รายงานสรุปผลการวิจัยโครงการศึกษาพฤติกรรมและความต้องการของประชาชนในการใช้บริการโทรทัศน์ในยุคภูมิทัศน์สื่อใหม่

มหาวิทิ ยาลัยั สุโุ ขทัยั ธรรมาธิริ าช 27

28 บทที่�่ 1 สถานการณ์ก์ ารให้้บริกิ ารรายการโทรทัศั น์ใ์ นยุคุ ภูมู ิทิ ััศน์ส์ื่�อใหม่่ กลยุทุ ธ์ด์ ้้านการให้บ้ ริิการและการหารายได้้ จากการสััมภาษณ์์ผู้ �ประกอบกิิจการโทรทััศน์์ในรููปแบบ ของ OTT พบว่า่ ผู้�ประกอบกิจิ การมองเห็น็ การเติบิ โตของ OTT ในอนาคต รวมทั้�งการแข่่งขันั ที่่�สููงขึ้�นทั้�งด้้านเนื้�อหารายการและแพลตฟอร์์ม ผู้�ประกอบกิิจการส่่วนใหญ่่มีี กลยุทุ ธ์์ ในการให้บ้ ริิการ OTTดัังนี้� 1. การจัดั หาเนื้�อหารายการผู้�ประกอบกิจิ การ OTT หลายรายมีคี วามร่ว่ มมือื กับั ช่อ่ งทีวี ีดี ิจิ ิทิ ัลั และ ผู้�ผลิติ รายการอิสิ ระ เพื่�อสรรหาเนื้�อหารายการมาเติมิ เต็ม็ แพลตฟอร์ม์ ของตนเองซึ่�งอาจนับั ว่า่ เป็น็ กลยุทุ ธ์์ เกื้�อหนุนุ กัันระหว่า่ งฟรีที ีวี ีแี ละ OTT แทนที่�จะมองว่า่ OTT เป็็นสภาวะคุกุ คาม 2. การผลิิตและส่่งออกเนื้�อหารายการ เนื่�องจากรสนิิยมของผู้�ชมเนื้�อหารายการในประเทศไทย และต่า่ งประเทศยังั มีคี วามหลากหลายและมีอี ุปุ สรรคด้า้ นภาษา ศาสนา และวัฒั นธรรม รวมทั้�งมาตรฐาน คุุณภาพของรายการ ผู้�ประกอบกิิจการ OTT หลายรายจึึงลงทุุนผลิิตเนื้�อหารายการของตนเองเพื่�อทำำ� ตลาดในประเทศและต่า่ งประเทศโดยเฉพาะ เช่่น Netflix Original, VIU Original, WeTV Original 3. การหาพัันธมิิตรในการสร้้างเนื้�อหารายการใหม่่ๆ กลยุุทธ์น์ี้� OTT เป็น็ ได้ท้ั้�งผู้�ลงทุนุ และผู้้�ร่ว่ ม ทุนุ เพื่�อไปจัับมืือกับั ผู้�ผลิติ ฝีมี ืือดีทีี่�มากด้้วยประสบการณ์์ จุุดมุ่�งหมายคือื การได้เ้ นื้�อหารายการดีีมีคี ุณุ ภาพ และการประหยัดั ต้้นทุนุ 4. การปรัับเนื้�อหารายการให้้เข้้ากัับรสนิิยมท้้องถิ่�น ผู้�ประกอบกิิจการ OTT มีีกลยุุทธ์์ที่�จะปรัับ รูปู แบบและเนื้�อหารายการต่า่ งๆให้เ้ ข้า้ กับั รสนิยิ มและวัฒั นธรรมท้อ้ งถิ่�นทั้�งในประเทศและต่า่ งประเทศ เช่น่ การลงเสียี งพากย์ใ์ หม่ใ่ ห้้ผู้�ชมสามารถรับั ฟัังได้ต้ ามความชอบ 5. OTT หลายรายมีเี อกลัักษณ์เ์ ฉพาะของตน มีตี ััวตนและแหล่ง่ ที่�มาชััดเจน แต่่ผู้�ประกอบกิิจการ ก็็มีกี ารวางกลยุุทธ์์ที่�จะก้้าวออกไปสู่�ตลาดอื่�นๆ มากขึ้�น โดยการสร้้างความหลากหลาย (mass) ให้้เข้า้ ถึึง กลุ่�มผู้�ชมวงกว้้าง อย่่างน้้อยก็ใ็ นระดับั ภูมู ิภิ าค เช่่น WeTV ซึ่�งเดิิมเป็็นผู้้�นำ�ำ ด้า้ นเนื้�อหาจีนี ซึ่�งมีสี ัดั ส่่วนถึึง ร้อ้ ยละ 60 ก็็ผลิิตเนื้�อหารายการไทยมากขึ้�น โดยยัังเน้้นเนื้�อหาในภูมู ิิภาคเอเชีีย

รายงานสรุุปผลการวิจิ ัยั โครงการศึึกษาพฤติกิ รรมและความต้อ้ งการของประชาชน ในการใช้้บริิการโทรทัศั น์์ในยุุคภููมิิทััศน์์สื่�อใหม่่ 2 พฤติกิ รรมและความต้อ้ งการ ของประชาชนในการใช้้บริกิ าร โทรทัศั น์ใ์ นยุคุ ภููมิทิ ัศั น์ส์ ื่่อ� ใหม่่ ความถี่�่ ระยะเวลา รููปแบบและ 2.1 ประเภทรายการที่�่รัับชม ปััญหาและอุปุ สรรคในการประกอบ 2.2 กิจิ การโทรทััศน์์ในยุคุ ภููมิิทััศน์ส์ ื่่�อใหม่่

30 บทที่�่ 2 พฤติิกรรมและความต้อ้ งการของประชาชนในการใช้บ้ ริิการโทรทัศั น์์ ในยุุคภููมิทิ ัศั น์์สื่อ่� ใหม่่ ผลการศึึกษาพฤติิกรรมและความต้้องการของประชาชนในการใช้้บริิการโทรทััศน์์ในยุุคภููมิิทััศน์์สื่ �อ ใหม่่จากกลุ่�มตััวอย่่างผู้�ใช้้บริิการจำำ�นวน 6,500 คน จากภููมิิภาคต่่างๆ ทั่�วประเทศ มีีประเด็็นสำ�ำ คััญที่� น่่าสนใจ ได้้แก่่ ความถี่� ระยะเวลา รูปู แบบและประเภทรายการที่่�รัับชม ช่อ่ งทางและอุปุ กรณ์์ในการรับั ชม โดยสรุุปได้ด้ ัังนี้� 2.1 ความถี่�่ ระยะเวลา รูปู แบบและประเภทรายการที่ร�่ ับั ชม จากการสำำ�รวจพฤติิกรรมการใช้้บริิการโทรทัศั น์์ในยุคุ ภูมู ิิทััศน์์สื่�อใหม่่ในด้้านความถี่�ที่�รับชม พบว่า่ ผู้�ตอบแบบสอบถามส่่วนใหญ่่มีีการรัับชมรายการโทรทััศน์์เป็็นประจำำ� โดยมีีผู้้�รัับชมทุุกวัันคิิดเป็็นสััดส่่วน มากที่่�สุุด คิิดเป็็นร้้อยละ 50.49 สำำ�หรัับผู้�ชมที่่�รัับชมในความถี่�รองลงมาคืือเป็็นประจำ�ำ ทุุกสััปดาห์์ (1-6 ครั้�งต่่อสัปั ดาห์)์ คิิดเป็น็ สััดส่ว่ นร้อ้ ยละ 34.55 โดยเมื่�อผู้้�รับั ชมมีอี ายุุมากขึ้�นจะมีแี นวโน้ม้ การรับั ชม ทุุกวันั มากขึ้�น ภาพที่่� 2.1 ความถี่่�ในการรัับชมรายการโทรทัศั น์์ ในด้้านระยะเวลาที่�ใช้้ในการรัับชมรายการโทรทััศน์์ในแต่่ละวัันนั้�น พบว่่าผู้�ชมส่่วนใหญ่่ (ร้้อยละ 78.56) ใช้เ้ วลารับั ชมไม่เ่ กินิ วันั ละ 4 ชั่�วโมง โดยมีเี พียี งร้อ้ ยละ 16.18 ที่่�รับั ชมเฉลี่�ยมากกว่า่ วันั ละ 4 ชั่�วโมง ผู้�ชมที่�ใช้้เวลารัับชมเป็็นเวลา 1-2 ชั่�วโมงต่อ่ วันั คิิดเป็น็ สััดส่่วนมากที่่�สุดุ คือื ร้อ้ ยละ 39.15 รองลงมาคือื วััน ละ 3-4 ชั่�วโมง ร้้อยละ 22.03 และน้อ้ ยกว่่า 1 ชั่�วโมง ร้อ้ ยละ 17.38 ซึ่�งกลุ่�มผู้�ชมทุุกช่่วงอายุุมีกี ารรับั ชม โทรทััศน์์โดยใช้้เวลาเฉลี่�ยในแต่่ละวัันในลัักษณะใกล้้เคีียงกััน สำ�ำ หรัับรููปแบบที่่�รัับชมรายการโทรทััศน์์มีี สััดส่ว่ นใกล้เ้ คียี งกันั คืือ การรัับชมตามตารางเวลาออกอากาศ และรับั ชมย้อ้ นหลังั ตามความต้อ้ งการ (on demand) โดยมีสี ััดส่ว่ นคิิดเป็น็ ร้้อยละ 49.02 และ 50.98 ตามลำำ�ดับั

มหาวิทิ ยาลััยสุุโขทััยธรรมาธิริ าช 31 ภาพที่�่ 2.2 ระยะเวลาที่่ใ� ช้ใ้ นการรับั ชมรายการโทรทััศน์์ สำ�ำ หรับั พฤติกิ รรมในการเลือื กชมรายการโทรทัศั น์ป์ ระเภทต่า่ งๆ พบว่า่ รายการที่�ผู้�ตอบแบบสอบถาม รัับชม (ทั้�งฟรีีทีวี ีี เคเบิลิ ทีวี ีี ทีีวีีดาวเทีียม ไอพีีทีวี ีี และทีีวีอี อนไลน์์) คิดิ เป็็นสััดส่่วนมากที่่�สุดุ 5 อันั ดับั แรก ได้้แก่่ 1) รายการข่่าว/เล่า่ ข่า่ ว (ร้อ้ ยละ 69.52) 2) รายการเพลง/ดนตรีี (ร้อ้ ยละ 44.85) 3) รายการภาพยนตร์์ (ร้อ้ ยละ 41.63) 4) รายการเกมโชว์/์ บัันเทิงิ ทั่�วไป (ร้อ้ ยละ 31.48) และ 5) รายการละคร/ซีรี ีีส์์ (ร้อ้ ยละ 33.14) โดยเมื่�อพิจิ ารณาความต้อ้ งการช่่วงอายุพุ บว่่ากลุ่�มผู้�ชม อายุมุ ากนิยิ มรับั ชมรายการข่า่ ว/รายการเล่า่ ข่า่ วมากกว่า่ กลุ่�มที่�อายุนุ ้อ้ ยกว่า่ ตามลำ�ำ ดับั ในขณะที่�กลุ่�มผู้�ชม ที่่�มีีอายุุน้้อยจะนิิยมรัับชมรายการละคร/ซีีรีีส์์ รายการภาพยนตร์์ รายการท่่องเที่�ยว/แนะนำ�ำ ร้้านอาหาร และรายการตลก มากกว่า่ กลุ่�มที่่�มีอี ายุุมากกว่า่ ตามลำ�ำ ดัับเช่่นกันั

32 บทที่�่ 2 พฤติิกรรมและความต้อ้ งการของประชาชนในการใช้้บริิการโทรทััศน์์ ในยุคุ ภูมู ิทิ ัศั น์ส์ ื่อ่� ใหม่่ ภาพที่่� 2.3 รายการโทรทััศน์์ที่�่ชอบรัับชม 2.1.1 ช่่องทางในการรัับชมรายการโทรทัศั น์์ ผลการสำำ�รวจช่่องทางหรืือวิิธีีการในการรัับชมรายการโทรทััศน์์ในภาพรวมพบว่่า ช่่องทางที่�ใช้้ใน การรัับชมมากที่่�สุุดยัังคงเป็็นการรัับชมทางฟรีีทีีวีี/ทีีวีีดิิจิิทััล โดยมีีผู้�ใช้้ช่่องทางนี้้�คิิดเป็็นร้้อยละ 49.58 รองลงมาคืือ ช่่องทาง โซเชียี ลมีเี ดีีย เช่น่ เฟซบุ๊๊ก� (Facebook) ยูทู ููป (YouTube) ไลน์์ทีีวีี (LINE TV) ร้อ้ ย ละ 32.46 เคเบิลิ ทีวี ีี ร้้อยละ 19.69 ทีวี ีีดาวเทียี ม ร้้อยละ 18.85 และไอพีที ีีวีี ร้้อยละ 10.08 ตามลำ�ำ ดัับ ภาพที่่� 2.4 ช่อ่ งทางในการรัับชมรายการโทรทััศน์์

มหาวิทิ ยาลัยั สุโุ ขทััยธรรมาธิริ าช 33 หากพิิจารณาช่่องทางการรัับชมเฉพาะช่่องทางที่�ไม่่ใช้้อิินเทอร์์เน็็ต จำ�ำ แนกตามอายุุโดยแบ่่งเป็็น 4 กลุ่�ม ได้แ้ ก่่ 1) กลุ่�มที่่�มีีช่่วงอายุุ 15-30 ปีี 2) กลุ่�มที่่�มีชี ่่วงอายุุ 31-45 ปีี 3) กลุ่�มที่่�มีชี ่ว่ งอายุุ 46-60 ปีี และ 4) กลุ่�มที่่�มีอี ายุุมากกว่า่ 60 ปีี พบว่า่ ทุุกช่ว่ งอายุจุ ะรัับชมผ่่านช่่องทางฟรีที ีีวีหี รืือทีีวีดี ิจิ ิติ อลมากที่่�สุดุ (ร้อ้ ยละ 38 - 63) โดย กลุ่�มผู้้�มีีอายุุมากจะมีีสััดส่่วนการรัับชมมากกว่่ากลุ่�มผู้้�มีีอายุุน้้อยตามลำำ�ดัับ รองลงมาคืือ ช่่องทางทีีวีี ดาวเทียี ม (ร้้อยละ 17 - 25) และเคเบิลิ ทีีวีี (ร้อ้ ยละ 17 – 20) ซึ่�งมีีสัดั ส่่วนใกล้เ้ คีียงกััน และช่่องทางที่� รับั ชมน้อ้ ยที่่�สุดุ คือื ไอพีีทีวี ีี (ร้อ้ ยละ 8 - 12) ภาพที่่� 2.5 การรับั ชมผ่า่ นช่่องทางฟรีีทีีวีี ทีีวีีดิจิ ิติ อล เคเบิิลทีีวีี ทีีวีีดาวเทีียม และ IPTV สำำ�หรัับช่่องทางการรัับชมผ่่านอิินเทอร์์เน็็ต ผู้้�รัับชมในทุุกช่่วงอายุุจะใช้้ช่่องทางผ่่านโซเชีียลมีีเดีีย เช่่น เฟซบุ๊๊ก� (Facebook) ยููทูปู (YouTube) ไลน์์ทีีวีี (LINE TV) มากที่่�สุุด (ร้อ้ ยละ 21 - 41 รองลงมา คืือช่่องทางการรัับชมผ่่านแอปพลิิเคชัันของช่่องรายการ (ร้้อยละ 5 - 14) และแอปพลิิเคชััน OTT (ร้้อยละ 4 - 14) โดยมีีสัดั ส่่วนใกล้้เคียี งกััน ส่ว่ นที่�เหลืือจะเป็็นการรัับชมผ่่านเว็็ปไซต์บ์ นอิินเทอร์เ์ น็ต็ ทั่�วไป (ร้อ้ ยละ 1 - 7) โดยกลุ่�มผู้�ชมที่่�มีอี ายุนุ ้้อยจะนิิยมรัับชมผ่่านโซเชียี ลมีเี ดีียและแอปพลิิเคชันั ต่่างๆ มากกว่่า กลุ่�มผู้�ชมที่่�มีีอายุมุ าก

34 บทที่่� 2 พฤติกิ รรมและความต้้องการของประชาชนในการใช้้บริิการโทรทัศั น์์ ในยุคุ ภููมิทิ ัศั น์์สื่อ่� ใหม่่ ภาพที่่� 2.6 การรับั ชมผ่่านอิินเทอร์์เน็ต็ และแอปพลิเิ คชันั ต่่าง ๆ 2.1.2 อุุปกรณ์ท์ ี่ใ่� ช้้ในการรัับชมรายการโทรทััศน์์ ผลการสำ�ำ รวจในด้้านอุุปกรณ์์ที่�ใช้้ในการรัับชมรายการโทรทััศน์์พบว่่า อุุปกรณ์์หลัักที่�ผู้�ตอบ แบบสอบถามใช้ใ้ นการรับั ชมมากที่่�สุดุ ได้แ้ ก่่ เครื่�องรับั โทรทัศั น์์ (ทีวี ี)ี ร้อ้ ยละ 58.02 รองลงมาเป็น็ โทรศัพั ท์์ มืือถืือ ร้้อยละ 28.55 และอุปุ กรณ์อ์ื่�นๆ เช่่น เครื่�องคอมพิวิ เตอร์์ แท็็บเล็ต็ และโน้ต้ บุ๊๊ก� ร้้อยละ 13.43 ตามลำ�ำ ดับั ซึ่�งหากจำำ�แนกผลการสำ�ำ รวจตามช่ว่ งอายุพุ บว่า่ ทุกุ ช่ว่ งอายุมุ ีกี ารรับั ชมด้ว้ ยเครื่�องรับั โทรทัศั น์์ มากที่่�สุดุ โดยกลุ่�มผู้้�มีอี ายุมุ ากกว่า่ จะมีกี ารรับั ชมด้ว้ ยเครื่�องรับั โทรทัศั น์ค์ ิดิ เป็น็ สัดั ส่ว่ นที่�มากกว่า่ กลุ่�มผู้�ชม ที่่�มีีอายุุน้้อยกว่า่ ในขณะที่�กลุ่�มผู้�ชมที่่�มีีอายุนุ ้้อยกว่า่ จะมีสี ัดั ส่่วนการใช้โ้ ทรศััพท์์มือื ถืือเป็น็ อุุปกรณ์ห์ ลักั ใน การรัับชมมากว่่ากลุ่�มผู้�ชมที่่�มีีอายุมุ ากกว่า่ ภาพที่�่ 2.7 อุุปกรณ์ห์ ลักั ที่�ใ่ ช้ใ้ นการรัับชมรายการโทรทััศน์์

