Transformative Learning

20 การจดั การเรียนรสู้ ู่การเปลย่ี นแปลง: วารสารพยาบาลทหารบก การประยกุ ต์ใช้ในรายวชิ าการบรหิ ารและการจัดการทางการพยาบาล Journal of The Royal Thai Army Nurses การจดั การเรียนรู้สูก่ ารเปลี่ยนแปลง: การประยกุ ต์ใชใ้ นรายวิชาการบรหิ ารและการจัดการทางการพยาบาล Transformative Learning: Apply to Nursing Administration and Management Subject ทนิ กร บัวช*ู 1 ณฏั ฐฌ์ าฑ์ สรอ้ ยเพ็ชร1 ประภาพร เมอื งแก้ว1 ปภาดา ชมภนู ิตย1์ ศิริพร ฉายาทับ2 Thinnakorn Buachu*1 Nutcha Soiphet1 Prapaporn Muangkaew1 Paphadar Chomphunit1 Siriporn Chayathab2 1วิทยาลัยการพยาบาล มหาวิทยาลยั ราชภัฏพิบูลสงคราม พษิ ณโุ ลก ประเทศไทย 65000 1College of Nursing, Pibulsongkram Rajabhat University, Phitsanulok, Thailand, 65000 2คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏนครปฐม นครปฐม ประเทศไทย 73000 2Faculty of Nursing, NakhonPathom Rajabhat University, NakhonPathom, Thailand, 73000 บทคดั ยอ่ การเรยี นรสู้ กู่ ารเปลย่ี นแปลงเปน็ การเรยี นรผู้ า่ นกระบวนการสะทอ้ นคดิ โดยเปา้ หมายการจดั การเรยี นรสู้ กู่ ารเปลยี่ นแปลง ในมุมมองด้านการศึกษาพยาบาลเพื่อส่งเสริมให้บัณฑิตพยาบาลเม่ือจบการศึกษาแล้วสามารถน�ำการเปล่ียนแปลงและปฏิบัติการ พยาบาลไดท้ นั ตอ่ การเปลย่ี นแปลงจากสถานการณป์ ญั หาสขุ ภาพปจั จบุ นั ทม่ี คี วามรนุ แรงและซบั ซอ้ นมากขนึ้ สง่ ผลตอ่ ความคาดหวงั ของผรู้ บั บรกิ ารจากการดแู ลของพยาบาลวชิ าชพี สงู มากขน้ึ ตามไปดว้ ย ทง้ั นก้ี ระบวนทศั นใ์ หมใ่ นการจดั การเรยี นรสู้ กู่ ารเปลยี่ นแปลง ผเู้ ขยี นได้ประยุกตใ์ ช้กระบวนการสรา้ งกรอบความคดิ ใหม่ นำ� มาออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ในรายวชิ าการบริหารและการจัดการ พยาบาล เพอื่ ใหผ้ เู้ รยี นมกี ระบวนการคดิ เพอื่ นำ� การเปลย่ี นแปลง สามารถปฏบิ ตั บิ ทบาทเปน็ ผนู้ ำ� การเปลย่ี นแปลงทางการพยาบาล ต่อไปได้ในอนาคต ค�ำส�ำคญั : การจัดการเรียนร้สู ู่การเปล่ียนแปลง, การบริหารและการจดั การ, พยาบาล Corresponding Author: *Email: [email protected] วันทร่ี ับ (received) 18 ก.พ. 2563 วันท่แี กไ้ ขเสรจ็ (revised) 25 พ.ค. 2563 วันที่ตอบรบั (accepted) 6 มิ.ย. 2563 ปีท่ี 21 ฉบบั ท่ี 3 กันยายน - ธันวาคม 2563 Vol. 21 Volume 3 September - December 2020

Transformative Learning: วารสารพยาบาลทหารบก 21 Apply to Nursing Administration and Management Subject Journal of The Royal Thai Army Nurses Abstract Transformative Learning is learning through the reflection process that the goal of learning management towards a change in the nursing education perspective are to encourage nursing graduates after graduation, achieving change agent, professional nurses solving current and serious health problems, including effect to higher client expectation of nurses’ caring as well. In this new paradigm of learning management towards change, the author applied a new conceptualization process to design learning activities in Nursing Administration and Management Subject for achieving change agent and taking a role of nursing change leader in the future. Keyword: Transformative learning, Nurse, Future บทนำ� ให้ได้องค์ความรู้และทักษะเชิงวิชาชีพไปใช้ในการปฏิบัติการ ปัจจุบันการศึกษาพยาบาลหันมาให้ความส�ำคัญกับ พยาบาลเพื่อช่วยให้ผู้รับบริการมีสุขภาพร่างกายท่ีสมบูรณ ์ การน�ำรูปแบบการเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลงมาใช้ในการจัด แข็งแรงและบรรลุเป้าประสงค์ของรายวิชาได้อย่างมี การศึกษาพยาบาลในศตวรรษท่ี 21 อาจารย์พยาบาล ซ่งึ เป็น ประสิทธิภาพ2 จากการท่ีผู้เขียนได้มีโอกาสเข้าร่วมประชุม บุคคลหนึ่งท่ีมีบทบาทหน้าที่ในการปฏิรูปการจัดการเรียน เชิงปฏิบัติการเพ่ือพัฒนาร่างข้อเสนอเชิงนโยบายเรื่อง การสอนให้ทันต่อความเปล่ียนแปลงและมีบทบาทส�ำคัญ การจดั การเรยี นรสู้ กู่ ารเปลยี่ นแปลงเพอื่ ผลติ พยาบาลในอนาคต ในการพฒั นาศกั ยภาพนกั ศกึ ษาพยาบาลใหเ้ ปน็ ไปตามมาตรฐาน (Transformative Education for Future Nurses) ผ้เู ขียน วิชาชีพ ดังน้ันเพ่ือส่งเสริมให้บัณฑิตพยาบาลเม่ือจบการศึกษา