การส่งเสริม พัฒนาการวัยรุ่น

การส่งเสริม พัฒนาการวัยรุ่น

พัฒนาการของวัยรุ่น แบ่งเปน 3 ช่วง วัยแรกรุ่น วัยรุ่นตอนกลาง วัยรุ่นตอนปลาย (10-13ป) (14-16 ป ) (17-19 ป)

1.วัยแรกรุ่น(10-13ป) เปนชว่ งทีมีการเปลียนแปลง ทางรา่ งกาย ทุกระบบ โดยจะมี ความคิดหมกมุ่นกังวลเกียวกับการ เปลียนแปลงทางรา่ งกาย ซงึ จะส่ง ผลกระทบไปยังจิตใจ ทําใหอ้ ารมณ์ หงุดหงิดและแปรปรวนง่าย

2. วัยรุ่นตอนกลาง (14-16 ป) เปนชว่ งทีวยั รุน่ จะยอมรบั สภาพ รา่ งกายทีมีการเปลียนแปลงเปนหนุ่ม เปนสาวได้แล้ว มีความคิดทีลึกซงึ จึงหนั มาใฝหาอุดมการณ์และหาเอกลักษณ์ ของตนเอง เพือความเปนตัวของตัวเอง และพยายามเอาชนะความรูส้ ึกแบบเด็กๆ ทีผูกพันและอยากจะพึงพาพ่อแม่

3.วัยรุ่นตอนปลาย (17-19 ป) เปนเวลาของการฝกฝนอาชพี ตัดสินใจทีจะเลือกอาชพี ทีเหมาะสมและเปน ชว่ งเวลาทีจะมีความผูกพันแน่นแฟน (intimacy) กับเพือนต่างเพศ สภาพ ทางรา่ งกายเปลียนแปลงเติบโตโดย สมบูรณ์เต็มที และบรรลุนิติภาวะในเชงิ กฎหมาย

การเปลียนแปลงในวัยรุ่น มี 3 ทางใหญ่ๆ คือ 1.การเปลียนแปลงทางรา่ งกาย 2.การเปลียนแปลงทางอารมณ์ สังคม 3.การเปลียนแปลงทางจิตใจ

ลักษณะทัวไปของวัยรุ่น ชนั มัธยมต้นจะพบวา่ วยั รุน่ หญิงจะมีรา่ งกายสูงใหญ่ เปนสาว น้อยแรกรุน่ ในขณะทีพวกเด็ก ผู้ชายยังดูเปนเด็กชายตัวเล็กๆ ทําใหท้ ังสองฝายเกิดความสับสน และวติ กกังวลได้ เด็กผู้หญิงอาจ กังวลวา่ ตนเองไม่หยุดสูงเสียที ในขณะทีเด็กผู้ชายก็เกิดความ กังวลวา่ ทําไมตัวเองจึงไม่สูงใหญ่

1.พัฒนาการทางร่างกาย - ก า ร เ ป ลี ย น แ ป ล ง ท า ง ร่ า ง ก า ย รา่ งกายจะเติบโตขึนอย่าง รวดเรว็ แขนขาจะยาวขึนก่อนจะเหน็ การ เปลียนแปลงอืนประมาณ 2 ป เพศหญิง จะไขมันมากกวา่ ชายทีมีกล้ามเนือมากกวา่ ทําใหเ้ พศชายแข็งแรงกวา่

1.พัฒนาการทางร่างกาย - ก า ร เ ป ลี ย น แ ป ล ง ท า ง เ พ ศ วยั รุน่ ชาย จะเปนหนุ่มขึน นม ขึนพาน เสียงแตก หนวดเคราขึน เรมิ มี ฝนเปยก การเกิดฝนเปยกครงั แรกเปน สัญญานของการเข้าสู่วยั รุน่ ของเพศ ชาย

1.พัฒนาการทางร่างกาย - ก า ร เ ป ลี ย น แ ป ล ง ท า ง เ พ ศ วยั รุน่ หญิง จะเปนสาวขึน คือ เต้านมมีขนาดโตขึน ไขมันทีเพิมขึนจะ ทําใหร้ ูปรา่ งมีทรวดทรง สะโพกผายออก และเรมิ มีประจาํ เดือนครงั แรกการมี ประจาํ เดือนครงั แรก เปนสัญญานบอก การเข้าสู่วยั รุน่ ในหญิง