มหาวิทิ ยาลััยสุุโขทัยั ธรรมาธิิราช 35 สำ�หรับั อุปุ กรณ์เ์ สริมิ หรือื อุปุ กรณ์อ์ื่�นๆ ที่�นอกเหนือื จากอุปุ กรณ์ห์ ลักั ที่�กล่า่ วมา ผลการสำำ�รวจพบว่า่ แท็็บเล็ต็ เป็็นอุุปกรณ์ท์ี่�ใช้ใ้ นการรับั ชมรายการโทรทััศน์์มากที่่�สุดุ ร้อ้ ยละ 41.48 รองลงมาได้้แก่่ โทรศััพท์์ มือื ถือื และเครื่�องรับั โทรทััศน์์ ร้อ้ ยละ 35.26 และ 19.29 ตามลำำ�ดับั ภาพที่�่ 2.8 อุปุ กรณ์เ์ สริิมที่�ใ่ ช้ใ้ นการรัับชมรายการโทรทััศน์์ เมื่�อพิจิ ารณาในด้า้ นความต้้องการอุุปกรณ์์ในการรับั ชมรายการโทรทััศน์์ โดยแบ่ง่ ตามช่่วงอายุุพบ ว่่า กลุ่�มอายุนุ ้อ้ ยคืือ 15-30 ปีี จะมีีความต้้องการในใช้้โทรศัพั ท์ม์ ือื ถืือ/แท็็บเล็็ตมากที่่�สุุด รองลงมา ได้้แก่่ เครื่�องรับั โทรทัศั น์์ คอมพิวิ เตอร์์ และอินิ เทอร์เ์ น็ต็ ความเร็ว็ สูงู ซึ่�งมีคี วามแตกต่า่ งจากกลุ่�มที่่�มีอี ายุมุ ากกว่า่ 30 ปีขีึ้�นไป อย่า่ งไรก็็ตามกลุ่�มที่่�มีีอายุุมากกว่า่ 60 ปีขีึ้�นไป จะมีีความต้้องการรับั ชมรายการโทรทััศน์์จาก เครื่�องรัับโทรทััศน์์ในสััดส่่วนที่่�สููงกว่่ากลุ่�มอื่�น ขณะเดีียวกัันก็็ต้้องการใช้้คอมพิิวเตอร์์และอิินเทอร์์เน็็ต ความเร็็วสููงในสััดส่่วนต่ำ�ำ �กว่่ากลุ่�มอื่�น ทั้�งนี้�เนื่�องจากกลุ่�มคนอายุุมากส่่วนใหญ่่จะไม่่ค่่อยชำำ�นาญในการใช้้ อุุปกรณ์์สมัยั ใหม่่ 2.2 ปัญั หาและอุุปสรรคในการประกอบกิจิ การโทรทััศน์์ ในยุุคภูมู ิิทัศั น์ส์ ื่�่อใหม่่ แม้ว้ ่า่ โทรทัศั น์ย์ ังั คงเป็น็ สื่�อที่�เข้า้ ถึงึ ประชาชนชาวไทยได้ม้ ากที่่�สุดุ แต่ผู่้�ประกอบกิจิ การโทรทัศั น์ภ์ าค พื้�นดินิ ระบบดิจิ ิทิ ัลั ประเภทบริกิ ารธุรุ กิจิ ที่�คงเหลือื ดำำ�เนินิ การอยู่� 15 ช่อ่ ง ก็ย็ ังั เผชิญิ กับั ปัญั หาและอุปุ สรรค ดัังต่อ่ ไปนี้� 1. ผู้้�ประกอบกิิจการโทรทัศั น์์ดิจิ ิทิ ััลประสบปัญั หารายได้้จากการโฆษณา ลดลงเห็็นว่่าหลัักเกณฑ์์การกำ�ำ หนดเวลาในการโฆษณายัังไม่่เหมาะสม และไม่่มีีการกำำ�กัับดููแล เคร่ง่ ครััด ทำ�ำ ให้้มีีการโฆษณาแฝง จึึงต้อ้ งการเพิ่�มเวลา โดยให้้ผู้�ชมมีีอำำ�นาจในการตััดสิินใจเลืือกชมเอง

36 บทที่�่ 2 พฤติิกรรมและความต้้องการของประชาชนในการใช้้บริิการโทรทัศั น์์ ในยุุคภููมิทิ ัศั น์์สื่�อใหม่่ 2. ผลกระทบจากสภาพการแข่่งขัันกับั แพลตฟอร์์มออนไลน์์ (IPTV/OTT) แพลตฟอร์์มออนไลน์์ที่่�มีีข้้อได้้เปรีียบกว่่าฟรีีทีีวีีเนื่�องจากไม่่ต้้องมีีการประมููลคลื่�นความถี่� และ ผู้�ประกอบกิิจการ OTT บางรายไม่่มีีการจดทะเบีียนนิติ ิิบุุคคลเพื่�อประกอบกิจิ การในประเทศไทย จึงึ ไม่ม่ ีี การจ่่ายค่า่ ธรรมเนีียมและภาษีี รวมทั้�งไม่อ่ ยู่�ภายใต้ก้ ารกำ�ำ กับั ดูแู ลเนื้�อหาในมาตรฐานเดีียวกันั กัับฟรีที ีีวีี 3. การจัดั ทำ�ำ เรตติ้้ง� รายการโทรทััศน์ย์ ังั ไม่่สะท้อ้ นความนิิยมของผู้�ชมและ สถานการณ์์จริิงในยุคุ multiscreen ในส่ว่ นของกิจิ การโทรทัศั น์ผ์ ่า่ นโครงข่า่ ยเคเบิลิ และกิจิ การโทรทัศั น์ผ์ ่า่ นโครงข่า่ ยดาวเทียี มในปัจั จุบุ ันั ก็็เผชิญิ กับั ปััญหาและอุุปสรรคหลายด้้านในสถานการณ์ภ์ ูมู ิิทััศน์ส์ื่�อใหม่่ สรุุปประเด็็นหลัักได้้ดังั นี้� 1. หลัักเกณฑ์์การเผยแพร่ก่ ิิจการโทรทัศั น์ท์ี่�ให้้บริิการเป็น็ การทั่�วไป (must carry) และมาตรการ เรีียงช่่องเพื่�อช่่วยโทรทััศน์์ดิิจิิทััล ส่่งผลทำ�ำ ให้้เคเบิิลทีีวีีและทีีวีีดาวเทีียมเกิิดการเสีียโอกาสในการนำ�ำ ช่่อง สัญั ญาณไปใช้้ประโยชน์เ์ พื่�อหารายได้เ้ พิ่�มเติิม 2. สภาพการแข่ง่ ขันั กัับแพลตฟอร์์มออนไลน์์ (IPTV/OTT) ทำำ�ให้้เสียี เปรีียบกว่่าในเรื่�องต้้นทุุนใน การประกอบธุรุ กิจิ เนื่�องจากผู้�ให้บ้ ริกิ าร OTT บางรายไม่ต่ ้อ้ งชำ�ำ ระค่า่ ธรรมเนียี มใบอนุญุ าตประกอบกิจิ การ โทรทัศั น์์ ผู้�ให้้บริกิ าร OTT บางรายไม่่ต้้องชำำ�ระค่า่ ภาษีเี งิินได้้ในประเทศไทย และไม่่อยู่�ภายใต้้การกำ�ำ กัับ ดูแู ลเนื้�อหารายการที่�เคร่ง่ ครััดเท่่ากััน 3. ผู้้�ประกอบกิิจการรายเล็ก็ ปรัับตััวลำ�ำ บากในสถานการณ์ก์ ารแข่่งขัันที่�เข้้มข้้น และผู้�บริิโภคมีีทาง เลือื กเพิ่�มขึ้�นมาก ส่ง่ ผลให้้ธุุรกิิจไม่่สามารถดำ�ำ เนินิ การต่่อไปได้้ สำ�ำ หรัับกิิจการ OTT นั้�น เป็็นโอกาสของปััจจุุบัันและอนาคต ด้้วยปััจจััยเกื้�อหนุุนด้้านเทคโนโลยีี การสื่�อสาร และพฤติิกรรมผู้�บริโิ ภคยุุคใหม่่ แต่ก่ ็ม็ ีปี ัญั หาและอุปุ สรรค สรุุปได้้ดังั นี้� 1. มีผีู้�ให้บ้ ริกิ ารเนื้�อหารายการออนไลน์ห์ ลายรายเป็น็ เว็บ็ ไซต์ผ์ ิดิ กฎหมาย นำ�ำ ไปสู่่�ปัญั หาการเผยแพร่่ รายการที่�ละเมิดิ ลิขิ สิทิ ธิ์� และทำ�ำ ให้เ้ กิดิ สภาพการแข่ง่ ขันั ที่�ไม่เ่ ป็น็ ธรรม เป็น็ การบั่�นทอนและลดแรงจูงู ใจใน การผลิิตเนื้�อหารายการที่่�ดีแี ละมีีคุณุ ภาพให้้ผู้�ชม 2. ผู้้�ให้้บริกิ าร OTT ส่ว่ นใหญ่่ที่�ได้ร้ ัับความนิยิ มในประเทศไทย เป็น็ ผู้�ให้บ้ ริิการ OTT จากต่่าง ประเทศเป็็นส่่วนใหญ่่ เช่น่ YouTube, Netflix หรือื Facebook Watch ประเทศไทยยังั ไม่แ่ นวทางพััฒนา แพลตฟอร์ม์ ของไทยเพื่�อออกไปแข่ง่ ขัันในระดัับนานาชาติิ 3. ประเทศไทยยัังไม่่มีีนโยบายในการสนัับสนุุนการผลิิตเนื้�อหารายการภายในประเทศ (Local Content) ของผู้�ให้บ้ ริกิ าร OTT ในประเทศอย่า่ งเป็น็ รูปู ธรรม ปัจั จุุบันั ผลงานการสร้า้ งเนื้�อหารายการของ ประเทศไทยส่่วนใหญ่่ยัังไม่่สามารถครองใจตลาดหลัักในต่่างประเทศได้้มาก และเนื้�อหารายการของ ผู้�ให้้บริิการ OTT ไทยยังั เน้้นที่�กลุ่�มผู้�ชมในประเทศและเพื่�อนบ้้านเป็็นหลักั 4. ข้อ้ จำ�ำ กัดั ทางภาษา ศาสนาและวััฒนธรรมของประเทศไทยที่�แตกต่่าง กับั หลายประเทศ เป็็น อุปุ สรรคหนึ่�งในการผลิิตและส่่งออกเนื้�อหารายการของประเทศไทยสู่�ตลาดต่่างประเทศ

รายงานสรุปุ ผลการวิจิ ัยั โครงการศึึกษาพฤติกิ รรมและความต้้องการของประชาชน ในการใช้บ้ ริกิ ารโทรทััศน์์ในยุุคภููมิิทัศั น์ส์ื่�อใหม่่ แนวโน้ม้ พฤติิกรรมและ การให้บ้ ริกิ ารโทรทัศั น์์ใน 3 ยุคุ ภูมู ิทิ ััศน์์สื่อ�่ ใหม่่

38 บทที่่� 3 แนวโน้ม้ พฤติิกรรมและการให้้บริกิ ารโทรทัศั น์ใ์ นยุุคภูมู ิิทััศน์ส์ ื่อ�่ ใหม่่ 3.1 อายุุของผู้้�รัับชมเพิ่่�มขึ้้�นมีีแนวโน้ม้ ในการรับั ชมโทรทัศั น์์ ทุุกวันั ในสััดส่่วนที่เ�่ พิ่่�มมากขึ้้น� พฤติิกรรมการรัับชมโทรทััศน์์ในยุุคภููมิิทััศน์์สื่�อใหม่่ในด้้านความถี่�ของการรัับชมพบว่่า ความถี่�ใน การรับั ชมตามช่ว่ งอายุุ พบว่า่ ทุกุ ช่่วงอายุขุ องผู้�ตอบแบบสอบถามมีีการรับั ชมโทรทัศั น์์ทุกุ วันั ในสัดั ส่่วนที่� มากที่่�สุดุ เมื่�อเปรียี บเทียี บกัับช่่วงความถี่�อื่�นๆ โดย อายุมุ ากกว่า่ 60 ปีมี ีีการรับั ชมทุกุ วันั ร้้อยละ 63.78 รองลงมา อายุุ 46-60 ปีี รัับชมทุุกวันั ร้้อยละ 53.83 อายุุ 31-45 ปีี รัับชมทุุกวันั ร้อ้ ยละ 52.54 และ ช่่วงอายุุ 15-30 ปีี รับั ชมทุุกวันั ร้อ้ ยละ 35.09 ภาพที่�่ 3.1 ความถี่�ใ่ นการรับั ชมโทรทััศน์ใ์ นยุุคภูมู ิทิ ัศั น์ส์ ื่�่อใหม่่ จำ�ำ แนกตามอายุุ 3.2 รายได้้ของผู้้�รัับชมเพิ่่�มขึ้้�นมีีแนวโน้้มในการรัับชมโทรทัศั น์์ ทุุกวันั ในสััดส่่วนที่่�เพิ่่�มมากขึ้้�น ผู้ �ตอบแบบสอบถามทุุกระดัับรายได้้มีีความถี่ �ในการรัับชมโทรทััศน์์ทุุกวัันในสััดส่่วนที่ �มากที่่�สุุดเมื่ �อ เทียี บกับั ความถี่�อื่�นๆ ในการรับั ชม โดยผู้้�รับั ชมที่่�มีรี ายได้ม้ ากกว่า่ 30,000 บาท มีกี ารรับั ชมทุกุ วันั ในสัดั ส่ว่ น ที่�มากที่่�สุุด และระดับั รายได้ท้ ี่่�ต่ำ�ำ �ลงมาก็็จะมีสี ััดส่่วนในการรัับชมทุุกวันั น้้อยลงตามลำ�ำ ดับั

มหาวิิทยาลัยั สุุโขทััยธรรมาธิริ าช 39 ภาพที่่� 3.2 ความถึ่�ใ่ นการรัับชมโทรทััศน์์ในยุคุ ภููมิิทัศั น์ส์ ื่�่อใหม่่จำ�ำ แนกตามรายได้้ 3.3 อายุุของผู้้�รัับชมเพิ่่�มขึ้้�นมีีแนวโน้ม้ การใช้้อินิ เทอร์์เน็ต็ / โซเชีียลมีีเดีียน้อ้ ยลง ผลสำ�ำ รวจการใช้้เวลาเฉลี่�ยต่่อวัันในการใช้้อิินเทอร์์เน็็ต/โซเซีียลมีีเดีียตามช่่วงอายุุ พบว่่า ผู้�ตอบ แบบสอบถามในช่ว่ งอายุุ 15-30 ปีี 31-45 ปีี และ 46-60 ปีี มีกี ารใช้้อิินเทอร์เ์ น็็ต/โซเซียี ลมีีเดีียมากกว่่า 4 ชั่�วโมงต่่อวันั เป็็นสััดส่่วนมากที่่�สุดุ คือื เป็น็ ร้อ้ ยละ 60.16 53.67 และ 38.83 ตามลำ�ำ ดับั อายุมุ ากกว่า่ 60 ปีี ใช้เ้ วลาเฉลี่�ยต่่อวัันในการใช้้อินิ เทอร์เ์ น็ต็ /โซเซีียลมีีเดีียน้อ้ ยกว่า่ 1 ชั่�วโมงต่่อวัันในสัดั ส่ว่ นที่�มากที่่�สุุด คิดิ เป็น็ ร้้อยละ 25.33 ภาพที่�่ 3.3 เวลาในการใช้้อิินเทอร์เ์ น็็ต/โซเชีียลมีีเดียี จำ�ำ แนกตามอายุุ

40 บทที่�่ 3 แนวโน้ม้ พฤติกิ รรมและการให้บ้ ริิการโทรทัศั น์ใ์ นยุุคภููมิทิ ัศั น์ส์ ื่อ�่ ใหม่่ 3.4 อายุุของผู้้�รัับชมเพิ่่�มขึ้้น� มีีแนวโน้้มในการรับั ชม ผ่า่ นอินิ เทอร์์เน็็ตและแอปพลิิเคชันั ต่า่ ง ๆ ลดลง การรับั ชมผ่า่ นอินิ เทอร์เ์ น็ต็ และแอปพลิเิ คชันั ต่า่ ง ๆ จำำ�แนกตามอายุุ พบว่า่ มีกี ารรับั ชมผ่า่ น YouTube และ Facebook มากที่่�สุุด โดยผู้้�รัับชมช่ว่ งอายุุ 15 - 30 ปีรี ับั ชม YouTube มากที่่�สุดุ ร้้อยละ 76.21 รองลงมา อายุุ 31-45 ปีี ร้อ้ ยละ 71.44 และอายุุ 46-60 ปีี ร้อ้ ยละ 64.96 ส่่วนผู้้�มีีอายุุมากกว่่า 60 ปีี รับั ชมน้อ้ ยที่่�สุดุ ร้้อยละ 44.66 รับั ชมผ่่าน Facebook ช่่วงอายุุ 15 - 30 ปีี รัับชมมากที่่�สุดุ ร้้อยละ 63.74 รองลงมา อายุุ 31-45 ปีี ร้อ้ ยละ 62.78 และอายุุ 46-60 ปีี ร้้อยละ 54.48 ส่่วนผู้้�มีอี ายุุมากกว่า่ 60 ปีี รัับชมน้อ้ ยที่่�สุดุ ร้อ้ ยละ 31.27 ภาพที่่� 3.4 การรับั ชมผ่า่ นอินิ เทอร์์เน็ต็ และแอปพลิเิ คชันั ต่่าง ๆ จำ�ำ แนกตามอายุุ 3.5 อายุุของผู้้�รัับชมเพิ่่�มขึ้้น� มีีแนวโน้ม้ ในการรับั ชมรายการข่า่ ว/ เล่า่ ข่า่ วทุกุ วัันเพิ่่�มขึ้้น� และรัับชมรายการภาพยนตร์์ รายการเพลง/ดนตรีี ภาพยนต์์ ละคร/ซีีรีีส์์ ลดลง ประเภทรายการโทรทััศน์์ในยุุคภููมิิทััศน์์สื่�อใหม่่ที่�ผู้�ตอบแบบสอบถามรัับชม โดยจำ�ำ แนกตามอายุุ พบว่่า ผู้้�รัับชมในช่่วงอายุุ 15-30 ปีี มีีการรัับชมรายการข่่าว ร้้อยละ 56.07 รายการเพลง/ดนตรีี ร้้อยละ 56.18 และรายการภาพยนตร์์ ร้อ้ ยละ 50.07 อายุุ 31-45 ปีี มีกี ารรับั ชมรายการข่า่ วร้้อยละ 72.79 รายการภาพยนตร์์ ร้อ้ ยละ 46.18 และรายการเพลง/ดนตรีี ร้้อยละ 44.75 อายุุ 46-60 ปีี มีีการ รัับชมรายการข่า่ ว ร้้อยละ 77.08 รายการเพลง/ดนตรีี ร้อ้ ยละ 42.81 และรายการภาพยนต์์ ร้้อยละ 41.96 และอายุมุ ากกว่่า 60 ปีี มีกี ารรับั ชมรายการข่่าว ร้้อยละ 80.42 รายการเพลง/ดนตรีี ร้อ้ ยละ 36.87 และรายการเกมโชว์์/บันั เทิิงทั่�วไป ร้อ้ ยละ 34.22

