ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ป.6 เรื่องสารในชีวิตประจำวัน

1 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เร่ือง สมบตั ขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

2 คานา เป้ าหมายของการจดั การเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ มุ่งเนน้ ใหน้ ักเรียนไดเ้ รียนรู้เก่ียวกบั ธรรมชาติ โดยใชก้ ระบวนการสงั เกต สารวจ ตรวจสอบและทดลองเก่ียวกบั ปรากฏการณ์ธรรมชาติและนาผล มาจดั ระบบ หลกั การ แนวคิด และทฤษฎี ดงั น้นั การเรียนการสอนวทิ ยาศาสตร์ จึงมุ่งเนน้ ให้ นกั เรียนไดค้ น้ พบความรูด้ ว้ ยตนเองมากที่สุด นนั่ คือใหไ้ ดท้ ้งั กระบวนการและองคค์ วามรู้ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ประกอบการจดั กิจกรรมการเรียนการสอน หน่วยการเรียนรู้ท่ี 4 เรื่อง สารในชีวติ ประจาวนั ช้นั ประถมศึกษาปี ท่ี 6 เล่มที่ 2 เร่ือง สมบตั ิของสาร เล่มน้ีจดั ทาข้ึน เพอื่ ใหส้ อดคลอ้ งกบั นโยบายการจดั การเรียนการสอนวทิ ยาศาสตร์ท่ีไดต้ ระหนกั ถึงความสาคญั ของ วทิ ยาศาสตร์ทีม่ ุ่งใหผ้ เู้ รียน “คดิ เป็น ทาเป็ นและแกป้ ัญหาเป็น” หรือคดิ แบบวทิ ยาศาสตร์ ผจู้ ดั ทาหวงั เป็ นอยา่ งยงิ่ ว่าการจดั กิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้ชุดการเรียนรู้จะช่วย พฒั นาและส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ บรรลุตามจุดมุ่งหมายท่ีต้งั ไว้ นักเรียนมีผลสัมฤทธ์ิสูงข้ึนและมีจิตวิทยาศาสตร์ มีคุณธรรม จริยธรรมและค่านิยมในการใช้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยอี ยา่ งสรา้ งสรรค์ เบญจพร ศรีอินจนั ทร์ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เรื่อง สมบัตขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

3 สารบญั คานา.............................................................................................................................................. ก คาช้ีแจงชุดกิจกรรมการเรียนรู้....................................................................................................... 1 ส่วนประกอบชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ............................................................................................. 2 มาตรฐานการเรียนรู้....................................................................................................................... 3 สาระสาคญั .................................................................................................................................... 3 จุดประสงคก์ ารเรียนรู้.................................................................................................................... 4 แบบทดสอบก่อนเรียน เร่ือง สมบตั ิของสาร .............................................................................. 5 ใบกิจกรรม เรื่อง สมบตั ิของสาร................................................................................................. 8 ใบความรู้ เรื่อง สมบตั ิของสาร.................................................................................................... 9 ใบงาน เรื่อง สมบตั ิของสาร ........................................................................................................ 14 แบบทดสอบหลงั เรียน เรื่อง สมบตั ิของสาร ................................................................................ 16 ภาคผนวก ...................................................................................................................................... 19 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนและหลงั เรียน...................................................................... 20 เฉลยใบกิจกรรม เร่ือง สมบตั ิของสาร........................................................................... 21 เฉลยใบงาน เร่ือง สมบตั ิของสาร .................................................................................. 22 กระดาษคาตอบ ............................................................................................................... 24 แบบบนั ทกึ คะแนน.......................................................................................................... 25 บรรณานุกรม................................................................................................................................. 26 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เร่ือง สมบตั ิของสาร ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6

