ข้ึน และความดนั โลหิตสูงเป็ นสาเหตุอนั ดนั ตน้ ๆ ของโรคไตวายเร้ือรังระยะสุดทา้ ย ในทางกลบั กนั ผปู้ ่ วย CKD มีความดนั โลหิตสูงเป็ นภาวะแทรกซ้อนตามมาได้ และผปู้ ่ วย CKD ท่ีคุมระดบั ความดนั โลหิตไดไ้ มด่ ีมีอตั ราการเส่ือมของการทางานของไตเร็วกวา่ ผปู้ ่ วยที่ความดนั โลหิตปกติหรือท่ีคุมความ ดนั โลหิตไดด้ ี นอกจากน้ียงั พบความสัมพนั ธ์ระหวา่ งความดนั โลหิตกบั ภาวะ albuminuria และความเส่ือม ของไต กล่าวคือ ผปู้ ่ วย CKD ที่มี albuminuria จะมีอตั ราการเสื่อมของไตสัมพนั ธ์กบั ปริมาณของอลั บู มิน (โปรตีน) ที่รั่วออกมาในปัสสาวะ ยงิ่ มีอลั บูมินรั่วมากยง่ิ มีอตั ราการเส่ือมของไตมาก การคุมความ ดนั โลหิตในผปู้ ่ วย CKD ที่มี albuminuria จึงมีเป้ าหมายของระดบั ความดนั โลหิตท่ีต่ากวา่ ผปู้ ่ วยท่ีไม่มี albuminuria และมีหลกั ฐานสนบั สนุนการใชย้ าลดความดนั โลหิตในกลุ่ม ACEIs หรือ ARBs ในการ ลดความดนั โลหิตร่วมกบั การลดปริมาณอลั บูมินในปัสสาวะ แลว้ ลดความเส่ียงต่อการเกิดโรคไตวาย เร้ือรังระยะสุดทา้ ยท้งั ในผปู้ ่ วยเบาหวาน และผปู้ ่ วย CKD ท่ีไมไ่ ดเ้ กิดจากเบาหวาน 5.5.1 เป้ าหมายของระดบั ความดนั โลหิตท่ีหวงั ผลชะลอการเส่ือมของไตในผปู้ ่ วย CKD ที่มี ระดบั อลั บมู ินในปัสสาวะ < 30 มก.ตอ่ วนั คือ < 140/90 มม.ปรอท (น้าหนกั ++/คุณภาพหลกั ฐาน II) 5.5.2 เป้ าหมายของระดบั ความดนั โลหิตที่หวงั ผลชะลอการเสื่อมของไตในผปู้ ่ วย CKD ท่ีมี ระดบั อลั บมู ินในปัสสาวะ > 30 มก.ต่อวนั คือ < 130/80 มม.ปรอท (น้าหนกั +/คุณภาพหลกั ฐาน III) 5.5.3 ผปู้ ่ วย CKD ท้งั ท่ีเป็นและไม่เป็ นเบาหวานท่ีมีระดบั อลั บูมินในปัสสาวะ 30-300 มก.ต่อ วนั ควรได้รับ ACEIs หรือ ARBs ถา้ ไม่มีขอ้ ห้ามในการใช้ (น้าหนัก +/คุณภาพหลกั ฐาน I สาหรับ ผปู้ ่ วยเบาหวาน, น้าหนกั + –/คุณภาพหลกั ฐาน III สาหรับผทู้ ่ีไม่เป็นเบาหวาน) 5.5.4 ผปู้ ่ วย CKD ท้งั ท่ีเป็ นและไม่เป็ นเบาหวานท่ีมีระดบั อลั บูมินในปัสสาวะ > 300 มก.ต่อ วนั ควรได้รับ ACEIs หรือ ARBs ถา้ ไม่มีขอ้ ห้ามในการใช้ (น้าหนัก +/คุณภาพหลกั ฐาน I สาหรับ ผปู้ ่ วยเบาหวาน, น้าหนกั + +/คุณภาพหลกั ฐาน I สาหรับผทู้ ี่ไม่เป็นเบาหวาน) 5.5.5 ไม่แนะนาให้ใช้ ACEIs และ ARBs ร่วมกนั เพ่ือชะลอการเส่ือมของไต (น้าหนัก –/ คุณภาพหลกั ฐาน I) 5.5.6 ผปู้ ่ วย CKD ที่ไดร้ ับยา ACEIs หรือ ARBs ควรใชย้ าในขนาดปานกลางหรือสูงตามท่ีมี การศึกษาวจิ ยั ผลดีของยาในผปู้ ่ วยโรคไตเร้ือรัง (น้าหนกั ++/คุณภาพหลกั ฐาน II) 5.5.7 ผปู้ ่ วย CKD ท่ีไดร้ ับยา ACEIs หรือ ARBs ควรไดร้ ับการติดตาม SCr, eGFR และระดบั โพแทสเซียมในซีรั่ม เป็ นระยะตามความเหมาะสม ดงั แสดงในตารางที่ 14 และยงั คงใช้ยาดงั กล่าว ต่อไปไดใ้ นกรณีท่ีมีการเพิ่มข้ึนของ SCr ไม่เกินร้อยละ 30 จากค่าพ้ืนฐานในระยะเวลา 4 เดือน หรือ ระดบั โพแทสเซียมในซีรั่มนอ้ ยกวา่ 5.5 มิลลิโมล/ลิตร (น้าหนกั ++/คุณภาพหลกั ฐาน III) 40
ตำรำงท่ี 14 แสดงช่วงเวลำที่แนะนำในกำรติดตำมควำมดันโลหิต, eGFR และโพแทสเซียมในซีรั่ม เพอ่ื เฝ้ ำระวงั ผลแทรกซ้อนของ ACEIs หรือ ARBs ในผู้ป่ วยโรคไตเรื้อรังตำมค่ำทวี่ ดั ได้ ลกั ษณะทำงคลนิ ิกของผู้ป่ วย SBP (มม.ปรอท) > 120 110-119 < 110 < 30 eGFR (มล./นาที/1.73 ม.2) > 60 30-59 > 30 >5 eGFR ท่ีลดลงในช่วงแรก (ร้อยละ) < 15 15-30 < 2 สัปดาห์ ระดบั โพแทสเซียมในซีรั่ม (มิลลิโมล/ลิตร) < 4.5 4.6-5.0 1-3 เดือน ช่วงเวลำทแ่ี นะนำในกำรตดิ ตำม หลงั จากเริ่มใชย้ า หรือเพิ่มขนาดยา 4-12 สัปดาห์ 2-4 สปั ดาห์ หลงั จาก BP ถึงเป้ าหมายและขนาดยาคงท่ี 6-12 เดือน 3-6 เดือน 5.5.8 ผปู้ ่ วย CKD ส่วนใหญ่จาเป็นตอ้ งใชย้ าลดความดนั โลหิตอยา่ งนอ้ ย 2 ชนิดร่วมกนั เพ่ือ ควบคุมความดนั โลหิตใหอ้ ยใู่ นระดบั เป้ าหมาย (น้าหนกั ++/คุณภาพหลกั ฐาน II) 5.5.9 การใช้ยาลดความดันโลหิตในผูป้ ่ วย CKD ต้องปรับขนาดยาให้เหมาะสมกบั การ ทางานของไต (ตารางท่ี 15) ตำรำงที่ 15 กำรปรับขนำดของยำลดควำมดนั โลหิตทใ่ี ช้บ่อยในผู้ป่ วยโรคไตเรื้อรัง Normal % adjustment for GFR (ml/min) < 10 > 50 10-50 Drug each dose freq. % each dose freq. % each dose freq. % each dose freq. Furosemide (mg) HCTZ 20 – 300 q 12 – 24 h 100% q 12 – 24 h 100% q 12 – 24 h 100% q 12 – 24 h Indapamide q 24 h Ineffective – Spironolactone 6.25 – 200 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h Ineffective – Captopril 1.25 – 5 tid – qid – Enalapril q 8 – 12 h 100% q 24 h 100% q 24 h Avoid Ramipril 25 50% q 24 h Lisinopril 25 – 150 q 12 – 24 h 100% q 6 – 12 h 100% q 12 – 24 h 25% q 12 – 24 h Benazepril 5 – 20 q 24 h 25% Perindopril 2.5 – 10 q 24 h 100% q 8 – 12 h 75% q 12 – 18 h 25 – 50% q 24 h Quinapril 5 – 40 25 – 50% q 24 h 10 – 40 q 12 – 24 h 100% q 12 – 24 h 50 – 100% q 12 – 24 h 2 mg q 12 – 24 h q 24 h 25 mg q 48 h 2–8 100% q 24 h 25 – 50% q 24 h q 24 h 10 – 40 q 12 – 24 h 100% q 24 h 50 – 75% q 24 h 100% q 12 – 24 h 50 – 75% q 12 – 24 h 100% q 24 h 2 mg q 24 – 48 h 100% q 12 – 24 h 12.5 – 5 mg q 24 h 41
ตำรำงที่ 15 กำรปรับขนำดของยำลดควำมดันโลหิตทใ่ี ช้บ่อยในผู้ป่ วยโรคไตเรื้อรัง Normal > 50 % adjustment for GFR (ml/min) < 10 % each dose freq. 10-50 Drug each dose % each dose freq. (mg) % each dose freq. freq. 100% q 24 h 100% q 24 h Losartan 25 – 100 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h Valsartan 80 – 320 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 50% q 24 h Irbesartan 150 – 300 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 50% q 24 h 100% q 24 h Telmisartan 20 – 80 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 100% q 8 h Candesartan 8 – 32 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h Olmesartan 20 – 40 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 100% tid 100% q 24 h Azilsartan 40 – 80 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 100% bid Verapamil 180 – 480 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 25 mg q 24 h 100% q 24 h Diltiazem 180 – 480 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 100% q 12 – 24 h 50% q 24 h Nifedipine 10 – 30 q8h 100% q8h 100% q 8 h 100% q 8 – 16 h 100% bid Amlodipine 2.5 – 10 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 100% q 12 – 24 h 100% bid – tid Felodipine 2.5 – 10 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h Nicardipine 20 – 40 tid 100% tid 100% tid Manidipine 5 – 20 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h Lercanidipine 10 – 20 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h Propranolol 80 – 160 bid 100% bid 100% bid Atenolol 50 – 100 q 24 h 50 – 100 mg q 24 h 25 – 50 mg q 24 h Metoprolol 50 – 400 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h Carvedilol 6.25 – 25 q 12 – 24 h 100% q 12 – 24 h 100% q 12 – 24 h Bisoprolol 5 – 20 q 24 h 100% q 24 h 75% q 24 h Hydralazine 25 – 50 q8h 100% q8h 100% q8h Minoxidil 5 – 30 bid 100% bid 100% bid Methyldopa 250-500 q8h 100% q8h 100% q 8 – 12 h Prazosin 1 – 15 bid – tid 100% bid – tid 100% bid – tid Doxazosin 1 – 16 q 24 h 100% q 24 h 100% q 24 h หมำยเหตุ : การคานวณ GFR เพ่อื ปรับขนาดยาใชส้ ูตร Cockroft-Gault formula GFR = [(140-age) x body weight] x (0.85 in female) (Scr x 72) 5.6 แนวทำงกำรรักษำโรคควำมดันโลหติ สูงในสตรีและสตรีต้งั ครรภ์ 5.6.1 กำรรักษำโรคควำมดนั โลหิตสูงในสตรี ในการศึกษาวจิ ยั ชนิด randomized-controlled clinical trials เก่ียวกบั โรคความดนั โลหิตสูงได้ มีการรวบรวมผูป้ ่ วยสตรีประมาณร้อยละ 40 ของกลุ่มประชากร จากการวิเคราะห์กลุ่มย่อยพบว่า 42
ผลการรักษาความดนั โลหิตในผูป้ ่ วยสตรีไม่ไดแ้ ตกต่างจากในผปู้ ่ วยบุรุษท้งั ในดา้ นของระดบั ความ ดนั โลหิตท่ีเปลี่ยนแปลง ดา้ นของการป้ องกนั CVD และดา้ นของการตอบสนองต่อยาลดความดนั โลหิตชนิดต่าง ๆ ยาลดความดนั โลหิตท่ีห้ามใชใ้ นสตรีวยั เจริญพนั ธุ์ ไดแ้ ก่ ACEIs, ARBs และ DRI เนื่องจาก อาจมีผล teratogenic effects 5.6.2 กำรรักษำควำมดันโลหิตสูงในสตรีต้งั ครรภ์ แนวทางการรักษาความดนั โลหิตสูงในสตรีต้งั ครรภ์และครรภ์เป็ นพิษที่ปฏิบตั ิกนั อยู่ส่วน ใหญ่อ้างอิงจากความเห็นของผู้เชี่ยวชาญ โดยเฉพาะ American Congress of Obstetricians and Gynecologists ได้ปรับเปลี่ยนแนวทางการวินิจฉัยโดยให้ความสาคัญของการเปลี่ยนแปลงทาง หอ้ งปฏิบตั ิการมากข้ึน ในส่วนของการรักษาน้นั เป็ นที่ยอมรับกนั วา่ สตรีต้งั ครรภท์ ่ีมีความดนั โลหิต สูงวิกฤต (hypertensive crisis; SBP > 160 และ/หรือ DBP > 110 มิลลิเมตรปรอท) ควรจะตอ้ งให้ยา ลดความดนั โลหิตโดยไมร่ อชา้ ยาท่ีแนะนาให้ใช้ควบคุมความดนั โลหิตในช่วงต้งั ครรภ์ ไดแ้ ก่ methyldopa, labetalol และ nifedipine โดย methyldopa เป็ นยาที่มีการใชก้ นั อยา่ งกวา้ งขวางท่ีสุดในประเทศไทย แต่มีผลขา้ งเคียง คืออาการง่วงซึม nifedipine เป็น CCB ท่ีมีการศึกษายนื ยนั ความปลอดภยั มาแลว้ สาหรับสตรีต้งั ครรภ์ ที่ไดร้ ับยา labetalol ควรไดร้ ับการตรวจติดตามการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ เนื่องจากมีรายงาน วา่ อาจทาให้ทารกในครรภเ์ จริญเติบโตชา้ (fetal growth retardation) ได้ ควรระมดั ระวงั ในการให้ยา ขบั ปัสสาวะ เน่ืองจากจะยิ่งลดปริมาณเลือดที่ไปเล้ียงทารก ส่วนยาที่ออกฤทธ์ิต่อระบบ RAAS ทุก ชนิดในกลุ่ม ACEIs และ ARBs รวมท้งั DRI หา้ มใชใ้ นขณะต้งั ครรภโ์ ดยเดด็ ขาด ในรายครรภเ์ ป็ นพิษรุนแรง (severe preeclampsia) อาจให้การรักษาแบบประคบั ประคองได้ ในบางราย แต่ในรายที่อายุครรภใ์ กลค้ รบกาหนด แนะนาใหค้ วบคุมความดนั โลหิตของผปู้ ่ วยร่วมกบั ให้ยาป้ องกนั ชกั ก่อนท่ีจะให้คลอดโดยไม่รอช้า ยาท่ีแนะนาสาหรับควบคุมความดนั โลหิตวิกฤต ไดแ้ ก่ hydralazine หรือ labetalol บริหารทางหลอดเลือดดา หรือยา nifedipine ชนิดรับประทาน ใน รายท่ีควบคุมความดนั โลหิตวกิ ฤตไม่ไดด้ ว้ ยยาดงั กล่าว อาจพิจารณาใชย้ า sodium nitroprusside หรือ nitroglycerin บริหารทางหลอดเลือดดาได้ ส่วนยาป้ องกนั ชกั ที่แนะนาคือ magnesium sulfate 43
เอกสำรอ้ำงองิ 1. ACOG Committee on Practice Bulletins--Obstetrics. ACOG practice bulletin. Diagnosis and management of preeclampsia and eclampsia. Number 33, January 2002. Obstet Gynecol 2002;99:159-67. 2. Alberti KG, Eckel RH, Grundy SM, et al. Harmonizing the metabolic syndrome: a joint interim statement of the International Diabetes Federation Task Force on Epidemiology and Prevention; National Heart, Lung, and Blood Institute; American Heart Association; World Heart Federation; International Atherosclerosis Society; and International Association for the Study of Obesity. Circulation 2009;120:1640-5. 