มหาวิิทยาลัยั สุุโขทัยั ธรรมาธิริ าช 41 ภาพที่่� 3..5 ประเภทรายการโทรทัศั น์ท์ ี่ร่� ัับชมจำำ�แนกตามอายุุ 3.6 อายุขุ องผู้้�รัับชมเพิ่่�มขึ้้น� การรับั ชมตามตารางเวลาออกอากาศ มีีแนวโน้ม้ เพิ่่�มขึ้้�น ตรงกัันข้้ามกับั การรับั ชมย้อ้ นหลัังตาม ความต้อ้ งการซึ่ง�่ มีีแนวโน้ม้ ลดลง รูปู แบบรายการโทรทัศั น์ท์ ี่่�รับั ชมของผู้�ตอบแบบสอบถามพบว่า่ ผู้�ตอบแบบสอบถามส่ว่ นใหญ่ร่ ับั ชม รายการตามตารางเวลาออกอากาศโดยมีสี ััดส่่วนการรัับชม ระหว่า่ งร้้อยละ 51.85 ถึึง 74.83 โดยผู้้�รัับ ชมที่่�มีีช่ว่ งอายุุ 60 ปีีขึ้�นไป มีีสััดส่ว่ นการรับั ชมตามตารางออกอากาศมากที่่�สุดุ และผู้้�มีชี ่ว่ งอายุุ 15-30 ปีี รับั ชมทั้�งแบบตามตารางออกอากาศและแบบย้้อนหลังั ด้ว้ ยสัดั ส่่วนใกล้เ้ คีียงกันั ภาพที่่� 3.6 รูปู แบบการรัับชมรายการ จำ�ำ แนกตามอายุุ

42 บทที่่� 3 แนวโน้ม้ พฤติกิ รรมและการให้บ้ ริกิ ารโทรทัศั น์ใ์ นยุุคภูมู ิิทััศน์์สื่อ�่ ใหม่่ 3.7 อายุุของผู้้�รับั ชมเพิ่่�มขึ้้น� มีีแนวโน้ม้ การจ่า่ ยเงินิ เพื่่�อรัับชม รายการที่่�ต้อ้ งการลดลง จากผลสำ�ำ รวจในด้้านค่่าใช้้จ่่ายในการใช้้บริิการโทรทัศั น์์เมื่�อจำ�ำ แนกตามช่ว่ งอายุุพบว่่า ภาพรวมใน ทุุกช่ว่ งอายุสุ ่่วนใหญ่่มีีความยิินดีจี ่่ายไม่่เกินิ เดือื นละ 500 บาท โดยกลุ่�มวััยทำ�ำ งานอายุุ 31 – 60 ปีี จะมีี ความยินิ ดีีจ่า่ ยสููงและจะลดลงเมื่�ออายุมุ ากกว่่า 60 ปีี เนื่�องจากเริ่�มมีรี ายได้้ลดลง ในขณะที่�กลุ่�มผู้�ชมอายุุ น้้อย (15 – 30 ปี)ี ยินิ ดีจี ่า่ ยไม่เ่ กินิ เดือื นละ 300 บาท ในสััดส่่วนสูงู ภาพที่่� 3.7 ค่า่ ใช้้จ่า่ ยในการใช้้บริกิ ารโทรทััศน์์ จำ�ำ แนกตามอายุุ 3.8 ผู้้�รับั ชมอายุุตั้้ง� แต่่ 31 ปีขี ึ้้น� ไป มีีแนวโน้ม้ การรัับชมพร้อ้ มครอบครััว มากกว่า่ การรัับชมคนเดีียว และมีีแนวโน้้มรับั ชมโทรทััศน์์จากที่บ�่ ้า้ นหรืือ ที่�พ่ ัักอาศััยเพิ่่�มขึ้้น� สำ�ำ หรัับบุุคคลที่่�ร่่วมรัับชมโทรทััศน์์ของกลุ่�มผู้้�รัับชมในช่่วงอายุุต่่างๆ ที่่�มีีการรัับชมโทรทััศน์์พร้้อม ครอบครััวมากที่่�สุดุ คืือมากกว่่า 60 ปีขีึ้�นไปคิดิ เป็น็ ร้อ้ ยละ 52.07 แต่่โดยภาพรวมทุกุ ช่่วงอายุมุ ีกี ารรับั ชม โทรทัศั น์์พร้้อมครอบครััวมากที่่�สุุดคิิดเป็น็ สััดส่ว่ นร้อ้ ยละอยู่�ระหว่า่ งร้้อยละ 44.36 ถึงึ 52.41 รองลงมา รับั ชมคนเดียี วคิิดเป็น็ ร้้อยละ 41.26 ถึึง 48.60 และในด้้านสถานที่�ในการรัับชมโทรทัศั น์์ พบว่่าผู้้�รัับชมทุกุ ช่ว่ งอายุุส่่วนใหญ่่หรือื ประมาณร้อ้ ยละ 90 มีีการรับั ชมโทรทัศั น์ท์ ี่่�บ้้านหรืือที่่�พักั อาศัยั

มหาวิิทยาลัยั สุุโขทััยธรรมาธิริ าช 43 ภาพที่่� 3.8 บุคุ คลที่ร�่ ่่วมรับั ชม จำ�ำ แนกตามอายุุ ภาพที่�่ 3.9 สถานที่ใ�่ นการรัับชมโทรทััศน์จ์ ำำ�แนกตามอายุุ



รายงานสรุุปผลการวิจิ ัยั โครงการศึึกษาพฤติิกรรมและความต้อ้ งการของประชาชน ในการใช้บ้ ริิการโทรทััศน์์ในยุุคภููมิิทััศน์ส์ื่�อใหม่่ 4 บทวิเิคราะห์์ การวิิเคราะห์แ์ นวโน้้มพฤติิกรรมและ 24.1 ความต้้องการการใช้้บริกิ าร โทรทัศั น์์ในยุคุ ภููมิิทัศั น์ส์ ื่�่อใหม่่ การวิิเคราะห์ป์ ระเด็็นกฎหมายที่�่ 4.2 เกี่�ย่ วข้้องกัับการกำ�ำ กัับดููแลใน ยุคุ ภููมิิทัศั น์์สื่อ่� ใหม่่

46 บทที่�่ 4 บทวิิเคราะห์์ 4.1 การวิเิ คราะห์์แนวโน้้มพฤติิกรรมและความต้้องการ การใช้บ้ ริกิ ารโทรทััศน์์ในยุุคภูมู ิทิ ัศั น์ส์ ื่่�อใหม่่ 4.1.1 แนวโน้้มพฤติิกรรมการรับั ชมโทรทััศน์์ในอนาคต ในช่ว่ งทศวรรษที่่�ผ่า่ นมา พฤติกิ รรมการรับั ชมรายการโทรทัศั น์ข์ องประชากรทั่�วโลกเปลี่�ยนไป ปัจั จัยั ที่่�สำำ�คัญั ประการหนึ่�งคือื การมีอี ินิ เทอร์เ์ น็ต็ ความเร็ว็ สูงู ที่�แพร่ห่ ลายมากขึ้�นในทุกุ ประเทศ และเป็น็ บริกิ ารที่� มีรี าคาไม่แ่ พงสำำ�หรับั ประชาชนทั่�วไปที่�จะเข้า้ ถึงึ ได้้ ประชาชนจึงึ พึ่�งพาอินิ เทอร์เ์ น็ต็ ในชีวี ิติ ประจำ�ำ วันั มากขึ้�น รวมทั้�งการใช้เ้ ป็น็ ช่อ่ งทางในการรับั ชมรายการโทรทัศั น์์ ทำ�ำ ให้ส้ มาร์ท์ ทีวี ีี หรือื อุปุ กรณ์เ์ ชื่�อมต่อ่ อินิ เทอร์เ์ น็ต็ ได้ร้ ัับความนิิยมเพิ่�มขึ้�น นอกจากนั้�น เนื้�อหารายการจากบริิการสตรีีมมิ่�งบน IPTV และ OTT ที่่�กำ�ำ ลััง เติิบโตตลอดมาเมื่�อไม่่กี่่�ปีีมานี้้�ก็็ได้้รัับความนิิยมเช่่นกััน เพราะผู้�บริิโภคสามารถเลืือกสรรเนื้�อหารายการที่� ถููกใจได้้ในราคาที่�ไม่่แพง จึึงส่่งผลกระทบต่่อตลาดสื่�อและความบัันเทิิงอย่่างมากทั้�งทั่�วโลก รวมทั้�ง ประเทศไทย มููลค่่ารายได้้ของผู้้�รัับใบอนุุญาตบริิการโทรทััศน์์บนโครงข่่ายอิินเทอร์์เน็็ต (IPTV) เพิ่�มขึ้�นจาก 82.33 ล้้านบาท ในปีี พ.ศ. 2556 เป็็น 643.93 ล้า้ นบาท ในปีี พ.ศ. 2562 (ภาพที่� 4.1) และมีีอััตราการ เติบิ โตของผู้�ชมอย่า่ งต่่อเนื่�องจนถึงึ ปีี ค.ศ. 2025 (ภาพที่� 4.2) ภาพที่�่ 4.1 มูลู ค่า่ รายได้้ของผู้้�รับั ใบอนุญุ าตบริิการโครงข่่ายอินิ เทอร์์เน็็ต IPTV (รายปี)ี ที่�มา: ดร.รมิิดา ลีีลาพตะ. การบรรยายหัวั ข้้อ “การกำ�ำ กัับการแข่ง่ ขัันในกิจิ การกระจายเสียี งโทรทัศั น์์ ในยุคุ สื่�อหลอมรวม” วันั ที่� 30 พฤษภาคม 2564.

มหาวิทิ ยาลัยั สุุโขทัยั ธรรมาธิิราช 47 ภาาพที่่� 4.2 การคาดการณ์์การเติบิ โตของผู้้เ� ป็น็ สมาชิกิ IPTV ในประเทศไทย ค.ศ. 2010 - 2025 ที่�มา: https://www.statista.com/forecasts/1137601/iptv-penetration-forecast-in-thailand แนวโน้้มของพฤติิกรรมการรัับชมโทรทััศน์์ในอนาคตของประเทศไทย ไม่่แตกต่่างกัับสถานการณ์์ ทั่�วโลก จากรายงานของ Asia Pacific OTT TV and Video Forecasts report เป็็นที่�คาดหมายว่่า รายได้ข้ องการให้้บริิการเนื้�อหารายการ OTT จะเพิ่�มสูงู ถึึง 48,000 ล้า้ นดอลลาร์์สหรััฐในปีี ค.ศ. 2024 โดยประเทศจีนี และญี่่�ปุ่่น� จะมีสี ัดั ส่ว่ นของรายได้ร้ ้อ้ ยละ 71 ซึ่�งประเทศจีนี ประเทศเดียี วจะครองสัดั ส่ว่ นถึงึ ร้้อยละ 57 จากประเทศต่่างๆจำำ�นวน 22 ประเทศที่�อยู่�ในรายงานการศึึกษาที่�กล่่าวถึึงนี้� เนื่�องจาก การโฆษณานัับเป็็นแหล่ง่ รายได้ห้ ลักั ของ OTT ดัังนั้�น จึึงเป็น็ ที่�คาดหมายว่่าการให้้บริกิ ารแบบมีโี ฆษณา (Advertising based Video on Demand /AVoD) จะมีสี ัดั ส่่วนร้้อยละ 52 ของรายได้้ OTT ในปีี 2024 ในขณะที่�การให้บ้ ริกิ ารแบบเก็บ็ ค่า่ สมาชิกิ (Subscription based Video on Demand/SVoD) จะมีสี ัดั ส่ว่ น ร้้อยละ 39 การให้บ้ ริกิ ารแบบ AVoD จะสร้้างรายได้้มากกว่า่ SVoD ในประเทศจีีน อินิ เดีีย และญี่่�ปุ่่น� รายได้้ของ AVoD ในประเทศจีีนจะถึงึ 16,600 ล้า้ นดอลลาร์์สหรััฐ หรืือ 2 ใน 3 ของภาพรวมรายได้ข้ อง OTT ในภููมิิภาคเอเชีียแปซิิฟิิก รายงานนี้�สรุุปว่่ารายได้้ของ SVoD ก็็จะเพิ่�มขึ้�นเช่่นกััน จากจำำ�นวน น้้อยกว่่า 8,000 ล้้านดอลลาร์์สหรััฐ ในปีี ค.ศ. 2018 จะเพิ่�มขึ้�นเป็็น 19,000 ล้้านดอลลาร์์สหรััฐ ในปีี 2024 แม้ค้ าดว่่ารายได้จ้ าก SVoD ของอิินเดีียจะเพิ่�มเป็น็ 4 เท่า่ แต่ก่ ็็ยังั ไม่เ่ ท่่าของประเทศจีีน1 (ภาพที่� 4.3) 1 Mordor Intelligence. Growth, Trends, Covid-19 Impact, and Forcast (2021 - 2026). Retrieved April 20, 2021 from https:// www.mordorintelligence.com/industry-reports/asia-pacific-media-and-entertainment-market.

48 บทที่่� 4 บทวิิเคราะห์์ ภาพที่่� 4.3 แนวโน้ม้ รายได้จ้ ากการให้้บริกิ าร OTT และวิดิ ีีโอ ระหว่่าง ค.ศ. 2018-2024 จากประเทศในเอเชียี แปซิิฟิกิ ที่�มา: https://i1.wp.com/www.broadbandtvnews.com/wp-content/uploads/2019/ 03/ap-ott-2019- chart.jpg?ssl=1 สำ�ำ หรับั ประเทศทางซีกี โลกตะวันั ตกนั้�น มีกี ารศึกึ ษาพฤติกิ รรมผู้�บริโิ ภคสื่�อในประเทศสหรัฐั อเมริกิ า โดย Nielsen ซึ่�งรายงานไว้้ใน Total Audience Report2 เมื่�อเดือื นสิิงหาคม ค.ศ. 2020 ว่่าโทรทััศน์ย์ ััง เป็็นสื่�อยอดนิิยมสำำ�หรับั ผู้�ชมชาวอเมริกิ ันั วััยผู้�ใหญ่่ โดยเฉลี่�ยแล้้วชาวอเมริิกัันที่่�มีอี ายุุ 18 ปีขีึ้�นไปจะใช้้เวลา ในการชมโทรทัศั น์ม์ ากกว่า่ วันั ละ 4 ชั่�วโมง ในขณะที่�ใช้โ้ ทรศัพั ท์ม์ ือื ถือื เฉลี่�ยวันั ละ 3 ชั่�วโมง 45 นาทีี รายงาน ของ Nielsen แสดงให้เ้ ห็น็ ช่อ่ งว่า่ งระหว่า่ งวัยั ในการชมรายการโทรทัศั น์ข์ องชาวอเมริกิ ันั โดยผู้�ชมที่่�มีอี ายุุ 50-64 ปีี ใช้้เวลาชมโทรทัศั น์์เฉลี่�ยวัันละเกือื บ 6 ชั่�วโมง และผู้�ชมที่่�มีีอายุุ 65 ปีีขึ้�นไป ใช้้เวลาชมโทรทัศั น์์ เฉลี่�ยวัันละมากกว่่า 7 ชั่�วโมง ขณะที่�กลุ่�มผู้�ใหญ่่วััยต่ำำ��กว่่าใช้้เวลาชมโทรทััศน์์น้้อยกว่า่ สองกลุ่�มนี้�อย่า่ งมีีนััย สำ�ำ คัญั พฤติกิ รรมการรับั ชมโทรทัศั น์ข์ องชาวอเมริกิ ันั ที่�กล่า่ วมานี้�อาจอธิบิ ายด้ว้ ยเหตุผุ ลที่่�ว่า่ ประชาชนกลุ่�ม ที่่�มีีอายุุ 65 ปีขีึ้�นไปนั้�นเลิิกทำำ�งานแล้้ว จึงึ มีีเวลาชมโทรทััศน์์มากขึ้�น และกลุ่�มคนหนุ่�มสาวก็ม็ ีีแนวโน้้มที่�จะ ใช้บ้ ริิการสตรีมี มิ่�ง เช่น่ การชมวิดิ ีีโอจาก Netflix และ Amazon Prime แทนที่�จะชมโทรทััศน์ใ์ นรูปู แบบ ดั้ �งเดิิม 2 Nielsen. The Nielsen Total Audience Report. August 2020. Retrieved April 10, 2021 from https://www.nielsen.com/ us/en/insights/report/2020/the-nielsen-total-audience-report-august-2020. 2020.

มหาวิทิ ยาลััยสุุโขทัยั ธรรมาธิริ าช 49 เมื่�อเปรีียบเทีียบระหว่า่ งการรับั ชมโทรทััศน์แ์ บบดั้�งเดิิม (Traditional TV) กับั การรัับชมโทรทััศน์์ แบบใหม่ท่ ี่่�มีกี ารติดิ ตั้�งหรือื ชมผ่า่ นอุปุ กรณ์เ์ ชื่�อมต่อ่ อื่�นๆ เช่น่ DVD/Blu-Ray, เกม คอนโซล, อุปุ กรณ์ท์ี่�เชื่�อม ต่่อกัับอิินเทอร์เ์ น็ต็ (รวมทั้�งอุุปกรณ์ส์ื่�อสตรีมี มิ่�งและสมาร์ท์ ทีีวี)ี โดยทำ�ำ การเปรีียบเทีียบกลุ่�มอายุุ สรุปุ ได้้ ว่่า ในแต่่ละวัันผู้�ชมอายุุน้้อยจะใช้้เวลาชมโทรทััศน์์ที่�เชื่�อมต่่ออุุปกรณ์์โดยเฉลี่�ยแล้้วมากกว่่าผู้�ชมที่่�มีีอายุุ มากกว่่า โดยกลุ่�มที่่�มีีอายุุ 12-17 ปีี ใช้เ้ วลาชมโทรทััศน์์ที่�เชื่�อมต่อ่ อุุปกรณ์์ เฉลี่�ยวันั ละ 1 ชั่�วโมง 18 นาทีี ในขณะที่� กลุ่�มที่่�มีีอายุุ 50-64 ปีี ใช้เ้ วลาชมโทรทััศน์ท์ี่�เชื่�อมต่อ่ อุุปกรณ์์ เฉลี่�ยวันั ละ 51 นาทีี และกลุ่�มที่� มีีอายุุ 65 ปีีขึ้�นไป ใช้้เวลาชมโทรทัศั น์ท์ี่�เชื่�อมต่อ่ อุุปกรณ์์ เฉลี่�ยเพีียงวัันละ 33 นาทีี เท่า่ นั้�น ซึ่�งปััจจัยั ที่่�มีี ผลต่่อพฤติิกรรมการรัับชมอาจสรุุปง่่ายๆได้้ว่่าผู้�ชมสููงวััยจะมีีความรู้้�น้้อยเกี่�ยวกัับเทคโนโลยีีใหม่่ๆ จึึงมีี ความสะดวกที่�จะใช้้วิธิ ีีการรัับชมแบบดั้�งเดิิมมากกว่่า ภาพที่�่ 4.4 ช่อ่ งว่่างระหว่า่ งวััยของผู้้ช� มรายการโทรทััศน์์ในประเทศสหรัฐั อเมริกิ า เปรีียบเทีียบการรัับชมจากเครื่อ่� งรัับโทรทัศั น์์แบบดั้ง�้ เดิิม และแบบเชื่่�อมต่่ออุปุ กรณ์ส์ ื่�่อใหม่่ ที่�มา: https://www.marketingcharts.com/featured-105414