4 คาชี้แจงชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ 1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่นกั เรียนจะไดศ้ กึ ษาตอ่ ไปน้ี เป็ นชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง สารในชีวิตประจาวนั ช้นั ประถมศึกษาปี ที่ 6 โดยเนน้ กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ เพอ่ื ใหน้ กั เรียนไดค้ ดิ และลงมอื ปฏบิ ตั กิ ิจกรรมตามทก่ี าหนดดว้ ยตนเอง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง สารในชีวติ ประจาวนั ไดก้ าหนดเน้ือหา ดงั น้ี ชุดที่ 1 เรื่อง องคป์ ระกอบของสาร ใชเ้ วลา 1 ชวั่ โมง ชุดท่ี 2 เรื่อง สมบตั ิของสาร ใชเ้ วลา 2 ชวั่ โมง ชุดท่ี 3 เรื่อง กรดหรือเบสของสาร ใชเ้ วลา 2 ชวั่ โมง ชุดที่ 4 เรื่อง การเปล่ียนสถานะของสาร ใชเ้ วลา 1 ชว่ั โมง ชุดท่ี 5 เร่ือง การละลายของสาร ใชเ้ วลา 2 ชวั่ โมง ชุดที่ 6 เรื่อง การเกิดสารใหม่ ใชเ้ วลา 2 ชวั่ โมง ชุดที่ 7 เรื่อง การแยกสารอยา่ งง่าย ใชเ้ วลา 1 ชวั่ โมง ชุดที่ 8 เร่ือง การกรองและการระเหยแหง้ ใชเ้ วลา 2 ชวั่ โมง ชุดท่ี 9 เรื่อง การตกตะกอน ใชเ้ วลา 1 ชวั่ โมง ชุดท่ี 10 เร่ือง การระเหิด ใชเ้ วลา 1 ชว่ั โมง ชุดท่ี 11 เร่ือง สารแต่งสีอาหาร ใชเ้ วลา 1 ชวั่ โมง ชุดที่ 12 เร่ือง สารปรุงรส ใชเ้ วลา 2 ชว่ั โมง ชุดที่ 13 เร่ือง สารทาความสะอาด ใชเ้ วลา 1 ชวั่ โมง ชุดท่ี 14 เรื่อง สารกาจดั แมลงและศตั รูพชื ใชเ้ วลา 1 ชวั่ โมง 2. ศกึ ษาทาความเขา้ ใจกบั จุดประสงค์ ทาแบบทดสอบก่อนเรียนในชุดกิจกรรมการ เรียนรู้ 3. ศกึ ษาใบกิจกรรม เน้ือหายอ่ ยอยา่ งละเอียดและปฏิบตั ิตามคาช้ีแจง 4. ทาใบงานอยา่ งรอบคอบและต้งั ใจและทดสอบดว้ ยแบบทดสอบหลงั เรียน 5. ร่วมตรวจคาตอบกบั เฉลยในภาคผนวก 6. ก่อนเปล่ียนหวั เรื่องตอ้ งเก็บชุดกิจกรรมการเรียนรู้เขา้ ท่ีใหเ้ รียบร้อย ถา้ มีส่ิงใดชารุด เสียหายตอ้ งแจง้ ใหค้ รูทราบทนั ที 7. นกั เรียนตอ้ งใชช้ ุดกิจกรรมการเรียนรู้อยา่ งระมดั ระวงั 8. การปฏิบตั ิกิจกรรมแต่ละชุด นกั เรียนควรปฏิบตั อิ ยา่ งเคร่งครดั ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เรื่อง สมบตั ิของสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

5 ส่วนประกอบชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ 1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ มีท้งั หมด 14 เล่ม 2. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้เล่มน้ี เป็นชุดกิจกรรมการเรียนรู้เล่มท่ี 2 เรื่อง สมบตั ิของสาร 3. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้แต่ละชุด มีส่วนประกอบดงั น้ี ถ้าเข้าใจส่ วนประกอบ ของชุดกจิ กรรมแล้ว เรา 3.1 คาช้ีแจงชุดกิจกรรมการเรียนรู้ มาเร่ิมศึกษาชุดกจิ กรรม 3.2 ส่วนประกอบชุดกิจกรรมการเรียนรู้ กนั นะคะ 3.3 มาตรฐานการเรียนรู้ / ตวั ช้ีวดั 3.4 สาระสาคญั 3.5 จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 3.6 คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ 3.7 แบบทดสอบก่อนเรียน 3.8 ใบกิจกรรม 3.9 ใบความรู้ 3.10 ใบงาน 3.11 แบบทดสอบหลงั เรียน 3.12 ภาคผนวก 3.13 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน-หลงั เรียน 3.14 เฉลยใบกิจกรรม 3.15 เฉลยใบงาน 3.16 บรรณานุกรม ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เร่ือง สมบัตขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

6 มาตรฐานการเรียนรู้ / ตวั ชีว้ ดั สาระท่ี 3 สารและสมบัติของสาร มาตรฐาน ว 3.1 : เขา้ ใจสมบตั ขิ องสาร ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งสมบตั ิของสารกบั โครงสรา้ งและแรงยดึ เหนี่ยวระหวา่ งอนุภาค มีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ และจติ วทิ ยาศาสตร์ส่ือสารสิ่งที่เรียนรู้และนาความรูไ้ ปใชป้ ระโยชน์ ตวั ชี้วัด ว 3.1 ป.6/1 ทดลองและอธิบายสมบตั ขิ องแขง็ ของเหลว และแกส๊ ว 8.1 ป.6/1-ป.6/4, ป.6/6-ป.6/8 สาระสาคญั สารตา่ ง ๆ รอบตวั เรามีอยู่ 3 สถานะ คือ ของแขง็ ของเหลว และแก๊ส สารในแต่ละสถานะจะมีการจดั เรียงตวั ของอนุภาคทเี่ ป็ นองคป์ ระกอบแตกต่างกนั ซ่ึงมีผลทาใหส้ ารในสถานะของแขง็ ของเหลวและแกส๊ มีสมบตั ติ า่ งกนั สารแต่ละสถานะมี สมบตั ิอะไรบ้าง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เรื่อง สมบตั ขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

