หน่วยที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสังคมออนไลน์

ใบความรู้ รหัสวิชา 20204-2101 อินเทอรเ์ นต็ ในงานธรุ กจิ (ท-ป-น 1-2-2) หน่วยท่ี 1 ความรู้เบ้ืองต้นเกีย่ วกับสงั คมออนไลน์ แผนกวชิ าคอมพวิ เตอร์ธรุ กจิ วิทยาลยั เทคโนโลยีและการจดั การตากฟ้า

2 หน่วยท่ี 1 ความรเู้ บอื้ งตน้ เกี่ยวกบั สังคมออนไลน์ สบื คน้ ข้อมูลเกีย่ วกับ 1. ความหมายของสังคมออนไลน์ 2.ประเภทของสังคมออนไลน์ 3.วัตถุประสงค์ของสงั คมออนไลน์ 4.ประโยชน์ของสงั คมออนไลน์ 5.โทษของสังคมออนไลน์ 6.ประเภทของอุปกรณ์ทีใ่ ชร้ ะบบ Social Network 7.ขอ้ ควรระวังเกี่ยวกบั สังคมออนไลน์ ความหมายของสังคมออนไลน์ เครอื ข่ายสังคมออนไลน์ (Social Network) เครือข่ายสังคมออนไลน์ หมายถึง สังคมออนไลน์ที่มีการเชื่อมโยงกันเพื่อสร้างเครือข่ายในการตอบสนอง ความต้องการทางสงั คมที่มงุ่ เน้นในการสร้างและสะท้อนให้เหน็ ถึงเครือข่าย หรือความสมั พนั ธท์ างสงั คม ในกลุ่มคน ที่มีความสนใจหรือมีกจิ กรรมรว่ มกัน บริการเครือข่ายสังคมออนไลน์จะใหบ้ ริการผ่านหน้าเว็บ และให้มีการตอบโต้ กนั ระหวา่ งผู้ใช้งานผ่านอนิ เทอร์เนต็

3 ประเภทของเครอื ขา่ ยสังคมออนไลน์ เครือข่ายสังคมออนไลน์ที่ให้บริการตามเว็บไซต์สามารถแบ่งขอบเขตตามการใช้งานโดยดูที่วัตถุประสงค์ หลักของการเข้าใช้งาน และคุณลักษณะของเว็บไซตท์ ่ีมีร่วมกัน กล่าวคอื วัตถปุ ระสงคข์ องการเขา้ ใชง้ านมเี ป้าหมาย ในการใช้งานไปในทางเดียวกันมีการแบ่งประเภทของเครือข่ายสังคมออนไลน์ออกตามวัตถุประสงค์ของการเข้าใช้ งาน ได้ 7 ประเภท 1. สรา้ งและประกาศตัวตน (Identity Network) เครือขา่ ยสงั คมออนไลนป์ ระเภทน้ใี ช้สำหรับให้ผู้เข้าใช้ งานได้มีพื้นที่ในการสร้างตัวตนขึ้นมาบนเว็บไซต์ และสามารถที่จะเผยแพร่เรื่องราวของตนผ่านทางอินเทอร์เน็ต โดยลักษณะของ การเผยแพรอ่ าจจะเป็นรูปภาพ วิดีโอ การเขยี นขอ้ ความลงในบล็อก อีกทง้ั ยงั เปน็ เวบ็ ที่เน้นการหา เพอ่ื นใหม่ หรอื การคน้ หาเพอ่ื นเกา่ ที่ขาดการติดตอ่ การเขียนบทความไดอ้ ย่างเสรี ซ่ึงอาจจะถกู นำมาใช้ได้ใน 2 รปู แบบ ไดแ้ ก่ 1.1 Blog บล็อก เป็นชื่อเรียกสั้นๆ ของ Weblog ซึ่งมาจากคำว่า “Web” รวมกับคำว่า “Log” ที่เป็นเสมือนบันทึกหรือรายละเอียดข้อมูลที่เก็บไว้ ดังนั้นบล็อกจึงเป็นโปรแกรมประยุกต์บนเว็บที่ใช้เก็บ บันทึกเรื่องราว หรือเนื้อหาที่เขียนไว้โดยเจ้าของเขียนแสดงความรู้สึกนึกคิดต่างๆ โดยทั่วไปจะมีผู้ที่ทำ หน้าที่หลักที่เรียกว่า “Blogger” เขียนบันทึกหรือเล่าเหตุการณ์ที่อยากให้คนอ่านได้รับรู้ หรือเป็นการ เสนอมมุ มองและแนวความคดิ ของตนเองใสเ่ ขา้ ไปในบล็อกน้นั