50 บทที่่� 4 บทวิเิ คราะห์์ จากรายงานการศึึกษาพฤติิกรรมการรัับชมโทรทััศน์์ในต่่างประเทศที่ �กล่่าวมาเป็็นตััวอย่่างข้้างต้้น จะเห็็นได้้ว่่า อายุุเป็็นปััจจััยสำำ�คััญซึ่�งสามารถสะท้้อนให้้เห็็นพฤติิกรรมการรัับชมโทรทััศน์์ที่�แตกต่่างกัันได้้ โดยเฉพาะในวิถิ ีชี ีวี ิติ ของผู้�บริโิ ภคสื่�อยุคุ ใหม่ท่ ี่่�จำำ�เป็น็ ต้อ้ งมีกี ารปรับั ตัวั ให้เ้ ข้า้ กับั สภาพแวดล้อ้ มของภูมู ิทิ ัศั น์์ สื่�อใหม่อ่ ย่า่ งหลีกี เลี่�ยงไม่ไ่ ด้้ เพื่�อจะสามารถเข้า้ ถึงึ เนื้�อหารายการต่า่ งๆ ที่่�ถูกู นำ�ำ เสนอผ่า่ นสื่�อใหม่ไ่ ด้้ ปัจั จุบุ ันั นี้� พลเมืืองโลกมีจี ำ�ำ นวน 7,8300 ล้า้ นคน และมีสี ัดั ส่่วนของผู้�ใช้อ้ ินิ เทอร์์เน็็ตคิดิ เป็็นร้อ้ ยละ 59.53 และยังั คงเพิ่�มจำำ�นวนขึ้�นทุกุ ปีี ด้้วยอัตั ราการเพิ่�มที่�ลดลงตามลำ�ำ ดัับ ดังั นั้�นช่่องทางและอุปุ กรณ์ก์ ารเข้า้ ถึึงเนื้�อหา รายการต่่างๆ ในอนาคตก็ต็ ้อ้ งอยู่�บนโครงสร้า้ งของเครือื ข่่ายอินิ เทอร์เ์ น็็ตเป็็นหลััก โดยเฉพาะการเกิดิ ขึ้�น ของเทคโนโลยีีใหม่่ๆ เช่น่ 5G ที่�สามารถช่ว่ ยอำ�ำ นวยความสะดวกในการสร้า้ งและส่่งผ่่านเนื้�อหารายการ เสมืือนจริิงไปถึึงผู้�ชมได้้อย่่างสะดวกรวดเร็็วและมีีประสิิทธิิภาพ จะทำำ�ให้้กิิจการโทรทััศน์์แบบวิิดีีโอสตรีีม มิ่�งบนแพลตฟอร์์มของ OTT เติิบโตขึ้�น และเป็็นปัจั จััยที่่�มีีผลต่อ่ พฤติิกรรมผู้�บริโิ ภคตามทฤษฎีีเทคโนโลยีี เป็น็ ตัวั กำำ�หนด (Technological Determinism Theory)4 ที่�มองว่า่ เทคโนโลยีเี ป็น็ ตัวั กำ�ำ หนดกิจิ กรรมพื้�นฐาน ของมนุุษย์์ทั้�งปวง เทคโนโลยีีเข้้ามาเพื่�อเปลี่�ยนแปลงระบบการดำ�ำ รงชีีวิิตอยู่�ของมนุุษย์์ตั้�งแต่่กระบวนการ คิิด ความรู้้�สึึกและการกระทำ�ำ ต่า่ งๆ ซึ่�งจะเห็น็ ได้้ชััดจากพฤติกิ รรมการบริิโภคสื่�อของมนุุษย์์ที่�เปลี่�ยนแปลง ไปตามเทคโนโลยีที ี่ �เกิิดขึ้ �นใหม่่ๆนั่ �นเอง 4.1.2 แนวโน้้มพฤติิกรรมและความต้้องการในการรัับชมโทรทััศน์์ ของคนไทยในยุคุ ภููมิิทัศั น์์สื่่�อใหม่่ แนวโน้้มพฤติิกรรมการใช้้บริิการโทรทััศน์์ในยุุคภููมิิทััศน์์สื่ �อใหม่่ของคนไทยจากผลการสำำ�รวจด้้วย แบบสอบถาม สามารถนำ�ำ เสนอข้อ้ มููลแนวโน้ม้ พฤติิกรรมและความต้้องการในการรัับชมโทรทััศน์์ โดยสรุุป จาก 1) ความถี่�ในการรัับชมและประเภทรายการที่่�รับั ชม 2) อุุปกรณ์ท์ี่�ใช้ใ้ นการรัับชม และ 3) ค่า่ ใช้้จ่่ายในการใช้บ้ ริิการ ดัังนี้� 1. แนวโน้ม้ ของความถี่่�ในการรับั ชมและประเภทรายการที่่�รัับชม จากผลการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้�ชมรายการโทรทััศน์์ครั้�งนี้�เมื่�อพิจิ ารณาความถี่�ในการรับั ชมโทรทัศั น์์ ในยุุคภูมู ิิทััศน์ส์ื่�อใหม่่ของผู้�ตอบแบบสอบถาม พบว่่าผู้�ชมที่่�มีชี ่ว่ งอายุุ 60 ปีีขึ้�นไปมีสี ััดส่่วนการรัับชมตาม ตารางออกอากาศมากที่่�สุุด และผู้้�มีีช่่วงอายุุ 15-30 ปีีและผู้้�มีสี ถานภาพโสดรัับชมทั้�งแบบตามตารางออก อากาศและแบบย้้อนหลัังด้้วยสััดส่่วนเท่่าๆ กััน นอกจากนั้�น ยัังพบว่่าผู้�ชมช่่วงอายุุ 15-30 ปีี มีีการใช้้ อินิ เทอร์์เน็ต็ /โซเชียี ลมีีเดีียมากกว่่า 4 ชั่�วโมงต่่อวััน ซึ่�งเป็น็ สัดั ส่่วนมากที่่�สุดุ และเมื่�ออายุขุ องผู้�ชมเพิ่�มขึ้�น สััดส่ว่ นการใช้อ้ ินิ เทอร์์เน็ต็ /โซเชียี ลมีีเดียี มากกว่า่ 4 ชั่�วโมงต่อ่ วัันลดน้้อยลง ส่ว่ นการรับั ชมเนื้�อหารายการนั้�น 3 We are Social & Hootsuite. Digital around the World. 2021. 4 Chandler, D. (2013). Technological or Media Determinism. Retrieved April 1, 2021 from https://www.wolearn.org/ pluginfile.php/45/mod_page/content/33/chandler2002_PDF_full.pdf.

มหาวิทิ ยาลััยสุโุ ขทัยั ธรรมาธิิราช 51 พบว่า่ แนวโน้้มการรับั ชมรายการข่่าว/เล่่าข่า่ วของผู้�ตอบแบบสอบถามส่่วนใหญ่จ่ ะเพิ่�มขึ้�นตามช่ว่ งอายุุคือื เมื่�ออายุขุ องผู้้�รับั ชมเพิ่�มชึ้�นจะมีแี นวโน้ม้ ในการรับั ชมรายการข่า่ ว/เล่า่ ข่า่ วทุกุ วันั และผู้้�ที่่�มีสี ถานภาพสมรส จะมีีแนวโน้้มในการรัับชมรายการข่่าว/เล่่าข่่าวทุุกวัันมากว่่าผู้้�ที่่�มีีสถานภาพโสด ส่่วนการรัับชมรายการ ละคร/ซีีรีสี ์์ จะมีีแนวโน้้มในการรัับชมทุุกวันั ในช่่วงอายุุ 31-45 ปีีมากที่่�สุดุ

52 บทที่�่ 4 บทวิิเคราะห์์ 2. อุปุ กรณ์์และช่่องทางในการรับั ชมโทรทัศั น์์ในยุคุ ภูมู ิทิ ัศั น์์สื่่�อใหม่่ ผลการสำ�ำ รวจในการวิจิ ัยั นี้้�ค่อ่ นข้า้ งชัดั เจนในทุกุ กลุ่�มผู้�ตอบแบบสอบถาม ว่า่ อุปุ กรณ์แ์ ละช่อ่ งทางใน การรับั ชมโทรทัศั น์ใ์ นยุคุ ภูมู ิทิ ัศั น์ส์ื่�อใหม่่ มีแี นวโน้ม้ สัมั พันั ธ์ก์ ับั กลุ่�มอายุกุ ล่า่ วคือื โดยภาพรวม ผู้�ชมส่ว่ นใหญ่่ รับั ชมผ่า่ นเครื่�องรับั โทรทัศั น์ม์ ากที่่�สุดุ รองลงมาได้แ้ ก่่ โทรศัพั ท์ม์ ือื ถือื ตามด้ว้ ยเครื่�องคอมพิวิ เตอร์์ โน้ต้ บุ๊๊ก� แทบเล็็ต แต่่โทรศัพั ท์ม์ ือื ถือื เป็น็ อุุปกรณ์์หลัักของผู้้�มีอี ายุุในช่่วง 15 - 30 ปีี ซึ่�งมีสี ััดส่ว่ นการใช้ม้ ากที่่�สุุด เมื่�อเปรีียบเทียี บกัับช่ว่ งอายุอุื่�นๆ ในขณะที่่�ผู้้�มีอี ายุมุ ากกว่า่ 60 ปีรี ัับชมผ่่านอุปุ กรณ์์ดังั กล่า่ วน้อ้ ยที่่�สุุด และ ยัังพบว่่า เมื่�ออายุุของผู้้�รัับชมเพิ่�มขึ้�นจะมีีแนวโน้้มในการรัับชมผ่่านอิินเทอร์์เน็็ตและแอปพลิิเคชัันต่่าง ๆ ลดลง

มหาวิทิ ยาลััยสุโุ ขทัยั ธรรมาธิิราช 53 3. ค่่าใช้้จ่่ายในการใช้บ้ ริกิ ารโทรทััศน์ใ์ นยุคุ ภูมู ิิทััศน์ส์ ื่่�อใหม่่ ผลการสำ�ำ รวจในการวิจิ ัยั นี้�พบว่า่ เด็ก็ รุ่�นใหม่ม่ ีแี นวโน้ม้ จะเลือื กรับั ชมรายการที่่�ต้อ้ งการสูงู ซึ่�งการใช้้ จ่า่ ยเพื่�อรัับชมรายการที่่�ต้้องการมีีแนวโน้ม้ ลดลงเมื่�ออายุขุ องผู้้�รับั ชมเพิ่�มขึ้�น

54 บทที่�่ 4 บทวิเิ คราะห์์ 4.1.3 แนวโน้้มการให้้บริิการรายการโทรทัศั น์ใ์ นประเทศไทย จากการสััมภาษณ์ผ์ู้�ประกอบกิิจการโทรทัศั น์จ์ ำำ�นวน 25 ราย คณะที่�ปรึึกษาสามารถสรุปุ แนวโน้้ม ของการให้บ้ ริิการรายการโทรทััศน์์ในประเทศไทยได้้ดังั นี้� 1. ผู้้�ให้้บริิการรายการโทรทััศน์์ภาคพื้ �นดิินในระบบดิิจิิทััลยัังคงประสบกัับปััญหารายได้้ที่ �มาจาก การโฆษณาลดลง และมีกี ารแข่ง่ ขันั ที่่�สูงู ในตลาด มีคีู่�แข่ง่ หลายช่อ่ งที่�ได้ร้ ับั ความนิยิ มจากผู้�ชมในระดับั ต้น้ ๆ เช่น่ ช่่อง 3HD และช่่อง 7HD ช่่องเวิิร์์คพอยท์์ทีวี ีี 23 ช่่องวััน 31 ช่่องไทยรัฐั 32 และช่่องอัมั รินิ ทร์์ 34 ซึ่�งช่่องเหล่่านี้�สามารถวางตำำ�แหน่ง่ (position) ของตนในตลาดได้อ้ ย่า่ งชัดั เจน แต่่ยัังมีอี ีีกหลายช่อ่ งที่�อาจ จะต้อ้ งมีกี ารปรับั โครงสร้า้ งการประกอบธุรุ กิจิ หรือื มีกี ารเปลี่�ยนมือื เจ้า้ ของหรือื ผู้�ประกอบกิจิ การรายต่อ่ ไป ได้อ้ ีีก ทั้�งยัังต้อ้ งแข่่งขัันกัับผู้�ให้บ้ ริิการ OTT ทั้�งภายในประเทศและจากต่่างประเทศ 2. มีีแนวโน้้มที่ �ผู้ �ประกอบกิิจการโทรทััศน์์ดิิจิิทััลจะสร้้างความร่่วมมืือเป็็นพัันธมิิตรกัับสื่ �อออนไลน์์ และ OTT มากขึ้�น โดยเห็น็ ว่า่ สื่�อออนไลน์เ์ ป็น็ โอกาสใหม่ท่ี่�จะนำำ�เอาเนื้�อหารายการดีๆี ที่�ตนมีอี ยู่�ออกเผยแพร่่ บนแพลตฟอร์์มออนไลน์์ เพื่�อเพิ่�มการเข้้าถึึงประชาชนผู้�ชมที่�หลากหลายมากขึ้�น ทั้�งยัังเป็็นการขยายฐาน ผู้�ชมระดับั นานาชาติแิ ละเพิ่�มเม็็ดเงิินโฆษณาไปพร้อ้ มกันั 3. เคเบิิลทีีวีีในระดัับภููมิิภาคกำ�ำ ลัังประสบปััญหาอย่่างมาก บางรายสามารถเปลี่�ยนไปให้บ้ ริกิ าร อินิ เทอร์เ์ น็ต็ และ IPTV แต่ผู่้�ประกอบกิจิ การรุ่�นเก่า่ อาจไม่ม่ ีศี ักั ยภาพที่�จะก้า้ วเข้า้ สู่่�ธุรกิจิ รูปู แบบใหม่ไ่ ด้้ จึงึ อาจ มีกี ารควบรวมกิจิ การระหว่า่ งผู้�ประกอบกิจิ การเคเบิลิ ทีวี ีใี นภูมู ิภิ าค และร่ว่ มกันั บริหิ ารตามความเหมาะสม เพื่�อ ลดต้น้ ทุนุ การประกอบกิจิ การ 4. ตลาด OTT ยัังคงเติิบโตตามปััจจััยส่่งเสริิมด้้านเทคโนโลยีีอิินเทอร์์เน็็ต ผสมผสานกัับ ความต้้องการและวิิถีีชีีวิิตของคนรุ่�นใหม่่ที่�จะเพิ่�มจำำ�นวนมากขึ้�นในอนาคต OTT จึึงเป็็นสนามการแข่่งขััน ใหม่ท่ ี่่�ร้อ้ นแรง แต่เ่ ป็น็ โอกาสดีขี องผู้�บริโิ ภคที่�จะมีโี อกาสได้เ้ ข้า้ ถึงึ เนื้�อหารายการที่�หลากหลายและราคาถูกู แต่่ OTT ยังั ไม่ถ่ ูกู กำ�ำ กับั ดูแู ลด้า้ นเนื้�อหารายการ และไม่ต่ ้อ้ งอยู่�ภายใต้เ้ งื่�อนไขใบอนุญุ าตการประกอบกิจิ การ โทรทััศน์์เช่่นเดีียวกัับผู้�ประกอบกิิจการโทรทััศน์์ ทำำ�ให้้มีีความได้้เปรีียบในด้้านต้้นทุุนการประกอบกิิจการ ซึ่�งนำำ�ไปสู่่�ปัญั หาการแข่ง่ ขันั ที่�ไม่เ่ ท่า่ เทียี มกันั กับั ผู้�ประกอบกิจิ การโทรทัศั น์์ แต่ข่ ณะเดียี วกันั ผู้�ให้บ้ ริกิ าร OTT ก็็พบกัับอุุปสรรคบางประการในการให้้บริิการ เช่่น ปััญหาการละเมิิดลิิขสิิทธิ์�ในเนื้�อหารายการ และ การแข่่งขัันที่่�สููงระหว่่างผู้�ให้บ้ ริิการ OTT ด้้วยกันั

มหาวิิทยาลัยั สุโุ ขทััยธรรมาธิิราช 55 5. ในอีกี 5 ปีขี ้า้ งหน้า้ มูลู ค่า่ การใช้จ้ ่า่ ยผ่า่ นสื่�อและความบันั เทิงิ ทั่�วโลกจะเติบิ โตขึ้�นอย่า่ งต่อ่ เนื่�อง โดย เฉพาะความต้อ้ งการเสพสื่�อและบันั เทิงิ แบบส่ว่ นบุคุ คลจะยิ่�งมากขึ้�น ทั้�งการเข้า้ มาของ 5G จะยิ่�งทำ�ำ ให้ผู้้�บริโิ ภค หันั ไปสู่�แพลตฟอร์ม์ ดิจิ ิทิ ัลั มากขึ้�น โดยบริกิ าร OTT จะเป็น็ ตลาดที่�เติบิ โตเร็ว็ ที่่�สุดุ คิดิ เป็น็ การเติบิ โตปีตี ่อ่ ปีทีี่� ร้อ้ ยละ 16.64 ในส่ว่ นของประเทศไทยก็ม็ ีแี นวโน้ม้ ว่า่ จะเติบิ โตเฉลี่�ยต่อ่ ปีอี ยู่�ที่�ร้อยละ 5.055 5 ประชาชาติธิ ุรุ กิจิ . OTT รุมุ รักั ประเทศไทย ดัมั พ์ร์ าคาสู้�-ผูกู พันั ธมิติ ร. สืบื ค้น้ เมื่�อวันั ที่� 1 เมษายน 2564 จาก https://www.prachachat. net/ict/news-434685.

