aเทคนิคการเล่านิทาน

“เทคนิคการเล่านิทานกบั การพฒั นาเดก็ ในศตวรรษท่ี 21” เมธณี ัฐ รัตนกุล เจา้ หนา้ ทฝ่ี ึกอบรม(ชานาญการพิเศษ) - หัวหน้างานสนบั สนุนการบรกิ ารวิชาการ - กรรมการบรหิ ารศูนยพ์ ฒั นาเดก็ ปฐมวัย - หัวหน้าโครงการศูนยพ์ ฒั นาศักยภาพนิทานในการพฒั นาเดก็ สถาบันแหง่ ชาติเพอื่ การพฒั นาเด็กและครอบครวั มหาวิทยาลัยมหิดล

ถา้ ตอ้ งการใหเ้ ดก็ ฉลาด ใหเ้ ล่านิทานใหเ้ ดก็ ฟัง และถา้ ตอ้ งการใหฉ้ ลาดกวา่ น้นั ข้ึนไปอีก กเ็ ล่านิทานใหเ้ ดก็ ฟังมากข้ึน

...............เรื่องราวที่เล่าสืบต่อกนั มา เพ่ือ ค ว า ม เ พ ลิ ด เ พ ลิ น ส นุ ก ส น า น ส ร้ า ง จินตนาการ และให้เกิดคติเตือนใจ ปลูกฝัง ให้เด็กเป็ นคนดี ดารงชีวิตเติบโตข้ึนอย่างมี ความสุข

ประโยชนแ์ ละความสาคญั ของนิทาน เสริมสร้างจิตนาการ และมุมมองในการแกป้ ัญหา รู้สึกอบอุ่น ใกลช้ ิด มีความปลอดภยั กบั ผเู้ ล่านิทาน มีสมาธิ มีความต้งั ใจ รู้สึกผอ่ นคลาย เพลิดเพลิน เสริมสร้างพลงั กระบวนการทางานสมอง และการคิด เสริมสร้างพลงั แห่งความจา เสริมสร้างทกั ษะดา้ นการสื่อสาร ปลกู ฝังนิสยั รักการอ่าน คุณธรรม จริยธรรม

ประเภทของนิทาน เทพนิทาน หรือเทพนิยาย หรือเรื่องราวปรัมปรา ภาพประกอบเพ่อื การศึกษา

นิทานประจาถิ่น นิทานพนื้ บ้าน ภาพประกอบเพ่อื การศึกษา

นิทานคติสอนใจ “ความโลภ…ไม่เคยให้ความมั่งมแี ก่ใคร” ดงั่ คาสุภาษิตไทยที่วา่ “โลภมาก ลาภหาย” ผู้ทร่ี ู้จักใช้สตปิ ัญญาคดิ พจิ ารณา อย่างรอบคอบจะสามารถค้นพบ… สาเหตุของปัญหาได้” ภาพประกอบเพ่อื การศึกษา

นิทานวรี บุรุษ วรี สตรี ภาพประกอบเพื่อการศึกษา

นิทานอธิบายเหตุ ภาพประกอบเพื่อการศกึ ษา

เทพปกรณัม ภาพประกอบเพ่อื การศกึ ษา

นิทานเรื่องผี ภาพประกอบเพื่อการศกึ ษา

หลกั การเลอื กหนังสือนิทาน ง่าย นิทานเนน้ รูป ใกลต้ วั รวดเร็ว

หลกั การเลอื กนิทานให้เหมาะสมกบั เด็กปฐมวยั ทารกในครรภ์ นิทานอะไรกไ็ ด้ แต่ขอใหเ้ ป็นเสียงของพอ่ แม่ 1-6 เดอื น หนงั สือนิทานตอ้ งปลอดภยั คานึงถึงวสั ดุท่ีนามา ทา กระตุน้ สมั ผสั ของเดก็ ดว้ ยวสั ดุต่างๆ เช่น ผา้ สาลี ผา้ สกั หลาด ผา้ ดิบ หรือใส่วสั ดุขา้ งในใหแ้ ตกต่างเม่ือขยา เขยา่ แลว้ เกิดเสียง ไม่ อนั ตรายเมื่อเดก็ นาเขา้ ปาก 6- 12 เดอื น สวยงามชดั เจนไม่ตอ้ งมีรายละเอียดมาก

