ค่มู ือการคัดกรอง/ประเมนิ ผู้สงู อายุ เผยแพรโ่ ดย : กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสขุ พิมพ์ครั้งท่ี 1 : กรกฎาคม 2557 จำ�นวน : 17,000 เลม่ พมิ พ์ที ่ : สำ�นกั งานกจิ การโรงพมิ พส์ งเคราะหอ์ งคก์ ารทหารผ่านศกึ สงวนลิขสิทธิต์ ามพระราชบญั ญตั ิ ห้ามลอกเลยี นแบบสว่ นหนง่ึ ส่วนใดของหนังสือเล่มนี้
คำ�นิยม ปลดั กระทรวงสาธารณสขุ คำ� ินยม
คำ� ินยม ค�ำ นิยม ผ้ตู รวจราชการกระทรวงสาธารณสุข ผสู้ งู อายมุ คี วามเปลยี่ นแปลงทางสรรี วทิ ยาเนอื่ งจากความชรา มพี ยาธสิ ภาพในหลายระบบ ในเวลาเดียวกัน แนวโน้มการเจ็บป่วยจึงง่ายและไม่หายขาด ซึ่งการดูแลผู้สูงอายุให้ถูกต้องและ จัดแผนการดูแลได้อย่างเหมาะสม ต้องอาศัยการค้นหาปัญหาที่ตรงประเด็น ดังน้ันการคัดกรอง ปอ้ งกนั โรค เปน็ มาตรการและเครือ่ งมือส�ำ คญั และน�ำ ไปสกู่ ารเตรียมขอ้ มลู ของผสู้ งู อายแุ ตล่ ะคน และแตล่ ะบรบิ ท เพือ่ วางแผนการดแู ลผสู้ งู อายไุ ดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ ถกู ตอ้ ง และเหมาะสมทีส่ ดุ คมู่ อื การคดั กรอง/ประเมนิ สขุ ภาพผสู้ งู อายุ เลม่ นี้ จดั ท�ำ ขนึ้ ภายใตแ้ ผนยทุ ธศาสตรส์ ขุ ภาพ กระทรวงสาธารณสขุ ดา้ นสง่ เสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรค ปงี บประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๗ ซงึ่ ส�ำ เรจ็ ขนึ้ โดยผ่านกลไกของคณะกรรมการพัฒนาระบบบริการสุขภาพผู้สูงอายุเพื่อการดูแลระยะยาว อนั ประกอบดว้ ย ส�ำ นกั งานปลดั กระทรวงสาธารณสขุ กรมอนามยั กรมควบคมุ โรค กรมสขุ ภาพจติ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ และกรมการแพทย์ ซึ่งเป็นหน่วยงานรับผิดชอบหลัก ตลอดจน คณาจารย์ด้านเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ จากมหาวิทยาลัยมหิดล และจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยเนอื้ หาในคมู่ อื ฉบบั นเี้ นน้ ใหผ้ ใู้ ช้ เขา้ ใจงา่ ย ไมซ่ บั ซอ้ น และแบง่ ระดบั ของการคดั กรอง/ประเมนิ อย่างเหมาะสม อีกทงั้ องค์ความร้ตู ่างๆ ไดถ้ ูกสังเคราะห์ และรวบรวมมาเป็นอย่างดี ทั้งจากทฤษฏี และประสบการณ์การทำ�งานโดยตรงทางด้านเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นประโยชน์ สำ�หรับบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขทุกระดับได้นำ�ไปใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติงาน ได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป (นายสรุ ิยะ วงศค์ งคาเทพ) ผู้ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุข ๙ มิถนุ ายน ๒๕๕๗
