา้ ท้งั หุน้ กแู้ ละหุน้ สามญั มีการซ้ือ ขายในตลาดหลกั ทรัพยแ์ ห่ง ประเทศไทยแลว้ กิจการกจ็ ะไดร้ ับผลตอบแทนในรูปของกาไรส่วน เกิน (Capital gain) จากการลงทุนดว้ ย