มีความสนใจในประเด็นดังกล่าว จึงมีการทบทวนวรรณกรรม แล้ว สามารถน�ำการเปล่ียนแปลงสู่การปฏิบัติการพยาบาล เพมิ่ เตมิ ในเรอื่ งการเรยี นรสู้ กู่ ารเปลยี่ นแปลง (Transformative ได้อย่างมีคุณภาพและมีศักยภาพในการดูแลผู้ป่วยเท่าทัน learning) ทางการศึกษา เพื่อประยุกต์ใช้ในการออกแบบ การเปล่ียนแปลง อาจารย์พยาบาลผู้สอนจึงจ�ำเป็นต้องมี การจัดการเรียนการสอนในรายวิชาการบริหารและการจัด ส ม ร ร ถ น ะ ด ้ า น ก า ร จั ด ก า ร เ รี ย น รู ้ สู ่ ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง การทางการพยาบาลเพื่อร่วมสนับสนุนแนวคิดการจัด (Transformative learning) มีความสามารถในการจัดสภาพ การเรียนรู้สู่การเปล่ียนแปลง เพื่อช่วยให้บัณฑิตพยาบาล การเรียนรู้และกระบวนการเรียนรู้ให้กับนักศึกษาเพื่อส่งเสริม เกิดการเปลี่ยนแปลงโลกทัศน์ การคิด ความรู้สึก พฤติกรรม ใหน้ กั ศกึ ษาเกดิ กระบวนการคดิ วเิ คราะหค์ ดิ อยา่ งมวี จิ ารณญาณ และมภี าวะผนู้ ำ� ในการท�ำงานต่อไป ผา่ นกระบวนการสะทอ้ นคดิ สามารถดงึ ประสบการณท์ มี่ อี ยเู่ ดมิ แนวคิดการเรียนรสู้ ู่การเปลย่ี นแปลง (Transformative เชื่อมโยงกับระบบความคิดใหม่ใช้แก้ไขปัญหาท่ีเกิดข้ึนได้อย่าง learning) เหมาะสม ทันตอ่ วิกฤตการณข์ องสังคมที่มกี ารเปลี่ยนแปลงอยู่ Mezirow ให้นิยามค�ำว่า การเรียนรู้สู่การ ตลอดเวลา ตลอดจนสามารถเรียนรู้ร่วมกับสหสาขาวิชาชีพ เปลี่ยนแปลง หรือ Transformative Learning (TL) หมายถึง3 เพื่อให้เกิดความร่วมมือท่ีมีประสิทธิภาพและพัฒนาผลลัพธ ์ “กระบวนการเรียนรู้ผ่านการสะท้อนคิดอย่างจริงจัง (Critical ทางดา้ นสขุ ภาพตอ่ ไป1 Reflection) ทน่ี ำ� ไปสกู่ ารใหค้ วามหมายทคี่ รอบคลมุ มากยง่ิ ขนึ้ การจัดการเรียนรู้ทางการศึกษาพยาบาลเพื่อการ แยกความแตกตา่ งไดช้ ดั เจนขึน้ และบูรณาการความเข้าใจจาก เปลี่ยนแปลงได้สร้างความท้าทายให้อาจารย์ผู้สอน เนื่องจาก ประสบการณข์ องตนอยา่ งแทจ้ รงิ การเรยี นรนู้ รี้ วมทงั้ การนำ� เอา ผู้เรียนปัจจุบันมีความแตกต่างจากผู้เรียนในอดีต จากข้อมูล ความเข้าใจดงั กลา่ วไปสู่การปฏบิ ตั ิ” ความรู้ท่ีมีอยู่มากมายบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ ปัญหาของ ส�ำหรับการเรียนรู้สู่การเปล่ียนแปลงในมุมมอง ผู้เรียนจึงไม่ใช่การขาดแหล่งความรู้แต่กลายเป็นความสามารถ ของการศึกษาพยาบาล เปน็ วธิ ีการหน่ึงท่ชี ว่ ยกระตุ้นให้ผเู้ รียน ในการน�ำตนเองไปสู่แหล่งข้อมูลเหล่าน้ันอย่างรู้เท่าทัน ควบคู่ ไดค้ ิดวเิ คราะห์ เกิดความรู้ ทักษะและสมรรถนะในการท�ำงาน ไปกบั การคดิ เชงิ วพิ ากษ์และการวเิ คราะห์สังเคราะห์ขอ้ มูลเพื่อ ปที ี่ 21 ฉบับที่ 3 กนั ยายน - ธันวาคม 2563 Vol. 21 Volume 3 September - December 2020

22 การจดั การเรยี นรสู้ ู่การเปลี่ยนแปลง: วารสารพยาบาลทหารบก การประยุกต์ใช้ในรายวชิ าการบรหิ ารและการจัดการทางการพยาบาล Journal of The Royal Thai Army Nurses ร่วมกับผู้อ่ืน โดยผู้สอนจัดสภาพการเรียนรู้ให้ผู้เรียนเผชิญ 10. การบรู ณาการจนเปน็ วถิ ชี วี ติ ใหมข่ องตน กับประสบการณ์ท่ีไม่เป็นไปตามมุมมองเดิมของตน เกิดการ จากการศกึ ษาเรอ่ื ง กระบวนทศั นใ์ หมข่ องการเรยี นรู้ ใคร่ครวญอย่างมีวิจารณญาณ เกิดกระบวนการสนทนาเชิง ในโรงเรียนแพทย์: การขับเคล่ือนและถอดบทเรียน จากกลุ่ม วิพากษ์จนน�ำไปสู่การเรียนรู้ส่ิงใหม่ ดังน้ันการเรียนรู้สู่ สถาบันแพทยศาสตร์แห่งประเทศไทย (กสพท.) ได้ท�ำการ การเปลี่ยนแปลงในการศึกษาทางการพยาบาลจึงมีเป้าหมาย สังเคราะห์และสรุปข้ันตอนการเรียนรู้สู่การเปล่ียนแปลงหลัก เพื่อสร้างศักยภาพทางการพยาบาลอันจะน�ำไปสู่การพัฒนา 4 ข้ันตอน ประกอบดว้ ย5 คุณภาพการให้บริการสุขภาพกับผู้รับบริการ ซ่ึงภายใต้ 1. การเผชิญหน้ากับประสบการณ์หรือมุมมองที่ กระบวนการเรียนรูส้ ู่การเปลี่ยนแปลงของ Mezirow ประกอบ แตกต่างจากเดิมสุดข้ัว (Dilemma) หมายถึง ส่ิงกระตุ้น ดว้ ย 10 ขัน้ ตอน ดังน4ี้ จากประสบการณ์ตรงท่ีมากระทบหรือสร้างแรงบันดาลใจให้ 1. การใหผ้ เู้ รยี นไดเ้ ผชญิ กบั สถานการณท์ ไ่ี มเ่ ปน็ ไป ผู้เรียนคิดใคร่ครวญ โดยประสบการณ์น้ันจะกระตุ้นประสาท ตามมมุ มองเดิมของตน สัมผัสทั้งร่างกาย จิตใจและสร้างความสนใจใคร่รู้มากกว่า 2. การตรวจสอบอารมณค์ วามร้สู ึกของตนเอง การคิดจินตนาการ ถ้าหากประสบการณ์น้ันท�ำให้ผู้เรียนเกิด 3. การประเมินสมมุติฐาน ความคิดหรือความเช่ือ มุมมองที่แตกต่างจากความคิดเดิมยิ่งมากจะย่ิงท�ำให้ผู้เรียน