3. American College of Obstetricians and Gynecologists; Task Force on Hypertension in Pregnancy. Hypertension in Pregnancy. Report of the American College of Obstetricians and Gynecologist’s Task Force on Hypertension in Pregnancy. Obstet Gynecol 2013;122:1122-31. 4. American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes 2011. Diabetes Care 2011;34:S11-61. 5. Anderson CS, Heeley E, Huang Y, et al; INTERACT 2 investigators. Rapid blood-pressure lowering in patients with acute intracerebral hemorrhage. N Engl J Med 2013;368:2355-65. 6. Australia National Health and Medical Research Council Dietary Salt Study Management Committee. Fall in blood pressure with moderate reduction in dietary salt intake in mild hypertension. Lancet 1989;1:399-402. 7. Beckett NS, Peters R, Fletcher AE, et al; HYVET Study Group. Treatment of hypertension in patients 80 years of age or older. N Engl J Med 2008;358:1887-98. 8. Beyer FR, Dickinson HO, Nicolson DJ, Ford GA, and Mason J. Combined calcium, magnesium and potassium supplementation for the management of primary hypertension in adults. Cochrane Database Syst Rev 2006;(3):CD004805. 9. Bhupathiraju SN, Wedick NM, Pan A, et al. Quantity and variety in fruit and vegetable intake and risk of coronary heart disease. Am J Clin Nutr 2013;98:1514-23. 44
10. Brenner BM, Cooper ME, de Zeeuw D, et al; RENAAL Study Investigators. Effects of Iosartan on renal and cardiovascular outcomes in patients with type 2 diabetes and nephropathy. N Engl J Med 2001;345:861-9. 11. Buse JB, Ginsberg HN, Bakris GL, et al. Primary prevention of cardiovascular diseases in people with diabetes mellitus: a scientific statement from the American Heart Association and the American Diabetes Association. Circulation 2007;115:114-26. 12. Canadian Hypertension Education Program (CHEP). Management of hypertension for people with diabetes. Available from http: //www.hypertension.ca/education (Accessed on 14 October 2011). 13. Chobanian AV, Bakris GL, Black HR, et al; National Heart, Lung, and Blood Institute Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure; National High Blood Pressure Education Program Coordinating Committee. The Seventh Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation and Treatment of High Blood Pressure. JAMA 2003; 289:2560-72. 14. Cushman WC, Evans GW, Byington RP, et al; ACCORD Study Group. Effects of intensive blood-pressure control in type 2 diabetes mellitus. N Engl J Med 2010;362:1575-85. 15. Dickinson HO, Nicolson DJ, Campbell F, Beyer FR, and Mason J. Potassium supplementation for the management of primary hypertension in adults. Cochrane database Syst Rev2006;(3):CD004641. 16. Dickinson HO, Nocolson DJ, Campbell F, et al. Magnesium supplementation for the management of essential hypertension in adults. Cochrane Database Syst Rev 2006;(3):CD004640. 17. ESH/ESC Task Force for the Management of Arterial Hypertension. 2013 Practice guidelines for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and the European Society of Cardiology (ESC): ESH/ESC Task Force for the Management of Arterial Hypertension. J Hypertens 2013;31:1925-38. 18. Fagard RH. Exercise characteristics and blood pressure response to dynamic physical training. Med Sci Sport Exerc 2001;33:S484-92. 45