7 จดุ ประสงค์การเรียนรู้ ด้านความรู้ 1. อธิบายสมบตั ขิ องของแขง็ ของเหลวและแก๊สได้ 2. จาแนกสารโดยใชส้ ถานะหรือเกณฑอ์ ่ืนได้ ด้านทกั ษะ/กระบวนการ 1. ทดลองสมบตั ิของสารได้ 2. มีทกั ษะกระบวนการกลุ่ม ด้านคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ 1. มีวนิ ยั 2. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน 3. มุ่งมน่ั ในการทางาน 4. อยอู่ ยา่ งพอเพยี ง 5. มีจติ สาธารณะ อยากรู้ต้องศึกษาจากชุดกิจกรรมการเรียนรู้ สมบัติของสาร ครับ ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เร่ือง สมบตั ขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

8 แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง สมบตั ิของสาร คาสั่ง ใหน้ กั เรียนเลือกคาตอบทถ่ี ูกทสี่ ุดเพยี งขอ้ เดียว 1. แบบจาลองอนุภาคของยาสีฟันเป็นไปตามขอ้ ใด ก. ข. ค. ง. 2. ขอ้ ใดคอื สมบตั ิของแก๊ส ก. ปริมาตรนอ้ ยกวา่ ภาชนะ ข. เคลื่อนทไ่ี ดไ้ ม่เป็นอิสระ ค. รกั ษารูปร่างและปริมาตรใหค้ งทไ่ี ด้ ง. รูปร่างเปลี่ยนไปตามภาชนะ 3. ของเหลวและแกส๊ คลา้ ยกนั ในขอ้ ใด ก. มีรูปร่างไม่คงที่ ข. มีปริมาตรไม่คงท่ี ค. มีรูปร่างคงท่ี ง. มีปริมาตรคงที่ ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เร่ือง สมบตั ขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6

9 4. พจิ ารณาตารางตอ่ ไปน้ี ปริมาตรคงที่ รูปร่างคงที่   สารกลุ่มใดมีสมบตั ิของสารท้งั สอง ก. เกลือ หินอ่อน อากาศ ข. น้าแขง็ ยเู รเนียม โซเดียม ค. ออกซิเจน อะลูมิเนียม ดีบกุ ง. ดีบกุ น้า ปรอท 5. ขอ้ ใดกล่าวถึงสารในสถานะตา่ งๆไม่ถกู ต้อง ก. ของแขง็ มีรูปร่างคงที่ ข. ของเหลวมีรูปร่างไม่คงที่ ค. แก๊สมีปริมาตรคงท่ี ง. สารทกุ สถานะมีมวล 6. สารชนิดหน่ึงมีสมบตั ดิ งั น้ี มีรูปร่างไม่คงท่ี มีปริมาตรคงที่ บบี อดั ไดย้ าก สารน้นั เป็ น ก. แก๊ส ข. ของเหลว ค. ของแขง็ ง. ยงั สรุปไม่ได้ ขอ้ มูลไม่เพยี งพอ 7. เด็กหญงิ ออ้ ย จาแนกสารดงั ตาราง สารกล่มุ ท่ี ชนิดของสาร 1 2 แอลกอฮอล์ เบนซิน น้าเช่ือม 3 ไฮโดรเจน ออกซิเจน มีเทน น้าตาล ถ่านไม้ ผงชูรส เด็กหญงิ ออ้ ยใชเ้ กณฑต์ ามขอ้ ใด ก. สถานะ ข. การตดิ ไฟ ค. การทาละลาย ง. การใชป้ ระโยชน์ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เร่ือง สมบตั ขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6

8. สารในขอ้ ใดมีสถานะแตกต่างจากพวก 10 ก. นมขน้ หวาน ทาไดไ้ หมคะนกั เรียน ลองศึกษาชุดกิจกรรมดู ข. น้าเช่ือม ค. ซีอิ้ว นะคะ ง. น้าแขง็ 9. ขอ้ ใดมีสารทม่ี ีสถานะเดียวกนั ท้งั หมด ก. ผงชอลก์ แป้ งมนั น้าอบ ข. กาแฟ นมสด น้าตาลทราย ค. เกลือ น้าตาลทราย น้าแขง็ ง. ซีอิ้ว น้าปลา เตา้ หูย้ ้ี 10. สารในขอ้ ใดมีปริมาตรไม่คงที่ ก. สบูเ่ หลว ข. นมขน้ หวาน ค. ข้เี ถา้ ง. ไนโตรเจน ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เร่ือง สมบตั ิของสาร ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6

11 ใบกจิ กรรม เร่ือง สมบตั ิของสาร จดุ ประสงค์ ทดลอง วเิ คราะห์และอธิบายสมบตั ขิ องสารบางชนิดได้ อปุ กรณ์ 1. น้าตาลทราย 2. แป้ งมนั 3. ผงซกั ฟอก 4. น้าสม้ สายชู 5. น้ามนั พชื 6. ชอ้ นพลาสตกิ 7. ถว้ ยพลาสติก วิธีทดลอง 1. สงั เกตลกั ษณะของสารท้งั 5 ชนิด 2. ตกั สารใส่ถว้ ยพลาสตกิ ถว้ ยละ 1 ชอ้ น เติมน้าลงไปในแตล่ ะถว้ ยในปริมาณเท่าๆกนั แลว้ ใช้ ชอ้ นคนสกั ครู่ 3. สงั เกตการเปลี่ยนแปลงของสารแต่ละชนิด จากน้นั บนั ทกึ ผล บนั ทึกผล สาร สถานะ สี ลกั ษณะของสารเม่ือผสมกบั น้า 1. น้าตาลทราย ……………… ..................... ………………………………….. 2. แป้ งมนั ……………… ..................... ………………………………….. 3. ผงซกั ฟอก ……………… ..................... ………………………………….. 4. น้าสม้ สายชู ……………… ..................... ………………………………….. 5. น้ามนั พชื ……………… ..................... ………………………………….. สรุปผลการทดลอง ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เรื่อง สมบัติของสาร ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6