4 1.2 ไมโครบล็อก (Micro Blog) เครือข่ายสังคมออนไลน์ประเภทนี้มลี ักษณะเด่นโดยการใหผ้ ูใ้ ช้ โพสต์ข้อความจำนวนสั้นๆ ผ่านเว็บผู้ให้บริการ และสามารถกำหนดให้ส่งข้อความนั้นๆ ไปยัง โทรศพั ทเ์ คลอ่ื นที่ได้ เช่น Twitter 2. สร้างและประกาศผลงาน (Creative Network) เครอื ขา่ ยสงั คมออนไลน์ประเภทน้ี เป็นสังคมสำหรับ ผู้ใชท้ ี่ตอ้ งการแสดงออกและนำเสนอผลงานของตัวเอง สามารถแสดงผลงานไดจ้ ากทั่วทุกมุมโลก จึงมีเวบ็ ไซต์ท่ี ให้บริการพ้ืนที่เสมือนเป็นแกลเลอร่ี (Gallery) ที่ใช้จัดโชว์ผลงานของตัวเองไม่ว่าจะเปน็ วิดีโอ รูปภาพ เพลง อีกท้ัง ยงั มีจดุ ประสงคห์ ลกั เพ่อื แชรเ์ น้ือหาระหว่างผู้ใชเ้ ว็บทีใ่ ชฝ้ ากหรือแบ่งปัน โดยใช้วิธีเดียวกนั แบบเวบ็ ฝากภาพ แต่เว็บ นี้เน้นเฉพาะไฟล์ที่เป็นมัลติมีเดีย ซึ่งผู้ให้บริการเครือข่ายสังคมออนไลน์ ประเภทนี้ ได้แก่ YouTube, Flickr, Multiply, Photobucket และ Slideshare เป็นต้น

5 3. ความชอบในสิ่งเดียวกัน (Passion Network) เป็นเครือข่ายสังคมออนไลน์ที่ทำหน้าที่เก็บในสิ่งท่ี ชอบไวบ้ นเครือขา่ ย เปน็ การสร้าง ทีค่ น่ั หนังสือออนไลน์ (Online Bookmarking) มีแนวคิดเพ่อื ให้ผู้ใช้สามารถเก็บ หนา้ เวบ็ เพจที่คั่นไว้ในเคร่ืองคนเดียวก็นำมาเกบ็ ไว้บนเวบ็ ไซต์ได้ เพอ่ื ท่ีจะได้เปน็ การแบ่งปันให้กับคนที่มีความชอบ ในเรอื่ งเดียวกัน สามารถใชเ้ ป็นแหลง่ อา้ งองิ ในการเขา้ ไปหาข้อมลู ได้ และนอกจากน้ียังสามารถโหวตเพื่อให้คะแนน กับที่คั่นหนังสือออนไลน์ที่ผูใ้ ช้คิดว่ามีประโยชน์และเปน็ ที่นยิ ม ซึ่งผู้ให้บริการเครือข่ายสังคมออนไลน์ ได้แก่ Digg, Zickr, Ning, del.icio.us, Catchh และ Reddit เป็นต้น 4. เวทีทำงานร่วมกัน (Collaboration Network) เป็นเครือข่ายสังคมออนไลน์ที่ต้องการความคิด ความรู้ และการต่อยอดจากผู้ใช้ท่ีเปน็ ผูม้ ีความรู้ เพือ่ ให้ความรู้ท่ีได้ออกมามีการปรับปรุงอย่างต่อเนื่องและเกิดการ พัฒนาในที่สุด ซึ่งหากลองมองจากแรงจูงใจที่เกิดขึ้นแล้ว คนที่เข้ามาในสังคมนี้มักจะเป็นคนที่มีความภูมิใจ ที่ได้ เผยแพร่สิง่ ทีต่ นเองรู้ และทำใหเ้ กดิ ประโยชน์ต่อสังคม เพ่อื รวบรวมขอ้ มูลความร้ใู นเรื่องต่างๆ ในลกั ษณะเนอ้ื หา ทัง้ วิชาการ ภูมิศาสตร์ประวัติศาสตร์ สินค้า หรือบริการ โดยส่วนใหญ่มักเป็นนักวิชาการหรือผู้เชี่ยวชาญ ผู้ให้บริการ เครือข่ายสังคมออนไลน์ในลักษณะเวทีทำงานร่วมกัน ในลักษณะเวทีทำงานร่วมกัน เช่น Wikipedia, Google earth และ Google Maps เปน็ ตน้