19. Gonzalez-Campoy JM, St Jeor ST, Castorino K, et al. Clinical practice guidelines for healthy eating for the prevention and treatment of metabolic and endocrine diseases in adults: cosponsored by the American Association of Clinical Endocrinologists/the American College of Endocrinology and the Obesity Society. Endocr Pract 2013;19:1-82. 20. Grossman E, Messerli FH, Grodzicki T, Kowey P. Should a moratorium be placed on sublingual nifedipine capsules given for hypertensive emergencies and pseudoemergencies? JAMA 1996;276:1328-31. 21. Gueyffier F, Bulpitt C, Boissel JP, et al. Antihypertensive drugs in very old people: a subgroup meta-analysis of randomized controlled trials. INDANA Group. Lancet 1999;353:793-6. 22. Hackam DG, Quinn RR, Ravani P, et al; Canadian Hypertension Education Program. The 2013 Canadian Hypertension Education Program Recommendations for Blood Pressure Measurement, Diagnosis, Assessment of Risk, Prevention and Treatment of Hypertension. Canadian J of Cardiol 2013;29:528-42. 23. Hansson L, Zanchetti A, Carruthers SG, et al. Effects of intensive blood-pressure lowering and low-dose aspirin in patients with hypertension: principle results of the Hypertension Optimal Treatment (HOT) randomized trial. Lancet 1998;351:1755-62. 24. James PA, Oparil S, Carter BL, et al. 2014 Evidence-Based Guideline for the Management of High Blood Pressure in Adults. Report From the Panel Members Appointed to the Eight Joint National Committee (JNC 8). JAMA 2014;311:507-20. 25. JATOS Study Group. Principal result of the Japanese trial to assess optimal systolic blood pressure in elderly hypertensive patients (JATOS). Hypertens Res 2008;31:2115-27. 26. Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation and Treatment of High Blood Pressure. The Sixth Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation and Treatment of High Blood Pressure. Arch Intern Med 1997;157:2413-46. 27. Kaufmann H. Consensus statement on the definition of postural hypotension, pure autonomic failure and multiple system atrophy. Clin Auton Res 1996;6:125-6. 46
28. Klag MJ, Whelton PK, Randall BL, et al. Blood pressure and end-stage renal disease in men. N Engl J Med 1996;334:13-8. 29. Klahr S, Levey AS, Beck GJ, et al for the Modification of Diet in Renal Disease Study Group. The effects of dietary protein restriction and blood-pressure control on the progression of chronic renal disease. N Engl J Med 1994;330:877-84. 30. Krause T, Lovibond K, Caulfield M, McCormack T, Williams B. Management of hypertension: summery of NICE guidance. BMJ 2011;343:d4891. 31. Krause T, Lovibond K, Caulfield M, McCormack T, WilliamsB; Guideline Development Group. Management of hypertension: summary of NICE Guidance. BMJ 2011;343:d4891. 32. Leenders M, Boshuizen HC, Ferrari P, et al. Fruit and vegetable intake and cause-specific mortality in the EPIC study. Eur J Epidemiol 2014;29:639-52. 33. Lewington S, Clarke R, Qizilbash N, Peto R, Collins R. Prospective Studies Collaboration. Age-specific relevance of usual blood pressure to vascular mortality: a meta-analysis of individual data for one million adults in 61 prospective studies. Lancet 2002;360:1903-13. 