ของตนอยา่ งจรงิ จงั มโี อกาสเกิดการเรียนรู้สู่การเปล่ียนแปลงมากขึน้ ตามไปด้วย 4. การเปดิ ใจยอมรับการเปลี่ยนแปลง แลกเปลีย่ น 2. การคิดใคร่ครวญกับส่ิงท่ีเผชิญ (Reflection) กบั ผอู้ ืน่ หมายถงึ กระบวนการสะทอ้ นยอ้ นคดิ เปน็ การทบทวนความคดิ 5. การสำ� รวจ ค้นหาทางเลือกในการกระทำ� ใหม่ การกระท�ำ ความรู้สึกจากประสบการณ์ใหม่เทียบเคียงกับ 6. การวางแผนการกระทำ� ใหม่ ประสบการณ์เดิม โดยมักจะใช้ค�ำถามท่ีช่วยให้ผู้เรียนได้ 7. การหาความรู้และทักษะท่ีจ�ำเป็นส�ำหรับ ใคร่ครวญท้ังประสบการณ์เชิงความเชื่อ ทัศนคติและจิตวิทยา การปฏิบตั ิตามแผน เชงิ ลกึ ซง่ึ ตวั อยา่ งการตง้ั คำ� ถามเพอ่ื การใครค่ รวญแบง่ ออกเปน็ 8. การเร่มิ ทดลองท�ำตามบทบาทใหมใ่ นชีวติ จริง ค�ำถามเชิงการเรียนรู้จากประสบการณ์และค�ำถามเชิง 9. การสร้างความสามารถ ความม่ันใจในบทบาท ประสบการณด์ า้ นจติ วิทยาเชิงลกึ ดังตาราง การกระทำ� และความสมั พนั ธใ์ หม่ คำ�ถามเพอ่ื การใคร่ครวญ คำ�ถามเพอื่ การใคร่ครวญ เชิงการเรยี นร้จู ากประสบการณ ์ เชงิ ประสบการณด์ า้ นจิตวทิ ยาเชิงลึก - ก่อนหนา้ มปี ระสบการณ์ มคี วามรู้ ความเข้าใจเดมิ ว่าอยา่ งไร - พฤตกิ รรมท่ีแสดงออกมที ีม่ าที่ไปอย่างไร - ครั้งนีม้ ีประสบการณอ์ ะไร (ความคิด การกระทำ� ความรูส้ ึก) - มคี วามรสู้ ึกอยา่ งไรตอ่ ประสบการณน์ ้ี - เช่ือมโยงกับประสบการณ์/ความร้เู ดิมอย่างไร - มกี ารรบั รูต้ ีความดว้ ยความเชอ่ื พืน้ ฐานภายในอยา่ งไร - ประสบการณท์ เี่ กิดข้นึ คร้ังนีไ้ ด้เรยี นร้อู ะไรต่างไปจากเดมิ - มคี วามตอ้ งการหรอื คาดหวงั อะไร - จะน�ำสิง่ ทไ่ี ด้เรียนร้ไู ปใช้อยา่ งไร - มคี วามตอ้ งการลึก ๆ หรอื ปรารถนาอะไร - พฤตกิ รรมทแ่ี สดงออกแสดงถึงตวั ตนอยา่ งไร - พฤตกิ รรมที่แสดงออกเกดิ ข้นึ ซำ�้ ๆ ในชวี ติ ประจ�ำวันหรือไม่ ต้องการเปลย่ี นแปลงหรอื ไม่ ถา้ หากต้องการเปลี่ยน จะเปลย่ี นแปลงอะไรในตวั เอง ปที ี่ 21 ฉบบั ท่ี 3 กนั ยายน - ธันวาคม 2563 Vol. 21 Volume 3 September - December 2020

Transformative Learning: วารสารพยาบาลทหารบก 23 Apply to Nursing Administration and Management Subject Journal of The Royal Thai Army Nurses 3. การสนทนาแลกเปลย่ี นกรอบความคดิ (Dicourse เรียนรู้การอยู่ร่วมกันได้อย่างเหมาะสมในบริบทสังคมที่ต่างกัน or Dialogue or Sharing) หมายถึง การแลกเปล่ียนเรียนรู้ มีความเข้าใจบทบาทเศรษฐศาสตร์ท่ีมีผลต่อบุคคลและสังคม ทัศนคติความคิดเห็นในกลุ่มผู้ที่มีประสบการณ์ร่วมกัน ด้วย มีความรู้พื้นฐานด้านความเป็นพลเมือง ความรู้พื้นฐานของ การน�ำเสนอการสะท้อนย้อนคิด โดยผู้อ�ำนวยความสะดวก ข้อมูลสารสนเทศด้านสุขภาพอนามัยและมีความรู้พ้ืนฐานด้าน (Facillitator) ทำ� หนา้ ทเี่ ออ้ื กระบวนการกลมุ่ ผา่ นการอภิปราย สิ่งแวดลอ้ ม การสนทนากล่มุ หรือกระบวนการสนุ ทรยี สนทนา ในขั้นตอนน้ี 2. ทกั ษะการเรยี นรู้และนวตั กรรม (Learning and อาจดำ� เนนิ การไปพรอ้ ม ๆ กบั ขนั้ ตอนของการสะทอ้ นยอ้ นคดิ ได้ Innovation Skills) มจี ุดเน้นในดา้ นการคดิ แบบมีวจิ ารณญาณ 4. การปรับเปล่ียนกรอบความคิดหรือเกิดกรอบ และการแก้ไขปัญหาได้อยา่ งเหมาะสมกับสถานการณ์ สามารถ ความคิดใหม่ (Change) หมายถงึ ผู้เรยี นเกิดการเปลยี่ นแปลง ใช้วิธีการคิดเชิงระบบและเกิดประสิทธิภาพจากการตัดสินใจ ทางความเชอื่ ความคดิ ทัศนคตทิ ่ีจะนำ� ไปสู่การกระทำ� ใหม่ ๆ การคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม คิดเสริมสร้างคุณค่าทาง ท่ีแตกต่างไปเดิมก่อนการเรียนรู้ ผู้จัดกระบวนการเรียนรู ้ ความคดิ สามารถเปลยี่ นแปลงวิกฤตให้เปน็ โอกาส การสอ่ื สาร อาจสงั เกตการณพ์ ฤตกิ รรมการเปลย่ี นแปลงและการแสดงออก และการท�ำงานร่วมกับผู้อื่น มีความสามารถในการเป็นผู้น�ำ ของผู้เรียน หรือผู้เรียนอาจไม่เกิดการเปล่ียนแปลงก็ได้ ท้ังน ้ี สร้างการมีส่วนร่วมในความรับผิดชอบและเห็นคุณค่าของ ผู้จัดกระบวนการจึงควรท�ำความเข้าใจและไม่ยึดติดกับ การทำ� งานเปน็ ทมี การประเมินผลเชงิ ประจักษ์มากเกนิ ไป 3. ทักษะด้านสารสนเทศ ส่ือและเทคโนโลยี จากกระบวนการเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลงดังกล่าว สารสนเทศ (Information Media and Technology Skills) ผเู้ ขยี นตระหนกั ไดว้ า่ องคป์ ระกอบในการจดั สภาพการเรยี นรนู้ น้ั มีความรู้พ้ืนฐานด้านสารสนเทศ สามารถเข้าถึงสารสนเทศ หากจะให้ประสบความส�ำเร็จตามเป้าหมาย ทั้งผู้เรียน ได้อย่างมีประสิทธิภาพและสามารถใช้วิจารณญาณใน (Learner) ผู้สอน (Teacher) รูปแบบการสอน (Teaching) การประเมินสารสนเทศได้ มีความรู้พื้นฐานด้านส่ือและด้าน ต้องเปลี่ยนแปลงไปพร้อม ๆ กัน ท้ังน้ีการเปล่ียนแปลง เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สามารถใช้เทคโนโลยี การจัดการเรียนรู้ในศตวรรษท่ี 21 จะต้องค�ำนึงถึง Digital ดิจิทัลในการสื่อสารและสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ทางสังคมได้ Disruption ซึ่งหมายถึงการเปล่ียนแปลงที่เกิดจากเทคโนโลยี อย่างเหมาะสม ที่ถกู พัฒนาขึน้ มาจนถงึ จุดทีก่ ่อให้เกิดนวัตกรรมใหม่ ๆ ดว้ ย 4. ทักษะชีวิตและการท�ำงาน (Life and Career การเปลย่ี นแปลงการจดั การเรยี นรทู้ างการศกึ ษาพยาบาล Skills) มีความยืดหยุ่นและความสามารถในการปรับตัวเพ่ือ ในศตวรรษท่ี 21 การเปลี่ยนแปลง การคิดริเริ่มและการช้ีน�ำตนเองให้เกิด การเปลย่ี นแปลงผเู้ รยี น (Learner) การพฒั นาผเู้ รยี น การเรียนรู้ตลอดชีวิต มีทักษะทางสังคมและการเรียนรู้ร่วม ในศตวรรษที่ 21 จำ� เป็นตอ้ งปรบั เปลยี่ นกระบวนทศั น์ วิธกี าร วฒั นธรรม ความเปน็ ผนู้ ำ� และความรับผดิ ชอบต่อสังคม คิดและวิธีการเรียนรู้ มีการเตรียมความพร้อมอย่างเป็นระบบ การเปล่ียนแปลงรูปแบบการสอน (Teaching) ที่เหมาะสมกับการเปล่ียนแปลงของโลกภายนอก โดย ส�ำหรับรูปแบบการสอนในศตวรรษท่ี 21 มุ่งส่งเสริมให้ผู้เรียน การจัดการเรียนรู้สู่การเปล่ียนแปลงในศตวรรษนี้จะต้องให้ผู้ สามารถพัฒนาตนเองด้วยกระบวนการจัดการเรียนการสอน เรียนได้เรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติจริง นอกจากความรู้ในวิชา ที่เน้นให้ผู้เรียนเกิดกระบวนการคิดวิเคราะห์ สร้างสรรค์ หลกั แลว้ จะตอ้ งเรยี นรใู้ นลกั ษณะสหวทิ ยาการ (Interdisciplinary) นวัตกรรมและเป็นผู้น�ำการเปล่ียนแปลงทางด้านการจัดการ และต้องมีความรู้รอบตัวด้านอ่ืน ๆ เพื่อให้เกิดคุณลักษณะ สขุ ภาพ จากการศกึ ษารปู แบบการจดั การเรยี นการสอนหลกั สตู ร และแนวคดิ สำ� คัญทผี่ เู้ รียนพึงมี ประกอบด้วย6 ดังน้ี พยาบาลศาสตรบัณฑิตในศตวรรษท่ี 21 ประกอบด้วย 4 รูป 1. ความรู้เกี่ยวกับโลกเพ่ือการด�ำรงอยู่ในอนาคต แบบ7 ได้แก่ ในศตวรรษที่ 21 โลกมกี ารพฒั นาและเปลยี่ นแปลงอยา่ งรวดเรว็ 1) รูปแบบการสอนในโลกไร้พรมแดนที่มีการเชื่อม การพัฒนาผู้เรียนให้พร้อมและก้าวทันต่อการเปล่ียนแปลง ต่อความรู้ผ่านเครือข่าย จากความเจริญก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว ของโลกเป็นสิ่งท่ีส�ำคัญ โดยการสร้างจิตส�ำนึกที่ดีต่อโลก ทางด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร ท�ำให้ผู้เรียนใน ศตวรรษท่ี 21 เปน็ คนยคุ ดจิ ทิ ลั เปน็ มนษุ ยเ์ ครอื ขา่ ยทจี่ ะทำ� งาน ปีที่ 21 ฉบบั ที่ 3 กนั ยายน - ธนั วาคม 2563 Vol. 21 Volume 3 September - December 2020

24 การจดั การเรยี นรสู้ ่กู ารเปลยี่ นแปลง: วารสารพยาบาลทหารบก การประยุกตใ์ ชใ้ นรายวิชาการบริหารและการจดั การทางการพยาบาล Journal of The Royal Thai Army Nurses ด้วยตนเองหรือร่วมกับผู้อ่ืนโดยติดต่อเชื่อมโยงถึงกันผ่าน 1. มีความเป็นผู้น�ำและเป็นแบบอย่างท่ีดีท้ังด้าน เทคโนโลยีและการส่ือสารในรปู แบบใหม่ ๆ หรอื การเรียนรรู้ ว่ ม วิชาการและดา้ นวิชาชีพ กับภาคีเครือข่ายท่ีมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา การเรียนรู้ 2. มีความเข้าใจในตัวผู้เรียนและมีทักษะการจัด วัฒนธรรมทแี่ ตกต่างและการสนใจตอ่ โลก การเรยี นรูท้ สี่ อดคล้องกับชวี ติ จริง 2) การสอนแบบท่ีช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้โดย 3. มคี วามสามารถในการคดิ แกป้ ญั หาเชงิ สรา้ งสรรค์ ไมต่ อ้ งสอน โดยการสอนใหน้ ้อยลง เรียนรูใ้ หม้ าก เนน้ การสอน 4. มีความสามารถในการปรับตัวและการเรียนรู้ ในแบบที่ช่วยผู้เรียนให้เรียนรู้โดยไม่ต้องสอน โดยการ ตลอดชวี ิต จดั กจิ กรรมการเรยี นรทู้ ส่ี ง่ เสรมิ ผเู้ รยี นใหม้ ที กั ษะการเรยี นรดู้ ว้ ย 5. มีความสามารถในการท�ำงานแบบร่วมมือร่วม ตนเอง ผู้สอนเปล่ยี นวิธกี ารสอนจากการบอกหรอื การบรรยาย พลังเพือ่ ส่งเสรมิ การพัฒนาชวี ิตในลักษณะเครือขา่ ย ไปสู่การสอนแบบใหม่ท่ีให้ผู้เรียนน�ำตนเอง วางแผนศึกษา 6. มีความสามารถในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัล ค้นคว้าด้วยตนเองและสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเองโดยมีคร ู บูรณาการรายวิชา คอยชี้แนะ 7. มคี วามสามารถในการส่อื สารทีห่ ลากหลาย 3) การสอนแบบเน้นการลงมือปฏิบัติ โดยสอนให้ นอกจากคุณลักษณะผู้สอนแล้ว ทักษะหรือ Soft ผู้เรียนได้เรียนรู้จากการฝึกปฏิบัติงานในแหล่งฝึกการเรียนรู ้ skills เพ่ือการจัดการเรียนรู้ของผู้สอน ยังเป็นความสามารถ ทางวิชาชีพ จัดการเรียนการสอนโดยเน้นกิจกรรมการท�ำงาน เฉพาะของผสู้ อนในการใชท้ กั ษะชว่ ยสง่ เสรมิ ใหก้ ารจดั การเรยี น ในสภาพการปฏิบัติงานจริงและสถานท่ีปฏิบัติงานจริง การสอนท่มี ีประสิทธิภาพมากยิง่ ข้นึ ประกอบด้วย9 การเรยี นรจู้ ะตอ้ งไดจ้ ากการลงมอื ทำ� เปน็ หลกั หรอื เปน็ การสอน 1. ทกั ษะในการสือ่ สาร ในเชิงทักษะวิชาชีพหรือการอาศัยเทคโนโลยีสร้างสถานการณ์ 2. ทกั ษะการคดิ วเิ คราะห์และแก้ปญั หา จำ� ลองประกอบการเรยี นการสอนวิชาภาคทฤษฎี 3. การทำ� งานเป็นทีม 4) การสอนท่ีมีบรรยากาศส่งเสริมการเรียนรู้แบบ 4. การเรียนรตู้ ลอดชวี ิตและการจัดการขอ้ มูล สร้างสรรค์ โดยการจัดสภาพแวดล้อมที่ส่งเสริมการเรียนรู้ 5. ทกั ษะความสัมพนั ธ์ระหวา่ งบุคคล ของผู้เรียน และวิธีการจัดการเรียนรู้ต้องปรับให้ทันกับ 6. จริยธรรม และทกั ษะการเปน็ มืออาชีพ ศตวรรษท่ี 21 โดยแปลงรูปแบบการสอนให้กลายเป็น 7. ทกั ษะความเปน็ ผนู้ ำ� ส่ิงอ�ำนวยความสะดวก ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ใช้วิธีการเรียน การจัดการศึกษาในยุคดิจทิ ลั ได้อย่างคล่องตัว สามารถเช่ือมโยงหรือติดต่อกับผู้สอน การมาของเทคโนโลยีและแนวโน้มการเปล่ียนแปลง เพื่อนหรือบุคคลอ่ืน ๆ ได้ด้วยเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตไร้สาย ของดิจิทัลทางการศึกษาในศตวรรษที่ 21 ผู้สอนและผู้เรียน ได้ทุกท่ีทุกเวลา โดยสถานศึกษาพยายามท�ำให้ทุกพ้ืนที่ จะตอ้ งมกี ารปรับตวั ใหเ้ ท่าทนั เทคโนโลยี จากการเปล่ียนแปลง กลายเป็นพื้นที่แห่งการเรยี นรู้ ของเทคโนโลยีดิจทิ ลั ที่มีอิทธิพลตอ่ การจัดการศกึ ษา ประกอบ การเปลี่ยนแปลงผู้สอน (Teacher) กระบวนทัศน์ ดว้ ย10 ใหม่ทางการศึกษาในศตวรรษท่ี 21 กับการพัฒนาผู้สอนใน 1. การเปลี่ยนรูปของการศึกษา (Educational ยุคดิจิทัล เป็นแนวคิดท่ีมุ่งเน้นให้ผู้เรียนได้เรียนรู้เก่ียวกับ Transformation) ควรขับเคล่ือนการเรียนรู้ให้เป็นองค์กร การเปล่ียนแปลงของบริบทโลกและเห็นคุณค่าของความเป็น แห่งการเรียนรู้ โดยการเปิดหรือขยายตัวออกมาสร้าง มนุษย์ มคี วามสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยีดจิ ทิ ลั เปน็ เคร่อื งมือ ความสัมพันธ์กับสังคมและองค์กรต่าง ๆ ภายนอกในรูปแบบ ในการแสวงหาความรู้เพื่อก่อให้เกิดประโยชน์ต่อส่วนรวมได้ ความรว่ มมอื ใหม่ ๆ มากขน้ึ การออกแบบหลกั สตู รหรอื การเรยี น อย่างสูงสุด ผู้สอนในยุคดิจิทัลท่ีเทคโนโลยีสารสนเทศมี การสอนต้องปรับตัวให้ทัน มีการพัฒนาทีมงานในสถานศึกษา การพัฒนาไปอย่างรวดเร็วและมีบทบาทในการสนับสนุน ให้มีความรู้ความสามารถสูงและเรียนรู้ร่วมกันเพื่อรองรับการ การเรียนรู้สู่การเปล่ียนแปลง ผู้สอนจึงต้องมีความสามารถ ออกแบบรายวิชาใหม่ ๆ เพื่อใหผ้ เู้ รียนมคี ุณภาพ ในการออกแบบการจดั การเรยี นรู้ทเ่ี หมาะสม สรุปคุณลกั ษณะ ผสู้ อนในยุคดจิ ทิ ลั ไดด้ งั น8้ี ปีท่ี 21 ฉบบั ที่ 3 กันยายน - ธันวาคม 2563 Vol. 21 Volume 3 September - December 2020

Transformative Learning: วารสารพยาบาลทหารบก 25 Apply to Nursing Administration and Management Subject Journal of The Royal Thai Army Nurses 2. การดำ� รงอยขู่ องสถานศกึ ษา (School Stability) การเปลย่ี นแนวทางในการจดั การศกึ ษาใหมใ่ นระดบั รายวชิ าจงึ ยังคงประโยชน์อยู่ได้ เพราะการใช้ชีวิตในสถาบันการศึกษายัง ตอ้ งมคี วามสอดคลอ้ งกบั การพฒั นาประเทศทจี่ ะกา้ วสยู่ คุ ดจิ ทิ ลั คงเป็นสว่ นหน่งึ ของ การเรียนรู้ในการพบปะเพอ่ื นและการรวม อย่างเต็มรูปแบบในอนาคตและเตรียมผู้เรียนให้พร้อมรับมือ กลมุ่ ทำ� กจิ กรรมตา่ ง ๆ แตก่ ารจดั การศกึ ษาในยคุ ดจิ ทิ ลั ควรเพม่ิ กับสังคมในยคุ ดิจิทลั อกี ด้วย แนวทางในการพัฒนาสมองและสร้างสรรค์ปรับแต่งการเรียนรู้ การออกแบบการเรยี นรสู้ กู่ ารเปลย่ี นแปลงในรายวชิ าการ ได้ตามความต้องการ มีการพูดคุยแลกเปล่ียนกับผู้สอนโดยครู บริหารจดั การทางการพยาบาล เปน็ ผใู้ หค้ ำ� ชแี้ นะ ถกในเรอื่ งความรเู้ พอ่ื ใหผ้ เู้ รยี นเกดิ การคดิ เชงิ จากผลการวิจัย