2. พัฒนาการทางจิตใจ 1 . ส ติ ป ญ ญ า วยั นีสติปญญาจะพัฒนาสูงขึนจนมี ความคิดเปนแบบรูปธรรม สามารถเรยี นรู้ เข้าใจเหตุการณ์ต่างๆได้ลึกซงึ ขึนมีความ สามารถในการคิดวเิ คราะหแ์ ละสงเคราะห์ สิง ต่างๆได้มากขึนตามลําดับเมือพ้นวยั รุน่ แล้ว จะมีความสามารถทางสติปญญาได้เหมือน ผู้ใหญ่ แต่ในชว่ งระหวา่ งวยั รุน่ นี ยังอาจขาด ความยังคิด มีความหนุ หนั พลันแล่น ขาดการ ไตรต่ รองใหร้ อบคอบ

2. พัฒนาการทางจิตใจ 2 . อ า ร ม ณ์ อารมณ์จะปนปวน หงุดหงิดง่าย เครยี ดง่าย โกรธง่าย อาจทําใหเ้ กิดพฤติกรรม เกเร ก้าวรา้ ว มีผล ต่อการเรยี นและการดาํ เนินชวี ติ การควบคุมอารมณ์ ยังไม่ค่อยดี ชอบทําอะไรตามอารมณ์ตัวเองแต่จะค่อย ดีขึนเมืออายุมากขึน อารมณ์เพศวยั นีจะมีมาก ทําใหม้ ี ความสนใจเรอื งทางเพศ หรอื มีพฤติกรรมทางเพศ เชน่ การสาํ เรจ็ ความใครด่ ้วยตนเอง ซงึ ถือ วา่ เปน เรอื งปกติในวยั นี แต่พฤติกรรมบางอย่างอาจเปน ปญหา เชน่ เบียงเบนทางเพศ กามวปิ รติ หรอื การมี เพศสัมพันธใ์ นวยั รุน่

2. พัฒนาการทางจิตใจ 3 . จ ริ ย ธ ร ร ม วยั นีจะมีอุดมคติสูง มีระบบมโนธรรมของ ตนเอง ต้องการใหเ้ กิดความถูกต้อง ความชอบ ธรรมในสังคม ชอบชว่ ยเหลือผู้อืน ต้องการเปน คนดี เปนทีชนื ชอบของคนอืน และจะรูส้ ึกอึดอัด คับข้องใจกับ ความไม่ถูกต้องในสังคม การ ต่อ ต้าน ประท้วง จึงเกิดได้บ่อยในวยั นีเมือวยั รุน่ เหน็ การกระทําทีไม่ถูกต้อง หรอื มีการเอาเปรยี บ เบียดเบียน ความไม่เสมอภาคกัน ในวยั รุน่ ตอน ต้นการควบคุมตนเองอาจยังไม่ดีนัก

3.พัฒนาการทางสังคม วยั นีจะเรมิ หา่ งจากทางบ้าน หา่ งพ่อและ แม่ สนใจเพือนมากกวา่ จะใชเ้ วลากับเพือนมี กิจกรรมนอกบ้าน ไม่อยากไปไหนกับทางบ้าน เรมิ มีความ สนใจเพศตรงข้าม สนใจสังคมสิง แวดล้อม ปรบั ตัวเองใหเ้ ข้ากับกฎเกณฑ์กติกา ของกลุ่มสังคมได้ดีขึน มีความสามารถในทักษะ สังคม การสือสารเจรจา การแก้ปญหา การ ประนีประนอม การยืดหยุ่นโอน อ่อนผ่อนตาม กัน และการทํางานรว่ มกับผู้อืน

ความคิดเกียวกับตนเอง วยั นีจะเรมิ มคี วามสามารถในการรบั รูต้ นเอง ด้านต่างๆ ดังนี 1.เอกลักษณ์(identity) 2.ภาพลักษณ์ของตนเอง(selfimage) 3.การได้รบั การยอมรบั จากผู้อืน(acceptance) 4.ความเปนตัวของตัวเอง (independent) 5.การควบคุมตนเอง (self control)

เปาหมายของการพัฒนาวัยรุ่น 1.ร่างกายทีแข็งแรง ปราศจากความบกพร่องทางกาย มีความสมบูรณ์ มีภูมิต้านทาน โรคและ ปราศจากภาวะเสียงต่อปญหาทางกายต่าง ๆ 2.เอกลักษณ์แห่งตนเองดี 3.มีการบริหารตนเองได้ดี สามารถบริหารจัดการตนเอง โดยไม่ต้องพึงพาผู้อืน 4.มีความรับผิดชอบ มีความรับผิดชอบทังต่อตนเอง ต่อผู้อืน ต่อประเทศชาติ และต่อ สิงแวดล้อมได้ดี 5.มีมนุษยสัมพันธ์กับคนอืนได้ดี