56 บทที่�่ 4 บทวิเิ คราะห์์ 4.2 การวิิเคราะห์ป์ ระเด็น็ กฎหมายที่่เ� กี่ย่� วข้อ้ งกัับ การกำำ�กัับดูแู ลในยุคุ ภูมู ิทิ ัศั น์์สื่่�อใหม่่ 4.2.1 การวิิเคราะห์์ประเด็็นการกำ�ำ กัับดููแลเนื้้�อหารายการที่�่ ไม่่เหมาะสม การกำ�ำ กับั ดููแลเนื้�อหารายการที่�ไม่เ่ หมาะสมตาม มาตรา 37 แห่ง่ พระราชบััญญัตั ิิการประกอบ กิิจการกระจายเสีียงและกิิจการโทรทััศน์์ พ.ศ. 2551 แม้้จะมีีการใช้้ถ้้อยคำ�ำ ที่่�มีีความหมายกว้้าง ไม่่ได้้ เฉพาะเจาะจง สามารถตีีความกฎหมายให้้ครอบคลุุมได้้หลายกรณีีในบริิบทที่�แตกต่่างกััน เช่่น เนื้�อหา รายการที่่�มีผี ลกระทบต่่อความมั่�นคงของรััฐ เนื้�อหารายการที่�กระทบต่อ่ ความสงบเรีียบร้้อยหรือื ศีลี ธรรม อันั ดีขี องประชาชน หรือื เนื้�อหารายการที่่�มีกี ารกระทำ�ำ ซึ่่�งเข้า้ ลักั ษณะลามกอนาจาร หรือื มีผี ลกระทบต่อ่ การ ให้เ้ กิดิ ความเสื่�อมทรามทางจิติ ใจหรือื สุขุ ภาพของประชาชนอย่า่ งร้า้ ยแรง อันั เป็น็ ผลดีมี าจากการใช้ถ้ ้อ้ ยคำ�ำ ในบทบััญญััติทิ ี่่�มีคี วามหมายกว้้าง และครอบคลุมุ ไม่เ่ ฉพาะเจาะจงจนเกิินไปทำ�ำ ให้้มาตรา 37 สามารถถููก ตีีความให้้สอดคล้้องกัับบริิบทของความเชื่�อ สัังคม วััฒนธรรม แนวคิิดของประชาชนในสัังคมนั้�นๆที่� เปลี่�ยนแปลงไปตามยุคุ และกาลเวลาได้้ ดังั นั้�น มาตรา 37 มีีความเหมาะสมแล้ว้ และสามารถนำำ�มาปรัับ ใช้ไ้ ด้ใ้ นการกำ�ำ กับั ดูแู ลเนื้�อหารายการที่�ไม่เ่ หมาะสมในหลายๆกรณีทีี่�อาจเกิดิ ขึ้�นในอนาคตที่�อาจมีคี วามหลาก หลายมากขึ้�นกว่า่ ปัจั จุุบัันได้้ และบทบััญญััติิดังั กล่่าวก็ม็ ีีบทลงโทษที่�เหมาะสมแล้ว้ แต่่อย่่างไรก็็ตามปััญหาสำำ�คััญในการกำ�ำ กัับดููแลเนื้�อหารายการที่�ไม่่เหมาะสมตามมาตรา 37 นั้�น ใช้บ้ ังั คับั ได้เ้ ฉพาะกับั กรณีขี องเนื้�อหารายการที่�เผยแพร่ท่ างวิทิ ยุแุ ละโทรทัศั น์เ์ ท่า่ นั้�น ไม่ส่ ามารถนำำ�มาปรับั ใช้้กัับเนื้�อหารายการที่�เผยแพร่่ทางช่่องทางอิินเตอร์์เน็็ตได้้ โดยเฉพาะอย่่างยิ่�งใน OTT ซึ่�งถืือว่่าเป็็น ความลัักลั่�น เพราะในมุุมมองของผู้�บริิโภคเนื้�อหารายการไม่่ว่่าเผยแพร่่ในช่่องทางใด ก็็ถืือว่่าเป็็นเนื้�อหา รายการเช่น่ เดียี วกันั ไม่ไ่ ด้ม้ ีคี วามแตกต่า่ งกันั แต่อ่ ย่า่ งใดในมุมุ มองของผู้�บริโิ ภค ดังั นั้�นการตั้�งข้อ้ จำำ�กัดั เรื่�อง การกำำ�กัับดููแลเนื้ �อหารายการที่ �ไม่่เหมาะสมและนำำ�มาบัังคัับใช้้ได้้เฉพาะกัับเนื้ �อหารายการที่ �เผยแพร่่ทาง วิทิ ยุแุ ละโทรทัศั น์เ์ ท่า่ นั้�น แต่ก่ ลับั ไม่ส่ ามารถปรับั กฎเกณฑ์ท์ ี่่�มีลี ักั ษณะเทียี บเคียี งกันั ได้ก้ ับั เนื้�อหารายการที่� เผยแพร่ท่ างอินิ เตอร์เ์ น็ต็ ทำำ�ให้ใ้ นปัจั จุบุ ันั มีเี นื้�อหารายการที่�ไม่เ่ หมาะสมจำ�ำ นวนมากเผยแพร่ใ่ นอินิ เตอร์เ์ น็ต็ ในหลากหลายรูปู แบบ ที่�อาจเข้า้ ข่า่ ยเป็น็ เนื้�อหารายการที่่�มีผี ลกระทบต่อ่ ความมั่�นคงของรัฐั เนื้�อหารายการ ที่�กระทบต่อ่ ความสงบเรีียบร้้อยหรืือศีลี ธรรมอัันดีขี องประชาชน หรือื เนื้�อหารายการที่่�มีกี ารกระทำ�ำ ซึ่่�งเข้้า ลักั ษณะลามกอนาจาร หรือื มีผี ลกระทบต่อ่ การให้เ้ กิดิ ความเสื่�อมทรามทางจิติ ใจหรือื สุขุ ภาพของประชาชน อย่่างร้า้ ยแรง หากได้ม้ ีกี ารนำ�ำ ไปเผยแพร่่ทางวิทิ ยุุและโทรทัศั น์์ หากมีีเนื้�อหารายการใดที่�เข้้าข่่ายผิิดกฎหมายและเผยแพร่่ทางอิินเตอร์์เน็็ต ในปััจจุุบัันจะมีีหน่่วย งานหลากหลายหน่่วยงานที่�เกี่�ยวข้้องในการปฏิิบััติิหน้้าที่�ในการดำ�ำ เนิินการยัับยั้�งและสกััดกั้�นไม่่ให้้เนื้�อหา รายการที่�ไม่่เหมาะสมเผยแพร่่ไปในอิินเตอร์์เน็็ตก็็ตาม แต่่ว่่ามีีลัักษณะการกระจายอำำ�นาจหน้้าที่�ไปยััง หลากหลายหน่่วยงาน และแต่่ละหน่่วยงานจะมีีมาตรการในการลงโทษและกระบวนการที่�แตกต่่างกััน

มหาวิทิ ยาลััยสุุโขทััยธรรมาธิิราช 57 ออกไป ดังั นั้�นจึงึ ทำำ�ให้เ้ กิดิ ความลักั ลั่�น ไม่ไ่ ด้ม้ ีมี าตรฐานเดียี วกันั กับั เนื้�อหารายการที่�ไม่เ่ หมาะสมที่�เผยแพร่่ กันั ในทางวิทิ ยุแุ ละโทรทัศั น์์ นอกจากนี้้�ยังั มีเี นื้�อหารายการที่�ไม่เ่ หมาะสมจำ�ำ นวนมากที่่�มีลี ักั ษณะเป็น็ เนื้�อหา รายการที่�ไม่่เหมาะสม แต่่ยัังไม่่ได้้ถููกดำ�ำ เนิินการตามกฎหมาย หรืือถููกดำ�ำ เนิินการล่่าช้้า จนกว่่าจะมีี การดำำ�เนินิ การผู้้�จัดั ทำำ�เนื้�อหารายการที่�ไม่เ่ หมาะสมก็ม็ ีียอดผู้�ชมจำำ�นวนมาก และอาจบรรลุุเป้้าหมายหรืือ ผลประโยชน์บ์ างประการที่�ได้ต้ั้�งเป้า้ ไว้เ้ รียี บร้อ้ ยแล้ว้ เนื่�องจากในปัจั จุบุ ันั ด้ว้ ยเทคโนโลยีแี ละเครื่�องมือื ที่่�ทันั สมัยั และอินิ เตอร์เ์ น็ต็ ความเร็ว็ สูงู ที่�แพร่ห่ ลายไปทั่�วประเทศทำำ�ให้ค้ นจำ�ำ นวนมากสามารถถ่า่ ยทำำ�คลิปิ วีดี ีโี อ และตัดั ต่่อเผยแพร่่ไปในอิินเตอร์เ์ น็็ตอย่่างง่า่ ยดาย และการรัับชมและการแชร์ก์ ็ย็ิ่�งช่่วยทำ�ำ ให้้คลิปิ วีีดีีโอที่� อาจมีเี นื้�อหาที่�ไม่เ่ หมาะสมสามารถเผยแพร่ไ่ ปได้อ้ ย่า่ งแพร่ห่ ลายในระยะเวลาสั้�นๆ ซึ่�งอาจก่อ่ ให้เ้ กิดิ ความ เสียี หายแก่ค่ วามสงบเรียี บร้อ้ ยและศีลี ธรรมอันั ดีขี องประชาชนได้้ รวมไปถึงึ อาจเป็น็ การสร้า้ งแบบอย่า่ งที่� ไม่ด่ ีใี ห้้กับั เด็็กและเยาวชนในการเอาเป็น็ แบบอย่า่ งที่�ไม่่ดีี เช่น่ การใช้้คำำ�หยาบ ความรุนุ แรง เนื้�อหาเรื่�อง ความไม่เ่ หมาะสมในการแสดงออกทางเพศหรืือเกี่�ยวกัับเรื่�องเพศ พฤติกิ รรมทางเพศที่�ไม่เ่ หมาะสม หรืือ เนื้�อหารายการที่่�มีกี ารกระทำำ�ซึ่่�งเข้า้ ลักั ษณะลามกอนาจาร หรือื มีผี ลกระทบต่อ่ การให้เ้ กิดิ ความเสื่�อมทราม ทางจิิตใจหรืือสุุขภาพของประชาชนอย่่างร้้ายแรง ซึ่�งเนื้�อหารายการในอิินเตอร์์เน็็ตไม่่ได้้มีีการจััดระดัับ ความเหมาะสมของผู้�ชมเหมือื นในรายการวิทิ ยุแุ ละโทรทัศั น์ท์ี่�จะมีคี ำำ�เตือื นที่่�ชัดั เจนก่อ่ นการเริ่�มต้น้ รายการ ดัังนั้�น จึึงแสดงให้้เห็็นถึึงปััญหาความลัักลั่�นและการมีีการปฏิิบััติิสองมาตรฐานระหว่่างเนื้�อหารายการที่� เผยแพร่ท่ างวิทิ ยุแุ ละโทรทัศั น์แ์ ละเนื้�อหารายการที่�เผยแพร่ท่ างอินิ เตอร์เ์ น็ต็ ซึ่�งหากปล่อ่ ยให้ม้ ีคี วามลักั ลั่�น เช่น่ นี้�เกิดิ ขึ้�นจะส่ง่ ผลร้า้ ยต่อ่ ความมั่�นคง ความสงบเรียี บร้อ้ ยและศีลี ธรรมอันั ดีขี องประชาชน และอาจกลาย เป็น็ ตััวอย่า่ งที่�ไม่ด่ ีใี ห้้กัับเด็็กและเยาวชนในพฤติิกรรมที่�ไม่เ่ หมาะสมและไม่่สมควรลอกเลียี นแบบได้้ ดัังนั้�น จึงึ ถือื ว่า่ มีเี หตุผุ ลอันั สมควรในการให้ก้ ารกำำ�กับั ดูแู ลในเรื่�องเนื้�อหารายการที่�ไม่เ่ หมาะสมไม่ว่ ่า่ จะเผยแพร่ใ่ น ช่่องทางใด ไม่ว่ ่า่ จะเป็น็ รายการโทรทััศน์์ วิทิ ยุุ OTT หรืือ Internet Radio ภายใต้เ้ งื่�อนไขและการกำำ�กับั ดููแลที่�เป็็นมาตรฐานเดีียวกััน เพื่�อให้้เกิิดการสร้้างมาตรฐานที่่�ดีีและสอดคล้้องกัับพฤติิกรรมการรัับชมสื่�อ และเนื้ �อหารายการในภููมิิทััศน์์สื่ �อใหม่่ที่ �ผู้ �บริิโภคมีีแนวโน้้มจะรัับชมเนื้ �อหารายการจากช่่องทางออนไลน์์ มากขึ้�นเรื่�อยๆ และเป็็นการสะดวกและก่่อให้้เกิิดประสิิทธิิภาพสููงสุุด หากใช้้หน่่วยงานที่่�กำ�ำ กัับดููแลเพีียง หน่ว่ ยงานเดียี วในการกำำ�กับั ดูแู ลในเรื่�องเนื้�อหารายการที่�ไม่เ่ หมาะสม เพื่�อให้ม้ั่�นใจว่า่ กฎเกณฑ์แ์ ละแนวทาง ปฏิิบััติิในการกำำ�กัับดููแลเนื้ �อหารายการที่ �ไม่่เหมาะสมรวมถึึง การลงโทษมีีความสอดคล้้องกัันและอยู่ �ภายใต้้มาตรฐาน เดียี วกันั ในทุกุ ๆช่อ่ งทางการเผยแพร่่ เป็น็ การสนับั สนุนุ ให้เ้ กิดิ ก า ร แ ข่่ ง ขัั น ที่ � เ ป็็ น ธ ร ร ม ร ะ ห ว่่ า ง ผู้ � ผ ลิิ ต เ นื้ � อ ห า ร า ย ก า ร ที่ � เผยแพร่่ไม่่ว่่าในช่่องทางใด และเป็็นการป้้องกัันไม่่ให้้มีี การผลิิตเนื้ �อหารายการเพื่ �อเผยแพร่่ทางอิินเตอร์์เน็็ตเท่่านั้ �น เพื่ �อหลีีกเลี่ �ยงการปฏิิบััติิตามกฎเกณฑ์์ในด้้านเนื้ �อหารายการ ที่�วางหลัักไว้้ดีอี ยู่�แล้้วของ กสทช.

58 บทที่่� 4 บทวิเิ คราะห์์ สรุุป กิจิ การโทรทััศน์์และ OTT ควรได้้รับั การกำ�ำ กับั ดููแลที่�เหมืือนกััน เพราะในมุุมมองของผู้�บริิโภค เป็น็ การให้บ้ ริกิ ารเนื้�อหารายการเช่น่ เดียี วกันั และแข่ง่ ขันั กันั อยู่�ในปัจั จุบุ ันั เพื่�อให้ผู้้�ประกอบกิจิ การโทรทัศั น์์ และผู้�ให้้บริิการ OTT มีโี อกาสเท่่าเทียี มกัันในสนามการแข่ง่ ขัันที่�เป็น็ ธรรม ระหว่่างกิิจการโทรทัศั น์์ และ การให้บ้ ริกิ ารโครงข่่ายอื่�นที่่�มิิใช่่โครงข่า่ ยกระจายเสีียงหรือื โทรทัศั น์โ์ ดยเฉพาะ (Over-the-Top/OTT) 4.2.2 การวิเิ คราะห์ป์ ระเด็น็ ประกาศ กสทช. เรื่อ่� งหลักั เกณฑ์ก์ ารเผย แพร่่กิิจการโทรทัศั น์์ที่�ใ่ ห้้บริกิ ารเป็น็ การทั่่ว� ไป พ.ศ. 2555 คณะกรรมการกิจิ การกระจายเสีียง กิจิ การโทรทััศน์์ และกิจิ การโทรคมนาคมแห่ง่ ชาติิ (กสทช.) ได้้ ออกประกาศเรื่�อง หลักั เกณฑ์์การเผยแพร่ก่ ิิจการโทรทััศน์ท์ี่�ให้้บริิการเป็น็ การทั่�วไป พ.ศ. 2555 หรืือ ที่�เรีียกโดยย่อ่ ว่า่ ประกาศ Must Carry วัตั ถุุประสงค์เ์ พื่�อให้้ประชาชนทั่�วไปที่�เคยถูกู จำ�ำ กััดสิทิ ธิ์�ในการเข้า้ ถึงึ บริกิ ารโทรทัศั น์ท์ี่�ให้บ้ ริกิ ารเป็น็ การทั่�วไปไม่ว่ ่า่ จะจะรับั ชมจากแพลตฟอร์ม์ ใดก็ต็ ามโดยไม่ต่ ้อ้ งมีคี ่า่ ใช้จ้ ่า่ ย เพิ่�ม ส่่วนนึ่�งเกิดิ จากเกิดิ ปััญหากรณีีโทรทััศน์์ “จอดำำ�” ในการถ่่ายทอดการแข่่งขัันฟุุตบอล Euro 2012 ซึ่�ง เกิิดจากการที่�เจ้้าของสิิทธิ์�ในการถ่่ายทอดสดผ่่านฟรีีทีีวีีไม่่ยิินยอมให้้มีีการนำ�ำ การถ่่ายทอดสดการแข่่งขััน ไปเผยแพร่่ผ่่านโครงข่่ายเคเบิิลและระบบดาวเทีียม ส่่งผลให้้ประชาชนที่่�รัับบริิการฟรีีทีีวีีผ่่านโครงข่่าย เคเบิลิ และระบบดาวเทียี มไม่ส่ ามารถรับั ชมการถ่า่ ยทอดสดรายการการแข่ง่ ขันั ฟุตุ บอลโลกได้้ ทำำ�ให้อ้ งค์ก์ ร กำำ�กับั ดูแู ลด้า้ นกิจิ การกระจายเสียี งและกิจิ การโทรทัศั น์ต์ ้อ้ งสร้า้ งหลักั เกณฑ์ท์ ี่่�ชัดั เจนที่�เป็น็ ธรรม เพื่�อแก้ไ้ ข ปััญหาที่ �ประชาชนผู้ �ใช้้บริิการไม่่สามารถรัับชมบริิการโทรทััศน์์ของสถานีีโทรทััศน์์ภาคพื้ �นดิินซึ่ �งให้้บริิการ เป็็นการทั่�วไปผ่า่ นบริกิ ารโทรทััศน์์ในระบบดาวเทียี มหรืือผ่า่ นทางสายเคเบิลิ ได้6้ 6น ทีี ศุุกลรััตน์์ และณััฐชญา ทวีีวิทิ ย์ช์ าครีียะ, “แนวทางการขัับเคลื่�อนแนวนโยบายสาธารณะในกิิจการโทรทัศั น์ภ์ ายใต้้กรอบกฎหมาย: กรณีีกิจิ การโทรทัศั น์์และรายการโทรทััศน์ส์ ำ�ำ คัญั ที่�ให้บ้ ริิการเป็น็ การทั่�วไป,” วารสาร กสทช. ประจำ�ำ ปีี 2559 (2559): หน้า้ 20.