กระบวนทัศน์ใหม่ของการเรียนรู้ วิพากษ์และแกป้ ญั หาทีซ่ บั ซอ้ น ในโรงเรยี นแพทย์ ผเู้ ขยี นสนใจกระบวนการเรียนรู้ท่ีสอดคล้อง 3. การตอบสนองความก้าวหน้าของเทคโนโลยี กับแนวคิดการเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลง (Transformative (Technology Advancement) โดยการช่วยผู้เรียนให้เข้าถึง learning) จึงประยุกต์ใช้ขั้นตอนของกระบวนการต้ังแต่ ขอ้ มลู ทรี่ วดเรว็ หากตอ้ งการเรยี นรใู้ นสาขาวชิ าตา่ ง ๆ กส็ ามารถ ประสบการณ์ (Dilemma) การสะทอ้ นย้อนคิด (Reflection) ดงึ เนอ้ื หาเกา่ ๆ มาทบทวนไดท้ นั ทแี ละสามารถเขา้ ดเู นอ้ื หาผา่ น และการสนทนาแลกเปลี่ยนกรอบความคิด (Discourse) ระบบเครอื ขา่ ยออนไลนท์ ง้ั กอ่ นเวลาสอนและหลงั การสอนเพอื่ จากการถอดบทเรียนน�ำมาสู่การออกแบบกิจกรรมการเรียนรู ้ ทบทวนบทเรยี นไดด้ ว้ ย ในรายวิชาการบริหารจัดการทางการพยาบาล โดยมี 4. การสร้างสถานการณ์จ�ำลอง (Simulation) วัตถุประสงค์เพื่อให้นักศึกษาพยาบาลเข้าใจในชีวิตและ เป็นการเสริมบทเรียนในรายวิชาเพ่ือส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ สุขภาพของผู้รับบริการแบบองค์รวม ทั้งมิติด้านร่างกาย ประสบการณ์ตรง สามารถน�ำแนวคิดจากทฤษฎีมาประยุกต ์ จิตใจ สังคมและจิตวิญญาณเพื่อให้ผู้เรียนเกิดทัศนคติที่ดี ใช้ในทางปฏิบัติโดยผ่านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และการให้ ในการดูแลผู้รับบริการด้วยใจเอ้ืออาทรและจิตใจความเป็น ข้อมลู ย้อนกลบั แกผ่ ูเ้ รียน มนุษย์ อันจะสง่ ผลให้บณั ฑิตพยาบาลในอนาคตมกี ระบวนการ 5. การจัดการเรียนการสอน (Instruction) โดย คิดเพ่ือการเปลี่ยนแปลง มีสมรรถนะสามารถปฏิบัติบทบาท การน�ำเนื้อหาท่ีสอนวางเอาไว้บนเครือข่ายออนไลน์เพื่อให้ผู้ เปน็ ผูน้ ำ� การเปลีย่ นแปลงได้ เรยี นคนอน่ื ๆ เขา้ ถงึ ฟรแี บบ Massive Open Online (MOOCs) แนวทางการวัดและประเมิน และรว่ มกบั ผสู้ อนจากเครอื ขา่ ยสถาบนั การศกึ ษาอนื่ ๆ ดว้ ยการ แนวทางการวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรขู้ องผเู้ รยี น แลกเปล่ียนความรู้ พัฒนาเนื้อหาใหม่ ๆ ข้ึนมาเป็นสถาบัน ในศตวรรษที่ 21 ตอ้ งอยู่บนพืน้ ฐานสองประการ ประการแรก การศึกษาหน่ึงในเครือข่ายสังคมออนไลน์ท่ีผู้เรียนและสถาบัน คือ การวัดและประเมินผลเพื่อพัฒนาผู้เรียน โดยเก็บรวบรวม การศกึ ษาอนื่ ไดเ้ ขา้ มาเรียนรู้ไปพร้อมกนั ข้อมูลเกี่ยวกับผลการเรียนรู้ระหว่างการเรียนการสอนอย่าง 6. การเรียนรู้โลกแห่งดิจิทัล (World Digital ต่อเนื่อง เป็นการวัดและประเมินผลย่อย (Formative Learning) เปน็ การสรา้ งองคค์ วามรผู้ า่ นเครอื ขา่ ยออนไลนท์ เ่ี กดิ Assessment) เพอ่ื เปน็ ขอ้ มลู ปอ้ นกลบั ใหผ้ เู้ รยี นเกดิ การพฒั นา จากการสร้างเนอื้ หาร่วมกนั เปน็ นวัตกรรมเนือ้ หาการสอนแลว้ เนน้ การประเมินเพ่ือการเรยี นรู้ (Assessment for Learning) แบ่งปันไปทั่วโลกและเป็นการท�ำลายก�ำแพงการศึกษาท่ีขวาง ประการทสี่ องคอื การวดั และประเมนิ ผลเพอื่ ตดั สนิ ผลการเรยี น กนั้ ลง โดยการเปดิ กวา้ งจะเปน็ ประโยชนต์ อ่ โลกแหง่ การทำ� งาน เปน็ การสรปุ ผลการเรยี นรู้ (Summative Assessment) ในการ ทม่ี กี ารแขง่ ขนั สงู และเปลย่ี นแปลงอยตู่ ลอดเวลา รวมถงึ การเปดิ ประเมินท่ีดีต้องให้โอกาสผู้เรียนแสดงความรู้ความสามารถ ให้เรียนเพ่ิมเติมเฉพาะหน่วยการเรียนหรือบทเรียนโมดูล ด้วยวิธีการที่หลากหลายและตัดสินบนพื้นฐานของเกณฑ์ (Instructional Module) ที่มปี ระโยชน์ตอ่ การทำ� งานคือสิง่ ที่ การปฏิบัติ ซ่ึงวิธีการวัดและประเมินทักษะในศตวรรษท่ี 21 ควรให้การสนับสนุนเพื่อให้ระดับองค์ความรู้ในโลกของ ที่เหมาะสมคือ การประเมินผลจากสิ่งที่ผู้เรียนได้แสดงให้เห็น การทำ� งานและโลกความเปน็ จรงิ มากขน้ึ ถึงวา่ มคี วามรู้ ทกั ษะและความสามารถ ตลอดจนมคี ุณลักษณะ การจัดการศึกษาเพ่ือรองรับสังคมไทยในยุคดิจิทัล ที่พึงประสงค์อันเป็นผลจากผลลัพธ์การเรียนรู้ (Learning ต้องค�ำนึงถึงการปรับตัวให้ทันต่อการเปล่ียนแปลง ควบคู่กับ ความกา้ วหนา้ ทางเทคโนโลยใี น การปรบั ปรงุ หลกั สตู รการศกึ ษา ปีที่ 21 ฉบับที่ 3 กันยายน - ธนั วาคม 2563 Vol. 21 Volume 3 September - December 2020