ปญหาพฤติกรรมในวัยรุ่น ปญหาความสัมพันธ์กับพ่อแม วัยนีจะแสดงพฤติกรรมทีแสดงความ เปนตัวของตัวเองค่อนข้างมาก การพูดจา อารมณ์แปรปรวนเปลียนแปลงง่าย ความรับ ผิดชอบขึนๆลงๆ เอาแต่ใจตัวเอง ถ้าใช้วิธี การจัดการไม่ ถูกต้อง เช่น ใช้วิธีดุด่าว่ากล่าว ตาํ หนิ หรือลงโทษรุนแรง จะเกิดปฏิกิริยาต่อ ต้าน ควรเริมต้นจากการทาํ ความเข้าใจความ ต้องการของวัยรุ่น ประนีประนอม ไม่บังคับ หรือรุนแรงและสร้างสัมพันธ์ทีดี

ปญหาพฤติกรรมในวัยรุ่น ปญหาทางเพศ พฤติกรรมรักร่วมเพศ เปนพฤติกรรมที จะทาํ ให้เกิดปญหาตามมา ได้มาก คนทีเปนรัก ร่วมเพศมักจะเจอปญหาในการดําเนินชีวิตได้ มากกว่าคนทัวไป ในบางสังคมมีการต่อต้าน พฤติกรรมรักร่วมเพศ มีการรังเกียจ ล้อเลียน ไม่ยอมรับ บางประเทศมีกฎหมายลงโทษการมี เพศสัมพันธ์ ระหว่างเพศเดียวกันเอง รัก ร่วมเพศ คือพฤติกรรมทีพึงพอใจทางเพศกับ เพศเดียวกัน อาจมีการแสดงออกภายนอกให้ เห็น ชัดเจนหรือไม่ก็ได้

ปญหาพฤติกรรมในวัยรุ่น การมีเพศสัมพันธ์ในวัยรุ่น มักเกิดจากวัยรุ่นทีขาดการยับยังชังใจ มี ปญหาทางอารมณ์ เพศสัมพันธ์ในวัยรุ่นมักไม่ ได้ยังคิดให้รอบคอบ ขาด การไตร่ตรอง ทํา ตามอารมณ์เพศ หรืออยู่ภายใต้ฤทธิของสาร เสพติด ทาํ ให้เกิดปญหาการติดโรคติดต่อ ทาง เพศสัมพันธ์ การตังครรภ์ การ ทาํ แท้ง การเลียงลูกทีไม่ถูกต้อง ปญหา ครอบครัว และกลายเปนปญหา สังคมใน ทีสุด

ปญหาพฤติกรรมในวัยรุ่น ปญหาบุคลิกภาพ พฤติกรรมทีทําให้ผู้อืน เดือดร้อน โดย ตนเองพอใจการละเมิดสิทธิผู้อืน การ ขโมย ทําร้ายผู้อืน ทําลายข้าวของ หรือ ละเมิดกฎเกณฑ์ของหมู่คณะหรือสังคม และปญหาอืนๆอาการดังกล่าวนีมักจะเกิด จากปญหาครอบครัว การเลียงดู ปญหา อารมณ์ ถ้าปอยไว้นานไม่ไิด้รืบั ักาัรแก้ไข จะกลายเปบอันธพาล

การปองกันปญหาวัยรุ่น 1.การเลียงดูอย่างถูกต้อง ให้ความรักความอบอุ่น 2.การฝกให้รู้จักระเบียบวินัย การควบคุมตัวเอง 3.การฝกทักษะชีวิต ให้แก้ไขปญหาได้ถูกต้อง มีทักษะในการปฏิเสธสิงทีไม่ถูกต้อง 4.การสอนให้เด็กรู้จักคบเพือน ทักษะสังคมดี 5.การฝกให้เด็กมีเอกลักษณ์เปนของตนเอง

หลักในการส่งเสริมพัฒนาวัยรุ่น 1. เข้าใจวัยรุ่น 2.มองให้รอบด้าน 3.กิจกรรมหลากหลาย ทีเหมาะสม ท้าทาย สนุก 4.ส่งเสริมพัฒนาการทุกด้านไปพร้อมกันวัยรุ่นแต่ละคนมีจุดเด่น ความชอบ ความถนัดแตกต่างกัน 5. ให้ตัดสินใจด้วยตัวเอง การพูดคุยวางแผน 6. สนับสนุนและติดตามผล

หลักในการส่งเสริมพัฒนาวัยรุ่น



ขอบคุณค่ะ