1 - 2 ขวบ หนา้ หนงั สือตอ้ งหนาแขง็ แรงคงทน ไม่ตอ้ งมีตวั หนงั สือมากภาพชดั เจน เดก็ มองภาพแลว้ สามารถรู้เรื่องราว จานวนหนา้ ไม่ควรเกิน 10 หนา้ 2 - 3 ขวบ นิทานยงั คงตอ้ งมี ลกั ษณะท่ีคงทน มีเทคนิคพเิ ศษในเล่มเพื่อดึงดูดความ สนใจ เน้ือเร่ืองตอ้ งส้นั มีตวั ละครไม่มากเป็นเร่ืองเกี่ยวกบั ตวั เดก็

3 - 4 ขวบ เดก็ วยั น้ีเริ่มเปิ ดหนงั สือไดท้ ีละแผน่ สนใจฟังเรื่องราวท่ี ยาวข้ึน จะเล่าหรืออ่านกไ็ ด้ เน้ือเร่ืองตอ้ งเขา้ ใจไดง้ ่ายไม่ ซบั ซอ้ นเดก็ ชอบเรื่องมหศั จรรย์ ยง่ิ ถา้ มีคาซ้าๆ เดก็ ยงิ่ สนุก เม่ือไดฟ้ ังหรือพดู ตาม 5 - 6 ขวบ เดก็ สนใจและสามารถฟังนิทานท่ีมีเน้ือเรื่องยาวข้ึน ซบั ซอ้ น มากข้ึน เขา้ ใจเน้ือเรื่องเชิงส่งเสริมของคุณธรรม จริยธรรม

การเลอื กนทิ าน ต้องเลอื กตามความ ต้องการของเด็ก

การเตรียมตวั ก่อนเล่านิทาน ทาความ วางแผน เตรียมวสั ดุ กิจกรรม สถานท่ี เขา้ ใจเรื่อง อุปกรณ์ใน ประกอบการ ข้นั ตอนการ น้นั เล่า การเล่า เลา่

เทคนิคและวธิ ีเล่านิทาน สรุป แนะนา ความคิด เลา่ เรื่อง สนทนา รวบยอด การ แลกเปล่ียน นาไปใช้ ความคิดเห็น ขน้ั ตอน บอกชอ่ื เรื่อง การเล่า

การเล่านิทานแบ่งได้ 5 วธิ ีได้แก่ 1. เล่าปากเปล่า 2. เล่าโดยใชห้ นงั สือประกอบ 3. เล่าโดยใชภ้ าพประกอบ 4. เล่าโดยใชส้ ื่อใกลต้ วั 5. เล่าโดยใชศ้ ิลปะเขา้ ช่วย

การเล่าปาก 5.บรรยากาศ เปล่า 4.เสื้อผ้า 1.เตรียมตวั 3.บุคลกิ ภาพ ด้านนิทาน ทเ่ี ล่า 2.นา้ เสียงที่ เล่า

2.ศึกษา 3.ศึกษา ความหมายของสี ภาพประกอบและ ปกหน้าหลงั 1.ทาความเข้าใจ การเล่าโดยใช้ 4.การถอื หนงั สือ เนือ้ เรื่อง หนังสือ และการวางนิว้ มอื ประกอบ

ภาพจาก ภาพจากเดก็ หนังสือเล่มอนื่ ผ้ฟู ังนิทาน ภาพทีผ่ ้เู ล่า สร้างขนึ้ การเล่าโดยใช้ภาพประกอบ

เล่าโดยใช้ส่ือใกล้ตวั หรืออปุ กรณ์ประกอบการเล่า ส่ือใกลต้ วั สื่ออุปกรณ์ที่สร้างข้ึน ลกู บอล หุ่นมือ หุ่นนิ้วมือ บลอ็ กไม้ หุ่นกระดาษ สิ่งของที่อยรู่ อบๆตวั เชือก การพบั กระดาษ กิจกรรมศิลปะต่างๆ