26 การจัดการเรยี นรูส้ กู่ ารเปลี่ยนแปลง: วารสารพยาบาลทหารบก การประยุกต์ใชใ้ นรายวชิ าการบรหิ ารและการจดั การทางการพยาบาล Journal of The Royal Thai Army Nurses บทเรยี นหวั ข้อหลกั กระบวนการสรา้ ง frame of reference Dilemma Reflection and Discourse 1. แนวคดิ หลักการ - ใช้กรณีศึกษาจากผู้บริหารองค์การหรือ - อภิปรายกลุ่มย่อยและอภิปรายกลุ่มใหญ่ร่วมกับ และทฤษฎกี ารบริหาร ผปู้ ระกอบการทีน่ ่าสนใจ กระตุ้นความสนใจ อาจารย์ ผบู้ ริหารหรอื ผปู้ ระกอบการ 2. ทฤษฎภี าวะผู้นำ� ผู้เรียนให้ค้นหาข้อมูลมาเพ่ือสรุปหลักการ - การสนทนาแบบ Dialogue, การเขียน free บรหิ ารในองค์การที่ประสบความสำ� เร็จ writing, การเขียน reflective drawing-painting - ใช้ Video clip, ภาพยนต์, แสดง role โดยอาจารย์ท�ำกรอบแนวทางการทบทวนตัวเองไว้ play ให้ มกี ารตง้ั คำ� ถามใหผ้ เู้ รยี นไดท้ บทวนความคดิ และ - ประสบการณต์ รงจากการรว่ มกจิ กรรมเสรมิ มองเห็นความเชอื่ มโยงถึงทฤษฎีการบรหิ าร หลักสูตรต่าง ๆ ได้แก่ กิจกรรมพัฒนา - การสะทอ้ นความคดิ ความรสู้ กึ การเรยี นรกู้ อ่ นและ นกั ศกึ ษาทว่ี ิทยาลัยหรือมหาวิทยาลยั จัดให้ หลงั กจิ กรรม และการ Feedback เปน็ รายบคุ คล - พานักศึกษาออกบริการวิชาการ จัดท�ำ - เลอื ก Reflection และ Feedback ทที่ ำ� ให้เกดิ โครงการบรกิ ารสังคม การเรียนรู้เร่ืองภาวะผู้น�ำและสร้างแรงบันดาลใจ การส่อื สารบน Social network 3. ภาวะผู้นำ� - เรียนรู้จากผบู้ รหิ ารทางการพยาบาล - เขียนเรียงความสง่ ภายใน 24 ชั่วโมง แลกเปลีย่ น ทางการพยาบาล และทักษะในการท�ำงานจากการสมั ภาษณ์ เรยี นรู้ด้วยการพูดคยุ - เรียนรู้ความคิด ทัศนคติเร่ืองการเป็นผู้น�ำ - แลกเปลยี่ นประสบการณก์ ารพบผบู้ รหิ ารทางการ จากประสบการณก์ ารบรหิ ารทผ่ี ่านมา พยาบาลในกลมุ่ รว่ มกับเพื่อนและอาจารย์ 4. การจัดการองค์ - พานักศึกษาลงไปศึกษาโครงสร้างการ - กระบวนการกลมุ่ พดู คุยแลกเปลย่ี น การพยาบาล บรหิ ารงานในหอผ้ปู ว่ ยต่าง ๆ ในโรงพยาบาล - น�ำเสนอหัวหน้าพยาบาลแต่ละหอผู้ป่วยและ 5. การบริหารงานหอผูป้ ่วย - การสงั เกตบทบาท พฤตกิ รรมการแสดงออก อภิปรายกลุ่มใหญ่ ของเจ้าหน้าที่ทุกระดับในหอผู้ป่วย ผ่าน - สะท้อนตนเองด้วยการใช้สติ สมาธิใคร่ครวญ ประสบการณต์ รงด้วยการไปอยูก่ ับเจา้ หน้าที่ ภายในจากประสบการณ์ตรงทีไ่ ดร้ ับ ในหอผู้ป่วย - แลกเปล่ียนเรียนรู้ผ่านกระบวนการถอดบทเรียน 6. กระบวนการและเทคนคิ - ใช้เร่ืองเล่าประสบการณ์การบริหารบุคคล ท้ังกลุ่มยอ่ ยและกล่มุ ใหญ่ การบรหิ ารทางการพยาบาล การจัดการความขัดแย้ง การเจรจาต่อรอง - ให้เขียนสะท้อน (Reflective writing) การบรหิ ารความเสยี่ ง การตดั สนิ ใจของแตล่ ะ ประสบการณก์ ารบริหารงาน และการไดร้ ับฟงั จาก คน (Story telling) เรอื่ งเลา่ ของคนอ่ืน - ให้นักศึกษาลงไปใช้ชีวิตอยู่กับพยาบาล - แลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสุทรีย วิชาชีพในหอผู้ป่วย เพื่อดูสถานการณ์การ สนทนา แกไ้ ขปญั หาในหอผู้ป่วย - เขยี น Reflective diary ทกุ วันและแลกเปลีย่ น เรียนรดู้ ้วยการพดู คุย ปีท่ี 21 ฉบับท่ี 3 กันยายน - ธนั วาคม 2563 Vol. 21 Volume 3 September - December 2020

Transformative Learning: วารสารพยาบาลทหารบก 27 Apply to Nursing Administration and Management Subject Journal of The Royal Thai Army Nurses Outcome) ของรายวิชาตามท่ีผู้สอนได้จัดกระบวนการเรียนรู้ ให้เห็นถึงว่ามีความรู้ ทักษะและความสามารถ ตลอดจนมี ส่กู ารเปล่ียนแปลง ประกอบด้วย11 คุณลักษณะที่พึงประสงค์โดยวิธีการประเมินประกอบด้วย 1. การประเมินด้วยการสื่อสารส่วนบุคคล ได้แก ่ การสือ่ สารกบั ผู้เรียนรายบคุ คล การประเมนิ ผลจากการปฏบิ ตั ิ การสนทนากับผู้เรียน ผู้ท่ีเก่ียวข้องกับผู้เรียน สอบปากเปล่า งานการประเมินตามสภาพจริงและประเมินด้วยแฟ้มสะสม เพื่อประเมินความรู้ ความเข้าใจและเจตคติ การอ่านบันทึก งานตามที่ผู้สอนได้วางแผนออกแบบการจัดการเรียนรู้ไว้ ประจำ� วนั (Dairy) ของผูเ้ รียนพรอ้ มใหข้ อ้ มูลป้อนกลบั รวมท้ัง ในรายวชิ านั้น การตรวจแบบฝกึ หดั พรอ้ มใหข้ ้อมลู ปอ้ นกลบั 2. การประเมินจากการปฏิบัติ (Performance References Assessment) เป็นการประเมินงานหรือกิจกรรมท่ีผู้สอน 1. Saraketrin A, Rongmuang D, and Chantra R. มอบหมายให้ผู้เรียนท�ำ เพ่ือให้ได้ข้อมูลสารสนเทศว่าผู้เรียน เกิดการเรียนรู้มากนอ้ ยเพียงใด โดยผู้สอนตอ้ งเตรียมภาระงาน Nursing Education in the 21st Century: หรือกิจกรรมการเรียนรู้ (Tasks) และเกณฑ์การให้คะแนน Competencies and Roles of Nursing Instructors. แบบ Rubrics Journal of The Royal Thai Army Nurses. 