12 ใบความรู้ เรื่อง สมบัตขิ องสาร สมบตั ิของสาร หมายถึง ลกั ษณะเฉพาะตวั ของสารทสี่ ามารถบ่งบอกวา่ สารชนิดน้นั คอื อะไร สารแต่ละชนิดจะมีสมบตั ิของสารท่ีสงั เกตได้ คอื สี กล่ิน รส สถานะ เน้ือสาร สถานะของสาร สารต่าง ๆ รอบตวั เราจะปรากฏอยใู่ นสถานะใดสถานะหน่ึง คอื สถานะของแขง็ ของเหลว หรือแกส๊ โดยอนุภาคภายในของแขง็ ของเหลว และแก๊สจะมีการจดั เรียงตวั แตกต่างกนั ทาใหส้ ารในแตล่ ะสถานะมีสมบตั แิ ตกต่างกนั ดงั น้ี ของแขง็ สารท้งั 3 สถานะ แกส๊ ของเหลว รูปที่ 1 สารท้งั 3 สถานะ ทมี่ า : https://krukhondee.wordpress.com ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เร่ือง สมบัติของสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

13 1. ของแข็ง ( solid ) สมบตั ขิ องของแขง็ คอื มีมวล ตอ้ งการทอ่ี ยแู่ ละสมั ผสั ได้ มีรูปร่างคงท่ี เปล่ียนแปลง รูปร่างไดย้ าก มีปริมาตรคงท่ี ไม่สามารถกดหรือบบี ใหม้ ีปริมาตรลดลงไดอ้ นุภาคของของแขง็ อยเู่ รียงชิดติดกนั แน่นทาใหไ้ ม่สามารถเคล่ือนทีไ่ ด้ เช่น หิน เหลก็ อุปกรณ์การเรียน เป็นตน้ รูปท่ี 2 ผกั และผลไม้ รูปท่ี 3 อาหารหมโู่ ปรตีน ทีม่ า : https://www.thongthongrice.com ท่มี า : https://www.thongthongrice.com อนุภาคของแข็ง รูปท่ี 4 อนุภาคของแข็ง ท่ีมา : https://happypa.wikispaces.com รูปท่ี 5 อุปกรณ์การเรียน รูปที่ 6 เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้ า ที่มา : https://yummymummytarn.com ทีม่ า : https://www.mynke.com ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เร่ือง สมบตั ขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

14 2. ของเหลว ( liquid ) สมบตั ขิ องของเหลว คือ มีมวล ตอ้ งการท่ีอยแู่ ละสมั ผสั ได้ มีรูปร่างไม่คงท่ี เปลี่ยนแปลง รูปร่างไปตามภาชนะทบี่ รรจุ มีปริมาตรคงที่ ไม่สามารถกดหรือบีบใหม้ ีปริมาตรลดลงได้ อนุภาค ของของเหลวอยชู่ ิดกนั แตม่ ีช่องวา่ งระหวา่ งอนุภาค ทาใหเ้ คล่ือนท่ไี ดบ้ า้ ง เช่น น้า แอลกอฮอล์ น้ามนั พชื น้ามนั เบนซิน เป็นตน้ รูปที่ 7 สารทาความสะอาด รูปท่ี 8 น้าหวาน ท่ีมา : https://cosmoneochayawut.wordprss.com ท่ีมา : https://www.vppcoffee. อนุภาคของเหลว รูปท่ี 9 อนุภาคของเหลว ทม่ี า : https://happypa.wikispaces.com รูปท่ี 10 น้าดื่ม รูปท่ี 11 น้าหอม ท่มี า : https://spa-phuketdrinkingwatr.com ทีม่ า : https://beauty.ladytips.com ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เรื่อง สมบตั ิของสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

15 3. แก๊ส ( gas ) สมบตั ิของของแก๊ส คอื มีมวล ตอ้ งการทีอ่ ยแู่ ละสมั ผสั ได้ มีรูปร่างไม่คงที่ เปล่ียนแปลง รูปร่างไปตามภาชนะที่บรรจุ มีปริมาตรไม่คงท่ี สามารถกดหรือบีบใหม้ ีปริมาตรลดลงได้ อนุภาค ของแกส๊ อยหู่ ่างกนั ทาใหอ้ นุภาคเคลื่อนทอี่ ิสระ จึงฟ้ ุงกระจายเตม็ ภาชนะที่บรรจุเสมอ เช่น อากาศ แกส๊ แก๊สหุงตม้ เป็ นตน้ รูปที่ 12 ลูกโป่ ง รูปท่ี 13 โคมลอย ทม่ี า : https://news.mthai.com ที่มา : https://posttoday.com อนุภาคแก๊ส รูปที่ 14 อนุภาคแก๊ส ท่ีมา : https://happypa.wikispaces.com รูปที่ 15 ไอน้า รูปท่ี 16 ก๊าชหุงตม้ ที่มา : https://majung7576.wordprss.com ที่มา : https://www.homegasstove.com ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เรื่อง สมบัตขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