มหาวิิทยาลััยสุุโขทััยธรรมาธิริ าช 59 บริิ Studio 1 Studio 2 Ch Studio 3 24:00 12:00 18:00 20:00 24:00 บริกิ ารโทรทััศน์ท์ ี่่เ� ป็น็ การทั่่�วไป ผ่่านระบบภาคพื้ �นดิิน ผ่่านระบบดาวเทีียม ผ่า่ นระบบสายเคเบิ้�ล เทคโนโลยีีในการเข้้าถึึงบริิการโทรทััศน์์ หลักั การ รับั ประกัันว่่าไม่่ว่่าประชาชนจะใช้้เทคโนโลยีีใดๆ ในการรัับชมโทรทัศั น์์ จะสามารถรัับชมบริิการโทรทััศน์ท์ ี่ใ�่ ช้้คลื่่น� ความถี่�่ ซึ่�่งเป็็นบริกิ ารที่ใ�่ ช้ท้ รััพยากรของชาติิ ได้้อย่่างเท่่าเทีียมและทั่่�วไปถึึง ที่�มา: http://www.thaidigitaltelevision.com/must-carry-with-ch3-analog/ สรุุปหลัักการที่ส�่ ำำ�คัญั ประกาศ Must Carry ดัังนี้้� 1. ประชาชนต้้องสามารถรัับชมบริิการโทรทััศน์์ที่�ใช้้คลื่�นความถี่�ซึ่�งเป็็นบริิการที่�ใช้้ทรััพยากรของ ชาติไิ ด้อ้ ย่า่ งเท่า่ เทียี มและทั่�วถึงึ ไม่ว่ ่า่ จะใช้เ้ ทคโนโลยีใี ดหรือื ช่อ่ งทางใดในการรับั ชมโทรทัศั น์ก์ ็ต็ าม ทั้�งการ ออกอากาศภาคพื้�นดิิน ตลอดจนการออกอากาศผ่่านดาวเทีียม หรืือส่่งสััญญาณผ่่านสายสััญญาณหรืือ เคเบิลิ และไม่่ว่่าจะมีคี ่่าสมาชิิกหรืือไม่ก่ ็็ตาม 2. ผู้้�ประกอบกิิจการโทรทััศน์ท์ี่�เป็น็ การทั่�วไปจะต้้องไม่ม่ ีีการปิดิ กั้�นเนื้�อหา ต้อ้ งให้้บริิการโทรทััศน์์ ตามผังั รายการโดยมีเี นื้�อหาเดียี วกันั ทุกุ ช่อ่ งทาง ปราศจากการเรียี กเก็บ็ ค่า่ บริกิ าร ค่า่ ตอบแทน ค่า่ ดำ�ำ เนินิ การ หรืือค่่าใช้้จ่่ายอื่�นใดจากประชาชนที่่�รับั ชมผ่่านทางช่อ่ งอื่�นได้้เลยอีีกด้้วย ผลการศึึกษาปัญั หาอุปุ สรรคของประกาศ Must Carry จากหลักั การกฎ Must Carry ที่�ได้ก้ ล่า่ วไปข้า้ งต้น้ ประกอบกับั การศึกึ ษาข้อ้ มูลู และผลการ สัมั ภาษณ์์ เชิงิ ลึกึ ของผู้�ที่�เกี่�ยวข้อ้ งที่่�ต้อ้ งปฏิบิ ัตั ิติ ามกฎ Must carry ได้ส้ ร้า้ งอุปุ สรรคบางประการให้ผู้้�ประกอบกิจิ การ โทรทััศน์์ในยุคุ ภูมู ิทิ ัศั น์์สื่�อใหม่่ ดัังนี้� 1. ผู้้�ประกอบกิิจการโทรทััศน์ฟ์ รีที ีวี ีบี างช่อ่ งเห็็นว่า่ การที่� กสทช. ออกกฎ Must Carry ให้้นำ�ำ พา ฟรีที ีวี ีี ไปออกอากาศในช่อ่ งทางอื่�น ไม่ว่ ่า่ จะเป็น็ การให้บ้ ริกิ ารโทรทัศั น์ผ์ ่า่ นระบบดาวเทียี มหรือื เคเบิลิ ก็ต็ าม ทำ�ำ ให้ผู้้�ให้บ้ ริกิ ารโทรทััศน์เ์ หล่่านั้�นสามารถนำ�ำ เนื้�อหารายการ (Content) ไปออกอากาศได้้โดยไม่ม่ ีีค่า่ ใช้้ จ่า่ ย ซึ่�งหากมองในข้้อดีีคืือประชาชนทั่�วไปสามารถรับั ชมได้อ้ ย่่างทั่�วถึึงโดยไม่ถ่ ูกู จำ�ำ กััดกั้�นไม่ว่ ่่าจะเป็็นการ รับั บริกิ ารผ่า่ นระบบบอกรัับสมาชิกิ หรืือไม่ก่ ็ต็ ามก็จ็ ะได้ร้ ับั ชมรายการโทรทัศั น์อ์ ย่า่ งเท่า่ เทียี มกันั

60 บทที่�่ 4 บทวิิเคราะห์์ แต่อ่ ย่า่ งไรก็ด็ ีหี ากมองในแง่ข่ องการผลิติ เนื้�อหารายการ Content) ผู้�ให้บ้ ริกิ ารฟรีที ีวี ีตี ้อ้ งลงทุนุ ผลิติ เนื้�อหารายการ (Content) ซึ่�งมีคี ่่าใช้้จ่่ายสูงู กว่่าจะได้เ้ ป็น็ รายการหนึ่�ง แต่ก่ ลับั ถููกบัังคัับให้อ้ อกอากาศใน ช่่องทางอื่�นไม่ว่ ่า่ จะเป็็นช่่องทางผ่า่ นดาวเทียี มหรืือเคเบิิลก็็ตาม โดยเฉพาะผู้�ให้้บริิการแบบบอกรัับสมาชิกิ จะได้ร้ ัับประโยชน์์จากการเก็บ็ ค่า่ สมาชิกิ โดยที่�ไม่่ต้อ้ งลงทุนุ ผลิิตผลิติ เนื้�อหารายการ (Content) เอง 2. อุุปสรรคของโทรทััศน์์ผ่่านการออกอากาศด้้วยระบบเคเบิิล เมื่�อมีีการประกาศใช้้กฎ Must Carry นอกจากจะต้อ้ งนำำ�พาช่อ่ งรายการต่า่ งๆของฟรีที ีวี ีมี าออกอากาศผ่า่ นระบบเคเบิลิ ด้ว้ ยแล้้ว กฎฉบับั ดัังกล่่าวยัังบัังคัับให้้ทำ�ำ ให้้ต้้องมีีการเรีียงช่่องในเคเบิิลทีีวีีด้้วย โดยมีีช่่องโทรทััศน์์ที่่�ต้้องออกอากาศเป็็น จำำ�นวนถึึง 36 ช่่อง ส่ง่ ผลกระทบต่่อการบริหิ ารจััดการขององค์ก์ รเคเบิิลทีวี ีอี ย่่างมาก ทั้�งนี้� ผู้�ให้้บริิการ เคเบิิลไม่่สามารถดััดแปลงตััดทอนหรืือปรัับหลัังรายการต่่างๆของการบริิการโทรทััศน์์ที่่�ต้้องนำ�ำ พาเข้้ามา ออกอากาศตามกฎ Must Carry ใดๆได้้เลย 3. ผู้้�รัับบริิการเคเบิิลทีีวีีอาจเห็็นว่่าเคเบิิลทีีวีีและฟรีีทีีวีีไม่่มีีความแตกต่่างกัันมากเท่่าใดนััก และ ไม่คุ่้�มค่า่ ต่อ่ การจ่่ายค่่าสมาชิิก จนทำ�ำ ให้ผ้ ู้้�รัับบริกิ ารบางกลุ่�มยกเลิกิ การบอกรับั การเป็็นสมาชิกิ 4. นอกจากนี้� การที่่�ถูกู บัังคัับให้้นำ�ำ พาช่่องต่า่ งๆ มาออกอากาศในช่อ่ งเคเบิิลจำำ�นวนมากนั้�น ทำำ�ให้้ ผู้้�รัับบริิการแบบบอกรัับสมาชิิกไม่่สามารถค้้นหาช่่องรายการที่ �เคยรัับชมได้้โดยเฉพาะกลุ่ �มคนผู้้�สููงอายุุซึ่ �ง เป็น็ การยากในการจดจำำ�ช่อ่ งที่�ตนเคยรัับชม สรุปุ ผลการวิเิ คราะห์ป์ ระเด็น็ ประกาศ Must Carry 1) ด้า้ นของผู้�บริโิ ภคหรือื ประชาชนผู้้�รัับชมโทรทััศน์์ ในกรณีีนี้้�ถืือว่า่ กฎ Must Carry เป็น็ คุณุ กับั ผู้�บริิโภคอย่า่ งมาก กล่่าวคืือ ประชาชนสามารถรับั ชม บริกิ ารโทรทััศน์์ที่�ใช้ค้ ลื่�นความถี่�ซึ่�งเป็น็ บริิการที่�ใช้ท้ รััพยากรของชาติไิ ด้้อย่่างเท่า่ เทีียมและทั่�วถึึง ไม่่ว่า่ จะ ใช้เ้ ทคโนโลยีใี ดหรือื ช่อ่ งทางใดในการรับั ชมโทรทัศั น์ก์ ็ต็ าม ทั้�งการออกอากาศภาคพื้�นดินิ ตลอดจนการออก อากาศผ่า่ นดาวเทียี ม หรือื ส่ง่ สัญั ญาณผ่า่ นสายสัญั ญาณหรือื เคเบิลิ และไม่ว่ ่า่ จะมีคี ่า่ สมาชิกิ หรือื ไม่ก่ ็ต็ าม อีีกทั้�งยัังเป็น็ การเพิ่�มความหลากหลายให้ก้ ารรัับชมไม่ว่ ่่าผู้�บริิโภคจะรัับชมจากช่่องทางใด โดยในส่่วนนี้ �เมื่ �อพิิจารณาจากแผนแม่่บทแผนแม่่บทกิิจการกระจายเสีียงและกิิจการโทรทััศน์์ ฉบับั ที่� 2 (พ.ศ.2563 - 2568) แล้ว้ จะเห็น็ ว่า่ มีีความสอดคล้้องกับั ยุุทธศาสตร์ท์ี่� 37 ตามแผนแม่บ่ ทในส่ว่ น ของเป้้าประสงค์์ที่่�ต้้องการคุ้�มครองผู้�บริิโภคและการส่ง่ เสริมิ สิิทธิเิ สรีภี าพของประชาชน สิ่�งที่่�สำำ�คััญอีีกประการหนึ่�งคืือ กฎ Must Carry นี้้�มีคี วามสอดรัับรััฐธรรมนูญู แห่่งราชอาณาจัักร ไทย ที่�ทาง กสทช. ได้้ตั้�งเป้า้ หมายตามยุุทธศาสตร์์ คืือ เพื่�อให้ป้ ระชาชนสามารถเข้า้ ถึึง ใช้้ประโยชน์แ์ ละ รู้ �เท่่าทัันข้้อมููลข่่าวสารที่ �หลากหลายในกิิจการกระจายเสีียงและโทรทััศน์์ตามสิิทธิิเสรีีภาพภายใต้้ รัฐั ธรรมนููญแห่่งราชอาณาจักั รไทย 7 ยุทุ ธศาสตร์ท์ี่� 3: การกำำ�กัับดูแู ลด้้านเนื้�อหา การคุ้�มครองผู้�บริิโภค และการส่ง่ เสริิมสิิทธิิเสรีภี าพของประชาชน

มหาวิทิ ยาลััยสุุโขทััยธรรมาธิริ าช 61 ดัังนั้�น ที่�ปรึกึ ษาจึงึ เห็น็ ว่า่ ให้้คงประกาศ กสทช.เรื่�อง หลักั เกณฑ์์การเผยแพร่่กิจิ การโทรทัศั น์ท์ี่�ให้้ บริิการเป็็นการทั่�วไป พ.ศ. 2555 หรืือกฎ Must Carry ไว้ค้ งเดิมิ เนื่�องจากเป็็นประกาศที่่�ส่่งผลให้ผู้้�บริิโภค ได้ร้ ับั ประโยชน์อ์ ย่า่ งมากจากเหตุผุ ลที่�ได้ก้ ล่า่ วไปข้า้ งต้น้ มีคี วามสอดคล้อ้ งกับั รัฐั ธรรมนูญู และแผนแม่บ่ ท ของ กสทช. อย่่างมาก 2) ด้า้ นผู้�ประกอบกิจิ การโทรทัศั น์์ และผู้�ที่�เกี่�ยวข้้อง เมื่�อพิิจารณาจากบทสััมภาษณ์์เชิิงลึึกแล้้ว ผู้�ประกอบกิิจการและผู้�ที่�เกี่�ยวข้้องกัับผู้�ประกอบได้้ให้้ ข้อ้ มูลู เป็น็ การสะท้อ้ นผลกระทบที่�ได้ร้ ับั หลายประการของกฎ Must Carry เช่น่ ผู้�ประกอบกิจิ การโทรทัศั น์์ ฟรีีทีวี ีีบางช่อ่ งเห็น็ ว่า่ การที่� กสทช. ออกกฎ Must Carry ให้น้ ำำ�พาฟรีีทีีวีี ไปออกอากาศในช่่องทางอื่�น ไม่่ ว่่าจะเป็็นการให้้บริิการโทรทััศน์์ผ่่านระบบดาวเทีียมหรืือเคเบิิลก็็ตาม ทำ�ำ ให้้ผู้�ให้้บริิการโทรทััศน์์เหล่่านั้�น สามารถนำำ�เนื้�อหารายการ (Content) ไปออกอากาศได้โ้ ดยไม่ม่ ีีค่่าใช้จ้ ่่าย นอกจากนี้� ยัังพบอุุปสรรคของผู้�ประกอบกิิจการกิิจการโทรทััศน์์ระบบเคเบิิลและดาวเทีียมที่่�ต้้อง นำ�ำ พาช่่องรายการต่่างๆจำำ�นวนมากของฟรีีทีีวีีมาออกอากาศผ่่านระบบเคเบิิลด้้วย ต้้องเรีียงช่่อง และไม่่ สามารถดััดแปลงตััดทอนหรืือปรัับผัังรายการต่่างๆของการบริิการโทรทััศน์์ที่่�ต้้องนำำ�พาเข้้ามาออกอากาศ ตามกฎ Must Carry ใดๆได้เ้ ลย ทำ�ำ ให้ส้ ่ง่ ผลกระทบในแง่ล่ บต่อ่ การดำ�ำ เนินิ การของผู้�ประกอบกิจิ การกิจิ การ โทรทัศั น์ร์ ะบบเคเบิลิ และดาวเทียี ม เพราะไม่ส่ ามารถใช้ช้ ่อ่ งรายการที่่�ต้อ้ งนำำ�พามาไปใช้ป้ ระโยชน์อ์ ย่า่ งอื่�น ได้้ ในประเด็น็ นี้�ที่�ปรึกึ ษาวิเิ คราะห์แ์ ล้ว้ เห็น็ ว่า่ การออกกฎหมายต่า่ งๆ ฝ่่ายนิติ ิบิ ัญั ญัตั ิกิ ่อ่ นออกกฎหมาย นั้�นต้้องคำำ�นึึงถึงึ “หลักั ความได้้สัดั ส่่วน” ตามรััฐธรรมนููญประกอบการพิจิ ารณาร่า่ งกฎหมายอยู่�แล้ว้ หลััก ความได้้สััดส่ว่ นนี้�ปรากฎอยู่�ในมาตรา 26 แห่่งรััฐธรรมนููญแห่่งราชอาณาจัักรไทย พ.ศ. 2560 (หลักั การ เดียี วกัับมาตรา 29 แห่่งรัฐั ธรรมนููญแห่ง่ ราชอาณาจัักรไทย พ.ศ. 2550 ที่�ได้้กล่่าวถึงึ ในประกาศฯ ฝ่่ายที่�ได้้รัับประโยชน์์คืือ ประชาชนผู้�ที่�สมควรได้้รัับชมรายการโทรทััศน์์อย่่างเท่่าเทีียมและ ทั่�วถึึงไม่่ว่า่ จะเป็็นการรับั ชมผ่่านช่่องทางใดก็็ตาม โดยไม่ส่ มควรต้อ้ งเสียี ค่่าใช้จ้ ่า่ ยเพิ่�ม โดยเฉพาะการรัับ ชมการถ่า่ ยทอดสดการแข่่งขันั กีีฬาที่่�สำ�ำ คััญตามที่� กสทช. กำำ�หนด ฝ่่ายที่�ได้้รัับผลกระทบคืือ ผู้�ให้้บริิการแพร่่ภาพและเสีียงผ่่านระบบเคเบิิลและดาวเทีียม รวมทั้�ง บุุคคลที่�เกี่�ยวข้้อง กล่า่ วคืือ การออกกฎ Must Carry นี้�เป็น็ การสร้า้ งประโยชน์ใ์ ห้้กับั ผู้�บริโิ ภคแต่่ก็ไ็ ด้ส้ ร้า้ ง ภาระให้ก้ ับั ผู้�ประกอบกิจิ การอยู่่�บ้า้ งบางประการ เช่น่ การต้อ้ งนำำ�พาช่อ่ งโทรทัศั น์ท์ี่�ให้บ้ ริกิ ารเป็น็ การทั่�วไป ไปออกอากาศในระบบของตน โดยต้้องเรียี งช่อ่ ง และไม่ส่ ามารถปรัับผัังได้้ ทำำ�ให้จ้ ำำ�นวนช่่องเพิ่�มมากขึ้�น หลายช่อ่ งรายการที่�อาจก่อ่ ให้เ้ กิดิ ความสับั สนกับั ผู้�ชมโดยเฉพาะโทรทัศั น์แ์ บบบอกรับั สมาชิกิ และอาจบอก ยกเลิกิ การเป็น็ สมาชิิกจากเหตุดุ ังั กล่่าวได้้ ประเด็น็ การเรียี งช่่อง ที่�ปรึกึ ษาเห็น็ ควรให้้คงไว้้ซึ่�งข้้อกำำ�หนดในส่่วนของผังั รายการและลำ�ำ ดัับช่อ่ ง ให้เ้ หมือื นเดิมิ หากมีตี ้อ้ งมีกี ารนำำ�พาไปออกอากาศในช่อ่ งทางอื่�นเพื่�อให้ผู้้�บริโิ ภคจดจำ�ำ ลำ�ำ ดับั ช่อ่ งได้โ้ ทรทัศั น์์ ได้ม้ ากขึ้�นตามลำำ�ดับั เนื่�องจากอยู่�ในช่ว่ งเปลี่�ยนผ่า่ นระหว่า่ งโทรทัศั น์ร์ ะบบอนาล็อ็ กมาเป็น็ ระบบดิจิ ิทิ ัลั เพียี ง ไม่่กี่่�ปีีเท่่านั้�น จึึงควรกำ�ำ หนดเพื่�อให้้ผู้�บริิโภคจดจำ�ำ ได้้อย่่างต่่อเนื่�องและเหมืือนกัันในทุุกช่่องทาง ส่่วนผู้�

62 บทที่�่ 4 บทวิิเคราะห์์ ประกอบกิิจการเคเบิิลนั้�นจำ�ำ เป็น็ ต้้องปรัับตััวให้เ้ ข้้ากัับกฎนี้� แม้ว้ ่่าจะต้อ้ งพบปัญั หาจำ�ำ นวนช่่องที่�มากขึ้�น แต่่ หากสร้า้ งความเป็น็ เอกลักั ษณ์แ์ ละความต้อ้ งการให้ก้ ับั ผู้้�รับั ชมก็ต็ ้อ้ งให้เ้ วลากับั ผู้้�รับั ชมในการคุ้�นชินิ กับั ลำ�ำ ดับั ช่อ่ งตามที่�ควรจะเป็น็ เพราะหากไม่เ่ รียี งช่อ่ งแล้ว้ จะส่ง่ ผลกระทบกับั ผู้้�รับั ชมอย่า่ งมาก จะสามารถหาช่อ่ ง ที่�ตนต้้องการได้้ยากมากหากเปลี่�ยนเครื่�องโทรทััศน์์ อีีกทั้�งผู้�ให้้บริิการกล่่องรัับสััญญาณสามารถตั้้�งค่่าให้้ ช่อ่ งแรกให้ผู้้�ชมได้้รับั ชมตามที่่�ต้้องการอยู่�แล้้ว เช่น่ กล่่องรับั สัญั ญาณ TRUE ก็ส็ ามารถตั้้�งช่อ่ งในเครือื ของ TRUE เป็็นช่่องแรกอยู่�แล้ว้ ไม่่จำำ�เป็็นว่า่ จะต้อ้ งรัับชมเรีียงจากช่อ่ ง 1 เสมอไป ดัังนั้�น เมื่�อผู้�ให้บ้ ริกิ าร สามารถตั้้�งค่า่ ของช่อ่ งได้อ้ ย่า่ งอิสิ ระ ผู้�บริโิ ภคก็จ็ ะเห็น็ ช่อ่ งนั้�นเป็น็ ช่อ่ งแรกซึ่�งสามารถสร้า้ งผลประโยชน์ใ์ ห้้ กัับผู้�ให้้บริกิ ารได้้ ส่่วนช่อ่ งอื่�นที่่�ต้อ้ งนำำ�พามาด้ว้ ยนั้�นเป็น็ เพีียงการเพิ่�มทางเลืือกให้ก้ ัับผู้�บริโิ ภคอีีกทางหนึ่�ง ที่�จะได้้รับั ชมช่อ่ งรายการที่่�มีคี วามหลากหลายมากขึ้�น โดยภาพรวมที่ �ปรึึกษาเห็็นว่่าปััญหาของผู้ �ประกอบกิิจการโทรทััศน์์ในปััจจุุบัันมิิได้้เกิิดจากกฎใดกฎ หนึ่�งเท่า่ นั้�น หากแต่่เป็็นบริิบทของการ Disruption ของโทรทััศน์ใ์ นยุคุ ภููมิทิ ััศน์ส์ื่�อใหม่่เสีียมากกว่า่ ที่�เข้า้ มา แย่ง่ ตลาดทำำ�ให้โ้ ฆษณาและค่า่ สมาชิกิ อันั เป็น็ แหล่ง่ รายได้ห้ ลักั ลดลง หลักั การ Must Carry เป็น็ เพียี งบาง ส่ว่ นของอุปุ สรรคของผู้�ประกอบกิจิ การเท่า่ นั้�น ที่�ไม่ส่ ามารถยกเลิกิ ได้เ้ นื่�องจากอาจเป็น็ การขัดั ต่อ่ รัฐั ธรรมนูญู และแผนแม่่บทของ กสทช. ในการพััฒนากิิจการวิิทยุุและโทรทััศน์์ให้้ก้้าวหน้้าและประชาชนได้้รัับผล ประโยชน์ต์ ามเป้้าประสงค์ท์ี่�ตั้�งไว้้ สรุปุ การวิิเคราะห์์ เห็็นว่า่ ที่�ปรึกึ ษาจึึงเห็็นว่า่ ประกาศ กสทช.เรื่�อง หลัักเกณฑ์์การเผยแพร่่กิิจการ โทรทััศน์์ที่�ให้้บริิการเป็็นการทั่�วไป พ.ศ. 2555 หรืือกฎ Must Carry มีีความเหมาะสมและก่่อให้้เกิิด ประโยชน์ก์ ับั ผู้�บริิโภค มีคี วามสอดคล้อ้ งกัับรัฐั ธรรมนูญู และแผนแม่บ่ ทของ กสทช.

รายงานสรุปุ ผลการวิิจัยั โครงการศึึกษาพฤติกิ รรมและความต้อ้ งการของประชาชน ในการใช้บ้ ริกิ ารโทรทัศั น์ใ์ นยุคุ ภููมิิทัศั น์ส์ื่�อใหม่่ 5 ข้อ้ เสนอแนะ เชิงนโยบาย

64 บทที่่� 5 ข้้อเสนอแนะเชิงิ นโยบาย ข้อ้ เสนอแนะเชิงิ นโยบายภายใต้โ้ ครงการนี้้� ที่ป่� รึึกษาได้อ้ อกแบบให้ม้ ีีความสอดคล้อ้ งกับั แผน แม่่บทกิิจการกระจายเสีียงและกิิจการโทรทัศั น์์ ฉบับั ที่่� 2 (พ.ศ. 2563 – 2568) ซึ่่ง� มีีความสำ�ำ คัญั ต่่อการเปลี่่�ยนแปลงและจััดระเบีียบอุุตสาหกรรมกิิจการกระจายเสีียงและกิิจการโทรทััศน์์ เป็็น กรอบในการวางกฎเกณฑ์์และกลไกการกำ�ำ กัับดููแลกิิจการกระจายเสีียงและกิิจการโทรทััศน์์ รวม ทั้้�งการคุ้�มครองผู้�บริิโภคและส่่งเสริิมสิิทธิิเสรีีภาพในการสื่่�อสาร ตลอดจนการบริิหารทรััพยากร คลื่่น� ความถี่่อ� ย่่างมีีประสิทิ ธิิภาพ แผนแม่บ่ ทกิจิ การกระจายเสียี งและกิจิ การโทรทัศั น์์ ฉบับั ที่� 2 นี้� ได้ค้ ำ�ำ นึงึ ถึงึ การเปลี่�ยนแปลงระบบ นิเิ วศของอุตุ สาหกรรม ตลอดจนความสอดคล้อ้ งกับั กฎหมาย นโยบาย และสนองตอบแผนระดับั ชาติติ ่า่ งๆ อาทิิ พระราชบััญญััติิองค์์กรจััดสรรคลื่�นความถี่� และกำ�ำ กัับการประกอบกิิจการวิิทยุุกระจายเสีียง วิิทยุโุ ทรทััศน์์ และกิจิ การโทรคมนาคม พ.ศ. 2553 และที่�แก้้ไขเพิ่�มเติมิ พระราชบััญญัตั ิกิ ารพััฒนาดิจิ ิทิ ััล เพื่�อเศรษฐกิิจและสังั คม พ.ศ. 2560 พระราชบััญญัตั ิกิ ารจััดทำ�ำ ยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ พ.ศ. 2560 ตลอดจน การประกาศใช้้ยุทุ ธศาสตร์์ชาติิและแผนการปฏิริ ููปประเทศ นโยบายและแผนระดัับชาติิว่่าด้ว้ ยการพัฒั นา ดิิจิทิ ััลเพื่�อเศรษฐกิิจและสังั คม และแผนแม่่บทภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ เพื่�อเป็็นกรอบแนวทางในการกำ�ำ กับั ดูแู ลกิจิ การกระจายเสียี งและกิจิ การโทรทัศั น์เ์ พื่�อรองรับั สภาพการณ์ท์ี่�เปลี่�ยนแปลงไปของกิจิ การกระจาย เสียี งและกิิจการโทรทัศั น์์ในระยะต่อ่ ไป ภาพที่่� 5.1 ยุุทธศาสตร์์ภายใต้้แผนแม่บ่ ทกิิจการกระจายเสีียง และกิิจการโทรทัศั น์์ ฉบัับที่่� 2 (พ.ศ. 2563 – 2568) ที่�มา: สำ�ำ นัักงาน กสทช. แผนแม่่บทกิจิ การกระจายเสีียงและกิจิ การโทรทัศั น์์ ฉบัับที่� 2 (พ.ศ. 2563 – 2568) แผนแม่่บทกิิจการกระจายเสีียงและกิิจการโทรทััศน์์ ฉบัับที่� 2 (พ.ศ. 2563 – 2568) เน้้นให้้ ทุกุ ภาคส่่วนมีีโอกาสอย่า่ งเท่่าเทียี มกััน หรือื เน้้นให้้เกิิด Level Playing Field ในสนามของการแข่ง่ ขััน ระหว่า่ งกิจิ การกระจายเสียี งและกิจิ การโทรทัศั น์์ กับั การให้บ้ ริกิ ารโทรทัศั น์แ์ ละวิทิ ยุผุ ่า่ นโครงข่า่ ยอื่�นที่่�มิใิ ช่่ โครงข่า่ ยกระจายเสียี งหรือื โทรทัศั น์โ์ ดยเฉพาะ (Over-the-Top/OTT) ด้ว้ ยการปรับั กระบวนการกำ�ำ กับั ดูแู ล และให้้ความสำ�ำ คััญกัับการกำำ�กัับดููแลการประกอบกิิจการในด้้านเนื้�อหาให้้สอดคล้้องกัับการเปลี่�ยนแปลง ของสัังคมและเทคโนโลยีี รวมทั้�งการปฏิริ ููปการรู้�เท่่าทัันสื่�อของประชาชนผ่า่ นกลไกต่่างๆ18 ซึ่�งยุทุ ธศาสตร์์ ที่�เกี่�ยวข้้องกัับกิจิ การโทรทััศน์์ คือื ยุทุ ธศาสตร์ท์ี่� 2 (การพัฒั นากิิจการโทรทัศั น์ข์ องประเทศให้เ้ หมาะสม 1 สำ�ำ นัักงาน กสทช, 9 ข้อ้ ควรรู้�เกี่�ยวกับั แผนแม่บ่ ทกิิจการกระจายเสีียงและกิจิ การโทรทัศั น์์ (ฉบับั ใหม่)่ สำำ�หรับั ผู้�ประกอบกิิจการและ ผู้�บริิโภค. 2563.

มหาวิทิ ยาลัยั สุโุ ขทัยั ธรรมาธิิราช 65 กับั บริิบทใหม่่) ยุุทธศาสตร์์ที่� 3 (การกำำ�กับั ดููแลด้้านเนื้�อหา การคุ้�มครองผู้�บริิโภค และการส่่งเสริมิ สิิทธิิ เสรีภี าพของประชาชน) และยุุทธศาสตร์ท์ี่� 4 (การให้บ้ ริิการและการกำ�ำ กับั ดูแู ลที่�มุ่�งสู่�ความเป็็นดิจิ ิทิ ััล) จากผลการศึึกษาพฤติิกรรมและความต้องการของประชาชนในการใช้บริิการโทรทััศน์ ในยุุค ภูมู ิทิ ัศั นสื่�อใหม่ คณะที่�ปรึกึ ษาได้ท้ ำ�ำ การสรุปุ ข้อ้ เสนอแนะเชิงิ นโยบายโดยแบ่ง่ ตามประเด็น็ หลักั ที่�เป็น็ ปัญั หา สำ�ำ คััญ พร้้อมนำ�ำ เสนอข้้อเสนอแนะในการแก้ไ้ ขปััญหาดังั กล่่าว ดังั ต่่อไปนี้�

66 บทที่่� 5 ข้อ้ เสนอแนะเชิงิ นโยบาย ข้้อเสนอแนะเชิิงนโยบายเพื่่�อตอบสนองต่่อความต้้องการของของประชาชนในการใช บริกิ ารโทรทัศั น ในยุุคภููมิทิ ััศนสื่่อ� ใหม่่ 1. ปััญหาเกี่�่ยวกัับหลัักเกณฑ์์การหารายได้้จากการโฆษณา ตามพระราชบััญญััติิ การประกอบกิจิ การกระจายเสีียงและกิจิ การโทรทัศั น์์ พ.ศ. 2551 กำำ�หนดให้โ้ ทรทัศั น์ด์ ิจิ ิทิ ัลั โฆษณา ได้ช้ ั่่�วโมงละ 12 นาทีีครึ่�ง่ ยัังไม่่สอดคล้้องกับั ความเป็น็ จริงิ ในทางปฏิิบัตั ิิ จากสภาพการณ์ใ์ นปัจั จุบุ ันั จะเห็น็ ว่า่ ในขณะนี้้�มีกี ารโฆษณาแฝงในรูปู แบบต่า่ งๆ ทางรายการโทรทัศั น์์ มากขึ้�น เช่่น การเล่่าประสบการณ์์การใช้ส้ ินิ ค้้าหรืือบริิการในแทรกในเนื้�อหารายการ การจงใจวางสินิ ค้้า ในรายการ และจากผลการสำำ�รวจความคิดิ เห็น็ ของผู้�ชมในการวิจิ ัยั นี้้�ก็พ็ บว่า่ ปัญั หาอันั ดับั แรกที่�เป็น็ อุปุ สรรค ต่อ่ การรับั ชมโทรทัศั น์ค์ ือื ปริมิ าณโฆษณาที่�มากเกินิ ไป จึงึ ควรปรับั กฎกติกิ าเกี่�ยวกับั จำ�ำ นวนเวลาการโฆษณา ให้้สอดคล้้องกัับความเป็็นจริิงมากขึ้�น ในลัักษณะที่�ผู้�ประกอบกิิจการสามารถปฏิิบััติิตามได้้จริิง ทำ�ำ ให้้ สามารถประกอบธุุรกิิจและแข่่งขัันในตลาดต่่อไปได้้ ในขณะเดีียวกัันก็็ต้้องคำ�ำ นึึงถึึงการคุ้�มครองประโยชน์์ ของผู้�ชม ไม่่ให้้มีีการโฆษณาแฝงในรายการ และต้้องกำ�ำ กัับดููแลไม่่ให้้มีีการโฆษณามากเกิินไปจนเป็็น การรบกวนอรรถรสในการรัับชมของผู้�ชม โดยสำำ�นัักงาน กสทช. ควรมีกี ารจััดทำ�ำ มาตรการเฝ้้าระวัังและ สร้า้ งมาตรการให้ป้ ระชาชนสามารถร้อ้ งเรียี นได้โ้ ดยง่า่ ยและมีกี ารดำำ�เนินิ การต่อ่ ผู้�ประกอบกิจิ การที่�ละเมิดิ หลัักเกณฑ์ก์ ารหารายได้จ้ ากการโฆษณาอย่า่ งจริงิ จังั ข้้อเสนอแนะดัังกล่่าวสอดคล้อ้ งกับั แผนแม่่บทฯ ยุุทธศาสตร์ท์ี่� 2 (การพัฒั นากิจิ การโทรทัศั น์ข์ อง ประเทศให้้เหมาะสมกัับบริิบทใหม่่) กลยุุทธ์์ที่� 2 (พััฒนากฎระเบีียบให้้ทัันสมััย ลดขั้�นตอน ง่่ายต่่อ การปฏิิบััติิและมีีความยืืดหยุ่�น) กลยุุทธ์์ที่� 3 (การปรัับปรุุงกฎระเบีียบให้้สอดคล้้องกัับระบบนิิเวศของ อุตุ สาหกรรมที่�เปลี่�ยนแปลงไป) และยุุทธศาสตร์ท์ี่� 3 (การกำำ�กัับดููแลด้า้ นเนื้�อหา การคุ้�มครองผู้�บริโิ ภค และการส่ง่ เสริมิ สิทิ ธิเิ สรีภี าพของประชาชน) กลยุทุ ธ์ท์ี่� 4 (การส่ง่ เสริมิ ให้ม้ ีเี ครือื ข่า่ ยเฝ้า้ ระวังั และคุ้�มครอง ผู้�บริิโภคที่่�มีีความเข้ม้ แข็็ง) กลยุุทธ์ท์ี่� 5 (การยกระดับั กลไกการ 2. ปััญหาการจััดทำ�ำ เรตติ้้�งทีีวีีในปััจจุุบัันยัังไม่่สะท้้อนความนิิยมที่�่แท้้จริิงของผู้�ชมในยุุค multiscreen และมัักพึ่�ง่ พาการสำ�ำ รวจความนิิยมของ Nielsen แห่่งเดีียว จึึงต้อ้ งการให้้ กสทช. สนัับสนุุนเงิินทุุนในส่่วนของการสำ�ำ รวจความนิิยมของผู้�ชม เพื่่�อช่่วยผลัักดัันอุุตสาหกรรมให้ก้ ้้าวไป ข้า้ งหน้า้ ในภูมู ิทิ ัศั น์ส์ ื่่อ� ใหม่่ควรมีีการวัดั ความนิยิ มจากแพลตฟอร์ม์ ที่ห�่ ลากหลาย เช่่น แพลตฟอร์ม์ ออนไลน์ด์ ้ว้ ย ควรมีีส่่งเสริิมและสนัับสนุุนให้้มีีการจััดทำ�ำ ระบบการวััดความนิิยมที่่�มีีมาตรฐานเป็็นที่�ยอมรัับ ครอบคลุุมแพลตฟอร์์มที่�หลากหลายในภูมู ิทิ ััศน์์สื่�อใหม่่ ข้อ้ เสนอแนะดังั กล่่าวสอดคล้้องกัับแผนแม่่บทฯ ยุทุ ธศาสตร์์ที่� 2 (การพัฒั นากิิจการโทรทัศั น์์ ของ ประเทศให้เ้ หมาะสมกับั บริิบทใหม่)่ กลยุุทธ์ท์ี่� 3 (การปรัับปรุุงกฎระเบีียบให้ส้ อดคล้อ้ งกัับระบบนิเิ วศของ อุุตสาหกรรมที่�เปลี่�ยนแปลงไป) และกลยุุทธ์์ที่� 6 (การส่่งเสริิมสนัับสนุุนผู้�ประกอบกิิจการโทรทััศน์์ที่�ได้้ มาตรฐาน)