ค�ำ น�ำ คำ� ำน� อธิบดีกรมการแพทย์ “คมู่ ือการคัดกรอง/ประเมินผูส้ งู อายุ” ไดจ้ ัดทำ�ขึ้นภายใต้ยทุ ธศาสตร์เสริมสุขภาพ และป้องกันโรคตามกลุ่มวัย โดยกรมการแพทย์เป็นผู้รับผิดชอบหลักในกลุ่มผู้สูงอายุและ ผพู้ ิการ บูรณาการกบั กรมอนามยั กรมสุขภาพจิต กรมควบคมุ โรค กรมพฒั นาการแพทย์ แผนไทยและการแพทยท์ างเลอื ก และกรมสนบั สนนุ บรกิ ารสขุ ภาพ ซงึ่ เปน็ ไปตามมาตรการ หลกั ของแผนดงั กล่าวในการคดั กรองปญั หาสขุ ภาพทพี่ บบอ่ ยในผสู้ งู อายุ และการคดั กรอง Geriatric Syndromes การที่ประชากรมีอายุยืนยาวขึ้นน้ัน แม้ว่าจะสามารถเป็นเครื่องชี้ให้เห็นได้ถึง วิทยาการและเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่เจริญก้าวหน้าขึ้น แต่อีกนัยหนึ่ง เมื่อผู้สูงอายุมี อตั ราผกผนั กบั กล่มุ วัยแรงงาน การพึ่งพิงก็จะมีสดั ส่วนเพิ่มขึน้ ตลอดจนการเจบ็ ปว่ ยของ ผู้สูงอายุซึ่งล้วนแล้วแต่มีโรคประจำ�ตัวเรื้อรัง และภาวะต่างๆ ที่มีความไม่จำ�เพาะเจาะจง มีความซบั ซอ้ นในอาการแสดงทางเวชปฏิบตั ิ ดงั นนั้ การทีจ่ ะคงสขุ ภาวะทีด่ ีของผสู้ งู อายไุ ด้ คือการคน้ หาปญั หาสุขภาพโดยการคดั กรองหรือการประเมินสุขภาพ เพือ่ ทีจ่ ะไดส้ ามารถ วางแผนการสง่ เสริมสขุ ภาพ ปอ้ งกันโรค การดแู ลรกั ษา ตลอดจนการฟื้นฟูสภาพ ทีเ่ หมาะ สมกบั ปญั หาของผ้สู งู อายุได้อยา่ งตรงประเด็น คู่มือการคัดกรอง/ประเมินสุขภาพผู้สูงอายุ ฉบับนี้ ได้ร่วมจัดทำ�ขึ้นโดยคณะ กรรมการพัฒนาระบบบริการสุขภาพผู้สูงอายุเพื่อการดูแลระยะยาว ประกอบด้วย คณาจารย์ด้านเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ จากสถานศึกษาหลายแห่ง ตลอดจนนักวิชาการจาก กรมวิชาการของกระทรวงสาธารณสุข ดังน้ัน จึงสามารถการันตีได้ว่าคู่มือการคัดกรองฯ ฉบับนี้ มีเนื้อหาทางวิชาการที่ได้ถูกกล่ันกรองมาอย่างถูกต้อง ครบถ้วน ท้ังจากทฤษฏี และประสบการณ์การทำ�งานโดยตรงของผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ ซึ่งจะเป็น ประโยชน์และเหมาะสมสำ�หรับบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุข นำ�ไปใช้เป็น แนวทางในการปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ (นายสพุ รรณ ศรีธรรมมา) อธิบดีกรมการแพทย์ ๙ มิถุนายน ๒๕๕๗
บทบรรณาธิการ รองอธิบดีกรมการแพทย์ ประธานคณะกรรมการพัฒนาระบบบริการสขุ ภาพ เพือ่ การดแู ลระยะยาว บทบรรณา ิธการ
สารบญั
สารบญั
1 บทน�ำ
2 บทน�ำ
3 กรอบการด�ำ เนนิ งานพฒั นาระบบบรกิ ารสขุ ภาพเพ่อื การดแู ลผู้สงู อายุ
4 กรอบการคัดกรอง/ประเมนิ ผู้สงู อายุ
5 โรคเบาหวาน
6 โรคเบาหวาน
7 โรคความดันโลหติ สงู
8 โรคความดันโลหติ สงู
9 โรคความดันโลหติ สงู
10 โรคความดันโลหติ สงู
11 ความเสี่ยงตอ่ โรคหัวใจและหลอดเลอื ดสมอง
12 ความเสี่ยงตอ่ โรคหัวใจและหลอดเลอื ดสมอง
13 สขุ ภาพชอ่ งปาก
14 สขุ ภาพชอ่ งปาก
15 สขุ ภาพชอ่ งปาก
16 สขุ ภาพชอ่ งปาก
17 สขุ ภาพชอ่ งปาก
18 สขุ ภาพชอ่ งปาก
19 สขุ ภาวะทางตา
20 สขุ ภาวะทางตา
21 สขุ ภาวะทางตา
22 สขุ ภาวะทางตา
23 การมองเหน็
24 การมองเหน็
25 การมองเหน็
26 สมรรถภาพสมอง
27 สมรรถภาพสมอง
28 สมรรถภาพสมอง
29 สมรรถภาพสมอง
30 สมรรถภาพสมอง
31 สมรรถภาพสมอง
32 สมรรถภาพสมอง
33 สมรรถภาพสมอง
34 สมรรถภาพสมอง
35 สมรรถภาพสมอง
36 ภาวะซึมเศรา้
37 ภาวะซึมเศรา้
38 ภาวะซึมเศรา้
39 ภาวะซึมเศรา้
40 ขอ้ เข่าเส่อื ม
41 ขอ้ เข่าเส่อื ม
Search