16 ตารางแสดงความแตกต่างของสารตามสถานะ สมบัติของสารสถานะต่างๆ ของแขง็ ของเหลว แก๊ส  มีมวล ตอ้ งการที่อยแู่ ละ  มีมวล ตอ้ งการทีอ่ ยแู่ ละ  มีมวล ตอ้ งการทอ่ี ยแู่ ละ สมั ผสั ได้ สมั ผสั ได้ สมั ผสั ได้  มีรูปร่างคงที่ เปล่ียนแปลง  มีรูปร่างไม่คงที่  มีรูปร่างไม่คงท่ี รูปร่างไดย้ าก เปล่ียนแปลงรูปร่างไปตาม เปล่ียนแปลงรูปร่างไปตาม ภาชนะท่ีบรรจุ ภาชนะท่บี รรจุ  มีปริมาตรคงท่ี ไม่  มีปริมาตรคงที่ ไม่  มีปริมาตรไม่คงที่ สามารถกดหรือบบี ใหม้ ี สามารถกดหรือบบี ใหม้ ี สามารถกดหรือบีบใหม้ ี ปริมาตรลดลงได้ ปริมาตรลดลงได้ ปริมาตรลดลงได้  อนุภาคของของแขง็ อยู่  อนุภาคของของเหลวอยู่  อนุภาคของแกส๊ อยหู่ ่างกนั เรียงชิดตดิ กนั แน่นทาใหไ้ ม่ ชิดกนั แตม่ ีช่องวา่ งระหวา่ ง ทาใหอ้ นุภาคเคล่ือนทอี่ ิสระ สามารถเคล่ือนทไ่ี ด้ อนุภาค ทาใหเ้ คล่ือนท่ีไดบ้ า้ ง จงึ ฟ้ งุ กระจายเตม็ ภาชนะที่ บรรจุเสมอ -  ระดบั ผวิ หนา้ ของ - ของเหลวจะอยใู่ นแนวราบ เสมอไม่วา่ จะอยทู่ ใ่ี ด รู้แล้วนาไปใช้ จากการท่ีเราทราบสมบตั ขิ องสาร ทาใหเ้ รา สามารถใชส้ ารอยา่ งถูกตอ้ งและปลอดภยั เช่น ลูกโป่ งสวรรคท์ บี่ รรจุแกส๊ ไฮโดรเจนซ่ึงเป็ นแก๊ส ตดิ ไฟ เรากไ็ ม่ควรนาลูกโป่ งเขา้ ไปใกลเ้ ปลวไฟ ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เร่ือง สมบตั ขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6

17 ใบงาน เรื่อง สมบตั ขิ องสาร คาสงั่ ใหน้ กั เรียนตอบคาถามตอ่ ไปน้ี 1. เขยี นเคร่ืองหมาย  ลงในช่องทเ่ี ป็นสมบตั ขิ องสารในแตล่ ะสถานะ (10 คะแนน) สมบตั ิ มีมวล ปริมาตร รูปร่าง ต้องการ ผวิ หน้า เป็ นของ คงท่ี ไม่คงท่ี คงที่ ไม่คงท่ี ท่ีอยู่ อยู่ใน ไหล ระดับ สถานะ เดยี วกนั ของสาร เสมอ ของแขง็ ของเหลว แก๊ส 2. สารต่อไปน้ีชนิดใดเป็ นของแขง็ ของเหลว หรือแกส๊ ใหเ้ ขยี นเคร่ืองหมาย  ลงในช่องทีเ่ ป็น สถานะของสารแตล่ ะชนิด (10 คะแนน) สาร ของแขง็ สถานะ แก๊ส ของเหลว 1. ออกซิเจน 2. น้าแขง็ 3. ซีเมนต์ 4. แกว้ 5. น้านม 6. น้ามนั เบนซิน 7. น้ามนั พชื 8. ยางลบ 9. คาร์บอนไดออกไซด์ 10. อากาศ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เร่ือง สมบัติของสาร ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6

18 สาร ของแขง็ สถานะ แกส๊ ของเหลว 11. ไม้ 12. น้ามะนาว 13. ไอน้า 14. แอลกอฮอลจ์ ุดไฟ 15. เกลือ 16. สารสม้ 17. น้าเชื่อม 18. น้าปลา 19. น้าตาลทราย 20. นมขน้ หวาน 3. ใหจ้ าแนกกลุ่มสาร โดยใชเ้ กณฑท์ ี่กาหนดเอง (10 คะแนน) ไอน้า น้าตาลทราย น้าเช่ือม ออกซิเจน ผงฟู น้าอบ ผงชูรส ลูกเหมน็ เกลือ สบู่ ผงซกั ฟอก สบเู่ หลว ข้เี ถา้ นมสด น้าแขง็ แอลกอฮอล์ คร้ังที่ 1 เกณฑท์ ่ีใชจ้ าแนก คือ ......................................................................................................... จดั กลุ่มได้ ดงั น้ี .................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ คร้งั ที่ 2 เกณฑท์ ่ใี ชจ้ าแนก คอื ......................................................................................................... จดั กลุ่มได้ ดงั น้ี .................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เร่ือง สมบตั ขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