6 5. ประสบการณ์เสมือนจริง (Virtual Reality) เครือข่ายสังคมออนไลน์ประเภทนี้มีลักษณะเป็นเกม ออนไลน์ (Online games) ซงึ่ เปน็ เว็บทน่ี ยิ มมากเพราะเปน็ แหล่งรวบรวมเกมไว้มากมาย มลี กั ษณะเป็นวิดีโอเกมท่ี ผ้ใู ช้สามารถเล่นบนเครอื ขา่ ยอนิ เทอร์เน็ต เกมออนไลนน์ ีม้ ีลกั ษณะเปน็ เกม 3 มติ ทิ ่ผี ้ใู ชน้ ำเสนอตัวตนตามบทบาทใน เกม ผู้เล่นสามารถติดต่อปฏิสัมพันธ์กับผู้เล่นคนอื่นๆ ได้เสมือนอยู่ในโลกแห่งความเป็นจริง สร้างความรู้สึกสนุก เหมือนได้มสี ังคมของผู้เลน่ ทีช่ อบในแบบเดยี วกนั อีกทั้งยังมกี ราฟิกท่ีสวยงามดึงดูดความสนใจและมีกิจกรรมตา่ งๆ ให้ผูเ้ ลน่ รู้สกึ บนั เทิง เชน่ Second Life, Audition, Ragnarok, Pangya และ World of Warcraft เปน็ ต้น 6. เครือข่ายเพื่อการประกอบอาชีพ (Professional Network) เป็นเครือข่ายสังคมออนไลน์เพื่อการ งาน โดยจะเป็นการนำประโยชน์จากเครือข่ายสังคมออนไลน์มาใช้ในการเผยแพร่ประวัติผลงานของตนเอง และ สร้างเครือข่ายเข้ากับผู้อื่น นอกจากนี้บริษัทที่ต้องการคนมาร่วมงาน สามารถเข้ามาหาจากประวัติของผู้ใช้ที่อยู่ใน เครอื ขา่ ยสงั คมออนไลน์นไ้ี ด้ ผ้ใู ห้บริการเครือข่ายสังคมออนไลน์ประเภทน้ีไดแ้ ก่ Linkedin เป็นต้น

