เนบิวล่า

เนบวิ ล่า(Nebula)

ความหมายเนบวิ ล่า หลากหลายความสวยงามท่ปี รากฏอย่บู นทอ้ งฟ้าทไี่ กลสดุ ลกู หูลกู ตาอย่างอวกาศ “เนบวิ ลา” (Nebula) เป็นอกี หน่ึ งวัตถทุ เ่ี รยี กได้ว่ามคี วามสวยงามไมแ่ พ้วตั ถอุ น่ื ๆ ใน อวกาศ เนบวิ ลาหรอื กล่มุ ฝุ่น แก๊ส และพลาสมาในอวกาศ ท่ีอย่รู วมตัวกนั จะมลี ักษณะ เป็นก้อนหมอกเมฆขนาดใหญ่ ปะปนอยใู่ นกลมุ่ ดวงดาวท่ีเปรง่ แสงสีสวยงาม มชี อ่ื เรยี กอีกอยา่ งหน่ึ งวา่ “หมอกเพลงิ ” ดาวฤกษ์ในอวกาศเองก็เกดิ ข้นึ จากเนบิวลา เนบิวลาประกอบไปดว้ ยแกส๊ ไฮโดรเจน เป็นโครงสรา้ งพื้นฐาน การรวมกลมุ่ กันด้วยแรงโน้ มถ่วงท่ดี ึงดูดให้ฝ่นุ และแก๊สเขา้ มา รวมตวั อัดแน่ นเป็นก้อนท่มี ขี นาดเลก็ และหนาแน่ นข้ึน เมื่อมวลมแี รงดงึ ดูดซง่ึ กันและกนั แรงดึงดูดแปรผนั ตามมวล มวลย่ิงมากแรงดงึ ดดู ย่งิ มาก ฝ่นุ และแกส๊ รวม ตัวอนั แน่ นจนเกดิ ความดันและอุณหภมู ทิ ่ีสงู ข้นึ จนเกิดปฏิกริ ยิ าฟิวชนั่ กลายเป็น ดาวฤกษ์ ในขณะเดียวกนั เนบิวลาเองกเ็ ป็นววิ ฒั นาการของดาวฤกษ์ชว่ งสดุ ทา้ ย ซง่ึ อาจเกดิ จากการระเบดิ ของดวงดาวฤกษ์ต่าง ๆ จนกลายเป็นฝุ่นและเศษซากตา่ ง ๆ จับ ตวั กันกลายเป็นเนบวิ ลาอกี ครงั้

เนบิวลาสวา่ ง (Diffuse nebula) มี 2 ชนดิ คอื เนบวิ ลาสะทอนแสง (Reflection nebula) หรอื เรียกอกี อยา งวา ซ่ึงเกดิ จากการ กระเจิงของแสงจากดาวฤกษใ กลเ คยี ง แสงจะมีลกั ษณะสีฟา หรือสีนํ้าเงิน สว นอีกชนดิ คอื เนบิวลา เปลง แสง (Emission nebula) ซึ่งเกดิ จากการกระตนุ ดว ยรังสีอัลตราไวโอเลตจากดาวขา งเคียง โดยจะเปลง แสงในชวงคลืน่ ท่ีเฉพาะตวั ตามธาตอุ งคประกอบของเนบวิ ลา ทําใหมสี ีตา ง ๆ กัน ตวั อยางเชน เนบิวลาเรืองแสงออกมาเปนสแี ดงจากแกสไฮโดรเจน หรอื บางคร้งั เปนสเี ขยี วจากแกส ออกซเิ จน บางคร้งั อาจมีสอี ่นื ซง่ึ เกิดจากอะตอม หรือโมเลกุลอน่ื ๆ กไ็ ด ตวั อยางเนบวิ ลาสวา ง สะทอ นแสง ไดแก เนบิวลาสวา งใหญในกระจกุ ดาวลูกไก จะสะทอ นแสงสีน้ําเงนิ เรอื งแสง ไดแ ก เนบิวลา M-42 ในกลุม ดาวนายพราน เนบวิ ลาวงแหวน M-52 ในกลุมดาวพิณ ทง้ั เรืองแสงละสะทอนแสง ไดแก เนบวิ ลาสามแฉก M-20 ในกลมุ ดาวคนยิงธนู

ภาพท่ี 2 เนบวิ ลาสะทอ้ นแสงใน กระจกุ ดาวลกู ไก่ ภาพท่ี 1 เนบวิ ลาสวา่ งในกลมุ่ ดาว นายพราน

เนบิวลามดื (Dark nebula) เป็นแก๊สและฝ่นุ ท่ีจบั ตวั บดบงั และดดู กลนื แสงของดาวฤกษ์ จึงทําให้มองเห็นเป็น บรเิ วณสีดาํ เราจะสามารถสังเกตเห็นเนบวิ ลามดื ได้เมอ่ื มเี นบวิ ลาสว่าง หรอื ดาวฤกษ์ จาํ นวนมากเป็นฉากหลัง ตัวอย่างเนบวิ ลามืด ไดแ้ ก่ เนบวิ ลามืดรูปหัวม้าในกลมุ่ ดาวนายพราน และ เนบวิ ลารูปถุงถา่ นหิน ในกลุ่มดาวกางเขนใต้ และในความเป็นจรงิ แล้ว เนบวิ ลาสวา่ ง เนบิวลาสะทอ้ นแสง และเนบวิ ลามืด ก็ เป็นเพียงมุมมองท่เี ป็นปรากฎการณ์จากโลกเทา่ นั้น สําหรบั บทความนี้ จะแนะนํ าและเขียนเพ่ือให้ทาํ ความรูจ้ กั โดยภาพรวมเกย่ี วกับ เนบวิ ลาเพียงเทา่ นั้น ส่วนรายละเอียดเก่ยี วกบั ตวั อย่างของเนบวิ ลาต่าง ๆ นั้ น สามารถตดิ ตามอ่านไดจ้ ากแหล่งทีม่ าด้านล่างน้ี ไดเ้ ลย