19 แบบทดสอบหลงั เรียน เรื่อง สมบตั ขิ องสาร คาสั่ง ใหน้ กั เรียนเลือกคาตอบทถ่ี ูกทส่ี ุดเพยี งขอ้ เดียว 1. แบบจาลองอนุภาคของยาสีฟันเป็นไปตามขอ้ ใด ก. ข. ค. ง. 2. ขอ้ ใดคอื สมบตั ิของแกส๊ ก. ปริมาตรนอ้ ยกวา่ ภาชนะ ข. รูปร่างเปลี่ยนไปตามภาชนะ ค. เคลื่อนที่ไดไ้ ม่เป็นอิสระ ง. รกั ษารูปร่างและปริมาตรใหค้ งท่ีได้ 3. ของเหลวและแกส๊ คลา้ ยกนั ในขอ้ ใด ก. มีรูปร่างคงท่ี ข. มีปริมาตรไม่คงท่ี ค. มีปริมาตรคงท่ี ง. มีรูปร่างไม่คงที่ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เรื่อง สมบัตขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6

20 4. พจิ ารณาตารางตอ่ ไปน้ี ปริมาตรคงท่ี รูปร่างคงที่   สารกลุ่มใดมีสมบตั ิของสารท้งั สอง ก. น้าแขง็ ยเู รเนียม โซเดียม ข. เกลือ หินอ่อน อากาศ ค. ดีบกุ น้า ปรอท ง. ออกซิเจน อะลูมิเนียม ดีบกุ 5. ขอ้ ใดกล่าวถึงสารในสถานะตา่ งๆไม่ถกู ต้อง ก. แก๊สมีปริมาตรคงที่ ข. สารทกุ สถานะมีมวล ค. ของแขง็ มีรูปร่างคงท่ี ง. ของเหลวมีรูปร่างไม่คงที่ 6. สารชนิดหน่ึงมีสมบตั ิดงั น้ี มีรูปร่างไม่คงท่ี มีปริมาตรคงที่ บีบอดั ไดย้ าก สารน้นั เป็ น ก. แกส๊ ข. ของแขง็ ค. ของเหลว ง. ยงั สรุปไม่ได้ ขอ้ มูลไม่เพยี งพอ 7. เด็กหญงิ ออ้ ย จาแนกสารดงั ตาราง สารกล่มุ ที่ ชนิดของสาร 1 2 แอลกอฮอล์ เบนซิน น้าเชื่อม 3 ไฮโดรเจน ออกซิเจน มีเทน น้าตาล ถ่านไม้ ผงชูรส เดก็ หญิงออ้ ยใชเ้ กณฑต์ ามขอ้ ใด ก. การใชป้ ระโยชน์ ข. การทาละลาย ค. การตดิ ไฟ ง. สถานะ ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เรื่อง สมบตั ขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6

8. สารในขอ้ ใดมีสถานะแตกต่างจากพวก 21 ก. นมขน้ หวาน ตอบถูกทกุ ขอ้ ใช่ไหมคะ เก่งกนั จริงๆ ข. น้าแขง็ ค. น้าเชื่อม ง. ซีอ้ิว 9. ขอ้ ใดมีสารที่มีสถานะเดียวกนั ท้งั หมด ก. ซีอ้ิว น้าปลา เตา้ หูย้ ้ี ข. ผงชอลก์ แป้ งมนั น้าอบ ค. กาแฟ นมสด น้าตาลทราย ง. เกลือ น้าตาลทราย น้าแขง็ 10. สารในขอ้ ใดมีปริมาตรไม่คงที่ ก. ไนโตรเจน ข. นมขน้ หวาน ค. สบูเ่ หลว ง. ข้เี ถา้ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เรื่อง สมบัตขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

22 ภาคผนวก ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เร่ือง สมบตั ิของสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

23 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนและหลงั เรียน กล่มุ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6 เร่ือง สมบตั ิของสาร ก่อนเรียน 1. ข 6. ข 2. ง 7. ก 3. ก 8. ง 4. ข 9. ค 5. ค 10. ง หลงั เรียน 1. ค 6. ค 2. ข 7. ง 3. ง 8. ข 4. ก 9. ง 5. ก 10. ก ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เร่ือง สมบตั ิของสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