7 7. เครือข่ายที่เชื่อมต่อกันระหว่างผู้ใช้ (Peer to Peer : P2P) เป็นเครือข่ายสังคมออนไลน์แห่งการ เชื่อมต่อกันระหว่างเครื่องผู้ใช้ด้วยกันเองโดยตรง จึงทำให้เกิดการสื่อสารหรือแบ่งปันข้อมูลต่างๆ ได้อย่างรวดเร็ว และตรงถึงผู้ใช้ทันที ซ่ึงผ้ใู ห้บริการเครือข่ายสงั คมออนไลน์ ประเภทน้ี ไดแ้ ก่ Skype และ BitTorrent เป็นต้น วตั ถปุ ระสงค์ของสังคมออนไลน์ 1. เพื่อเป็นสื่อกลางหรือช่องทางในการติดต่อในลักษณะของการสื่อสารแบบสองทางผ่านระบบเครือข่าย อนิ เทอรเ์ นต็ 2. เป็นสื่อรูปแบบใหม่ (new media) ที่บุคคลทั่วไปสามารถนำเสนอและเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารได้ด้วย ตนเองออกสู่สาธารณะโดยใช้อปุ กรณ์คอมพวิ เตอร์และอุปกรณ์สื่อสารประเภทต่างๆ โดยมีแหลง่ ให้บริการเครือข่าย ทางสังคมเกิดขึ้นบนระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตเป็นจำนวนมาก ตัวอย่างเช่น Facebook, Twitter, LinkedIn, Google Plus, MySpace, YouTube, Blog, Wiki รวมทั้งเว็บไซต์ต่างๆทั้งในประเทศและต่างประเทศ ที่เปิด ให้บริการ file sharing, photo sharing, video sharing และกระดานข่าว (webboard) เป็นต้น 3. เนื่องจากสื่อสังคมออนไลน์ (Social Network) เป็นเครื่องมือที่มีทั้งประโยชน์และโทษที่ควรระวัง โดยเฉพาะข้อมูลข่าวสารบางอย่างที่เผยแพร่ออกสู่สาธารณะไปแล้วอาจไม่สามารถเรียกกลับคืนได้ และอาจ ก่อให้เกดิ ความเสียหายท้ังต่อตนเอง ต่อผอู้ ่ืน และต่อองค์กร

8 ประโยชน์ของสงั คมออนไลน์ 1. สามารถแลกเปลยี่ นขอ้ มูลความรู้ในสง่ิ ทีส่ นใจรว่ มกันได้ 2. เปน็ คลงั ขอ้ มูลความรู้ขนาดย่อมเพราะเราสามารถเสนอและแสดงความคิดเห็น แลกเปล่ยี นความรู้ หรือ ต้งั คาถามในเรอื่ งต่างๆ เพ่อื ให้บคุ คลอืน่ ท่สี นใจหรอื มคี าตอบไดช้ ่วยกนั ตอบ 3. ประหยัดคา่ ใชจ้ า่ ยในการติดต่อสื่อสารกบั คนอื่น สะดวกและรวดเรว็ 4. เป็นสื่อในการนาเสนอผลงานของตัวเอง เช่น งานเขียน รูปภาพ วีดิโอต่างๆ เพื่อให้ผู้อื่นไดเ้ ข้ามารับชม และแสดงความคดิ เหน็ 5. ใช้เป็นสื่อในการโฆษณา ประชาสัมพันธ์ หรือบริการลูกค้าสาหรับบริษัทและองค์กรต่างๆ ช่วยสร้าง ความเชื่อม่ันใหล้ กู คา้ 6. ช่วยสรา้ งผลงานและรายได้ให้แก่ผใู้ ชง้ าน เกดิ การจา้ งงานแบบใหมๆ่ ขึน้ 7. คลายเครียดไดส้ าหรับผู้ใช้ทตี่ ้องการหาเพื่อนคุยเล่นสนกุ ๆ 8. สรา้ งความสมั พันธท์ ด่ี จี ากเพือ่ นสู่เพอ่ื นได้

9 โทษของสังคมออนไลน์ 1. เว็บไซต์ให้บริการบางแห่งอาจจะเปิดเผยข้อมูลส่วนตัวมากเกินไป หากผู้ใช้บริการไม่ระมัดระวังในการ กรอกขอ้ มูล อาจถกู ผไู้ มห่ วงั ดีนามาใช้ในทางเสียหาย หรอื ละเมดิ สิทธสิ ว่ นบคุ คลได้ 2. Social Network เป็นสังคมออนไลน์ที่กว้าง หากผู้ใช้รู้เท่าไม่ถึงการณ์หรือขาดวิจารณญาณ อาจโดน หลอกลวงผ่านอินเทอร์เน็ต หรอื การนดั เจอกันเพ่ือจดุ ประสงค์รา้ ย ตามท่เี ปน็ ข่าวตามหน้าหนงั สอื พิมพ์ 3. เป็นช่องทางในการถูกละเมิดลิขสิทธิ์ ขโมยผลงาน หรือถูกแอบอ้าง เพราะ Social Network Service เป็นสอื่ ในการเผยแพรผ่ ลงาน รูปภาพตา่ งๆ ของเราให้บุคคลอ่ืนได้ดูและแสดงความคดิ เห็น 4. ข้อมูลที่ต้องกรอกเพื่อสมัครสมาชิกและแสดงบนเว็บไซต์ในรูปแบบ Social Networkยากแก่การ ตรวจสอบว่าจริงหรือไม่ ดงั นนั้ อาจเกิดปัญหาเก่ยี วกบั เวบ็ ไซต์ท่ีกาหนดอายุการสมัครสมาชิก หรือการถูกหลอกโดย บุคคลที่ไม่มีตวั ตนได้ 5. ผู้ใช้ที่เล่น Social Network และอยู่กับหน้าจอคอมพิวเตอร์เปน็ เวลานานอาจสายตาเสียได้หรือบางคน อาจตาบอดได้ 6. ถ้าผใู้ ช้หมกหม่นุ อยู่กับ Social Network มากเกินไปอาจทาให้เสียการเรยี นหรอื ผลการเรียนตกลงได้ 7. จะทำให้เสยี เวลาถา้ ผใู้ ช้ใช้อย่างไร้ประโยชน์