34. Lewis EJ, Hunsicker LG, Bain RP, Rhode RD. The effect of angiotensin-converting- enzyme inhibition on diabetic nephropathy. N Engl J Med 1993;329:1456-62. 35. Lewis EJ, Hunsicker LG, Clarke WR, et al; Collaborative Study Group. Renoprotective effect of the angiotensin-receptor antagonist irbesartan in patients with nephropathy due to type 2 diabetes. N Engl J Med 2001;345:851-60. 36. Litt J. Smoking and GPs: time to cough up: successful interventions in general practice. Aust Fam Physician 2005;34:425-9. 37. Mancia G, De Backer G, Dominiczak A, et al. Management of Arterial Hypertension of the European Society of Hypertension; European Society of Cardiology. 2007 Guidelines for the Management of Arterial Hypertension: The Task Force for the Management of Arterial Hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC). J Hypertens 2007;25:1105-87. 47
38. Mancia G, Fagard R, Narkiewicz K, et al. 2013 ESH/ESC Guidelines for the Management of arterial hypertension. The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J 2013;34:2159-219. 39. Mancia G, Laurent S, Agabiti-Rosei E, et al; European Society of Hypertension. Reappraisal of European guidelines on hypertension management: a European Society of Hypertension Task Force document. J Hypertens 2009;27:2121-58. 40. Martin JN Jr, Thigpen BD, Moore RC, et al. Stroke and Severe Preeclampsia and Eclampsia: A paradigm shift focusing on systolic blood pressure. Obstet Gynecol 2005;105:246-54. 41. Masaki KH, Schatz IJ, Burchfiel CM, et al. Orthostatic hypotension predicts mortality in elderly men: the Honolulu Heart Program. Circulation 1998;98:2290-5. 42. Mertens IL, Van Gaal LF. Overweight, obesity, and blood pressure: the effects of modest weight reduction. Obes Res 2008;8:270-8. 43. Mora S, Cook N, Buring JE, Ridker PM, Lee IM. Physical activity and reduced risk of cardiovascular events: potential mediating mechanisms. Circulation 2007;116:2110-8. 44. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health. Hypertension in pregnancy. The management of hypertensive disorders during pregnancy. London (UK): National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE); 2010 Aug d.6p (Clinical guideline; no. 107) Available from http:1/www.NICE.org.uk.cg 107 (Accessed on 14 October 2011) 45. National Health and Medical Research Council. Clinical practice guidelines for the management of overweight and obesity in adults. Canberra: Commonwealth of Australia, 2003. 46. National Heart Foundation of Australia (National Blood Pressure and Vascular Disease Advisory Committee). Guide to management of hypertension 2008. Update December 2010. Available at : http://www.heartfoundation.org.au/SiteCollectionDocuments/HypertensionGuidelines2008t o2010Update.pdf 48