24 เฉลยใบกจิ กรรม เร่ือง สมบัติของสาร จดุ ประสงค์ ทดลอง วเิ คราะห์และอธิบายสมบตั ขิ องสารบางชนิดได้ อปุ กรณ์ 1. น้าตาลทราย 2. แป้ งมนั 3. ผงซกั ฟอก 4. น้าสม้ สายชู 5. น้ามนั พชื 6. ชอ้ นพลาสติก 7. ถว้ ยพลาสตกิ วิธีทดลอง 1. สงั เกตลกั ษณะของสารท้งั 5 ชนิด 2. ตกั สารใส่ถว้ ยพลาสติก ถว้ ยละ 1 ชอ้ น เตมิ น้าลงไปในแตล่ ะถว้ ยในปริมาณเท่าๆกนั แลว้ ใช้ ชอ้ นคนสกั ครู่ 3. สงั เกตการเปล่ียนแปลงของสารแตล่ ะชนิด จากน้นั บนั ทึกผล บนั ทกึ ผล สถานะ สี ลกั ษณะของสารเมื่อผสมกบั น้า ขาว ละลายเป็ นเน้ือเดียวกนั สาร ของแขง็ ขาว ไม่ละลาย ต้งั ทิง้ ไวจ้ ะตกตะกอน ของแขง็ ขาว ละลายบางส่วน เหลือสารบางส่วน 1. น้าตาลทราย ของแขง็ ใส ละลายเป็ นเน้ือเดียวกนั 2. แป้ งมนั ของเหลว เหลือง ไม่ละลาย แยกช้นั 3. ผงซกั ฟอก ของเหลว 4. น้าสม้ สายชู 5. น้ามนั พชื สรุปผลการทดลอง ....................สารแตล่ ะชนิดมีสมบตั ิของสถานะ สีและการละลายน้าแตกต่างกนั ............................... หมายเหตุ ผลการสงั เกตลกั ษณะสีข้ึนอยกู่ บั ดุลพนิ ิจของครูผสู้ อน ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เร่ือง สมบัตขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6

25 เฉลยใบงาน เร่ือง สมบัติของสาร คาสง่ั ใหน้ กั เรียนตอบคาถามตอ่ ไปน้ี 1. เขียนเคร่ืองหมาย  ลงในช่องท่เี ป็นสมบตั ขิ องสารในแต่ละสถานะ (10 คะแนน) สมบัติ มมี วล ปริมาตร รูปร่าง ต้องการ ผวิ หน้า เป็ นของ คงท่ี ไม่คงท่ี คงท่ี ไม่คงที่ ทอ่ี ยู่ อยู่ใน ไหล ระดบั สถานะ เดยี วกัน ของสาร เสมอ ของแขง็    ของเหลว   แก๊ส      2. สารตอ่ ไปน้ีชนิดใดเป็นของแขง็ ของเหลว หรือแก๊ส ใหเ้ ขียนเครื่องหมาย  ลงในช่องที่เป็น สถานะของสารแตล่ ะชนิด (10 คะแนน) สาร ของแขง็ สถานะ แกส๊ ของเหลว 1. ออกซิเจน   2. น้าแขง็   3. ซีเมนต์   4. แกว้  5. น้านม  6. น้ามนั เบนซิน 7. น้ามนั พชื 8. ยางลบ ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เร่ือง สมบัตขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

สาร ของแขง็ สถานะ 26 ของเหลว 9. คาร์บอนไดออกไซด์  แก๊ส 10. อากาศ  11. ไม้    12. น้ามะนาว   13. ไอน้า   14. แอลกอฮอลจ์ ุดไฟ   15. เกลือ  16. สารสม้ 17. น้าเช่ือม 18. น้าปลา 19. น้าตาลทราย 20. นมขน้ หวาน 3. ใหจ้ าแนกกลุ่มสาร โดยใชเ้ กณฑท์ ี่กาหนดเอง (10 คะแนน) ไอน้า น้าตาลทราย น้าเช่ือม ออกซิเจน ผงฟู น้าอบ ผงชูรส ลูกเหมน็ เกลือ สบู่ ผงซกั ฟอก สบูเ่ หลว ข้ีเถา้ นมสด น้าแขง็ แอลกอฮอล์ คร้ังที่ 1 เกณฑท์ ่ใี ชจ้ าแนก คอื (ตวั อยา่ ง) สถานะของสาร จดั กลุ่มได้ ดงั น้ี สารท่ีมีลกั ษณะของเหลว - น้าเชื่อม น้าอบ นมสด สบู่เหลว แอลกอฮอล์ สารท่มี ีลกั ษณะของแขง็ - น้าตาลทราย ผงฟู ผงชูรส ลูกเหมน็ เกลือ ผงซกั ฟอก น้าแขง็ ข้เี ถา้ สารที่มีลกั ษณะแกส๊ - ไอน้า ออกซิเจน คร้ังท่ี 2 เกณฑท์ ่ใี ชจ้ าแนก คือ (ตวั อยา่ ง) การใชป้ ระโยชน์ จดั กลุ่มได้ ดงั น้ี สารท่ีใชป้ รุงอาหาร - น้าตาลทราย น้าเชื่อม ผงชูรส เกลือ นมสด ผงฟู สารที่ไม่ใชป้ รุงอาหาร - ไอน้า ออกซิเจน น้าอบ ลูกเหมน็ สบู่ ผงซกั ฟอก น้าแขง็ สบู่เหลว ข้เี ถา้ แอลกอฮอล์ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เรื่อง สมบตั ขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