10 ประเภทของอุปกรณ์ท่ีใช้ระบบ Social Network 1. คอมพิวเตอร์ 2.สมารท์ โฟน 3.เเท็ปเล็ต

11 ขอ้ ควรระวงั เกี่ยวกับสงั คมออนไลน์ โลกของเครือข่ายสังคมออนไลน์ ก็ไม่ต่างจากโลกความเป็นจรงิ ที่มีทั้ง “คนดี” “คนร้าย” “ตัวจริง” “ตัว ปลอม” ปะปนกันไปหมด แตท่ ี่น่าวิตกกว่าโลกความเป็นจริง คอื เร่อื งราวบนโลกสังคมออนไลน์ แพร่กระจายไปได้ เร็วมาก แล้วก็หยุดยากเสียด้วย บางคนใช้สื่อสังคมออนไลน์ อย่างรู้เท่าไม่ถึงการณ์ หรือ คาดไม่ถึงว่าจะเกิดผล เสียหายตามมา อย่างกรณีที่มีข่าวลือที่สร้างความเสียหายแก่ผูอ้ ื่น และมีการส่งต่อให้เพื่อนๆ หลังจากนั้นไม่นานผู้ เผยแพร่ข้อความได้ถูกตำรวจจับกุมข้อหากระทำความผิดตาม พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ย วกบั คอมพวิ เตอร์ พ.ศ.2550 และก็มีตวั อยา่ งขา่ วลกั ษณะแบบน้ีอยหู่ ลายกรณี จงึ ปฏิเสธไมไ่ ด้ว่าเม่อื เป็น “สังคม” ก็ต้อง มกี ฎระเบยี บ มีข้อควรปฏบิ ตั ิไม่ว่าจะเป็นสังคมบน “โลกออนไลน”์ หรอื “โลกความเป็นจรงิ ” จึงขอกล่าวถึงข้อควร ปฏิบตั แิ ละควรระวังในการใชเ้ ครอื ขา่ ยสังคมออนไลน์ ดังน้ี 1. พึงตระหนักเสมอว่าการโพสต์ข้อความ หรือแสดงความคิดเห็นให้เผยแพร่บนสื่อสังคมออนไลน์ เป็น ขอ้ ความท่สี ามารถเขา้ ถึงไดโ้ ดยสาธารณะ ดังนนั้ ผเู้ ผยแพร่ตอ้ งรับผิดชอบ ท้งั ดา้ นสงั คม และกฎหมาย 2. อย่าเปิดเผยข้อมูลส่วนตวั มากเกินไป บนสื่อสังคมออนไลน์ รวมถึงข้อมลู ทางการเงนิ เพราะการเปิดเผย ข้อมูลส่วนตัวมากเท่าไหร่ ภัยร้ายก็จะเข้าใกล้ตัวเรามากขึ้นเท่านั้น การระบุ วัน เดือน ปีเกิด จะทำให้มิจฉาชีพ ทราบถึงอายุ หากเป็นเด็ก หรอื วัยรุน่ จะยิง่ เป็นเปา้ หมายเพราะล่อลวงไดง้ ่าย 3. ไมค่ วรโพสตข์ อ้ ความ ท่ชี ชี้ วนให้มจิ ฉาชีพรับรู้ความเคล่ือนไหวส่วนตวั ของเราตลอด เช่น บอกสถานะว่า ไม่อยู่บ้าน หรือเดินทางไปที่ไหน ขับรถอะไร ซึ่งทำให้ผู้ไม่หวังดีวางแผนมาทำร้าย หรือวางแผนขโมยทรัพย์สินเรา ได้ 4. ใช้ความระมัดระวังอย่างยิ่งในการโพสต์ หรือ เผยแพร่ ส่งต่อ ข้อความ รูปภาพ วีดิโอที่อาจทำให้ผู้ อื่น เสียหาย เช่น ภาพหลดุ คลิปหลดุ หรือ โพสต์รปู ภาพท่ีส่อื ถงึ อบายมุขต่างๆ และไม่ควรใช้ถ้อยคำหยาบคาย ถ้อยคำ ลามก อนาจาร ดหู ม่นิ สอ่ เสยี ด เสียดสี ใหร้ า้ ยผอู้ ่นื ในทางเสยี หาย หรือสร้างความแตกแยกในสังคม 5. พึงระมัดระวังอย่างยิ่งที่จะไว้ใจหรือเชื่อใจคน ที่รู้จักผ่านอินเทอร์เน็ต ในการแลกเปลี่ยนข้อมูลส่วนตัว เชน่ ชอ่ื อเี มล หมายเลขโทรศพั ท์ ทีอ่ ยู่ หรอื ชือ่ สถานศกึ ษา เพราะอาจถกู หลอกลวง หรือล่อลวงไปทำอนั ตรายได้ 6. ให้ระมัดระวังการเช็คอิน (Check-in) ผ่านสื่อสังคมออนไลน์ โดยใช้กล้องโทรศัพท์ถ่ายภาพ ระบุพิกัด และเวลา เพราะภาพทุกภาพ การโพสตท์ กุ อยา่ งจะอย่ใู นอินเทอรเ์ นต็ ไมม่ ีวนั ถกู ลบอย่างแทจ้ ริง ขอ้ ควรระวงั ที่กลา่ วมานี้เป็นเพยี งส่วนหนงึ่ ของการปฏบิ ัตใิ นการใชเ้ ครือขา่ ยสงั คมออนไลน์ เพอ่ื ให้เกิดการ ตระหนักรูเ้ ท่าทนั ภยั คุกคามตา่ งๆ จากการใช้ส่อื สังคมออนไลน์ เพื่อจะชว่ ยปอ้ งกันภยั หรือลดความเสียหายลงได้