2019; 3. การประเมินตามสภาพจริง (Authentic 20(1): 12-20. (in Thai). Assessment) เป็นการประเมินผลจากการปฏิบัติงานหรือ 2. Poohongthong C. Transformative Learning: กจิ กรรมอยา่ งใดอยา่ งหนงึ่ ทผ่ี เู้ รยี นไดร้ บั มอบหมายไมว่ า่ จะเปน็ Challenges for instructors in Higher Education. งานหรือสถานการณ์ที่เป็นจริงหรือใกล้เคียงชีวิตจริง จึงเป็น Journal of Behavioral Science. 2018; 24(1): กจิ กรรมทีจ่ ำ� ลองสถานการณซ์ บั ซ้อนและเปน็ องค์รวมมากกวา่ 163-182. (in Thai). กจิ กรรมการเรียนทวั่ ไป 3. Panich V. Transformative Learning. Bangkok: SR 4. การประเมินด้วยแฟ้มสะสมงาน (Portfolio Printing; 2015. (in Thai). Assessment) เป็นวิธีการประเมินที่ช่วยเสริมวิธีการประเมิน 4. Prajankett O. Transformatiกve Learning: Nursing ตามสภาพจริงให้มีความสมบูรณ์ โดยผู้เรียนรวบรวมผลงาน Education Perspective. Journal of The Royal จากการปฏบิ ตั จิ รงิ มาจดั แสดงอยา่ งเปน็ ระบบ โดยมจี ดุ ประสงค์ Thai Army Nurses. 2014; 15(3): 179-184. เพือ่ ใหส้ ะท้อนเจตคติ พฒั นาการและผลสัมฤทธ์ขิ องการเรยี นรู้ (in Thai). ดังนั้นแนวคิดการเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลง 5. Rattanamongkolgul S. Transformative Learning ประกอบด้วยข้ันตอนการเผชิญหน้ากับประสบการณ์ from experiences to exchange learning หรือมุมมองท่ีแตกต่างจากเดิม เกิดการสะท้อนคิดและ withLearning network for medical education สนทนาเพื่อแลกเปล่ียนทัศนคติความคิดเห็นนั้นกับกลุ่มท่ีมี in Thailand. Thammasat Medical Journal. ประสบการณ์ร่วมกัน จนเกิดการปรับเปล่ียนกรอบความคิด 2014; 14(4): 489-491. หรือเกิดกรอบความคิดใหม่ท่ีแตกต่างไปจากเดิม ซึ่ง 6. Thanormchayathawat B, Vanitsuppavong P, การเปล่ียนแปลงการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 จะให้ Niemted W, and Portjanatanti N. 21st Century ประสบความส�ำเร็จต้องเปลี่ยนแปลงต้ังแต่ทัศนคติ ผู้สอน Skills: A Challenge for Student Development. ผู้เรียน รูปแบบการสอนและการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี The Southern College Network Journal Of ดิจิทัล ในปัจจุบัน ดังน้ันการออกแบบการเรียนรู้สู่การ Nursing and Public Health. 2016; 3(2): 208-222. เปล่ียนแปลง ในรายวิชาการบริหารและการจัดการทางการ (in Thai). พยาบาลจะช่วยให้ผู้เรียนเกิดกระบวนการคิดเพื่อการ 7. Buachu T. A Study of the Opinion of Teaching and เปล่ียนแปลง ทั้งน้ีแนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ Learning Models of Undergraduate Nursing ของผู้เรียนในศตวรรษท่ี 21 เป็นการวัดและประเมินผล Curriculum, Phetchaburi Rajabhat University เพื่อพัฒนาผู้เรียน เป็นการประเมินผลจากส่ิงที่ผู้เรียนได้แสดง in the 21st Century. Journal of Nursing Science Chulalongkorn University. 2018; 30(3): 26-37. (in Thai). ปที ี่ 21 ฉบบั ท่ี 3 กนั ยายน - ธนั วาคม 2563 Vol. 21 Volume 3 September - December 2020

28 การจดั การเรียนรสู้ ่กู ารเปล่ยี นแปลง: วารสารพยาบาลทหารบก การประยกุ ตใ์ ช้ในรายวิชาการบริหารและการจดั การทางการพยาบาล Journal of The Royal Thai Army Nurses 8. Suttipong R. A New Paradigm in Education and 10. Gerdruang A. Empowering Learning in the 21st Development of Thailand Teachers in the Century for Thailand Society in the Digital Digital Age. Journal of Education Naresuan Age. Lampang Rajabhat University Journal. University. 2017; 19(2): 344-355. (in Thai). 2017; 6(1): 173-184. (in Thai). 9. Chotikeerativatch C, and Ariratana W. Needs 11. Buathong S. Measurement and Assessment of Assessment for Soft Skills Development in Learning Skills in the 21st Century. Veridian Teachers’ Learning Management in Schools E-Journal, Silpakorn University. 2017; 10(2): under The Secondary Educational Service 1856-1867. (in Thai). Area Office 25. KKU Research Journal of Humanities and Social Sciences (Graduate Study). 2017; 5(1): 44-52. (in Thai). ปีที่ 21 ฉบับท่ี 3 กันยายน - ธันวาคม 2563 Vol. 21 Volume 3 September - December 2020