27 กระดาษคาตอบแบบทดสอบก่อนเรียน – หลงั เรียน กล่มุ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6 เรื่อง สมบตั ิของสาร ........ช..่ือ....................................................นามสกลุ ......................................เลขท่ี..................ช้ัน................. แบบทดสอบก่อนเรียน ....... แบบทดสอบหลังเรียน ขอ้ ก ข ค ง ขอ้ ก ข ค ง 1. 1. 2. 2. 3. 3. 4. 4. 5. 5. 6. 6. 7. 7. 8. 8. 9. 9. 10. 10. ..... ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เรื่อง สมบัติของสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

28 ........................................................................................ ช้นั ........... เลขท่ี ........... แบบบันทกึ คะแนน คะแนนเต็ม ใบงาน หลงั เรียน รวม คะแนนทไี่ ด้ 30 10 40 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เร่ือง สมบัตขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

29 บรรณานุกรม สถาบนั ส่งเสริมการสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลย.ี หนงั สือเรียนรายวชิ าพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปี ท่ี 6. กรุงเทพฯ : สกสค. ลาดพร้าว, 2556. _______. คู่มือครูสาระการเรียนรูพ้ ้นื ฐานวทิ ยาศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปี ที่ 6. กรุงเทพฯ: สกสค. ลาดพร้าว, 2551. สมบตั ิ กาญจนารักพงศแ์ ละคณะ. เทคนิคการจดั กิจกรรมการเรียนรูแ้ บบ 5E ทีเ่ นน้ พฒั นา ทกั ษะการคิดข้นั สูง กลุ่มสาระการเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตร์. กรุงเทพฯ: ธารอกั ษร, 2550. สินธุธ์ ู ลยารมภ.์ เจาะลึกขอ้ สอบวทิ ยาศาสตร์ ป.6 เขา้ ม.1. กรุงเทพฯ: อมรการพมิ พ,์ 2556. เสียง เชษฐศิริพงศ.์ ติวโจทยเ์ ตรียมสอบวทิ ยาศาสตร์ ป.6 และสอบเขา้ ม.1. กรุงเทพฯ: บริษทั ธนธชั การพมิ พ์ จากดั , 2551. เอกรินทร์ ส่ีมหาศาลและคณะ. สื่อการเรียนรู้ รายวชิ าพน้ื ฐาน ชุดแม่บทมาตรฐานหลกั สูตร แกนกลาง วทิ ยาศาสตร์ ป.6. พมิ พค์ ร้ังที่ 3. กรุงเทพฯ: อกั ษรเจริญทศั น์, (ม.ป.ป.). กา๊ ชหุงตม้ (ออนไลน)์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://www.homegasstove.com. (วนั ทค่ี น้ ขอ้ มูล : 5 กรกฎาคม 2560). เครื่องใชไ้ ฟฟ้ า (ออนไลน)์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://www.mynke.com. (วนั ท่ีคน้ ขอ้ มูล : 5 กรกฎาคม 2560). โคมลอย (ออนไลน์). เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://posttoday.com. (วนั ทคี่ น้ ขอ้ มูล : 5 กรกฎาคม 2560). น้าด่ืม (ออนไลน์). เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://spa-phuketdrinkingwatr.com. (วนั ทีค่ น้ ขอ้ มูล : 5 กรกฎาคม 2560). น้าหอม (ออนไลน)์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://beauty.ladytips.com. (วนั ทค่ี น้ ขอ้ มูล : 5 กรกฎาคม 2560). น้าหวาน (ออนไลน)์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://www.vppcoffee.com. (วนั ทคี่ น้ ขอ้ มลู : 5 กรกฎาคม 2560). ผกั และผลไม้ (ออนไลน์). เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://www.thongthongrice.com. (วนั ทคี่ น้ ขอ้ มูล : 5 กรกฎาคม 2560). ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เร่ือง สมบัติของสาร ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6

30 ลูกโป่ ง (ออนไลน)์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://news.mthai.com. (วนั ท่ีคน้ ขอ้ มูล : 5 กรกฎาคม 2560). สารทาความสะอาด (ออนไลน์). เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://cosmoneochayawut.wordprss.com. (วนั ทีค่ น้ ขอ้ มูล : 5 กรกฎาคม 2560). สารท้งั 3 สถานะ (ออนไลน)์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://krukhondee.wordpress.com. (วนั ท่คี น้ ขอ้ มูล : 5 กรกฎาคม 2560). อนุภาคของแขง็ ของเหลว แก๊ส (ออนไลน์). เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://happypa.wikispaces.com. (วนั ที่คน้ ขอ้ มูล : 5 กรกฎาคม 2560). อาหารหมู่โปรตีน (ออนไลน์). เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://www.thongthongrice.com. (วนั ทคี่ น้ ขอ้ มูล : 5 กรกฎาคม 2560). อุปกรณ์การเรียน (ออนไลน)์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://yummymummytarn.com. (วนั ที่คน้ ขอ้ มลู : 5 กรกฎาคม 2560) ไอน้า (ออนไลน์). เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://majung7576.wordprss.com. (วนั ท่ีคน้ ขอ้ มูล : 5 กรกฎาคม 2560) ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มท่ี 2 เร่ือง สมบัตขิ องสาร ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6