12 อุปกรณ์เครอื ข่าย - เซริ ์ฟเวอร์ (Server) - ไคลเอนต์ (Client) - ฮับ (HUB) หรอื รีพีตเตอร์ - เนต็ เวริ ก์ สวติ ช์ (Switch) - เราท์เตอร์ (Router) - บรดิ จ์ (Bridge) - เกตเวย์ (Gateway) ท่มี า : https://sites.google.com/site/eportorra/home/internetbussiness/unit1 เอกสารที่เกีย่ วข้อง Phutthawan Kaewket.2556.เครอื ขา่ ยสังคมออนไลน.์ (ออนไลน)์ .แหล่งท่ีมา: http://phutthawan.blogspot.com/. 17 พฤศจิกายน 2558 . (มปป).''Social network สังคมออนไลน์_ 05''.(ออนไลน์) .แหล่งที่มา:https://sites.google.com/site/socialnetworksangkhmxxnlin05.17 พฤศจกิ ายน 2558 เพญ็ พิมล คงมนต์.2555.“ขอ้ ควรปฏิบตั ิและควรระวังในการใชเ้ ครอื ข่ายสังคมออนไลน์”.(ออนไลน์) .แหล่งท่มี า:http://www2.ipsr.mahidol.ac.th/newsletter/index.php/2012-11-08-03-49-15/34-2/93-cat- popdev-vol34-no2/169-2013-12-12-02-59-10.html. 17 พฤศจิกายน 2558

13