มหาวิทิ ยาลััยสุโุ ขทัยั ธรรมาธิิราช 67 3. ปัญั หา OTT เป็น็ เทคโนโลยีีที่ม่� ีีผลกระทบต่่อการประกอบกิจิ การของดิิจิทิ ัลั ทีีวีี นอกจาก นั้้�น OTT ยังั ได้เ้ ปรีียบแพลตฟอร์์มอื่่น� เพราะไม่่อยู่่�ภายใต้ก้ ารกำ�ำ กับั ดูแู ลภายใต้้กฎหมายที่่�ใช้อ้ ยู่่�ใน ปััจจุบุ ันั เช่่น ไม่่มีีการกำ�ำ กับั ดูแู ลเนื้�้อหารายการที่�่ไม่่เหมาะสม จากปัญั หาการให้บ้ ริกิ าร OTT ไม่่ได้ม้ ีกี ฎเกณฑ์์ในการกำ�ำ กัับดูแู ลเนื้�อหารายการที่�ไม่่เหมาะสมตาม ที่�เทียี บเท่า่ กับั กิจิ การโทรทัศั น์์ ตามมาตรา 37 แห่ง่ พระราชบัญั ญัตั ิกิ ารประกอบกิจิ การกระจายเสียี งและ กิจิ การโทรทััศน์์ พ.ศ. 2551 และแม้้จะมีหี น่ว่ ยงานหลายหน่ว่ ยงานที่่�มีีอำ�ำ นาจในการกำ�ำ กับั ดููแล แต่่ปัจั จุบุ ันั ก็็ยัังพบเนื้�อหารายการที่�เผยแพร่่ใน OTT ที่่�มีีเนื้�อหาไม่่เหมาะสมในหลายรููปแบบ เช่่น เนื้�อหา เนื้�อหา รายการที่�กระทบต่อ่ ความสงบเรียี บร้อ้ ยหรือื ศีลี ธรรมอันั ดีขี องประชาชน หรือื เนื้�อหารายการที่่�มีกี ารกระทำ�ำ ซึ่�งเข้้าลัักษณะลามกอนาจาร หรืือมีีผลกระทบต่่อการให้้เกิิดความเสื่�อมทรามทางจิิตใจหรืือสุุขภาพของ ประชาชนอย่า่ งร้า้ ยแรง ซึ่�งอาจส่ง่ ผลกระทบต่อ่ ผู้�ชมที่�เป็น็ เด็ก็ และเยาวชนในการลอกเลียี นแบบพฤติกิ รรม ได้้ อีกี ทั้�งการมีคี วามลัักลั่�นในการกำำ�กัับดููแลเนื้�อหารายการที่่�ต่า่ งกันั ส่่งผลกระทบเป็็นการสร้า้ งสภาพการ แข่ง่ ขัันที่�ไม่เ่ ป็็นธรรมระหว่่างผู้�ประกอบกิิจการโทรทััศน์แ์ ละผู้�ให้้บริกิ าร OTT ดังั นั้�นจึงึ มีขี ้อ้ เสนอแนะให้้กิจิ การโทรทัศั น์แ์ ละ OTT ควรได้้รับั การกำ�ำ กัับดููแลที่�เหมืือนกััน เพราะ ในมุุมมองของผู้�บริิโภคเป็็นการให้้บริิการเนื้�อหารายการเช่่นเดีียวกััน และแข่่งขัันกัันอยู่�ในปััจจุุบััน เพื่�อให้้ ผู้�ประกอบกิจิ การโทรทัศั น์แ์ ละผู้�ให้บ้ ริกิ าร OTT มีโี อกาสเท่า่ เทียี มกันั ในสนามการแข่ง่ ขันั ที่�เป็น็ ธรรม ระหว่า่ ง กิจิ การโทรทัศั น์์ และการให้บ้ ริกิ ารโครงข่า่ ยอื่�นที่่�มิใิ ช่โ่ ครงข่า่ ยกระจายเสียี งหรือื โทรทัศั น์โ์ ดยเฉพาะ (OTT) โดยการจััดทำำ�กฎหมายที่�เกี่�ยวข้้องและเหมาะสมกัับสภาพภููมิิทััศน์์สื่�อใหม่่ รวมทั้�งการบัังคัับใช้้อย่่างเท่่า เทียี มกััน ข้อ้ เสนอแนะดังั กล่่าวสอดคล้อ้ งกับั แผนแม่่บท ยุุทธศาสตร์์ที่� 2 (การพัฒั นากิจิ การโทรทัศั น์์ ของ ประเทศให้เ้ หมาะสมกับั บริิบทใหม่่ ในกลยุุทธ์ท์ี่� 4 (การเสนอปรับั ปรุุงข้อ้ กฎหมายที่�เกี่�ยวข้อ้ งให้้เหมาะสม กัับระบบนิเิ วศของอุุตสาหกรรมที่�เปลี่�ยนแปลงไป) และกลยุทุ ธ์์ที่� 5 (การบัังคัับใช้้กฎหมายอย่่างเข้้มงวด) และแผนยุุทธศาสตร์ท์ี่� 3 (การคุ้�มครองผู้�บริโิ ภค) 4. ปััญหาอัันเนื่่�องมาจากหลัักเกณฑ์์การเผยแพร่่กิิจการโทรทััศน์์ที่�่ให้้บริิการเป็็นการทั่่�วไป (must carry) ผู้้�วิิจััยเสนอแนะให้้คงประกาศ กสทช.เรื่�อง หลัักเกณฑ์์การเผยแพร่่กิิจการโทรทััศน์์ที่�ให้้บริิการ เป็็นการทั่�วไป พ.ศ. 2555 หรือื กฎ Must Carry ไว้้คงเดิิมเนื่�องจากเป็็นประกาศที่่�ส่ง่ ผลให้ผู้้�บริิโภคได้ร้ ับั ประโยชน์อ์ ย่า่ งมากจากเหตุุผลที่�ได้ก้ ล่่าวไปข้า้ งต้้น มีีความสอดคล้อ้ งกัับรัฐั ธรรมนููญ และแผนแม่่บทของ กสทช. อย่า่ งมาก ข้อ้ เสนอแนะดังั กล่า่ วสอดคล้อ้ งกับั ยุทุ ธศาสตร์ท์ี่� 3 ตามแผนแม่บ่ ทในส่ว่ นของเป้า้ ประสงค์ท์ ี่่�ต้อ้ งการ คุ้�มครองผู้�บริโิ ภคและการส่ง่ เสริิมสิิทธิเิ สรีีภาพของประชาชน

68 บทที่่� 5 ข้อ้ เสนอแนะเชิงิ นโยบาย 5. ปัญั หาการละเมิดิ ลิขิ สิิทธิ์� ควรมีีการกำำ�กัับดููแลการฝ่่าฝืืนกฎหมายอย่่างจริิงจััง เช่่น เว็็บไซต์์ผิิดกฎหมายที่�ให้้บริิการเนื้�อหา รายการต่่างๆ ที่�เป็็นการละเมิดิ ลิิขสิทิ ธิ์� เพื่�อเป็น็ การส่ง่ เสริิมและสร้้างแรงจูงู ใจให้ก้ ัับผู้�ประกอบกิจิ การใน การสร้้างสรรค์ร์ ายการที่�ได้้มาตรฐาน ข้้อเสนอแนะดังั กล่่าวสอดคล้้องกัับแผนแม่่บทฯ ยุุทธศาสตร์ท์ี่� 2 (การพัฒั นากิิจการโทรทัศั น์์ ของ ประเทศให้เ้ หมาะสมกับั บริบิ ทใหม่)่ กลยุทุ ธ์ท์ี่� 4 (การเสนอปรับั ปรุงุ ข้อ้ กฎหมายที่�เกี่�ยวข้อ้ งให้เ้ หมาะสมกับั ระบบนิิเวศของอุุตสาหกรรมที่�เปลี่�ยนแปลงไป) กลยุุทธ์์ที่� 5 (การบัังคัับใช้้กฎหมายอย่่างเข้้มงวด) และ กลยุทุ ธ์ท์ี่� 7 (พััฒนามาตรการเพื่�อส่ง่ เสริมิ ผู้�ประกอบกิิจการโทรทััศน์์ที่�ได้ม้ าตรฐาน) 6. ปัญั หาการที่ไ�่ ม่่มีีรายการโทรทัศั น์ท์ ี่ห่� ลากหลายและสอดคล้อ้ งกับั ความต้อ้ งการที่ม่� ีีอยู่่ใ� น ปััจจุบุ ันั ควรส่ง่ เสริมิ ให้ผู้้�ประกอบกิจิ การโทรทัศั น์ห์ ันั มาผลิติ เนื้�อหาที่�หลากหลาย เพื่�อให้ผู้้�ชมทุกุ กลุ่�มได้เ้ ข้า้ ถึึงบริิการอย่่างทั่�วถึึงในมิิติิพื้�นที่�และในมิิติิของเนื้�อหาที่�หลากหลาย เพราะจากการสำ�ำ รวจพบว่่าเนื้�อหา รายการยัังไม่่สอดคล้้องกัับความต้้องการของผู้้�รัับชมบางกลุ่�ม รวมถึึงผู้้�ด้้อยโอกาสหรืือผู้้�พิิการ โดย สนับั สนุนุ ให้ม้ ีกี ารพััฒนาเนื้�อหารายการที่่�มีีอยู่�ในปัจั จุุบันั โดยเนื้�อหารายการเพื่�อรับั ข่า่ วสารความรู้� ควรมีี การเสนอเนื้�อหาข้อ้ เท็จ็ จริงิ มีคี วามเป็น็ กลาง ทันั สมัยั ทันั เหตุกุ ารณ์์ สุภุ าพ ไม่่ ๆหยาบคาย มีสี าระประเทือื ง ปััญญาและมีีความหลากหลาย มีีเนื้�อหารายการที่�หลากหลายทั้�งให้้ความสนุุกสนานบัันเทิิง และให้้ ความรู้� รวมถึงึ การสร้า้ งระบบและกลไกการกำ�ำ กับั ดูแู ลเนื้�อหาที่่�มีีประสิทิ ธิิภาพ ข้้อเสนอแนะดัังกล่่าวสอดคล้้องกัับแผนยุุทธศาสตร์์ที่� 2 เรื่�องการกำ�ำ กัับดููแลการประกอบกิิจการ กระจายเสีียงและกิิจการโทรทััศน์์เพื่�อให้้มีีการกำ�ำ กัับดููแลด้้านผัังรายการและเนื้�อหาให้้มีีคุุณภาพและเป็็น ประโยชน์์ต่่อสาธารณะ และยุุทธศาสตร์์ที่� 3 (การกำำ�กัับดููแลด้้านเนื้�อหา การคุ้�มครองผู้�บริิโภค และ การส่่งเสริิมสิิทธิิเสรีีภาพของประชาชน) กลยุุทธ์์ที่� 6 (การสนัับสนุุนการเข้้าถึึงบริิการอย่่างทั่�วถึึงในมิิติิ พื้�นที่�และในมิิติิของเนื้�อหาที่�หลากหลาย เข้้าถึึงง่่าย สำ�ำ หรัับประชาชนทุุกกลุ่�ม รวมถึึงผู้้�พิิการ ผู้้�สููงอายุุ ผู้้�ด้้อยโอกาส) กลยุุทธ์์ที่� 7 (การกำำ�หนดมาตรการมิใิ ห้ผ้ ู้้�รับั ใบอนุญุ าตจำ�ำ กััดเสรีีภาพในการแสดงความคิดิ เห็น็ ของผู้�ประกอบวิิชาชีพี ) 7. ปญ� หาการขาดความรู้�และความเข้า้ ใจเกี่ย�่ วกับั เทคโนโลยีีที่ส�่ ามารถใช้ก้ ารรับั ชมโทรทัศั น์์ ในยุุคภููมิทิ ัศั น์์สื่่�อใหม่่ พัฒั นาการสร้า้ งความเข้า้ ใจและความรู้�ใหม่เ่ กี่�ยวกับั เทคโนโลยีทีี่�สามารถใช้ก้ ารรับั ชมโทรทัศั น์ใ์ นยุคุ ภููมิิทััศน์์สื่�อใหม่่ให้้กัับกลุ่�มประชาชนทั่�วไปโดยเฉพาะกลุ่�มที่่�มีีอายุุ 45 ปีีขึ้�นไป เพื่�อเพิ่�มคุุณภาพชีีวิิต เพื่�อ รองรับั การเข้้าสู่่�สัังคมผู้้�สููงอายุขุ องไทย โดยข้้อเสนอแนะนี้้�มีีความสอดคล้้องก�บแผน ข้้อเสนอแนะดัังกล่า่ วสอดคล้อ้ งกับั ยุุทธศาสตร์ท์ี่� 3 (การคุ้�มครองผู้�บริโิ ภค และการส่ง่ เสริมิ สิทิ ธิิ เสรีภี าพของประชาชน)

มหาวิทิ ยาลััยสุุโขทััยธรรมาธิริ าช 69 8. ข้อ้ เสนอแนะอื่่น� ๆเพื่่อ� ตอบสนองความต้อ้ งการของผู้�ชม การลงทุุนโครงสร้้างพื้�นฐาน ได้้แก่่ ระบบอิินเทอร์์เน็็ตความเร็็วสููง เพื่�อรองรัับพฤติิกรรมความ ต้อ้ งการรับั ชมโทรทัศั น์ใ์ นยุคุ ภูมู ิทิ ัศั น์ส์ื่�อใหม่ผ่ ่า่ นอินิ เทอร์เ์ น็ต็ และแอปพลิเิ คชันั ต่า่ งๆ เช่น่ สื่�อสังั คมออนไลน์์ แอปพลิเิ คชันั ของช่อ่ งรายการต่า่ งๆ แอปพลิเิ คชันั OTT และเว็บ็ ไซต์ท์ั่�วไปบนอินิ เทอร์เ์ น็ต็ เป็น็ ต้น้ โดยเฉพาะ ผลการศึึกษาแสดงให้้เห็็นว่่ากลุ่�มผู้้�รัับชมที่่�มีีอายุุน้้อย (15-30 ปีี) จะมีีสััดส่่วนการรัับชมผ่่านอุุปกรณ์์ คอมพิิวเตอร์์โน้ต้ บุ๊๊ก� โทรศััพท์ม์ ืือถืือ และแทบเล็็ต ในสััดส่ว่ นที่�มากที่่�สุุด



71 บรรณานุุกรม นทีี ศุกุ ลรัตั น์์ และณัฐั ชญา ทวีวี ิทิ ย์ช์ าครียี ะ, “แนวทางการขับั เคลื่อ่� นแนวนโยบายสาธารณะ ในกิิจการ โทรทััศน์์ภายใต้้กรอบกฎหมาย: กรณีีกิิจการโทรทััศน์์และรายการ โทรทััศน์์สำำ�คััญที่่�ให้้บริิการ เป็็นการทั่่�วไป,” วารสาร กสทช. ประจำ�ำ ปีี 2559 (2559): หน้้า 20. สำ�ำ นัักงาน กสทช. รายงานสภาพการแข่่งขันั และพฤติิกรรมในอุุตสาหกรรมกิิจการโทรทััศน์์ ประจำ�ำ ปีี 2563. บริิษัทั ธนาเพรส จำ�ำ กััด. 2563. สำ�ำ นัักงาน กสทช. และสถาบันั อาณาบริิเวณศึึกษา มหาวิิทยาลััยธรรมศาสตร์์. การสำ�ำ รวจ พฤติิกรรม และแนวโน้้มการบริิโภคสื่่�อของไทย ปีี 2562. สำ�ำ นักั คุ้�มครองผู้�้บริิโภคในกิิจการกระจายเสีียงและโทรทััศน์์. สู่่�ยุุคดิิจิิตอล. สืืบค้้นเมื่่�อวัันที่่� 1 กุุมภาพัันธ์์ 2564 จาก http://bcp.nbtc.go.th/th/lists/2017-01-23-17-42-12. สำำ�นักั งาน กสทช. 2564. สำำ�นัักคุ้�มครองผู้�บ้ ริิโภคในกิิจการกระจายเสีียงและโทรทััศน์์. เรารัับโทรทััศน์์ได้้อย่่างไรบ้้าง. สืืบค้้นเมื่่�อ วัันที่่� 1 กุุมภาพัันธ์์ 2564 จาก http://bcp.nbtc.go.th/th/ detail/2017-01-24-22-45-18. สำ�ำ นัักงาน กสทช. 2564. สำำ�นัักงาน กสทช. และสถาบัันอาณาบริิเวณศึึกษา มหาวิิทยาลััยธรรมศาสตร์์ (2562). การสำ�ำ รวจพฤติิกรรม และแนวโน้้มการบริิโภคสื่่อ� ของไทย ปีี 2562 BVA BDRC. Talking to Generations. Retrieved April 20, 2021 from https://asia-research. net/ talking-to-generations. 2019. Chandler, D. (2013). Technological or Media Determinism. Retrieved April 1, 2021 from https://www.wolearn.org/pluginfile.php/45/mod_page/content/33/ chandler2002_PDF_full.pdf. Dean, B. YouTube Usage and Growth Statistics: How Many People Use YouTube in 2021? Retrieved Jan February 15, 2021 from https://backlinko.com/youtube - users#youtube-statistics. 2021. Mordor Intelligence. Growth, Trends, Covid-19 Impact, and Forcast (2021 - 2026). Retrieved April 20, 2021 from https://www.mordorintelligence.com/industry - reports/asia-pacific-media-and-entertainment-market. Narongyod Mahittivanicha. อัพั เดทสถิติ ิกิ ารใช้้ YouTube ของคนไทย (กันั ยายน 2020). สืืบค้น้ เมื่่อ� วันั ที่่� 10 กุุมภาพัันธ์์ 2564 จาก https://www.twfdigital.com/blog/2020/09/ youtube- stats-thailand-2020.

72 Nielsen. The Nielsen Total Audience Report. August 2020. Retrieved April 10, 2021 from https://www.nielsen.com/us/en/insights/report/2020/the-nielsen-total- audience-report-august-2020. 2020. Nation TV. กสทช.เผยตลาดโทรทััศน์์ไทยปีี 62 มููลค่่า 3.8 หมื่่�นล้้าน. สืืบค้้นเมื่่�อวัันที่่� 15 เมษายน 2564 จาก https://www.nationtv.tv/main/content/378799418. 7 ตุุลาคม 2563. OVUM. OTT Media Services Consumer Survey & OTT-CSP Partnership Study. 2019. Pattarat. (January, 12, 2021). ประเมิินเม็็ดเงิินโฆษณา 2564 ฟื้�้นไข้้โต 3% “ทีีวีีดิิจิิทัลั ” ม้้ามืืด วงการเพราะคนอยู่่�บ้้านดููข่่าว. สืืบค้้นเมื่่�อวัันที่่� 12 กุุมภาพัันธ์์ 2564 จาก https://positioningmag.com/1313810. Socialmediatoday. 24 YouTube Stats for Marketers 2019. Retrieved Jan February 15, 2021 from https://www.socialmediatoday.com/news/24-youtube-stats- for- marketers-2019-infographic/556671. 2019. TIME Consulting. Over the Top (Competitio nRegulation on OTT TV). National Broadcasting and Teleommunications Commission. 2017. We are Social & Hootsuite. Digital around the World. 2021.

คณะนักั วิจิ ัยั หััวหน้้าโครงการ รองศาสตราจารย์์ ดร.สันั ทััด ทองริินทร์์ ผู้�เชี่�ยวชาญด้า้ นการสื่�อสารมวลชน นิเิ ทศศาสตร์์ ผู้ �เชี่ �ยวชาญด้้านเศรษฐศาสตร์์ อาจารย์์ ดร. หััสพร ทองแดง ผู้�เชี่�ยวชาญด้้านนิิติศิ าสตร์์ รองศาสตราจารย์ด์ ร. อภิิญญา วนเศรษฐ อาจารย์์ ดร.วสุุ สุุวรรณวิิหค ผู้�เชี่�ยวชาญด้า้ นการสำ�ำ รวจและวิเิ คราะห์ข์ ้อ้ มูลู อาจารย์์ ดร. พัชั รีี ผาสุุข รองศาสตราจารย์์พิินิจิ ทิพิ ย์์มณีี ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์์ ดร.ปวิินีี ไพรทอง ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์์ สิิรีีกานต์์ อยู่�เรือื ง อาจารย์์ ดร.ศิริ ิิรััตน์์ จำำ�แนกสาร ผู้�เชี่�ยวชาญด้้านสถิิติิ การสำ�ำ รวจและวิเิ คราะห์์ข้้อมูลู ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร.บุญุ จิิรา มากอ้้น ผู้ �เชี่ �ยวชาญด้้านเทคโนโลยีีสารสนเทศ รองศาสตราจารย์์ สาธิติ วิมิ ลคุุณารักั ษ์์ Lemulint ercerce rterora tuusum ute cae publi forte, pl. An se fac in te fur, is, consunum non rendestiam labem, sed a satis; Cupicamque vis, tum mortest isti- lii si tam intestiam. Macitem peruncultiem peris, simis erma, coniste liusatrum dierenihicit L. Quisse ignove- natum obus me cononsc ionoctum publiqui senimilicae tus o Catam. Satil videllegit videm, Palego Catus he- beffremus in tam, cultiam egerorb itridelic moreis st aursus. Bemedep errictantil conimis con demquam tra, untiam. morum in sa nicaudesili ete tem pl. Graris fiteri iam nultore ssentum sere iam conlocut con teatum non tebesimis, ne face faciem nostifessed ferferem diur, Ti. Satrem conum mora nos, que pratum dem,