47. Ogihara T, Saruta T, Rakugi H, et al; Valsartan in Elderly Isolated Systolic Hypertension Study Group. Target blood pressure for treatment of isolated systolic hypertension in the elderly: Valsartan in Elderly Isolated Systolic Hypertension study. Hypertension 2010;56:196-202. 48. Podymow T, August P. Antihypertensive drugs in pregnancy. Semin Nephrol 2011;31:70- 85. 49. Primatesta P, Brookes M, Poulter NR. Improved hypertension management and control: results from the health survey for England 1998. Hypertension 2001;38:827-32. 50. Puavilai W, Laorugpongse D, Prompongsa A, et al. J Med Assoc Thai 2011;94:1069-76. 51. Rabi OM, Daskalopoulou SS, Padwal RS, et al; Canadian Hypertension Education Program. The 2011 Canadian Hypertension Education Program. The 2011 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: blood pressure measurement, diagnosis, assessment of risk, and therapy. Can J Cardiol 2011;27:415-33. 52. Ruggenenti P, Perna A, Gherardi G, et al. Renal function and requirement for dialysis in chronic nephropathy patients on long-term ramipril: REIN follow-up trial. on behalf of Gruppo Italiano di Studi Epidemiologici in Nefrologia (GISEN). Ramipril Efficacy in Nephropathy. Lancet 1998;352:1252-6. 53. Ruggenenti P, Perna A, Gherardi G, et al. Renoprotective properties of ACE-inhibition in non-diabetic nephropathies with non-nephrotic proteinuria. Lancet 1999;354:359-64. 54. Sarnak MJ, Greene T, Wang X, et al. The effect of a lower target blood pressure on the progression of kidney disease: long-term follow-up of the modification of diet in renal disease study. Ann Intern Med 2005;142:342-51. 55. Schroeder BM; American College of Obstetricians and Gynecologists. ACOG practice bulletin on diagnosing and managing preeclampsia and eclampsia. American College of Obstericians and Gynecologists. Am Fam Physician 2002;66:330-1. 56. Scottish Intercollegiate Guidelines Network. Management of obesity, a National Clinical Guideline. NHS Quality Improvement Scotland, 2010. 49
57. Sibai BM, Mercer BM, Schiff E, Friedman SA. Aggressive versus expectant management for patients with severe preeclampsia between 28-34 weeks’ gestation: a randomized controlled trial. Am J Obstet Gynecol 1994;171:818-22. 58. Somes GW, Pahor M, Shorr Rl, Cushman WC, Applegate WB. The role of diastolic blood pressure when treating isolated systolic hypertension. Arch Intern Med 1999;159:2004-9. 59. SPS3 Study Group, Benavente OR, Coffey CS, Conwit R, et al. Blood-pressure targets in patients with recent lacunar stroke: the SPS3 randomised trial. Lancet 2013;382:507-15. 60. Stewart KJ. Exercise training and the cardiovascular consequences of type 2 diabetes and hypertension: plausible mechanisms for improving cardiovascular health. JAMA 2002;288:1622-31. 61. Tejada T, Fornoni A, Lenz O, Materson BJ. Nonpharmacologic therapy for hypertension: does it really work? Curr Cardiol Rep 2006;8:418-24. 62. The GISEN Group (Gruppo Italiano di Studi Epidemiologici in Nefrologia). Randomised placebo-controlled trial of effect of ramipril on decline in glomerular filtration rate and risk of terminal renal failure in proteinuric, nondiabetic nephropathy. Lancet 1997;349:1857-63. 63. The National High Blood Pressure Education Program. Working Group on High Blood Pressure in Pregnancy. Report of the National High Blood Pressure Education Program Working group report on high blood pressure in pregnancy. Am J Obstet Gynecol 2000;183:S1-S22. 64. Wang X, Ouyang Y, Liu J, et al. Fruit and vegetable consumption and mortality from all causes, cardiovascular disease, and cancer: systematic review and dose-response meta- analysis of prospective cohort studies. BMJ 2014;349:g4490. 65. Wataganara T, Titapant V. Management guidelines for preeclampsia. Siriraj Hosp Gaz 2004;56:604-16. 66. Weber MA, Schiffrin EL, White WB, et al. Clinical practice guidelines for the management of hypertension in the community: a statement by the American Society of Hypertension and the International Society of Hypertension. J Clin Hypertens 2014;16:14-26. 50