เล่านิทานโดยใช้ศิลปะเข้าช่วย ทาความเข้าใจเนือ้ วางแผนการ วสั ดุอุปกรณ์ สถานที่ สรุปความคดิ เรื่อง จดั กจิ กรรม รวบยอด

กจิ กรรมต่อเน่ืองจากการเล่านิทาน กจิ กรรมภาษา 1.1 ต้งั ชื่อเรื่องนิทานท่ีฟัง 1.2 ร้องเพลงเกี่ยวกบั ตวั ละคร 1.3 ถาม-ตอบ-ทายปัญหาจากเรื่องที่ฟัง 1.4 อภิปรายเกี่ยวกบั บทบาทของตวั ละครในนิทาน 1.5 ใหเ้ ดก็ แต่งนิทานต่อเน่ืองจากเร่ืองเดิมท่ีฟัง 1.6 การเขียนจดหมายถึงตวั ละคร

กจิ กรรมการแสดงละคร 2.1 ใหเ้ ดก็ แสดงบทบาทสมมติตามเร่ืองราวของนิทานที่ไดฟ้ ัง มาแลว้ 2.2 ใหเ้ ดก็ แสดงบทบาทสมมติ เหตุการณ์ตอนใดตอนหน่ึงในนิทาน 2.3 ใหเ้ ดก็ แสดงละครใบฉ้ ากส้นั ๆ 2.4 ใหเ้ ดก็ แสดงละครพดู

กจิ กรรมศิลปะ 3.1 วาดภาพ ระบายสี 3.2 ต่อเติมภาพตวั ละครใหส้ มบูรณ์ 3.3 ป้ัน ฉีก ปะ ตวั ละครในนิทาน 3.4 งานศิลปะประดิษฐต์ วั ละครในนิทาน 3.5 วาดภาพตอนท่ีประทบั ใจที่สุด 3.6 ภาพพมิ พ์

ทกั ษะสาหรับเดก็ ในศตวรรษท่ี 21 ความมีเมตตา คิดอยา่ งมี ทกั ษะดา้ นการ วนิ ยั คุณธรรม วจิ ารณญาณ สร้างสรรคแ์ ละ และจริยธรรม และมีทกั ษะใน การแกป้ ัญหา นวตั กรรม ทกั ษะอาชีพ ศตวรรษ ทกั ษะความ และการเรียนรู้ ที่ 21 ร่วมมือและการ ทางานเป็ นทีม ทกั ษะดา้ น ทกั ษะดา้ นการ คอมพิวเตอร์ สื่อสาร ภาวะผนู้ า เทคโนโลยี สารสนเทศ สารสนเทศ ทกั ษะดา้ นความ เขา้ ใจความตา่ ง ของวฒั นธรรม กระบวนทศั น์

การเล่านิทานเพอ่ื พฒั นากระบวนการคดิ เลอื กนิทานตามความต้องการและความสนใจ ฟังนิทาน แสดงความคดิ เห็น คดิ มุมต่าง สรุปผล

เร่อื งและภาพโดย ชวี นั วสิ าสะ





ทิพยว์ รรณ แสวงศรี เล่าเร่ือง ฐิฐฐิวดี มากบุญ ภาพ

เร่ือง ตุ๊บปอง ภาพ ณัฐวรรณ ต้งั สัจจะพจน์











นิทานเร่ือง...................... คะ นะค่ะ นะจะ๊

กิจกรรมนิทานในสวน สถาบนั เดก็ สานรัก การใชเ้ ทคนิคเลน่ ดนตรีประกอบการเล่านิทาน

เล่าโดยอปุ กรณ์ประกอบการเล่า และให้เดก็ ๆ มสี ่วนร่วม



รองศาสตราจารย์ นายแพทยส์ ุริยเดว ทรีปาตี ผอู้ านวยการสถาบนั แห่งชาติเพอ่ื การพฒั นาเดก็ และครอบครัว