67. Weber MA, Schiffrin EL, White WB, et al. Clinical practice guidelines for the management of hypertension in the community a statement by the American Society of Hypertension and the International Society of Hypertension. J Hypertens 2014;32:3-15. 68. Whelton PK, Appel LJ, Espeland MA, et al. Sodium reduction and weight loss in the treatment of hypertension in older persons. A randomised controlled trial of nonpharmacological interventions in the elderly (TONE). TONE Collaborative Research Group. JAMA 1998;279:839-46. 69. Whelton SP, Chin A, Xin X, and He J. Effect of aerobic exercise on blood pressure: a meta- analysis of randomized controlled trials. Ann Int Med 2002;136:493-503. 70. World Health Organization (WHO). Obesity: preventing and managing the global epidemic: report of a joint WHO/FAO expert consultation. WHO technical report series; 894. Geneva:WHO, 2000. 71. World Health Organization, International Society of Hypertension Writing Group. 2003 World Health Organization (WHO)/International Society of Hypertension (ISH) statement on management of hypertension. J Hypertens 2003;21:1983-92. 72. Yusuf S, Teo KK, Pogue J, et al; ONTARGET Investigators. Telmisartan, ramipril, or both in patients at high risk for vascular events. N Engl J Med 2008;358:1547-59. 73. แนวทางเวชปฏิบตั ิการป้ องกนั และดูแลโรคอว้ น สถาบนั วจิ ยั และประเมินเทคโนโลยที าง การแพทย์ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย 2553. 74. แนวทางเวชปฏิบตั ิการออกกาลงั กายในผปู้ ่ วยเบาหวานและความดนั โลหิตสูง 2555. เนติมา คูนีย์ บรรณาธิการ สถาบนั วจิ ยั และประเมินเทคโนโลยที างการแพทย์ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข พิมพค์ ร้ังที่ 1. สานกั งานกิจการโรงพิมพ์ องคก์ ารสงเคราะห์ทหารผา่ น ศึกในพระบรมราชูปถมั ภ;์ 2555. Available at: http://www.diabassocthai.org/news and knowledge/62 75. กลุ่มโภชนาการประยกุ ต์ สานกั โภชนาการ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข. กินเคม็ นอ้ ยลง สกั นิด พชิ ิตโรคความดนั ฯ. พมิ พค์ ร้ังที่ 1. กรุงเทพฯ:ศนู ยส์ ่ือและสิ่งพิมพแ์ กว้ เจา้ จอม;2555. 51
76. การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมชีวิต ใน สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทยฯ, สมาคมต่อมไร้ ท่อแห่งประเทศไทย กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข, และสานกั งานหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ. แนวทางปฏิบตั ิสาหรับโรคเบาหวาน พ.ศ. 2557 หนา้ 29-36. 77. คณะทางานจดั ทาขอ้ ปฏิบตั ิการกินอาหารเพอ่ื สุขภาพท่ีดีของคนไทย. คูม่ ือธงโภชนาการ กิน พอดี สุขีทว่ั ไทย. กองโภชนาการ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข 2543;62-63. 52
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 53
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 54
Thai Guidelines on The Treatment of Hypertension ฉบับปรบั ปรงุ 2558
Search
